Cerrahide Anamnez ve Muayene Yöntemleri

... konulu sunumlar: "Cerrahide Anamnez ve Muayene Yöntemleri"— Sunum transkripti:

1 Cerrahide Anamnez ve Muayene Yöntemleri
Doç. Dr. Tamer Akça

2 Francis D. Moore: steril anestetize dokuların diseksiyonu
Medicine: the science and art dealing with the maintenance of health and the prevention, alleviation, or cure of disease Surgery: branch of medicine concerned with diseases and conditions requiring or amenable to operative or manual procedures Merriam-Webster Online Cerrahinin Amacı: Tıp+bilim+sanat+uygulama ile el ve aletlerin kullanımı ile defektlerin ve deformitelerin düzeltilmesi, yaraların iyileştirilmesi, hastalıkların tanımı ve tedavisi, ağrının giderilmesi ve yaşamın uzatılması amaçlanır Francis D. Moore: steril anestetize dokuların diseksiyonu MS “The Royal Society of Barber Surgeons” ’ un kuruluşu Kirli kanın akıtılması Ambroise Pare (16.YY) Cerrahi Muayene

3 cerrahi hastalıklar Temel bilimler eğitimi ve teknik beceri Ø
Hasta ile gerçek bir bağ Cerrah; sezgilere sahip eski usul bir doktor, etkin bir bilim adamı, bir mühendis, bir sanatçı, bir yoldaş Hem cesaretle ve hem de yüksek derecede teknik ustalıkla karar (Ölüm veya yaşam) Cerrahi Muayene

4 Hasta Muayenesi

5 ANAMNEZ Hastanın hikayesi; beden fonksiyonlarının bozukluğundan oluşan şikayetler (semptom) FİZİK MUAYENE Hastalığın objektif belirtileri olan fizik bulgular Önce hastanın hikayesi alınır, sonra fizik muayenesi yapılır Cerrahi Muayene

6 değerlendirme Hasta hikayesi, fizik ve laboratuar bulgular eksiksiz ve dikkatle kaydedilir Semptomlar sübjektiftir; heyecan, zeka ve ifade tarzına göre Hastada mevcut semptom ve fizik bulguların meydana getirebileceği hastalıklar göz önünde bulundurulur Bu hastalıklar arasında ayırıcı teşhis yapılarak hastanın semptom ve fizik bulgularına uyan hastalık ÖN TANI olarak kabul edilir. Kesin tanıyı doğrulayacak laboratuar ve görüntüleme testleri  KESİN TANI Cerrahi Muayene

7 “We diagnose what we look for, and we look for what we know”
Dr. Ronald F Martin Cerrahi Muayene

8 Cerrahi Muayene

9 Anamnez

10 Rene Leriche "The individual on whom we operate is more than a physiological mechanism. He thinks, he fears, his body trembles if he lacks the comfort of a sympathetic face. For him nothing will replace the salutary contact with his surgeon, the exchange of looks, the feeling that the doctor has taken charge, with the certainty, at least apparent, of winning.“ La philosophie de la Chirurgie. Foreword. Translated by Roberta Hurwitz. Cerrahi Muayene

11 anamnez Hastanın güveni kazanılmalı
Ona yardım etmenin mümkün olduğuna ve bunun yapılacağına ikna edilmeli Hastaya hareket alanı bırakılmalı Cerrahi Muayene

12 Anlaşılır şekilde konuşulmalı
Cerrahi Muayene

13 Güven olmazsa; bazı ayrıntıları anlatmaz; hikayede tutarsızlıklar
Cerrahi Muayene

14 Tanı mutlaka tüm verilerin yorumlanması sonucunda konulmalıdır.
anamnez Önyargılı fikirler Ø Şipşak yargılar Ø Alelacele yorumlar Ø Tanı mutlaka tüm verilerin yorumlanması sonucunda konulmalıdır. Cerrahi Muayene

15 anamnez Asıl şikayetlerinin ne zaman başladığı ve ne kadar sürdüğü
Şikayetleri hastanın anlattığı şekilde kaydedilir Cerrahi Muayene

16 gerektiğinde yöneltici sorular
Cerrahi Muayene

17 Şikayetlerine hangi faktörlerin etkili olduğu
Fiziki, mental, duygusal ve çevre faktörler Konulan tanılar ve gördüğü tedaviler Cerrahi Muayene

18 anamnez (1) Hastanın asıl şikayetleri,
(2) Mevcut hastalığının belirtileri, (3) Daha önceden geçirdiği tıbbi sorunlar (hastanın özgeçmişi), (4) Aile hikayesi (hastanın soy geçmişi), (5) Alışkanlıkları, (6) Hastanın psikolojik durumu… Cerrahi Muayene

19 ağrı Ağrının özelliği ve başlangıcı; Hastanın verdiği tepki; patlayıcı
hızlı veya zamanla artan ilaçla tedaviye cevap devamlı - aralıklı ritmik (i.b. obst) Kladikasyo intermitant başlangıcına ait vb Hastanın verdiği tepki; Aşırı tepki (renal veya bilier kolik gibi basit) Hareket kısıtlaması (enfeksiyon, enflamasyon veya vasküler gibi ciddi) Korku ve anksiyete (orta dereceli); güven telkin edebilmeli Cerrahi Muayene

20 kusma Hastayı kusturan nedir? Ne kadar? Hangi sıklıkla?
Kusmuk nasıl görünüyor? Kusma fışkırır tarzda mıdır? Kusmuk içeriği görülmeli Cerrahi Muayene

21 barsak alışkanlıklarında değişiklik
Çok sık ancak sıklıkla anlamsız Bir süre konstipasyon, bir süre diare Gaitanın büyüklüğü ve şeklindeki değişiklikler Ancak bazen bu özellikler diyet veya yolculuk nedeniyle de değişebilir Cerrahi Muayene

22 hematemez ve hematokezya
Ciddi araştırma En sık yapılan hata; hemoroide bağlamak Kanın özellikleri; pıhtılı rengi kahve telvesi + rektumdan da koyu ve katranımsı gaita Cerrahi Muayene

23 travma Sıklıkla olur Bazı travmalar abartılır, bazılarından da habersiz Ayrıntılar mümkün olduğu kadar tam olarak alınmalı Kaza olduğunda ailenin pozisyonu Bilinç kaybı Retrograd amnezi (bir derece beyin hasarı) Eğer hasta kazaya neden olan olayları tüm detayları ile anımsıyorsa; bilinç kaybı yoktur kafada dışarıdan bir yaralanma yoktur beyin hasarı ihtimal dışı bırakılabilir Cerrahi Muayene

24 travma ASY veya KDAY silahın özelliği, büyüklüğü, şekli, vücuda giriş açısı, vurulduğunda hastanın bulunduğu pozisyon Epilepsi, DM, koroner arter hastalığı, hipoglisemi vb Tüm veriler ve ipuçları bir araya getirilir ve mevcut hastalık ortaya konur Cerrahi Muayene

25 aile hikayesi Kolon polipozisi Diyabet, Peutz-Jeghers sendromu,
Kronik pankreatit, Multiglandüler sendromlar, Diğer endokrin anomaliteler, Kanser… Cerrahi Muayene

26 özgeçmiş Karanlıkta kalan noktalar
Genel olarak iyi olan hastaların prognozu çoğunlukla iyidir Yaşlı ve ilk kez cerrahi bir deneyim yaşayacak hasta Genç ancak uzun ve komplike hastalık veya yaralanma hikayesine sahip hasta Cerrahi Muayene

27 özgeçmiş Sistematik bir muayene Beslenme durumunun değerlendirilmesi
her seferinde aynı yolu izlemek her sistemin muayenesi sırasında onunla ilgili öz geçmiş almak vb Beslenme durumunun değerlendirilmesi Temel sosyal haklarından yoksun olan toplumlar Akut beslenme yetersizliği; diüretik kullanımı sodyum kısıtlanmış diyet kusma ve diare Tedavi için mutlaka laboratuar sonuçlarını beklemek gerekmez Asıl sebep ve olası açık miktarları, hasta hikayesi ve hekimin klinik deneyimi ile tahmin edilebilir Cerrahi Muayene

28 hastanın ruh hali Bazen oldukça büyük fayda sağlar
Cerrah genelde psikiyatriste ihtiyaç duymaksızın hastanın duygusal ve mental durumuyla ilgilenebilir Majör bir ameliyattan sonra hastanın duygusal, sosyal ve ekonomik problemler iyileşme sürecini ciddi bir şekilde etkiler Cerrahi Muayene

29 Ameliyat sonrası psikolojik faktörler iyileşme döneminde
çok etkilidir Cerrahi Muayene

30 Cerrahi Muayene

31 Fizik Muayene

32 İkinci aşama Fizik muayene endoskopik girişimler, laboratuar testleri,
görüntüleme, Takip… Cerrahi Muayene

33 Gerekli olmasına rağmen tetkik yapmamak da, gereksiz tetkiklerin yapılmasında ısrar etmek de kötü hekimliktir Cerrahi Muayene

34 fizik muayene Bir düzen içinde ve detaylı
Aynı seansta tüm fizik muayene Acil durumlarda, daha sonra bilinçli bir şekilde tekrar değerlendirmeli Özellikle mesleğe yeni başlayanlar için tam fizik muayene yapılması normal ile normal olmayanın ayırımını yapmada faydalı Cerrahi Muayene

35 fizik muayene Başlangıçta tüm hastalar duyarlı ve utangaçtır
Hastayı rahatlatmak çok nazik ve faydalıdır Muayene odası ve sandalye rahat olmalı Eğer hasta soyunacaksa örtü kullanılmalı Cerrahi Muayene

36 Öz geçmişini tamamlamada faydalı
Muayene sırasında bir parça konuşulmasına izin verilemesi ile oldukça gevşer Öz geçmişini tamamlamada faydalı Cerrahi Muayene

37 fizik muayene Genel fizik durumu Habitus, Eller karaciğer sirozu,
hipertiroidizm, Raynoud hastalığı, pulmoner yetmezlik, kalp hastalığı, beslenme hastalıkları Cerrahi Muayene

38 fizik muayene İnspeksiyon, Palpasyon, Perküsyon, Oskültasyon
Organların çift taralı muayenesi karşılaştırma açısından çok önemlidir (meme vb). Cerrahi Muayene

39 Muayene hastanın odaya girmesi ile birlikte başlar
inspeksiyon Muayene hastanın odaya girmesi ile birlikte başlar Hastanın yüz ifadesinden size yürüyüşüne kadar her özellik Genel ve lokal Cerrahi Muayene

40 palpasyon Naziklik ve beceri Yüzeyel / Derin En değerli bilgi
Defans musküler Rebound Tuşe Rektal (Cerrahın gözü parmağının ucundadır) spazm, gerilim, anksiyete yaratan ağrılı işlemler çocuklarda Cerrahi Muayene

41 Cerrahi Muayene

42 Matitede yer değiştirme
perküsyon Timpan / Matite Matitede yer değiştirme Traube (sol kot kenarı, ksifoidden geçen vertikal çizgi, ön aksiller çizgi) Splenomegali, sol alt lob pnömonisi, hepatomegalide Traube “kapalı” Cerrahi Muayene

43 En az dahili birimlerde olduğu kadar önemli Diğer sistemler Batın
oskültasyon En az dahili birimlerde olduğu kadar önemli Diğer sistemler Batın Dört kadran En az 5 solunum süresi Barsak peristaltizmi normal, hiperaktif, hipoaktif Periferik damarlar Üfürüm : arteriovenöz fistül, anevrizma Cerrahi Muayene

44 Kulaklar Ağız Rektum Pelvis
karın orifisleri Kulaklar Ağız Rektum Pelvis Cerrahi Muayene

45 Laboratuvar ve Diğer Tetkikler

46 Metabolik veya septik komplikasyonlar
laboratuar Amaç Cerrahinin sonucunu etkileyebilecek asemptomatik hastalık (anemi, diabet) Elektif cerrahiye engel olan veya cerrahiden önce tedavi gerektiren hastalık ( diabet, kalp yetmezliği vb). Cerrahi gerektiren hastalıklar (hiperparatiroidizm, feokromositoma vb). Metabolik veya septik komplikasyonlar Cerrahi Muayene

47 laboratuar Cerrahi sorunu dışında herhangi bir sağlık problemi olmasa bile kan ve idrar tahlilleri Böbrek, karaciğer veya kalp hastalığı hikayesi detaylı araştırma gerektirir. Preoperatif değerlendirme tüm verilerin toplanması sonucunda dahili branş hekimlerince konsülte edilerek verilir Tüm verilerin toplanarak değerlendirilmesi ve yorumlanması cerrahın sorumluluğunda Cerrahi Muayene

48 Her zaman ciddi radyolojik incelemelere ihtiyaç var
Cerrah radyologla yakın ilişkide olmalı Ancak her hasta radyologa gönderilmez Fizik muayene ve diğer verilerle tam tanı konulamadığında Acil olgularda filmlerin tekrar gözden geçirilmesi ve konsültasyonu Cerrahi Muayene

49 Sistoskopi, Gastroskopi, Özofagoskoskopi, Kolonoskopi, Anjiyografi
özel muayeneler Sistoskopi, Gastroskopi, Özofagoskoskopi, Kolonoskopi, Anjiyografi Bronkoskopi Cerrah bu yöntemlerin endikasyonları ve sınırlamaları konusunda çok iyi bilgi sahibi olmalı Cerrahi Muayene

50 DOKTORUN AYIBINI TOPRAK ÖRTMEZ
Cerrahi Muayene

51 DİKKAT!!! MALPRACTISE YASASI Cerrahi Muayene