Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanIsitan Hamzaoglu Değiştirilmiş 9 yıl önce
1
İNSAN KAYNAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ : BULANIK KÜME VE SİSTEM YAKLAŞIMI
İ.Burhan Türkşen, Prof., Ph. D. Fellow: IFSA,IEEE, WIF Endüstri Mühendisliği Bölüm Bşk. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sögütözü Cad. No:43, Sögütözü Ankara/Türkiye Tel: , TÜRKŞEN, MART ETÜ
2
KONUMUZ İNSAN KAYNAKLARIYLA İLGİLİ BAZI BOYUTLAR VE ÖLÇÜMLERİ
BULANIK TEORİ BULANIK KÜMELER BULANIK KURAL TABANLARI BULANIK FONKSİYONLAR İNSAN KAYNAKLARIYLA İLGİLİ UYGULAMA ÖNERİLERİ SONUÇ TÜRKŞEN, MART ETÜ
3
İNSAN KAYNAKLARI TEŞVİKİ
İNSANLARI NE TEŞVİK EDER? İNSANLAR NE İSTERLER? DAHA ENTERESAN İŞ? DAHA VERİMLİ, PATRON? İŞ SONUCUNU KOLAYCA GÖSTEREBİLME? DAHA FAZLA KATKI? DAHA FAZLA TANINMA? DAHA FAZLA TETİKLEME? DAHA FAZLA GELİŞME İMKANI? TÜRKŞEN, MART ETÜ
4
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ FONKSİYONLARI KARİYER HEDEFLERİ
PERFORMANS KRİTERLERİ PERFORMANS DEĞERLENDİRİLMESİ TÜRKŞEN, MART ETÜ
5
İnsan Kaynaklarının Gelişimi 1940'tan Günümüze İnsan Kaynaklarının Gelişimi
Boyutlar Mekanik Yasal 1980 Organik 1990 Stratejik 2000 Katalitik İşveren İlişkileri İşçi sınıfı-yönetim uyuşmazlığı Sendikaların güçlenmesi Çelik sendikaları grevi Sendikaların güç kaybedişi Savaş sonrası kuşağın/yuppilerin çocuklarını işe getirmesi Takımlar, duruma bağlı çalışanlar, Roller ve iş stresi Çalışanların iş sadakati, zaman bazlı iş gücü, işte psikiyatri, iş vermede sınırların kalkması, sendikaların yükselişi Ücret/İş Adil iş için adil ücretBonuslar Kar paylaşımı Emeklilik Sağlık sigortasının başlangıcı Satış teşvikleri Hisse senetleri Ödüllendirme sistemleri Başarı hırsı Takım maaşları Ödüllendirme ve takdir etme Yönetici ücretlendirme sistemleri Yetkinlik bazlı ücretlendirme Seviyelere göre değişen ücretlendirme Ek kazançlar TÜRKŞEN, MART ETÜ
6
TÜRKŞEN, MART 2007 ETÜ 6 Örgütsel Gelişim Sınırlı
işveren-yönetim gelişimi Hiyerarşi Bilimsel yönetimin başlangıcı Hiyerarşi Küçülme Liderliğin ortaya çıkışı İş süreçlerinin güçlenmesi Yeniden yapılanma Öğrenen organizasyon Sanal kurum Güçlü liderler İnternet Telekomünikasyon Yeniden yapılanma Çalışanın kişisel gelişimi Kariyer Güçlü sendika ilişkileri Maaş dışı hakların yönetimi İşe alma Devam eden güçlü sendika ilişkileri Güçlenen İK yöneticileri İK disiplinlerinde uzmanlaşma İK= İnsan Kaynakları Tam stratejik ortaklık Dış Kaynaklara Yönelme Az personelli İK fonksiyonları İnternetin yaygın kullanımı Örgütsel gelişimin zirvesi TÜRKŞEN, MART ETÜ
7
1) Stratejik iş ortağı olma
Globalleşen Dünyada İnsan Kaynakları: Öne Çıkan Yaklaşımlar, Gelecekteki Zorluklar ve Sahip Olunması Gereken Yetkinlikler 1) Stratejik iş ortağı olma 2) Global çapta yetenekli çalışanları işe alma ve işte tutma 3) Global liderlik gelişimi 4) Bilgi yönetimi TÜRKŞEN, MART ETÜ
8
İnsan Kaynaklarının Karşılaşacağı Önemli Zorluklar
Globalleşme Karlılık Teknoloji Entellektüel sermaye Değişimi gerçekleştirmek İnsan Kaynaklarının Sahip Olması Gereken Liderlik Yetkinlikleri TÜRKŞEN, MART ETÜ
9
İnsan Kaynakları Yönetimi
Eleman Seçme ve Yerleştirme Sicil Yönetimi Bordro Yönetimi Eğitim Yönetimi Raporlar TÜRKŞEN, MART ETÜ
10
Performans Yönetiminin İşletme Faaliyetleriyle İlişkisi
İş süreçleri, girdiler, sonuçlar ve verimlilikle ilişki Planlamayla ilişki Ölçme ve gözden geçirme süreci ile ilişki Sürekli gelişim ve geliştirme ile ilişki TÜRKŞEN, MART ETÜ
11
Performans Yönetiminin İşletme Faaliyetleriyle İlişkisi
İletişimle ilişki Paydaşlarla ilişki Etik ilişki Bireye saygı Karşılıklı saygı Prosedürde dürüstlük Şeffaflık TÜRKŞEN, MART ETÜ
12
Performansı Etkileyen Faktörler
Kişisel faktörler: Liderlik faktörü: Takım faktörü: Sistem faktörü: Çevre faktörü TÜRKŞEN, MART ETÜ
13
İnsan Kaynaklarının Ölçümü
Bireylerin değerlendirilmesine yönelik, Yerel kültüre ve iş dünyasına uygun olarak geliştirilmiş çeşitli ölçme ve değerlendirme araçları sunmaktadır Yetkinlik Envanterleri Kişilik Envanterleri Yetenek Testleri Kaynak :Copyright © 2006 HUMANGROUP TÜRKŞEN, MART ETÜ
14
İnsan Kaynaklarının Ölçümü
kurumlarda insan kaynağına ilişkin farklı unsurların analiz edilmesine yönelik çeşitli kurum içi araştırmalar gerçekleştirmekdir. Eğitim İhtiyacı Analizi Örgüt Kültürü ve Kültürel Uyum Analizi Çalışanın Memnuniyeti İnsan Kaynakları Yönetiminin Etkinlik Analizi Kaynak :Copyright © 2006 HUMANGROUP TÜRKŞEN, MART ETÜ
15
Genel Görev Profili Oluşturma Aday Havuzu Oluşturma
Hizmet Türleri Uygulamalar Genel Görev Profili Oluşturma Aday Havuzu Oluşturma Adayların Değerlendirilmesi Kaynak :Copyright © 2006 HUMANGROUP TÜRKŞEN, MART ETÜ
16
Genel Profili Oluşturma Genel Görev Profili Oluşturma
Hizmet Türleri Uygulamalar Genel Profili Oluşturma Genel Görev Profili Oluşturma Performansa Dayalı Görev Profili Oluşturma Aday Havuzu Oluşturma Adayların Değerlendirilmesi Değerlendirme Araçları Mülakatlar Değerlendirme Merkezi Uygulamaları Sınav Organizasyonu Kaynak :Copyright © 2006 HUMANGROUP TÜRKŞEN, MART ETÜ
17
Kaynak :Copyright © 2006 HUMANGROUP
Eğitim ve Geliştirme Gelişim Programları Teknik Eğitimler Kariyer Danışmanlığı Kaynak :Copyright © 2006 HUMANGROUP TÜRKŞEN, MART ETÜ
18
Finans Sektörüne Özel Teknik Eğitimler
Eğitim ve Geliştirme Gelişim Programları Teknik Eğitimler Finans Sektörüne Özel Teknik Eğitimler İnsan Kaynakları Profesyonellerine Yönelik Eğitimler Satış ve Pazarlama Eğitimleri Kariyer Danışmanlığı Kaynak :Copyright © 2006 HUMANGROUP TÜRKŞEN, MART ETÜ
19
Kaynak :Copyright © 2006 HUMANGROUP
TÜRKŞEN, MART ETÜ
20
SAYILARIN NİTELİKLERİ: SKALALAR
“NOMINAL”(İSİM) SAYILAR: Oyuncu Uniforma Numaraları “ORDINAL”(SIRA GÖSTEREN) SAYILAR: Rüzgar, Kaya,…. “INTERVAL”(ARALIK) DEĞERLİ SAYILAR: Isı, 0C, 0F,……… “RATIO”(ORAN) ÖLÇEKLİ SAYILAR: Kilo, Metre,….. “ABSOLUTE”(MUTLAK) ÖLÇEKLİ SAYILAR: Tane, Adet,………. TÜRKŞEN, MART ETÜ
21
“GARBAGE IN, GARBAGE OUT” “ÇÖP GİRDİ, ÇÖP ÇIKTI” GİREN ÇÖP, ÇIKAN ÇÖP”
YAKLAŞIMLARI TÜRKŞEN, MART ETÜ
22
KELİMELERLE HESAPLAMA
KONVANSİYONEL HESAPLAMA METOTLARINDA “HESAP ÖGELERİ” DEĞİŞKENLERE VERİLEN DEĞERLERDİR TABİİ DİLLE TANIMLANAN HESAPLAMA METODLARINDA DEĞİŞKENLERE VERİLEN DEĞERLER DEĞİLDİR TÜRKŞEN, MART ETÜ
23
KELİMELERLE HESAPLAMA
ONLARIN YERİNE DEĞİŞKENLERE VERİLEN DEĞERLERİN KÜMELENME BİLGİLERİNİN DURUMLARIDIRLAR BU KÜMELER BULANIK KÜMELERDİR. TÜRKŞEN, MART ETÜ
24
KELİMELERLE HESAPLAMA ÖRNEK 1
“X REEL DEĞER TAŞIYAN RASGELE BİR DEĞİŞKENDİR” EĞER BENİM X HAKKINDAKİ BİLGİM: “X GENELDE A DAN YAKLAŞIK OLARAK ÇOK BÜYÜK, FAKAT B DEN KÜÇÜK” İSE “X’İN BEKLENEN DEĞERİ NEDİR”? TÜRKŞEN, MART ETÜ
25
KELİMELERLE HESAPLAMA ÖRNEK 2
“OBURLUK” ŞİŞMANLIĞA SEBEP OLUR. “ŞİŞMANLIK” YÜKSEK TANSİYONA SEBEP OLUR. BEN OBUR BİRİYİM! ? BENİM “YÜKSEK TANSİYONLU” OLMA OLASILIĞIM NEDİR. TÜRKŞEN, MART ETÜ
26
KELİMELERLE HESAPLAMA
“İNSAN BİLGİLERİ”, VE ÖZEL OLARAK “DÜNYA BİLGİLERİNİN” ÇOĞU TABİİ DİLLE İFADE EDİLDİĞİNDEN “TABİİ DİLLE HESPLAMA” EHEMMİYET KAZANMAKTADİR. TÜRKŞEN, MART ETÜ
27
BULANIK KÜMELER GİRENLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
KARAR-DESTEK SİSTEMLERİNİN TASARIMLARI VE UYGULAMALARI TÜRKŞEN, MART ETÜ
28
Kişilik Envanteri Bulanık Kümeleri: 7’li Bulanık Lickert Skalası
Çok Az Az Ortadan Orta Ortadan Fazla Çok Fazla (Çok Düşük) (Düşük) Az Fazla (Yüksek) (Çok Yüksek) 1.0 0.0 Kişilik Envanteri Bulanık Kümeleri: 7’li Bulanık Lickert Skalası TÜRKŞEN, MART ETÜ
29
Örnek Bulanık Kural Tabanı
Deneyime Açıklık :DA Kendini Geliştiren :KG Entelektüel Seviye :ES Açık Fikirli : AF Eğer bir kişi “Kendini (Az) Geliştiren” ve “Entelektüel Seviye”si (Düşük) ve “Açık Fikirliliği (Düşük)” ise o zaman, o kişinin “Deneyimine Açıklığı” (Zor)dur. (Deneyimine Açıklık derecesi (Düşüktür.)) TÜRKŞEN, MART ETÜ
30
DENEYİME AÇIKLIK ÖNERİSİ
Eğer (KG ve ES ve AF) ise O Zaman DA var dır (KG) (ES) (AF) (DA) : EN KÜÇÜK (MİN) TÜRKŞEN, MART ETÜ
31
GRAFİKLE TEMSİL EDİLEN BULANIK KURAL TABAN DEĞERLENDİRMESİ
AZ DÜŞÜK AZ ZOR KG ES AF DA TÜRKŞEN, MART ETÜ
32
BULANIK DEĞERLENDİRME
GİREN BİLGİLER BİLGİLERİN BULANIKLAŞMASI BULANIK BİLGİ İŞLEMİ BERRAKLIĞA GEÇİŞ ÇIKAN BİLGİLER TÜRKŞEN, MART ETÜ
33
Örnek Bulanık Kural Tabanı
Duygusal Dengesizlik : DD Depressife Olma : DO Kolay Sinirlenme :KS İçe Dönüklük :İD Kaygılı Olma :KO Eğer bir kişinin “Depressife Olma Derecesi” (Düşük) ve “Kolay Sinirlenme Derecesi (Düşük) ve “İçe Dönüklük Derecesi (Düşük) ve “Kaygılı Olma Derecesi (Düşük)” ise o zaman o kişinin “Duygusal Dengesizlik Derecesi” de (Düşüktür.) TÜRKŞEN, MART ETÜ
34
Örnek Bulanık Kural Tabanı
Eğer bir kişinin “Depressife Olma Derecesi” (Yüksek) ve “Kolay Sinirlenme Derecesi (orta) ve “İçe Dönüklük Derecesi (Orta) ve “Kaygılı Olma Derecesi (Yüksek)” ise o zaman o kişinin “Duygusal Dengesizlik Derecesi” de (Ortadan Fazladır) (Biraz Yüksek) TÜRKŞEN, MART ETÜ
35
DUYGUSALLIK ÖNERİSİ Eğer (DO ve KS ve İD ve KO) ise O zaman DD vardır.
(DO) (KS) (İD) (KO) (DD) TÜRKŞEN, MART ETÜ
36
GRAFİKLE TEMSİL EDİLEN BULANIK KURAL TABAN DEĞERLENDİRMESİ
YÜKSEK ORTA ORTA YÜKSEK BİRAZ DO KS ID KO DD TÜRKŞEN, MART ETÜ
37
BULANIK KURALAR TABANI
AZ DÜŞÜK AZ ZOR KG ES AF DA YÜKSEK ORTA ORTA YÜKSEK BİRAZ DO KS ID KO DD TÜRKŞEN, MART ETÜ
38
(4) (In) (TS) (U) (İç) (G) (5) (DO) (KS) (İD) (KD) (DD)
(1) (KG) (ES) (AF) (DA) (2) (BO) (DS) (BD) (SB) (3) (S) (C) (B) (DD) (4) (In) (TS) (U) (İç) (G) (5) (DO) (KS) (İD) (KD) (DD) TÜRKŞEN, MART ETÜ
39
GRAFİKLE TEMSİL EDİLEN BULANIK KURAL TABAN DEĞERLENDİRMESİ
TÜRKŞEN, MART ETÜ
40
MODUS PONENS “DOGRULAMA (YANITLAMA) USULU”
ÖNERİ GÖZLEM ÇIKARTMA BULANIK TEORİ: KLASİK TEORİ A ise B ÖNERİ A ise B ÖNERİ GÖZLEM GÖZLEM ÇIKARTMA TÜRKŞEN, MART ETÜ
41
Lickert Skalası [5,7,9] TÜRKŞEN, MART ETÜ
42
Tablo 1. Önem skala değerleri
Tanım Açıklama Önemsiz Önemsiz Seçenekler Topluluğu Kümesi 1 Biraz önemli Biraz önemli Seçenekler Kümesi 2 Orta önemli Orta önemli Seçenekler Kümesi 3 Fazla önemli Fazla önemli Seçenekler Kümesi 4 Çok Fazla önemli Çok Fazla önemli Seçenekler Kümesi TÜRKŞEN, MART ETÜ
43
SOSYO-TEKNİK SİSTEMLERDE HATALI DAVRANIŞ RİSKİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ERKEN UYARI MODELİ İhsan YÜKSEL ve Metin DAĞDEVİREN* Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 21, No 4, , 2006 TÜRKŞEN, MART ETÜ
44
Koruyucuların yetersizliği Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der.
Örgütsel Faktörler • İş rotasyonu • Çalışma süresi • İklim etkileri • Gürültü seviyesi • Aydınlatma seviyesi • İşi bitirme baskısı • Yetersiz kontrol Koruyucuların yetersizliği Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 21, No 4, , 2006 TÜRKŞEN, MART ETÜ
45
Uyumsuzluk • Sabit fikirlilik
Kişisel Faktörler • Yetersiz hazırlık • Yetersiz sorumluluk bilinci • Gösteriş • Riskli davranma eğilimi • Özel problemler Uyumsuzluk • Sabit fikirlilik Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 21, No 4, , 2006 TÜRKŞEN, MART ETÜ
46
İşsel Faktörler • Monotonluk • İşe bağlı yorgunluk • Tehlikeli davranışların işlem zamanlarını kısaltması • İş ile ilgili kullanılacak bilgilerin boyutu ve çeşitliliği Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 21, No 4, , 2006 TÜRKŞEN, MART ETÜ
47
Kişilik Envanteri Bulanık Kümeleri: 7’li Bulanık Lickert Skalası
Çok Az Az Ortadan Orta Ortadan Fazla Çok Fazla (Çok Düşük) (Düşük) Az Fazla (Yüksek) (Çok Yüksek) 1.0 0.0 Kişilik Envanteri Bulanık Kümeleri: 7’li Bulanık Lickert Skalası TÜRKŞEN, MART ETÜ
48
Hatalı Davranışa Neden Olan Faktörlerin Ağırlıklandırılması
Şekil 2. Hatalı davranış riskinin belirlenmesine yönelik AHP hiyerarşisi (AHP hierarchy to identify faulty behavior risk) Hatalı Davranışa Neden Olan Faktörlerin Ağırlıklandırılması Örgütsel Faktörler (ÖF) Kişisel Faktörler (KF) İşsel Faktörler (İF) Yetersiz hazırlık Monotonluk İş Rotasyonu (İR) Yetersiz sorumluluk Bilinci İşe Bağlı Yorgunluk Tehlikeli Çalışma Süresi Gösteriş (G) Davranışların İşlem Zamanlarını İklim Etkileri (İE) Riskli Davranma Eğilimi Gürültü Seviyesi İş İle İlgili Kullanılacak Bilgilerin Boyutu ve Çeşitliliği (BBÇ) Özel Problemler (ÖP) Aydınlatma Etkisi (AE) Uyumsuzluk (U) İşi Bitirme Baskısı Sabit Fikirlilik (SF) Yetersiz Kontrol Koruyucuların Yetersizliği TÜRKŞEN, MART ETÜ
49
Tablo 7. Dilsel değişkenler ve skala değerleri (Linguistic variables and scala values)
Dilsel Değişken Skala Değeri Çok Fazla (ÇF) ,0 Fazla (F) ,8 Orta (O) ,6 Az (A) ,4 Çok Az (ÇA) ,2 Mevcut Değil (MD) ,0 İ. Yüksel ve M. Dağdeviren TÜRKŞEN, MART ETÜ
50
0 0.2 0.3 0.5 0.8 1.0 Dilsel Bulanık Değişken Kümeleri
Mevcut Değil Çok Az Az Orta Fazla Çok Fazla Dilsel Bulanık Değişken Kümeleri Örneğin: Örgütsel Faktörler (ÖF), Kişisel Faktörler(KF) İşsel Faktörler (İF) TÜRKŞEN, MART ETÜ
51
“Hata Davranış Riski” (Az) olabilir.
Eğer “Örgütsel Faktörler” (Az) etkiliyorsa ve “Kişisel Faktörler” (Az) etkiliyorsa ve “İşsel Faktörler” (Az) etkiliyorsa, O zaman “Hata Davranış Riski” (Az) olabilir. TÜRKŞEN, MART ETÜ
52
GRAFİKLE TEMSİL EDİLEN BULANIK KURAL TABAN DEĞERLENDİRMESİ
ÖF KF İŞ HD TÜRKŞEN, MART ETÜ
53
“Hata Davranış Riski” (Orta) derecede olabilir.
Eğer “Örgütsel Faktörler” (Orta) derecede etkiliyorsa ve “Kişisel Faktörler” (Çok Fazla) etkiliyorsa ve “İşsel Faktörler” (Az) etkiliyorsa, O zaman o kişinin “Hata Davranış Riski” (Orta) derecede olabilir. TÜRKŞEN, MART ETÜ
54
GRAFİKLE TEMSİL EDİLEN BULANIK KURAL TABAN DEĞERLENDİRMESİ
“ORTA” “ÇOK FAZLA” “AZ” “ORTA” 1.0 0.0 ÖF KF İŞ HDR TÜRKŞEN, MART ETÜ
55
“Hata Davranış Riski” (Fazla)dır.
Eğer “Örgütsel Faktörler” (Çok Fazla) etkiliyorsa ve “Kişisel Faktörler” (Orta) derecede etkiliyorsa ve “İşsel Faktörler” (Orta) derecede etkiliyorsa, O zaman o kişinin “Hata Davranış Riski” (Fazla)dır. TÜRKŞEN, MART ETÜ
56
GRAFİKLE TEMSİL EDİLEN BULANIK KURAL TABAN DEĞERLENDİRMESİ
“ÇOK FAZLA” “ORTA” “ORTA” “FAZLA” 1.0 0.0 ÖF KF İŞ HDR TÜRKŞEN, MART ETÜ
57
BULANIK KURALAR TABANI
1.0 0.0 “AZ” “AZ” “AZ” “AZ” ÖF KF İŞ HD “ORTA” “ÇOK FAZLA” “AZ” “ORTA” ÖF KF İŞ HD “ÇOK FAZLA” “ORTA” “ORTA” “FAZLA” ÖF KF İŞ HD TÜRKŞEN, MART ETÜ
58
TÜRKŞEN, MART ETÜ
59
BULANIK KURALAR TABANI YERİNE BULANIK FONKSİYONLAR KULLANMAK
DAHA KOLAY VE DAHA VERİMLİ NETİCE VERİR TÜRKŞEN, MART ETÜ
60
(X;Y;U) BOYUTLARINDA BİR BULANIK KÜME
GÖRÜNTÜSÜ x y u ji xji 0.0 yj TÜRKŞEN, MART ETÜ
61
BULANIK KÜME ÇIKARMA ALGORİTMASI
TÜRKŞEN, MART ETÜ
62
KLASİK EN KÜÇÜK KARELER
YAKLAŞIMI Y = X b + ε TÜRKŞEN, MART ETÜ
63
Min Q = TÜRKŞEN, MART ETÜ
64
BULANIK FONKSİYONLARIN YAPISI or or etc,
TÜRKŞEN, MART ETÜ
65
Bu fonksiyon boyutlarında , i inci bulanık kümeye tekabul eden i inci kuraIi tahminen temsil eder:
TÜRKŞEN, MART ETÜ
66
burada “İnverse” ” (TERSİ) i
varsa. Bundan böyle, ve Yi nın tahmin edilen yapısı olarak bulunur. TÜRKŞEN, MART ETÜ
67
FARKLI BULANIK FONKSİYON YAPILARI Model1 Model2 Model3 Model4 ……..
TÜRKŞEN, MART ETÜ
68
SONUÇ İNSAN KAYNAKLARI BULANIK KÜME, MANTIK VE SİSTEMLER
YOLUYLA DEĞERLENDİRİLİRSE DAHA OLUMLU VE SAĞLIKLI NETİCELER ALINIR. TÜRKŞEN, MART ETÜ
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.