PANDEMİK GRİP (DOMUZ GRİBİ) GÜNCEL DURUM Doç. Dr Selma Tosun

... konulu sunumlar: "PANDEMİK GRİP (DOMUZ GRİBİ) GÜNCEL DURUM Doç. Dr Selma Tosun"— Sunum transkripti:

1 PANDEMİK GRİP (DOMUZ GRİBİ) GÜNCEL DURUM Doç. Dr Selma Tosun
Manisa Devlet Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

2 İnfluenza pandemisi Hiç kimsenin bağışık olmadığı yeni bir influenza alt tipi ortaya çıktığında, influenza pandemisi görülür. Sadece influenza A pandemiye yol açar.

3 İNFLUENZA VİRÜSÜNÜN YAPISI
3

4 İnfluenza A virüsünde Hemagglütinin (H)16 tane, Neurominidaz (N) 9 tane 16 Hemaglütininin hepsi kuşlarda var İnsanda 5 tanesi var 2 domuz, 2 de at virüsü var Bu nedenle at gribi ???? tehlikesi !!!!

5 Virüsün/aşı suşunun isimlendirilmesi
Tip Alttip Suş Tanımlaması Örneği A H3N2 A/Hong Kong/8/68 (H3N2) A/Hong Kong /8 / 68 (H3N2): A tipi influenza virüsü/ Hong Kong’da bulunmuş/ laboratuvar numarası 8 / ilk izole edildiği tarih 1968 / alt tipi ise H3N2

6 Pandemik influenza virüsünün orijin aldığı mekanizma
6

7 Kuş influenza virüsü ördek, su kuşların
İnfluenza virüsünün bir türden diğerine atlayabilmesini sağlayan genetik değişikliktir. 3 şekilde meydana gelebilir. Ördekler veya diğer su kuşlarından “kuş influenza virüsü” tavuk veya domuz gibi bir aracı konağa bulaşır. Bir insandan “insan influenza virüsü” aynı tavuk veyadomuza bulaşır. Her iki virüs aynı hücreyi enfekte ettiğinde kuş virüsü genleri, insan virüsü genleri ile yeni influenza virüsünü meydana getirmek üzere karışır. Bu yeni suş, aracı konaktan insana yayılabilir. Kuş flu virüsü ördek, su kuşlarından genetik değişim geçirmeden direkt insana atlayabi lir. Kuş influenza virüsü ördek, su kuşların dan genetik değişim geçirme den aracı konağa (domuz, tavuk vb) ve onlardan da insanlara atlayabilir. Bu yeni suş daha sonra insandan insana yayılabilir hale gelecek şekilde değişip pandemiye neden olabilir. 7

8 İnfluenza pandemileri
H2N2 H2N2 H1N1 H1N1 Pandemic H1N1 H3N8 H3N2 1915 1925 1955 1965 1975 1985 1995 2005 1895 1905 2010 2015 1889 Russian influenza H2N2 1900 Old Hong Kong influenza H3N8 1918 Spanish influenza H1N1 1957 Asian influenza H2N2 1968 Hong Kong influenza H3N2 2009 Pandemic influenza H1N1 What are pandemics? Pandemics are when a new influenza A emerges to which most or many of the population have no immunity. The result usually from an animal influenza combining some of its genes with a human influenza. To be a pandemic strain an influenza A virus needs to have three or four characteristics. They need to be able to infect humans, to cause disease in humans and to spread from human to human quite easily. An additional criteria that is often applied is that many or most of the population should be non-immune to the new virus. Note this animated slide was first developed by the National Institute of Infectious Disease in Japan and we are grateful to them and especially Masato Tashiro for letting us use it. H7 H5 H9* 1980 1997 Recorded new avian influenzas 1996 2002 1999 2003 1955 1965 1975 1985 1995 2005 Reproduced and adapted (2009) with permission of Dr Masato Tashiro, Director, Center for Influenza Virus Research, National Institute of Infectious Diseases (NIID), Japan. Animated slide: Press space bar

9 DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ PANDEMİ ALARM DÜZEYLERİ
Evre 5. İnsandan insana bulaşma olan büyük küme(ler) mevcut. Ancak insandan insana yayılım hâlâ lokalize olduğundan, bu durum virüsün insanlara giderek artan ölçüde adapte olduğunu, ancak henüz tam bulaşıcı olmadığını düşündürmektedir (önemli pandemi riski). Pandemi Dönemi Evre 6. Pandemi: Genel toplumda artmış ve devam eden bulaşma vardır.

10

11 Şu anda ortamda mevcut Grip virüsleri 1)Mevsimsel influenza H3N2 2)Avian influenza H5N1 (kuş gribi) 3)Domuz gribi H1N1 4)Pandemik influenza=(H1N1 v varyant)= kuş+insan+domuz gribi virüsünden oluşan yeni bir virüs (2 domuz+1 insan+1 kuş virüsü)

12

13 Bu virüse " domuz gribi" denmesinin sebebi, domuzlar arasında görülen grip virüslerine çok benzediğinin gösterilmiş olmasıdır. Bu yeni virüs insan, domuz ve kuş virüslerinin bir karışımıdır ve yeni bazı özelliklere sahiptir.

14 Şu andaki mevcut pandemik grip salgını
Klinik atak hızı: % 30 Komplikasyon oranı: Klinik vakaların % 15’i Hastaneye yatma oranı : Klinik vakaların %2’si Vaka ölüm hızı: Klinik vakaların % ’si

15 6 Temmuz 2009 Toplam doğrulanmış vaka Ölüm Dünya geneli 94.512 429
Türkiye 20 Eylül 2009 Dünya geneli Türkiye vaka (1 Ekim 2009) 154 (%33) yerli vaka %74’ü TC vatandaşı, %27’si yabancı uyruklu 27 Eylül 2009 Dünya geneli den fazla ölüm 4 Ekim olgu ↑ölüm 11 Ekim ’den fazla ↑ 17 Ekim olgu civarı 18 Ekim Türkiye’de 551 vaka, ölüm 0 21 Ekim Türkiye’de 669 vaka ölüm 0 24 Ekim Türkiye’de 1095 vaka 1 ölüm 29 Ekim ölüm

16 Tarih Doğrulanmış vaka Ölüm
6 Temmuz 2009 94512 429 20 Eylül 2009 (Türkiyede 460) 3.197 (Türkiyede 0) 27 Eylül 2009 den fazla 4.100 4 Ekim 2009 olgu 4.500 ↑ 11 Ekim 2009 ’den fazla (Türkiyede 524) ↑ (Türkiyede 0) 18 Ekim 2009 Türkiye de 551 Türkiye’de 0 21 Ekim 2009 24 Ekim 2009 29 Ekim 2009 Türkiye de 669 Türkiye de 1095 Türkiye’de 1 ölüm 3 ölüm

17 Çoğu ülke artık bildirimi durdurdu. Sadece komplike
vakalar bildiriliyor Tüm dünyadaki salgında etken aynı : A/California/7/2009-like pandemic H1N virus.

18 Türkiye’de; 20. hf da 2 vaka görüldü (Martta başladı )
22. hf ya kadar vaka yok 25. haftada yerli vakalar başladı Yurt dışından gelenler vb başlayınca vakalar arttı 28. hf da pik yaptı Bununla birlikte mevsim yaza geldiği ve okullar kapalı olduğu için fazla sorun oluşmadı İstanbul’da folklor ekibinde salgın oldu ve 30 vak a Bursa’da bu tarz bir etkinlikte 30 vaka

19 26 Ekim 2009 1095 olgu, 1 ölüm 29 Ekim 2009, 3 ölüm
Türkiye de 13 Ekim 2009 da Ankara’da bir ilköğretim okulunda bir öğrencide saptandı. Araştırmada 32 vaka pozitif olarak tespit edildi. Bu vakalardan 27’si öğrenci, 4’ü veli ve 1’i öğretmen 18 Ekim 2009 itibarı ile toplam 551 vaka, Ankara’da 41 vaka oldu. 21 Ekim de 669 vaka ,Diyarbakır’da 7 vaka (6 öğrenci),Erzurum,Konya, Sıvas, Şanlıurfa…… 26 Ekim olgu, 1 ölüm 29 Ekim 2009, 3 ölüm

20 Domuz gribi (H1N1v) vakalarının yaşlara göre dağılımı (ABD)

21 Domuz gribi (H1N1v) vakalarından hastaneye yatanların yaşlara göre dağılımı (ABD)

22 Domuz gribi (H1N1v) vakalarından ölümlerin yaşlara göre dağılımı (ABD)

23 Meksika ve ABD'de teyid edilmiş pandemik influenza A H1N1 vakalarının yaş dağılımları

24

25 Bir başka çalışmada 268 olgu incelenmiş En sık rastlanan yaş grubu yaş (%39) sonra yaş (%25) daha sonra yaş (%16) mevsimsel influenzada ölümlerin %90’ı 65 yaş ve üstü kişilerdi !!

26 Temmuz 2009 , dünya genelinde ölümlerin analizi
Temmuz 2009 :Dünya genelinde vaka ve toplam 574 ölüm (28 ülkenin verilerinin analizi) L. Villant et al. Epidemiology of fatal cases associated with pandemic H1N1 influenza 2009. Eurosurveillance, volum 14, issue 33, 20 August 2009.

27

28

29

30

31

32

33 ECDC 24 Ekim verisi; Nisan 2009’dan beri dünya üzerinde 4735 ölüm var, bunların çoğu (3539) Kuzey ve Güney Amerika’dan

34 ECDC (Avrupa CDC) verileri
17 Ekim 2009 Dünya genelinde doğrulanmış olgu 5000 civarı ölüm Avrupa birliği (AB)ülkelerinde; 23 Ekim 2009 AB ülkelerinde vaka ölüm 27 Ekim 2009 AB ülkelerinde ölüm,dünyanın diğer ülkelerinde ölüm 28 Ekim 2009 AB ülkelerinde ölüm,dünyanın diğer ülkelerinde ölüm 29 Ekim 2009 AB ülkelerinde ölüm,dünyanın diğer ülkelerinde ölüm

35 ECDC 28 Ekim 2009 Geçtiğimiz hafta Hollanda’da vakalarda artış oldu
İngiltere’de oldukça yaygın, bir haftada hasta sayısı 2 katına çıktı Almanya’da yeni vakalar ve 1 ölüm, Çek cumhuriyetinde 1 ölüm var.

36 Ülkemizde de 19-34 yaş vaka en çok
Salgın başladıktan sonra 6. ve 7. haftalarda pik olması bekleniyor. Yoğun bakım yatışları da bu sürede artacak, en üst düzeyde olacak (Aralık-Ocak ayları !!)

37 GRİP-SOĞUK ALGINLIĞI FARKI
Semptomlar Soğuk Algınlığı Grip Ateş Nadir Yüksek ateş (> C) Başağrısı Nadir Sık Kas ve eklem Hafif Sık ağrıları Bitkinlik Yok Yoğun Yatak istirahati Gerektirmez Gerektirir Burun akıntısı Sık Hafif Hapşırma Sık Sık Komplikasyonlar Sinüs konjesyonu Sinüzit, Otit, Kulak ağrısı Pnömoni, Ensefalit, Bronşit, Ölüm 37

38 Domuz gribinin belirtileri nelerdir ?
Bu gribin belirtileri, insanlarda görülen mevsimsel grip belirtilerine benzerdir. Ateş (38 derece ve üstü) Öksürük, Boğaz ağrısı, Yaygın vücut ağrısı (kas ağrısı), Baş ağrısı, Üşüme - titreme Yorgunluk, halsizlik hissi Kusma ve ishal görülebilmektedir.

39 Pandemik grip (domuz gribi)hastalığının bazı özellikleri (1)
En çok 5-45 yaş aralığında görülür. Beklenen grip mevsiminin dışında da süren bulaş ve viral dolaşımı vardır. Etkin ve hızlı insandan insana bulaş görülmektedir. Hastalık spektrumu ateşsiz, hafif üst solunum yolu hastalığından ağır hatta ölümcül pnömoniye kadar değişmektedir.

40 Daha önceden alınıp saklanan serumlarda H1N1
bakmışlar, 60 yaşın üzerinde %33 çapraz antikor saptamışlar 18-64 yaşta %9 Çocuklarda %0 Domuz gribi de de saptanmış arasında H1N1 domuz gribi salgını olmuş. Bu nedenle den önce geçirilen salgınla oluşan korunmanın yaşlılarda hala sürdüğü düşünülüyor

41 1918 deki İspanyol gribinde önce Mart ayında hafifi bir mevsimsel grip virüsü şeklinde salgın olmuş, sonra sonbaharda 2. dalga gelmiş ve virüs mutasyona uğradığı için ölümcül olmuş ( ? milyon ölüm !!!). Bu nedenle bu virüsün Mart ayından beri mutasyon göstermemiş olması büyük bir şans, ama her an böyle bir değişim söz konusu olabilir 

42 Hastalığın Bazı Klinik Özellikleri
Hastaneye yatırılan hastalarda daha çok, alt solunum yolu hastalığı görülmektedir. Eşlik eden ikincil enfeksiyonlar olabilmektedir. (Streptococcus pneumoniae:pnömokok) Mevsimsel influenzada esas olarak sekonder pnömoni yaparken domuz gribi olgularında %25 oranında primer pnömoni gelişmektedir. Yani virüs doğrudan akciğere yerleşip pnömoniye neden olmaktadır !!! Ortalama hastanede yatış süresi 5-7 gündür. Hastalık hamilelerde daha ağır seyretmektedir.

43 Bulaşıcılık H1N1 v' de mevsimsel grip etkenleri gibi bulaşmaktadır.
Kişiden kişiye genellikle öksürme, aksırma esnasında ortama yayılan ve virüs içeren damlacıklarla bulaşır. (Damlacık yolu ile) Bu damlacıklar, vücuda direkt solunum yolu ile alınabileceği gibi ortamdaki kapı kolu, masa, sandalye, telefon, elektrik düğmesi v.b. gibi cansız yüzeylerden eller vasıtasıyla da alınabilir.

44 Tokalaşma, öpüşme, sarılma v.b. yakın temasla da bulaşma olmaktadır.
İçme, kullanma ve havuz sularıyla herhangi bir bulaşma gösterilmemiştir.

45 Bulaşmayı önlemek için ne yapmalı ? (1)
Virüsün iş ortamında masa, sandalye v.b. yüzeylerdeki canlılığını ortamın ısısı, nem oranı ve temizlenme sıklığı etkiler. Kapı kolu, masa, bardak vb yüzeylerde virüs 2-8 saat canlı kalmaktadır Bu yüzeylerin sık sık temizlenmesi ve ellerin sık sık yıkanması, bulaşma riskini de en aza indirecektir.

46 Bulaşmayı önlemek için ne yapmalı ? (2)
Öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burundan ortama damlacıklar yayılır. Bunlar yaklaşık 1.5 metre içinde ki diğer insanlarca soluk yolu ile alınabilir. Yayılmayı önlemek için, ağız ve burnun bir mendil ile kapatılması iyi olur. Yok ise ağız kol ile kapatılmalıdır.

47 Bulaşmayı önlemek için ne yapmalı ? (3)
Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra eller bol sabun ve suyla yıkanmalıdır. Alkol içeren el yıkama antiseptikleri de kullanılabilir. Kirli ellerle, gözlere, burna ve ağza dokunulmamalıdır Kağıt mendil kullanılmalıdır. Eller sık sık, en az saniye süreyle su ve sabunla yıkanmalıdır. Su ve sabuna ulaşılamayan yerlerde (sokakta, toplu taşıma araçlarında,alışveriş merkezlerinde v.b.) alkol içeren el antiseptikleri- dezenfektanlar kullanılabilir

48 Bulaşmayı önlemek için ne yapmalı ? (4)
Hastalık tanısı konulursa, belirtilerin başlamasından 7 gün sonrasına ya da belirtilerin tamamen geçmesinden bir gün sonrasına kadar evde istirahat edilmelidir. Hastalığın bulaşmaması için çevredeki kişilerden uzak durulmalıdır. Bulunulan mekan sık, sık havalandırmalıdır. Gereklilik halinde maske (cerrahi maske) takılmalıdır

49 Kısaca öneriler Sık el yıkama (akar su altında en az 20 sn)/el dezenfektanı Genel sağlık kurallarına uyum Düzenli uyku Stresten uzak durma Bol sıvı alma Düzgün beslenme Bulaşmış olma olasılığı bulunan yüzeylere temastan kaçınma Yüzeylere dokunmak gerekiyorsa da elleri göze ağza ve buruna değdirmemek Hasta olma olasılığı bulunanlarla yakın temastan kaçınmak Kalabalık ve havasız ortamlarda fazla bulunmamak

50 H1N1 kusma ve ishalle de seyredebilir (mevsimsel influenzadan farkı)
Daha çok genç ve çocukları etkiler (bu da mevsimsel influenzadan farklı) Beş gebeden ikisinde ya spontan abort yada erken doğum oluşturur Yatan/ölen hastaların çoğunda altta yatan hastalık var

51 Klinik bulguların sıklığı
Ateş 249 (93%) Öksürük 223 (83%) Solunum sıkıntısı 145 (54%) Halsizlik bitkinlik 108 (40%) Titreme 99 (37%) Kas ağrısı 96 (36%) Burun akıntısı Boğaz ağrısı 84 (31%) Başağrısı 83 (31%) Kusma 78 (29%) Wheezing 64 (24%) İshal

52 Hastalanan kişilerin bir kısmı hastalığı daha ağır geçirir ve hastaneye yatırılmaları gerekir. Bu kişiler “risk grubu”nda yer alan kişilerdir. Risk grubundaki kişiler: 1)Bazı kronik(müzmin) hastalıkları /durumlar (şeker hastalığı, kalp damar hastalıkları,kronik akciğer hastalıkları, solunum sistemi ile ilgili diğer sorunlar, belirgin şişmanlık) olan her yaştaki kişiler, bu hastalıklar/durumlar 2)Gebeler 3)Özellikle 2 yaş altındaki küçük çocuklar

53 Erişkinlerde acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir?
Nefes darlığı veya zor nefes almak Bilinç bulanıklığı Sık ve uzun süreli kusma

54 Çocuklardaki acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir?
Hızlı veya zor nefes alma Vücutta solgunluk ya da morarma Beslenememe Uyarılara cevapta azalma ve uykuya meyil Huzursuzluk Ateşle beraber döküntü görülmesi

55 Sağlık Bakanlığı vaka yönetimi (30 Ekim 2009) 1
OLASI VAKA Başka bir nedenle açıklanamayan 38 °C dereceyi (koltuk altı) geçen ateş(veya ateş hikâyesi) ile birlikte aşağıdaki şikâyetlerden en az birinin olması; Yaygın vücut ağrısı Boğaz ağrısı Baş ağrısı Burun akıntısı Öksürük Solunum güçlüğü Kusma, ishal Eğer bunlar yoksa diğer hastalıklar açısından değerlendir.

56 Sağlık Bakanlığı vaka yönetimi (30 Ekim 2009) 2
AĞIR HASTALIK İÇİN RİSK GRUPLARI Gebelik 2 yaş altı Kronik akciğer hastalığı Kardiyovasküler hastalık (hipertansiyon hariç) (a) Kronik (renal, hepatik, hematolojik ve metabolik) hastalık(b) Nöromüsküler hastalık İmmün süpresyon (HIV, malignite, steroid kullanımı vb) Morbid obez (Vücut Kitle İndeksi>35) 18 yaş altı sürekli aspirin kullanması gereken hastalar 65 yaş üstü

57 Sağlık Bakanlığı vaka yönetimi (30 Ekim 2009) 3
CİDDİ HASTALIK BELİRTİLERİ Solunum güçlüğü, göğüs ağrısı, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı, ciddi ve persistan kusma, genel durumunda kötüleşme, 5 günden fazla süren ateş Bunlar yoksa ; Hastaneye yatış ve antiviral tedavi gerekmiyor. Semptomatik tedavi verilebilir (çocuklara aspirin verilmemelidir). Bulaştırmayı engellemek üzere gereken kişisel temas izolasyonu önlemleri (c) konusunda bilgi ver. Ciddi hastalık belirtilerini hastaya öğret ve geliştiğinde acil başvuru öner.

58 Sağlık Bakanlığı vaka yönetimi (30 Ekim 2009) 4
CİDDİ HASTALIK BELİRTİLERİ Solunum güçlüğü, göğüs ağrısı, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı, ciddi ve persistan kusma, genel Durumunda kötüleşme, 5 günden fazla süren ateş Bunlar varsa; Hastayı yatır veya bir üst basamağa 112 servisi yolu ile bir üst basamağa sevk et. Antiviral tedaviye (e) hemen başla, bildirimini yap Hastanın durumuna uygun klinik numune (d) alarak uygun koşullarda laboratuara ulaştır.

59 Domuz gribi tanısı nasıl konur
H1 N1 v'in laboratuar tetkiki ile doğrulanması , vakaya yaklaşım, antiviral tedavi ve gereksiz antibiyotik kullanımının önlenmesi açısından önemlidir! PCR (Polymerase Chain Reaction-polimeraz zincir reaksiyonu) testi en önemli tanı aracıdır. Burun akıntısıdan /boğazdan alınan sürüntü örneğinden bu test yapılır

60 Genel Tedavi Prensipleri
Antibiyotikler profilaksi amacıyla kullanılmamalı Vakaların çoğunda hastane yatışı ya da antiviral tedavi gerekmemektedir. Destekleyici tedavi: Ateş düşürücü - ağrı kesici, sıvı alımının artırılması ve dinlenme önerilmektedir. Yatan hastada yakın gözlem ve erken antiviral tedavi önerilmektedir Hamileler, hem mevsimsel, hem H5N1 (kuş gribi) hem de pandemik grip için yüksek risk grubundadır

61 İlaç Tedavisi; Özellikle kullanılması gereken gruplar; Hamile kadınlar, Hastalığı hızla ve şiddetli olarak ilerleyenler, Pnömonisi olan/gelişen kişiler, Altta yatan başka hastalıkları olanlar.

62 Hangi ilaç kullanılır H1N1 v virüsü halen,
Oseltamivir (Tamiflu) ve zanamivire (Relenza) duyarlıdır. Amantadin ve rimantadine dirençlidir. Oseltamivir ve zanamivir hastalığın şiddet ve süresini azaltıp ilerlemesini ve ölümleri engelleyebilir.

63 DSÖ İlaç Tedavisi Önerileri;
Ciddi veya komplikasyonlu vakaların tedavisinde; Tercihan oseltamivir, alternatif olarak zanamivir kullanılır. Tedavi mümkün olduğunca erken başlanmalıdır, fakat herhangi bir zamanda da başlanabilir. Hamile ve yenidoğan dahil olmak üzere bütün hastalarda başlanabilir.

64 Kısaca; Genel temizlik ve beslenme kurallarına uyulmalı,
Hastalık şüphesi var ise ortamdan uzaklaşılmalı Gereklilik halinde maske takılmalı, İzole edilen hastayla temaslarda maske takılarak yaklaşılmalı ve temas sonrası eller hemen bol su, sabun ve/veya alkollü dezenfektanlarla temizlenmeli,

65 Çalışma ve yaşam alanları sık sık temizlenmeli, masa, sandalye, telefon v.b. aletler sık sık silinmeli, Toplu olarak kullanılan alanlarda mümkün olduğunca ortama (kapı kolları, asansörler, elektrik düğmeleri v.b.) el ile temas edilmemeli temas sonrası eller yıkanmalı ve/veya dezenfektanlarla temizlenmeli, Sık sık, el ve yüz yıkanmalı, Korunmak amaçlı herhangi bir Antibiyotik ve/veya Antiviral ilaç kullanılmamalı, Şüpheli bir durumda doktora danışılmalı.

66 Hastalanırsam ne yapmalıyım
İşe /okula gitmeyin (belirtiler geçinceye kadar , bu süre 7 gündür) Öksürük ya da burun akıntısı varsa ağzınızı ve burnunuzu mendille kapatın. Kullandıktan sonra uygun şekilde çöpe atın. Ellerinizi su ve sabunla yıkayın. Özellikle öksürdükten veya burnunuz aktıktan sonra mutlaka ellerinizi yıkayın. Gerektiğinde alkol bazlı el dezenfektanı da kullanabilirsiniz

67

68 SAĞLIK PERSONELİ PLANLAMASI
* Hasta sağlık personeline erken tanı konulması salgının yayılmasını engellemede önemlidir. * Hasta sağlık personeli işten uzaklaştırılmalıdır, fakat istisnalar gerekli olabilir. * İnfluenza komplikasyonları yönünden yüksek risk altında olan bulunan sağlık personeli direkt hasta bakımında bulunmamalıdır. * Genel bir prensip olarak, influenzalı hastaların bakımında görev alan sağlık personeli diğer hastaların bakımında görev almamalıdır, fakat istisnalar olabilir.

69 ÇEVRESEL ENFEKSİYON KONTROLÜ

70 Enfeksiyon Kontrol Önlemleri
Hasta odasına girişte cerrahi maske ve eldiven gerekli Cerrahi maske ve eldiven kullanılmalı (gerekirse çift kat) Temizlik yapılacaksa önlük gerekli Aerosol oluşturacak girişimde FFP2, tercihen FFP3 maske gerekli Giyinme sırası: önlük---eldiven---maske---gözlük Çıkarma sırası: gözlük---maske---eldiven---önlük

71 ÇEVRESEL ENFEKSİYON KONTROLÜ (1)
1. Tıbbi ve tıbbi olmayan atıklar İnfluenza virüsü ile kirlenen tıbbi ve tıbbi olmayan atıklar standart enfeksiyon kontrol prensipleri doğrultusunda yok edilmelidir. İdrar ve dışkı gibi sıvı atıklar güvenli bir şekilde lağım sistemine boşaltılmalıdır. Atık toplama poşetleri hastaların bulunduğu bölgeden çıkarılmadan önce sıkı sıkıya kapatılmalı bağlanmalıdır. Tüm atıklar ellenirken eldiven giyilmelidir. Eldivenleri çıkardıktan sonra eller temizlenmelidir.

72 ÇEVRESEL ENFEKSİYON KONTROLÜ (2)
2. Çamaşır ve çamaşırhaneler Hastaların kullandıkları çamaşırlar standart enfeksiyon kontrol prensiplerine göre güvenli olarak temizlenmelidir. Bu çamaşırlar ellenirken ve taşınırken cildin ve mukozanın korunmasına dikkat edilmelidir. • Çamaşırlar kullanıldıktan sonra hemen uygun torbalara/kaplara koyulmalıdır. • İnfluenzalı hastaların olduğu bölgelerden çıkarılırken çamaşır torbaları sıkıca kapatılmalıdır. Mümkünse suda eriyen çamaşır torbaları kullanılarak çamaşırların diğer torbalara konulması ve çıkarılıp makineye yerleştirilmesi sırasında oluşabilecek bulaşma en aza indirilmelidir.

73 ÇEVRESEL ENFEKSİYON KONTROLÜ (3)
• Kirli çamaşırlar ellenirken eldiven ve önlük giyilmelidir. • Kirli çamaşırlarla ve çamaşırhanelerle temasta bulunulan eldivenler çıkarıldıktan sonra eller mutlaka temizlenmelidir. Hastanelerde hasta taburcu olduktan sonra yatağa serilen tüm örtüler değiştirilmelidir. Çamaşırhane görevlileri: Personel el hijyeni ve doğru koruyucu kıyafet giyinme de dâhil olmak üzere eğitilmelidir.

74 ÇEVRESEL ENFEKSİYON KONTROLÜ (4)
3. Personel önlükleri Salgın boyunca sağlık personeline işe gelince kıyafet değiştirebilecekleri bir oda tahsis etmelidir. Hastane çamaşırhane hizmetleri mümkünse önlükleri yıkamalıdır. Eğer mümkün değilse, önlükler çamaşır makinelerinde yeterli sıcaklıkta yıkanmalıdır. Önlükler eve kapalı poşetler içerisinde getirilmelidir. Bu çamaşırlar diğer çamaşırlardan ayrı olarak ve yeterli durulama sağlamak için makine kapasitesinin yarısını geçmeyecek şekilde yıkanmalıdır. 4. Araç gereçler İnfluenzalı hastaların kullandığı yemek yeme araçları için “Standart Enfeksiyon Kontrol Prensipleri”nin dışında herhangi bir özel önlem tavsiye edilmemektedir. Bulaşıklar sıcak suda yıkanır. Atılabilir tabakları kullanmaya gerek yoktur.

75 ÇEVRESEL ENFEKSİYON KONTROLÜ (4)
5. Çevresel temizlik ve dezenfekte etme İnfluenzalı hastalar için ayrılmış bölümler en az günde bir kez temizlenmelidir. Temizlik programı değişebilir. • Hasta odaları ve yatakları : En az günde bir kez ve hasta tahliyesinden sonra temizlenmelidir. • Poliklinikler: Tercihen gün başında veya sonunda en az bir kez temizlenmelidir. İnfluenzalı bir hastadan sonra başka bir hasta muayene edilecekse oda tekrar temizlenmelidir.

76 ÇEVRESEL ENFEKSİYON KONTROLÜ (4)
• Sık sık dokunulan yüzeyler (tıbbi malzemeler/kapı kolları): En az günde iki kez temizlenmelidir. Temizliklerde yeni hazırlanmış deterjanlı sıcak su kullanılmalıdır. Kuru toz alma yerine tozun etrafa dağılımını önlemek için nemli toz alma tercih edilmelidir. Elektrik süpürgesi kullanılmamalıdır. Bölüme tahsis edilmiş veya tek kullanımlık olan atılabilir ekipman kullanılmalıdır.

77 Kişisel önlemler

78 KİŞİSEL KORUYUCU ÖNLEMLER

79 KİŞİSEL KORUYUCU ÖNLEMLER

80

81

82 H1N1 aşısı hakkında yanlışlar ve doğrular DOMU Z GRİBİ AŞISI YAPTIRMAYACAĞIM ,ÇÜNKÜ;
1)Domuz gribi aşısı ilk olarak ve sadece Türkiye’de kullanılacak, kobay olarak üzerimizde denenecek 2)Aşıdaki squalen maddesi ilk defa deneniyor 3)Aşıdaki civa kanser yapıyor-öldürüyor 4)Aşıların hiçbirinin onayı yok 5)Aşı felç yapıyor sinir hastalıkları yapıyor 6)Aşı Guillain Barre yapıyor 7)Hastalık zaten çok hafif geçiriliyor 8)Bana bir şey olmaz 9)Aşı uzun vadede zararlı 10)Virüs mutasyona uğrarsa zaten bu aşı işe yaramıyacak 11)Bunun arkasında başka ülkeler var ! 12)Bu iş aşı firmalarının başının altından çıktı 13)Neden “x” aşısı değil de “y” aşısı alındı …………………….

83 DOMUZ GRİBİ AŞISI YAPTIRACAĞIM,ÇÜNKÜ;
1)Dünya çapında pandemi var 2)Salgın bizim yaş grubumuzu daha çok etkiliyor 3)Altta yatan hastalığı olmayanlar da ölebiliyor 4)Hastalanırsam aileme –çocuklarıma ve hastalara da bulaştırma riskim var 5)Aşıların onayı alındı 6)Aşıların yan etkileri var ama hastalığa ait riskler de yüksek 7)Bütün dünya yanılıyor olmamalı !!

84 Aşı H1N1v için aşı üretilmiştir.
İçerik olarak mevsimsel grip için hazırlanmış olan ve halen uygulanan aşıdan farklı bir suş içermektedir. Yeni Influenza A /Californiya/2009/(H1 N1 )v adı verilen ve pandemik grip etkeni virüse etkili bir aşıdır

85 İntranasal olarak uygulanan canlı aşı ve inaktive aşı
olmak üzere 2 farklı aşı vardır. Canlı aşı 2-49 yaş arasına yapılır. Gebelere, 50 yaştan büyüklere, immün süpresiflere kesinlikle canlı aşı yapılmaz

86 İntranasal aşı sprey şeklinde buruna uygulanır

87 İnaktive aşı

88 Deltoid kasa IM yapılır

89 ABD’de onaylı H1N1v aşıları (İntramuskuler)
1)Influenza A (H1N1) 2009 Monovalent Vaccine (CSL Limited) Manufacturer: CSL Limited Indication: Active immunization of persons ages 18 years of age and older against influenza disease caused by pandemic (H1N1) 2009 virus. 2)Influenza A (H1N1) 2009 Monovalent Vaccine (Novartis Vaccines and Diagnostics Limited) Manufacturer: Novartis Vaccines and Diagnostics Limited Indication: Active immunization of persons 4 years of age and older against influenza disease caused by pandemic (H1N1) 2009 virus. 3) Influenza A (H1N1) 2009 Monovalent Vaccine (Sanofi Pasteur, Inc.) Manufacturer: Sanofi Pasteur, Inc. Indication: Active immunization of persons 6 months of age and older against influenza disease caused by pandemic (H1N1) 2009 virus. Hepsinde thiomersol (mercury) var

90 ABD’de onaylı H1N1v aşıları (İntranazal)
Influenza A (H1N1) 2009 Monovalent Vaccine Live, Intranasal Manufactured by MedImmune, LLC Intranasal Spray Initial U.S. Approval: 2003

91 ABD’de onaylı mevsimsel influenza aşıları
Fluvirin (Novartis) Afluria (tekli doz veya multidoz flakon) Fluarix (GSK) Flulaval Flumist(canlı) Fluzone (tekli doz veya multidoz flakon) Hiçbirinde adjuvan yok, koruyucu olarak hepsinde Thiomersol(mercury:civa) var

92 Avrupa’da onay alan (EMEA onayı) H1N1 v aşıları (Avrupa ülkelerinde EMEA onayı, Amerika’da FDA onayı ile eşdeğerdir)

93 Fotoğraf Albümü NEJAT

94

95 Focetria (Ülkemize gelen H1N1 v aşısı) 1
Focetria(Novartis-İtalya): Şu an ülkemize gelen aşı İlk olarak kuş gribi için (H5N1) 2007’de üretilmiş. Adjuvan olarak MF59(squalen+polisorbat) kullanılıyor. Yumurta , formaldehit ve kanamycin-neomisin allerjisi olanlara yapılmaz. (0.5 ml dozda 7.5 mcg antijen ) Kullanmadan önce oda ısısına getirilmelidir. Flakon ise iyice çalkalanmalıdır. Flakon 0.5 ml lik 10 doz içeren şekildedir. IV/SC YAPILMAZ

96 Focetria (Ülkemize gelen H1N1 v aşısı) 2
Aşı yan etkileri: Bebeklerde:6-36 ayda huzursuzluk, alışılmadık ağlama, uykusuzluk, diyare, yeme alışkanlıklarında değişiklik Çocuklarda başağrısı, halsizlik sık Adolesanda kendini kötü hissetme, ağrı, başağrısı,halsizlik, bulantı, titreme, terleme Nadiren kaşıntı, ürtiker Daha az olarak allerjik reaksiyon, hipotansiyon (bazen şoka gidiş), Trombositopeni (buna bağlı kanamalar) Çok nadiren * vaskülit (damarların inflamasyonu) ve buna bağlı olarak deri döküntüsü, eklem ağrısı, böbrek problemi, * ensefalomyelit (SSS inflamasyonu), *nörit (sinir iltihabı) ve Guillain Barre

97 Pandemrix (ülkemize gelecek diğer H1N1v aşısı)1
Pandemrix (GSK): Yumurta , formaldehit ve gentamycin allerjisi olanlara yapılmaz. Erişkine, yaş arasına 0.5 ml 3-9 yaşa 0.25 ml (3 hafta arayla 2 doz) 6 aydan küçüğe yapılmaz Adjuvan olarak ASO3 (squalene+alfa tokoferol) var

98 Pandemrix (ülkemize gelecek diğer H1N1v aşısı)2
En sık yan etkiler:Baş ağrısı, yorgunluk, aşı yerinde ağrı-kızarıklık-şişlik, ateş, kas ağrısı, eklem ağrısı Sık yan etkiler: aşı yerinde ısı artışı, kızarıklık,kaşıntı, flu like tablo, ensede –koltukaltında-kasıkta LAP Sık olmayan yan etkiler: Ellerde ayaklarda uyuşma, karıncalanma, uykusuzluk, huzursuzluk, diyare, kusma,mide ağrısı, hastalık hissi, kaşıntı-döküntü, genel bir kötülük hissi Daha az olarak allerjik reaksiyon, hipotansiyon (bazen şoka gidiş), Trombositopeni (bun abağlı kanamalar) Çok nadiren * vaskülit (damarların inflamasyonu) ve buna bağlı olarak deri döküntüsü, eklem ağrısı, böbrek problemi, * ensefalomyelit (SSS inflamasyonu), *nörit (sinir iltihabı) ve Guillain Barre

99 Celvapan(adjuvansız aşı) 1
Celvapan(Baxter):Tam hücre aşısı, memeli hücre kültürlerinden elde ediliyor. Adjuvan yok 6 aydan büyük herkese 0.5 ml yapılır En sık yan etkiler: Kolda ağrı Sık yan etkiler: Burun akıntısı, boğaz ağrısı, başağrısı, halsizlik,vertigo, normalden fazla terleme,eklem ve kas ağrısı,titreme, halsizlik,bitkinlik, ateş,kaslarda sertleşme,kızarıklık, şişlik Daha az yan etkiler: Lenfadenopati, güç uyuma, uykusuzluk, huzursuzluk, dokunma-ağrı-sıcak-soğuk duyularında bozukluk, ani işitme kaybı, hipotansiyon, kesik nefes alma, öksürük, burun akıntısı, bulantı, kusma, diyare, mide ağrısı, döküntü, kaşıntı, aşı yerinde ağrı

100 Celvapan (adjuvansız aşı) 2
Geç dönem(günler-haftalar sonra) görülebilen yan etkiler: Trombositopeni (buna bağlı kanamalar) Çok nadiren * vaskülit (damarların inflamasyonu) ve buna bağlı olarak deri döküntüsü, eklem ağrısı, böbrek problemi, * ensefalomyelit (SSS inflamasyonu), *nörit (sinir iltihabı) ve Guillain Barre

101 Eurosurveillance, Volume 14, Issue 41, 15 October 2009
PANDEMİC İNFLUENZA A(H1N1) 2009 VACCİNES İN THE EUROPEAN UNİON

102 ADJUVANLAR HAKKINDA (1)
Avrupa EMEA’da (FDA eşdeğeri) 4 domuz gribi aşısı onay aldı Adjuvanın Latincede anlamı ”yardım” demek) Adjuvanlar aşılarda yıllardır kullanılıyor, antijenik uyarıyı arttırıyor Adjuvan olarak squalen ve alüminyum sülfat kullanılabiliyor

103 Grip aşıları güvenilir aşılar, ancak yine de tüm ülkelerde (Amerika, Avrupa ) post marketing olarak aşı yan etkileri izlenecektir

104 ADJUVANLAR HAKKINDA (2)
Squalene insan hücre mebranının bir komponenti olarak bulunuyor ve insanda endojen kolestrol metabolizmasının bir ara ürünü insan kanında da yoğun şekilde bulunuyor Aynı zamanda balık karaciğer yağında ve bitkisel yağlarda da var Ağız yoluyla alındığında %60-80 i sindiriliyor). Aşı üretimi için squalen köpek balığı karaciğerinden elde ediliyor )

105 ADJUVANLAR HAKKINDA (3)
İnsan aşılarında squalen kullanımıyla ilgili çok fazla sayıda deneyim/çalışma var Squalen içeren adjuvanlarla ilgili olarak yapılan 70 den fazla klinik çalışmada üvenlikle ilgili herhangi bir belirgin artış/sorun bildirilmemiş. Mevsimsel influenza aşısı olan Fluad isimli aşı 1997 yılından beri 40 milyondan fazla dozda yapılmış MF 59 un yani squalenin güvenlik verileri 20 milyondan fazla insanda yapılan uygulamaları içeriyor

106 ADJUVANLAR HAKKINDA (4)
Domuz gribi aşılarından bir diğerindeki adjuvan ASO3 adında; bunda squalen ve α-tocopherol (vitamin E), var. α-tocopherol (vitamin E), bir besin maddesi ve insanların günde mg α-tocopherol ihtiyacı var. İki farklı adjuvan içeren aşı ile adjuvan içermeyen bir aşının yan etkileri karşılaştırıldığında adjuvanlı aşılarda lokal ve sistemik yan etkilerin daha fazla olduğu ama hiç major reaksiyon görülmediği bildirilmiş

107 ADJUVANLAR HAKKINDA (5)
Alümiyum fosfat içeren adjuvan, aşılarda yıldır kullanılıyor, Macaristanda mevsimsel aşıda da kullanılıyor . Tetanoz aşısında da var Üçüncü onaylanan aşı, thiomersol içeriyor. Bu madde de gıdalarla da alınan ve belli bir sınıra kadar bir zararı olmayan bir madde

108 ADJUVANLAR HAKKINDA (6)
Thiomersol de gıdalarla da alınan ve belli bir sınıra kadar bir zararı olmayan bir madde Aşıyla vücuda girecek thiomersol miktarı son derece az ve zararsız, ayrıca yıllardır başka aşılarda da bu madde kulanıldı. (Hepatit B aşılarında da yıllarca bu madde vardı) Aşıyla alınan etil merküri ve eser miktarda, ayrıca bazı gıdalarda da (balıkta vb) var. Esas zararlı olan metil merküri, bu da aşılarda yok.

109 Avrupada onaylanan dördüncü domuz gribi aşısı adjuvansız bir aşı
Bu aşı inaktive edilmiş tam virüs aşısı

110 Kuş gribi için üretilen pandemik aşıda da MF 59 denen squalen maddesi var
Fluad, has been licensed in some countries in Europe since 1997 for the elderly population, and a number of clinical trials have been completed or are in progress evaluating the use of adjuvants with pandemic and seasonal influenza vaccines. (Fluad MF59 denen squalen adlı adjuvanı içermektedir ve Avrupada 1997 den beri lisanslıdır ve çok sayıda klinik çalışma tamamlanmıştır......) Vogel FR, Caillet C, Kusters IC, Haensler J. Emulsion based adjuvants for influenza vaccines. Expert Rev Vaccines Apr;8(4):483-92

111 MF59 (squalen)1 MF59(squalen)içeren adjuvan Novartis tarafından öncelikle 65 yaş üstü kişilere uygulanan grip aşılarının etkinliğinin arttırılması için planlamış. Tek başına antijeni verme ile karşılaştırılınca MF59 eklenmesiyle etki kat artıyor. Kuş gribi pandemisi için yapılan aşıda da kullanılmış ve 7.5 mcg ile 15 mcg doza eşdeğer etki sağlanmış. Ayrıca aşılananlarda aşıdan 16 ay sonra bile hala antikorların mevcut olduğu ve rapel doza çok iyi yanıt alındığı saptanmış.

112 MF59 (squalen)2 MF59 ayrıca HIV pozitif annelerin yenidoğan
bebeklerine uygulanan aşıda da kullanılmış ve çok iyi yanıt alınmış (doğumda, 2. haftada, 2. ayda, 5. ayda). Bu amaçla hem MF59’lu hemde aluminyum içeren HIV aşılar ı kullanılmış ve yenidoğan bebeklerde güvenilir ve etkili bulunmuş, iyi tolere edilmiştir. Yine küçük çocuklara uygulanan CMV aşılarında da MF59 kullanılmış ve erişkine yapılan aşıya göre daha etkili olduğu bildirilmiştir. Vogol FR, Hem SL. Immunologic adjuvants. In: Plotkin S, Orenstein W, Offit P(eds.) Vaccine , 2008:59-71.

113 MF59 (squalen)3 N. meningitis aşısı ve H. influenza aşılarına da ekleniyor ( özellikle yeni geliştirilenlere). Bunlar da da Aluminyum adjuvan eklenen aşılarla karşılaştırılınca MF59 grubunda antikor yanıtı 7 kat fazla saptanmış

114 Squalenle ilgili çalışmalar (1)
We found no association between squalene antibody status and chronic multisymptom illness (p=0.465). The etiology of Gulf War syndrome remains unknown, but should not include squalene antibody status. (1991 deki köfez savaşına giden Amerikan askerlerine yapılan şarbon aşısındaki squalenle kronik multi sitemik hastalık tablosu arasında ilişki bulamamışlar. Körfez sendromunun etiyolojisi belirlenemedi ama etiyolojide squalen yer almıyor diye yorum yapmışlar) Phillips CJ,et al. Antibodies to squalene in US Navy Persian Gulf War veterans with chronic multisymptom illness. Vaccine Jun 12;27(29): Epub 2009 May 3.

115 Squalenle ilgili çalışmalar (2)
ELISA yöntemiyle squalene karşı antikor araştırmışlar. Aşı ile ve squalen içeren adjuvan kullanımıyla antisqualen antikorlarda artış saptamamışlar Del Giudice G, et al. Vaccines with the MF59 adjuvant do not stimulate antibody responses against squalene. Clin Vaccine Immunol Sep;13(9):

116 Squalenle ilgili çalışmalar (3)
ELISA ile squalene karşı antikor araştırmışlar. Sonuç olarak squalene karşı antikorların insanlarda normalde de bulunduğu, yaşla artış gösterdiği ve kadınlarda daha yüksek olduğu saptanmış Matvas GR,et al. Detection of antibodies to squalene: III. Naturally occurring antibodies to squalene in humans and mice. J Immunol Methods Mar;286(1-2):47-67.

117 Dünya piyasasında bulunan ve değişik zamanlarda lisans almış olan grip aşılarının içerikleri
Fluad® , Squalene, MF59, Chiron Fluarix® Formaldehid, Gentamisin sülfat, Latex, Polisorbate 80, Thiomersol GSK FluLaval Formaldehid, Thiomersol GSK Fluviral, Formaldehid, Thiomersol Chire (Kanada) Fluzone Formaldehid, Thiomersol , Gelatin, Latex, Aventis , Focetria Squalene, Novartis, 2007

118 Çinde 44 bin kişi aşılandı, 14 kişide önemsiz YE bildirilmiş
ABD'de pandemik H1N1 influenza aşılaması 5 Ekim 2009 günü başladı. 50 eyalet ve New York, Şikago, Philadelphia ve Washington DC şehirleri tarafından ısmarlanan 2,2 milyon doz aşının dağıtımı ve uygulaması sürüyor. Uygulanan aşı intranazal inhalasyon yoluyla verilen attenüe tipte aşı. CDC aşının güvenilirliği konusunda güvence verdi. Ayrıca intramüsküler inaktive aşının da uygulamasına önümüzdeki hafta başlanacağı bildirildi. Avustralya'da domuz gribi aşısı vurulmaya başlandı

119 Bu arada bazı ülkeler de aşı karşıtı propaganda
yapıyor ve aşılanmayı reddediyor

120 October 14, 2009 Amerikada bir grup hekim, domuz gribi aşısının yeterince etkinlik ve güvenlik kontrolü yapılmadı ve bu nedenle aşılama durdurulsun diye mahkemeye başvurmuşlar. Oysa pandemi söz konusu olduğunda FDA nin hızla onay vereceği yıllar önce 2006 daki kuş gribi salgınında da DSÖ tarafından deklare edilmişti “…..and it's been given to hundreds of thousands -- if not hundreds of millions of people -- over the past 20 years." (FDA de buna cevap olarak domuz gribi aşsısının mevsimsel influenza aşısından farklı bir şey olmadığını ve bu aşının da 20 yıldan fazla süredir binlerce kişiye yapıldığını belirtti)

121 Ağustos 2009 ‘da ABD ‘de 600 nörolog, hükümete mektup yazıp olası yan etkileri nedeniyle aşının yapılmaması gerektiğini bildirmiş

122 Aşıyla ilgili spekülasyonlar (1)
Aşı karşıtı grupların en çok üzerinde durdukları ancak yanıldıkları nokta aşılarda kullanılan adjuvanların sanki şimdiye kadar hiç kullanılmamış ve ilk kez domuz gribi aşısı için kullanılıyor olduğu gibi bir izlenim yaratmış olmalarıdır. Aşıların antijenik yapılarının arttırılması için değişik adjuvanların kullanılması UZUN YILLARDIR söz konusudur.

123 Aşıyla ilgili spekülasyonlar (2)
FDA bilindiği gibi Amerika’da bulunan ilaç ve gıdalarla ilgili bir denetleme/kontrol merkezidir ve buradan onay almak epey zorlu bir süreç gerektirmektedir. ABD de uygulanan hiçbir aşıda adjuvan kullanılmamakta, sadece Alüminyum tuzlarına izin verilmektedir. Bu nedenle ABD ‘deki diğer tüm aşılar gibi domuz gribi aşısında da adjuvan bulunmamaktadır, sadece thiomersol vardır.

124 Aşıyla ilgili spekülasyonlar (3)
Adjuvanlardan squalen (MF59) isimli madde ile ilgili çeşitli yayınlar kafa karıştırmaktadır. Bu madde normalde de vücutta bulunan bir maddedir ve aşı yapılınca bu maddeye karşı antikor gelişeceği, bunun da otoimmün hastalığa yol açacağı iddia edilmiş, hatta 1991 deki Körfez savaşında Amerikan askerlerine yapılan şarbon aşısında bu madde bulunduğu için askerlerde bir çeşit nörolojik bozukluk geliştiğini iddia eden birkaç yayın vardır ancak çok sayıda yayında da bunun doğru olmadığı ve böyle bir nedensellik ilişkisi saptanmadığı bildirilmiştir.

125 Guillain Barre sendromu riski ??
Domuz gribi aşısıyla ilgili olarak üzerinde en çok durulan olası yan etkilerden biridir.

126 Up to date 2009 Mayıs 2009   Pathogenesis of Guillain-Barrésyndrome in adults GBS occurs world-wide with an incidence of 1 to 2 per 100,000 per year. All age groups are affected, with peaks in young adults and the elderly Campylobacter jejuni infection is the most commonly identified precipitant of GBS. GBS can occur in any stage of HIV infection. Cytomegalovirus, Mycoplasma pneumoniae and Epstein-Barr virus was significantly more common on multivariate analysis among patients who developed GBS than among matched control patients who had other neurologic diseases. Less commonly, GBS has been reported following infection with varicella-zoster virus, herpes simplex virus, hepatitis A, B, and C virus, influenza virus, and the bacteria Haemophilus influenzae and Escherichia coli. GB oluşmasında en yüksek oranda suçlanan etken Campylobacter jejuni enfeksiyonu; ayrıca HIV enfeksiyonu, CMV, M. pneumonia, EBV’de belirgin olarak yüksek oranda etken olabiliyor. Daha az olarak da suçiçeği, Herpes simpleks virüs, influenza virüsünün kendisi, H. influenza ve E. coli gibi bakteriler de etken olabiliyor.

127 The risk of getting Guillain-Barré from a flu vaccine is almost certainly less than 1 in a million *The risk of getting Guillain-Barré from the flu itself is more than 40 in a million. Grip aşısı yapılmakla GB sendromu gelişme riski 1 milyonda 1’den az; İnfluenza hastalığının kendisini geçirirken GB sendromu olma olasılığı ise 1 milyonda 40’dan fazla !!

128 Avustralya'da 17 Eylülde ilk aşı kampanyası başladı
22 Eylül 2009 da doğrulanmış vaka var

129 İngiltere İngiltere’de 2 hafta önce olan vaka sayısı geçen hafta i aşmış, bu hafta da olmuş YB a yatışlar geçen hafta %12-13 iken bu hafta %20 ye çıkmış Grip benzeri hastalığı olan olgular en çok 5-24 yaş arası imiş İngiltere’de ölümler de artıyor , geçen hafta toplam 106 ölüm vardı, bu hafta 122 ölüm oldu, 506 kişi de hastanede yatıyor

130 İngiltere Published 19 October 2009, BMJ 2009;339:b4291. Sophie Cook The swine flu vaccination programme will begin on Wednesday 21 October, when the first vaccines are distributed to acute trusts for use in "very high risk" patients and healthcare professionals, the chief medical officer Liam Donaldson has announced. He said that the Pandemrix vaccine (GlaxoSmithKline) will reach acute trusts on 21 October and general practices and mental health trusts on 26 October. Celvapan (Baxter) will be distributed from 26 October and will be reserved for patients in priority groups with anaphylactic reactions to egg.

131 İngiltere Mass swine flu vaccination underway in UK
21/10/ :15:35 A mass swine flu immunisation programme got underway in Britain today with the country’s chief medic urging all priority groups to take up the offer of vaccination. The immunisation programme offering more than 11 million people the vaccine began with hospitals vaccinating frontline health care workers and their patients who fall into at risk categories against swine flu. GlaxoSmithKline vaccine (Pandemrix)

132 Almanya BERLIN — The German government on Thursday urged its people to come forward for swine flu jabs when the country's vaccination programme begins on Monday (22 Ekim). Ancak Almanya’da aşıya karşı olanlar çoğunlukta (hekimler ve halk)

133 ABD Amerika’da aşı olmak isteyenler uzun kuyruklar oluşturdu.
In US, thousands queue for half as many swine flu shots Earlier CDC projections had put the number of doses available at 40 million. Now, up to 30 million are expected to be available by the end of the month (22 Ekim 2009) Amerika’da aşı olmak isteyenler uzun kuyruklar oluşturdu. Originally, 90,000 sites across the USA were poised to administer 250 million doses of the vaccine – but demand for the vaccine has far outweighed the supply. ABD de 250 milyon doz aşı yapılması planlanıyor Obama’nın kızları da bu hafta aşılandı ABD’de 600 den fazla okul kapatıldı (salgın nedeniyle)

134 Kanada UPDATE: Canada will start vaccinating this week. The US has been vaccinating and about 6 million people (most health care workers and most at risk people) have been vaccinated. The CDC had hoped and their last estimate about expected vaccine that they made several weeks ago was that by the end of October there would be around 40 million doses. The CDC now thinks at most it might be about a 10--about a 10 to 12 million doses less than that by the end of the month. So 30 million doses of vaccine available and distributed by the end of October. Kanada aşılamaya başladı, Ekim sonuna kadar 40 milyon aşı yapmayı planlıyor.

135 Kanada WINNIPEG, Manitoba, Oct 21 (Reuters) - Canada will be ready to begin H1N1 flu vaccinations within days after the Canadian government approved a H1N1 vaccine made by GlaxoSmithKline Plc (GSK) Kanada GSK firmasının aşısını yapacak, 50.4 milyon doz sipariş verdi.

136 Hollanda Resistance to swine flu shots increases
About two thirds of nursing staff refused to be vaccinated against swine flu. The Netherlands – The reluctance among nursing staff to be vaccinated against the swine flu virus is increasing just weeks before the Dutch vaccination campaign kicks off. Two thirds of nursing staff do not want to be vaccinated against the A(H1N1) virus because they fear the side effects Hollanda’da hemşirelerin üçte ikisi aşının olası yan etkileri nedeniyle aşılanmayı reddediyor.

137 İsviçre Switzerland buys swine flu vaccines
The Swiss Health Ministry reports purchasing 13 million doses of the A(H1N1) vaccine from Novartis and GlaxoSmithKline İsviçre 13 milyon doz aşı alacak, aşıları Novartis ve GSK’dan temin edecek.

138 Belçika Swine flu: Belgians protest against the new vaccination
Members of a citizens’ initiative opposed to the new A/H1N1 vaccine have taken the Belgian state to court. Belçika’da domuz gribi aşısı protesto ediliyor, mahkemeye başvurular oldu .

139 Fransa 94 million doses of the vaccine, more than enough to cover France’s population of 61.5 million, Posted : Thu, 09 Jul 2009 Paris - The French government is preparing for an increase in the number of cases of the H1N1 influenza, also known as swine flu, buy purchasing 100 million doses of vaccine, the daily Le Parisien reported Thursday. The cost of the vaccine, which will be purchased from four pharmaceutical companies, is estimated at 700 million dollars (976 million dollars). Fransa hükümetinin aşılama planı: Temmuz ayında belirlendi. 100 milyon doz planlanıyor, maliyeti 700 milyon dolar.

140 İspanya Swine Flu vaccination to start in Spain next month
Vaccines for the H1N1 virus will be administered across the country from 16th November The Health Minister has announced that vaccinations against the H1N1 virus will commence simultaneously across Spain on 16th November, once the vaccination programme for the normal seasonal flu has concluded. One dose of the vaccine will be administered to each person, but the government has sufficient reserves to cover two doses for 40% of the population if necessary and are holding stocks for an additional 20% of Spain’s inhabitants. İspanya’da aşı Kasım ayında başlayacak. Herkese birer doz aşının yanısıra toplumun %40’ına ikinci doz gerekebilir diye ek stok da yapılıyor

141 Ama Çinlilerin yarısı aşı olmak istemiyor
10/22/2009 Mass swine flu vaccination in China as peak time approaches Some five million doses have been stockpiled. Meanwhile Yunnan got 750,000 doses and Gansu, another 440,000. As of 10 October, more than 300,000 people were given the vaccine, of these, 150 showed adverse reactions that included local swelling and pain, fever, vomiting and fatigue Çin’de aşılamaya önceden başlanmıştı. 10 Ekim itibarı ile aşılanan ’den fazla kişiden 150’sinde lokal ağrı, ateş, kusma, halsizlik gibi yan etkiler gözlenmiş. Ama Çinlilerin yarısı aşı olmak istemiyor

142 Yunanistan April 2009: Vaccine experts say people will likely need two doses of vaccine to be protected from H1N1 swine flu, so Greece would need a total of 24 million doses to vaccinate its entire population. Other countries are taking similar steps. Yunanistan aşı hazırlığına Nisan ayında başlamış, 24 milyon doz aşı uygulayacak

143 İsveç GSK’dan 18 milyon doz aşı aldı, 9.3 milyon kişi 2 doz aşılanacak
İsveç bu iş için 100 milyon Euro:140 milyon dolar harcadı

144 *AB de 27’den fazla ülke aşı programına başladı.
*Yunanistan Kasım’da başlatacak *GSK bugüne kadar ’den fazla kişinin aşılandığını bildirdi

145 H1N1v ile aşılanananların sonuçları nasıl
Çin’de 10 Ekim itibarı ile aşılanan ’den fazla kişiden 150’sinde lokal ağrı, ateş, kusma, halsizlik gibi yan etkiler gözlenmiş. Başka ciddi yan etki bildirilmemiş. Japonya’da 22 bin sağlık çalışanı(doktor ve hemşire) aşılandı. Toplam 67 yan etki bildirildi. Bunlar ; 7 ciddi kusma ve bilinç kaybı 3 hafif kusma ve bilinç kaybı 25 hafif etkilenme 32 önceden allerji/asthma olduğu için hafif etkilenme

146 Bugüne kadar aşı sonrası 2 ölüm var: biri 74 yaşında
kadın, AC ve kalp hastalığı var; diğeri 90 yaşında kadın. Her ikisinde de ölümler aşı ile ilişkilendirilemedi

147 Türkiye'de Durum Sağlık Bakanlığı Hıfzısıhha ‘da aşı kontrolü çalışmalarını tamamladı. Türkiye’ye gelen tüm ilaçlar ve aşılar mutlaka Hıfzısıhha’da testten geçirilmek zorundadır ! İlaç stokları ve aşılar Sağlık Bakanlığınca takip (depolanması ve takibi)ediliyor. Türkiye yaklaşık 40 milyon doz aşı alacak.

148 Kuş gribi bittimi ? 2009 Eylül itibarıyle 442 olgu 262 ölüm var, hala sürüyor !! Domuzda hem kuş hemde insan influenza virüsünün bağlanacağı reseptörler var bu nedenle melezleşme onda oluyor arasında 11 kadar H1N1 varmış ama insana nasıl geçtiği saptanamamış Bir laboratuar suşu olduğu düşünülüyor!!

149 grip aşısı içeriği A/Wisconsin/67/2005 (H3N2) A/New Caledonia/20/1999 (H1N1) B/Malaysia/2506/2004 2007 – 2008 grip aşısı içeriği A/Solomon Islands/3/2006 (H1N1)-benzeri virüs; A/Wisconsin/67/2005 (H3N2)-benzeri virüs B/Malaysia/2506/2004-benzeri virüs grip aşısı içeriği A/Brisbane/59/2007 (H1N1)-benzeri virüs A/Brisbane/10/2007 (H3N2)-benzeri virüs B/Florida/4/2006-benzeri virus

150 grip aşısı içeriği A/Brisbane/59/2007 (H1N1)-benzeri virüs A/Brisbane/10/2007 (H3N2)-benzeri virüs B/Brisbane/60/2008-benzeri virus şeklinde planlanmıştı , ancak !! Güney yarıküre için 2010 yılının aşı içeriği değiştirildi: A/Perth/16/2009 B/Brisbane/60/2008H1N1 A/California/7/2009(H1N1) (şu andaki domuz gribi aşısı !!!!)

151 Güney yarıküre için 2010 yılının aşı içeriği
A/Perth/16/2009 B/Brisbane/60/2008H1N1 A/California/7/2009(H1N1) (şu andaki domuz gribi aşısı !!!!) YANİ SENEYE ZATEN RUTİN MEVSİMSEL AŞILAMADA KULLANILACAK AŞI İÇİN SANKİ BAŞMBAŞKA BİRŞEYMİŞ GİBİ KIYAMET KOPARILIYOR !!!

152 Aşı kaç kere yapılır ? 10 yaş altına minimum 3 hafta arayla 2 doz Ama 10 yaş üzerine tek doz yeterli olduğuna ilişkin veriler var

153 AŞILANACAK GRUPLAR Sağlık personeli Hacılar Gebeler 6-18 ay bebekler
Önemli/kritik birimlerde (itfaiye, doğal gaz tamircisi, ulaşım haberleşme vb) çalışanlar Kronik hastalığı olan 3-18 yaş kişiler Kronik hastalığı olan yaş kişiler Silahlı kuvvetler Emniyet, jandarma 65 yaş üstü kronik hastalığı olanlar Okul öncesi-ilköğretim-lise-üniversite öğrencileri Hacılar

154 Sağlık Bakanlığının aşı öncelikleri Sağlık çalışanları Anaokulu-ilköğretim öğrencileri 24 yaşa kadar risk grubundaki çocuklar Altta yatan hastalığı olan erişkinler Hacılar 24 yaş üstü sağlıklı erişkinlere öncelikli değil

155 Altta yatan hastalıklar nelerdir
1)5 yaştan (özellikle 2 yaştan) küçük çocuklar 2)19 yaş altında ve uzun süreli aspirin kullanmakta olanlar 3)Gebeler, lohusalık (2 hafta), düşükten sonraki 2 hafta 4)Altta yatan hastalığı olanlar a)Kronik akciğer hastalıkları ( astım, son 1 yıl içinde sistemik kortizon kullanımı) b)Hipertansiyon hariç kardiyovasküler hastalıklar c)Aktif kanser d)Kronik böbrek yetmezliği e)Kronik karaciğer hastalığı f)Diyabet g)Sickle cell anemi benzeri hemoglobinopati h)İmmünsüpresyon(HIV; aorgan veya kemik iliği nakli, immün süpresif ilaç kullanılan inflamatuar hastalıklar) i)Romatoid artrit,SLE, psöriatik artrit, skleroderma,Sjögren sendromu, spondiloartropati,dermatomyozit, sarkoidoz, nekrotizan arterit,vaskülit, poliarteritis nodosa gibi romatolojik hastalıklar j)Solunum yolu ile ilişkili durumlar(kognitif disfonksiyon, spinal kord hasarı, konvülsif hastalıklar, nöromuskuler bozukluklar, cerebral palsy, metabolik bozukluklar k)Altta yatan metabolik bozuklukları olan çocuklar       

156 Aşı tartışmalarına son nokta !!
WHO (DSÖ) 30 Ekim 2009, Cenevre Ekim 2009 tarihlerinde Cenevre’de grip aşısı uzmanlarının H1N1 toplantısı sonucunda Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ne bir rapor sundular; The Strategic Advisory Group of Experts (SAGE) on Immunization önerileri:

157 Experts advise WHO on pandemic vaccine policies and strategies Pandemic (H1N1) 2009 briefing note OCTOBER 2009 | GENEVA -- The Strategic Advisory Group of Experts (SAGE) on Immunization, which advises WHO on policies and strategies for vaccines and immunization, devoted a session of its 27–29 October meeting to pandemic influenza vaccines. The experts reviewed the current epidemiological situation of the pandemic worldwide and considered issues and options from a public health perspective. Items on the agenda included the status of vaccine availability, results from clinical trials on vaccine immunogenicity, and early results from safety monitoring in countries where administration of the H1N1 pandemic vaccine is currently under way. The experts also advised WHO on the number of doses of vaccine needed to confer protection, also in different age groups, the co-administration of seasonal and pandemic vaccines, and vaccines for use in pregnant women. Recommendations on the formulation of seasonal influenza vaccines for the southern hemisphere in 2010 were also provided.

158 SAGE kararları (1) Mevcut durum
Dünyadaki vakaların büyük bir kısmı adolesanlar ve genç erişkinler, hastaneye yatanların da çok büyük bir kısmı küçük çocuklar. Hastaların %1-10’unda hastaneye yatmayı gerektirecek düzeyde klinik hastalık oluşuyor. Hastaneye yatırılanların da %10-25’inde yoğun bakım gerekiyor ve vakaların %2-9’u yaşamını kaybediyor. Hastaneye yatırılanların %7-10’u 2. veya 3. trimestrdeki gebelerdir ve gebelerde, normal nüfusla karşılaştırıldığında 10 kat daha fazla yoğun bakım gerekmektedir.

159 SAGE kararları (2) Tek doz önerisi Çeşitli pandemi aşıları var (canlı, adjuvanlı, adjuvansız) ve bunların hepsi lisanslı. SAGE, 10 yaştan itibaren adolesan ve erişkinlerde tek doz aşı öneriyor. Altı ayla 10 yaş arası bebek ve çocuklarda tek dozun yeterli olup olmayacağına ilişkin veriler sınırlıdır ve daha fazla çalışma gerekmektedir. Eğer ulusal otoriteler çocuklarda erken aşılamaya öncelik tanıyorsa o zaman önce ilk doz aşılar yapılıp olabildiğince fazla sayıda çocuğa ulaşılması sağlanmalıdır. İmmünsüpresiflerdeki etkin dozun belirlenmesi için çalışamalara ihtiyaç vardır.

160 SAGE kararları (3) Pandemik aşıların birlikte yapılması
Mevsimsel ve pandemik aşıların birlikte yapılabilmesine ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Ancak SAGE, canlı mevsimsel aşıyla canlı pandemik aşının birlikte kullanılmamasını önermektedir. İki inaktive aşı veya bir inaktive bir de canlı aşının birlikte yapılabileceği belirtilmektedir. Ayrıca aşıların kombine kullanımının yan etki oranını arttırabileceğini ve bu konuda bilimsel kanıt olmadığını vurgulamaktadır. Aşı güvenliği Konunun uzmanları pandemik aşıların uygulandığı kişilerin izlendiğini ve erken sonuçlarda alışılmadık bir yan etki bildirilmediğini belirtmişlerdir. Aşılamayı takiben bazı yan etkiler bildirilmekle birlikte bunlar mükemmel bir güvenlik profilleri olan mevsimsel aşılardan farklı değildir. Erken dönem sonuçlar güven verici olmakla birlikte yine de yan etkiler açısından izlem sürdürülmelidir.

161 SAGE kararları (4) Gebelerde aşılama
SAGE , canlı attenue, adjuvanlı veya adjuvansız inaktive aşılarla ilgili olarak yapılan deneysel hayvan çalışmalarında fertilite, gebelik, embriyo veya fetüs , doğum ve doğum sonrası gelişmeleri üzerine direkt veya indirekt zararlı etkileri saptanmamıştır. Gebelerdeki ciddi seyir nedeniyle SAGE, spesifik bir kontrendikasyon olmadıkça lisanslı herhangi bir aşının kullanılabileceğini bildirmiştir. Güney yarıküre için 2010 aşı içeriği önerileri 2010 yılı için Güney yarıküre aşı önerileri: İlk seçenek; Trivalan aşı= H1N1 +mevsimsel H3N2+influenza B viru İkinci seçenek; Bivalan aşı=Mevsimsel H3N2+influenza B ve ayrıca tek olarak monovalan H1N1 pandemik aşı

162 Gebelere aşı yapılabilir mi EVET

163 Yaşlılara aşı yapılabilir mi EVET

164 Bebeklere aşı yapılabilirmi 6 aydan itibaren EVET

165 Çocuklara aşı yapılırmı Özellikle akciğer-kalp-böbrek hastalığı olanlara EVET

166 Hasta olana aşı yapılırmı >38 C ateşi, altta yatan ağır hastalığı olanda aşı ertelenir

167 Yumurta alerjisi olana aşı yapılırmı ?
HAYIR !!

168 Sağlık çalışanına aşı yapılırmı KABUL EDİYORSA EVET

169 TÜM HAZIRLIKLARIN SADECE HAZIRLIK AŞAMASINDA KALMASI DİLEĞİYLE…………….
TÜM HAZIRLIKLARIN SADECE HAZIRLIK AŞAMASINDA KALMASI DİLEĞİYLE…………….

170