PROGRAM YETERLİLİKLERİ VE ÖĞRENME KAZANIMLARI

... konulu sunumlar: "PROGRAM YETERLİLİKLERİ VE ÖĞRENME KAZANIMLARI"— Sunum transkripti:

1 PROGRAM YETERLİLİKLERİ VE ÖĞRENME KAZANIMLARI
MÜFREDAT GELİŞTİRME : PROGRAM YETERLİLİKLERİ VE ÖĞRENME KAZANIMLARI Kırıkkale, 11 Ocak 2011

2 Ana tema: Bologna Sürecinde Uluslararası & Ulusal & Temel Alan Yeterliliklerine Dayalı Program Yeterlilikleri ve Ders Öğrenme Kazanımı Hazırlama Sunuş Planı

3 Sunuş Planı Bologna Sürecinde Program Yeterlilikleri Hazırlama: Nasıl Başlamalı! Yeterliliklerin Referans Çerçeveleri Program Seçimi ve Eğitim-Meslek-Endüstri İlişkisi Akademik ve Mesleki Eğitim Yeterliliklerinde Hiyerarşi Bazı Tanımlar Öğrenme: Bilişsel, Duyuşsal ve Psikomotor AYÇ Bağlamında Bilgi, Beceri ve Yetkinlik Anahtar Yetkinlikler Program Yeterliliklerinin Belirlenmesi Olabilirlik Çalışması ve SWOT Analizi İktisat Lisans Programı Yeterlilikleri ve Ders Kazanımları Sunuş Planı

4 Bologna Sürecinde Program Yeterlilikleri Hazırlama: Nasıl Başlamalı!
1.İlk olarak, örnek program olarak dört yıllık iktisat bölümü örnek alındı. 2.İkinci olarak, eğitim (education), meslek (occupation) ve iş (job) sınıflaması bakımından uluslararası ve ulusal bakışaçısı incelendi. 3.Üçüncü olarak, program yeterlilikleri yazılmadan önce, uluslararası (Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi 'AYÇ') ve ulusal düzeyde (Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi 'TYYÇ') ilan edilen yeterliliklere ilişkin çerçeveler incelendi. Her bir çerçevenin birbiriyle ilişkisi “bilgi, beceri ve yetkinlikler” bağlamında ele alındı. 4.Dördüncü olarak, paydaş görüşleri, daha ziyade istihdam edilebilirlik bağlamında değerlendirilecek şekilde dikkate alındı. Bu çerçevede İktisat Bölümü mezunlarının başlıca istihdam alanları kategorize edildi. 5.Beşinci olarak, iktisat bölümünün dahil olduğu uluslararası eğitim kategorisindeki “geniş alan”, “temel alan” ve “alt alan” dikkate alınarak önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora dereceleri için “alan yeterlilikleri” oluşturuldu. 6.Altıncı olarak, program yeterlilikleri yazma ve değerlendirme ölçütleri değerlendirildi. 7.Yedinci olarak, İktisat bölümünün amacı ve program yeterlilikleri hazırlandı. İktisat programının program yeterlilikleri ile alan yeterlilikleri matrisi oluşturuldu. 8.Sekizinci olarak, İktisat bölümünün ders müfredatı hazırlandı. Derslerle, program yeterlilikleri matrisi oluşturuldu. 9.Dokuzuncu olarak, her bir dersin ders öğrenme kazanımları hazırlandı. Dersin öğrenme kazanımları ile program yeterlilikleri matrisi oluşturuldu. 10.Onuncu olarak, örnek ders için AKTS hesaplandı. 11.Onbirinci olarak, kalite güvence mekanizmaları oluşturuldu. 12.Bölüm tartışmaları ve temel sorun alanlarına yönelik değerlendirmeler Sunuş Planı

5 Müfredat geliştirme ve ders kazanımı yazma AKTS Ölçme-Değerlendirme
Yeterliliklerin Referans Çerçeveleri 1.Uluslararası (AYÇ), 2.Ulusal (TYYÇ), 3.Alan (Sektörel), 4.Program, 5.Ders Müfredat geliştirme ve ders kazanımı yazma AKTS Ölçme-Değerlendirme Kalite Güvencesi Fizibilite Etüdü ve SWOT Analizi Sunuş Planı

6 Örnek programın seçimi
Program yeterlilikleri yazımında örnek program olarak Türk yükseköğretim sisteminde iktisadi ve idari bilimler fakülteleri bünyesinde bulunan iktisat bölümü örnek olarak alınmıştır. Bologna Uzmanının bu bölümde yönetici olarak görev yapıyor olmasının uygulamaya ışık tutacağı varsayılmıştır. Eğitim, meslek ve iş sınıflaması ve YÖK Genel Kurul Kararı İktisat programı örnek alındıktan sonra, iktisadın iş dünyasında hitap ettiği meslek ve işler ele alınmıştır. Uluslararası ve ulusal düzeydeki sınıflamalar incelenmiştir. Buna göre uluslararası standart eğitim sınıflaması (ISCED), uluslararası standart meslek sınıflaması (ISCO), uluslararası standart ekonomik faaliyet sınıflaması (ISIC) birlikte değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda, Bologna Sürecinin bir bütün olarak eğitim ve istihdamı birlikte ele aldığı ve bütüncül bir yaklaşıma sahip olduğu değerlendirmesi yapılmıştır. Yükseköğretim Genel Kurulu 21 Ocak 2010 tarihinde ISCED-97 kapsamındaki alanların benimsenmesine karar vermiştir. Dolayısıyla, YÖK, alana yönelik yeterliliklerin hazırlanmasında güncelleme çalışmaları devam eden ISCED-97 sınıflamasını esas almıştır. Sunuş Planı

7 Meslek-iş sınıflandırmasında hiyerarşi
Uluslararası çerçeve (NACE, ISIC, ISCO) ↓ Ulusal düzeyde ana sektörler itibariyle istihdam alanları (NACE, ISCO, ISCO) ↓ Alt sektörler itibariyle çalışma (istihdam) alanları (Kamu ve özel kesim, kar-amaçsız kesim) Sunuş Planı

8 Eğitim, meslek ve faaliyet
Eğitim, meslek ve faaliyet ilişkisi: Uluslararası referans Kısaltma Eğitim, meslek ve faaliyet ISCED Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması International Standard Classification of Education ISCO Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması The International Standard Classification of Occupations ISIC Uluslararası Standart Ekonomik Faaliyet Sınıflaması International Standard Industrial Classification of All Economic Activities Bologna Süreci Avrupa Yüksek Öğretim Alanı & Avrupa Araştırma Alanı *Rekabetçi ve dinamik bilgi tabanlı bir Avrupa ekonomisi *Alana özgü yeterlilikler *Öğrenme kazanımları Bologna’nın kapsamı: ISCED, ISCO, ISIC Sunuş Planı

9 ISCED:Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması, 1997
İktisat programının dahil olduğu kategori, geniş (Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk), temel (Toplumsal Bilimler ve Davranış Bilimleri) ve alt alan (iktisat) sınıflamasına göre tespit edilmiştir. Ne var ki, ülkemizdeki fakülte tasarımında birbiriyle ilişkili programlar genelde bir arada tutulmaktadır. İstihdam alanlarına yönelik kamu ve özel kesim kurumları ile kar-amaçsız sektör incelendiğinde, ISCED'ten kısmen farklılaşan bir geniş alan-temel alan-alt alan tasarımı ortaya çıkmaktadır. Alana özgü yeterlilikler oluşturulurken, Türkiye'deki fiili yapı esas alınmıştır. Buna göre, iktisat, kamu yönetimi ve siyaset bilimi, işletme, muhasebe, ekonometri, maliye, çalışma ekonomisi-sosyal politika-insan kaynakları ve hukuk alt alanları Türkiye'deki mevcut bölümler/programlar dikkate alınarak geniş alan olarak düşünülmüştür. ISCED: Geniş, Temel ve alt alanlar (Türkiye'ye özgü sınıflama) 3 Toplumsal ve Yönetim Bilimleri İşletme Hukuk 31 Toplumsal ve Yönetim Bilimleri 310 İktisat Kamu yönetimi ve siyaset bilimi Uluslararası İlişkiler Muhasebe Ekonometri Maliye Çalışma ekonomisi-sosyal politika-insan kaynakları Sunuş Planı

10 ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması
ISCO standart iş ve meslek sınıflaması yapmaktadır. Meslekler ana grup (major), alt-anagrup (sub-major), alt grup (minor) ve birim (unit) olarak sınıflandırılmaktadır (ISCO-08). İş (job), bir kişi tarafından yapılan ya da yapılması beklenen çalışmaya ilişkin görev ve sorumluluklar kümesi olarak tanımlanır. Meslek (occupation), ana görev ve sorumluluklar bakımından büyük oranda benzer özellikleri olan bir iş kümesi, bir mesleği oluşturur. Bir meslek sınıflamasında sınıflandırılan esas nesneler işlerdir. ISCO - 08 Ana Grupları 1 – Yöneticiler 2 – Profesyonel Meslek Mensupları 3 – Teknisyenler ve yardımcı profesyonel meslek mensupları 4 – Büro hizmetlerinde çalışan elemanlar 5 – Hizmet ve Satış Elemanları 6 – Nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları 7 – Sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar 8 – Tesis ve Makine Operatörleri ile Montajcılar 9 – Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar 0 – Silahlı kuvvetler meslekleri Sunuş Planı

11 ISCO ve ISCED çapraz matrisi
ISCO-08 Beceri Seviyesi ISCED-97 Grupları 4 6 - Yüksek Eğitimin İkinci Aşaması (Bir İleri Derecede Araştırma Niteliği Kazandıran Eğitim) - Doktora eğitimi 5a - Yükseköğretimin İlk Aşaması (Bir İleri Derecede Araştırma Niteliğine Doğrudan Ulaştırmayan Eğitim) – Lisans ve Yüksek lisans 3 5b - Yükseköğretimin İlk Aşaması (Bir İleri Derecede Araştırma Niteliğine Doğrudan Ulaştırmayan Eğitim) – Meslek Yüksekokulları vb. 2 4 - Ortaöğretim Sonrası Üniversite Derecesinde Olmayan Eğitim 3 - İleri Ortaöğretim - Lise (Tüm lise çeşitleri) 2 - Temel Eğitimin İkinci Aşaması (Ortaöğretimin alt seviyesi) - Eski ortaokul, İlköğretim okulu mezunu (8 yıllık) 1 1 - Temel Eğitimin İlk Aşaması – Eski ilkokul Sunuş Planı

12 ISIC:Uluslararası Standart Ekonomik Faaliyet Sınıflaması, Rev.4
Türkiye İstatistik Kurumu, uluslararası standart ekonomik faaliyet sınıflamasını esas almaktadır. Avrupa Birliği, NACE sınıflamasını ISIC ile uyumlulaştırıp geliştirerek kullanmaktadır. İktisat programının ilgili olduğu faaliyetler değerlendirilmiş ve faaliyetlerin Türkiye'deki istihdam sağlayan özel ve kamu kesimi kurumlarına göre dağılımı incelenmiştir. A*38 kodu ISIC Rev. 4/ Nace Rev.2 A*38 kodu 1 A Tarım, ormancılık ve balıkçılık 20 H Ulaştırma ve depolama 2 B Madencilik ve taş ocakçılığı 21 I Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri 3 CA Gıda ürünleri, içecekler ve tütün ürünleri imalatı 22 JA Programcılık, televizyon programları yapımcılığı ve yayıncılık faaliyetleri 4 CB Tekstil ürünleri, giyim eşyaları, deri ve ilgili ürünlerin imalatı 23 JB Telekomünikasyon 5 CC Ağaç ve kağıt ürünleri imalatı ve kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 24 JC IT ve diğer bilgi hizmet faaliyetleri 6 CD Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 25 K Finans ve sigorta faaliyetleri 7 CE Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 26 L Gayrimenkul faaliyetleri 8 CF Temel eczacılık ürünlerinin, eczacılığa ait malzemelerin ve bitkisel ürünlerin imalatı 27 MA Hukuk ve muhasebe faaliyetleri, İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri, Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz 9 CG Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı ve diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 28 MB Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri 10 CH Ana metal sanayi ve makine ve teçhizat hariç, fabrikasyon metal ürünleri imalatı 29 MC Diğer profesyonel, bilimsel ve teknik faaliyetler 11 CI Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı 30 N İdari ve destek hizmet faaliyetleri 12 CJ Elektrikli teçhizat imalatı 31 O Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik 13 CK Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat imalatı 32 P Eğitim 14 CL Ulaşım araçlarının imalatı 33 QA İnsan sağlığı hizmetleri 15 CM Diğer imalatlar ve Makine ve donanımların kurulumu ve onarımı 34 QB Yatılı bakım faaliyetleri ve sosyal hizmetler 16 D Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı 35 R Kültür, sanat eğlence, dinlence ve spor 17 E Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri 36 S Diğer hizmet faaliyetleri 18 F İnşaat 37 T** Hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri; hanehalkları tarafından kendi kullanımlarına yönelik olarak ayrım yapılmamış mal ve üretim faaliyetleri 19 G Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı 38 U** Uluslararası örgütler ve temsilciliklerinin faaliyetleri Sunuş Planı Kaynak: TÜİK.

13 Akademik ve mesleki eğitim yeterliliklerinde hiyerarşi
Yükseköğretimle ilgili akademik ve mesleki eğitim sınıflamasında uluslararası ve ulusal çerçeve doğal olarak uyum içindedir. Ulusal çerçeve, daha önce ilan edilmiş ve güncelleme çalışmaları devam eden uluslararası çerçeveye (AYÇ) dayalı olarak hazırlanmıştır. AYÇ, Bologna Süreci kapsamında oluşturulmuştur. Hiyerarşik olarak, alan ve alt alan (program) düzeyindeki yeterliliklerin, daha üst düzeydeki yeterliliklerle uyumlu olması beklenmektedir. Buna paralel olarak, alt alanı (program) oluşturan derslerin/kursların program yeterlilikleri sağlayacak şekilde tasarlanması gerekmektedir. Uluslararası Çerçeve (Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi 'AYÇ') ↓ Ulusal çerçeve (Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi 'TYYÇ') ↓ Alana özgü (sektörel) çerçeve ↓ Program (bölüm) çerçevesi/yeterlilikleri ↓ Ders öğrenme kazanımları Sunuş Planı

14 Bazı Tanımlar Yeterlilik (qualification)
Yetkili bir kuruluşun, bir bireyin önceden belirlenmiş standartlar çerçevesinde öğrenme kazanımlarına sahip olma düzeyini belgelemesi durumunda; değerlendirme veya onaylama sürecinin sonucu yeterlilik olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası, ulusal, alan ve program düzeyinde tanımlanır. Yeterlilik, diploma veya sertifika türünden bir belgeyle somutlaşır. Yeterlilik bilgi, beceri ve yetkinlik olarak ifadesini bulur. Yeterlilik çerçevesi, öğrenme kazanımlarının kavramsal çerçevesi ve organizasyonunu ifade eder. Yeterlik (requirement): Belirli bir konuda gerekli asgari koşulu gösterir. Yeterlilik: Belirli bir konuda tatmin edici düzeyi gösterir. Program (bölüm) yeterlilikleri, alana özgü (sektörel) yeterliliklerle uyumlu olmak durumundadır. Alana özgü yeterlilikler ise ulusal yeterliliklerle uyumlu olacak şekilde tasarlanmalıdır. Nihayet, ulusal yeterliliklerin üst çerçevesini Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi oluşturmaktadır. Avrupa Yeterlilikler çerçevesi periyodik olarak gözden geçirilmekte ve gelişen koşullar çerçevesinde güncellenmektedir. Dolayısıyla, gerek ulusal ve alana özgü yeterlilikler gerekse program yeterliliklerinin periyodik olarak güncellenmesi, “yeterlilik yaklaşımının” öngördüğü bir gerekliliktir. Her bir dersin veya kursun kazandıracağı nitelik, bölümün veya programın genel yeterlilikleri ile uyumlu ve tamamlayıcı olmalıdır. Ders öğrenme kazanımları, program yeterliliklerini yansıtmalıdır. Program yeterlilikleriyle daha genel olarak belirtilen ifade veya ibareler, ders öğrenme kazanımlarıyla somut ve ölçülebilir hükümlere dönüşür. Öğrenme kazanımları veya kazanımları, öğrenimin odak noktasıdır. Yeterlilikler ve öğrenme kazanımları, öğrencilerin, öğretim elemanlarının, akademik yöneticilerin ve idari personelin bilmeleri ve yapmaları gerekenleri göstermelidir. Yapılandırılmış (formel) eğitim: okul veya üniversite eğitimi. Ulusal eğitim sistemi içinde tanımlı ve okul merkezli eğitim. Planlı, örgütlü, toplumsal olarak kabul edilen kamu eğitim sistemlerindeki eğitim. Formel olmayan eğitim: formel eğitimin dışında okul veya okul dışında verilen eğitimdir. Okul veya bir merkezde veriliyorsa yarı yapılandırılmış (nonformel), bireysel tecrübe ile kazanılıyorsa yapılandırılmamış (informel) olarak nitelenmektedir. Yarı yapılandırılmış (nonformal) eğitim: tanımlı sıralı eğitim sistemi içinde yer almayan, okul veya okul dışında verilebilen eğitim. Nizami eğitim sistemlerinin dışında kalan bütün alanlardaki eğitim için kullanılır. Yapılandırılmamış (informal) eğitim: Formel veya informel olarak eğitim kurumlarında verilen eğitimle edinilmeyen eğitim sargın eğitim olarak tanımlanıyor. Bireyin hayat boyu süren bilgi, beceri ve yetkinlik kazanımı, informel eğitim olarak tanımlanıyor. Eğitim sistemlerinin dışında, bir bilinç veya niyet olmaksızın kazanılan öğrenmeden bilinçli ve niyetlenmiş öğrenmeye kadar her türlü öğrenmeyi kapsar. Deneyime dayanan öğrenmedir; bireysel, biyocoğrafik ve sosyo-kültürel faktörlerin şartlarını belirlediği çevrede bireyin kavrayışına bağlı olarak edinilir. Destekleyici eğitim olarak kabul edilir. Sunuş Planı

15 Kazanım (outcome): Başarım, kazanım. Ulaşılan performansın sonucunu gösterir ve çıktıyla ilişkilendirilir. Genel bir tanımlama olarak bir programı, bölümü veya kursu tamamlayan öğrencilerin veya katılımcıların sahip olmaları beklenen bilgi ve beceriler kazanım olarak ifade edilmektedir. Çıktı (output): Hasıla, sonuç. Daha yansız bir anlam taşır ve kazanıma temel teşkil eder. Program yeterliliği kavramı, spesifik olarak üniversitelerimiz başta olmak üzere yüksek öğretim hizmeti sunan kuruluşlardaki bölüm veya programların mezunlarına kazandırmayı öngördüğü ve ilan ettiği bilgi, beceri ve yetkinlik bütününü ifade eder. Program yeterlilikleri, programın başarmasını istediğimiz şeylerdir. Öğrenci ihtiyaç çıktıları, öğrencilerin kendi eğitim ihtiyaçlarını bireysel önceliklerine göre sıralamalarıdır. Bu çıktılar, program yeterliliklerinin yazılmasında yardımcı olur. Bu çerçevede, program yeterlilikleri ve öğrenme kazanımı birbiriyle doğrudan ve sıkı ilişkili iki kavramdır. Alan (sector): Mesleki faaliyetlerin ana ekonomik fonksiyonuna, ürününe, hizmetine veya teknolojisine dayalı olan bir grup. Öğrenme kazanımları: Bir öğrenim sürecinin tamamlanmasıyla birlikte öğrenenin ne bileceğini, neyi kavrayacağını ve neyi yapabileceğini anlatan ifadedir. Bu ifade bilgi, beceri ve yetkinlik çerçevesinde tanımlanır. Öğrenci öğrenme kazanımları, programın aşılayacağı veya geliştireceği bilişsel kabiliyetler ve duyuşsal boyutları gösterir. Öğrenme, kapsayıcı, bütüncül ve dönüştürücü etkinliktir. Akademik öğrenim ve öğrenci gelişimini bütünleştirir. Öğrenme sadece akademik veya bilişsel öğrenme değildir; aynı zamanda duyuşsal gelişimi ve kişiliği kapsayan dönüştürücü bir süreçtir. Ayrı bir konu olmasına rağmen konuyla ilgisinden ötürü bir hususa kısaca değinmek gerekir: Öğrenmenin bilişsel (cognitive), duyuşsal (affective) ve devinişsel/davranışsal (psychomotor) boyutları program yeterlilikleri ve ders öğrenme kazanımları ve ölçme değerlendirme mekanizmaları oluşturulurken, dikkate alınacak temel yapı taşlarıdır. Bu nedenle yeterlilikler/kazanımlar yazılırken, öğrenmenin bilişsel, duyuşsal ve davranışsal yönünün dikkate alınması gerekir. Öğrenci işyükü: Bir dersin veya modülün içindeki planlanan öğrenim aktivitelerini başarıyla tamamlamak için gerekli zaman düşünülerek verilen yük: Sunuş Planı

16 TYYÇ Düzeyleri Kredi ve İşyükü Aralıkları
SÜRE (Yıl) TOPLAM AKTS KREDİSİ (Yıl x 60 AKTS) TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat) (1 AKTS= saat) 8. DÜZEY (DOKTORA) 3 - 4 180 – 240 4.500 – 5.400 6000 – 7.200 7. DÜZEY (YÜKSEK LİSANS) 1,5 - 2 90 – 120 2.250 – 2.700 6. DÜZEY (LİSANS) 4 240 6.000 – 7.200 5. DÜZEY (ÖNLİSANS) 2 120 Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır. Sunuş Planı

17 Dersin Türü: teorik ders ,seminer, uygulama, tutorial, laboratuvar, rehberli kişisel çalışma, staj, arazi çalışması vs. Öğrenme Aktivitelerinin Türü: derslere katılım, ödev yapma, seminer hazırlama, laboratuvarda çalışma, kitap ve paper okuma, kritik etme vs Değerlendirme Türü: sözlü veya yazılı sınav, sözlü veya yazılı rapor sunumu, test, dosya hazırlanması, staj raporu, arazi çalışması raporu, tez hazırlanması vs Sunuş Planı

18 Öğrenme: Bilişsel, Duyuşsal ve Psikomotor
Bilişsel öğrenme (cognitive) Bilişsel öğrenmenin zihinsel niteliği öne çıkmaktadır: örneğin bilgiyi tanıma ve hatırlama, bilgi üzerinde işlem yapma, kavramlar, genellemeler, kuramlar geliştirme. Hiyerarşik bir yapı oluşturan ve Bloom tarafından oluşturulan bu sınıflama altı öğrenme kategorisinden oluşur: Bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme. Bu hiyerarşi çerçevesinde, her bir kademede bir önceki kademenin tamamlanmış olması gerekir. Örneğin, analiz aşamasında önceki bütün öğrenmelerin kazanılmış olduğu varsayılır. Bu nedenle, derslerin dönemlere dağıtılmasında öğrenme kategorileri itibariyle özelliklerinin dikkate alınması gerekir. Bilişsel öğrenme hiyerarşisi Hatırlama: bu düzeydeki bir davranış, olgular, ilkeler ve kavramların hatırlanmasını, diğer olgular, ilkeler ve kavramlar arasından fark edilebilmesini ifade eder. Daha önce öğrenilmiş bilginin (information) hatırlanmasıdır: Örneğin, belirli olgular, terminoloji, kurallar, prosedürler, sınıflamalar, kategoriler, ölçütler, metodoloji, ilkeler, teoriler ve yapı gibi. Kavrama: öğrenilen bilgiyi kendi yorumuyla sunabilme, olguları ve ilkeleri nedensellik çerçevesinde açıklayabilmeyi ifade eder. Bilginin anlamını kavramadır: örneğin, sorunu kendi kelimeleriyle ifade etme, bir kimya formülünü yorumlama, bir iş akış diyagramını anlama, yabancı dilden kelime ve ifadeleri tercüme etme. Uygulama: teorilerin ve genellemelerin karşılaşılan farklı durumlarda uygulanabilmesini ifade eder. Bilgiyi gerçek durumlara uygulama: Örneğin, matematikte öğrenilen ilkeleri, içten yanmalı motorun silindir hacmini hesaplamak için kullanma gibi. Analiz: karşılaşılan bir sorunu veya konuyu bütüncül bir yaklaşımla ele alma; sınırlarını belirleyerek içerik ve niteliğini tanımlayarak unsurlarına ayırabilme; bileşenler arasındaki ilişkileri ortaya koyabilmeyi ifade eder. Amaçları ve fikirleri daha basit parçalara ayırarak, parçaların birbiriyle nasıl ilişkili olduklarını ve nasıl bütün içinde organize olduklarını görmek gibi: Örneğin, akışkan (sıvı ve gaz) ve sıvının farklı olduğunu tartışma, bir öğrencinin Newton’un 1’inci hareket yasasını açıklamada düştüğü mantıksal hataları tespit etme gibi. Sentez: sorun veya konunun analiz edilmesi sonucu yeni bir bütüncül yaklaşım veya yapı oluşturmayı; yeni ilişkileri birlikte ortaya koymayı ifade eder. Öğeleri yeniden düzenleyerek yeni bir bütünlük oluşturmak: Örneğin, sorun çözücü alıştırma üzerine konuya vakıf bir rapor yazma, bir program veya açık oturum planlama, kapsamlı bir dönem ödevi hazırlama gibi. Değerlendirme: referans belirleme, kriter geliştirme, değer yargısında bulunabilmeyi ifade eder. İç kanıtlara veya dış ölçütlere dayalı çıkarımlarda bulunma: Örneğin, bir soruna alternatif çözümleri değerlendirme, öğrenci yönetim temsilcisinin konuşmasındaki tutarsızlıkları tespit etme gibi. Sunuş Planı

19 Duyuşsal öğrenme (affective)
Duyuşsal öğrenmenin tutumsal/davranışsal niteliği öne çıkmaktadır. Bir nesne, olay veya konuya karşı tutum ve davranış gibi eğilimleri ifade eder (reddetme, hoşlanma, yönelme, kaçınma gibi). Duyuşsal davranışlar genellikle belirli şartlar altında belirli seçimler yapma ve kararlar alma eğilimi olarak tanımlanır (öğrencilerden çok çalışmaları, yalan söylememeleri, trafik kurallarına uymalarının istenmesi). Duyuşsal öğrenmelerin hiyerarşisi Alma: Bireyin, ilgi, tutum ya da değer geliştirmesi istenen bilgi, nesne ya da durumun farkına varması veya algılaması. Alma veya katılmaya isteklilik: Örneğin, açık fikirlilikle çelişkili meselelerdeki tartışmaları dinleme, başkalarının haklarına saygı gösterme gibi. Yanıtlama/ Tepkide bulunma: Bireyin, belli bir bilgi, nesne ya da durum karşısında, yerleşiklik kazanmamış bir tepkiden gönüllü bir tepkiye kadar varan, bireysel tepkiler göstermesi, yani aktif katılımda bulunması. Olumlu cevabı gösteren aktif katılım veya bir fikrin veya politikanın kabulü: Örneğin, verilen ev ödevlerini tamamlama, ekip problem çözme faaliyetlerine katılım gibi. Değer yükleme: Bireyin, belli bir bilgi, nesne ya da duruma bir değer yükleyerek tepkide bulunması. Bir şeyin değeri veya bedeli hakkında düşünce ifade etme veya davranışı gösterme: Örneğin, bütünleşik müfredatların iyi bir öğrenme yolu olduğu düşüncesini kabul etme, kampüsteki kan bağışına katılma gibi. Örgütleme: Bireyin, toplumsal kabuller doğrultusunda bir değer yükleyerek tepkide bulunduğu belli bir bilgi, nesne ya da duruma, kendine özgü değerler atfetmesi, yani bir değerler sistemi oluşturacak şekilde farklı değerleri örgütlemesi. Çeşitli değerleri içselleştirilmiş bir sistemde organize etme: Örneğin, kendi yeteneklerinin, sınırlılıklarının ve değerlerinin farkına varma ve gerçekçi hedefler geliştirme gibi. Kişilik: Bireyin, oluşturduğu yeni değerlere dayalı tutarlı bir dünya görüşü oluşturması. Değer sisteminin yaşam tarzına dönüşmesi: Örneğin, bir kişinin yaşam tarzının, pek çok çeşitli duruma tepkisini etkilemesi gibi. Sunuş Planı

20 Devinişsel öğrenme (psychomotor)
Psikomotor (devinişsel) öğrenmelerin beceri niteliği öne çıkmaktadır. Psikomotor alan ile ilgili davranışlar zihin ve kas koordinasyonunu gerektiren, belirli fiziksel hareketlerin belli bir sıraya göre doğru, hızlı ve otomatik olarak yapılması sonucunda ortaya çıkan davranışlardır (otomobil lastiğini değiştirme, yemek pişirme, klavyede on parmak yazı yazma). Devinişsel beceriler, doğrudan performansa yansıtıldığı için, bilişsel yeterlilik ve duyuşsal özelliklere göre daha kolay tanımlanabilecek niteliktedir. Psikomotor Öğrenmelerin Basamaklandırılması Algılama: Bir becerinin nasıl yapıldığını izleme, hareketlerin farkına varma. Duyu organlarını kullanarak eylemde bulunmaya rehberlik etmede gerekli ipuçlarını elde etme: Örneğin, gitar tellerini ayarlamadan önce sesini dinleme, yanlış işleyen ekipmanı gösteren sesleri fark etme gibi. Kurma: Bireyin, zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işe, zihinsel, bedensel ve duygusal yönden hazır olması. Belirli bir eylemi zihinsel, fiziksel veya duygusal olarak gerçekleştirmeye hazır olma: Örneğin, bilgisayar imlecinin nasıl kullanıldığını bilme, enstrümanı çalmaya hazır hale getirme ve müzikal performansın başlaması için orkestra şefini izleme, bir görevi tamamlamak için elektronik parçaların montajını yapmaya istekli olduğunu göstermek gibi. Kılavuzla yapma: Bireyin, zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işi, bir kişinin Kılavuzluğunda veya yönergeler yoluyla yapabilmesi. Bir modelin rehberliğinde sergileme: taklit veya deneme ve yanılma: Örneğin, tork anahtarını, bir ustanın kullanımını gösterdikten sonra kullanma, uçucu bir kimyasalın önceden tespit edilmiş belirli bir miktarının hacmini çeşitli yollarla ölçümünü tecrübe etmek gibi. Beceri haline getirme (Mekanizma): Bireyin, zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işi, yardım almaksızın ve işin gerektirdiği nitelikte yapabilmesi. Bir görevi, belli bir seviyede özgüven ve ustalıkla yapabilmeyi alışkanlık haline getirmek: Örneğin, bir uçakla 60 derecelik bir dönüşü, yüzde 70 oranında doğru icra edebilme gibi. Karmaşık etkinlik: Karmaşık bir beceriyi kolayca, en az zaman ve enerji harcayarak yapabilmesi. Bir görevi maharetli bir ustalık ve beceriyle yerine getirme: Örneğin, bir otomobili hatasız olarak hızlıca parçalarına ayırma ve tekrar monte etme gibi. Uyarlama: Önceden kazanılan becerileri, yeni durumlarda kullanabilmesi. Önceden kazanılmış/öğrenilmiş becerileri kullanarak yeni fakat yakın görevleri yerine getirmek: Örneğin, gelişmiş öğrenme becerilerini kullanarak bir kelime işlemci olarak elektrikli daktiloyu çalıştırabilme gibi. İcat etme/ meydana getirme: Bireyin, uzmanlaştığı alanda orijinal bir beceri ortaya koyabilmesi. Gelişmiş becerilere sahip olduktan sonra yeni işler ortaya koyma: Örneğin, bir montaj hattı görevi için daha etkin bir yol tasarlamak gibi. Sunuş Planı

21 AYÇ Bağlamında Bilgi, Beceri ve Yetkinlik
Bilgi (knowledge): Enformasyonun öğrenme yoluyla özümsenmesiyle elde edilen kazanımdır. Bilgi, bir çalışma veya öğrenim alanıyla ilgili olguların, ilkelerin, teorilerin ve uygulamaların vücut bulduğu yapıdır. AYÇ bağlamında bilgi, teorik ve/veya olgusal olarak tanımlanır. Beceri (skill): AYÇ bağlamında beceri, kognitif (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme kullanımını kapsayan) veya pratik (el becerisi, metot, alet ve araç kullanımı dahil) olarak tanımlanır. Yetkinlik (competence): AYÇ (EQF) bağlamında yetkinlik, sorumluluk ve özerklik (otonomi) yönünden tanımlanmıştır. Bilgiyi, becerileri ve kişisel-sosyal-yöntemsel imkanları mesleki ve kişisel gelişimde ve çalışma-öğrenme ortamlarında kullanma olarak tanımlanan kanıtlanmış kabiliyettir. Sunuş Planı

22 Anahtar Yetkinlikler Sekiz anahtar yetkinlik vardır.
Bunlar bilgi, beceri ve tutumla ilişkilidir. Ana dilde iletişim, Yabancı dilde iletişim, Matematiksel yetkinlik ve bilim ve teknolojide temel yetkinlikler, Sayısal yetkinlik (bilgi toplumu teknolojisinin kullanımı ve bilgi ve iletişim teknolojisinde temel yetkinlikler), Öğrenmeyi öğrenme, Toplumsal ve vatandaşlık yetkinliği, İnisiyatif alma ve girişimcilik yetkinliği, Kültürel farkındalık ve ifade yetkinliği. Sunuş Planı

23 Program Yeterliliklerinin Belirlenmesi
1. Önce programın eğitim amaçları ve hedefleri oluşturulur. 2. Bunun için toplumsal ihtiyaçların belirlenmesi, paydaşlar, kaynak sorunu önemlidir. 3. Program yeterlilikleri açık, gözlenebilir ve ölçülebilir olarak ifade edilmelidir. 4. Program yeterlilikleri alan yeterliklerine dayalı olarak belirlenir. 5. Program yeterlilikleri bilgi, beceri ve yetkinlik başlıkları altında oluşturulur. 6. Programa ilişkin içerik ve yapı oluşturulur (müfredat geliştirme). 7. Programın yeterliliklerini karşılayacağı varsayılan dersler belirlenir. 8. Derslerin öğrenme kazanımları oluşturulur. 9. Öğretme-öğrenme süreçleri ve değerlendirme yöntemleri kararlaştırılır. 10. Dersin iş yükü ve AKTS kredisi belirlenir. 11.Program Kalite Güvenceleri : Gözlem, değerlendirme ve güncelleme prosedürlerini kurma ve geliştirme Sunuş Planı

24 Bilgi, beceri ve yetkinlik: Ulusal ve uluslararası algı
Lisans düzeyi için karşılaştırma Uluslararası (AYÇ) Ulusal (TYYÇ) Kuramsal, Uygulamalı Sorgulayıcı bir bakışaçısıyla, bir çalışma veya öğrenim alanındaki teorilere ve prensiplere ilişkin ileri düzeydeki bilgi. Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. BİLGİ Uluslararası (AYÇ), Ulusal (TYYÇ) Kavramsal/Bilişsel Uygulamalı Uzmanlaşmış bir çalışma veya öğrenim alanında karmaşık ve öngörülemeyen sorunları çözmek için gerekli ustalık ve yenilikçilik taşıyan ileri düzeyde beceriler. - Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. BECERİ Uluslararası (AYÇ), Sorumluluk alma, bağımsız çalışma Ulusal (TYYÇ) Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği (BÇSA) Öğrenim Yetkinliği (ÖY) İletişim ve Sosyal Yetkinlik (İSY) Alana Özgü Yetkinlik (AÖY) Karmaşık teknik veya mesleki etkinlikleri veya projeleri yönetme, Öngörülemeyen çalışma veya öğrenim bağlamlarında karar vermede sorumluluk alma, Bireylerin veya grupların mesleki gelişiminin yönetiminde sorumluluk alma (BÇSA) - Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme, (ÖY) - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, - Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. -Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme. (İSY) - Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme. - Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. -Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. (AÖY) - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma. YETKİNLİK Sunuş Planı

25 Olabilirlik çalışması ve SWOT analizi
Program yeterlilikleri yazılırken, hangi yeterliliklerin sağlanacağı, gruplandırılmış istihdam alanlarının ihtiyaç duydukları yeterliliklerin belirlenmesi, program mezunlarının kaç alanda farklı uzmanlaşmaya gideceği, meslek öğreniminin eğitim yoluyla veya işte yaparak öğrenme bakımından genel durumunun değerlendirilmesi, programın rekabet edebilme durumu, programın özgünlük durumu, programı yürütecek öğretim kadrosu ve idari personelin yeterlilik durumu, eğitimin yapıldığı fiziki ortamın yeterliliği, öğrencinin yeterlilik durumu, kurumu yönetiminin reform sürecine yönelik irade ve kararlılığı ile teknik donanım bakımından yeterlilik durumları bakımından ayrıntılı bir analiz yapılması gerekir. Özellikle, kurum yönetim kadrosunun irade ifadesinde bir zaafiyet veya reforma karşı duruş sözkonusu olacaksa, öncelikle bu sorunun giderilmesi gerekir. Aksi halde, yapılacak çalışmaların boşa gitmesinin yanısıra, reform kavramının içinin boşalması ve reformdan beklenen yarara yönelik ümidin kaybolması sözkonusu olacaktır. Program yeterlilikleri oluşturulurken aşağıdaki konuların tartışılması ve sorulara yanıt bulunması önemlidir. Eğitim programı hangi bilgi, beceri ve yetkinlikleri sağlıyor? Mezunların çalışması muhtemel meslekler ve alanlar hangi bilgi, beceri ve yetkinlikleri gerektiriyor? Program mezunlarının mevcut kamu, özel ve kar amaçsız sektörde çalışmaları durumunda; hangi genel yeterliliklere ve alt sektörlerin gerektirdiği spesifik yeterliliklere sahip olmaları gerekir? Program genel program yeterliliklerinin yanı sıra kaç adet spesifik alan için alt uzmanlaşma sağlamalı (istihdam alanlarına göre uzmanlık)? Uluslararası ve ulusal düzeylerde eğitimle öğrenme (learning by training) veya işte yaparak öğrenme (learning by doing) düzeyi nedir, iktisat programında durum nedir? Eğitim, bir mesleğe yönelik yeterlilikler vermekle birlikte, her iş için gerekli ayrıntıda yeterlilik kazandırması beklenmez. Dolayısıyla, mesleki eğitim dahi ancak meslek bağlamında düşünülebilecek genellikte ayrıntıya inebilir. Program uluslararası ve ulusal düzeyde ne kadar rekabetçidir? Programın bir özgünlüğü var mıdır? Program ‘talebi olan’ bir özgünlüğe sahip olabilir mi? Kurumsal imkânlar (fiziki imkânlar, iletişim teknolojileri) yeterli düzeyde midir, alınacak önlemlerin zaman ve maliyet boyutu nedir? Öğretim üyesi nicel ve nitel olarak yeterli düzeyde midir, alınacak önlemlerin zaman ve maliyet boyutu nedir? Üniversite, Dekanlık/YO ve program yönetiminin vizyon-misyon algıları ve yaklaşımları ne durumdadır, yönetim ekibi bu süreci yönetecek irade, kararlılık ve donanıma sahip midir? …….. Sunuş Planı

26 Öğrenme kazanımlarına dayalı program geliştirme süreci: İktisat lisans programı örneği
Programın amacı Dikkat: Programın amacı yeterliliklere oranla daha soyut ve genel olup, mezun profilinin sahip olacağı yeterlilikleri gösterir. İktisat bilimi ile ilgili temel kavramsal çerçeveyi kavramış, iktisadi sorunları kavramsallaştırıp uygulama-analiz-değerlendirme-raporlama yapan; matematiksel bilgiyi mesleki alanda uygulama becerisi yüksek; muhasebe, finans ve istatistik/ekonometri hazır yazılımlarını ve bilgi teknolojilerini etkin kullanan; yabancı bir dilde yazılı ve sözlü olarak kendini etkin olarak ifade eden; iletişim ve sosyal becerileri yüksek; bağımsız çalışma ve sorumluluk alma davranışı gelişmiş; global ve sorgulayıcı bakışaçısına sahip; yaşamboyu öğrenme felsefesini benimsemiş mezunlar vermektir. Sunuş Planı

27 Programın Hedefleri: İstihdam edilebilirliği geliştirme
İktisat lisans programı öğrencileri temel mesleki derslerine ilaveten, ağırlıklı olarak son iki dönemde üç farklı alanın birini tercih ederek kısmi bir uzmanlaşmaya gideceklerdir. Gruplandırmadaki temel yaklaşım, istihdam edilebilirliği artırma ölçütünü esas almaktadır. Alt uzmanlaşma alanlarının her birindeki dersler, genellikle diğer program veya bölümlerin zorunlu dersleri olacaktır. Öğrenci, seçeceği ders grubuna karar verdikten sonra, gruplar arasında farklı dersleri seçmek yerine, aynı gruptaki bütün seçimlik dersleri seçecektir. Ne var ki, danışman ve bölüm yönetiminin görüşü doğrultusunda, kısmi bir inisiyatif kullanımı sözkonusu olabilecektir. Uzmanlık gerektiren dersler, gerektiğinde farklı fakülte veya üniversitelerden de alınabilecek şekilde tasarlanmaktadır. İktisat programı mezunları aşağıdaki alanların en azından birinde kamu kesimi, özel sektör veya kar-amaçsız sektörde istihdam edilebilir yeterliliklere sahip olacaktır. İktisat programı mezunları ağırlıklı olarak Sayıştay, Maliye Bakanlığı, BDDK, SPK, İMKB, Rekabet Kurumu gibi seçkin kurumlar ve kurullar ile çeşitli bankaların ve Bakanlıkların teftiş ve uzmanlık heyetleri, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları, medya ve özel sektörde firmaların çeşitli bölümlerinde istihdam edilmektedir. Kamu ve özel kesim firmalarının iş alanları incelenerek, gerekli yeterlilikleri sağlayan dersler tespit edilmiştir. Kamu/özel kesim istihdam alanları doğrultusunda, iktisat mezunları için beş farklı mezun profili tasarlanmıştır: 1.Araştırmacı (sayısal): Matematik, istatistik ve ekonometri ağırlıklı seçimlik ders grubu. 2.Araştırmacı (sosyal): Sosyoloji, tarih, yönetim bilimi, uluslararası ilişkiler, iletişim, insan kaynakları ağırlıklı seçimlik ders grubu. 3.Uzman-müfettiş: Muhasebe ve ekonomi hukuku/mevzuatı seçimlik ders grubu. 4.Kamu yöneticisi: Kamu Yönetimi, İdare Hukuku, Anayasa Hukuku, Genel Muhasebe ağırlıklı seçimlik ders grubu. 5.Serbest profil: İsteğe bağlı seçimlik ders grubu. Diğer dört profil altında sınıflandırılmayan profildir. Sunuş Planı

28 Program yeterlilikleri yazılırken dikkat edilecekler!
Program yeterliliklerinin, programın amacı ve hedefleriyle uyumlu olması gerekir. Programın amacı yeterliliklere oranla daha soyut ve geneldir. Program yeterlilikleri, sözkonusu amaç ve hedeflere ulaşılması için gerekli somut göstergeleri ifade eder. Yeterliliklerin/ kazanımların taşıması gereken özellikler Ölçülebilir olma: Öğrencilerin ifade edilen kazanımları icra edebildiği veya sahip olduğu gözlemlenebilir veya tanımlanabilir olmalıdır. Öğrenmenin düzeyi veya sağlanan gelişmelerle ilgili veri, toplanabilir olmalıdır. Tutarlı/anlamlı olma: Yeterlilik/kazanım, programın içsel veya dışsal bileşenleri bağlamında bir anlam ifade etmeli ve programın diğer yeterlilikleriyle tutarlılık içinde olmalıdır. Yönetilebilir/ kontrol edilebilir olma: Yeterlilik, periyodik değerlendirmeye tabi tutulabilmeli, değerlendirme, kontrol edilme ve düzeltmelere imkan vermelidir. Ulaşılabilir olma: Yeterliliğin, ortalama öğrencinin çalışması ve müfredatın olağan işleyişiyle elde edilebilmesi gerekir. Ütopik, erişilemeyecek yeterliliklerin/kazanımların yazılması, daha sonra iç ve dış değerlendirme süreçlerinde kurum aleyhine bulguların raporlanmasıyla sonuçlanabilir. Yeterlilik/kazanım yazma üslubu: Yeterlilik/kazanım yazılırken aktif fiiller kullanılmalıdır (gösterimini yapar, ifade eder, kanıtlar, yerine getirir, tanımlar, uygular, düzenler, birleştirir, ikna eder, ihdas eder, planlar, karşılaştırır, özetler gibi). Bilgi, beceri, yetkinlik düzeyinde tanımlama: Yeterlilik/kazanım yazılırken, her bir kazanımın bilgi, beceri ve yetkinlikle ilişkisine göre gerektiğinde sınıflandırılabilmesi gerekir. Dolayısıyla, her bir alt-yeterlilik grubu için uygun olan fiiller kullanılmalıdır. Program yeterliliklerinin programın amacıyla ilişkisi Yeterlilikler ve öğrenme kazanımları oluşturulduktan sonra, aşağıdaki kontrol listesinin referans alınması gerekir: 1.Yeterlilik, programın ana amacını ve hedeflerini destekliyor mu? 2.Yeterlilik, programın öğrenciden bilmesini (bilişsel) ve düşünmesini (duyuşsal, tutumsal) amaçladığı şeyi tarif ediyor mu? 3.Yeterlilik, önemli mi, uğraşmaya değer mi? 4.Yeterlilik, ayrıntılı ve spesifik mi? 5.Yeterlilik, ölçülebilir mi, teşhis ve tespit edilebilir mi? 6.Öğrencilerin istenen kazanımı öğrenebilmeleri / elde edebilmeleri için bir etkinlik ortaya koymak mümkün mü? 7.Yeterlilik, programın geliştirilmesi için karar vermede girdi olarak kullanılabilir mi? Sunuş Planı

29 İktisat Bölümü (Program) Yeterlilikleri
İktisat bölümü için program yeterlilikleri yazılırken, Türkiye'de mezunların istihdam alanları itibariyle sahip olmaları gereken yeterliliklerin yanısıra, yurtiçindeki ve yurtdışındaki örnekler de dikkate alınmıştır. Fazla sayıda program yeterliliği yazmanın, bu kazanımların elde edildiğini göstermeyi de gerektirdiği daha baştan kabul edilmiştir. Bu nedenle, mümkün olduğunca az sayıda yeterlilik yazılması ve ders kazanımları düzeyindeki ayrıntıların yeterlilik olarak yazılmaması yönünde ilke kararı alınmıştır. Yeterlilik 1.İktisat bilimiyle ilgili terimleri ve temel teorileri kavrar, uygular ve değerlendirir. Yeterlilik 2.Küresel, bölgesel ve yerel ekonomik gelişmeleri izleyerek bütüncül bir bakışaçısıyla ortaya koyar, analitik ve sistematik olarak açıklar; dünyadaki siyasal ve sosyal gelişmeleri kavrayıp, değerlendir. Yeterlilik 3.İktisadi olayları ve sorunları matematik ve istatistik araçlarla ifade edebilir, bilgisayar paket programlarıyla analiz edip değerlendirir. Yeterlilik 4.İktisadi bir sorunun proje döngüsünü kendi başına tamamlayabilir, bulguları yorumlayarak çözüm geliştirir. Yeterlilik 5.Ekip çalışması içinde lider veya ekip üyesi olarak değişik görevler alır, ekip içinde çalışmanın gerekliliklerinin farkındadır. Diğer sosyal bilim alanlarıyla ortaklaşa çalışmalar yürütür. Yeterlilik 6.İktisatla ilgili olarak Türkçe ve yabancı dilde yayımlanmış bilimsel çalışmaları takip edip açıklar ve farklı verilerle uygulamasını tekrarlar; bildiri, makale ve proje raporu gibi çalışmaları hazırlar. Yeterlilik 7.Sorgulayıcı bakışaçısına sahip, başkalarının düşünce ve eylemlerini anlamaya çalışacak kadar açık fikirli, başkalarıyla kolay iletişim kurabilecek kadar sosyalleşmiş, toplumsal değerlere karşı saygılı ve topluluk önünde sunum yapabilecek yetkinliktedir. Bulguları ve düşüncelerini etik bir tarzda sunar ve yorumlar. Yeterlilik 8.Kamu sektöründe, özel sektörde ve kar-amaçsız sektörde başkasına ait bir işyerinde veya kendi başına çalışmanın gerektirdiği ekonomi mevzuatı, muhasebe ve Türkiye’nin toplumsal/yönetsel yapısını açıklar. Sunuş Planı

30 1: Düşük düzeyde katkı --------- 4:Güçlü düzeyde katkı
Program yeterlilikleri ve Yeterlilikler (bilgi, beceri, yetkinlik) matrisi 1: Düşük düzeyde katkı :Güçlü düzeyde katkı Bilgi ve Kavrama Kavrananları Uygulama Öğrenme Becerisi Bağımsız Çalışabilme, Sorumluluk Alabilme ve Karar Verme İletişim ve Sosyal Beceriler Yeterlilik 1.İktisat bilimiyle ilgili terimleri ve temel teorileri kavrar, uygular ve değerlendirir. 4 Yeterlilik 2.Küresel, bölgesel ve yerel ekonomik gelişmeleri izleyerek bütüncül bir bakışaçısıyla ortaya koyar, analitik ve sistematik olarak açıklar; dünyadaki siyasal ve sosyal gelişmeleri kavrayıp, değerlendir. 2 3 Yeterlilik 3.İktisadi olayları ve sorunları matematik ve istatistik araçlarla ifade edebilir, bilgisayar paket programlarıyla analiz edip değerlendirir. Yeterlilik 4.İktisadi bir sorunun proje döngüsünü kendi başına tamamlayabilir, bulguları yorumlayarak çözüm geliştirir. Yeterlilik 5.Ekip çalışması içinde lider veya ekip üyesi olarak değişik görevler alır, ekip içinde çalışmanın gerekliliklerinin farkındadır. Diğer sosyal bilim alanlarıyla ortaklaşa çalışmalar yürütür. Yeterlilik 6.İktisatla ilgili olarak Türkçe ve yabancı dilde yayımlanmış bilimsel çalışmaları takip edip açıklar ve farklı verilerle uygulamasını tekrarlar; bildiri, makale ve proje raporu gibi çalışmaları hazırlar. Yeterlilik 7.Sorgulayıcı bakışaçısına sahip, başkalarının düşünce ve eylemlerini anlamaya çalışacak kadar açık fikirli, başkalarıyla kolay iletişim kurabilecek kadar sosyalleşmiş, toplumsal değerlere karşı saygılı ve topluluk önünde sunum yapabilecek yetkinliktedir. Bulguları ve düşüncelerini etik bir tarzda sunar ve yorumlar. Yeterlilik 8.Kamu sektöründe, özel sektörde ve kar-amaçsız sektörde başkasına ait bir işyerinde veya kendi başına çalışmanın gerektirdiği ekonomi mevzuatı, muhasebe ve Türkiye’nin toplumsal/yönetsel yapısını açıklar. Sunuş Planı

31 Türkiye ve Dünya Ekonomisi
Dersin amacı Türkiye ekonomisinin gelişimini, dünya ekonomisindeki gelişme trendini dikkate alarak göreli olarak kavramak; matematik, istatistik ve ekonometri gibi derslerden edinilen becerileri Türkiye ve dünya ekonomisindeki reel, finansal ve parasal gelişmeleri analiz edip değerlendirmede kullanmak; farklı senaryolara dayalı olarak para, maliye ve finans politikaları geliştirmek. Türkiye ve Dünya Ekonomisi ders planı 15 hafta Türkiye ve Dünya Ekonomisi ders öğrenme kazanımları Ders kazanımları yazılırken, geri besleme mekanizması mutlaka işletilmelidir. İktisat program yeterliliklerinin gerektirdiği bilgi, beceri ve yetkinlik niteliğindeki yeterliliklerin dersler itibariyle sağlandığından emin olunmalıdır. Örneğin, burada örnek olarak ele alınan ders müfredatta iki ayrı ders olarak bulunmaktadır. Ne var ki, Bölüm kurulunda yapılan değerlendirmeler sonucunda, iki dersin tek ders olarak tasarlanmasının program yeterliliklerine ulaşmada daha fazla katkı sağlayacağı ve ders sayısının azaltılmasında işlevsel olacağı değerlendirmesi yapılmıştır. Her bir derse ait kazanım sayısı farklılaşabilmekle beraber, literatürde 5 ila 8 kazanımın uygun olacağı kabul edilmektedir. Sunuş Planı

32 Yeni Ders: Türkiye ve Dünya Ekonomisi
Kaldırılan Dersler: Türkiye Ekonomisi I Türkiye Ekonomisi II Dünya Ekonomisi AB Ekonomisi Uluslararası Ekonomik Entegrasyonlar Genel İktisat Politikası Proje / AR-GE’ye dayalı bilgi üretimi & Uygulamaya imkan veren bilgi Sunuş Planı

33 Türkiye ve Dünya Ekonomisi ders öğrenme kazanımları DÖK1
Osmanlı Döneminden miras kalan insan kaynakları, doğal kaynaklar, sektörel yapı ve kapasitenin düzeyini ve niteliğini sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir. DÖK2 Kuruluş ( ), devletçi-korumacı sanayileşme ( ), Batı Blokuna birinci eklemlenme ( ) ve planlı ( ) dönemlerde uygulanan ekonomi politikalarını kavrar, dönemin ekonomi performansını sektörler ve kesimler itibariyle istatistik analiz tekniklerini de kullanarak analiz eder, günün dünya koşulları çerçevesinde sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir. DÖK3 döneminde, uluslararası ekonomi ve finans piyasalarının entegrasyonu, deregülasyon süreci ve devletin fonksiyonlarına yönelik yeni tartışmaları / yaklaşımları anahatlarıyla kavrar, Türkiye'nin bu küreselleşme sürecindeki göreli konumunu, dış ticaret, finansal hareketler ve kesim ve sektörler itibariyle dünyadaki göreli konumunu istatistiki teknikleri de kullanarak değerlendirir. DÖK4 Uluslararası düzeydeki ekonomik, finansal ve fiskal yapı ve işleyişlere yönelik regülasyon otoritelerinin küresel bağlamdaki fonksiyonlarını kavrar, etkilerini istatistiki teknikleri de kullanarak analiz eder; Türkiye bakımından içerimlerini değerlendirir. DÖK5 Türkiye -AB ilişkilerini, entegrasyon yaklaşımları çerçevesinde analiz eder, sektörler itibariyle maliyet-yarar analizlerini istatistik tekniklerini de kullanarak değerlendirir. DÖK6 Türkiye ekonomisinin başlıca sorun alanlarını istatistik teknikleri de kullanarak analiz eder, farklı senaryolar geliştirerek, çözüm önerileri sunar; sorunları ve çözüm önerilerini strateji, politika, taktik düzeyinde sınıflandırır. DÖK7 Dünya ekonomisini, çeşitli sınıflandırmalar çerçevesinde (ülkeler, bloklar), göreli konumları itibariyle ticaret ve finans hareketleri çerçevesinde analiz eder; uluslararası ekonomik, siyasi, sosyal alanlardaki derecelendirme kuruluşlarının konumlarını, işlevlerini ve içerimlerini değerlendirir, küreselleşme sürecinde proaktif tutum ve davranış geliştirir. Sunuş Planı

34 Ders öğrenme kazanımları ve program yeterlilikleri matrisi
DÖK1 Osmanlı Döneminden miras kalan insan kaynakları, doğal kaynaklar, sektörel yapı ve kapasitenin düzeyini ve niteliğini sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir. PY8 DÖK2 Kuruluş ( ), devletçi-korumacı sanayileşme ( ), Batı Blokuna birinci eklemlenme ( ) ve planlı ( ) dönemlerde uygulanan ekonomi politikalarını kavrar, dönemin ekonomi performansını sektörler ve kesimler itibariyle istatistik analiz tekniklerini de kullanarak analiz eder, günün dünya koşulları çerçevesinde sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir. PY2, PY3 DÖK3 döneminde, uluslararası ekonomi ve finans piyasalarının entegrasyonu, deregülasyon süreci ve devletin fonksiyonlarına yönelik yeni tartışmaları / yaklaşımları anahatlarıyla kavrar, Türkiye'nin bu küreselleşme sürecindeki göreli konumunu, dış ticaret, finansal hareketler ve kesim ve sektörler itibariyle dünyadaki göreli konumunu istatistiki teknikleri de kullanarak değerlendirir. DÖK4 Uluslararası düzeydeki ekonomik, finansal ve fiskal yapı ve işleyişlere yönelik regülasyon otoritelerinin küresel bağlamdaki fonksiyonlarını kavrar, etkilerini istatistiki teknikleri de kullanarak analiz eder; Türkiye bakımından içerimlerini değerlendirir. PY2, PY3, PY4 DÖK5 Türkiye -AB ilişkilerini, entegrasyon yaklaşımları çerçevesinde analiz eder, sektörler itibariyle maliyet-yarar analizlerini istatistik tekniklerini de kullanarak değerlendirir. PY2 DÖK6 Türkiye ekonomisinin başlıca sorun alanlarını istatistik teknikleri de kullanarak analiz eder, farklı senaryolar geliştirerek, çözüm önerileri sunar; sorunları ve çözüm önerilerini strateji, politika, taktik düzeyinde sınıflandırır. PY4, PY5 DÖK7 Dünya ekonomisini, çeşitli sınıflandırmalar çerçevesinde (ülkeler, bloklar), göreli konumları itibariyle ticaret ve finans hareketleri çerçevesinde analiz eder; uluslararası ekonomik, siyasi, sosyal alanlardaki derecelendirme kuruluşlarının konumlarını, işlevlerini ve içerimlerini değerlendirir, küreselleşme sürecinde proaktif tutum ve davranış geliştirir. PY6, PY7, PY8 Sunuş Planı

35 Ders kazanımları ve yeterlilikler matrisi
1: Düşük düzeyde katkı :Güçlü düzeyde katkı Bilgi ve Kavrama Kavrananları Uygulama Öğrenme Becerisi Bağımsız Çalışabilme, Sorumluluk Alabilme ve Karar Verme İletişim ve Sosyal Beceriler DÖK1 Osmanlı Döneminden miras kalan insan kaynakları, doğal kaynaklar, sektörel yapı ve kapasitenin düzeyini ve niteliğini sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir. 4 2 DÖK2 Kuruluş ( ), devletçi-korumacı sanayileşme ( ), Batı Blokuna birinci eklemlenme ( ) ve planlı ( ) dönemlerde uygulanan ekonomi politikalarını kavrar, dönemin ekonomi performansını sektörler ve kesimler itibariyle istatistik analiz tekniklerini de kullanarak analiz eder, günün dünya koşulları çerçevesinde sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir. DÖK3 döneminde, uluslararası ekonomi ve finans piyasalarının entegrasyonu, deregülasyon süreci ve devletin fonksiyonlarına yönelik yeni tartışmaları / yaklaşımları anahatlarıyla kavrar, Türkiye'nin bu küreselleşme sürecindeki göreli konumunu, dış ticaret, finansal hareketler ve kesim ve sektörler itibariyle dünyadaki göreli konumunu istatistiki teknikleri de kullanarak değerlendirir. 3 DÖK4 Uluslararası düzeydeki ekonomik, finansal ve fiskal yapı ve işleyişlere yönelik regülasyon otoritelerinin küresel bağlamdaki fonksiyonlarını kavrar, etkilerini istatistiki teknikleri de kullanarak analiz eder; Türkiye bakımından içerimlerini değerlendirir. DÖK5 Türkiye -AB ilişkilerini, entegrasyon yaklaşımları çerçevesinde analiz eder, sektörler itibariyle maliyet-yarar analizlerini istatistik tekniklerini de kullanarak değerlendirir. DÖK6 Türkiye ekonomisinin başlıca sorun alanlarını istatistik teknikleri de kullanarak analiz eder, farklı senaryolar geliştirerek, çözüm önerileri sunar; sorunları ve çözüm önerilerini strateji, politika, taktik düzeyinde sınıflandırır. DÖK7 Dünya ekonomisini, çeşitli sınıflandırmalar çerçevesinde (ülkeler, bloklar), göreli konumları itibariyle ticaret ve finans hareketleri çerçevesinde analiz eder; uluslararası ekonomik, siyasi, sosyal alanlardaki derecelendirme kuruluşlarının konumlarını, işlevlerini ve içerimlerini değerlendirir, küreselleşme sürecinde proaktif tutum ve davranış geliştirir. Sunuş Planı

36 Örnek ders AKTS hesabı: Türkiye ve Dünya Ekonomisi
Ders programı oluşturulduğu sırada, program yeterliliklerinin önem, ağırlığı ve önceliği mutlaka dikkate alınmalıdır. Normal olarak, bir öğrencinin bir haftada ders saatleri dahil en fazla çalışabileceği süre gözden kaçırılmamalıdır. Örneğin, eğer bir öğrenci haftada toplam 40 saat çalışacaksa ve bir dönemin uzunluğu da 17 hafta ise; bu durumda dönemlik öğrenci işyükü toplam 680 =(17*40) saat olacaktır. Eğer, öğrencinin haftada 45 saat çalışması öngörülüyorsa (mutlaka öğrenci değerlendirmesi dikkate alınmalıdır), bu durumda dönem bazında öğrencinin işyükü toplam 765 =(17*45) saat olacaktır. Bu noktada bir hususa vurgu yapmak gerekiyor. İktisat bölümü, gelişmişlik düzeyi oldukça farklı olan bir çok üniversitede bulunmaktadır. Bölüme girişte öğrencilerin sahip oldukları sayısal ve sözel bilgiler büyük bir farklılık gösterebilmektedir. Dolayısıyla, iktisat programı mezunları için asgari kazanımların sağlanması, farklı üniversitelerde farklı öğrenci işyükü anlamına gelebilecektir. Ne var ki, gerek ulusal düzeyde gerekse uluslararası düzeyde kredi sistemlerinin karşılaştırılabilmesi için bir standardizasyona gitmek gerekmektedir. Bu nedenle, haftalık azami çalışma süresi dikkate alınarak, her bir dönem kendi içinde 30 AKTS kredisi üzerinden dağıtılmalıdır. Bu konu için örnekler biraz ilerde verilmektedir. Sunuş Planı

37 140 Türkiye ve Dünya Ekonomisi AKTS hesabı Sayı
Birim başına harcanan zaman (saat/birim ‘hafta’) Toplam harcanan zaman (saat/dönem) Ders saati 15 3 45 Ders dışı çalışma 2 30 Ara sınav (klasik, İnternette uygulama) 1 12 Kısa Sınav (Test ve klasik) 4 8 Kısa Ödev (klasik, internette uygulama) 10 Dönem Sonu Sınavı (Test, klasik, internette uygulama) Toplam 140 Sunuş Planı

38 Dersin kimliği: Amaç, Yeterlilik, Kredi ve Faaliyetler
Dersin Adı Kodu Yarıyılı ECTS Kredisi Ders Kredisi Ders 3 Uygulama Türkiye ve Dünya Ekonomisi IKTL302 7 6 Laboratuar (Saat/Hafta) Dersin Dili Türkçe-İngilizce (Avrupa Dil Portföyü A2 düzeyi) Zorunlu/Seçmeli Zorunlu Dersin Koordinatörü Dr.Naci BAYRAÇ Dersin Öğretim Üyesi Dr.Murat TAŞDEMİR Dersin İçeriği Türkiye ekonomisini tarihsel olarak inceleme, analiz etme ve değerlendirme. Dersin Amacı Türkiye ve dünya ekonomisinde, iktisadi prensip ve kanunların uygulamasını yapmak, problemlere alternatif çözüm senaryoları geliştirme, bir ülke ekonomisinin makro ve mikro boyutlarını bağlantılandırarak analiz edip, değerlendirme. Dersin Kazandıracağı Bilgi ve Beceriler Tarihsel ve tematik olarak Türkiye ekonomisiyle ilgili bilgileri analitik olarak kavrama ve analiz etme, Türkiye ve dünya ekonomisi verilerini temel istatistiki ve matematiksel yöntemlerle uygulayarak analiz ve değerlendirme yapma, çeşitli ekonomik sorunlara çözüm geliştirmede alternatif senaryolar hazırlama. Dersin Referans Kitapları Y. Kepenek & N. Yentürk, Türkiye Ekonomisi. Angus Madison, Monitoring the World Economy: 1820–1992. Yararlanılacak Diğer Kaynaklar Türkiye’deki kamu kuruluşlarının Internet sayfaları, uluslararası kuruluşların ve çeşitli ülkelerin ekonomi ile ilgili kuruluşlarının internet sayfaları. Ön Koşul Dersleri Yok (Avrupa Dil Portföyü A2 düzeyi) Ödev/Proje Dönem boyunca 15 adet uygulama ve değerlendirme ödevi Bilgisayar Uygulamaları Başarı Değerlendirme Kriterleri Sayı Etkin Oran % Ara sınav (klasik, İnternette uygulama) 1 20 Kısa Sınav (Test ve klasik) 2 10 Kısa Ödev (klasik, internette uygulama) 30 Dönem Projesi - Dönem Ödevi Diğer Dönem Sonu Sınavı (Test, klasik, internette uygulama) 40 Toplam 14 100 Sunuş Planı

39 Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi
Öğretim Stratejileri Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi Araştırma-Soruşturma Yoluyla Öğretim Stratejisi Öğretim Yöntemleri Anlatma Tartışma Örnek Olay Gösterip Yaptırma Problem Çözme Bireysel Çalışma Öğretim Teknikleri Grupla Öğretim Teknikleri Bireysel Öğretim Teknikleri Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri Sunuş Planı

40 Ders Planı ve Ölçme-Değerlendirme
Hafta Konu Ölçme ve değerlendirme 1 Osmanlıdan Kalan Miras a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması, b.Ara sınav, kısa ödev 2 Kuruluş Döneminde Sosyoekonomik Yapının Genel görünümü b.Ara sınav 3 Devletçi-korumacı sanayileşme dönemi 4 Toplumu dönüştürme projesinin kesintiye uğraması ve Batı blokuyla eklemlenme dönemi b.Ara sınav, kısa sınav 5 Planlarla sosyal ve ekonomik kalkınma dönemi b.Büyüme modelleri çerçevesinde dönemin değerlendirilmesi c.Ara sınav 6 Planlı modelin iflası ve deregülasyon dönemi 7 21.yüzyılın başında devlet olgusuna yeni yaklaşım ve içerimleri a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az iki makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması, 8 Küreselleşme ve Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri b.Güncel medya yazılarından iki örnek, kısa ödev 9 IMF anlaşmaları a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması, b. Güncel medya yazılarından iki örnek, kısa ödev 10 11 Türkiye Avrupa Birliği ilişkileri b.Dönem sonu sınavı , kısa ödev 12 Dünya ekonomisi içinde Türkiye ekonomisi b.Dönem sonu sınavı, kısa ödev 13 Türkiye ekonomisinin sorun alanları: Gelir dağılımı, özelleştirme, yoksullukla mücadele, kaynak-kullanım dengesi analizi b. Dönem sonu sınavı, kısa ödev 14 Kamu kesimi analizi 15 Finansal sektör analizi b. Merkez Bankası ve BDDK raporlarının değerlendirilmesi c.Dönem sonu sınavı, kısa ödev Sunuş Planı

41 İktisat Bölümü kategorik dersleri X Program yeterlilikleri matrisi
İktisat bölümü program yeterliliklerini sağlayacak dersler belirlenirken, istihdam alanları da dikkate alınarak; üç grup ders kategorisi oluşturulmuştur. İlk olarak iktisat disiplini ile ilgili dersler mesleki grup dersleri altında toplanmıştır. İkinci olarak, bilgiyi uygulama, analiz ve değerlendirmeye imkan verecek araçsal dersler ayrı bir kategori altında derlenmiştir. Üçüncü olarak, iktisat alt alanının (program) içinde bulunduğu temel ve genel alanla karşılıklı ilişkisini gösteren ve istihdam edilebilirlik bakımından işlevsel olan destek mesleki grup kategorisindeki dersler belirlenmiştir. Sunuş Planı

42 İktisat Bölümü kategorik dersleri X Program yeterlilikleri matrisi
1: Düşük düzeyde katkı :Güçlü düzeyde katkı PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 Mesleki grup Makro İktisat Teorisi 4 Mikro İktisat Teorisi Uluslararası İktisat Teorisi Para-Banka ve Finansal Piyasalar 3 2 Büyüme ve Kalkınma İktisadi Düşünce ve İktisat Tarihi 1 Uygulamalı Makro İktisat Uygulamalı Mikro İktisat Uluslararası İktisat Politikası Türkiye ve Dünya Ekonomisi Sunuş Planı

43 İktisat Bölümü kategorik dersleri X Program yeterlilikleri matrisi
1: Düşük düzeyde katkı :Güçlü düzeyde katkı Araçsal grup PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 Araştırma Yöntemleri 3 4 2 Matematik I-II Matematiksel İktisat İstatistik I-II Ekonometri I-II Proje Tasarımı ve Yönetimi Bilgi İşlem Teknolojileri (Mesleki) İngilizce I-IV Sunuş Planı

44 İktisat Bölümü kategorik dersleri X Program yeterlilikleri matrisi
1: Düşük düzeyde katkı :Güçlü düzeyde katkı Destek mesleki grup PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 İşletme Muhasebe 4 Yönetim ve Organizasyon Pazarlama İnsan Kaynakları Yönetimi Hukuk ve Maliye Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi Ticaret Hukuku Borçlar Hukuku İş Hukuku Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Siyaset Bilimi 3 İdare Hukuku Kamu Yönetimi Anayasa Hukuku Uluslararası İlişkiler Uygarlık Tarihi Türkiye’nin Siyasal ve Toplumsal Yapısı Sunuş Planı

45 İktisat Bölümü Ders Programı
Yarıyıl Ders Kredisi AKTS I.Yarıyıl II.Yarıyıl Z Mikro İktisada Giriş 3 5 Makro İktisada Giriş Genel Matematik I Genel Matematik II Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi 4 İktisat Sosyolojisi İstatistik I İstatistik II Hukuk Bilimine Giriş Genel İşletme Genel Muhasebe Envanter ve Bilanço İngilizce I İngilizce II 21 30 III.Yarıyıl VI.Yarıyıl Mikro İktisat Teorisi 6 Uygulamalı Mikro İktisat Makro İktisat Teorisi Uygulamalı Makro İktisat Matematiksel İktisat I Matematiksel İktisat II Para-Banka ve Finansal Piyasalar Türk ve Avrupa İktisat Tarihi S Seçimlik I 2 Seçimlik II İngilizce III İngilizce IV 18 Sunuş Planı

46 İktisat Bölümü Ders Programı
V.Yarıyıl VI.Yarıyıl Z Uluslararası İktisat Teorisi 3 6 Uluslararası İktisat Politikası Ekonometri I Ekonometri II Büyüme ve Kalkınma Ekonomisi Para Teorisi ve Politikası Bütçe Analizi ve Maliye Politikası Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi S Seçimlik III 2 Seçimlik IV Mesleki İngilizce I 4 Mesleki İngilizce II 18 30 VII.Yarıyıl VIII.Yarıyıl İktisadi Düşünceler Çağdaş İktisat Okulları Türkiye ve Dünya Ekonomisi Araştırma Tasarımı ve Yönetimi Uygulamalı Ekonometri Yönetim Muhasebesi ve Finansal Raporlama Kamu Tercihi Yaklaşımı Oyun Teorisi Seçimlik V Seçimlik VI Mesleki İngilizce III Mesleki İngilizce IV 8 dönemlik toplam kredi 150 240 Sunuş Planı

47 Seçmeli ders sayısı: 10 (Mesleki İngilizce dersleri dahil)
Zorunlu ders sayısı: 41 Seçmeli ders sayısı: 10 (Mesleki İngilizce dersleri dahil) seçimlik ders oranı : %24,4 Uzmanlaşma alanları ve seçimlik dersler 1.Araştırmacı (sayısal): Matematik, istatistik ve ekonometri ağırlıklı seçimlik ders grubu. 2.Araştırmacı (sosyal): Sosyoloji, tarih, yönetim bilimi, uluslararası ilişkiler, iletişim, insan kaynakları ağırlıklı seçimlik ders grubu. 3.Uzman-müfettiş: Muhasebe ve ekonomi hukuku/mevzuatı seçimlik ders grubu. 4.Kamu yöneticisi: Kamu Yönetimi, İdare Hukuku, Anayasa Hukuku, Genel Muhasebe ağırlıklı seçimlik ders grubu. 5.Serbest profil: İsteğe bağlı seçimlik ders grubu. Diğer dört profil altında sınıflandırılmayan profildir. Sunuş Planı

48 Seçmeli dersler Türkiye’nin Toplumsal ve Siyasal Yapısı
İnsan Kaynakları Yönetimi İş Hukuku Çalışma Ekonomisi Borçlar Hukuku Ticaret Hukuku Anayasa Hukuku İdare Hukuku Maliyet Muhasebesi İletişim Teorisi Tarım Ekonomisi Çevre Ekonomisi Hizmet Ekonomisi Enerji ve Doğal Kaynaklar Ekonomisi Borsa Uygulamaları Hukuk ve Ekonomi (Hukukun Ekonomik Analizi) WEB tasarımı ve veri tabanı yazılımı Sunuş Planı

49 İşyükü ve AKTS kredisi hesabı: Dönem bazında örnekler
AKTS kredisi hesaplanırken, öğrencinin bir haftada çalışması mümkün olan saat sınırının aşılmamasına dikkat edilmelidir. Bu sınırın genel olarak 40 ila 45 saat arasında olduğu kabul edilmektedir. Değişim programlarından yararlanan öğrencilerin ders sayıştırma ve kredi denkleştirmede karşılaştıkları sorunlar nedeniyle, dönemlik AKTS kredisinin 30 olarak tespit edilmesi oldukça kolaylaştırıcı olmaktadır. Öğrencinin tahmini işyükü aynı ders için farklı üniversitelerde farklı olabilmektedir. Ancak, karşılaştırmaya imkan vermesi için mutlaka AKTS kredilerinin birbirine denk yada yakın olması gerekir. Örneğin iktisat bölümünün ders programının iki farklı üniversitede aynı ders programının uygulandığını kabul edelim. Ne var ki, paydaşlardan derlenen bilgilerin değerlendirilmesi ile haftalık ve dönemlik öğrenci işyükünün iki üniversite bakımından farklılaştığı görülmektedir. Dikkat edildiğinde, her iki üniversitedeki dönemlik derslerin ders adları, derste geçirilen saatler ve AKTS kredilerinin aynı olduğu görülmektedir. Fark, tahmini öğrenci işyükünde gözlenmektedir. A üniversitesinde ortalama bir öğrencinin haftada yaklaşık 42 saat çalışması gerekirken; B üniversitesinde ortalama bir öğrencinin haftada 45 saat çalışması beklenmektedir. Kuşkusuz, aynı üniversitedeki öğrenciler arasında da kayda değer öğrenci işyükü farkı gözlenebilir. Ne var ki, ortalama (veya ortanca) öğrenci üzerinden hesaplar yapılmaktadır. Sonuç olarak, farklı öğrenci işyüklerine rağmen, karşılaştırma veya ders sayıştırmada krediler bakımından bir sorun gözükmemektedir. Sunuş Planı

50 A Üniversitesi İktisat Bölümü Dönemlik AKTS Hesabı
VII. Yarıyıl Ders saati Tahmin edilen iş yükü (saat/yarıyıl) AKTS kredisi Z İktisadi Düşünceler 3 140 6 Türkiye ve Dünya Ekonomisi Uygulamalı Ekonometri 145 Kamu Tercihi Yaklaşımı 135 S Seçimlik V 59 2 Mesleki İngilizce III 90 4 Toplam 18 709 30 B Üniversitesi İktisat Bölümü Dönemlik AKTS Hesabı VII. Yarıyıl Ders saati Tahmin edilen iş yükü (saat/yarıyıl) AKTS kredisi Z İktisadi Düşünceler 3 160 6 Türkiye ve Dünya Ekonomisi 150 Uygulamalı Ekonometri 155 Kamu Tercihi Yaklaşımı S Seçimlik V 60 2 Mesleki İngilizce III 90 4 Toplam 18 765 30 Sunuş Planı

51 Program değerlendirme sıklığı ve kalite güvence sistemi
Program yeterliliklerinin güncellenmesi için, programların sürekli bir değerlendirme prosedürüne tabi tutulması gerekir. Genelde, son senenin son dönemi değerlendirme için en uygun zaman olarak düşünülmektedir; çünkü, öğrencilerin kazanacakları bilgi, beceri ve yetkinlikleri ancak bu dönemde en yüksek düzeyde tespit etmek mümkündür. Program değerlendirilirken birçok teknikten yararlanılabilir: Öğrenciye araştırma makalesi yazdırma, bitirme tezi veya ödevi hazırlatma, öğrencinin başka öğrencilerin makale veya tezlerini değerlendirmesi, yeni ve daha eski mezunlara anket uygulanması, kamu ve özel sektör temsilcilerine anket uygulanması veya derinlemesine görüşmeler yapılması, periyodik olarak düzenli müfredat geliştirme ve öğretim üyesi/öğrenci hareketliliği ile geri bildirimler alma gibi. Sürdürülebilir Gelişme ve Kalite Kültürü Ders başarı Durumunun Değerlendirilmesi Dersin Genel Değerlendirilmesi Öğretim Elemanı Değerlendirilmesi Öğrenme Kazanımlarının Değerlendirilmesi İdari ve Destek Hizmetlerinin Değerlendirilmesi Çalışanların Memnuniyeti ( İdari ve Akademik)‏ Toplum Memnuniyeti Mezunlar Memnuniyeti Sunuş Planı

52 Kişilerarası yetkinlikler Sistematik yetkinlikler
Tuning Projesi: Avrupa’da yüksek öğretim yapılarının ayarlanması projesi Tuning Projesi ile bağlantılı 30 genel yetkinlik tanımlanmıştır. Bu yetkinlikler üç gruba ayrılmıştır: Araçsal (instrumental) Yetkinlikler: bilişsel, yöntemsel, teknolojik ve dil kabiliyetleri. Kişilerarası (interpersonal) Yetkinlikler: sosyal etkileşim ve işbirliği gibi toplumsal becerileri gösteren bireysel kabiliyetler Sistematik Yetkinlikler: sistemin bütününe ilişkin kabiliyet ve beceriler (kavrama, duyarlılık ve bilgi; daha önce kazanılması gereken araçsal ve kişilerarası yetkinlikler) Araçsal yetkinlikler Kişilerarası yetkinlikler Sistematik yetkinlikler Analiz ve sentez kapasitesi Eleştiri ve öz-eleştiri yeteneği Bilgiyi pratiğe dönüştürme kapasitesi Organizasyon ve planlama kapasitesi Takım çalışması Araştırma becerisi Temel genel bilgi (Kültür)‏ Kişiler arası beceri Öğrenme kapasitesi Mesleki temel bilgi Disiplinler arası bir takımda çalışma yeteneği Yeni durumlara uyabilme becerisi Anadilde sözlü ve yazılı iletişim Başka alanların uzmanları ile iletişim becerisi Yeni fikirler üretme kapasitesi (yaratıcılık)‏ İkinci dil bilgisi Farklılığı takdir etme ve çok kültürlülük Liderlik Bilgisayar becerisi Uluslararası alanda çalışma yeteneği Farklı kültür ve geleneklerini anlayabilme Farklı kaynaklardan bilgi toplama ve analiz yeteneği Etik bağlılık Bağımsız çalışabilme yeteneği Problem çözme becerisi Proje tasarımı ve yönetimi Karar verme becerisi Atılımcı ve girişimci ruh Kalite anlayışına sahip olma Başarı arzusu Sunuş Planı

53 Tuning model Furthermore Tuning developed a model for designing, implementing and delivering curricula offered within one institution, or, jointly, by two or more institutions. The following main steps in the process for designing a study programme either a local programme or an (international) integrated programme / joint degree were identified: Meeting the basic conditions: For all study programmes: Has the social need for the programme on a regional/national/European level been identified? Has this been done on the basis of a consultation of stakeholders: employers, professionals and professional bodies? Is the programme of sufficient interest from the academic point of view? Have common reference points been identified? Are the necessary resources for the programme available inside or, if required, outside the (partner) institution(s) concerned? For international degree programmes offered by more than one institution: Is there commitment of the institutions concerned? On what basis: an (official) agreement or a strategic alliance? Is there sufficient guarantee that the programme will be recognised legally in the different countries? Is there agreement with regard to the length of the programme to be designed in terms of ECTS-credits based on student workload? Definition of a degree profile. Description of the objectives of the programme as well as the learning outcomes (in terms of knowledge, understanding, skills and abilities) that have to be met. Identification of the generic and subject-related competences which should be obtained in the programme. Translation into the curriculum: content (topics to be covered) and structure (modules and credits) Translation into educational units and activities to achieve the defined learning outcomes. Deciding the approaches to teaching and learning (types of methods, techniques and formats), as well as the methods of assessment (when required, the development of teaching material) Development of an evaluation system intended to enhance its quality constantly. This process is reflected in the following flow chart: Subject specific competences have been identified already for nine subject areas e.g. Business Administration, Chemistry, Education Sciences, European Studies, History, Geology (Earth Sciences), Mathematics, Nursing and Physics. Sunuş Planı

54 Program yeterlilikleri ve ders öğrenme kazanımları örnekleri
Program yeterlilikleri örneği 1: İktisat Bölümü (Tilburg Üniversitesi, Hollanda) Aşağıda program yeterlilikleri ayrıntılandırılan iktisat bölümünün beş temel yeterlilik sağlayacağı öngörülmektedir: iktisat teorisini kavrama, sonuçları kestirme/öngörme, akıl yürütme, iletişim, küresel bakışaçısı. Yeterlilik 1: Mezunlar, iktisat teorisine hakim olmalıdır. Yetkinlik 1.1. Tüketici ve firma davranışlarıyla ilgili iktisat teorilerini kavrar. Yetkinlik 1.2. Piyasa sisteminin güçlü ve zayıf yanlarını kavrar. Yetkinlik 1.3. Ulusal gelir, üretim ve istihdamın oluşumunu kavrar. Yeterlilik 2: Mezunlar, ekonomik olayların sonuçlarını kestirebilmelidir. Yetkinlik 2.1. Kamu politikası uygulamalarının ekonomik sonuçlarını öngörebilmelidir. Yetkinlik 2.2. Özel sektör etkinliklerinin ekonomik sonuçlarını öngörebilmelidir. Yeterlilik 3: Mezunlar, soyut akıl yürütme yeteneğini geliştirecektir. Yetkinlik 3.1. Tümdengelim ve tümevarım muhakemesini yapabilir. Yetkinlik 3.2. Ekonomik problemlere daha iyi odaklanmak için makul soyutlamaları yapabilme. Yetkinlik 3.3. Ekonomik verileri ve enformasyonu sentezleyebilir ve yorumlayabilir. Yeterlilik 4: Mezunlar, etkili bir iletişim kurabilecektir. Yetkinlik 4.1. Anlaşılır şekilde yazabilir. Yetkinlik 4.2. Anlaşılır şekilde konuşabilir. Yeterlilik 5: Mezunlar, küresel ekonomik bakışaçısına sahip olacaktır. Yetkinlik 5.1. Küresel ekonomik ilişkileri anlar. Yetkinlik 5.2. Uluslararası ekonomideki değişmelerin yurtiçi etkilerini anlar. Sunuş Planı

55 İlginiz ve sabrınız için
teşekkürler. Sunuş Planı