ELEKTRİK AKIMINA BAĞLI YARALANMALAR

... konulu sunumlar: "ELEKTRİK AKIMINA BAĞLI YARALANMALAR"— Sunum transkripti:

1 ELEKTRİK AKIMINA BAĞLI YARALANMALAR
Doç. Dr. Nadir ARICAN

2 Tarihçe 1866 Siemens Sestier İlk deneyler 1880 1880 Edison Dinamo
600 olgu ( Yıldırım) İlk deneyler 1880 Fontana- Mara ( Kedi – köpekler) 1880 Edison “elektriğe bağlı ölüm” tanımı Yapay elektrik ile ilk ölüm Lyon

3 Tarihçe 1890- Elektrikle idam 1944 Skalos Adjuantis
William Kemmler 1944 Skalos Adjuantis Akım izi üzerindeki metalik partiküller (Akroreaksiyon testi) 1944 Dale – Akım izinin tanımı 1957 Jellinek – “Balık sürüsü” 1965 Schaffer “hücrelerdeki fuziform değişim”

4 “Elektrik Çarpması” “Elektrik akımının vücuttan geçecek şekilde kişinin bir elektrik kaynağı ile teması sonucu yaralanması veya ölümü” Etkileyen faktörler Elektrik devresinin tamamlanıp tamamlanmadığı Akımın gerilimi (Voltaj) Akımın cinsi (ASC, DC) Akımın şiddeti (Amper) Akımın geçtiği yol Akımın dokulardan geçtiği süre Vücut dokularının direnci

5 Amper Ohm A=V/R Amper=Volt / Direnç FREKANS ALTERNATİF DİRENÇ VOLT

6 Elektrik devresinin tamamlanıp tamamlanmadığı
Elektron akışı olabilmeli Kuşlar Kullanılan giysiler Kauçuk çizme Eldiven Başlık Yaralanma yok

7 Statik Yük Statik yük şeklinde elektron birikmesi durumunda
Doku hasarı yok Statik jeneratör içinde Birkaç milyon volt

8 Voltaj – Akım gerilimi – Potansiyel farkı
Volt ile ifade edilir V=AxR Alçak / Yüksek <600 alçak < Yüksek 1000 V Dimaio

9 Voltaj Sıklıkla kullanılan 220 V 50 Hz Sanayide 380 V USA 110 V 60 Hz
Daha güvenli ? 12-24 V Araba- radyo- müzik sistemleri Hayati tehlike yok

10 Yüksel volt Enerji 105 J Voltaj Ark mesafesi 1000 Birkaç mm 5000 1 cm
İletkenin özelliği Havanın nemi Enerji 105 J Quantum mekaniği: “Her molekül belirli miktarda enerji alabildiğinden fazla enerji patlama şeklini alır” Patlama Mekanik travmalar Barotravmalar

11 Yüksek voltaj da güvenlik
Konvulsiv kas spazmları- fırlatılma Sütçü

12 Isı – termal yanıklar Volt ile doğrudan ilgili
Isı artışı voltajın karesi ile orantılı, >1000 V yaygın termal yanıklar

13 Akımın cinsi Alternatif akım (AC) Doğru akım (DC)
Pil, akü, transformatör 50/sn – 50 Hz

14 AC / DC AC daha tehlikeli Daha sık kardiyak aritmiye yol açar
Dolaşım ve solunum merkezi AC ye daha hassas 100 miliamperlik AC Ventriküler fibrilasyon / Kardiyak arest 250 mAmp DC Kaslarda tetanik kasılma obje bırakılamaz ve süre uzar

15 Akımın şiddeti : AMPER Birim zamanda geçen elektron sayısı
1 Amp = 1000 mAmp Amper = Volt / Direnç Direnç ↑ Amper ↓ Tehlike de azalmakta

16 Amper Güvenli akım değerleri 1 mAmp ve altı Ağrısız şok
Kas kontrolü kaybolmadığından obje bırakılır 1-8 mAmp 5 mAmp zararsız maksimum değer Güvensiz akım değerleri 8-15 mAmp Ağrılı şok – Kas kontrolü var 15-20 mAmp Ağrılı şok – Kas kontrolü yok 20-50 mAmp Ağrılı ciddi kas spazmları- Sol. zorluğu mAmp Ventriküler fibrilasyon 200 mAmp ↑ Ciddi yanıklar ve ciddi kasılmalar Genel kural : 50 mAmp öldürücü sınır

17 Akımın vücutta izlediği yol

18 Akımın vücutta izlediği yol
Uyarı merkezleri Beyin sapı Kalp Kol-bacak Kol-kol (%60  )

19 Akımın geçtiği bölgenin kesit yüzeyi
Termal yanıkların oluşumunda önemli Kesit alanı azaldıkça ısı üretimi artmakta ISI KESİT ALANI El bileği- Dirsek gibi bölgelerde

20 Akımın dokulardan geçtiği süre
Süre uzadıkça risk artar Düşük voltajlı akımlar öldürücü olabilir 220 V ~ Yüksek voltaj Kömürleşme Aşırı ısı yanıkları Derin doku hasarı

21 Vücut dokularının direnci
Ohm Ortalama Ohm Direnci en yüksek dokular Kemik Deri Derinin direnci keratinize dokunun kalınlığı ile orantılı Ayak tabanı- avuç içi Akım deri altında çok daha kolay ilerler Yumuşak dokular Isı etkisi

22 Direnç Kuruluk – Nem Deriden geçtikten sonra
Kuru avuç 1 Mega Ohm – Nemli : 1200 Ohm Deriden geçtikten sonra Elektrolit değişiklikleri nedeniyle 380 Ohm a kadar düşebilir Dolayısıyla geçen amper miktarı artar Vasküler yapıdan zengin bölgeler Mukozalar Dudak Kan Nöronal doku

23 Akımın kaslar üzerine etkisi
Kas spazmı Tetanik kasılmalar İskelet kaslarında 50 Hz mAmp Fleksör kaslar daha güçlü

24 Yaralanma/ Ölüm Mekanizmaları
Ventriküler Fibrilasyon Solunum kasları spazmı Solunum ve kardiyak merkezlerin felci Termal yanıklar Travmalar

25 Ventriküler fibrilasyon
En sık ölüm nedeni ( V AC) Öncelikle ileti sistemi bozulur Ventriküler fibrilasyon Kardiyak arest Tıbbi aletler! ( 100 mikroamper) Amper  Fibrilasyon riski ↓ - Özellikle 4 Amp Siklus 70 mAmp – 5 sn T

26 Solunum kasları spazmı
Akımın gögüs ve batından geçtiği olgular Diafram- İnterkostal kaslar Konjestif –hipoksik görünüm Asfiksi bulguları Özellikle peteşiyal kanamalar

27 Solunum ve kardiyak merkezlerin felci
Beyin sapı etkilendiğinde Kalp çalışmaya devam edebilir Suni solunuma devam EKT de dikkat

28 Termal Yanıklar Komplikasyonlar Hipovolemik şok Septik şok
Böbrek yetmezliği

29 TRAVMA Sekonder travmalar Genel beden travması Savrulma
Yüksekten düşme

30 ORİJİN Kaza %1-2 İş kazaları arasında oran ↑ İntihar Cinayet

31 İntihar Oldukça nadir Almanya’da artış ? Yöntemler Banyo

32

33

34

35

36

37 Cinayet Nadir Genellikle eşler tarafından Yöntemler Yola tel döşenmesi
Banyo suyuna elektrik verilmesi

38 Olay yeri incelemesi Tanık ifadeleri Teknik bilirkişi Giysiler Eldiven
Ayakkabı Fotoğraf Banyo – Havuz ( Suda boğulma)

39 OTOPSİ BULGULARI Elbiseler Rigor
Çok daha erken başlar ve erken sonlanır (Tetanik kasılmalar) – ATP ↓

40 Dış muayene Dikkatli Başka lezyonlarla karışabilir Lezyon ±
Lezyonlar rahatlıkla gizlenebilir Saçlı deri- avuç Başka lezyonlarla karışabilir Lezyon ±

41 İç muayene Spesifik bulgu ? İçorganların özellikleri
Sıvı içerik , iletkenlikte artış Isı etkisi oluşmayacak kadar geniş akım yolu Non spesifik bulgular Siyanoz Peteşi Konjestif bulgular Ana arterlerde yırtılma

42 Elektrik akımının oluşturduğu lezyonlar
Sıklıkla deride Direnç ↑ Giriş yanıkları- “Joule Yanıkları” Benzer şekilde çıkış lezyonları da oluşmakta Lezyon görülme olasılığı Birim deri alanına düşen akımın yoğunluğu ile ilişkili Geniş alandan geçerse lezyon (-)

43 Fleksiyon

44 Yanık alanın özellikleri
Postmortem yanık ve vezikül oluşabilir Ancak hiperemik alan (-) Yanık periferinde soluk halka Kablo izi ? Çürümeye dirençli

45 Elektrik yanıkları Sıkı temas lezyonları Ark yanıkları
Dendritik yanıklar

46 Sıkı temas lezyonları Termal yanık şeklinde Gri-sarı Sert
Koagülasyon nekrozu Epidermo-dermal vezikül oluşabilir Akım kesilince soğuyarak çökebilir (Hatta tamamen kaybolabilir) Geç iyileşir

47 Düşük voltaj

48

49

50 Çıkış

51 Ark Yanıkları Sıklıkla Yüksek voltaj Sıkı temaslarda (-)
Kıvılcım şeklinde Hem giriş – Hem çıkış Çok sayıda ark lezyonları ( Yüksek Voltaj) Timsah derisi

52

53

54

55 Dendritik yanıklar Yıldırımlar – 250.000 voltluk akımlarda
Ağaç dalları şeklinde deri lezyonları Zaman geçtikçe kaybolur Oluşum Parçalanmış eritrositlerden çıkan hemoglobinin dokuları boyaması Vazodilatasyon

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66