Denklik ve Mevzuat Oturumu

... konulu sunumlar: "Denklik ve Mevzuat Oturumu"— Sunum transkripti:

1 Denklik ve Mevzuat Oturumu
Moderatör: Prof. Dr. Mehmet Merdan HEKİMOĞLU Raportör Nurcan GÜNEŞ YARAR

2 Katılımcılar Prof. Dr. Aynur ESEN / Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Tuğrul ŞENGER / İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Doç. Dr. Keramettin TEZCAN / İzmir Üniversitesi Doç. Dr. Hasan PETEK / Gediz Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Zafer PARLAK / İzmir Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Meltem ÖZTÜRK / İzmir Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Gökçen KARANFİL / İzmir Ekonomi Üniversitesi Engin KOYUNCU / Ege Üniversitesi Reyhan BOYRAZ / İzmir Üniversitesi Arzu Aras ÇAĞLAR / Dokuz Eylül Üniversitesi Banu GENÇ / Dokuz Eylül Üniversitesi Meryem ELMASTAŞ / İzmir Ekonomi Üniversitesi Mustafa KAYA /İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sıtkı TAYHANİ / Gediz Üniversitesi Salih ARI / Şifa Üniversitesi Selin AYCIL / Yaşar Üniversitesi Başak USLU / Yaşar Üniversitesi Yöntem ÖSKİPER / Atılım Üniversitesi Beyza GÜLDÜR / İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

3 Denklik ve Mevzuat Oturumu Başlıklar
Uluslararası Öğrenci Kabul Mevzuatımız Uluslararası Öğrenci Kabulünde Denklik Uluslararası Öğretim Üyesi Kabul Mevzuatımız Uluslararası Üyelerinin Atama ve Yükseltme Mevzuatımız Uluslararası Öğrenci ve Öğretim Üyelerinin Sağlık ve Sosyal Güvenlik Mevzuatı

4 Yaşanılan Sıkıntılar Hakkında Görüşler;
İletişimin ve Ulaşımın son derece ileri düzeyde olduğu Küresel bir Dünya’da Uluslararasılık unsurunun giderek daha büyük önem kazandığı bir Yüksek Öğretim düzeni ve sistemi geçerli olmaya başlamıştır. Türk Yüksek Öğretim Sistemi gerçekleştireceği mevzuat değişiklikleri ile bu yeni meydan okumaya cevap verebilmeyi başarmalıdır.

5 Uluslararası Öğretim Elemanı Kabul Mevzuatımız
Uluslararası öğretim elemanı kabul mevzuatımız konusunda sıkıntı yaratan, tartışılmasını istediğiniz 5 önemli konu sizce neler olabilir? Aynur ESEN : YÖK’ün kararları dışında bu konuya ilişkin hukuki düzenlemeler var mıdır? M.Merdan HEKİMOĞLU: YÖK Kanununda hükümler bulunmaktadır. Bakanlar Kurulunun bu konuda 1983 tarihli bir kararı bulunmaktadır yılında Bakanlar Kurulu bu kararda bazı değişiklikler yapmıştır. 34. madde sadece öğretim görevliliği ile ilgili konularda Uluslar arası öğretim görevlileri bu Yasaya tabidir.

6 Aynur ESEN: Sigorta sistemi konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır
Aynur ESEN: Sigorta sistemi konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır. Yabancı uyruklu akademisyenlerimizde yaşanan problemlerden biri; SSK primlerinin sistemde görünmemesi emeklilik vb konularda sıkıntılar yaşanmaktadır. Asgari geçim indirimden yararlanabiliyorlar mı? Keramettin Tezcan: Asgari geçim indirimi konusunda kısıtlama yapılmamaktadır. Ancak Uluslar arası öğretim elemanı bir akademisyen yapmış olduğu proje ve araştırmalardan teşvik (ek bir ücret) maalesef alamamaktadır. Dışarıda danışmanlıklar yapamamaktadır. Aynur ESEN: Uluslar arası öğretim elemanı akademisyenlerin çocuklarının ve eşlerinin sıkıntı yaşamamaları için sağlık ve emeklilik vb konularda daha geniş bakışlı bir hukuki düzenlemenin yapılanmasının uygun olduğu düşüncesindeyim.

7 Arzu Araz ÇAĞLAR : Yabancı uyruklu öğretim üyelerinin Türkiye’ye gelmeleri durumunda almaları gerekenden daha düşük ücretlerin kendilerine verilmesi burada kalmamalarını sağlamaktadır. Engin KOYUNCU: Uluslar arası öğretim elemanları mali haklar, ulaşım ve konaklama gibi konularda da çeşitli sıkıntılarla karşılaşmaktadırlar. Arzu Aras: Uluslar arası öğretim elemanlarının ilgili üniversitede istihdam edilen toplam dolu kadronun % 2 lik bir oranından fazla sayıda çalıştırılamayacağı kararlaştırıldı.

8 Yöntem ÖSKİPER: Yabancı Uyruklu öğretim üyelerinin Türkiye’deki öğretim üyelerinin önünün kesilmemesi bakımından ancak çok yüksek kalifiyede olmaları şartı ile istihdam edilmeleri doğru olacağı şeklinde düşünüyorum. Meltem ÖZTÜRK: Yabancı uyruklu öğretim üyelerinden biri 1 yıldır vermiş olduğu SGK primleri ile ilgili dilekçesine yanıt alamamaktadır. Alman Sosyal güvenlik sistemi ile karşılaştırıldığında, Almanya’da hangi memur ile konuyu görüşmesi gerektiği kendisine yazılı bir belge ile bildirilmiştir.

9 Yöntem ÖSKİPER: Uluslar arası öğretim elemanları ile ilgili doğrudan bir sorun mevcut değildir. Sosyal güvenlik Kurumlarında daha ziyade bütün vatandaşları da içeren genel bir bürokratik yavaşlık sorunu söz konusudur. Meltem ÖZTÜRK: Uluslar arası öğretim elemanları için Sosyal Güvenlik Kurumunda ayrı bir büro açılması daha uygun olacağı görüşündeyim. Aynur ESEN: Uluslar arası öğretim elemanlarının sorunlarını daha hızlı çözümleyebilecek ofisler açılması gerektiği görüşündeyim. Keramettin Tezcan: Türkiye’de en az akademisyen yetiştiren alanlar olarak örneğin; konservatuar, mühendislik, bilişim teknolojisi gibi konularda Uluslar arası öğretim elemanlarına daha çok ihtiyacımız var. Özellikle ihtiyacımız olan bu alanlarda uluslar arası öğretim elemanlarını istihdam etmemiz hayati önem taşımaktadır.

10 Keramettin Tezcan: Uluslar arası öğretim elemanları İçin hem kendi ülkelerinde hem de Türkiye’de emekli olabilmesi açısından çözümler bulunmalı. Meltem Öztürk: 2 ülkede de emekli olabilmesi için karşılıklı anlaşmaların yapılması gerekiyor. Aksi halde mümkün değil. Merdan HEKİMOĞLU: Türkiye’deki YÖK Yasasının 34. maddesinde “öğretim görevleri bakımından” aylıklı öğretim üyeleri gibidirler ifadesini kullanmamız sizce de doğru bir yaklaşım mıdır? Uluslar arası öğretim elemanlarına Türkiye’deki diğer meslektaşları haklarının aynısının verilmesine yönelik 34. maddenin değiştirilmesi isabetli bir tasarruf olacaktır.

11 Uluslar arası öğretim elemanlarının sadece öğretim görevleri bakımından değil aynı zamanda vergi, sosyal güvenlik, iş hukuku, sosyal ve ekonomik haklar bakımından bütünüyle 2547 sayılı Yasa kapsamındaki aylıklı öğretim elemanları için konulmuş olan hükümlere tabi olmalıdırlar. Bu bağlamda 2547 sayılı Yasanın 34 maddesinin 1. fıkrasının 2. cümlesinde yer alan “öğretim görevleri bakımından” ifadesinin çıkarılması uygun olacaktır. Buna bağlı olarak bu kapsamda olan diğer ilgili mevzuat hükümlerinde de değişiklikler yapılmalıdır.

12 Meltem Öztürk:Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri yapılmadığı durumda burada ödemiş olduğu primler boşa gitmektedir. Bakanlar Kurulu Kararı ile değil de Kanun ile prim gün sayısının birleştirilmesinin daha uygun olduğu görüşündeyim. Hasan PETEK: Karşılıklılık şartı arandığı için öncelikle bu şartların karşılıklı olarak temin edilmesi önemlidir. Haksız rekabet oluşmaması bakımından bu önemlidir.

13 Yöntem ÖSKİPER: Uluslararasılılaşmanın rekabet ortamı ve serbest piyasa ortamında sağlanması Türk akademisyenlerin rekabet ortamında rahat çalışabilmeleri anlamına gelmektedir. Meltem ÖZTÜRK: Genel olarak da SGK sistemi ile ilgili bazı sorunlar var. Örneğin; öğretim elemanının hasta olması halinde ücretinin işveren tarafından ödenmesinin sağlanması gerekmektedir. Hasan PETEK: Sosyal Güvenlik Mevzuatı ve İş Kanununda gerekli değişiklikler yapılmalıdır.

14 Merdan HEKİMOĞLU: Uluslar arası öğretim elemanlarının ünvanları yönünden akademik olarak denklik sistemi nasıl olmalıdır? Arzu Araz ÇAĞLAR : Bu konuda YÖK şöyle bir düzenleme yaptı. Üniversiteler komisyon oluşturmaktadır. Denklik ve atama kriterlerine bakılarak biz de Fakülteler olarak kendi içerimizde oluşturduğumuz komisyonlarla konuyu değerlendirip karar vermekteyiz.

15 Arzu Araz ÇAĞLAR: Çifte vatandaşlığı olan Uluslar arası öğretim elemanları Türk öğretim üyeleri gibi atanmaktadır. Yabancı Öğretim üyeleri profesör olarak atanırken ilan şartı hariç diğer şartları aynen yerine getirmelidir. Kariyer birimleri açısından problem yaşanmaktadır. Örneğin yabancı uyruklular Bölüm Başkanı ve diğer idari görevler alamamaktadır.

16 Selin AYCIL: SGK ile ilgili öğrenciler bakımdan da aynı güvencelerin sağlanması gerektiği görüşündeyim. Sıtkı TAYHANİ: 2547 sayılı Yasanın 34. maddesinden “öğretim görevleri bakımından” ifadesini çıkarmanın kabul görülmemesi durumu için bir önerim olacak. Bu konular ile ilgili bir yönetmelik hazırlanmasının bize yardımcı olacağı görüşündeyim. Hasan PETEK: Kanunda düzenleme yapılmadan sadece yönetmelikle bir değişiklik yapılması uygun değildir.

17 Tuğrul SENGER: Uluslar arası öğretim elemanları Türkiye’deki vakıf üniversitelerinde yer almaları durumunda devletteki öğretim üyeleri ile aynı idare hukuku kuralları kapsamında değerlendirilmesi gerektiği görüşündeyim. Bu aynı zamanda Türkiye’deki öğretim üyeleri için de geçerli bir sorundur. Yani iş hukukuna göre mi yoksa idare hukukuna göre mi çalışıyor belli değil.

18 Uluslararası Öğrenci kabulünde denklik
Selin AYCIL: Yeni değişiklikler ile yabancı öğrencilerin alımında kolaylıklar sağlandı. YÖS kaldırıldı iyi de oldu. Engin koyuncu: Denklik nedir? Uluslar arası aldığı sertifikaların mı yoksa diplomaların sayılması mı? Bu bağlamda yabancı öğrenci alınırken 3 farklı model var Sadece kendi sınavını yapanlar Uluslararası geçerliliği olan sınavları kabul edenler Birde bunların tamamını harmanlayanlar

19 Merdan HEKİMOĞLU: Yabancı öğrenci alımında ilgili üniversitede komisyon kuruluyor, notlarına, transkriptlerine diplomalarına bakılıp kontenjan dahilinde bir sıralama yapılıyor. Arzu Araz ÇAĞLAR: Lise diploması ile başvurabilir, sınavsız üniversiteyi mümkün görmeyen modelden sınavı çıkarmayı başardık. Artık her ülkenin lise bitirme ya da üniversite sınav puanı(kendilerinin üniversite giriş sınav puanları da olabiliyor) ile öğrenciyi kabul ediyoruz. Keramettin TEZCAN: Lise dip. Türkiye Cumhuriyeti MEB’den denkliğini alması durumunda kabul ediliyor. Engin KOYUNCU: Peki sıralamayı ne şekilde yapıyorsunuz?

20 Keramettin TEZCAN: Örneğin YÖS kaldırıldıktan sonra tıp fakültesi gibi rağbet gören belirli alanlardaki kontenjanlarımızda bir öğrencinin okuyup okuyamayacağının tespitinde nesnel kriterlerimiz olmalı. Türkiye burslusu olarak gelen öğrencilerde bizim seçme ve reddetme hakkımız olamamaktadır. İncelediğimizde öğrencinin puanı ne kadar düşük olursa olsun başvuruda bulunduğu zaman öğrenciyi reddetme hakkına sahip değiliz. Arzu ARAS: Burslu olan yabancı öğrenciler ile ilgili (TUS sınavı) bu konu ile ilgili bir düzenleme bulunmaktadır. Ne şekilde okuyacağı ne şekilde geçimini sağlayacağı ile ilgili ikna edici bir beyanda bulunmalıdır.

21 Merdan HEKİMOĞLU:YÖS ün kalkması konusunda olumlu örnekler de bulunmaktadır.
Engin KOYUNCU: Bu alanın daha objektif daha disipline olması gerektiği görüşündeyim. Salih ARI:Kontenjan fazlası başvuru varsa ulusal sınava girenler mi öncelikli olmalı yoksa diploma ile gelen mi öncelikli olmalıdır? Selin AYCIL: Üniversiteler açısından rekabet arttı. Uluslar arası öğrenci çekmesi açısından ve bizim açımızdan sınavsız alınması doğrudur diye düşünüyorum.

22 Keramettin TEZCAN: alımlar ile ilgili kontenjanların belirlenmesinde ve alınmasında YÖK’ün bir belirleme yapması daha uygundur. Oysa burada inisiyatif kurumlara bırakılmıştır. Engin KOYUNCU: Üniversite kurulları tamamen bu konuda özgürler. Keramettin TEZCAN: Takdir yetkisi FYK ve ÜYK’ya bırakılmıştır. Banu GENÇ: Üniversite genelinde her fakülteye bırakılmaması görüşündeyim. Çerçeve düzenleme ile senatolar konuyu mutlaka regüle etmeli.

23 YÖS sınavının kalkması ve Üniversitelerin Yabancı öğrencilerin kabul edilmesi konusu isabetli bir gelişme olmuştur. Türkiye Bursları kapsamında gelen öğrencilerin seçimi ve öğrenime başlama zamanlarının eğitim dönemlerine paralel (uyumlu olması) uygun olacaktır. Kontenjandan fazla müracaat edilmesi halinde daha nesnel ölçütler dahilinde öğrenci alımının gerçekleştirilmesi için değerlendirme kriterlerinin önceden senatolarca kabul edilecek çerçeve yönetmeliklerle konunun esaslarının ayrıntılı bir şekilde tespit ve ilanının yapılması uygun olacaktır.

24 Hasan PETEK: Daha nesnel örnek demekten kastımız asgari şartlar şunlardır gibi bir tabir kullanılması daha uygun olacaktır. “ Başarıya göre tespiti” ibaresinin kullanılması daha doğru olacaktır. Aynur ESEN: Kontenjanların ilgili senatolarca belirlenmesi uygundur. Örneğin; İzmir Üniversitesi’nin ilgili yönetmeliği bu konuda iyi bir örnek oluşturmaktadır. Engin KOYUNCU: Uluslar arası öğrencilerin Sosyal Güvenlik sistemine zamanında girmediği takdirde 450 TL kuruma ceza kesilmektedir. Selin AYCIL: Öğrenciye geçici bir TC numarası verilmektedir. Teskere numarası ile emniyet müdürlüklerine başvuruda bulunmaktadır. Öğrencinin numarası çıkmadan kayıt işlemi gerçekleşememektedir.

25 Uluslararası Öğrenci Kabul Mevzuatımız
Engin KOYUNCU: Öğrenci sosyal güvenlik sistemine dahil olabilmek için belirli bir tutarı SGK’ya ödemek zorundadır. Selin AYCIL: Geçen yıla kadar uluslar arası öğrencilerin kendi ülkelerinde sigorta veya özel sigortaları var ise bir sorun ortaya çıkmıyor idi. Ancak şu anda sosyal güvenlik kurumuna giriş ve kayıt yapmak zorundalar. Özel sigortaları olsa dahi bunu yapmak zorundalar.

26 Engin Koyuncu: SGK konusunda bürokratik olarak zorluklar yaşanmaktadır
Engin Koyuncu: SGK konusunda bürokratik olarak zorluklar yaşanmaktadır. Sistemde ciddi bir belirsizlik ve yavaşlık var. Uluslar arası öğrenciler bu konuda çok büyük sıkıntılar çekmektedirler. Selin AYCIL: SGK primleri yeni çıkan yönetmelik ile 95 tl den 35 tl ye düştü. Ancak geriye dönük borç çıkarılması ve bunun takibinin mümkün olmaması problemli bir konudur. Mutlaka revize edilmelidir. Hasan PETEK: Biz nasıl harç almadan öğrencileri kayıt etmiyor isek SGK ile ilgili ödemenin de öğrenci tarafından üniversiteye, üniversite aracılığı ile de SGK’ya ödenmesi doğru

27 Aynur ESEN: İzmir Üniversiteleri Platformu bünyesinde Uluslar arası öğrenci ve Öğretim elemanı Destek Ofisi oluşturulması (bir tek ofis o ildeki tüm üniversitelere destek verecek) daha uygun olacaktır. Bu ofiste iyi derecede yabancı dil bilen ve iletişimi becerisi yüksek birinin istihdam edilmesinde büyük fayda bulunmaktadır. Sıtkı TAYHANİ: Yabancı üniversitelerin denkliği ile ilgili listelerin YÖK bünyesinde oluşturulması ve bu listelerin en geç Mayıs ayı sonuna kadar her akademik yıl için olmak üzere üniversitelere ulaştırılması büyük önem taşımaktadır Listede yer almayan üniversiteler ile ilgili denklik kararını her üniversite kendisi verebilmelidir. Denklik ile ilgili bu açıklamalar tersinden bizim açımızdan da geçerlilik taşımaktadır.

28 Selin AYCIL: Normal öğrencileri diploma denklikleri yurtdışında kabul edilirken Türk Üniversitelerinin uluslar arası akredite olmuş üniversiteler listelerine girebilmesi hayati önem taşımaktadır. Reyhan BOYRAZ: Biz İzmir Üniversitesi olarak öğrencilerimize diploma eki vererek bu denkliği zaten sağlıyoruz.

29 Öneriler Uluslararası öğretim elemanlarının çalıştırılma koşulları, uluslar arası öğrencilerin ise eğitim öğretim olanakları yeniden belirlenerek, hem kendi öğretim elemanlarımız ve öğrencilerimiz hem de uluslar arası sözleşmeler bakımından geçerli olan hak ve özgürlükler seviyesine yükseltilmelidir. Bunlar yapılmadığı müddetçe Türk Yüksek Öğretim Sistemindeki Uluslar arası öğretim elemanı ve öğrenci sayısında ciddi bir artış yaşanmayacaktır.