Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

... konulu sunumlar: "Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE"— Sunum transkripti:

1 Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

2 Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

3 ÖĞRENME İÇERİKLERİ Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

4 Eğitim psikolojisi, öğretimde karşılaşılan günlük problemleri zekice çözebilmek için her bir öğretmenin sahip olması gereken bilgi, akıl ve deneme-yanılma yöntemiyle ulaşılmış kuramların toplamıdır. Eğitim psikolojisi, bir öğretmen olarak size ne yapmanız gerektiğini söyleyemez; fakat, doğru karar verebilmenizde ve düşünce ve tecrübelerinizi paylaşmanızda kullanılmak üzere ortak bir dil oluşturmak için size bazı ilkeler verebilir. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

5 İyi bir öğretmen, alanını bilir ve pedagojik becerilerde uzmanlaşmıştır. O etkili öğretmenlik ile ilgili tüm görevleri ilgi, yüksek motivasyon ve insanlara değer vererek başarır. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

6 Etkili öğretim için alan bilgisi ayaklı bir kütüphane olma meselesi değildir. Günümüzde, çok miktarda bilgiye kolayca ulaşmak mümkündür. Fakat, etkili öğretmenler sadece alanlarını bilmezler; aynı zamanda, bilgilerini öğrencileriyle paylaşabilirler. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

7 İyi bir öğretmen olabilmek, etkili öğretimle ilgili görevleri yapabilmekten geçer. Sıcakkanlılık, çalışkanlık ve başkalarına değer vermek gibi özellikler temel olduğu gibi alan bilgisi ve çocukların nasıl öğrendikleri hakkında bir anlayış sahibi olmak da iyi bir öğretmen olmak için temeldir. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

8 Cevap kesinlikle evet. İyi bir öğretim gözlemlenmeli ve uygulaması yapılmalıdır; fakat aynı zamanda, öğretmenlerin bilmesi gereken ve sınıf ortamında kullanılabilecek iyi öğretim ilkeleri de mevcuttur. Etkili öğretimin ana unsurları şunlardır: Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

9 Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

10 Etkili öğretmenlerin sahip oldukları ortak özellik bilinçliliktir/amaçlılıktır.
Araştırmalar, bir öğretmenin öğrencileri üzerindeki en güçlü etkenin, öğretmenlerin öğrencileri üzerinde bir fark yarattıklarına olan inançları olduğunu göstermektedir. Bu inanca öğretmen etkililiği/yetkinliği diyoruz. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

11 3. Enformasyon, medya ve teknoloji becerileri.
Günümüz ihtiyaçlarına cevap vermek üzere gerekli öğrenci çıktılarını desteklemek ve bu yönde politikalar tanımlamak ve yaymak üzere “21. Yüzyıl Becerileri Ortaklığı” oluşturulmuştur. Paydaş gruplarının önerilerini sentezleyen bu ortaklık 21. yüzyıl becerilerini dört kategoride toplayan bir çerçeve oluşturmaktadır: 1. Temel alanlar ve 21. yüzyıl temaları (dil, güzel sanatlar, matematik, fen, küresel farkındalık ve mali okuryazarlık gibi). 2. Öğrenme ve yenilikçilik becerileri (yaratıcılık, kritik düşünme ve problem çözme becerileri gibi). 3. Enformasyon, medya ve teknoloji becerileri. 4. Yaşam ve kariyer becerileri. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

12 Eğitim psikolojisi, öğrenenlerin, öğrenmenin ve öğretimin sistemli bir çalışmasıdır. Eğitim psikolojisinde araştırma, bilgi, beceri, değer ve tutumların sınıfta öğrenciler ve öğretmen arasında nasıl iletildiği sürecine ve psikolojinin ilkelerinin öğretim sürecine uygulanması üzerine yoğunlaşır. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

13 Bu tür bir araştırmanın ürünleri ilke, kanun/model ve kuramlardır.
Eğitim psikolojisinde araştırmanın amacı, öğrenmeyi etkileyen faktörler hakkında açıkça görünenlerle birlikte daha az netlikte olan soruları objektif yöntemler kullanarak sınamaktır. Bu tür bir araştırmanın ürünleri ilke, kanun/model ve kuramlardır. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

14 Öğretmenler için en değerli bilginin iş başında, stajlarda ve ilk yıllarda sınıfta öğretimde kazanıldığı muhtemelen doğrudur. Ancak bir öğretmen olarak sizler her gün yüzlerce karar vermektesiniz ve farkında olsanız da olmasanız da bu kararlarınızın arkasında birer kuram vardır. Örneğin, bir öğretmen derse gelmeyi ödüllendirmenin bu yöndeki bir davranışı arttıracağı yönündeki kurama bağlı kalarak bu davranışı en çok sergileyen öğrencisini ödüllendirebilir. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

15 Öğretmen bu durum karşısında ne yapmalıdır?
Eğitim psikolojisinde araştırmanın amacı eğitimle ilgili öğretmen ve diğer ilgililerin davranışlarını yönlendiren çeşitli kuramları test etmektir. Örnek: 8. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretmeni, sıklıkla yaramazlık yapan Ali ile ilgili bir sorunu vardır. Ali, derste bir kağıt uçak yaparak öğretmen sınıfa arkasını döndüğünde, onu sınıfın bir ucundan diğer ucuna göndermekte ve sınıfı bu şekilde eğlendirmektedir. Öğretmen bu durum karşısında ne yapmalıdır? Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

16 Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE
Davranış Kuram 1. Ali’yi azarla. 1. Azarlamak bir çeşit cezadır. Ali, cezadan kaçınmak için düzgün davranacaktır. 2. Ali’yi görmezden gel. 2. Ali’ye dikkat sarf etmek onu ödüllendirmektedir. Görmezden gelmek onu bu ödülden mahrum bırakacaktır. 3. Ali’yi müdüre gönder. 3. Müdür, odasına gönderilmek bir cezadır. Ali böylece aynı zamanda sınıftaki arkadaşlarının desteğinden de mahrum kalacaktır. 4. Sınıfa, iyi bir öğrenme ortamını devam ettirebilmenin herkesin sorumluluğu olduğunu ve sınıfta kötü davranan her bir öğrenci için sınıftın toplam teneffüsünden 5 dk. nın gideceğini söyle. 4. Ali, sınıf arkadaşlarının dikkatini çekmeye çalışmaktadır. Eğer tüm sınıf bu tuzağa düşmezse kötü davrandığında onu hizaya getirebilir. 5. Ali’nin davranışının bütün sınıfın öğrenmesi gereken dersi etkilediğini ve sene başında bütün sınıfın ortaklaşa oluşturdukları sınıf kurallarına ters olduğunu açıkla. 5. Sınıf dönem başında kabul edilebilir davranış standartları koymuştur. Ali’nin davranışları ve sınıfın onun davranışlarına tepkisi bu standartla ile çatışmaktadır. Sınıfa kendi ihtiyaçlarını hatırlatarak ve sene başında kendi koydukları kuralları hatırlatarak öğretmen Ali’ye sınıfın onun davranışını desteklemediğini göstermeye çalışmaktadır. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

17 Eğer öğretmen Ali’yi azarlarsa bu sınıfın gözünde Ali’nin statüsünü yükseltebilir ve dolayısıyla davranışını ödüllendirmiş olur. Ali’yi müdürün odasına göndermek onu sınıf arkadaşlarının ilgisini çekmekten mahrum bırakacağı için etkili olabilir. Ancak, Ali bu yolla sınıf dışına kaçıp sınıfta yapması gerekenlerden kurtulmaya çalışıyorsa ne olacak? Araştırmalar öğretmene kendi tecrübe ve yargılarına dönük özel çözümler sunmayacaktır; ancak, araştırmalar ona Ali’yi nelerin motive ettiği ve bu tür problemlerin nasıl çözüleceği hakkında insan davranışıyla ilgili temel kavramları sunacaktır. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

18 Doğru karar vermek problemin oluştuğu duruma, kafanızda hedeflediğiniz amaca ve daha birçok faktöre bağlıdır ve bunların hepsi eğitilmiş sağduyu ışığında değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Eğitim psikolojisi araştırma verileri bazen doğrudan sınıfta uygulanabilirken bunları doğru dozda bir sağduyu ile, kime, ne amaçla ve ne öğretildiği konusunda net bir görüş açısı ile kullanmak en iyisidir. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

19 Eğitim psikolojisi araştırmaları sadece etkili uygulamalar hakkında ilkeler ortaya koymakla kalmaz aynı zamanda program ve uygulamaların etkililiği hakkında da kanıtlar. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

20 Araştırmalar, eğitim politikaları, mesleki gelişim programları ve
öğretim materyallerini etkilemektedir. Örneğin, okumaya başlamayla ilgili Araştırmalar bu konudaki müfredat, öğretim ve kariyer gelişimini değiştirmeye başlamıştır. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

21 Araştırma için her zaman tercih edilebilecek tek bir “en iyi yöntem” yoktur.
Araştırmacıların, okul, öğretmen, öğrenci ve öğretim hakkında öğrenmek istediklerine ulaşmada kullandıkları yöntemler genellikle deneysel, ilişkisel ve betimsel araştırmalardır. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

22 Deneysel araştırma belli bir eğitim programı ya da işlemini test etmeyi içerir. Deneye katılacakların denemeden önce gruplara yansız olarak atanması gruplar arası eşdeğerlikten emin olmamıza ve sonuçların geçerli olmasına yardım eder. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

23 Laboratuvar deneyleri oldukça yapılandırılmıştır ve kısa sürelidir
Laboratuvar deneyleri oldukça yapılandırılmıştır ve kısa sürelidir. İlişkili tüm değişkenler kontrol altına alınmıştır. Yansızlaştırılmış alan deneyleri daha az yapılandırılmıştır ve daha gerçekçi şartlar altında daha uzun bir zaman diliminde gerçekleşir ama buradaki tüm değişkenler kontrol altında değildirler. Tek vakalı deneyler bir öğrencinin ya da bir grup öğrencinin deneyden önce ve sonra belirlenmiş bir zaman diliminde gözlemlenmesini içerir. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

24 İlişkisel çalışmalar değişkenlerin birbirleriyle ilişkili olup olmadıklarını inceler.
Değişkenler pozitif, negatif yönde ilişkili veya ilişkisiz olabilir. İlişkisel çalışmalar değişkenlere müdahale etmeden ya da yapay durumlar oluşturmadan onlar hakkında bilgi verir. Ancak, değişkenler arasında nedensel ilişki belirtmezler. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

25 Betimsel araştırmalar, temelde var olan durumu betimlemeye yönelik olan yöntemlerdir. Genellikle deneysel ve ilişkisel araştırmalardaki kadar bilimsel nesnellik taşımasalar da bu eksikliklerini detayları ve yorumlarının zenginliği ile kapatmaktadırlar. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

26 Eylem araştırması, eğitimcilerin kendi sınıflarında ya da okullarında yaptıkları betimsel araştırmaların özel bir çeşididir. Eylem araştırmasında bir öğretmen ya da okul yöneticisi, yeni bir öğretim yöntemini veya okul yönetim stratejisini denemek için bilgi toplayıp, analiz edip, elde edilen bilgiler diğerleriyle paylaşılabilir. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

27 Bilinçli bir öğretmen olmadan önce sertifika sahibi bir öğretmen olmalısınız. Örneğin, ABD’de her eyaletin eğitim, stajyer öğretmenlik ve lisans testi için kendi şartları vardır. Bunlardan başka bilinçli bir öğretmen olmak için kılavuzlar arayarak, mesleki gelişimi hedefleyerek, meslektaşlarınızla ve arkadaşlarınızla tecrübelerinizi paylaşarak becerilerinizi daha da geliştirebilirsiniz. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE