Köpeklerde Popülasyon Yönetimi Derleyen: Prof.Dr. Tamer Dodurka

... konulu sunumlar: "Köpeklerde Popülasyon Yönetimi Derleyen: Prof.Dr. Tamer Dodurka"— Sunum transkripti:

1 Köpeklerde Popülasyon Yönetimi Derleyen: Prof.Dr. Tamer Dodurka
Mayıs- 2009 İstanbul İl Genel Meclisi Toplantı Salonu Sultanahmet/İstanbul

2 Giriş Sokakta hayvanların sefil halde yaşamaları veya barınakta hapsedilmeleri insan olarak hepimizin utancıdır. Bilimle ilgisi olmayan, siyasilerin günü kurtarmak için başvurdukları yöntemlerle şimdiye kadar bu sorun çözülmemiştir, çözülemez de… Bu sorunun tek çözümü, hayvan koruma ve hayvan refahı bilimi kapsamında, ülkemiz koşullarına uygun hazırlanmış popülasyon yönetim uygulamasıdır. Artık plansız, programsız, sonuçsuz uygulamaların terk edilmesi dileğiyle “Bilimsel Köpek Popülasyon Yönetim Programı”nın ana hatlarını ilginize sunuyorum:

3 Bu derlemede ülkemiz koşullarına uygulanmış programın ana hatları verilmektedir.
İstedikleri takdirde detay konusunda ilgili mercilere destek sağlanacaktır. Bu program olmadan yapılacak kısırlaştırmalar boşa gitmeye mahkumdur. Bu program öncelikle bir veteriner hekimlik uygulamasıdır. Belediyelerde veteriner hekim kadrolarında eksiklikler giderilmeden programın başarı şansı yoktur. Önce size bazı bilgiler sunmak istiyorum:

4 Dünyadaki köpek popülasyon hacmi: 500-600 milyon’dur.
İnsandan sonra dünyada en fazla yayılmış olan canlı türü köpektir. İnsan nüfusunun %10’una denktir. Bu rakamın %75’i sahipsiz köpeklerden oluşmaktadır. Türkiye’de sahipli ve sahipsiz köpeklerin sayısı bilinmemektedir.

5 Çeşitli ülkelerde sahipli köpek popülasyonu
İnsan nüfusu (milyon) İnsan/köpek oranı (%) ABD Fransa Avustralya İrlanda Belçika/Lüksemburg İngiltere Danimarka Portekiz Kanada Avrupa ortalaması İspanya Hollanda İtalya Almanya Japonya

6 ABD öldürmede de ilk sırada geliyor
Bakımevi vardır. Her yıl bakımevlerine giren köpek sayısı 8-12 milyondur. Bunların %97 si öldürülür. Ev hayvanları dahil, öldürülenlerin sayısı yılda milyonu bulmaktadır.

7 Sokak köpeği nedir? Sahipsiz, sokakta yaşayan, sokakta doğmuş ya da evden atılmış köpeklerdir. Daha işlevsel bir tanıma göre: İnsanlar tarafından bilerek ya da bilmeyerek sağlanan yiyecekler ve çöpler olmadan çoğalamayan köpeklerdir.

8 Avrupa’da sokak köpekleri
İtalya’da bine yakın barınakta köpek ve 1290 kedi yaşamaktadır. Her yıl hayvan evden atılmaktadır. Toplam sahipsiz köpek sayısı , kedi sayısı ’dir. Almanya’da binden fazla hayvan koruma derneği ve barınağı olup hiç bir barınakta hayvan öldürülmemektedir. İngiltere’de sahipleri tarafından aranmayan başı boş hayvanları kısa bir süre bekletip öldüren barınaklar da, öldürmeyen barınaklar da vardır ’de yapılan bir araştırmaya göre, bu şekilde öldürülen köpeklerin sayısı yılda civarındadır. Sahipsiz köpekler bazı Avrupa ülkelerinde de vardır. Bizden farklı olarak bunların çoğu sokakta doğmamış, evlerinden atılmışlardır.

9 Italya 1991 de yakala ve öldür politikasını terk etmiştir.
2001 yılı verilerine göre İtalya’da Her yıl sahipli köpeklerin %25’ ( köpek ve kedi) terk edilir. Son 10 yılda sahipsiz hayvanların yol açtığı kaza sayısı 4.000, ölüm sayısı 200’dür. 1979’dan beri İtalya’da sahipsiz köpek sayısı yıllık 4-5 oranında artmaktadır. Italya 1991 de yakala ve öldür politikasını terk etmiştir. Uzmanlar çözüm için halkın eğitilmesine daha fazla kaynak aktarılması gerektiğini savunmaktadırlar

10 Roma’da 2004 yılı Köpek popülasyon araştırması verileri
Ev köpekleri: Sahipsiz köpekler: (barınakta ve sokaklarda) Devlete ait barınak sayısı: 2 Belediye kontrolü altında özel barınak sayısı:19 Uzun süreli yaşam barınaklarında yaşayan sahipsiz köpek sayısı: 2181

11 Almanya, Norveç ve İsviçre
Rutin olarak kısırlaştırılma yapılmamasına rağmen sahipsiz köpek bulunmuyor. Bunun nedeni bu ülkelerdeki yasalar ve hayvan sahiplerinin sorumluluk bilincidir.

12 Ülkemizdeki köpek popülasyonu dörde ayrılır:
1- Sahipli olup evde, çiftlikte vb. kısıtlanmış olarak yaşayanlar 2- Sahipli ama sokakta serbest yaşayanlar (Daha çok köylerdekiler) 3- Sahipsiz ve serbest yaşayanlar (Kırsalda ve sokaklarda) 4- Bakımevlerinde yaşayanlar

13 Sokak, hayvan refahı açısından uygun değildir.
Açlık ve susuzluk Bozuk veya zehirli yiyeceklerden dolayı hastalıklar ya da kötü şekilde ölümler Sağlık kontrolleri olmadığı için fark edilmeyen hastalık/ sakatlık vb. nedeniyle çektikleri acı ve sancılar Yemek ve alan kavgaları Zayıf hayvanların kuvvetlilerden gördüğü zararlar Birbirlerine bulaştırdıkları hastalıklar Trafik kazaları sonucu ölüm ya da sakatlanmalar İnsanlardan, özellikle çocuklardan gördükleri zararlar İşkence ve tecavüz olayları

14 Sahipsiz hayvanlar insan refahı için de uygun değildir.
İnsanlara ya da hayvanlarına (ev ya da kümes hayvanlarına) saldırılar Trafik kazaları: maddi hasar, yaralanma ya da ölümler İnsanlara ya da hayvanlarına hastalık bulaştırma Dışkı, idrar vb.: çevre kirliliği Havlama/uluma: gürültü Kuduz endemik bölgelerde hayvanlara yapılan aşılar ya da ısırılma sonrası insan aşılamaları, iş gücü kayıpları vb. yüksek masraflar

15 Bu nedenlerden dolayı köpeklerin tamamen kontrolsüz bırakılması doğru bulunmamaktadır.
Hem hayvan refahını sağlamak hem de insanların şikayetlerini azaltmak için sokakta yaşayan köpeklerin belirli bir sayıda olması gerekir. Bu sayı ortama göre değişir, çünkü her sokağın taşıma kapasitesi, sokak sakinlerinin sosyo-kültürel yapısı birbirinden farklıdır. Nüfusu belirli bir sayıda tutmak için yapılan çalışmalara popülasyon ya da habitat yönetimi adı verilir. Bu, öldürmek ya da itlaf anlamına gelmemelidir. Bilimsel popülasyon yönetimi hayvan itlafını sakıncalı bulur.

16 Ülkemizde popülasyonu yönetmek adına bir çalışma yoktur
Ülkemizde popülasyonu yönetmek adına bir çalışma yoktur. Köpek sayısını kontrol amacıyla yapılan her çalışma popülasyon yönetimi değildir. Şimdiye kadar dünyada köpek sayısını azaltmak için bazı yöntemler uygulanmıştır Kitlesel İtlaf: Zamanında, büyük şehirleşme olmayan, köpek sayısı az olan bazı Avrupa ülkeleri tarafından uygulandı. Yerel itlaf: Günü kurtarma yöntemidir. Ülkemizde sık sık uygulanır ama asla çözüm olamamıştır. Uygulanan bölgede köpekler azalabilir, ancak ertesi yıl ya da en geç ikinci yıl eski sayıya ulaşılır. Onca kan dökülür, yapılan onca masraf boşa gider. Barınağa kapatma ya da toplanan, sahibi çıkmayan köpekleri belli süre bekleyip öldürme: Köpek sayısı az olan ülkelerde uygulanıyor. Aşılayıp kısırlaştırdıktan sonra yerine bırakma, zararlı veya güçsüz olanlarını barınakta yaşatma: WHO’ya göre sokak köpeği fazla olan ülkeler için tek yöntem budur.

17 İtlaf yöntemi ne kadar fayda sağlar? Sokakları birden bire köpeksiz
hale getirmek mümkün değil, hatta sakıncalıdır. Maksimum yok etme kapasitesine ulaşılsa bile (popülasyon bilimcilerine göre bu rakam yıllık %24’dür) çözüm açısından fayda sağlanamaz. Nerede insana yakın, insana güvenen hayvan varsa onlar öldürülür. İnsandan uzak hayvanlar çoğu kez kendini kurtarır ki esas doğurgan kitle bunlardır. Sonra meydan doğurganlara kalmaktadır.

18 İtlaflar neden etkisiz?
Uluslar arası bilim çevreleri itlafı faydasız ve sakıncalı bir yöntem olarak kabul etmiştir. Çünkü sokaklar boşalınca köpek başına düşen yemek miktarı artar ki bu durum üremeyi teşvik eder. Kırsaldan sokaklara aşısız ve insana alışkın olmayan ve daha doğurgan köpeklerin gelmesine yol açar.

19 Peki, barınakta mı yaşatılsınlar?
Bunu savunanlara göre: Sokaklar köpek için tehlike doludur. Barınakta ise karnı doymaktadır. Barınakta kendisini güvende hisseder. Barınaklarda beğenmediğimiz koşullarda yaşasa bile, serbest bırakıldığında bir yere gitmez, çünkü oraya alışmıştır. İyi bir barınakta hayati tehlike sokağa göre daha azdır vb.

20 Peki, sokakta mı yaşasınlar?
Bunu savunanlara göre: Barınaklar hapishanedir, öldürmek için kılıftır. Özgür bir hayvanı hapsetmeye hakkımız yoktur. Binlerce sokak köpeğinin hangi biri barınaklara sığar? Barınaklar, sorumsuz hayvan sahiplerinin köpeklerini daha kolay atabilmek ve sözde vicdanlarını rahatlatabilmek için çıkış yolu olmuştur. Çoğunda koşullar o kadar kötüdür ki, ölüm bile daha iyi bir seçenektir Maddi ya da siyasi destek kesildiğinde köpeklerin yaşam kalitesi düşer, hatta hayvanlar açlıktan, hastalıktan ölürler. Barınakların ülkeye maliyeti çok fazladır. Barınaklar kalkmalı, sadece rehabilitasyon merkezleri olmalıdır.

21 Bilimsel olarak kabul gören tek doğru:
WHO önerileri doğrultusunda hayvan öldürmeden yapılan popülasyon kontrolü ve yönetimi, Rehabilitasyon merkezlerinde hayvanların bekletilmeden kısırlaştırılıp, aşılanması ve tekrar yerine bırakılması, Sadece güçsüzler ve hastalar için bakım evi. Amaç: Kabul edilebilir sayıda, sağlıklı, saldırgan olmayan, aşılı olduğu için kuduz yönünden risk taşımayan köpeklerin sokağa bırakılmasıdır. Bu uygulama mutlaka yasa, eğitim, kayıt gibi diğer uygulamalar tarafından desteklenmelidir.

22 Buraya kadar anlattıklarımız, herkesçe bilinen, hatta kabul gören uygulamalardır. Ancak, gelişigüzel, bilimden uzak, bölgenin koşullarına uygun olmayan, plansız, programsız yapılan uygulamalarla bir yere varmak mümkün olmamıştır. Popülasyon kontrolü, popülasyon yönetiminin sadece bir parçasıdır. Popülasyon kontrolü için itlaf ya da sadece kısırlaştırılıp yerine bırakma yöntemi sonuç vermez, ki bu güne kadar vermemiştir. “Sadece kısırlaştırma, dipsiz bir su kuyusunu maşrapa ile boşaltmaya benzer” Devletimiz bir yönetim planı hazırlamadığı müddetçe bu emekler boşa çıkmaya mahkumdur. .

23 Yönetim ve kontrol programının esasları
Bunlar eş zamanlı olarak uygulanmalı ve tüm kenti kapsamalıdır. Yerele uygun, bilimsel bir planın ve programın hazırlanması Halkın süresiz eğitimi Yasal düzenleme ve kararlar: A) Popülasyon programını ilgilendiren kararlar B) Hayvan sahiplerine yönelik kararlar Hayvan mağazalarının hayvan refahı, kayıt ve kaçak hayvan açısından denetlenmesi Kırsaldan köpek gelmesini engellemek için kentteki sağlıksız, kontrolsüz gıda kaynaklarının yok edilmesi Kısırlaştırma, sahipli hayvanların kısırlaştırılmasının teşvik edilmesi Yerine bırakma Kontrolden sorumlu kurumun yapısı

24 Yönetim ve kontrol programının esasları: 1- Popülasyon Kontrol Çalışmasının Programlanması
Uygulanacak çalışma protokolü popülasyonun yapısına bağlıdır. Her yörenin popülasyonu farklıdır. Program başlatılmadan önce popülasyonun miktarı örnekleme yöntemiyle hesaplanır. Semtlere göre farklı uygulanan programların performansları değerlendirilir. Bütün neticeler karşılaştırılır ve program standartlaşır. Bilimsel standartlarda olmayan uygulamalar pahalı ve sonuçsuz kalmaya mahkumdur. 在控制計畫形成前，正確的評估狗/貓族群是必要的，而重複估算狗貓數也是必要的。 引用的估算數字往往會不正確，因此估算方式必須不要改變而且要持續做。這樣可以比較同一城市不同年代之數據以比較不同地區之不同做法，與相同城市之不同年代等數據。 An accurate assessment of the population of dogs and/or cats is essential before a control programme is developed, and clearly repeated surveys are necessary to monitor progress. Quoted estimates of the population are often inaccurate. It is therefore essential that the methodology used gives consistent results. This will allow comparison to future surveys in the same city, and also comparison of different programmes used in different locations.

25 Program için ilk adım mevcut durum analizidir
Köpek popülasyonun ve alt popülasyonlarının büyüklüğü Köpek hareketlerinin takibi Köpeklerin nereden geldikleri Sokakta gıda kaynakları Sokağa köpek atılmasının nedenleri Hayvan refahı ile ilgili yaşanan sorunlar Köpeklerin uğradığı ve verdiği zararlar Halkın köpeklere bakış tarzı, sosyo-kültürel yapı Denenmiş kontrol yöntemleri ve elde edilen sonuçlar Mevzuatın durumu Kontrolden sorumlu kurumun durumu

26 Analizden sonra popülasyonun yönetimi belirlenir
Halk eğitim komitesi Akademik komite Vet. Hek. Komitesi Toplum komitesi Resmi kurum temsilcileri

27 Popülasyonun yönetimi: Çok bileşenli bir komite
Resmi kurumlar: Valilik, Belediye, İl Özel İdaresi, Kaymakamlıklar, Muhtarlıklar, Tarım, Sağlık, Çevre, Turizm, Milli Eğitim Müdürlükleri ve Müftülük Halk Eğitim Komitesi: Üniversite, Milli Eğitim, STK, Medya, Müftülük Akademik Komite: Hayvan Davranışları, Ekoloji, Sosyoloji, Epidemiyoloji, Hukuk ve Veteriner Bilimciler Veteriner Hekimler Komitesi: Veteriner İşleri Müdürlükleri, Barınak Hekimleri, Veteriner Hekimler Odası, Veteriner Hekim Dernekleri, Veteriner Fakültesi Toplum Komitesi: Konuyla ilgili Sivil Toplum Kuruluşları ve Demokratik Kitle Örgütleri

28 Uluslararası kurumlarla konsültasyon yapılmalıdır
WHO (Dünya Sağlık Teşkilatı) OIE (Dünya Hayvan Sağlık Teşkilatı) WSAVA (Küçük Hayvan Veteriner Hekimleri Birliği) WSPA (Dünya Hayvanları Koruma Cemiyeti) UFAW (Hayvan Refahı için Üniversiteler Federasyonu) IFAW (Uluslar Arası Hayvan Refahı Fonu) Vb.

29 sokak köpeklerinin kaynaklarının belirlenmesi planlama açısından önemlidir
Sokakta doğanlar Yiyecek bulmak için kırsal kesimden gelip sokağı sahiplenenler Sorumsuz hayvan sahiplerince terk edilenler Ülkemize özgü bir kaynak: Sorumsuz belediyeler tarafından toplanıp başka belediyelere ait bölgelere atılanlar

30 En önemli kaynak ülkemizde kontrolsüz üreme, Avrupa Ülkelerinde ise evden atılmadır.
(Aşağıdaki rakamlar tamamen abartı ve sanal olsa da bu hayvanların üreme hızının yüksek olduğu yadsınamaz) j 1 4 8 MONTHS LATER 12 36 7 Yıl sonra

31 Teoriye göre bir dişi köpek 6 yılda 67.000 toruna sahip olabilir.

32 Yönetim ve kontrol programının esasları 2-Halkın Sürekli Eğitimi:
Araçlar: Üniversiteler, Milli Eğitim, Müftülük, Medya, STK ve Reklam Şirketleri Eğitim neden önemlidir: Popülasyon kontrolünde insanlar kritik öneme sahiptir ve popülasyonun büyüklüğü insanların davranışlarına bağlıdır. Eğitim Konuları: Yerine bırakma yönteminin iyice anlatılması ve benimsetilmesi Kısırlaştırmanın öneminin anlatılması İnsanlarda köpek korkusunun giderilmesi Hayvan davranışların anlamlarının öğretilmesi, Yabancı köpeğe yapılacak muamelenin öğretilmesi Isırmadan korunma yöntemlerinin öğretilmesi 在思考過幻燈片16所述之內容，以及了解了大量殺狗是沒有效果的做法之後，世界衛生組織(WHO)與世界動物保護組織(WSPA)合擬了一個計畫綱要。這真是一個包含了很多項目做法的架構，如幻燈片所示。 這種情形在任何國家或地區都有不同之背景，細部做法均需要調適。然而，重要的是，所有不同之項目是彼此配合的，每一個項目都需要仔細的思考，但在此要特別強調的是每一個項目都很重要。 從所列舉的項目與內容來看，很明顯的，各項責任都將落在不同之機構。故必須所有之相關團隊需同意共同進行此一需要合作協調之計畫。 Having taken account of the basic considerations outlined in slide 16, and being mindful that mass slaughter was not effective in the long term, the World Health Organisation (WHO) and WSPA developed an outline programme. This is very much a framework protocol that includes a number of items as outlined on the slide. The situation in any particular country or place will be different, and the details will need to be adapted. However it is important that all the different items are incorporated. Each of these items will be considered in more detail, but it is important to stress at this time that all are important. It is also apparent from the range of points that the responsibilities for these will fall to different agencies. It is essential that all these groups agree to work to a co-ordinated plan from the start.

33 Yönetim ve kontrol programının esasları 3- Yasama: Yerel Yönetimlerin Alması Gereken Kararlar
I) Popülasyon kontrol programı hakkında alınan kararlar: Popülasyon Yönetimi tarafından bölgenin koşullarına göre talep edilen düzenlemelerdir. Yönetim kurulu ve komitelerin teşkili, diğer kurumlarla ilişkilerin kurulması Bütçenin kararlaştırılması Bölge ve alt bölge plan ve organizasyonlarının yapılması Bölge gönüllü/görevlilerinin niteliklerinin belirlenmesi Personelin eğitimi, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi Sahipli ve sahipsiz hayvan kayıt sisteminin kurulması Hayvan koruma zabıtasının kurulması Sahipsiz köpeğin sorumlusuyla ilgili kriterlerin belirlenmesi Köpeklerin toplanması ve teslim alma protokolleri Operasyon sonrası bakım protokolleri Sahiplendirme veya yerine bırakmayla ilgili düzenlemeler, teslim etme protokolleri Köpeğin beslenmesi, sağlık ve aşılama bakımından izlenmesi vb. II) Sahipli hayvanlar için yapılacak düzenlemeler: Bu düzenlemeler kontrol programının ayrılmaz parçalarıdır. Diğer derlemede sunulmuştur

34 Popülasyon yönetimi açısından belediyelerin 5199 Sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen sorumlulukları Geçici Bakımevlerinin kurulması Sahipsiz hayvanların toplatılması, kısırlaştırılması, aşılanması, gerekli tıbbî bakımlarının yapılması ve işaretlenmesi, alındığı ortama geri bırakılması, Geçici bakımevindeki hayvanların sahiplendirilmesi için belediye ilân panoları ile belediyenin internet ortamı ve diğer tüm yayın organlarında duyuru yapılması Geri bırakılan hayvanların refahının temin edilmesi Tüm faaliyetlerde yerel hayvan koruma görevlileri ve gönüllü kuruluşlar ile belediye veteriner hekimlerinin koordinasyonunun sağlanmasıyla, Eğitim faaliyetlerinin düzenlenmesi Hayvan sevgisi, korunması ve yaşatılması ile ilgili eğitimler Ev ve süs hayvanı satan işletme sahiplerine verilecek eğitimler Yerel hayvan koruma görevlilerine verilecek eğitimler Kayıt sistemi Çevre müdürlüğünden devredilen yetkiler

35 Kalıcı olarak kimliklendirme
Döğme (Tattoo) Mikroçip 刺青與微晶片二種方法，已經成功的用在狗貓之永久性辨識法，二者都有優缺點。刺青可以用挫鑷(crush forceps)在耳尖實施，或在腹部用手寫技術(hand-written)刺青。挫鑷法較痛，且無論刺在何處，數字都會褪色或改變，亦可能發生人為調換數字之錯誤，或一個號碼用在二隻狗身上。這種用寫的刺青極大之問題是各國對數字與字母之寫法有異，若從國際觀思考，對於很多數字用刺青或許不真實(貓或小狗耳朵之面積不夠) ，而刺青之優點是不需要儀器就可看到。微晶片是像米粒一般大小之線圈，包在一個非生物反應包裝內，製造出廠時即預先鑄以特有之號碼，以無菌方式植入皮下(通常植在左頸部肩胛骨邊緣) ，然後用特殊之掃瞄器掃瞄，號碼可在銀幕中自動顯示。這樣可以減少人為錯誤之風險，可避免號碼重覆，主要之缺點是價格貴。晶片植入後會在體內移動但這種情形不常發生。 照片：(1)用耳挫鑷刺青；(2)用掃瞄器掃瞄肩胛骨之間的微晶片。 Both methods, tattooing as well as microchipping, have been used successfully as methods of permanent identification, and both have advantages and disadvantages. Tattoos can be applied using crush forceps to the ear pinna or by a ‘hand-written’ technique to the skin of the ventral abdomen. The forceps method is more painful, and in both cases the number may fade or be changed. There is scope for human error in transposing the number, or using the same number in more than one animal. The ‘written’ method has the great disadvantage that people from different countries form letters and numbers in different ways. If one considers an international system, it is probably not realistic for a tattoo to have the appropriate number of digits (there is not enough room on the ear of a cat or small dog). The advantage of tattoos is that the numbers do not require specialist equipment to visualise them. Microchips are small grain-of-rice sized coils encased in a non-bio reactive casing. They are pre-coded with a unique number at the time of manufacture, and implanted under the skin in a sterile manner (usually in the midline between the shoulder blades or the left side of the neck). A specialised reader is used to automatically reveal the number on a screen. This reduces the risk of human error and should prevent the duplication of numbers. The implantation is pain-free and easy. The major disadvantage is the relative high cost of the readers. Migration of chips following implantation has been described but is rare. Photos: 1.Tattooing using the ear forceps method; 2. Scanning for a microchip implanted between the shoulder blades *Bunlar dışarıdan görülmediği için tasmaya, belediyelerce verilen ve kimlik bilgileri bulunan bir künye takılmalıdır.

36 Mikroçip (Elektronik kimlik) nedir?
Pirinç tanesi büyüklüğündedir. Özel bir enjektörle kolayca deri altına yerleştirilir. 15 hanelik özel bir numarası vardır. Bilgileri yazan ve okuyan bir cihazı vardır. Bu sayede istenen her bilgi mikroçipe ve Sahipsiz Hayvan Kayıt Sistemine girilir.

37 Sahipsiz Hayvan Kayıt Sistemi nedir?
Mikroçip takılmış tüm sahipsiz köpek ve kedilerin listesinin bulunduğu veritabanıdır. Mikroçip numarası ile hayvana ait bilgiler kaydedilir. Ayrıca, hayvanın aşı durumu, ne zaman kısırlaştırıldığı, hangi sokağa ait olduğu ve sorumlusunun kim olduğu kaydedilir.

38 Yönetim ve kontrol programının esasları: 4
Yönetim ve kontrol programının esasları: 4. Hayvan Mağazalarının Kayıt ve Kaçak Hayvan Açısından Denetimi HKK ve yönetmelikler, mağazaların ruhsatlandırılması ve denetlenmesi için belirli düzenlemeler getirmiştir. Ancak kayıt işlemleri belediyelerce yapılır. Kontrolsüz satışlar popülasyon kontrolü önündeki en ciddi engellerdendir. Yurda, dolayısıyla kente kaçak köpek girişi engellenmelidir. Köpekler satış yerine gelir gelmez çip takılmalıdır. Mikroçipsiz köpek satışına ciddi yaptırımlar gereklidir. Satış anında hayvan sahibi “evcil hayvan kayıt sistemi” için gerekli bilgilerin yer aldığı bir form doldurmalı ve bilgilerin sisteme girilmesi için bu form, satıcı tarafından belediyeye iletilmelidir (satıcının sorumluluğu). Satın alınan köpek, alıcısı tarafından bir ay içersinde belediyeye kayıt ettirilmelidir (alıcının sorumluluğu). 教育之整體目標是提升責任飼主，因此貿易商分擔了對所有可能的飼主(potential pet owners)進行教育的責任。在路邊攤賣小狗小貓靠「情緒因素」推動銷售，因此有利於衝動性購買(impulse buy)而非經過思考確保長期責任之行為。 應該僅允許推動長期責任飼主之販賣出口，此可能需要合適之證照與立法。(模組27) 照片：南韓首爾的街狗市場。 The whole aim of education is to promote responsible pet ownership. Hence traders share in the responsibility to educate potential pet owners. Selling puppies and kittens in street markets relies on the ‘emotional factor’ to encourage the sale, and so favours the impulse buy rather than a considered action which will ensure long-term responsibility. Only sales outlets that promote long-term responsible pet ownership should be allowed, and this may require appropriate licensing and legislation (see module (模組) 27). Photo: Street market in Seoul, South Korea

39 Popülasyon hacmini kentte bulunabilen gıdaların çokluğu belirler.
Yönetim ve kontrol programının esasları: 5- Kentte Hayvanların Gıda Kaynaklarının Kontrolü Popülasyon hacmini kentte bulunabilen gıdaların çokluğu belirler. Bu gıdalar: Mezbaha atıkları Yetersiz toplanan, poşet içersinde atılan, ağzı açık konteynırlardaki çöpler Kurbanlık hayvanların uluorta yerlerde kesilmesi ve organların atılması ya da gömülmesi Hayvanlar için gelişigüzel bırakılan yiyecekler Fare gibi kemirici hayvanlar 我們已經討論到流浪狗之族群數是由環境之食物量來決定，垃圾會吸引其他潛在性疾病之散佈因子(如老鼠) ，因為對一般之人類公共衛生很重要，故需要妥善處理。屠宰場或食品市場周圍環境不好，的話風險會高。 如果TNR在有效之垃圾處理地區實施，流浪狗貓之族群數必然會降低。在這樣的狀況下，為了避免未來的饑餓與疾病，某種程度的選擇性剪除可能是必要的。 照片： 1. 母牛在馬路上吃垃圾，印度孟買。 2. 流浪狗吃馬路上之牛屍，印度齋浦爾 We have already discussed that the size of a stray population is dependent on the availability of food. Garbage will also attract other potential disease spreading agents (e.g. rats) so it is important for general human public health that it is dealt with appropriately. Poor hygiene around slaughter houses or markets selling food for human consumption is especially hazardous. If more efficient garbage collection is achieved in an area with a neuter and release programme, it is clear that the population that can be maintained will be reduced. In such circumstances, a degree of selective culling may be necessary to avoid starvation and disease in the future. Photos: Cows eating garbage in the street, Mumbai, India Stray dog eating a cow carcass in the street, Jaipur, India

40 Kontrol Programının Esasları: 6- Kısırlaştırma Sokak köpeklerinin kısırlaştırılması popülasyon kontrolü için önemlidir. Dişilerin kısırlaştırılmasıyla erkeklerin kızgın dişi etrafında kümelenmeleri ve dişi için kavgaları etmeleri de önlenir. Ki bu, halkın en fazla şikayet ettiği konulardan biridir. Fotoğrafta Osmangazi Reh. Merkezindeki meslektaşlarımız görülüyor

41 Kısırlaştırma yaşı Köpeğin en uygun kısırlaştırma yaşının ne olduğu konusunda bilimsel kanıt yoktur. 6 haftalık dişiler 3,5 kg ağırlığa ulaştıysa kısırlaştırılabilir. (Bu yaş ev köpeği için uygun olmayabilir). Yavrunun 2 aylıkken kısırlaştırılması sosyal gelişimi açısından sakınca taşımaz. Ancak sahipsiz hayvanların daha fazla stres altında olması, ölüm oranının bu yaşlarda yüksek olması, operasyon sonrası bakımın daha zor olması nedeniyle 3-4 aylığa kadar beklenilmesi daha uygundur. Ufak yaşta kısırlaştırmanın avantajları: Operasyon süresi kısa Hayvan ve cerrah için daha az stresli İyileşme daha hızlı ve komplikasyonsuz

42 Erkekler kısırlaştırılmalı mı?
Hem dişilerin hem de erkeklerin kısırlaşması maliyet açısından uygun değildir. Ancak parasal sorun olmadığı taktirde kısırlaştırılması yararlıdır. insanları şikayete iten dişi kavgaları, dişi etrafında kümelenme, koku bölgesinde hayvan hareketleri rekabetçi davranışlar, saldırgan davranışlar hatta işaretleme davranışları azalır.

43 Kısırlaştırmanın köpek açısından yararları:
Erkek köpekler dişi kavgaları nedeniyle yaralanmazlar hiyerarşik agresyon azalır prostat hastalıklarından ve perineal tümörler ve perineal hernilerden den korunurlar çiftleşme ile bulaşan hastalıklardan korunurlar Dişi köpekler kızgınlık öncesi kısırlaşanlarda meme tümörleri çok nadir görülür sık görülen rahim iltihaplarından korunurlar vaginal hyperplasia, ovaryum kist ve tümörleri, nymfomani, hayali gebelik sorunları görülmez 最適之絕育年齡仍然是獸醫師的爭議議題。傳統上貓多在性成熟前約五月齡時絕育，但母狗通常是在第一次發情後絕育。常聽到的理由是性成熟前絕育會造成日後尿道的功能不全，或增加陰道炎之機率。科學之數據顯示沒有顯著不好(或許某些品種會有輕微之尿道不適)，而母狗在第一次發情前絕育，的確可降低惡性乳癌之風險。故早期絕育變得較受歡迎，尤其是在族群控制被列入首要目標之地區。若所有動物都能在認養前，與在有生育風險前絕育，確實會有好處。有人提出麻醉與手術技術之風險，但依據經驗，大部份外科醫師發現幼獸比成獸容易做手術。一旦早期絕育之觀念被接受，對流浪動物控制計畫會有極大之好處。其中主要問題之一是計畫執行時對狗之捕捉與留置：捕捉一整窩小狗提供了很明顯之好處，雖然在青少年時期死亡率較高，但成本較低。 照片：印度亥德拉巴某動物收容所內之小狗。 The optimum age of neutering is still a contentious issue amongst veterinarians. Traditionally cats tended to be neutered prior to puberty at about five months of age, although bitches were generally not neutered until after their first season. It was often said that there would be an increased risk of urinary incontinence in pre-pubertal neutered dogs and perhaps an increased incidence of vaginitis. The scientific data appear to support the fact that there is no significant disadvantage (perhaps a slight increased risk of urinary incontinence in some breeds) and indeed there is the added advantage that bitches neutered before their first season have a very low risk of developing mammary carcinomas later in life. Early-age neutering has therefore become more popular, especially in situations where population control is the primary objective. It has the advantage of being able to neuter all animals before they are re-homed, and also neutering them before there is any risk of breeding. There are special considerations and precautions relating to the anaesthesia and operative technique, but with experience, most surgeons find the operation easier than in an adult. Once the concept of early-age neutering is accepted, there are significant potential advantages to stray control programmes. In these, one of the major problems is catching and housing the dogs during the programme - catching a whole litter of puppies offers distinct advantages, though clearly in situations of high juvenile mortality it may be considered less cost-effective. Photo: Puppies at a shelter in Hyderabad, India

44 Kısırlaştırmanın nadir de olsa olumsuz etkileri olabileceği göz önüne alınmalıdır
Erkeklerde ve dişilerde: Şişmanlama Kılların renk ve parlaklığında hafif değişimler Bazı deri sorunları Erkeklerde: Güvensiz köpeklerde korku agresyonu Sürüde mertebe kaybı Korku, eziklik, eziklik işemeleri vb. davranış sorunları Dişilerde: Östrojen yetersizliği, idrar kaçırma, kemik hastalıkları Erken kısırlaştırılanlarda vulva gelişim yetersizliğine bağlı idrar kaçırma

45 Sokak köpeklerinin popülasyon kontrolünde sahipli hayvanların da kısırlaştırılması önem taşır
Doğan yavrular gelişigüzel dağıtıldıkları için günün birinde evden atılmaya yani sokak köpeği olmaya adaydırlar. İnsanlar kolayca köpek edinirlerse barınaktakilere rağbet etmezler. Evde doğan köpeklerin mikroçip ve kayıt denetimlerini yapmak zordur Bu yolla satılan köpeklerden elde edilen gelir maliye açısından da kayıt dışı olmaktadır. Veteriner hekimler hayvan sahiplerine kısırlaştırmanın sağlık açısından yararlarını anlatmalıdır. Bu konuda hayvan sahibine zorunluluk getirilmez. Ama sertifika eğitimi, kampanyalar, mali sorumlulukların artırılması ve veteriner hekimlerin önerileri ile teşvik edilebilir. 所有流浪動物控制計畫，都必須要同時降低有飼主與無飼主動物之生育率。通常大家都非常不重視絕育，故教育很重要，所有從收容所被認養之動物都必須先絕育；另一方面亦可提供財務補助飼主以鼓勵將其寵物絕育 – 或許，例如，給予50%之寵物登記折扣。絕育的好處是： (1)族群控制；(2)降低雄性動物之攻擊性；(3)降低動物在各地區做領域記號；(4)降低遊走動物；(5)預防母狗日後子宮蓄膿；(6)若在第一次發情前絕育，可降低母狗惡性乳癌發生率。 一個極易引起爭議的議題是誰應該來做絕育。巡迴臨床車與不定期大規模絕育計畫或許有其價值，但理想之狀況是，地方獸醫應該被推動成長期執行絕育工作，這需要針對地方獸醫進行教育。 照片：(1)印度闕奈之藍十字標語；(2) 懷孕母狗之外科絕育。 Reducing the potential for breeding of owned and unowned cats and dogs is an essential aspect of any stray control programme. There is often a great ignorance about the benefits of neutering, so education is of major importance. Neutering is an important part of the programme. All dogs and cats re-homed from shelters should be neutered first. It is also possible to offer financial incentives to owners who have their pets neutered – perhaps 50% saving on the registration fee, for example. The benefits of neutering include: (1)Population control – fewer unwanted puppies and kittens; (2)Reduced aggression in males; (3)Reduced urination and territorial marking; (4)Reduced wandering; (5)Prevention of future pyometras in bitches; (6)Decreased incidence of mammary carcinoma in bitches if neutering performed prior to the first season. A potential contentious issue is who should perform the surgical procedures. Mobile clinics and intermittent mass neutering programmes may be of value, but ideally the standards of local veterinary practitioners should be improved such that the procedures can be performed locally in the long term. This may require education programmes aimed at local veterinarians. Photos: Slogan on the gate of the Blue Cross, Chennai, India Surgical neutering of a pregnant bitch

46 Sokak köpeklerinin kısırlaştırılması mümkün olduğunca toplu ve çabuk yapılmalıdır.
Sokak köpeklerinin kısırlaştırılması için belediye ve oda işbirliği ile tüm klinikçi veteriner hekimlerin katılacağı kısırlaştırma kampanyaları düzenlenmelidir.

47 Bakımevi personeli olarak Veteriner Hekimler
Bakımevinin en yetkili personeli olmalıdır. Konuyla ilgili eğitimli ve deneyimli olmalıdır. Bir veteriner hekim olarak hayvanseverliği tartışılamaz. Çalışmasına yetkisiz kişilerin müdahalesi kabul edilemez. Özlük hakları, aldıkları ücret, yaptıkları ağır ve sorumluluk isteyen bu işe uygun olmalıdır. Motivasyonsuz bakımevi hekimliğinin yapılması mümkün değildir.

48 Bakımevi koşulları neden ağırdır?
Veteriner Hekim zoonoz hastalıklarla iç içedir. Sürekli ıslak, soğuk ya da çok sıcak çalışma ortamı başka hastalıklara da davetiye çıkarmaktadır Gürültü ve koku kirliliği stres nedenidir. Stres de bağışıklığı olumsuz etkileyip hastalığa yakalanma oranını yükseltmektedir. Sürekli kullanılan dezenfektanların alerjik ve belki de kanserojen etkileri olabilir. Sosyal zorlukları işin diğer ve çok önemli diğer bir yanıdır.

49 Bakımevi ve hayvan toplama işi yapan personelin eğitimi
Personelin konuyla ilgili eğitim almış olması, hayvanları sevmesi ve maaşının yeterli olması çok önemlidir. Eğitim konuları: hijyen hayvan davranışları, hayvan refahı, hayvan tutulması ve yakalanması, bakımı

50 En ideali köpeğin kısırlaştırıldıktan sonra rehabilitasyon merkezinden sahiplendirilmesidir. Bunlar için şu düzenlemeler yapılır: Kısırlaştırılıp aşılanan köpeğe talip olursa, öncelikle alındığı yerin görevlilerinden onay alınacaktır. Sokağın popülasyon dinamikleri nedeniyle köpeğin sokağa iadesi tercih edilebilir. Rehab. Mrk. idaresi, sahiplenecek kişinin köpeğin fiziksel ve psikolojik gereksinimlerini karşılayabileceğinden emin olmak için ön araştırma yapar. Yapılan protokolde idare, köpeği yeni evinde istediği zaman görme ve geri alma yetkisine sahiptir. Belediye bakımevlerinden alınan köpekler için kayıt ücreti almaz. İstek olduğu takdirde hayvanın ilerdeki tüm aşı masraflarının belediye tarafından karşılanması sahiplendirme açısından teşvik edicidir. Bakımevi yükünü azaltmak için köpeğin bakım masraflarının karşılandığı “Geçici Evler” Projesi” uygulanabilir.

51 Bakımevlerinin diğer bir rolü
Bakımevleri sadece hayvanların barındırıldığı ve rehabilite edildiği yerler değildir. Halkın eğitiminde merkez durumunda olmalıdırlar. Hayvan bakımı ve davranışları konusunda sürekli olarak uygulamalı eğitimler verilmelidir. Bakımevlerinin modern ve sempatik olması, hayvanların mutlu ve neşeli olması sahiplendirme açısından olumlu etki yaratır

52 Kontrol Programının Esasları: 8- Kontrolden sorumlu kurumun durumu
Proje başlatılmadan önce yapılacak değerlendirmelerden en önemlisi, projeyi yürütecek kurumun yeterliliğidir.    5199 sayılı kanunun 7. maddesine göre bu tür projelerin yürütücüsü belediyelerdir. Kanunda “Belediyeler, bölge ve mahallerindeki, özellikle köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz hayvanların bakımları, aşılarının yapılması, işaretlenmesi ve kayıtlarının tutulmasının sağlanması, kısırlaştırılması, alındığı ortama geri bırakılması ve sahiplendirilmelerinin yapılması için hayvan geçici bakımevlerine gönderilmesi gibi yapılan tüm faaliyetlerde yerel hayvan koruma görevlileri ve gönüllü kuruluşlar ile belediye veteriner hekimlerinin koordinasyonunun sağlanmasıyla ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır” denmektedir.

53 Bu çalışmanın bilimsel ve teknik sorumluları veteriner hekimler olduğuna göre, veteriner işleri müdürlükleri, hatta veteriner hekimleri olmayan belediyelerin sokak hayvanları için bir şeyler yapmasını kimse beklemelidir. Veteriner hekimleri olmayan belediyeler, söz konusu bu kanuna muhalefet etmektedirler. Bu eksiklikler giderilmeden, bilimsel bir alt yapı gerektiren ve teknik detayları oldukça fazla olan “Kısırlaştır, Aşılat, Yerine Bırak” çalışmalarından sonuç almak mümkün değildir.

54 Derleyen: Prof.Dr. Tamer Dodurka
Köpeklerde popülasyon kontrol ve yönetimi II. Sahipli sahipli hayvanlar için yapılacak düzenlemeler Derleyen: Prof.Dr. Tamer Dodurka

55 Sokak köpeği popülasyon kontrolünde sahipli hayvanlarla ilgili
düzenlemeler ihmal edilmemelidir. Çünkü: 1) Sahipsiz hayvanların önemli kaynaklarından biri evlerden atılan köpeklerdir. 2) Sorumsuz hayvan sahipleri nedeniyle hayvanların yarattığı bazı tehlikeler, çevre ve gürültü kirliliği toplumun köpeklere bakışını olumsuz etkilemektedir. Oysa popülasyon yönetiminde en önemli noktalardan biri toplumun köpeklere olumlu bakmasını sağlayabilmektir.

56 Sahipli hayvanlarda popülasyon kontrolünün hedefleri
1- Popülasyonun niteliğini kontrol altına almak (Örn. bakanlıkça yasaklanmış ırkların denetimi ya da yerel de gereken benzeri önlemlerin alınması) 2- Hayvan sahibinin sorumluluğunu ve duyarlılığını artırmak 3- Doğan yavruların kaydını sağlamak, gelişi güzel dağıtılmalarını önlemek 4- Tehlikeli olabilecek bazı ırklar için kısıtlamalar getirmek (Yüksek kayıt ücreti, mizaç testi zorunluluğu vb) 5- Sahipli köpeklerden insanlara gelebilecek zararların önüne geçmek ve böylece insanlarda köpek korkusunun artmasını önlemek (Korku, hayvan sevgisinin önünde büyük bir engeldir)

57 Sahipli hayvanlar için yapılacak düzenlemeler: a- Ev hayvanlarında kayıt zorunluluğu
Ülkemizde ev hayvanları yasası yoktur. Ev hayvanları ile hayvan koruma kanunları iki ayrı kanun olarak ele alınmalıydı… Ancak, 2/05/2006 tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Hayvanları Koruma Kanunu Yönetmeliğinin 10. maddesi hayvan sahiplerine bazı sorumluluklar getirmiştir. Bu yönetmeliğin uygulanmasında belediyelere önemli görev düşer. Popülasyon dinamiği açısından en önemlisi kayıt zorunluluğudur.

58 Sahipli hayvanlar için yapılacak düzenlemeler:
a- Ev hayvanlarında kayıt zorunluluğu b- Sorumlu Hayvan Sahibi Sertifika Programı c- Halka açık yerde köpek gezdirenlerin uyması gereken kuralları düzenlemek d- HKK’da belirtilen tehlikeli köpeklerle ilgili yerel kararlar

59 Mikroçipli kayıt sisteminin popülasyon kontrolü açısından önemi
Sahipleri hayvanlarını kolayca terk edemezler. Bulunan hayvanın sahipli olup olmadığı anlaşılır. Bulunan ev hayvanları hemen sahibine teslim edilebilir. Ev köpeği popülasyonu daha iyi izlenir. Kayıt ücretleri, kısırlaştırma için finans kaynağı olabilir. Çip bilgileri merkezi bilgisayardan takip edilir ve böylece aşı ve kısırlaştırılma durumu da izlenebilir. Kalıtsal ya da bölgesel hastalıkların kayıtları tutulur. Vergi alınacaksa takibi mümkün olur. 猶如前述，辨識是有效執法的基礎，任何負責之飼主至少也會歡迎有辨識自己動物的機會。在規劃流浪動物計畫時，家狗家貓與流浪狗貓之策略不同。許多國家會將流浪狗放在中途之家(dog pound)暫養一段時間(一般是3至10天)等飼主領回。然後，狗可以安樂死或開放認養。若能強制實施狗之辨識與登記的話，流浪狗之主人在第一天就可知，若是家狗，可以快速讓飼主與狗重逢(但需付費)，這樣可以避免狗在收容所裡浪費時間。若是被棄養的，也可以找到飼主商量，若發現飼主重複棄養亦可重罰。若確定是無主狗，在第一天就可以開放認養，這樣亦可節省收容所之成本。流浪貓的做法不同，許多地區是由動保團體經營，方法包括：TNR、收容、認養、安樂死，視當地政策而異。狂犬病疫區每年會強制注射疫苗，若無辨識系統，執法時會不知道曾打過疫苗之狗。我們已經討論正確計算族群數之意義，故有效的寵物登記制度，為狗貓族群之監測提供了許多方便性。照片：有頸圈與頸牌之貓，可以看到飼主之姓名與地址。頸牌便宜，且號碼可以立即看到而不需要特殊設備(譯註：如晶片掃瞄器等)。然而頸牌可能會遺失或被取走，且不是永久性的。 As mentioned earlier, identification is a basic requirement for the efficient enforcement of any legislation. Any responsible owner would welcome the opportunity to identify his/her own animal as a very minimum. In devising stray control programmes, there is a different strategy for dealing with owned animals and unowned ones. In many countries, dogs taken from the street are kept in some form of ‘dog pound’. Generally the dog is kept for a period of time (which usually varies from three to ten days) in case an owner comes forward to claim it. After that time, the dog may be destroyed or offered for re-homing. If identification and registration were compulsory, the status of the dog would be known from day one. If it is owned, the owner can be found quickly and the dog reunited (at a fee), avoiding unnecessary time in the shelter. If the dog had been abandoned, the owner could be traced and dealt with appropriately. Repeated offences can be recognised and dealt with more harshly. If there is no owner, the dog can enter the re-homing programme from day one, thus saving a number of days of kennelling costs. Stray cats are not usually treated in the same way, and in many places animal protection societies deal with stray cats, either by catching, neutering and releasing them, sheltering, re-homing or euthanising them according to their policies. In countries where there is endemic rabies, annual vaccination may be compulsory. Without adequate identification, such a requirement is difficult to enforce. We have discussed already the importance of accurate population studies. Clearly efficient and effective registration offers many advantages to monitoring a proportion of the dog and cat populations. Photo: Cat with a collar and name tag, indicating the owner’s name and address. It is cheap, readily visible and does not require special equipment to see the number. However it can be lost or removed and is not permanent.

60 Kayıt ücretleri-Avustralya Örneği (Fikir edinilmesi için verilmiştir)
Kayıt işlemleri herhangi bir belediyede yapılabilir. Ücretler: Yavru ya da kısırlaştırılmış yetişkin: USD Kısırlaştırılmamış yetişkin: USD Kayıtlı bir üreticiye ait kısırlaştırılmamış: 40 USD Emeklilere ait kısırlaştırılmış: USD Tehlikeli ırklarda kayıt ücreti daha da yükseltilebilir

61 Kayıtta ücret alınmasının bazı sakıncaları da vardır:
Kayıtta isteksizlik doğurur. Hayvan edinmeyi zorlaştırır. Oysa hayvan sahibi olmak hayvanları tanımak ve sevmek açısından yararlı olur. Yine de faydaları daha ağır basmaktadır.

62 Evcil Hayvan Kayıt Sistemi nedir?
Mikroçip takılmış tüm köpek ve kedilerin listesinin bulunduğu veritabanıdır. Mikroçip numarası ile hayvan sahibinin iletişim bilgileri kaydedilir. Kaybolmuş olan ev hayvanlarının sahiplerini bulmak veya bilgileri güncelleştirmek için veritabanındaki bilgilere ancak yetkili kişiler ulaşabilir. Köpek, kaybolur ya da başka birine verilirse yeni bilgiler, eski sahibin tarafından 7 gün içersinde belediyeye bildirilmek zorundadır

63 Sahipli hayvanlar için yapılacak düzenlemeler: b- Sorumlu Hayvan Sahibi Sertifika Programı
Hayvan edinilmeden önce verilen eğitimler hayvan sahiplerinin daha sorumlu ve bilinçli davranmasını sağlar. Bu önemlidir! Çünkü hayvanları terk etmenin en önemli nedeni bilinçsizlik ve duyarsızlıktır. Örneğin: Köpekleri tanımamak ve yanlış köpek seçmek, Köpekten beklediğini bulamamak (Bir çok insan aldığı köpeğin filmlerdeki maharetli köpekler gibi olacağını düşünmektedir), Köpeğini eğitememek, Yanlış uygulamalar nedeniyle köpekte davranış bozukluklarının gelişmesi, Köpeği atmanın köpek açısından mahsurlarını bilmemek, Kısırlaştırmanın önemini bilmemek ve doğan yavruları gelişigüzel dağıtmak.

64 Sahipli hayvanlar için yapılacak düzenlemeler: c- Halka açık yerde köpek gezdirenlerin uyması gereken kuralları düzenlemek (örnek): 1-Köpek halka açık bir yerdeyse uygun bir tasma ve kayışı ile yetkin bir kişinin tam kontrolünde olmalıdır. 2- Bu tasmaya kimlik bilgilerinin yazılı olduğu bir künye takılmalıdır. 3- Köpek tasma takma zorunluluğu olmayan bir bölgede olsa bile yetkin bir kişinin kontrolünde olmalıdır. 4-Tasma/kayış takma zorunluluğu olmayan bölgelerde aynı anda dörtten fazla köpek gezdirilmesine izin verilmez. 5- Halka açık yerlerde, belirli ırk köpeklere ağızlık takılmalıdır. 6- Köpek, dışkısını yaptığında temizlememek suçtur; (Japonya’da DNA testiyle suçlu bulunmaktadır) 7- Köpeklerin hijyen gereken bazı bölgelere sokulması yasaktır. 8- HK Yasası ve yönetmeliklerinde belirtilen tehlikeli ırkların “mizaç testi belgesi” olmadan dolaştırılması suçtur.

65 Cezalar-Avustralya Örneği
Mikroçip taktırmamak USD Köpeği kaydettirmemek USD Yasaklı bir köpeği kaydettirmemek . .… …550 USD Adresin/sahibin değiştiğini bildirmemek USD Köpeği halka açık yerde kayışsız tutmak USD Köpeğin dışkısını toplamamak USD Köpeklerin yasak yerlere sokulması USD

66 Sahipli hayvanlar için yapılacak düzenlemeler: d- HKK’da belirtilen tehlikeli köpeklerle ilgili yerel kararlar Bu köpekler 2 gruba ayrılmalıdır: Sadece özel izin ve gerekçeyle bakılabilenler, Mizaç testi ile izin verilenler. Şu kurallara tabi olmalıdırlar: Diğerlerinden ayırmak için özel tasmalar takılır. Bu tasmalar geceleri parlayan cinsten olmalıdır. Bahçe kapısına özel bir levha asılır. Bahçe duvarının yüksekliği en az 1,8m olmalıdır. Çocukların ellerini sokabileceği bir yapıda olmamalıdır. Kaybolma durumunda yetkililere acil haber verilir. Kısırlaştırılması zorunludur. Satışı, hediye edilmesi ve üretilmesi yasaktır. Bkz. HKK

67 Mizaç testi zorunluluğu
Mizaç testi, tehlikeli ırkların barındırılma ve/veya sokağa çıkarılma izinleri için zorunludur. Tehlikeli ırklara mensup olmasa bile hakkında şikayet olan ya da bir olaya neden olan köpeklere de uygulanır. Test sonunda hayvana el konulup barınağa gönderilebilir ya da sokağa çıkmasına izin verilmeyebilir. Mevcut mevzuatta bu test zorunlu değildir. Oysa bir ırkı tamamen yasaklamak yerine, gerçekten saldırgan olanları bu testlerle belirleyip kısıtlamak daha uygundur.

68 Sonuç Hem merkezi hem de yerel yönetimlerce alınan kararlarla yasal zemine oturtulan, bilimsel yöntemlerle, yörenin koşullarına göre hazırlanan “popülasyon kontrol programı” tüm hatlarıyla uygulanırsa: doğurmayan, aşılı köpekler ömürlerini sokaklarda tamamlayacaklar, çoğalmadıkları için sayıları azalacak, yani köpek sayısı artmadan sürdürülebilir düzeye inecektir. Dünyada bu sorunla mücadelede kullanılan hiçbir yöntem kusursuz değildir. Ancak, plansız, programsız, yönetimsiz, gelişigüzel uygulanan tüm çabaların boşa gideceği, kaynakların boşuna israf edileceği konusunda ülkemiz yeterli birikime sahip olmuştur. .