Lənkəran rayon Boladi kənd 1 saylı orta məktəb

... konulu sunumlar: "Lənkəran rayon Boladi kənd 1 saylı orta məktəb"— Sunum transkripti:

1 Lənkəran rayon Boladi kənd 1 saylı orta məktəb
FİZİKA VIII SİNİF Maddənin aqreqat halları Cavadzadə Nübar

2 Novruz bayramında hansı çərşənbələr qeyd olunur ?
Yel çərşənbə Su çərşənbə Torpaq çərşənbə Od çərşənbə

3 Maddənin dörd aqreqat halı var
Bərk Maye Qaz Plazma

4 Maddənin bərk halı Bərk halın hansı xassələri var ?
Maddənin bərk halı formasını və həcmini saxlayır, dəyişmir. Səbəbi? Bərk cisimlər müəyyən kristallik quruluşa malikdir

5 Maddənin maye halı Maddənin maye halı həcmini saxlayır, formasını asanlıqla dəyişir. Deməli mayenin konkret forması yoxdur, olduğu qabın formasını alır. Səbəbi? Maye molekulları arasındakı rabitənin zəif olması

6 Maye molekulları bir-birinə yaxın yerləşirlər, lakin bir oturaq vəziyyətdən digərinə keçə bilirlər.Temperatur aşağı düşdükcə molekulların hərəkət sürəti azalır

7 Maddənin qaz halı Maddənin qaz halının forması və həcmi yoxdur.
Qaz ona verilən bütün həcmi tutur Qazı istənilən qədər sıxmaq olur Səbəb? Qaz molekulları arasinda cazibə çox kiçikdir Qaz molekulları arasinda məsafə çox böyükdür

8 Maddənin plazma halı Plazma qismən və ya tamami ilə ionlaşmış qazdır.

9 Eyni bir maddə müxtəlif aqreqat halda ola bilərmi?
Buz əriyərək bərk haldan maye halına keçır Su buxarlanaraq maye halından qaz halına keçir

10 Maddənin aqreqat halının dəyişməsi
Subilmasiya Qaz Bərk Desubilmasiya Buxarlanma Ərimə Kondensasiya Maye Bərkimə

11 Aqreqat halların fərqi nədir ?
Bir çox maddə eyni atomlardan təşkil olunmasına baxmayaraq fərqli görünür və fərqli xüsusiyyətləri daşıyır. Sizin fikrinizcə, ətrafınızda gördüyünüz cisimləri bir-birindən fərqli edən şey nədir? Rənglərini, formalarını, qoxularını, dadlarını bir-birindən fərqləndirən, yumşaq və ya bərk edən nədir? Bütün bunların səbəbi məhz atomların molekulları əmələ gətirmək üçün öz aralarında qurduqları fərqli kimyəvi əlaqələrdir.

12 Aqreqat hallarının müxtəlifliyi molekulların düzülüşü,hərəkətləri
və qarşılıqlı təsirin xarakterləri ilə əlaqədardır. Belə ki, su, su buxarı və buzun molekullarının eyni olmasına baxmayaraq onlar maddənin müxtəlif aqreqat hallarındadır.

13 Kristallik quruluşa malik maddənin maye halına keçməsi üçün molekulların nizamlı düzülüşü pozulur, molekullar daha sərbəst hərəkət edə bilirlər.

14 Öyrəndiklərimizi təcrübədə yoxlayaq .
Soyuducudan bir qədər buz götürüb metal qabda qızdırıcının üzərinə qoydum. Termometrlə temperaturun dəyişməsini müşahidə etdik.Gördük ki,temperatur 0 0C –yə qədər yüksəldi və bu zaman buz əriməyə başladı Deməli hər bir maddənin dəqiq ərimə temperaturu var.Belə ki, buz 0C-yə çatmamış ərimə baş vermədi.Qızdırmanı davam etdirməyimə baxmayaraq buz tam əriyənə qədər temperatur yüksəlmədi.Deməli, verilən istilik miqdarı buzun əriməsinə sərf olundu. Buz əriyib qurtardıqdan sonra temperatur yenidən yüksəlməyə başladı. t, C Buxar 100 su Suyu qızdırmaqda davam etdik.Termometrin göstərişi 1000C göstərdiyi anda su qaynamağa başladı.Qızdırıcının işləməsinə baxmayaraq termometrin göstərişi daha yüksəlmədi.Bu da verilən istilik miqdarının buxarlanmaya sərf olunduğunu göstərir. Buz və su Q,C buz Q Q -10

15 Ət məhsullarının dondurulmasında,
çayın qaynadılmasında, dondurma hazırlamaqda, və s. Müxtəlif maşın hissələrinin yaradılmasında, Neft borularının hazırlanmasında, tikinti sənayesində,zərgərlikdə,şüşə qabların hazırlanmasında Suyun donması,buzun əriməsi,bitkilərin inkişafı

16 CH4 Al Fe H2 Au He Evimizi tikmək üçün bizə bərk maddələr lazımdır. Kimyəvi formulu bərk maddələrə uyğun kərpicləri tapın Cu

17 Maddənin aqreqat hallarını dəyişmək nə üçün lazımdır?
Aşağıdakı suallara cavab tapmaq üçün sərbəst araşdırma aparmağı şagirdlərə tapşırdım. Maddənin aqreqat hallarını dəyişmək nə üçün lazımdır? Aqreqat hallarının müxtəlifliyi nə ilə əlaqədardır?

18

19

20

21

22 Cavab doğrudur ! Afərin! Test 1

23 Cavab səhfdir ! Yenidən fikirləş! Test 1