Elmi məqaləni necə yazmalı

... konulu sunumlar: "Elmi məqaləni necə yazmalı"— Sunum transkripti:

1 Elmi məqaləni necə yazmalı
Elmi məqaləni necə yazmalı? Bu təqdimat yenicə elmi tədqiqat işlərinə başlamış magistr tələbələrinə, aspirantlara kömək üçün işlənmişdir. Elmdə ilk addımlarını atan gənclər üçün elmi məqalə onun müvvəfəqiyyətlərinin rəhnidir. Odur ki, elə əvvəldən elmi məqaləni lazımı səviyyədə yazmaq bacarığı onun əsl alim  kimi formalaşmasına və yüksək uğurlar qazanmasına çox kömək edər. Müəllif İsmət S.Əhmədov

2 Sizin elmə töhfəniz nə ölçülür?
Elmin qurulması tədqiqat işlərinin bir-biri ilə əlaqəsini tələb edir İlkin araşdırmalar sizin üçün bazis rolunu oynayır, bundan sonra siz elm şəbəkəsində həm istehsalçı və həm də idxalçı olacaqsınız. Karye-ranızın sonuna qədər elmi məlumat- lar toplamaq həvəsi, əks əlaqə, şübhələr və təkrar-təkrar təcrübələr sizi kölgə kimi izləyəcək. Odur ki, aldığınız nəticələri mümkün qədər vaxtında və münasib şəkildə elm aləminə çatdırmağınız çox vacibdir. Elmi ədəbiyyat Tədqiqat Elmi məhsul

3 Proses necə başlayır? İlkin təcrübə Sual cavab Yeni təcrübə Xülasə
Hə cavab yox Yeni təcrübə Xülasə Layihə hazırlığı Nəticələr Laboratoriya işi Əlyazması Nəşri və axtarış

4 Sizin elmi işlərinizin elm aləminə bəlli olduğuna əmin olun və nəticələrinizi koleqalarınızla müzakirə etməyə cəhd edin! Necə? Elmi nəticələrinizi yazılı, şifahi və digər üsullarla çatdırmağa cəhd edin!

5 Məqaləni yazmağa başlamazdan əvvəl nəzərdə tutduğunuz suala təcrübələrin cavab verdiyinə əmin olun
Qeydlərinizi sistemləşdirin, ədəbiyyat məlumatlarını toplayın, lazım olacaq digər materialları aydınlaşdırın

6 Məqalənin əlyazmasına necə başlamalı?

7 Məlumatlarını təşkil et
Grafiklər Ədəbiyyat Cədvəllər Şəkillər fotolars Sxemlər Qeydlər

8 Məlumatların ayrı-ayrı bloklarda quruluşu
Problem, məsələnin qoyuluşu, aktuallığı, nə üçün bu sual? Giriş Nümunələr, təcrübə obyekti, cihazlar, şərait və statistika Material və metod Təcrübələr, təcrübələrin nəticələri, qrafik, cədvəl, fotoşəkil və s. Təcrübələr Nəticələrin analizi və müzakirəsi, başqa müəlliflərin nəticələri ilə müqayisəsi Müzakirə

9 Məlumatlarinizi əlaqələndirməyə cəhd edin Və onları strukturlaşdırın

10 Elmi məqalənin strukturu
Başlıq Müəllif (lər), iş yerləri, koordinatları Xülasə, açar sözlər Giriş Material və metod Təcrübə və nəticələr Müzakirə Qərar Təşşəkkür (məqaləni maliyələşdirənlərə və şəarit yaradanlara Ədəbiyyat Əlavələr

11 Başliq Nə üçün başlıq vacibdir?
Elmi məqalənin başlığı təcrübənin mahiyyətinə tam uyğun olmaqla çox yığcam və cəlbedici olmalıdır. O informativ, qısa, spesifik, aydın və birmənalı olmalıdır. Nə üçün başlıq vacibdir? İnformasiya axtarışı xidmətlərinin, brauzerlərin və ya məlumat banklarının çoxu onların indekslərini işləyib hazırlamaq üçün onun adından istifadə edir, başlıq məqalənin hər cür yayılmasını və axtarışını asanlaşdırır.

12 Müəllif(lər)in adı və koordinatları
Məqalələrinizdə çalışın həmişə eyni addan və eyni stildən istifadə edin. Belə olan halda heç kimi çaşdirmayacaqsınız, axtarış asan olacaq və yadda qalan müəllif olacaqsınız. "Etibarlı ad" arzu olunandır. Yazışmanın (korrespondesiya) hansı müəlliflə olacağını müəyyənləşdirin. Təşkilatların (müəssisələrin) tam ad və ünvanını verin. Hal-hazırda elektron poçtlar da həmçinin verilir.

13 Xülasə (abstrakt) Xülasə, məqalənin qısa məzmunudur. Burada çox səlis şəkildə problem, təcrübə, nəticələr və son qərar verilir. Axtarış saytlarına adətən xülasə qoyulduğundan və digər müəlliflər çox zaman yalnız onunla kifayətləndiyindən onu həddən artıq səlis və məzmunlu yazmaq lazımdır. Əsas məsələlərdən biri də onun ölçüsüdür. Çox az sözlə ( ), xülasə məqalənin əsas aspektləri, nəticələr və onların interpretasiyaları haqqında, məlumat və cavab verməlidir

14 Xülasənin strukturu Qısa cümlələr, ancaq teleqraf cümlələri olmasın
Ədəbiyyat olmasın Cədvəl və qrafik, sxem, şəkil olmasın Acronimlər, ixtisarlar olmasın Çox təfsilata varmayın!

15 Açar sözlər Açar sözlər "boş sözlər" və ya xüsusi ümumiliklər olmamalıdır. Onların mənbələri:məqalədə verilən sözlər və sərbəst mətn

16 Giriş Qısa Nəzəri cəlb edən Ən münasib istinadlar (elmi ədəbiyyatdan)
Məlum məlumatların təkrar edilməməsi Məqsəd və obyekt

17 Material və metodlar Nümunələr, nümunə Adamlar
Material (mənşəyi, əgər vacibdirsə) Metodlar (istinadlar və qısa təsvir) Statistik metodlar (software) Tənliklər. Beynəlxalq standartlara uyğunluq Məqsədlər və obyekt

18 Təcrübələr Məqsədə cavab verir Məntiqi ardıcıllıqla aparılmışdır
Artıq (lazımsız) təcrübələri daxil etməyin İlk hipotezanı etibarsız saymayın, onları uzaqlaşdırmayın (yox etməyin) Cədvəllərdə, şəkillərdə və mətndə heç bir informasiyanı təkrar etməyin

19 Müzakirə Təcrübələrin mahiyyəti nədir və onlar nəyi göstərir?
Təcrübələr başqa elmi təcrübələrlə uzlaşır ya yox? Təkrarçılıq olmasın Alınan nəticələr

20 Təşəkkürlər Adlar, İnstitutlar, layihələr, qrantlar, və s...

21 İstinad S. Harvard S. Vancouver
(Adı və ili) (rəqəmlə) Nəticələr bu işlərlə uyğunlaşır [1,2]...... Nəticələr bu işlərlə uyğunlaşır (Smith, 1996; Brown et al., 1998)....

22 Ədəbiyyatın elementləri:
Jurnal məqaləsi: Müəlliflər. İl. Məqalənin başlığı. Tom. (issue).səhifə. Kitab: Müəlliflər. İl. Məqalənin başlığı. Redaktor. Şəhər. Nəşriyyat. s. Kitabdan fəsil: Fəslin müəllifi. İlr. Fəslin başlığı. Redaktor. Kitabın adı. Şəhər. Nəşriyyat. S.s. Patent: Müəllif. İl. Patentin adı. Patentin nömrəsi (indeksi) Konfrans materialı: Müəllif. İl. Konfransın adı. Şöbə. Şəhər. Tarix

23 Felin zamanları Məlum növ Keçmiş Məchul növ İndiki
Direktivlər, nəticələr, ümumiləşmələr, stabil vəziyyətlər İndiki Keçmiş Prosedurlar, nəticələr, son fikirlər Məchul növ Məchul növ ilə mətni korlamayın, bundan boyun qaçırın, yalnız naməlum mövzulardan istifadə edərkən və məqsədə müvafiq hallarda işlədin

24 Cədvəllər Başlıqlarda ölçü vahidini verməyi yaddan çıxarmayın
Başlığı mətnə uyğun sadə olmalıdır. Ton və ştrixlər verməyin. Mətni və başlıqları ayırmaq üçün yalnız xətlərdən istifadə edin. Başlıqlarda ölçü vahidini verməyi yaddan çıxarmayın Şəkil və cədvəllərdə hər hansı bir informasiyanı təkrar etməyin Cədvəl adətən 2x2 sətirli və isənilən sayda stünlu ola bilər. Yalnız mühüm dipnotlardan istifadə edin.

25 Şəkillər Şəkil = şəkilin başlığı + koordinat oxları + vahidlər + məzmun Şəkillər rəqəmlərdən çox tendensiyanı xarakterizə etməlidir (göstərməlidir) Şəkillərdə torlar, çərçivələr, yazı, xətlər çox olmasın! Şəkillər yalnız bir xətt olmasın! Məlum simvollardan, aydın xətlərdən istifadə edin və səliqə ilə yazın!

26 Dərc etmək üçün jurnal seçmisinizmi?
Müəlliflər kim olacaq, məlumatlandırmısinizmı? Gəlin məqalənin birinci layihəsini yazaq!

27 Qaç Əlyazmalar Jarqon sözlərdən Uzun-uzadı sözlərdən Artıq cümlələrdən
Qeyri müəyyənlikdən Uzun-uzadı sözlərdən Jarqon sözlərdən Əlyazmalar Artıq cümlələrdən Bir qiymətli olmayan məlumatlardan

28 Əlyazmalar Daha yaxşı Daha qısa Daha sadə Aydın Çoxlarını tulla
Çox qısa

29 G i r i ş material + metod Müzakirə Necə?
Sizin məqaləniz bu suallara cavab verirmi? Nə üçün? G i r i ş Necə? material + metod Nə nəticə almısan? N ə t i c ə l ə r Nəticələr nə göstərir? Müzakirə

30 Cədvəl və şəkillərin hamısımı lazımlıdır?
Cədvəl və şəkillərdə olan Məlumatların dəqiqliyin səliqə ilə yoxlayın Cədvəl və şəkillərin hamısımı lazımlıdır? Şəkil və cədvəllərdən hansını birləşdirə bilərsiniz Hansısa məlumat təkrarlanırmı?

31 2-ci layihə Axırıncı əlyazma Stilə bir də nəzər yetir
1-ci layihəni yendən oxu Stilə bir də nəzər yetir 2-ci layihə Mündəricatı, məlumatları, ədəbiyyatı gözdən keçir Axırıncı əlyazma