1. Temel Bilgi Teknolojileri 2 Anakart İşlemci Ram Harddisk Floppy Ekran Kartı Kasa Monitör Klavye+Mouse Temel Birimler Yazıcı Tarayıcı Çizici… Çevre.

... konulu sunumlar: "1. Temel Bilgi Teknolojileri 2 Anakart İşlemci Ram Harddisk Floppy Ekran Kartı Kasa Monitör Klavye+Mouse Temel Birimler Yazıcı Tarayıcı Çizici… Çevre."— Sunum transkripti:

1 1

2 Temel Bilgi Teknolojileri 2 Anakart İşlemci Ram Harddisk Floppy Ekran Kartı Kasa Monitör Klavye+Mouse Temel Birimler Yazıcı Tarayıcı Çizici… Çevre Birimleri Donanım MS-Dos Windows Unix Linux Nowel OS/2 İşletim Sistemleri MS Word MS Excel MS Power Point Muhasebe Programları Oyunlar Chat Programları Uygulamalar Yazılım BİLGİSAYAR

3 Temel Bilgi Teknolojileri ANA DONANIM BİRİMLERİ  KASA İÇİNDE  Anakart (Main Board)  RAM  İşlemci (CPU)  Ekran Kartı (Graphic Card)  Sabit Dist (Hard Disk)  Disket Sürücü (Floppy Drive)  KASA DIŞINDA  Klavye (Keyboard)  Ekran (Screen)  Fare (Mouse) EK DONANIM BİRİMLERİ  KASA İÇİNDE  Ses Kartı (Sound Card)  CD-DVD-ROM  Ağ Kartı (Network Adapter)  TV Kartı (TV Card)  KASA DIŞINDA  Yazıcı (Printer)  Hoparlör (Speaker)  Oyun Çubuğu (Joystick) 3

4 Temel Bilgi Teknolojileri 4 Ekran / Monitör / Screen Kasa / Tower / Case Fare / MouseKlavye / Keyboard Hoparlör / Speaker

5 5

6 Temel Bilgi Teknolojileri  Monitör; bilgisayarın mikroişlemcisinden gönderilen sinyallerin ekran kartında işlenmesinden sonra gözün görebileceği şekilde görüntüye dönüştüren cihazdır.  Monitörün Kalitesini Etkileyen Faktörler;  Nokta Genişliği / Aralığı  Çözünürlük  Görüntü Alanı (İzlenebilir alan)  Görüntü Tazeleme Oranı  Renk Derinliği 6

7 Temel Bilgi Teknolojileri  Ekranda görünen şekil, dikey(sütun) ve yatay (satır) üzerindeki kırmızı, yeşil ve mavi noktalardan oluşur, bunların her birine pixel denir. Nokta genişliği pikseller arasındaki boşluktur.  Nokta genişliği hakkında akılda kalması gereken şey ne kadar küçükse o kadar iyi olduğudur. 7

8 Temel Bilgi Teknolojileri  Ekran görüntüsü oluşturmak için kullanilan yatay ve dikey nokta sayısına "çözünürlük" denir. Yataydaki piksel sayısı ve dikeydeki piksel sayısının ard arda yazılmasıyla ifade edilir  Örneğin 800*600 çözünürlük 800 sütun da ve 600 satır da olmak üzere toplam 480 000 nokta olduğunu belirtir.  Yüksek çözünürlük daha fazla bilgilerin ekrana iletilebilmesi ve daha net görüntüler demektir. 8

9 Temel Bilgi Teknolojileri  Görüntü Alanı (İzlenebilir alan): Monitör görüntü alanı, ekranın köşegen uzunluğuyla ölçülür, birimi inc dir.  15”, 17”, 19”, 21” 9

10 Temel Bilgi Teknolojileri  Ekranda 1 saniyede görüntünün kaç defa değiştiğini Tazeleme oranı belirler.  Örnek: Bu oran 70 ise ekrandaki görüntüler 1 saniye boyunca 70 defa değişip tazelenirler.  Düşük tazeleme oranları ekranda titreşimlere yol açar ve bu durum baş ağrısı ve gözlerde probleme yol açar.  Yenilemenin çözünürlükle de bağlantısı vardır. Ekran çözünürlüğü arttıkça görüntü yenileme hızı düşer. Çünkü daha çok nokta ayrıntısı taranmaktadır ve işlem zamanı uzamıştır. 10

11 Temel Bilgi Teknolojileri  Monitördeki renk kalitesini ifade etmektedir. Monitörde gösterilebilecek renk adedi bu tanımlama ile elde edilir.  Daha fazla renk, gerçeğe daha yakın ve daha iyi görüntü demektir.  Yandaki tablo, bit derinliklerinin ne kadar değişik renge olanak verdiklerini göstermektedir 11

12 Temel Bilgi Teknolojileri  CRT (Cathode Ray Tube) Katot Işın Tüplü Ekran  LCD (Liquid Crystall Display) Sıvı Kristalli Ekran  Plazma: İyon dengesi olan bir plazma ortam 12

13 Temel Bilgi Teknolojileri  Standart renkli televizyon teknolojisi olan Tüp teknolojisi ile çalışırlar.  Elektron tabancasından çıkan elektronların monitör yüzeyindeki fosfor tabakasına çarpması sonucu meydana gelen patlamayla birlikte oluşan ışıma prensibine göre çalışmaktadırlar. 13

14 Temel Bilgi Teknolojileri  LCD ekranlar en yalın ifadeyle iki cam levha arasına sıkıştırılmış sıvı kristal örgüsüdür.  LCD ekranın arka kısmında bir ışık kaynağı vardır, görüntü bu ışık kaynağından yayılan ışığın, iki cam levha arasında sıkışmış olan sıvı kristal örgüsünden geçerken değişik renklere bürünmesiyle elde edilir. 14

15 Temel Bilgi Teknolojileri  Avantajları  LCD'ler çok incedirler, bu nedenle geleneksel CRT televizyonların ya da monitörlerin kullanılamayacağı yerlere takılabilirler.  Renk üretimleri mükemmeldir.  Renk kontrastı iyidir, ancak mükemmel değildir.  Fosfor temelli bir teknolojiye sahip olmadıkları için, aynı rengin aynı noktada uzun süre kalmasının yaratacağı problemler LCD ekranlarda görülmez.  Dezavantajları  Ekran alanı başına en yüksek maliyetli görüntüleme seçeneğidir.  Karanlık sahnelerde detayları CRT televizyonlar ya da monitörler kadar iyi veremeyebilirler.  Görüş açıları düşüktür. 15

16 Temel Bilgi Teknolojileri  Plazma, birbirine eşit sayıda bağımsız elektron ve pozitif iyonlardan oluşan elektriksel anlamda Nötr, yüksek iyonize edilmiş gaz karışımının farklı bir hale dönüştüğünde kendisine verilen isimdir. Bu açıdan bakıldığında maddenin katı, sıvı ve gaz dediğimiz üç halinden farklı bir haldir.  Cihaza elektrik verildiğinde bu bölmelerin içindeki özel karışım gaz, maddenin üç halinden farklı olan plazma haline dönüşür ve görünmeyen UV ışını yayar. Bu ışın kırmızı, mavi ve yeşil fosfor tabakasına çarparak görünür ışığı ve renkleri oluşturma yöntemi ile diğer televizyon teknolojilerinden farklılaşır.  Plazma teknolojisinde her pikselde içleri özel bir gaz karışımı ile dolu düşük basınçlı kapalı cam bölmecikleri vardır. Bu ufak plazma bölmelerinin ardında kırmızı, mavi ve yeşilden oluşan renkli fosforlar bulunur. 16

17 Temel Bilgi Teknolojileri  Plazma Artıları ve eksileri  + 161cm e kadar plazma ekranlar bulunabilir.  + Az yer kaplar hafiftir.  + Yenilerde HD uyumu ile mükemmel görüntü kalitesine ulaşılabilir.  - Görüntü kalitesi LCD lere nazaran daha düşüktür  - Güç tüketimi fazladır.  - Ekranda uzun süre kalabilecek sabit bir görüntü ekran yüzeyine yapışır ve silinmez.  - Fiyatları pahalıdır. 17

18 18

19 Temel Bilgi Teknolojileri  Diğer bir adıyla grafik kartları olarak bilinen bu kartlar bilgisayar monitöründeki her türlü yazının ve grafiğin oluşturulmasında işlemci ile monitör arasında görev yapan adaptörlerdir,  Grafik kartları genel olarak dört bölümden oluşur.  Ekran Belleği  Video Denetleyici  Video RAM  Karakter Üretici 19

20 Temel Bilgi Teknolojileri  Bilgisayarda ekranlarının (monitör) çalışması için, makinenin içinde bir ekran kartı olmalıdır.  Ekran kartları, diğer bir adıyla grafik kartları, bilgisayar monitöründeki her türlü yazı, grafik, resim, film gibi şekillerin oluşturulmasında işlemci ile monitör arasında görev yapan adaptörlerdir. 20

21 Temel Bilgi Teknolojileri  Yani ekran kartları bir bilgisayarın CPU’ sunda işlenen verileri monitöre anlaşılır bir şekilde iletme amacıyla kullanılır. Bilgisayarın yaptığı işlerin sonucu, ekranımızda görüntülenir.  Ayrıca bu kart ekrandaki görüntülerin netliğini ve görüntü tazeleme hızını belirler.  Mevcut kullanılanlar içinde PCI ve AGP olmak üzere iki veri yolunu kullanan ekran kartları bulunmaktadır.  TV-Out özelliği olan ekran kartları ile bilgisayardaki görüntü TV ekranına aktarılabilir. Bunun için SCART kablosunun bir ucu TV ye diğer ucu ekran kartına takılır. 21

22 22

23 Temel Bilgi Teknolojileri  Ethernet kartı, network(ağ) sistemlerinde kullanılan, bilgisayarla ağ arasında iletişimi sağlayan ağ arabirim kartıdır. (NIC Network Interface Card).  Masaüstü bilgisayarlarda bir genişleme yuvasına takılan, diz üstü bilgisayarlarda bir PC Card (PMCIA) soketine takılan yahut bir paralel port aracılığıyla bağlanan karttır.  Bir PC'yi ağa bağlayabilmek için bilgisayar içerisindeki bölümlere (slot) Ethernet ağ kartı takılmalı ve bilgisayara kartın sürücü programı yüklenmelidir. 23

24 24

25 Temel Bilgi Teknolojileri  Bilgisayarınızı bir televizyon’a emüle eden (benzeten) bir parça ve program grubudur.  Üstünde TV Tuner olan bir kart, anten veya kablo tv gibi bir alıcıdan gelen görüntüyü alarak çeşitli yongalar yardımıyla Anolog Digital çeviri yaparak veri yoluna paket olarak iletir. Veri yolundan giden bu bilgiler bir program tarafından alınır ve ekrana yansıtılır. 25

26 26

27 Temel Bilgi Teknolojileri  Ses kartı anakarttakı ISA veya PCI veriyoluna takılan ve bilgisayarın ses kaydetmesini, işlemesini, ve çalmasını mümkün kılan bilgisayar parçasıdır. Genel görünümü elektronik bir devre ve dışarı ile bağlantının sağlanabileceği jak yuvalarından ibarettir.  Ses kartlarının dört temel fonksiyonu: ses oluşturma işlevi, MIDI ara yüzü, analog dan sayısala çeviri (mikrofon aracılığıyla ses kaydı vb.), sayısaldan analog'a çeviri (hoparlorden ses çıktısı vb.) şeklindeki işlemlerdir. 27

28 Temel Bilgi Teknolojileri  Geçmişte ses kartları ISA yuvaları için üretilirken, artık PCI yuvalarının gelişmiş özellikleri ve daha az işlemci ihtiyaçları göz önünde bulundurularak PCI yuvalarına göre üretilmektedir.  Hatta günümüzde kimi anakart üreticileri ses kartlarını anakartların kendi üstlerinde (on-board) olarak üretmektedirler. 28

29 Temel Bilgi Teknolojileri 29

30 30

31 Temel Bilgi Teknolojileri 31

32 Temel Bilgi Teknolojileri Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların birbiriyle iletişimine zemin hazırlayan elektronik parçadır. Bilgisayara takılan parçaların hangi özelliklerde olması gerektiğini Ana Kart belirler 32

33 Temel Bilgi Teknolojileri Ana Kartın temel görevi, üzerinde bulunan birimler ile sonradan takılan birimler arasındaki bağlantıyı sağlamaktır. Ana kart üzerinde bu görevi sağlayan çeşitli entegreler (chipset, yonga seti) bulunmaktadır. 33

34 Temel Bilgi Teknolojileri 34 Anakart ile kasa dışındaki parçaları birbirine bağlayan portlar PS2 Fare PS2 Klavye RJ-45 Network Ses Giriş Ses Çıkış Mikrofon Giriş USB VGA Monitor Seri Port Paralel Port

35 Temel Bilgi Teknolojileri 35 PS2 Yeşil olana fare, mor olana klavye takılır Konnektör 6 pinlidir.

36 Temel Bilgi Teknolojileri 36 Konnektörün ucunda 25 pin bulunur Yazıcı, tarayıcı vb. parçalar takılır. Hızı 150 KB/sn. dir

37 Temel Bilgi Teknolojileri 37 Ethernet Port Yerel ağlara bağlanmak için kullanılır 10 Mbps veya 100 Mbps hızında bilgi gönderilebilir

38 Temel Bilgi Teknolojileri 38 USB Port Universal Serial Bus Her türlü cihaz bağlanabilir Seri ve Paralel portlara göre çok hızlıdır 12 Mbps hızında bilgi aktarılabilir USB portları çoğaltılabilir

39 Temel Bilgi Teknolojileri 39 Monitör 15 pin bulunmaktadır Resim ve görüntü gibi yüksek çözünürlük gerektiren bilgileri göndermek için idealdir.

40 Temel Bilgi Teknolojileri 40 S-Video Port Super Video Video bilgisini renk ve parlaklık olmak üzere iki farklı sinyale bölerek gönderir. Televizyona görüntü aktarmada kullanılır. Bilgisayar, projeksiyon gibi aletlerde ise S-video iyi bir performans sağlamaz. 4 adet pin vardır.

41 Temel Bilgi Teknolojileri 41 DVI Monitor Port Digital Visual Interface Çok yüksek kalitede görüntü transferi yapılabilir. DVI bağlantıya sahip monitörler takılabilir.

42 Temel Bilgi Teknolojileri 42 FireWire Port Digital Visual Interface Kamera, flash disk gibi dijital cihazların bağlantısı için kullanılır USB den sonra çıkmıştır ve ona göre çok hızlıdır

43 Temel Bilgi Teknolojileri 43 IDE Yuvası ve Kablosu Sabit disk, CD sürücü, Dvd sürücü vs. parçaları anakarta bağlamak için kullanılır Eğer tek kabloya birden fazla cihaz bağlanacaksa, cihazların master ve slave ayarları yapılmalıdır..

44 Temel Bilgi Teknolojileri 44 SATA Yuvası ve Kablosu Saniyede 150 MB veri akışı ile IDE den çok daha hızlıdır. SATA bağlantı için sabit disk, kablo ve ana kart girişi IDE den tamamen farklıdır.

45 Temel Bilgi Teknolojileri 45 Fan Kablosu ve Yuvası Fan kablosunun ana kart üzerindeki uygun sokete takılması gerekir Eğer unutulursa soğutucu çalışmaz ve işlemci soğutulamaz..

46 Temel Bilgi Teknolojileri 46 Anakart Güç Kablosu ve Yuvası Bir ucu güç kaynağına bağlı olan güç kablosu ana karta bağlanarak anakart elektrik ile beslenir.

47 Temel Bilgi Teknolojileri 47 USB Konnektörleri Çevre birimlerinin ana karta bağlanmasını sağlar US konnektörleri ana kart üzerindeki uygun yuvalara takılmalıdır…

48 Temel Bilgi Teknolojileri 48 Sistem Panel Konnektörleri Kasanın dışındaki buton ve ışıkların çalışabilmesi için ana kart üzerindeki yuvalara düzgün şekilde takılmalıdır.. Bağlanması gereken kablolar : Güç butonu Reset butonu Güç ışığı Sabit disk ışığı Kasa hoparlörü.

49 Temel Bilgi Teknolojileri 49 ANAKART CHIPSET LERİ Anakartın trafik polisleridirler Bilgi akışını kontrol ederler. Kuzey ve güney köprüsü olmak üzere iki tanedir.. Kuzey Köprüs ü Güney Köprüsü

50 Temel Bilgi Teknolojileri 50 ANAKART CHIPSET LERİ Kuzey köprüsü işlemci, ram ve ekran kartı belleği arasındaki bilgi trafiğini kontrol eder Güney köprüsü ise, çevre birimleri ile kuzey köprüsü arasındaki bilgi trafiğini kontrol eder..

51 51

52 Temel Bilgi Teknolojileri 52

53 Temel Bilgi Teknolojileri 53 İşlemci Nedir ? ● Bilgisayarın beyni olarak kabul edilen ● bilgisayardaki tüm işlemleri yapan ● ve diğer birimleri yöneten bir parçadır

54 Temel Bilgi Teknolojileri 54 İşlemcilerin Görevleri Bilgiyi alma Bilgiyi işleme Bilgiyi saklama Bilgiyi gönderme

55 Temel Bilgi Teknolojileri 55 İşlemci = Mikroişlemci = MİB = CPU = µP İşlemci sadece bilgisayarlarda bulunmaz İSİMLENDİRME

56 Temel Bilgi Teknolojileri İşlemci Üreticileri AMD, CYRIX, INTEL, MOSTEK, MOTOROLA, NEXGEN, ZILOG Dünya üzerinde en çok kullanılan işlemciler … AMD INTEL ve

57 Temel Bilgi Teknolojileri 57 İŞLEMCİ TEKNOLOJİLERİ Çoklu İşlem (Hyper Threading ) ● Tek İşlemci ● İşleri parçalayıp yapıyor Çift Çekirdek (Dual Core) Bir işlemci içinde 2 çekirdek, ● 2 cache(ön bellek), ● 2 kontrol birimi Çift İşlemci (Dual Processor) ● İki ayrı işlemci

58 Temel Bilgi Teknolojileri 58 İŞLEMCİ BİLGİLERİNE ULAŞMA Bilgisayarımızda bulunan işlmcinin özelliklerini görmek için: 1.Denetim Masası / Sistem 2.Programlar / Donatılar / Sistem Araçları / Sistem Bilgisi 3.İşlemcinin üzerindeki yazıları okuma Yöntemlerinden birisi uygulanır.

59 59

60 Temel Bilgi Teknolojileri 60

61 Temel Bilgi Teknolojileri 61 İşlemcinin istediği bilgileri en hızlı şekilde işlemciye ulaştıran ve bilgileri geçici olarak saklayan depolama birimidir Bellek Nedir

62 Temel Bilgi Teknolojileri 62 İşlemcinin işleyeceği bilgileri geçici olarak saklamaktır. Eğer işlemci, bellek yerine sabit diski kullansaydı … … bilgisayarlarımızın hızları çok düşerdi Belleğin Görevi

63 Temel Bilgi Teknolojileri 63 Bilgisayarı açtınız M.İ.B. bilgisayardaki bütün aygıtların doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Bu aşamada bellek denetleyicisi de belleğin düzgün çalışıp çalışmadığını anlamak için test yapar. BIOS yüklenir. BIOS, depolama aygıtları, açılış sırası, sistem bilgileri gibi en temel bilgileri işlemciye sunar İşletim sistemi sabit diskten belleğe yüklenir Başlatılan programlar öncelikle belleğe yüklenir Yapılan değişiklikler kaydedilip program kapatıldığında bilgiler, bellekten depolama birimine gönderilir ve bellekten silinir. BELLEĞİN ÇALIŞMASI

64 Temel Bilgi Teknolojileri 64 İşletim sisteminin, çalışan programların veya kullanılan bilginin geçici olarak depolandığı yerdir. RAM, ön bellekten sonraki en hızlı bellektir Bilgisayar kapandığında RAM deki bilgiler silinir RAM Random Access Memory Rasgele Erişimli Bellek

65 Temel Bilgi Teknolojileri 65 RAM ler birbirinden tamamen bağımsız hücrelerden oluşur. Her hücrenin kendine ait farklı bir adresi vardır. Her hücrenin çift yönlü bir çıkışı vardır. RAM Random Access Memory Rasgele Erişimli Bellek

66 Temel Bilgi Teknolojileri 66 Bilgileri kalıcı olarak saklayabilir İçine bilgi bir kere yazılır, daha sonra değiştirilemez, silinemez. İlk yazma işlemini üretici yapar 3 çeşit ROM bellek bulunmaktadır ROM Read Only Memory Sadece Okunabilir Bellek

67 67

68 Temel Bilgi Teknolojileri 68

69 Temel Bilgi Teknolojileri 69 Manyetik disklerden oluşan, bilgileri elektromanyetizma ile oluşturarak kalıcı olarak saklayabilen bir depolama birimidir. Sabit Disk Nedir?

70 Temel Bilgi Teknolojileri 70 Sabit Diskin Yapısı

71 Temel Bilgi Teknolojileri 71 Sabit diskler dönen disklerden oluşmaktadır. Diskler alüminyum veya cam gibi manyetik özelliği olmayan malzemeden yapılırlar. Her bir diskin yüzeyi manyetik alan etkisine sahip bantlarla kaplanır. MANYETİK DİSKLER

72 Temel Bilgi Teknolojileri 72 Manyetik diskler iz (track) ve dilim (sector) denilen bölümlerden oluşur. Disk üzerindeki her bir dairesel alana track denir. Track ler üzerinde ayrılmış alanlara ise sector denir. Her sector un alabileceği bilgi miktarı sabittir. MANYETİK DİSKLER

73 Temel Bilgi Teknolojileri 73 Disklere bilgi yazmak ve disklerden bilgi okumakla görevlidirler Kafaların ucunda manyetik alan üreten ve manyetik alan algılayan bir sistem bulunmaktadır Her bir disk için iki adet yazma okuma kafası görev yapmaktadır. Böylece diskler çift taraflı kullanılabilir. OKUMA YAZMA KAFASI

74 Temel Bilgi Teknolojileri 74 Diskleri döndüren motorun hareketlerini, yazma/okuma kafalarını hareket ettiren taşıyıcı kolun hareketlerini ve yazma-okuma işlemini kontrol eden karttır. KONTROL KARTI

75 Temel Bilgi Teknolojileri 75 CD-ROM disklerin kapasitesi 650 MB’ dır. CD-R ve CD-RW olmak üzere iki çeşittir. Genellikle IDE arabirim ile kullanılırlar. Bunun yanında SCSI arabirim kullananalar ile harici (external) şekilde USB bağlantılı olanlar da vardır. CD-ROM VE CD WRITER SÜRÜCÜLER

76 Temel Bilgi Teknolojileri 76 CD-ROM sürücüler ya da CD sürücüler genel olarak 3 ana bileşenden oluşur: Sürücü Motoru: Sürücü motoru, diski döndürür. Çok kararlı olarak kontrol edilen ve okunan CD bölgesine göre hızı değişen bir motordur. Lazer Düzeneği: Bir lazer ve lazer düzeneğinden oluşan bu sistem aracılığıyla CD üzerindeki çukurlar okunur. Lazer Taşıma (İzleme) Düzeneği: Bu düzenek sayesinde, lazer düzeneği hareket ettirilir ve CD üzerindeki iz, mikron çözünürlüğü hassasiyetinde izlenir. CD SÜRÜCÜNÜN YAPISI

77 Temel Bilgi Teknolojileri 77 CD sürücüler, çalışma hızlarıyla anılmaktadır. CD sürücülerin saniyede okuyabildikleri maksimum veri hızı X harfiyle harflendirilir. 1X = 150 KBps CD sürücülerin, ulaştıkları en yüksek veri transfer hızı 52X’dir.

78 78

79 Temel Bilgi Teknolojileri  Bilgisayarı oluşturan parçaların içine takıldığı ve parçaları bir arada tutan metal veya plastik bir kutudur. 79

80 Temel Bilgi Teknolojileri  PC/XT  AT/Desk  AT/Tower  Baby-AT  LPX  ATX  SFX  WTX 80 PC/XT Baby-AT LPX ATX WTX UÇUK

81 Temel Bilgi Teknolojileri  Açma/Kapama (Power On/Off) tuşu, bilgisayarı açıp kapamayı sağlar.  Sabit disk sürücü ışığı, bilgisayar sabit diske bir şey yazdığı veya ondan bir bilgi aldığı(okuduğu) zaman yanar. Bu ışık yanarken bilgisayarı sakın kapamayın ve oynatmayın yoksa diskteki bilgiler bozulabilir.  Turbo düğmesi, mikroişlemcisi iki değişik saat hızında çalışabilen bilgisayarlar da, işlem hızını artırmak ya da azaltmakta kullanılır. 81

82 Temel Bilgi Teknolojileri  Güç kaynağının görevi, elektriği doğru akıma çevirerek, bilgisayar sisteminin çalışması için gerekli elektrik enerjisini sağlamaktır. Elektrik voltajındaki muhtemel azalma ve artışlara karşı sistemin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayacak şekilde voltajı dengeleme görevini de üstlenirler.  Normal bir kişisel bilgisayarında güç kaynağının çalışma voltajı 110-220 Volt ve gücü 150-250 Watt civarındadır.  Bilgisayarın, sabit disk, disket sürücüsü ve cd- rom gibi cihazların dönmesini sağlayan motorlar için 12 volt seviyesinde bir elektrik gücü gereklidir. Bunun yanında elektronik devre kartları için gerekli olan elektrik gücü 3 ile 5 volt kadardır. 82

83 Temel Bilgi Teknolojileri 83 Güç kaynağından çıkan elektrik kabloları, başta anakart olmak üzere diğer donanım birimlerine takılır. bazı donanım birimleri anakartın genişleme yuvalarına takıldığından gerekli elektriği anakart üzerinden alırlar. Elektronik parçalar, üzerinden elektrik akımı geçtiğinde ısınırlar ve soğutulmadıkları taktirde normal görevlerini yerine getiremezler. Bunun için güç kaynağında bir de soğutucu fan bulunur.

84 Temel Bilgi Teknolojileri  KGK (Kesintisiz Güç Kaynağı - UPS: uninterruptable power supply) olarak tanımlanan sistemler, bilgisayar ve bağlı birimleri için oldukça önemli cihazlardır. Kendisine bağlı tüm elektronik cihazları şehir elektrik şebekesinden oluşacak problemlerden uzak tutmak için devreye sokulan sistemler olarak tanımlayabiliriz.  Örneğin, KGK cihazı ayarlanarak hem şehir elektriğinde oluşan parazitlerden, farklı gerilim ve dalgalardan arındırılmış sabit genlikli gerilim sağlamakta hem de elektrik kesintisi sırasında içindeki aküyü devreye sokarak kesintisiz çalışma olanağı sunabilmektedir.  Kısaca KGK´nın temel görevi, cihazınızın elektrik kesintileri, voltaj dalgalanmaları vs. gibi sorunlara karşı, kesintiye uğramadan, güvenli bir şekilde kapatılmasına olanak sağlamak ve bu sayede bilgisayar donanımınızı korumak, çalışma esnasında yüklü bilgilerin kesinti nedeniyle silinmesini önlemektir.  Ayrıca KGK, bir elektrik üreticisi olan jeneratörden farklı bir donanımdır. Şebekedeki problemleri düzenleyen bir regülatör ve elektrik kesintilerine karşı donanımı koruyan, akü özelliğiyle enerji ihtiyacını yedekleyen bir cihazdır. 84

85 Temel Bilgi Teknolojileri  Bilgisayardaki bilgilerin basılı bir kopyasını almamızı sağlayan çıktı aygıtlarından biridir. Başka bir ifadeyle bilgisayardan elde edilen çıktıları kağıt üzerine yazan elektronik baskı birimidir.  Üç çeşit yazıcı vardır:  Nokta vuruşlu yazıcılar  Mürekkep püskürtmeli yazıcılar  Lazer yazıcılar 85

86 Temel Bilgi Teknolojileri  Matrix şeklinde dizilmiş iğneleri, elektromıknatıs etkisiyle hareket ettirerek gergin duran şeride nokta vuruşlarla karakteri basan yazıcılardır.  Bu yazıcılar şu bölümlerden oluşur:  a)Şerit  b)Şerit kafesi  c)Şaryo(kağıt rulosu)  d)Kağıt seçme mandalı  e)Kaka ayarı mandalı  f)Traktör  g)Paralel bağlantı konnektörü 86

87 Temel Bilgi Teknolojileri  Bu tip yazıcılarda kartuş uçlarında mürekkep çıkış uçları (nozul) mevcuttur.  Sıvı mürekkep bu ağızlıklardan, ısı etkisiyle dışarı püskürtülür ve yatayda hareket eden yazıcı kafasıyla kağıt üzerinde resim yada yazı oluşturulur. 87

88 Temel Bilgi Teknolojileri  Elektrik alanı ile yüklenmiş bir tamburun lazer ışını ile elektrik alanından arındırılmış bölümlerine, karbon (toner) partiküllerinin yapışması sayesinde çıktı elde edilmesi ile yazma işlemini gerçekleştiren yazıcı tipidir. 88

89 Temel Bilgi Teknolojileri  Tarayıcı farklı bir çok tipteki belge ve fotoğrafı bilgisayarda okunabilir biçime dönüştüren cihazdır.  Bu cihazların çalışmasını fotokopi ve fakslara benzetmek mümkündür. Tarayıcılarda her noktayı algılamayı sağlayan sensörler vardır, sensörler ile elde edilen sinyal siyah, beyaz, gri ya da orijinal rengi temsil edebilen sayısal piksellere dönüştüren Analog/Sayısal dönüştürücü aracılığı ile bilgisayara iletilir. 89

90 Temel Bilgi Teknolojileri  El Tarayıcıları: El ile tarama yapıldığı çok hassas ve net sonuçlar elde edilemez.  Drum Scanner: Bunlar özel olarak profesyonel amaçlar için tasarlanmış tarayıcılardır. Bu tip tarayıcılar çok gelişmiş olup masaüstü yayıncılık sistemlerinde ve modern baskı sistemlerinde kullanılır.  Masaüstü (Flatbed) Tarayıcılar: Bunlar ev ve ofis kullanıcıları için tasarlanmış olan kullanımı kolay, tarayıcılardır.  Özel Amaçlı Tarayıcılar: Sadece belli bir amaca yönelik cihazlardır. Mesela dia tarayan modeller gibi. 90

91 Temel Bilgi Teknolojileri  Mouse, ekranda görülen imleç yardımıyla komut girişi yapmaya yarayan, üzerinde iki veya üç tuşu bulunan, düzgün bir yüzeyde hareket ederek, elektriksel sinyaller üreten bir giriş birimidir.  Mouse hareket ettirildikçe, ekrandaki mouse işareti de hareket eder. 91

92 Temel Bilgi Teknolojileri  Topun sürtünmesi ile hareket eden ve uçlarına encoder bağlı diskler yardımı ile düzlem üzerindeki konumun belirlenmesini sağlayan giriş aygıtıdır. Fare düz bir yüzeyde hareket ettirildikçe, topun hareketi ekrandaki işaretin hareketine dönüştürülür. 92

93 Temel Bilgi Teknolojileri  Optik Mouse lar, mouse içerisinde bulunan kırmızı ışık yayan bir led ve yayılan bu ışığın yansımalarını algılayan bir CMOS sensörü sayesinde, düzlemdeki hareketi ekrana verirler. 93

94 Temel Bilgi Teknolojileri  Optik mouse hareketli parça içermediği için aşınma yoktur ve arıza ihtimali azdır.  Optik mouse’un içerisine pislik girmesi ihtimali yoktur.  Optik mouse; çözünürlüğü (görüntüleme ve işleme) yüksek uygulamalarda daha hassas çalışma imkanı sağlar.  Optik mouse un “mouse pad” gibi özel yüzey gereksinimi yoktur. 94

95 Temel Bilgi Teknolojileri  İmleç: Farenin ekran üzerinde nerede olduğunu gösterir.  Tıklama: Farenin sol tuşuna bir kez basılmasıdır.  Çift Tıklama: Farenin sol tuşuna kısa aralıklarla iki kez tıklanmasıdır. Bir simgeye yüklenen işlevinin yerine getirilmesini sağlar.  Sürükleme: Farenin sol tuşunu basılı tutarak imlecin yerinin değiştirilmesi işlemidir.  Seçme: Sol tuş herhangi bir nesnenin olmadığı alanda tıklanır, mouse ile çerçeve oluşturulur.Çerçeveye giren nesneler seçilmiş olur. 95

96 Temel Bilgi Teknolojileri  Klavye, üzerinde harf, rakam, özel karakterler ve özel fonksiyon tuşlarının bulunduğu, kendi mikroişlemcisi bulunan bir giriş birimidir. 96

97 Temel Bilgi Teknolojileri  Klavyeler harf dizilimlerine göre ikiye ayrılırlar.  Q ve F Klavye; F Klavye Türk diline daha uygun olmasına rağmen Q Klavye çok daha fazla yaygındır. 97

98 Temel Bilgi Teknolojileri  KLAVYE KLAVYE 98

99 Temel Bilgi Teknolojileri  Bu tuşlar her programlama dilinde ve işletim sisteminde farklı görevler almıştır. F1 den F12’ye kadardır. Bu tuşlar belirli bir işlemi çabucak yapmak için kullanılırlar. Örneğin F1 tuşu çoğu programda yardım bilgilerini ekrana getirir. 99

100 Temel Bilgi Teknolojileri  Harfler, sayılar ve noktalama işaretleri tuşlarıdır. 100

101 Temel Bilgi Teknolojileri  Numerik tuşlar: Rakamsal tuşlardır. Klavyede fonksiyon tuşlarının altında ve ayrıca klavyenin en sağında yer alırlar.  Num Lock: Bu tuş açıkken klavyenin sağ tarafında bulunan rakamları kullanabiliriz. 101

102 Temel Bilgi Teknolojileri  Backspace: İmlecin bulunduğu yerden sola doğru tek tek siler.  Delete (Del): İmlecin bulunduğu yerden sağa doğru tek tek siler. 102

103 Temel Bilgi Teknolojileri  Enter: Klavye ile yazılan komutun bilgisayara girilmesini ve işleme sokulmasını sağlar.  Esc: Escape olarak adlandırılır ve birçok uygulamada iptal etmek vazgeçmek anlamında kullanılır. 103

104 Temel Bilgi Teknolojileri  Tab: Pencere tabanlı programlarda onay kutucukları arasında geçiş yapar. Kelime işlemcilerde satır içinde belli bir miktar boşluk açmak için kullanılır.  Insert: Araya karakter girme tuşudur. 104

105 Temel Bilgi Teknolojileri  Shift: Klavyede büyük ve küçük harf yazmada kullanılır. Ayrıca üzerinde iki ayrı karakter bulunan tuşlardan, üst kısımdakileri yazdırır.  Alt Gr: Tuşların yan yüzeyinde bulunan karakterleri yazdırır. 105

106 Temel Bilgi Teknolojileri  Alt: Ekrandaki Menülerde görünen altı çizgili harf ile beraber basıldığında o menüleri açar. Kendi başına bir işlevi yoktur.  Ctrl: Control tuşu diğer tuşlarla birlikte kullanılır. Kendi başına bir işlevi yoktur. En çok kısayol tuşu olarak kullanılır. 106

107 Temel Bilgi Teknolojileri  End : İmleci satırın sonuna götürür.  Home: İmleci satırın başına götürür.  Yön Tuşları: İmleci aşağı-yukarı, sağa-sola taşımamızı sağlar. 107

108 Temel Bilgi Teknolojileri  Pause: Ekranda akan görüntüyü, programı durdurur..  Page up: İmleci bir ekran yukarı çıkarır.  Page Down: İmleci bir ekran aşağıya indirir. 108

109 Temel Bilgi Teknolojileri  Print Screen: Yazılan yazıyı yazıcıya yollar, ya da ekrandaki görüntüyü hafızaya alır.  Space Tuşu: Karakterler arası boşluk bırakılmasını sağlar. 109

110 Temel Bilgi Teknolojileri  Caps Lock: Büyük harf ya da küçük harf tuşu. Bu tuşa basıldığında klavyenin sağ üst köşesinde bulunan CapsLock ışığı yanar veya söner. Yanıkken sürekli Büyük harf yazar.  Scroll Lock: Bu tuşa basıldığında imleç kilitlenir ve ekran kayar. 110