BİLİŞİM TEKNOLOJİSİNİN KULLANIMI. Bilgisayar Nedir? Bilgisayar önceden hazırlanmış verileri, verilen komutlar doğrultusunda alan, kaydeden, verilen komutlar.

... konulu sunumlar: "BİLİŞİM TEKNOLOJİSİNİN KULLANIMI. Bilgisayar Nedir? Bilgisayar önceden hazırlanmış verileri, verilen komutlar doğrultusunda alan, kaydeden, verilen komutlar."— Sunum transkripti:

1 BİLİŞİM TEKNOLOJİSİNİN KULLANIMI

2 Bilgisayar Nedir? Bilgisayar önceden hazırlanmış verileri, verilen komutlar doğrultusunda alan, kaydeden, verilen komutlar dizisine uygun olarak bu verileri işleyen, sonuçlarını depolama ünitesine kaydeden ve yine verilen komutlar dizisine göre çıkış ünitesinden veren elektronik bir makinedir.

3 Bir bilgisayar sisteminin büyüklüğü ve karmaşıklığı ne olursa olsun standart birimleri vardır. Bir bilgisayar sisteminde veri işleme sırasında kullanılan fiziksel birim ve ünitelere donanım (hardware), işlemlerin nasıl gerçekleşeceğini belirten yönergelere (kodlamalara) de yazılım (software) denir.

4 Bilgisayar yazılımları kendi içerisinde üç grup içerisinde incelenebilir: Sistem Yazılımları (System Software) Bilgisayarın çalıştırılması ve fiziksel arabirimlerin kontrolünü sağlayan işletim sistemi, derleyiciler gibi yazılımlardır. Sistem yazılımlarına Windows XP/7/8, Linux, MacOSX/IOS gibi işletim sistemlerini örnek verebiliriz.

5 Uygulama Yazılımları (Application Software) İşletim sistemi üzerinde, video ya da ses dosyası oynatmak, doküman düzenlemek vb kullanıcı işlemlerini gerçekleştirmeye yarayan yazılımlardır. Uygulama yazılımlarına örnek olarak Windows Media Player, MS Office paketlerini örnek verebiliriz.

6 Geliştirme Yazılımları (Development Software) Yeni yazılımlar geliştirmek için kullanılan yazılımlardır. Geliştirme yazılımlarına örnek olarak Adobe Dreamweaver, MS Visual Studio, Eclipse yazılımlarını verebiliriz.

7 İnternet Nedir? İnternet, kelime olarak İngilizcede uluslararası iletişim anlamına gelen International ve ağ anlamına gelen Network kelimelerinin kısaltmasından oluşmaktadır (İşman, 2011: 446). İnternet dünya çapındaki bilgisayar ağlarını ve bu ağlar üzerindeki bilgisayarları birbirine bağlayan bir yapıdır (Sever, 2010: 25).

8

9 WWW (World Wide Web) Nedir? World Wide Web (kısaca WWW veya web), birbiriyle bağlantılı, İnternet üzerinde çalışan ve "www" ile başlayan adreslerdeki sayfaların görüntülenmesini sağlayan servistir. WWW, Web sayfalarını, multimedya ve hipermedyayı içeren standart bir protokol ve yazı, resim, ses, film, animasyon gibi pek çok farklı yapıdaki verilere birleşik ve interaktif bir şekilde ulaşmamızı sağlayan çoklu bir hiperortam sistemidir.

10 Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 Nedir? Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 arasındaki temel fark interaktiflik seviyesi ile ilgilidir. Web 1.0'de internet kullanıcısı ile web sitesi arasında ilişki tek taraflıdır. Kullanıcı, sadece sitenin okuyucusu olarak bilgi alabilir, pasiftir. Web 2.0'de ise kullanıcı web sitesindeki içeriğe müdahale edebilir ve etkileşime girebilir. Web 2.0'da kullanıcı aktif olarak hareket eder, iletişim iki yönlüdür. Günümüzün büyük sosyal ağları (Facebook, Twitter), blog sistemleri (Blogger, Wordpress) ve çevrimiçi ansiklopedileri (Vikiler) başarılı Web 2.0 uygulamaları olarak gösterilebilir.

11 Web 3.0 ise sadece bireylerin bireylerle ya da bireylerin makinelerle etkileşimi değil bunlara ek olarak makinelerin de birbiriyle etkileşim kurabildiği bir çeşit yapay zeka ortamını hedeflemektedir. Gelişmenin sonucunda, Web 1.0 için dijital monolog, Web 2.0 için mobil tabanlı diyalog diyebiliriz. Web 3.0 ise, semantik yani anlamsal web olarak tanımlanmaktadır.

12 ÖĞRETİMDE BİLGİSAYAR KULLANIMI Etkili ve kaliteli eğitimin sağlanması konusunda dijital teknolojiler her geçen gün daha önemli hale gelmektedir. İçinde bulunduğumuz bilgi çağında hızla artan güncel bilgiye ulaşmada bilgi iletişim teknolojilerinin kullanımı büyük rol oynamaktadır.

13 Öğretimde bilgisayar kullanımında amaç öğretim sürecinde bireylere her hangi bir konuda verilmek istenilen bilgilerin bilgisayarlardan faydalanılarak sunulması şeklinde tanımlanabilir. Öğretimde bilgisayar kullanımı da kendi içerisinde üç başlıkta incelenebilir:

14 Bilgisayar Denetimli Öğretim Herhangi bir konuda öğrencinin öğrenme süreçlerinin bilgisayarla yönetilmesidir. Bilgisayar her öğrencinin öğretimin amaçladığı davranışları kazanıncaya kadar yapması gerekenleri gösterir ve yaptıklarının kaydını tutar. Burada bilgisayarlar öğretimi planlama, düzenleme ve programlama açısından ve genel anlamıyla bir eğitim kurumunda eğitim-öğretimin planlı-programlı yürütülmesi amacıyla kullanılmaktadır.

15 Bilgisayara Dayalı Öğretim Bilgisayara dayalı öğretimde bütün eğitim ve öğretim faaliyetlerini bilgisayarlar gerçekleştirir. Bu yöntemde, konularla ilgili belirlenen kazanımların öğrencilere kazandırılmasında bilgisayarlar temel rolü üstlenmektedir. Bilgisayara dayalı öğretimde yazılımlar öğretmenin yerini alabilecek vasıfta ve kapsamda hazırlanır. Yazılımın kullanıldığı süreçte öğretmen bulunduğu takdirde ise öğretmen rehber konumundadır ve geri planda kalarak organizasyon işlerini yönetir.

16 Bilgisayar Destekli Öğretim Bilgisayar destekli öğretim, bilgisayar desteği olmayan geleneksel öğretim yöntemlerine farklı boyutlar kazandırmak için kullanılır. Bu tür öğretimde bilgisayar, öğretim materyalleri, slayt gösterileri ve videolar, testler, görseller, oyunlar ve görüntüler oluşturmak için kullanılır. Bu şekilde daha profesyonelce ve özenle hazırlanan materyallerle öğrenme ortamları öğrenciler için daha çekici olur.

17 Bilgisayar destekli öğretimde bilgisayarın öğretme sürecinde öğretmenin yerine geçecek bir seçenek değil, sistemi tamamlayıcı ve güçlendirici bir araç olarak girmesi esastır.

18 Bilgisayar Destekli Öğretimde Yazılım Türleri Günümüz bilgisayar teknolojisinin kullanım alanı neredeyse sınırsızdır. Yazılımlar neredeyse her konuda öğretim faaliyetlerini desteklemek için kullanılabilir. Bilgisayarların sağladığı esneklik ve erişilebilirlik bilgisayarı öğretmenler için vazgeçilmez bir araç haline getirmiştir.

19 Öğretim Amaçlı Yazılımlar Alıştırma ve Tekrar Yazılımları Alıştırma ve uygulama yazılımları prensip olarak Skinner'ın davranışçı yaklaşımı çerçevesinde hazırlanmaktadır. Alıştırma ve tekrar yazılımları bilgisayar destekli öğretimde kullanımı en yaygın olan eğitim yazılımlarıdır. Bu yazılımlar, yeni bir şey öğretmekten çok öğrenilen konuları uygulama ve pekiştirmeyi amaçlar. Öğretim amaçlı olmadıkları için, bilgi verme ve açıklama yapma niteliğine sahip değillerdir. Bu nedenle, öğrencinin programın gerektirdiği ön bilgiye sahip olması gereklidir.

20 Bu tür yazılımların işleyişleri şu şekildedir: Bilgisayar yazılımı öğrenciye bir soru sorar. Öğrenci doğru olduğunu düşündüğü yanıtı girer. Yazılım cevabın doğruluğunu kontrol eder. Kontrol sonrasında öğrenciye anında dönüt verir.

21 www.classmarker.com ve www.proprofs.com gibi internet sitelerini kullanarak internet tabanlı testler ve alıştırma sayfaları hazırlayıp bunları internet üzerinden öğrencilerinize ulaştırabilir, öğrencilerin yanıtladıkları sorulara ilişkin istatistiklere ulaşabilirsiniz.

22 Google firması tarafından ücretsiz sunulan hizmetlerden biri olan drive.google.com adresine Google (Gmail) kullanıcı adınız ile giriş yapıp "Oluştur" sekmesinden "Form" seçeneğini seçerek ücretsiz ve yine istatistiklerine ulaşabileceğiniz çevrimiçi testler hazırlayabilirsiniz.

23 Eğitsel Oyun Yazılımları Oyun formatını kullanarak öğrencilerin ders konularını öğrenmesini sağlayan ya da problem çözme yeteneklerini geliştiren yazılımlardır. Oyun yazılımları bunların dışında öğrencilere strateji geliştirme, kurallara uyma, alternatif çözümler üretme, yaratıcı ve hızlı düşünme, veri toplama ve kaydetme gibi birçok sosyal ve akademik beceri geliştirmelerinde yardımcı olur.

24 Birebir Öğretim Yazılımları Birebir öğretim yazılımları, belirli bir konu ya da kavramı öğretmeye yönelik yazılımlardır. Öğretmen gibi konuları sunan, alıştırma yapma fırsatı veren, öğrenciyi derse karşı güdüleyen ve öğrenci başarısını değerlendiren yazılımlardır. Bu tür yazılımların temel amacı bilgisayar ile öğrenci arasında birebir etkileşim yoluyla ders ortamı sağlamaktır.

25 Benzetim (Simülasyon)Yazılımları Bilgisayar destekli öğretimde benzetimler, bir takım olay ve tutumları modelleyerek öğrenciye bu olay ve durumlar hakkında bilgi ve beceri kazandırmayı amaçlayan yazılımlardır. Gerçek ortamların bilgisayar ortamında sanal olarak oluşturulması diyebileceğimiz benzetim yazılımları normal şartlarda göremediğimiz bir olayı, kontrol edemeyeceğimiz süreçleri, gerçek hayatta tehlikeli olan aktiviteleri ya da maliyeti yüksek faaliyetleri gerçekleştirme ve sanal olarak yaşama imkânı sunar (Yeşiltaş ve Sönmez, 2009: 394).

26 Öğretimi Zenginleştirici ve Destekleyici Yazılımlar Öğretimi destekleyici ve zenginleştirici yazılımlar aslında birçok bilgisayarda bulunan ya da kolaylıkla erişilebilecek, büyük bir çoğunluğu ücretsiz yazılımlardır. İçi boş yazılımlar olarak da isimlendirilen bu yazılımlar eğitim amaçlı olarak yazılmayan ama kendini her gün yenileyen bilgisayar donanım ve yazılımındaki güncel gelişmelere ve değişik işletim sistemlerine uyumlu kelime işlem, sunum, veri tabanı yönetimi, elektronik tablolama, grafik, video hazırlama ve düzenleme, cd oluşturma, diagram oluşturma, flash uygulaması geliştirme, programlama ve internet tabanlı yazılımlar olarak sınıflandırılabilir.

27 Kelime İşlem Yazılımları Kelime işlem kavramı, "yazma", yazılanları çeşitli şekillerde değiştirme", ve "yazılan bir metni bilgisayar aracılığı ile kaydederek saklama" vb. gibi işlemleri çağrıştıran bir kavramdır(Seferoğlu, 2010: 129). Bu yazılımlar sayesinde öğrenciler için ders notları, çalışma yaprakları, sınav soruları, formlar, tablolar, basit web siteleri ve daha birçok doküman türü elektronik ortamda hazırlanabilir, bir bilgisayar yazıcısı yardımıyla bu dokümanlar basılı olarak kullanılabilir. MS Office Word, Libre Office Writer, OpenOffice Writer, AbbyWord yazılımları bu yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

28 Sunum Yazılımları Sunum yazılımları derslerde, konferanslarda, sempozyumlarda, toplantılarda, tanıtımlarda sunulacak bilgileri görsel olarak etkileyici bir biçimde sunmak amacıyla hazırlanmış yazılımlardır. Bu yazılımlar sayesinde sunum metinleri efektler, animasyonlar, üç boyutlu ve iki boyutlu grafikler, ses ve video görüntüleri kullanılarak zenginleştirilebilmektedir. Ayrıca bu yazılımlarla hazırlanan sunumlar Web sayfası olarak kaydedilip, çevrimiçi sunum sayfaları elde edilebilmektedir. Sunum yazılımları tarih derslerine yönelik bilgisayar tabanlı materyaller hazırlamada en sık kullanılan yazılımlardır. MS PowerPoint, Libre Office Impress, OpenOffice Impress, Keynote, Prezi, Aurora 3D Presentation yazılımları sunum yazılımlarına örnek olarak sayılabilir (Yeşiltaş, 2011: 341).

29 Elektronik Tablolama Yazılımları Elektronik tablolama (hesap tablosu) yazılımları yan yana ve alt alta dizilmiş hücrelerden oluşan, her bir hücreye bir matematiksel değer veya bir işlem yazılabilen, dört işlemden karmaşık fonksiyon hesaplarına kadar pek çok işlemi gerçekleştirebilen yazılımlardır. Tarih derslerinde sayısal değerlerin ve istatistiklerin öğretiminde elektronik tablolama yazılımları kullanılabilir. MS Office Excel, OpenOffice Calc, SPSS yazılımları bu tür yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

30 Veritabanı Yazılımları Veritabanı her türlü bilginin düzenli, istenildiğinde kolay erişilebilecek bir şekilde saklandığı bir veri koleksiyonudur. Bu verilere öğrenci bilgileri, ders notları, ders üniteleri, ders içerikleri, kurum çalışanlarının bilgileri gibi örnekler verebiliriz. Veritabanı yazılımları ise bu verilerin hızlı, kolay bir şekilde elektronik ortama aktarımı, saklanması, verilerin yönetimi ve sonradan düzenlenebilmesi konularında yardımcı olan yazılımlardır.

31 Bu yazılımlar öğrenci kayıtlarının, portfolyolarının saklanmasında, saklanan verilerin grafik haline getirilmesinde, saklanan verilere hızla ulaşılmasında ve öğrencilerle paylaşılmasında büyük kolaylıklar sağlayabilir. MS Access, MS SQL Manager, PhpMyAdmin veritabanı yönetim yazılımları bu tür yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

32 Grafik Yazılımları Grafik yazılımları elektronik ortamda fotoğrafları ve resimleri görüntülemeye, üzerinde değişiklik yapmaya, resim çizmeye, grafik oluşturmaya ve düzenlemeye imkân veren yazılımlardır. Bu yazılımlar ile bilgisayar ortamına aktarılan harita, resim, fotoğraf ve grafikler düzenlenerek tarih derslerinde kullanılabilir. MS Paint, KolorPaint, Adobe Photoshop, Gimp gibi yazılımlar grafik yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

33 Video Hazırlama ve Düzenleme Yazılımları Video hazırlama ve düzenleme yazılımları mevcut video görüntüleri üzerinde, bilgisayar ortamında değişiklikler yapılmasına ya da fotoğraf, resim, grafik, harita ve metinler kullanılarak video slaytlar hazırlanmasına imkân veren yazılımlardır. Video hazırlama ve düzenleme yazılımları kullanarak tarih dersleri için etkili video sunumları hazırlanabilir, bazı yazılımlarla bu videolar etkileşimli video haline getirilebilir. Windows Movie Maker, Avidemux, Cinelerra, Kdenlive, Lives, Open Movie Editör, Sony Vegas yazılımları bu tür yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

34 CD Oluşturma Yazılımları Bu yazılımlar genel itibariyle CD (Compact Disk)'lerde otomatik açılan, CD içeriğine ulaşımı ve içeriğin kullanımını kolaylaştırmayı amaçlayan menülü sayfalar hazırlamak üzere geliştirilmiş yazılımlardır. Bu yazılımlar ile CD içerisine eklenmesi planlanan metinler, ses ve video görüntüleri farklı sayfalarda ya da aynı sayfa içerisinde sunulabilir, hazırlanan menüler ile sayfalar arası geçiş kolay bir şekilde yapılabilir. CD oluşturma yazılımları kullanılarak tarih derslerine yönelik görsel ve işitsel açıdan zengin etkileşimli konu anlatımı ya da test CD ve DVD'leri hazırlanabilir. Bu tür yazılımlara örnek olarak Autoplay Media Creator, Autoplay Maker gibi yazılımlar sayılabilir.

35 Diyagram Oluşturma Yazılımları Diyagram oluşturma yazılımları metin, ses, grafik, resim ve fotoğraf kullanarak farklı tür ve şekillerde diyagramlar hazırlamaya imkân veren yazılımlarıdır. Bu yazılımlar kullanılarak tarih derslerinde kullanılmak üzere etkileşimli ya da basılı balık kılçığı diyagramları, kavram haritaları ve zihin haritaları hazırlanabilir. Bu yazılımlara örnek olarak SmartDraw ve Inspiration yazılımları verilebilir.

36 Flash Uygulaması Geliştirme Yazılımları Adobe firmasının çıkarmış olduğu Flash isimli program web tasarım uzmanlarının, animasyon ve oyun geliştiricilerin sıklıkla kullandığı, kendine ait Action Script isimli dili bulunan bir yazılımdır. Bir flash geliştirme yazılımı ile kaliteli görsel efektlere sahip animasyonlar, web siteleri, oyunlar, sunumlar, interaktif dersler, yarışma/test uygulamaları vb. birçok ürün geliştirilebilir. Flash geliştirme yazılımlarına örnek olarak Adobe Flash CS6, SwishMax, Flash for Linux yazılımları verilebilir.

37 Programlama Yazılımları Genel olarak programlama, kullanıcıların isteklerini karşılayacak muhasebe, stok, oyun, eğitim, multimedya, işletim sistemi gibi yazılımları oluşturacak alt yapıyı hazırlamaktır. Programlama dili bilmek ve programlama yazılımlarını kullanmak özel eğitim gerektiren bir iştir. Ancak günümüzde programlama için kullanılan yazılımlar bu işi oldukça kolaylaştırmaktadır. Bu tür programlama dili ve programlama yazılımlarına günümüzde verilebilecek en iyi örneklerden biri C# programlama dili ve MS Visual Studio programlama yazılımıdır. C# programlama dilinde öğreneceğiniz az sayıda kod ve Visual Studio yazılımını kullanarak tarih derslerinde kullanılabilecek basit ancak etkili yazılımlar hazırlanabilir.

38 İnternet Tabanlı Yazılımlar Sanal Gezi Ortamları Tarih dersleri için öğrencilere tanıtılması gereken birçok ortam ve mekân olduğu aşikârdır. Ancak maddi ve teknik imkânlar göz önüne alındığında bu mekânların fiziksel olarak çoğu ulaşılmaz görünmektedir. İnternet ve bilgi- iletişim teknolojileri bu konuda tarih eğitimcilerine büyük olanak sunmaktadır. Bu olanaklardan önemli bir tanesi de sanal gezi ortamlarıdır.

39 İnternet üzerinde gerek panorama tekniği ile fotoğraflanarak hazırlanmış gerekse üç boyutlu olarak tasarlanmış ve kodlanmış birçok tarihi-coğrafi mekân ve müzeler bulunmaktadır. Bu mekanlar projeksiyon ya da akıllı tahta kullanılarak sınıf ortamında kullanılabilir ve öğrencilere bu mekanlar sanal olarak gezdirilebilir. Bu tür sanal gezinti ortamlarına örnek olarak Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı web sitesi üzerinde yayınlanan sanal müzeleri ve ören yerlerini örnek verebiliriz.

40 Bloglar (Günlükler) Blog kelimesi Web ve log kelimelerinden üretilen bir kelimedir. Türkçe'de günlük şeklinde de ifade edilen bu teknoloji, web 1.0'da kullanılan kişisel web sayfaları olarak düşünülebilir. Ancak tasarımı, hazırlanması ve yayımlanması çok daha basittir. Günümüzde öğretmenlerin kişisel web sayfa sahibi olmamalarının en önemli nedenlerinden biri olarak teknik bilgi eksikliği gösterilebilir. Web 1.0 araçları ile kişisel web sayfası hazırlamak için Adobe Drermveaver, MS Frontpage yazılımları veya html kod bilgisi gibi teknik bilgilere gerek duyulmamaktadır. Blog hizmeti bu sorunu ortadan kaldıran ve kronolojik yazılara olanak sağlayan bir Web 2.0 hizmetidir. Tarih öğretiminde öğretmenlerin kişisel web sitesi ihtiyacı bloglar aracılığı ile çözülebilir.

41 Tarih öğretmenleri için önerilebilecek ücretsiz ve Türkçe hizmet veren blog hizmetlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir: Blogcu (www.blogcu.com/) Wordpress (tr.wordpress.com/) Benimblog (www.benimblog.com) Sayfam (www.sayfam.org) Blog sayfası (blogsayfasi.com/) Blogger (Gmail hesabı gerektirir) (www.blogger.com) Thumblr (www.thumblr.com)

42 Sosyal Ağlar Sosyal ağ servisleri resim, video, yorum, görüş, etkinlik paylaşımının yapılabildiği, grup ve sayfaların oluşturulabildiği sohbet etme fırsatını da sunan ve en çok kullanılan web 2.0 araçlarından birisidir. Sosyal ağların genel amaçlı olarak kullanılanları olduğu gibi özel bir konuya yönelik sosyal ağ platformları da bulunmaktadır.

43 Bunlara örnek verecek olursak Facebook Google+ Academia.edu (Akademik ve Araştırma Amaçlı) aNobii (Kitap ve Okuma Kültürü Amaçlı) DevianArt (Grafik Çalışmaları Amaçlı) Flicker (Fotoğrafçılık Amaçlı) Last.fm (Müzik Paylaşımı Amaçlı) Epernicus (Akademik Paylaşım ve İletişim Amaçlı Netlog (Genel Amaçlı) EBA (Eğitim Amaçlı)

44 Sosyal ağlar eğitim amaçlı olarak kullanılmaya oldukça müsait ortamlardır. Özellikle öğrencilerin de büyük bir kısmının bu ortamlarda yer aldığı düşünülünce bu özellikleri daha da önem kazanmaktadır. Bu ağlar üzerinde öğretmenler tarafından açılacak sayfa ve kurulacak gruplar yoluyla öğrencilere kolaylıkla ulaşılabilir. Bu şekilde öğretmenin okul saatleri dışında da öğrencileriyle iletişim kurma, çeşitli öğretim materyallerini paylaşma fırsatı olacaktır. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan EBA (Eğitim Bilişim Ağı) tam olarak bu maksatlara hizmet etmek üzere hazırlanmıştır. EBA temel olarak öğretmenler, öğrenciler ve veliler arasında aktif bir iletişim sağlamak ve sosyal ağın faydalarını eğitimde kullanmak amacıyla hazırlanmıştır.

45 Video Paylaşım Siteleri Video paylaşım siteleri, internet üzerinde videoların paylaşılabileceği web siteleridir. Youtube (www.youtube.com), Dailymotion (www.dailymotion.com), MetaCafe (www.metacafe.com) gibi çok sayıda açık video paylaşım sitesi bulunmaktadır. Bu siteler eğitim amaçlı paylaşımlar için de öğretmenler tarafından kullanılabilir. Öğretmenler bu web sitelerine üye olarak kendi sayfalarını (video kanallarını) oluşturabilir ve öğrencileriyle kendi hazırladığı ya da paylaşmayı uygun bulduğu video, video slayt ve belgeselleri paylaşabilir.

46 Viki(Wiki) Vikiler, içeriği serbest olarak değiştirilebilen birbirine bağlantılı web sayfaları topluluğudur. Öğretmenler sınıf içi öğrenme etkinliklerini desteklemek için öğrencileriyle beraber Viki topluluğu oluşturarak tasarım bilgisi ve becerisine gerek duymaksızın ortak düzenlemeler ve ilaveler yapabilecekleri çeşitli elektronik kaynaklar ve materyaller içeren Viki tabanlı web sayfaları geliştirebilir. Ayrıca internet üzerinde Viki tabanlı olarak hazırlanmış birçok çevrimiçi ansiklopedi bulunmaktadır. Bu ansiklopedilerden en bilineni www.wikipedia.org’tur. Ücretsiz Viki hizmeti (wiki hosting) veren sitelere örnek olarak @wiki (http://atwiki.com), wikihost (http://www.wikihost.org) ve wikkii (http://wikkii.com) verilebilir.

47 Çevrimiçi Doküman Paylaşım ve Düzenleme Ortamları Bu ortamlar kelime işlemci, sunum, elektronik tablolama gibi yazılımlarla hazırlanmış olan dokümanların ya da direkt olarak internet üzerinde söz konusu ortamda oluşturulan dokümanların internet üzerinde paylaşımı, görüntülenmesi, aynı anda bir ya da birden fazla kişi tarafından düzenlenebilmesine olanak tanıyan web siteleridir. Çevrimiçi doküman paylaşım ortamları kullanılarak öğrenciler ya da eğitimciler internette ortak dokümanlar oluşturabilir ve paylaşabilir. Bu sayede internet üzerinden eş zamanlı grup çalışmalarına imkân sağlanabilir. Bu tür web sitelerine örnek olarak viewer.zoho.com driver.google.com skydrive.live.com siteleri verilebilir.

48 Çevrimiçi Görsel Paylaşım ve Düzenleme Ortamları Çevrimiçi görsel paylaşım ve düzenleme amacıyla hazırlanan web siteleri ile internet üzerinde görsellerin ortak paylaşımı ve düzenlenmesine imkan vermektedir. Bu ortamlar kullanılarak oluşturulacak web albümleri ile öğrencilere ders dışında ve ders içinde kullanmak üzere materyal sağlanabilir. Bu tür sitelerden bir kısmını şu şekilde sıralayabiliriz. www.photobucket.com www.picturetrail.com www.phixr.com picasa.google.com www.onlinephotoshop.org www.photoshop.com www.splashup.com

49 Çevrimiçi Haritalar Çevrimiçi harita kavramı dünya yörüngesinde bulunan gözlem uydularının elde ettiği görsel verilerin yazılım firmalarının hazırladığı web sayfaları aracılığı ile bizlere ulaştırıldığı, basılı haritalara nispeten daha güncel içeriğe sahip ve bu içeriğin 2 boyutlu ya da 3 boyutlu olarak sunulabildiği elektronik haritalar olarak açıklanabilir. Bu tür haritalara Google firması tarafından sunulan Google Maps, Microsoft firması tarafından sunulan Bing Maps ve Yandex firması tarafından sunulan Yandex Haritalar örnek olarak verilebilir. Çevrimiçi haritalar bu özelliklerinin yanı sıra haritayı hazırlayan yazılım firmalarının izin verdiği ölçüde yapılandırılabilir, harita üzerinde işaretlemeler, açıklamalar eklenerek kullanım amacına göre zenginleştirilebilir. Bu çerçevede çevrimiçi haritalar sağladıkları bu avantajlarla tarih dersleri için etkin bir materyal olarak kullanılabilmektedir (Yeşiltaş ve Pehlivan, 2013).

50 E-Posta ve Haber Grupları Elektronik posta adresleri ya da rumuzlar kullanılarak oluşturulan bu gruplarda amaç çevrimiçi ortamda grubun kuruluş amacına yönelik bilgi, haber, doküman, dosya paylaşmak ve grup içerisinde hızlı iletişim kurmaktır. Tarih öğretiminde özellikle ders harici zamanlarda öğrencilerle haberleşmek, bilgi ve materyal paylaşmak için oldukça hızlı bir yol olan bu gruplar, grubu kuran üye ve o üye tarafından seçilen diğer üyeler tarafından yönetilirler.

51 Bu hizmeti sunan sitelerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz: groups.google.com groups.yahoo.com www.onlinegroups.net

52 Çevrimiçi Konferans Ortamları Çevrimiçi konferans farklı fiziki ortamlarda bulunan bireyler arasında eş zamanlı gerçekleşen tartışma, sunu ve grup toplantıları için kullanılan genel bir kavramdır. Çevrimiçi konferans yazılımları ve web siteleri de dünyanın farklı yerlerinde bulunan bireylere internet üzerinden sesli ya da sesli ve görüntülü olarak anında etkileşim fırsatı vermektedir. Bu web siteleri ve yazılımlar kullanılarak öğrencilerle görüntülü iletişime geçilebilir, çevrimiçi olarak sesli ve görüntülü olarak ders verilebilir, öğrencilerin ihtiyacı doğrultusunda rehberlik görüşmeleri yapılabilir.

53 Bu tür ortamların oluşturma safhası masraflı olduğu için bu hizmeti veren web siteleri genel itibariyle ücretlidir. Bu tür sitelerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz (Yeşiltaş, 2011: 330): www.konferansmerkezi.com www.netviewer.com www.kl2onlineconference.org www.adobe.com/tr/products/adobeconnect.html www.webex.com www.internationalonlineconference.org Bunların dışında ücretsiz olarak kullanılabilen ancak sınırlı sayıda kişiyle aynı anda iletişime müsaade eden yazılımlarda bulunmaktadır. Bu yazılımlara ise Skype, Facebook Messenger ve Gtalk (Hangout) yazılımlarını örnek verebiliriz.