YOL PLANININ ÇİZİLMESİ

... konulu sunumlar: "YOL PLANININ ÇİZİLMESİ"— Sunum transkripti:

1 YOL PLANININ ÇİZİLMESİ

2 Teğet, uzunluğunun fazla olması durumunda :
Sürücülerin aşırı hız yapmasına neden olmaktadır. Karşıdan gelen veya takip eden taşıtların hız ve uzaklıklarının belirlenmesi zorlaşmaktadır. Gece yolculuklarında karşıdan gelen taşıt farları sürüş konfor ve güvenliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Doğu-Batı yönünde sabah güneş doğarken ve akşam güneş batarken sürücü güneş ışığından etkilenmektedir. Monoton sürüş şartları sürücüde dikkat dağılımı ve yorgunluğa neden olabilmektedir. Teğet uzunluğunun az olması durumunda : Yeterli geçiş görüş uzunluğunun sağlanması güçleşmektedir. Hız azalmakta dolayısıyla yolculuk süresi artmaktadır.

3 YATAY EKSEN TASARIMINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
Yolun yapımı ve bakımı kadar, estetik açıdan da arazinin topografyasına uyup kıvrılarak devam eden bir geçki, ilke olarak arazinin doğal durumunu bozarak devam eden uzun teğetlere tercih edilmelidir. Buna karşılık, kısa dönemeç sayısı en aza indirilmelidir. Çok sayıda kısa dönemeçlerle dalgalı bir şekil almış bir güzergahta sağlıklı trafik akışını sağlamak daha güçtür.

4

5 Seçilen proje hızına bağlı olarak tespit edilen en küçük dönemeç yarıçapı ancak şartların zorladığı durumlarda kullanılmalıdır. Şartlar elverdiği sürece büyük yarıçaplı dönemeçler her zaman tercih edilmelidir. Uzun teğetler sonuna küçük yarıçaplı dönemeçlerin konulmasından kaçınılmalıdır. Uzun teğetler hızlanma eğilimindeki taşıtın küçük yarıçaplı dönemeçte yoldan çıkma ve devrilme riski artar. Yatay dönemeçler arasında çok uzun ve çok kısa teğetlerin konulmasından kaçınılmalıdır. Genel bir kural olarak tasarım hızının 20 katından daha fazla uzunluğa sahip teğetler uzun ve 6 katından daha az olan teğetler ise kısa olarak kabul edilmektedir.

6 Büyük yarıçaplı dönemeçlerden küçük yarıçaplı dönemeçlere aniden geçilmemelidir. Küçük yarıçaplı dönemeç konulacak yere ulaşılmadan önce dönemeç yarıçapları aşamalı olarak azaltılmalıdır. Bu şekilde sürücü hızını aniden değiştirme zorunda kalmayacak ve kaza riski azalacaktır. Birbirini izleyen aynı yönde yatay dönemeç uygulamasından olabildiğince kaçınılmalıdır. Sürücülerin büyük çoğunluğu tarafından bir dönemeçten çıkıldığında takip eden ikinci dönemecin de aynı yönde olması beklenmediğinden, kaza olasılığı artmaktadır. Aynı yönde iki dönemeç yerine büyük yarıçaplı tek dönemeç konulmalıdır.

7 Karayolu Mühendisliği dersi kapsamında yapılacak projede çizilecek yol planında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, geçkinin verilen yol standartlarında, başlangıç ve bitiş noktalarını birbirine bağlamasıdır. Bu kapsamda yalnızca toprak işini enküçükleyecek sıfır poligonu yaklaşımından yararlanılacaktır.

8 İki tesviye eğrisi arası kot farkı
2. SIFIR POLİGONU İki tesviye eğrisi arası kot farkı Eğim %4 olursa 552 h L 550 Pergel Açıklığı Harita ölçeği 1:2.000

9 Daha sonra noktalar eğriler ile birleştirilecek.
Pergel açıklığını kullanarak A noktasından; hep aynı yönde girerek (Z yapmadan), yalnızca iniş ya da yalnızca çıkış yaparak, B noktasına ulaşılacak. A B L A B L L Daha sonra noktalar eğriler ile birleştirilecek.

10 A YANLIŞ Çıkış-iniş. B B A YANLIŞ Zig-zag.

11 Ara tesviye eğrisi L/2 L L/2 YANLIŞ DOĞRU

12 3. PLANIN ÇİZİM ADIMLARI 1. Sıfır poligonunun çizilmesi.
2. Geçki genel doğrultularının belirlenmesi. 3. Dönemecin yerleştirilmesi. 4. Enkesitlerin işaretlenmesi.

13 3. 1. Sıfır Poligonunun Çizilmesi
AB arasındaki kuş uçuşu uzaklığı ölçün. 2 nokta arasındaki kot farkını kullanarak ortalama eğimi hesaplayın. Pergel açıklığını ortalama eğime göre belirleyip sıfır poligonunu geçirin. AB arası uzaklık 150 m, kot farkı 10 m ise : Harita ölçeği 1:2.000 Tesviye eğrileri arası kot farkı 2 m ise

14 Eğer son noktaya varamazsanız [ilk seferde varmanız pek de mümkün olmayacak]

15 Yeni yol uzunluğunu ölçerek, yeni eğim ve yeni pergel açıklığı ile sıfır poligonu geçirmeye yeniden başlayın. YENİ YOL UZUNLUĞU

16 Yeni eğimle sıfır poligonu geçirirken dikkat edilecek nokta son noktaya ulaşmaktır
Kemal Selçuk ÖĞÜT

17 3. 2. Geçki Genel Doğrultularının Belirlenmesi
Sıfır poligonu 2 genel doğrultu 3 genel doğrultu KAÇ GENEL DOĞRULTU KULLANILMALI ?

18 GENEL DOĞRULTU SAYISI, DÖNEMEÇLER İÇ İÇE GİRMEYECEK ŞEKİLDE OLABİLDİĞİNCE ÇOK OLMALIDIR.
Ters dönemeçler arasında en az 60 m, aynı yönde dönemeçler arasında en az 30 m teğet olmalıdır.

19 3.3. Dönemecin Yerleştirilmesi
Teğet uzunluğu Bisektris uzunluğu Yay boyu

20 1.  sapma açısını ölç.

21 1.  sapma açısını ölç. 2. t, teğet boyunu hesapla. 3. Teğet boyunu iki tarafta işaretle.

22 1.  sapma açısını ölç. 2. t, teğet boyunu hesapla. 3. Teğet boyunu iki tarafta işaretle. 4. Pergeli R kadar aç. 5. Pergeli iki teğet boyunun sonuna koyarak daire merkezini bul.

23 1.  sapma açısını ölç. 2. t, teğet boyunu hesapla. 3. Teğet boyunu iki tarafta işaretle. 4. Pergeli R kadar aç. 5. Pergeli iki teğet boyunun sonuna koyarak daire merkezini bul. 6. Pergeli daire merkezine koy ve dönemeci çiz.

24 1.  sapma açısını ölç. 2. t, teğet boyunu hesapla. 3. Teğet boyunu iki tarafta işaretle. 4. Pergeli R kadar aç. 5. R kadar açılmış pergeli iki teğet boyuna koyarak daire merkezini bul. 6. Pergeli daire merkezinine koy ve dönemeci çiz.

25 Kemal Selçuk ÖĞÜT

26 Kemal Selçuk ÖĞÜT

27 3.4. Enkesitlerin İşaretlenmesi
Enkesit çizgileri eksenin her iki tarafında 1’er cm uzunluğunda olacaktır. Her enkesitin km’leri, teğetlerde ara uzaklıklar cetvel ile ölçülüp ölçekten yararlanılarak, yatay dönemeçlerde ise hesap ile bulunacaktır (Bak Slaty # 32). Enkesit çizgilerinin, yolun gidişine göre sol tarafına enkesit noktalarının isimleri, sağ tarafına km’ler yazılacaktır. Enkesit çizgileri, teğetlerde yol eksenine dik, yatay dönemeçlerde o noktadaki teğetlere dik (merkeze bakacak şekilde) olacaktır.

28 Enkesit Alınacak Noktalar
Geçkinin başlangıç ve son noktaları. Yatay dönemeçlerin başlangıç (TO), orta (B) ve son noktaları(TF). Geçki ekseninin tesviye eğrilerini kestiği her nokta. Hektometre ve kilometreler. Ardışık iki enkesitin arasının 25 m’den fazla olduğu yerler.

29 Kemal Selçuk ÖĞÜT

30 00 0+000 20 0+017 santimetre metre

31 Yatay dönemeçlere ait beş karakteristik (R, ∆, b, d, t), gidişe göre dönemeçin dışbükey tarafına yazılacaktır. Yatay dönemeçlerin merkezleri gösterilecektir.

32 Dönemeç km’lerinde dikkat edilecek noktalar
“TO km” cetvelle ölçülerek hesaplanacak. “B km”, açıdan hesaplanan yay boyu (d) kullanılarak bulunacak. TF km, açıdan hesaplanan yay boyu (d) kullanılarak bulunacak. Dönemeç içinde geçkinin tesviye eğrilerini kestiği noktaların km’leri açı okunarak hesaplanacak. Dönemeç içine hektometre düşüyor ise bu noktanın yeri yay boyundan açı hesaplanması ve bu açının işaretlenmesiyle belirlenecek.

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59 EN KESİT ÇIKARILMASI

60

61

62

63

64 Eksenin sağına ve soluna yol genişliğini işaretleyin

65

66

67

68

69

70 Kübaj Hesabı MEVKİ (km) Ara mes DOLGU YARMA Alan Or.al Hacim Or.Al
0+000 - 153,74 50 252,22 0+050 350,7 12611 439,49 0+100 528,27 21974,5 8 539,98 0+108 551,69 4319,84 42 619,81 0+150 687,93 26032,0 814,11 0+200 940,29 40705 37 793,39 0+237 646,49 29355 13 610,68 0+250 574,87 7938 320,65 0+300 66,42 16032 101,11 0+350 135,89 5055 232,10 0+400 328,41 11605 298,17 0+450 267,92 14908 259,41 0+500 250,89 12970 228,23 0+550 205,57 11411 0+600 156,56 1690,85 2919

71

72 Kemal Selçuk ÖĞÜT

73 Kemal Selçuk ÖĞÜT

74 Kemal Selçuk ÖĞÜT

75 Kemal Selçuk ÖĞÜT