GIDA GÜVENLİĞİ VE KALİTESİNİN SAĞLANMASI FAO and WHO, 2003.

... konulu sunumlar: "GIDA GÜVENLİĞİ VE KALİTESİNİN SAĞLANMASI FAO and WHO, 2003."— Sunum transkripti:

1 GIDA GÜVENLİĞİ VE KALİTESİNİN SAĞLANMASI FAO and WHO, 2003

2 Birçok ülkede, etkili gıda kontrolü aşağıdaki nedenlerle zayıflamaktadır. Karmaşık yetkiler, Dağınık ve anlaşılmaz yasalar Kontrol, açıklama ve gözetimdeki zayıflıklar

3 Kurallar, gıda sistemlerini güçlendirmede uygulanacak stratejiler için ulusal makamlara şu çözüm önerilerini sunar Halk sağlığını koru, Gıda hile ve dolandırıcılığını önle Gıda tağşişini engelle Ticareti kolaylaştır.

4 Gıda kontrol yetkilileri için zorluklar 1. Gıda kaynaklı hastalık ve yeni ve gelişmekte olan gıda kaynaklı tehlikelerin artan yükü, 2. Gıda üretim, işleme ve pazarlama teknolojilerindeki hızlı değişim, 3. Tüketicinin korunmasına odaklanarak, bilime dayalı gıda kontrol sistemlerinin geliştirilmesi.

5 Bizim en büyük korkularımız ve en büyük zevklerimiz ne yetiğimizle ilgilidir

6 NextPrevious Gıda Güvenliği- Uluslararası bir endişedir Gelişmekte olan ülkeler(WHO, 2004) - İshal (foodborne or waterborne): 1.8 million deaths per year Endüstrileşmiş ülkeler –up to 30% of the population gets diseased –up to 20 per million die Dünya geneli (WHO, 2005) –1.8 - 3.1 billions cases of foodborne diarrhea –53 - 124 million cases of foodborne salmonellosis WHO/OMS

7

8 GIDALARDA GÖRÜNMEYEN KİMYASAL TEHLİKELER TEMİZLİK KİMYASALLARI HİLE AMAÇLI KATKI PESTİSİT KALINTILARI VETERİNER KALINTILARI MÜSAADE EDİLMEYEN KATKILAR MÜSAADE EDİLEN KATKILARIN FAZLALIĞI

9 Korku Tüketicinin gıda risklerini algılaması Korku yok Bilinen Bilinmeyen

10 Gıda kontrol yetkilileri için Zorluklar 4. Uluslararası gıda ticareti ve Gıda güvenliği ve kalite standartlarının uyumu için duyulan ihtiyaç 5. Hızlı kentleşmeye bağlı olarak insanların yaşam tarzlarındaki değişiklikler, 6. Gıda güvenliği ve kalite konularında artan tüketici bilinci ve daha iyi ürün için artan talepler.

11 NextPrevious Küreselleşen Ticaret:“Senin tabağındaki Dünya” Herb Butter : Salted butter garlic puree garlic salt lemonparsleypepperwater Chicken Breast Chicken Breast: Chicken Batter: Flour Water Bread Crumb: Bread crumb Rape-seed oil - Ireland - China, USA, Spain - USA - France, UK - Indonesia - Ireland - Ireland, Belgium UK, France etc. UK, France etc. - Belgium, France - Ireland - Ireland, UK - EU, Australia Eastern Europe Chicken Kiev Courtesy A. Reilly, FSAI, Ireland

12 NextPrevious Canlı inekler İnek eti içeren gıdalar İlaçlarİlaçlar Kan ve kan ürünleri Jelatinde kullanılan sığır dokusu Jelatinde kullanılan sığır dokusu Biyolojik olarak kullanılan insan ve sığır dokusu (Oklar ticaret hareketliliğinin olduğu bölgeleri göstermektedir) b) ve Jakob yayılması (ticaret ve seyahat) b) deli dana hastalığı ve Jakob yayılması (ticaret ve seyahat)

13 NextPrevious c) Hayvan pazarları

14 Gıda Görüşmeleri Yöneticiler Politikacılar Bilim Adamları Medya Uzmanlar Endüstri TÜKETİCİLER Faaliyet Grupları

15 NextPrevious Görünürdeki Risk Yönetimi Endüstri “Biz onu içeride arıyoruz” Medya BİNLERCE RİSK Killer Bug GIDA GÜVENLİĞİ UZMANLARI Orada bir problem vardır ve o gerçek bir risktir

16 Önemli gıda sorunları 1. Gıda güvenliği, kalitesi ve tüketicinin korunması 2. Küresel sebepler

17 Gıda güvenliği Kronik veya akut olsun tüm bu tehlikelere neden olan tüketici sağlığına zararlı üretilen gıdaları ifade eder

18 Potansiyel tehlikelere neden olan faktörler Yanlış tarım uygulamaları Gıda zincirinin tüm aşamalarında yetersiz hijyen Gıda işleme ya da muhafaza uygulamalarında engelleyici kontrollerin eksikliği Kimyasalların yanlış kullanımı Kontamine olmuş hammadde, katkılar ve su Yetersiz ve uygun olmayan depolama

19 Gıda kalite Tüketici için bir ürünün değerini etkileyen tüm özelliklerini içerir.

20 Gıda Kontrol Ulusal veya yerel makamlar tarafından uygulanması zorunlu düzenleyici bir aktivitedir. Tüketicinin korunmasını sağlar Üretim, taşıma, depolama, işleme ve dağıtım sırasında tüm gıdalar aşağıdaki özelliklere sahip olduğundan emin olunması gerekir İnsan tüketimi için güvenli, sağlıklı ve uygun, Güvenli ve kalite gereksinimlerine uygun, kanun tarafından öngörülen ve doğru bir şekilde etiketlenmiş

21 Tüketicinin korunması Bütün sektörlerde olduğu gibi, bütünleşmiş bir şekilde bütün gıda zincir sistemlerinde de kontrol gerçekleştirilir ve gıda kontrol sistemleri bu zincirin bütün aşamalarını ele alır.

22 Gıda kontrol sistemi Doğadaki zorunlu olmayan etkinlik hedeflerine; birliktelik olmadan ve çiftçi, sanayici ve tüketiciler gibi tüm paydaşların aktif katılımı olmadan tam olarak ulaşabilirsiniz ve Ancak, önleyici ve eğitsel stratejiler ile zorunlu bir düzenleyici yaklaşımın entegrasyonu, tüm gıda zincirinin korunmasını sağlar

23 İdeal Gıda Kontrol Sistemi Zorunluluk gereksinimlerinin etkin uygulanması Eğitim ve öğretim, toplumsal sosyal yardım programları Gönüllü uyumluluğun arttırılması

24 Küresel Konular Uluslararası ticaret Codex Alimentarius Commission Uluslar arası kalite anlaşmaları

25 Ulusal gıda kontrol sisteminin hedefleri 1. Halkın sağlığını korumak 2. Tüketiciyi korumak Protecting consumers from unsanitary, unwholesome, mislabeled or adulterated food 3. Ekonomik gelişmeye katkı sağlamak by maintaining consumer confidence in the food system and providing a sound regulatory foundation for domestic and international trade in food

26 Gıda kontrol sisteminin kapsamı Bir ülke içerisindeki üretilmiş, işlenmiş ve satışa sunulmuş tüm gıdaları kapsar ayrıca ithal edilmiş gıdaları da içerir Yasal bir temele sahiptir ve temelinde zorunluluk vardır

27 NextPrevious Tüm Zincire Baktığımızda Ulusal bir strateji bir ülkede entegre ve etkili bir gıda güvenliği kontrol sisteminin geliştirilmesini sağlar. Tüketiciyi koruma önceliklerini belirler ve ekonomik gelişmeye katkı sağlar. Önleme çabaları bütün gıda üretim zincirini kapsamalıdır: tarladan çatala Pek çok hazırlanan gıda güvenlik sistemleri bu önemli prensiplere göre yapılandırılmamıştır. Bu da gıda güvenlik sistemlerinde tutarsızlık ve verimsizliğe neden olmaktadır.

28

29 Ulusal bir gıda kontrol sisteminin bileşenleri 1. Temel Yapı a) Gıda kanunu ve yönetmelikler b) Gıda kontrol yönetimi c) Kontrol servisleri d) Laboratuvar servisleri: Gıda izleme ve bulaşıcı hastalık verileri e) Bilgi, eğitim, iletişim ve uygulama.

30 Denetim Hükümet (Gıda Kontrol Otoritesi) Hükümet (Gıda Kontrol Otoritesi) Gıda üreticisi/sanayici Food producer/Industry is responsible to produce better quality and safer foods Gıda üreticisi/sanayici Food producer/Industry is responsible to produce better quality and safer foods Tüketici Consumer has a right to select better quality and safer foods of their choice Tüketici Consumer has a right to select better quality and safer foods of their choice Daha kaliteli ve daha güvenli gıda Laboratory Gıda Yasası Gıda Kontrol Yönetimi Bilgi, Eğitim, İletişim, Uygulama Government provides consumer protection and ensures that all foods are fit and safe for human consumption Gıda kontrol sistemi geliştirilmeli ve şeffaf bir şekilde uygulanmalıdır.

31 Gıda kanun ve yönetmeliklerine yaklaşım Tepkili ve uygulama odaklı Ticaretten güvensiz gıdaların uzaklaştırılması ve tespit edildikten sonra sorumluların cezalandırılması Önleyici ve bütünsel Gıda kaynaklı riskin azaltılması

32 Gıda güvenliği ile ilgili tehlikelerin kontrolü

33 Gıda Yasaları Şunları Gerektirir 1. Yüksek seviyede sağlığın korunmasını sağlamak 2. Tutarlılığı ve yasal güvenilirliği arttırmak için net tanımları içerir 3. Yüksek kalite esasına dayalı, şeffaf ve risk değerlendirmesi ile risk iletişimini izleyen bağımsız bir bilimsel risk yönetimi danışma kurulu olmalı

34 4. Önlemlerin uygulanması için hükümleri, geçici önlemlerin benimsenmesini içerir. Burada sağlık riski kabul edilemez bir seviyede tespit edilmiştir ve burada tam bir risk değerlendirmesi yapılamaz 5. doğru ve yeterli bilgiye erişimde tüketicilerin hakları için hükümler içerir 6. Gıda ürünlerinin izlenmesini ve problem olması durumunda geri toplanmalarını içerir.

35

36

37

38

39 7. gıda güvenliği ve kalitesi için birincil sorumluluğun üretici ve işletmecilere ait olduğunu belirten açık hükümlere yer verilmelidir 8. Sadece güvenli ve sağlıklı gıdaların pazara sunulabileceği hükmü açık bir şekilde yer almalı 9. Özellikle ticaretle ilgili ülkenin uluslararası sorumlulukları tanımlanmalıdır. 10. gıda yasasının iyileştirilmesi ve bilgiye erişimde şeffaflığın sağlanması

40 NextPrevious Gıda endüstrisinin rolü  Gıda endüstrisi güvenli gıda üretimi için sorumluluk alır  Uyum kültüründen bağlantı ya yönelme  Ortaklık- sanayi kuruluşları  Kalite güvence şemalarına sahip olmak

41 Gıda kontrol yönetimi Ulusal düzeyde politika ve uygulamada koordinasyon gerektirir Bir liderlik fonksiyonunun geliştirilmesi Çalışmalar için sorumluluğu açıkça tanımlanmış idari yapı……

42 Açık olarak tanımlanmış sorumluluk Bütünleşik bir ulusal gıda kontrol stratejisinin geliştirilmesi ve uygulanması Ulusal bir gıda kontrol programının uygulanması Fon ve tahsis edilen kaynakların güvenliği Standartların ve yönetmeliklerin ayarlaması Uluslararası gıda kontrolü ile ilgili aktivitelere katılım. Acil müdahale prosedürlerinin geliştirilmesi Risk analizi yapılması

43 NextPrevious Ulusal yönetim için temel sorumluluklar Food Safety Policies to address consumer health & interests and facilitate trade. Resources Legislation for cooperation between central and local agencies Coordination & integration of food control Risk Assessment/Management Communication

44 Kontrol servisleri 1. Standart ve yönetmeliklerin diğer gereksinimleri ve hijyen ile ilgili uyum için bina ve süreçlerin incelenmesi 2. HACCP planları ve bunların uygulanmasının değerlendirilmesi. 3. Hasat, işleme, depolama, taşıma, ya da satış sırasında gıda örnekleme Uyum sağlamak, risk değerlendirmesi için veri katkısında bulunmak Sorumluları tespit etmek

45

46

47 Kontrol servisleri 4. duyusal değerlendirme ile gıda bozulmalarının farklı şekillerini tanımlamak; identifying food which is unfit for human consumption; or food which is otherwise deceptively sold to the consumer; and taking the necessary remedial action. 5. Hukuk ihlalleri ortaya çıktığında ve kovuşturmaya yardımcı olmak için kanıtların tanımlanması, toplanması ve taşınması 6. kalite güvence prosedürleri vasıtasıyla özellikle gönüllülerin cesaretinin arttırılması

48 Kontrol servisleri 7. Gerekli görüldüğünde denetleme amacıyla muayene, numune alma ve ithalat/ihracat için gıda belgelendirme işleminin gerçekleştirilmesi 8. HACCP gibi güvenliği sağlayıcı programlarla çalışan işyerlerinde, riske dayalı denetimlerin dayalı yönetim uygulanması

49

50 Food monitoring and epidemiological data Annual incidence trends Identification of susceptible population groups Identification of hazardous foods Identification and tracing of causes of foodborne diseases Development of early warning systems for outbreaks and food contamination

51

52 NextPrevious New ways of pulling data together - Attributable Fractions Salmonella Source Account (DK) Registered human cases Registered human cases –Sero-, phage- & DNA types. Prevalence in food animal reservoirs Prevalence in food animal reservoirs –Sero-, phage- & DNA types. Comparison of types isolated Comparison of types isolated –certain types almost exclusively isolated from single sources. –Other types ascribed to source proportionally to indicative types

53 NextPrevious Using Attributable Fractions in interventions - Estimated primary sources of human salmonellosis in Denmark

54 Information, education, communication and training Consumers Key officials and workers in food industry Trainers Extension workers in the agriculture and health sectors Food inspectors Laboratory analysts

55 NextPrevious Educational and promotional materials Available in 27 languages

56

57

58 Outline 1. Preamble 2. Introduction 3. Important food issues 4. Elements of a national food control system 5. Strengthening national food control system 6. Specific issues of developing countries

59 Strengthening national food control systems 1. Principles of food control 2. Developing a national food control strategy 3. Strengthening organizational structures 4. Funding national food control systems

60 Principles of food control Maximizing risk reduction by applying the principle of prevention as fully as possible throughout the food chain Addressing the farm-to-table continuum Establishing emergency procedures for dealing with particular hazards Developing science-based food control strategies

61 Principles of food control Establishing priorities based on risk analysis and efficacy in risk management Establishing holistic, integrated initiatives which target risks and impact on economic wellbeing and Recognizing that food control is a widely shared responsibility that requires positive interaction between all stakeholders

62 Integrated farm-to-table concept It is impossible to provide adequate protection to the consumer by merely sampling and analysing the final product This calls for a comprehensive and integrated farm-to-table approach

63

64

65 Reduced risk can be achieved Prevention throughout the food chain Food producers and operators are entrusted with primary responsibility for food safety and quality Good practices: GAP, GMP, GHP HACCP Government are then responsible for Auditing performance by monitoring and surveillance Enforcing legal and regulatory requirements

66 NextPrevious Shared Responsibility – genuine partnerships Government Industry Consumer

67

68

69

70 Risk analysis Risk assessment Risk management Risk communication

71

72 Risk assessment A scientifically based process consisting of Hazard identification Hazard characterization Exposure assessment Risk characterization

73

74

75 Risk management The process of Weighing policy alternatives Selecting appropriate prevention and control options

76

77 Risk communication The interactive exchange of information and opinions Throughout the risk analysis process Concerning hazards and risks, risk related factors and risk perceptions Among risk assessors, risk managers, consumers, industry, the academic community and other interested parties

78

79

80

81 Developing countries Risk analysis must be the foundation on which food control policy and consumer protection measures are based While not all countries may have sufficient scientific resources, capabilities or data to carry out risk assessments, it may not even be necessary in all cases to generate local data for the purpose Instead countries should make full use of the international data and expertise as well as data from other countries that are consistent with internationally accepted approaches

82 Transparency The confidence of consumers in the safety and quality of the food supply depends on their perception of the integrity and effectiveness of food control operations and activities It is important that all decision-making processes are transparent, allow all stakeholders in the food chain to make effective contributions, and explain the basis for all decisions

83 Regulatory impact assessment Consideration must be given to the costs of compliance to the food industry, as these costs are ultimately passed onto consumers Do the benefits of regulation justify the costs? What is the most efficient management option? Regulatory impact assessment (RIA) Willingness to pay (WTP) Cost of illness (COI)

84 Strengthening national food control systems 1. Principles of food control 2. Developing a national food control strategy 3. Strengthening organizational structures 4. Funding national food control systems

85 Developing a national strategy Collection of information Country profile Development of strategy Objectives and priorities Multi-sectoral inputs Economic interests Risk based approach Areas for voluntary compliance and mandatory action Human resource and infrastructure Gradual phasing

86 The strategy should include Objectives, plan of action, milestones Development of legislation, regulation, standards and codes of practice Strengthening surveillance and control systems Promotion of systems ex. HACCP Development of training Enhanced research and surveillance Promotion of consumer education

87 Strengthening national food control systems 1. Principles of food control 2. Developing a national food control strategy 3. Strengthening organizational structures 4. Funding national food control systems

88 Organizational arrangements Three types of organizational arrangement that may be appropriate at the national level Multiple Agency System Single Agency System Integrated System

89 Multiple agency system Food control responsibilities are shared between government ministries Health, Agriculture, Commerce, Environment, Trade and Industry, Tourism …… May also be fragmented between national, state and local bodies

90 Multiple agency system May be the norm Drawbacks Lack of overall coordination at national level Frequent confusion over jurisdiction and resultant inefficiencies in performance Conflict between public health objectives and the facilitation of trade and industry development ……

91 Limited capacity for appropriate scientific inputs in decision-making processes Lack of coherence leading to over-regulation or time gaps in adequate regulatory activity Reductions in the confidence of domestic consumers and foreign buyers in the credibility of the system

92 NextPrevious Multi-Disciplinary, Inter-agency THE TRUTH! I’m not taking Orders from Her! Report to Him, You must be joking! “You agreed to do what” “And what about the job you’re paid to do?” Major Food Safety Fault Line

93 NextPrevious Problem with change… It’s Not My Job!

94 Multiple agency system During the preparation of a national food control strategy, it is important to consider the type and size of the organization(s) that are necessary to implement the strategy It is often not possible to have a single unified structure or an integrated food control system due to various historical and political reasons ……

95

96

97 In such cases, it is necessary for the national food control strategy to clearly identify the role of each agency to avoid duplication of effort and to bring about a measure of coherence among them It should also identify areas or segments of the food chain which require special attention and need additional resources for strengthening

98 Single agency system Consolidation of all responsibility for protecting public health and food safety into a single food control agency with clearly defined terms of reference

99 Single agency system Merit Acknowledges the high priority and commitment Benefits Uniform application of protection measures Ability to act quickly to protect consumers Improved cost efficiency and more effective use of resources and expertise ……

100 Harmonization of food standards Capacity to quickly respond to emerging challenges and the demands of the domestic and international marketplace Provision of more streamlined and efficient services, benefiting industry and promoting trade

101

102 Single agency system It is not possible to recommend a single organizational structure that will universally meet the requirements and resources of every country There are often few opportunities for countries to build a new food control system based on a single agency

103 Integrated system Levels of operation of food control system 1. Formulation of policy, risk assessment and management, and development of standards and regulations 2. Coordination of food control activity, monitoring, and auditing 3. Inspection, and enforcement 4. Education and training

104 Integrated system Establishment of an autonomous national food agency which is responsible for activities at levels 1 and 2, with existing multi-sectoral agencies retaining responsibility for level 3 and 4 activities

105 Integrated system Advantages Provides coherence in the national food control system Politically more acceptable as it does not disturb the day to day inspection and enforcement role of other agencies Promotes uniform application of control measures across the whole food chain throughout the country ……

106 Separates risk assessment and risk management functions, resulting in objective consumer protection measures with resultant confidence among domestic consumers and credibility with foreign buyers Better equipped to deal with international dimensions of food control such as participation in work of Codex, follow-up on SPS/TBT Agreements, etc Encourage transparency in decision-making process, and accountability in implementation Is more cost-effective in long term

107 Integrated system Role of a competent, autonomous agency Establish national food control goals Put into effect the strategic and operational activities necessary to achieve those goals Other functions Revising and updating the national food control strategy Advising relevant ministerial officials on policy matters, including determination of priorities and use of resources Drafting regulations, standards and codes of practice and promoting their implementation ……

108 Coordinating the activity of the various inspection agencies, and monitoring performance Developing consumer education and community outreach initiatives and promoting their implementation Supporting research and development Establishing quality assurance schemes for industry and supporting their implementation

109

110 Strengthening national food control systems 1. Principles of food control 2. Developing a national food control strategy 3. Strengthening organizational structures 4. Funding national food control systems

111 Funding national food control systems Securing sufficient resources Cost recovery

112 Outline 1. Preamble 2. Introduction 3. Important food issues 4. Elements of a national food control system 5. Strengthening national food control system 6. Specific issues of developing countries

113 Specific issues of developing countries 1. Food systems 2. Food processing industry 3. Street foods 4. Food control infrastructure and resources 5. Technical assistance: role of international agencies

114 Food systems Food production, processing, and marketing systems are complex, large quantities of food pass through a multitude of food handlers and middlemen Majority of food producers and handlers lack appropriate knowledge and expertise, not able to cope with new environmental and food safety risks

115 Food control infrastructure and resources Tends to be inadequate, due to limited resources and often poor management Lack of scientific resources

116