Öğretim Modelleri Uz. NÜKET GÜNDÜZ.

... konulu sunumlar: "Öğretim Modelleri Uz. NÜKET GÜNDÜZ."— Sunum transkripti:

1 Öğretim Modelleri Uz. NÜKET GÜNDÜZ

2 5 E Modeli (Zihinde Yapılanma Kuramı) Yapılandırıcı Öğrenme Kuramını temel alır. Zihinde Yapılanma Kuramıdır. Öğrenme evreleri modeli öğretmene, sürekli olarak öğrencinin önceki bilgilerini tanıma ve alternatif kavramlar olusturma olanakları verir.

3 Ayrıca bu model öğrencilere mevcut kavramlarını düzeltebilecekleri öğrenme deneyimleri sağlar. Zihinde yapılanma kuramı yeni düsüncelerin mevcut düsünceler üzerinde yapılandırıldığını söyler. Öğrenme evreleri metodu öğrencilerin yeni kavramları kesfetmelerine ve onları önceki bilgileriyle kaynastırmalarını hedef alır.

4 Zihinde yapılanma kuramına göre kisiler yasantılarıyla edindikleri kavramlar aracılığıyla düsünürler. Öğrenen kisi düsüncelerini sözle söyleyebilir, yeni kavradıklarının doğruluğunu test edebilir, kendinde varolan kavramları düzeltip değistirebilir; eski düsüncelerini bırakıp yenilerini mallanabilir.

5 Öğrencileri düsüncelerini açmaya ve genisletmeye götüren, zaman harcayarak düsünmeye tesvik eden, birileriyle etkilesmelerini isteyen, yansıtma ve önceden kestirmeyi tesvik eden, teori kurduran veya teorileri ortaya çıkaran "açık uçlu" öğretmen soruları düsünmeye tesvik eder.

6 GİRİS – Ön bilgileri/becerileri kontrol et. – Ön bilgileri yeni bilgiyle bağlayan ilginç, motive edici ve anlamlı etkinlikler hazırla. – Konuya ilgi ve öğrenme isteği olustur.

7 GİRİS EVRESİ Giris evresi ilgi ve merak uyandırmak sorular ortaya koymak ve öğrencilerin konuyla ilgili bilgi ve fikirlerini tanımlamak için tasarlanmıstır. Etkinliği yada sunusu her ne kadar öğretmen düzenlerse de öğretmenin dersi anlatması, cevapları vermesi yada olanları özetlemesi uygun düsmez. Bu evre, birçok açık uçlu ve her yöne dağılan sorunun sorulduğu fakat soruların cevapsız bırakıldığı bir etkinlik dönemi olmalıdır.

8 KESFETME – Hedef kazanıma ulasılması için uygun etkinlikler hazırla. – Etkinlikler için gerekli araç ve gereci hazırla. – Konuyu veya kavramı kesfetmeleri için zaman ver. – Ön bilgilerini sorgulamaları ve test etmelerini sağla. – Var ise yanlıs bilgilerini düzeltir ve yeni olguları kesfettir.

9 KESFETME EVRESİ Kesfetme evresi öğrenci merkezlidir. Bu evrede öğretmen – öğrenci iliskisi fen sınıflarında yaygın olarak karsılasılan iliskilerden oldukça farklıdır. Öğretmen sadece materyalleri temin etmis ve problemi genel olarak ifade etmistir. Öğrenciler, öğretmenin yönergesi olmaksızın birlikte çalısmaları için tesvik edilir. Öğretmenin, arastırmanın nasıl yapılacağı ile ilgili yönergeler saptaması, problemi çözen bilgi ve olgular vermesi ve örencilere yanıldıklarını söylemesi uygun olmaz..

10 AÇIKLAMA – Birinci ve ikinci evrede öğrencilerin aktif katılımlarıyla ulastıkları yargıları, değiskenler arasındaki iliskileri veya yeni kesifleri ifade eden olgu, kavram, ilke veya yasayı adlandır.

11 AÇIKLAMA EVRESİ Açıklama evresi daha formâldir ve öğretmen merkezlidir. Bu evre öğecilerin daha önceki deneyimlerini bir araya toplamak ve bir kavramlar ya da genellemeler kümesi olusturmak için kullanılır. Öğretmenin, deneyim kazandıkları konuda tanım ve açıklamaları sağlamak ve kavramlarını açığa kavusturmak için, öğrencilerden fikirlerini kanıtlarla tanımlamalarında ısrarlı olması uygundur.

12 DEĞERLENDİRME – Hedeflenen kazanımlara hangi oranda ulasıldığını belirlemek amacıyla öğrencilerin yeni olusturdukları anlayıs ve becerileri değerlendir.

13 KUANTUM ÖĞRENME MODELİ (Porter) Kuantum, enerjinin ısığa çevrilmesi olarak tanımlandığında, kuantum öğrenme ise kisinin bilgilerini kullanarak ısıması olarak tanımlanmaktadır. Kuantum öğrenme 1980’li yıllarda Amerika’da Bobbi De Porter tarafından gelistirilmistir.

14 Kuantum Öğrenmenin Temeli Neye Dayanır
Dr. Lazanov tarafından gelistirilen hızlandırılmıs öğrenme tekniklerine, Beyin uyumlu öğrenme teknik ve stratejilerine, İkili -üçlü beyin teorilerine, Çoklu zeka kuramının prensiplerine, Holistik eğitim yaklasımına dayanır.

15 Kuantum Öğrenme ile Öğrencilerde
Akademik beceri, Yasam becerisi, Fiziksel yeterlilik, Sorumluluk Aile içi davranıslar Problem çözme becerisi gelisir.

16 Kuantum Öğrenmenin Öğrenciye Etkisi
Öğrenmede aktif olma Öğrenmeye karsı olumlu tutum Nasıl öğreneceğini öğrenme Kendi motivasyonunu sağlama Beyni aktif olarak kullanma Kullan ya da kaybet felsefesi ile kapasitelerini maksimum kullanma Duyguların beyin gücünü, basarıyı ve özgüveni artırıcı olduğunu benimseme

17 Kuantum Öğrenmenin içeriği
Öğrenmeyi öğrenme Öğrenmede aktif olma Eğitim ortamlarının ayarlanması Öğrenme stillerini kesfetme

18 Kuantum Öğrenmede Kullanılan Teknikler
Not alma Kavram ve zihin haritalarını aktif kullanmayı içerir. Beyin aktif olduğundan anlamlı öğrenme gerçeklesir. Notes TM sistemi : Konusmacının önemle vurguladığı kavramlar için kendi duygularını yansıtan ifade ve semboller kullanma. Hızlı ve etkin okuma Öğrenciler bilgileri daha kısa sürede öğrenirler. Okunan yazının kavranma yüzdesi artar.

19 Zihinde görsellestirme kullanıldığında okunan yazı akılda daha çok kalıcı hale getirilir.
Daha kısa sürede daha çok kaynak gözden geçirilebilir. Hafıza gücünü kesfetme Öğrenciler zihinde tutmak istedikleri bilgileri rahatlıkla öğrenecek ve gerektiğinde kolaylıkla hatırlayabileceklerdir. Öğrencinin belirli periyotlarla kısa tekrarlar kullanması sağlanarak öğrenilen bilgilerin hatırlaması kolaylastırılır. Yazma

20 Beyin fırtınası tekniği kullanılarak yazılacak konuyla ilgili kavramlar ve zihin haritaları çıkarılır. Bu aktivitelerde öğrenciler iyi ürün ortaya koyarak özgüvenlerini artırırlar. 7 adımlık yazı çemberi kullanılarak yazılan yazının mükemmele ulasması sağlanmalıdır.

21 Yaratıcı problem çözme
Öğrenciler düsünme modellerini nasıl uygulayacaklarını öğrenecekler. Sağ ve sol beyinlerini düsünme süreçlerinde beraber kullanarak daha rahat çözüme ulasacaklar. Günlük hayatta karsılastıkları problemleri rahatlıkla çözebilecekler.

22 Kuantum Öğrenmede Mükemmelliğin Sekiz Anahtarı 1) Bütüncül olma : Değerlerin ve davranısların birbiri ile uyumlu olması gerekir. 2) Hatalar basarıya götürür : Hiçbir zaman için hata yoktur sadece sonuçlar ve geribildirimler vardır. 3) Güzel amaçla konus : Her zaman için olumlu düsün ve direkt iletisime geçmeyi tercih et.

23 4) Hedefine odaklan : O anda yaptığın ise odaklan ve onu en iyi yapmaya çalıs. 5) Kendini idealine ada : Vizyonunuz ile yasayın. Verdiğiniz sözleri ve sınırlılıkları takip edin. 6) İsini sahiplen : Sorumluluk alın ve kendi davranıslarınızdan sorumlu olun 7) Esneklik : İstediğiniz sonuçlara ulasmak için yeni yaklasım ve değisikliklere açık olun. 8) Denge : Zeka, fiziksel ve ruhsal gelisiminizi beraber götürün.

24 Türkiyede Kuantum Öğrenme Ülkemizde öğrenmeyi öğrenme, bilgiyi kullanma, aktif okuma-yazma gibi uygulamaları içeren yaklasımlar bulunmamaktadır. Eğitim sistemimizde öğretmen farklılıkları öğrenci basarısını büyük oranda etkilemektedir. Eğer öğrencilere öğrenmeyi öğrenmeyle ilgili gerekli bilgi ve donanım sağlanırsa, bilgi içsellestirilerek daha kısa sürede basarı sağlanabilir.

25 TUTOR DESTEKLİ ÖĞRETİM : Bireysellestirilmis bir öğretim tekniğidir
TUTOR DESTEKLİ ÖĞRETİM : Bireysellestirilmis bir öğretim tekniğidir. Öncelikli amaç, öğrenme eksikliği yasayan öğrencilere iliskin özel bir ilgi gösterilmesi, öğrencinin öğrenmeyi tamamlayamadığı konularda tekrar ve eksik konuların daha da somutlastırılarak yasantısal hale getirilmesi, Uygun dönüt ve düzeltmelerin yapılması, öğrencinin niçin öğrenemediği ve öğrenmeyi öğrenmesi konusunda uygun ortamların sağlandığı bir tekniktir. Tamamen öğrenci merkezli bir tekniktir.

26 Not: Öğretmenin öğrenciyi tamamen merkeze aldığı yani öğrenci odaklı bir yaklasımdır. Yukarıda verilen tüm eksiklikler ve öğrenme ortamlarının düzenlenmesi öğretmene aittir. Burada öğretmen öğrenciye koçluk yapmaktadır.

27 DİZGELİ EĞİTİM MODELİ (Programlandırılmıs Eğitim) Dizgeli eğitim, sistem yaklasımına ve olabilirlik felsefesine göre yapılandırılmıs bir yaklasımdır. Dizgeli eğitimde deneyim, birey hazırbulunusluk düzeyi, ekonomik, politik, kültürel gerçekler, çağdas bilim anlayısı gibi değiskenler bu yaklasımın gelisiminde önemli rol oynar.

28 Türkiye’de dizgeli eğitimin en önemli savunucularından biri Veysel Sönmez’dir. Bu eğitim yaklasımında dönüt, pekistireç, düzeltme, ipucu sıklıkla kullanılır ve öğrenci merkezdedir, aktiftir.

29 Bu modelde asağıda belirtilen ilkeler temel alınmıstır: (1) Hiçbir kuram, öğrenme ve öğretmeyi tek basına açıklayamamaktadır. (2) Her davranıs yani bilissel, duyussal, devinissel ve sezgisel özellikler tek bir kuram, yöntem, teknikle kisiye öğretilememektedir. (3) Her insan aynı davranısı aynı strateji, kuram, yöntem, teknikte ve taktikle öğrenememektedir. Aynı davranısı öğrenmek ve öğretmek için her insan farklı yollar kullanabilmektedir, çünkü insan hem birbirinden farklı, hem bazı bakımlardan benzer, hem de çok boyutlu bir varlıktır.

30 4) İnsan tek bir etkinlikle öğrenememektedir
4) İnsan tek bir etkinlikle öğrenememektedir. Pek çok etkinliği bir arada kullanınca davranıslar daha kalıcı olabilmektedir. (5) Davranısın düzeyi ve niteliği değisince farklı strateji, kuram, yöntem, teknik ve taktikler, akıl yürütme yolları ise kosulmalıdır. (6) Öğretimde ders değil ünite temele alınabilir. Bu ünitenin etrafında resim, müzik,…vs gibi derslerin hedef davranısları kazandırılabilir. (7) Öğrenciye bilgiyi bulup çıkarma, kullanma ve yeniden üretip yaratma becerisi kazandırılabilir.

31 Böylece öğrenci ezbercilikten kurtulabilir, çünkü insan bu süreçlerle öğrenebilmektedir.
Bu modele göre ders islenisi sırasında sunlara dikkat edilir: Öğrencinin bir üniteye girmeden önce neyi bilip bilmediklerini belirlemek için ön test verilir. Bu ön testte öğrencinin eksikleri saptanır. Genel ve özel yetenek ile ilgili testi uygulanır. Tüm bu etkinlikler ile öğrencinin hazır bulunusluk düzeyi ve duyussal giris karakteristikleri saptanmıs olur. Üniteye bilissel ve duyussal açıdan hazır olmayanlar tamamlama eğitimine alınır.

32 Ünite bittikten sonra değerlendirme yapılması, her öğrencinin hangi soruları doğru, yanlıs, eksik yaptığının saptanması ve doğrulara pekistireç, yanlıs ve eksiklere ipucu verilerek düzeltilip tamamlatılması, bunun için ek öğretime gidilmesi her öğrencide tam öğrenme sınırının en alt basamağına (%70) getirildikten sonra diğer üniteye geçilmesi hem tam öğrenme stratejisinin hem de programlandırılmıs öğretimin bir gereğidir. Programlandırılmıs öğretimde bilginin öğrenci tarafından bulunup çıkarılması, kullanılması ve yeniden yaratılması temele alınmıstır.

33 Öğretmen yalnız bir yol gösterici olabilir
Öğretmen yalnız bir yol gösterici olabilir. Her türlü öğrenme ve öğretme etkinliğinde genellikle temele öğrenci alınabilir. Öğretmen genellikle öğrencinin bilgiyi bulup çıkarması, kullanması ve yeniden üretip yaratması için ortamlar düzenlemeli ve olanaklar sunmalıdır ve yalnız ipucu, dönüt, düzeltme vermelidir. Bu özellikler düzenlenen günlük ders planında görülebilir.

34 Programlandırılmıs (Dizgeli) öğretime göre bir günlük ders planı hazırlanırken su basamaklara ve ilkelere uyulur. I. Giris Bölümü 1- Dikkati Çekme (Attention) 2- Güdüleme (Motivatıon) 3- Gözden Geçirme (Overview) 4- Derse Geçis (Transition)

35 II. Gelistirme Bölümü (Lesson Development) III
II. Gelistirme Bölümü (Lesson Development) III. Sonuç Bölümü 1- Özet (Summary) 2- Tekrar Güdüleme (Remotivation) 3- Kapanıs (Closure) IV. Değerlendirme Bölümü

36 YANSITICI DÜSÜNME (Dewey) Yansıtıcı Düsünme: Etkin, tutarlı ve dikkatli düsünme biçimidir. Dewey’e göre toplumun en önemli ihtiyacı, öğrencinin okulda öğrendiklerini yasama yansıtmasıdır. Herhangi bir düsünce ya da bilgiyi ve onun amaçladığı sonuçlara ulasmayı destekleyen bir bilgi yapısını etkin, tutarlı ve dikkatli biçimde düsünmedir.

37 Bireyin öğrenme/öğretme yöntemine iliskin olumlu ve olumsuz durumları ortaya çıkarma ve sorunları çözmeye yönelik düsünme sürecidir. Eğitim sorunları üzerinde mantıklı kararlar alma ve sonra bu kararların sonuçlarını değerlendirme sürecidir. Yansıtıcı düsünmede olaylar arasında anlamlı bir iliski yada ardısıklık söz konusudur. Bir öğrenme ya a görüs kendinden önceki olusuma bağlıdır ve aynı zamanda kendinden sonraki yapının uygunluğuna da karar vermektedir.

38 Yansıtıcı Düsünme günlük yasam kosullarına benzeyen bir yöntemle, sosyal ve kisisel sorunların hiçbir kısıtlamaya yer verilmeden ifade edilmesine uygun bir tekniktir. Çesitli uygulamaları vardır: 1- Resim gösterme 2- Kelimelere tepki gösterme 3- Cümle tamamlama 4-Yarım bırakılmıs plan, grafik, sema tamamlama 5- Tartısmayı tamamlama 6- Düsündürücü sorular yöneltme Yararları: ifade etme yeteneği gelisir, hayal, yaratıcılık gelisir, kelime birikimi artar

39 Yansıtıcı Düsünmenin Esasları: 1- Eğitim, öğretmen rehberliğinde çalısan grubun ortaya koyduğu üründür. 2- Öğrenciler, açık, kesin ve merak uyandırıcı bilgiler sunduğu için harekete geçerler. 3- Öğretmen otoriter olmaktan çok yaptığı hataları kabul etmeye hazır olmalıdır. 4- Öğrenciler, düsünceli, mantıklı ve düsündüklerini yansıtan kisiler olmalıdır.

40 Yansıtıcı Düsünmede Öğretmen; 1- Değisiklik yapmak için düsünür ve düsüncelerini yansıtır 2- Açık fikirlidir, soru ve tepkilere daima açıktır, alternatif çözümler üretir. 3- Öğrenicilerin bireysel, eğitimsel ve duygusal ihtiyaçlarından kendini sorumlu tutar. 4- Öğretme sanatı ve bilimin her yönüyle ilgilenirler. 5- İleriyi görür, öğrencilerin de görmesine yardımcı olur. 6- Sorunlarla uğrasırken bunlardan mesleki gelisim ve uygulama için yararlanırlar.

41 Yansıtıcı Düsünmenin Dört Anlamı 1- Düsünmede görüsler basit bir biçimde sıralanmaz; görüsler arasında anlamlı iliskiler vardır. Bir görüs kendinden önceki görüse dayanır ve kendisinden sonraki görüsün uygunluğuna karar verir. 2- Yansıtıcı düsünmede olgular ve olaylara iliskin duygu ve inançlar üzerinde durulur. Duyguları olumlu duruma getirme ve gelistirme amaçlanır. 3- Yansıtıcı düsünme, inancı bazı temellere dayandırır. Algılanan ya da düsünülen durumlar mantıksal olarak uygun olup olmama kosuluna göre kabul ya da ret edilir. 4- Yansıtıcı düsünme bir inancın doğasına, kosullarına ve temellerine iliskin bilinçli arastırma yapmayı gerektirir.

42 Karsılastırma Hedef: Geleneksel öğrenmede sürecin basından sonuna kadar bir değisim olusturulması hedeflenirken, yansıtıcı öğrenmede öğrencinin öğrenme sorumluluğu alması hedeflenir. Bilgi: Geleneksel öğrenmede bilgi öğretmenden öğrenciye aktarılmaktaydı. Yansıtıcı öğrenmede öğrencinin yeterlik ve yetersizlikleri önemlidir. Öğrenci: Öğrenci, geleneksel öğrenmede edilgen iken, yansıtıcı öğrenmede etkin rol alır. Öğretmen: Öğretmen, geleneksel öğrenmede bilgi verici iken, yansıtıcı öğrenmede kolaylastırıcı rol alır. Ortam: Öğrenme ortamı, geleneksel öğrenmede öğretmen kontrolünde iken, yansıtıcı öğrenmede ortamı isbirlikçi kümeler olusturur.

43 İletisim: Geleneksel öğretimde öğretmenin hataları düzelttiği iletisim, yansıtıcı öğrenmede iki yönlü açık iletisim vardır. Değerlendirme: Geleneksel yaklasımda öğrenci basarısı test puanları iken, yansıtıcı öğrenmede basarı göstergesi özgür açıklama ve kendi hedefini planlama becerisidir. Dönüt: Geleneksel yaklasımda dönüt cevabın doğru olup- olmadığını söyler. Yansıtıcı öğrenmede dönüt, öğrenciyi över ve yüreklendirir.

44 Yansıtıcı Düsünmenin Öğretmene Yararları 1-Öğretme-öğrenme yasantılarının etkililiği üzerinde düsünmeye yönlendirir. 2- Sınıftaki olayları algılamayı ve çözümlemeyi sağlar 3-Öğrenciler için ilgi çekici bir öğrenme ortamı olusturmaya yardımcı olur. 4-Mesleki açıdan gelisimi ve gelisim sürecini denetlemeyi sağlar.

45 Yansıtıcı Düsünmenin Öğrenciye Yararları 1-Öğrenme hedefleri belirlemeye yönlendirir 2- Kullandığı öğrenme strateji ve stillerinin etkililiği üzerinde düsünmeyi sağlar 3-Öğrenme düzeyini belirlemeye yardımcı olur 4-Öğrenme sorumluluğu almasını sağlar 5-Sorun çözme yeteneğini gelistirir 6-Kendini değerlendirme becerisini gelistirir

46 Yansıtıcı Öğretmen 1-Alıskanlıklarını sürdürmede ısrarcı olma yerine, bir davranısı neden nasıl yapmasının daha uygun olacağını düsünür. Değisme açık olma 2-Dersteki olaylara değisik bakıs açılarıyla yaklasır. Görüs ve öğretim uygulamalarına karsı gösterilen tepkilere açıktır. 3-Öğretim sırasında aldığı kararlar ve yaptığı etkinlikleri sürekli denetler, sonuçlarını düsünür ve kabul eder. 4-Kendini baskalarının gördüğü gibi görmeye ve onların yerine koymaya çalısır. 5-Öğretime iliskin kuram ve uygulamaları inceler. Kime, neyi, niçin ve nasıl öğretilmesi gerektiğini arastırır.

47 Yansıtma alanları Yansıtma alanı, teknikten uygulamaya oradan elestirele doğru genislemektedir. Yansıtmada bilgi birikimi ve deneyim önemlidir. Teknik yansıtma: sınıfta ölçülebilen sonuçların yeterliği ve etkililiği üzerinde durur. Bir amaç uygulama düsünülür. Sınıf, okul ve toplumun kuramsal yapısı problem olarak ele alınmaz. Yalın ve kuramsal

48 Uygulama yansıtma: bir eğitim etkinliğinin hedefe ulasma ve sonuçlarının değerlendirilmesi altındaki varsayımlar açıklanır. Hedeflere ulasılıp ulasılmadığı, nedenleri anlamak için öğrenci davranıslarını çözümler. Ulasılan sonuçları öznel algılarına dayanarak yorumlar. Elestirel yansıtma: eğitsel değerler ve uygulama arasındaki bağlantılar etik açıdan incelenir. Öğretime iliskin etik ve törel sorular sorulur. En iyi yaptığım sey nedir? gibi. Böyle düsünenlerin durumlarını yeniden yapılandırma ve kendini gözden geçirme becerisi gelisir.

49 Yansıtıcı düsünmeyi gelistirme Yansıtıcı düsünme öğrenilebilir
Yansıtıcı düsünmeyi gelistirme Yansıtıcı düsünme öğrenilebilir. Bunun için yararlanılacak kaynaklar: Öğrenme yazıları: öğrenci tepkileri, soruları, duyguları görüslerine iliskin kaydettikleri materyallerdir. Kavram ve zihin haritaları: Öğrencilerin hazırladığı kavram haritaları. Soru sorma: Üst düzeyde soru sorma yansıtıcı düsünmeyi gelistirir

50 Kendine soru sorma: Öğrenciler kendilerine soru sorarak öğrenme etkinliklerine iliskin yansıtmada bulunmaları. Bu konuda ne biliyorum? Ne öğrenmeye ihtiyacım var? Anlasmalı öğrenme: öğrencilerin karara katılmaları Kendini değerlendirme: Öğrencilerin yansıtıcı düsünmelerini uyarmak için onlara kendilerini ve arkadaslarını değerlendirme olanağı verilmelidir.

51 TEŞEKKÜRLER