ÇEVRE HALK SAĞLIĞI SAĞLIK. Bursa İznik Sarıağıl Köyü.

... konulu sunumlar: "ÇEVRE HALK SAĞLIĞI SAĞLIK. Bursa İznik Sarıağıl Köyü."— Sunum transkripti:

1 ÇEVRE HALK SAĞLIĞI SAĞLIK

2 Bursa İznik Sarıağıl Köyü

3

4

5 Mevsimsel göç: Kırsal kesimdeki bazı ailelerin şehirlere, sanayinin, tarımın ve turizmin yoğun olduğu yerlere yapılan geçici göçlerdir. -Özellikle tarım işçilerinin sürekli, göç etmesi ve tarlalarda çalışmaları nedeniyle; -Çevre sorunlarının artması, eğitim ve konut problemleri,alt yapı hizmetleri, kültür çatışmaları ve kırsal kesimdeki yatırımlarda verimsizlik oluşması gibi olumsuzlukların yanı sıra; -Aşılama,ana çocuk sağlığı hizmetleri, temiz içme kullanma su temini, temiz tuvalet, hizmetlerinden de yeteri kadar yararlanamamaktadırlar.

6 Mevsimsel göçlerin sebep olduğu başlıca sağlık riskleri; Bulaşıcı hastalıkların yayılması. Su ve gıdalardan kaynaklanan hastalıkların artması. Büyüme geriliği. Paraziter hastalıkların yayılması.vb. dır. Bakanlığımızın konu ile ilgili yazısında bu risk grubunun sağlık düzeyinin yükseltilmesi ve bu hizmetlerden sürekli yararlanmalarını sağlamak için alınması gereken tedbirler belirtilmiştir. Bu nedenle göç alan ve veren kırsal yerleşim yerlerinin tespiti yapılacak çalışmalar açısından önem taşımaktadır.

7

8 Su şebekesi Yerleşim birimlerinin su ihtiyaçının karşılanması amacı ile bir ana isale hattı üzerinden son kullanıcıya kadar ulaştırılan suyun dağıtıldığı sistemdir.su isale Türkiye`de belediye teşkilatı olan yerlerde su şebekelerinin yapımı belediyelere ait olup,belediye Köylerde de su şebekesi yapımı özel idarelerinin görev alanındadır. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte depolar,isale hatları ve sağlık koruma bandı mesafesi ve kullanılacak malzemeler hakkında hükümler yer almaktadır

9

10 Bakanlığımızın 21.01.2008 tarih ve 02323 sayılı içme kullanma suları hakkındaki yazısında; İller Bankası ve Belediyelerce yürütülen içme suyu kabullerinde ve İl Özel idare Müdürlükleri tarafından yaptırılan su depoları ile isale hatlarının taşıması gereken şartlar belirtilmiştir

11 Bu kapsamda projede yer alan içme kullanma suları başlığının altındaki durumların tespiti ve olumsuzlukların çözümü insan sağlığı açısından önem taşımaktadır.

12 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununda, mezarlıklar kurulması ölü defni ve nakli işleri, belediyelerin ifasıyla yükümlü oldukları görevler arasında sayılmıştır. Aynı kanunda mülki idareye düşen görevlerde belirtilmektedir. Bakanlığımız 2000/42 sayılı Mezarlıklar ve Ölü Defni genelgesi konuya açıklık getirmiş olup; Mezarlıkların, meskenlere en az 500 metre mesafede tesis edilecekleri, Mezarlık olarak seçilecek sahanın, hafif meyilli, hakim rüzgarlara ters istikamette, su akıntısı ve birikintilerden uzaklarda, jeolojik özellikleri uygun ve etrafının çevrili olması istenmekte olup; 250 metrelik bir mesafe dahilinde kuyu ve kaynak gibi yer altı sularının hiçbir maksatla kullanılamayacağı belirtilmektedir.

13 Atık su;Evlerden çıkan çirkef suları ile dışkı,idrar ve ön tasfiyeden geçen suları ifade etmektedir. 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 2872 sayılı Çevre Kanunu atık sular hakkında bazı kısıtlamalar getirmekte, Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinin teknik usuller tebliğinde nüfusu 500 kişiden az olan yerleşim yerlerinde Lağım Mecrası İnşasının Mümkün Olmadığı Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine uyulması gerektiği Bakanlığımız 2000/39 sayılı Atık sular hakkında genelgesinde de ifade edilmektedir. Atık suların açıkta bırakılması, atık su sisteminde çatlak ve sızıntı olması, içme kullanma su borularına yakın olması sonucu, Yer altı ve yüzeysel sularına karışarak bilhassa tifo, paratifo, amipli veya basilli dizanteri, kolera, bulaşıcı sarılık, çocuk felci gibi dışkı yoluyla bulaşan hastalıkları ve bağırsak parazitleri vakalarını arttıracaktır.

14 Çöplerden hastalık taşıyan en önemli iki faktör, sinekler ve farelerdir. Çöplüklerde barınan kuşlar, fareler ve diğer hayvanlar mikrop ve bulaşıcı hastalıkları çevreye yayabilmektedir. Bu nedenle çöplükler sağlığımızı tehdit eden en büyük üreme ve yayılma kaynaklarından biridir. Belediye mücavir alan sınırları içerisindeki köylerde çöp toplama hizmeti, ilgili belediyece, mücavir alan dışındaki köylerde ise köy tüzel kişiliğince verilmesine rağmen çoğu köyde ortak çöp toplama yerleri bulunmamakta evsel nitelikli çöpler hayvansal gübrelerle karıştırılmaktadır Hayvan besihanelerindeki hayvan dışkıları ve benzeri katı maddelerin çevre ve toplum sağlığına zarar vermeyecek şekilde, yeterli büyüklükte, çevresi ve tabanı beton duvar ile çevrili bir gübrelik tesis edilerek katı atıkların burada muhafaza edilmesi gerekmektedir.

15 Gübre ve çöpler önlem alınmadan açıkta bırakılacak olursa; Sızıntı sularının yeraltı ve yüzeysel sularına geçmesi Depo gazlarının atmosfere ve yeraltına geçmesi Tozun rüzgarla atmosfere karışması Zararlı maddelerin bitki ve gıda maddelerine geçmesi Direkt temasta bulunma Epidemik (bulaşıcı) hastalıkların yayılması, Hoş olmayan kokuların yayılması, Sinek, fare vb. haşerenin çoğalması gibi sağlık risklerine yol açabilir.

16 Düşük kalorili, kükürt oranı yüksek kömürler ve yanlış yakma teknikleri, motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazları, sanayi tesislerinin kuruluşunda yanlış yer seçimi ve baca filtresi olmamasının hava kirliliğini artırdığı bilinmektedir. Hava kirliliğin olumsuz etkileri, sağlıklı kişilerde bile gözlenmekle birlikte, özellikle yaşlılarda, çocuklarda, astımlı yetişkinlerde, kalp ve akciğer hastalarında ölüm riskini artırdığı, kanser riskini de yükselttiği tespit edilmiştir. Bitkiler üzerinde öldürücü ve büyümelerini engelleyici olabildiği bildirilen hava kirliliği, sanatsal ve mimari yapılar üzerinde de bozucu ve tahrip edici etkiler yapmaktadır. Her ne kadar kırsal yerleşim alanlarında hava kirliliği olmasa da uygun yerseçimi yapılmayan fabrikalar ve köylerin hava kirliliği yaşamaları mümkündür.

17 Yer üstü suları, evsel ve endüstriyel atıklarla kirlenmektedir. Kanalizasyon suları ve endüstriyel atıkların arıtılmadan su yataklarına verilmesi, katı atıkların düzensiz olarak alıcı ortama bırakılması, ayrıca bilinçsizce yapılan tarımsal faaliyetler sonucu oluşan pestisit ve kimyasal gübre gibi atıklardan dolayı yerüstü suları kirlenmektedir. Yaratılan kirlilik suda yaşayan bütün canlıların gelişimine ve ölümüne rol oynamaktadır.

18 Canlılar arasında hastalıkların yayılmasını sağlayan etmenler böcek ve kemiriciler vektör olarak tanımlanmaktadır. Kemiriciler olarak sıçan, fare ile birlikte sivrisinek,tahta kurusu, bit, pire, kene ve karasinekler başlıca vektörler olarak sayılabilir. Vektör, kemirici ve başıboş hayvanlar önemli çevre etmenleri olarak insan sağlığı açısından yarattıkları sağlık tehlikelerini; İshal, dizanteri, tifo, kolera, sıtma, tifüs, veba, kırım kongo kanamalı ateş, kuduz, parazit,şarbon gibi hastalıklar ve can güvenliğini sayabiliriz.

19 Zararlılar ile mücadele ve bitki koruma amacıyla kullanılan ilaç ve preparatlar ve bunların üretiminde kullanılan her türlü maddelere pestisit diyoruz. İçerisinde Azotlu,Fosforlu,Potasyumlu Nitratlı bitki besin maddelerini tek tek veya birarada bulunduran kimyasal bileşiklere gübre denilmektedir. Gereğinden fazla kimyasal gübre ve zirai ilaç kullanımı sonucu oluşan çevre ve sağlık sorunlarını; a-Gübrelerin yüzey sularıyla taşınması sonucu, içme sularında ve diğer akarsulardaki fosfat ve nitrat miktarında artış gözlemlenmekte, b-Yüksek düzeyde azotlu gübrelerin kullanılması sonucu bitkilerde nitrozamin gibi kanserojen maddeler oluşmakta, yaprakları yenen marul ve ıspanak gibi bitkilerde nitrat ve nitrit birikimleri olabilmektedir. Ahır hayvanlarının katı ve sıvı dışkılarından oluşan ahır gübreleri içerdikleri besin maddelerinden dolayı tarlalarda tarımsal amaçlı olarak kullanılan, bitki için de zengin bir besin kaynağıdır

20 Mesire yerleri, vatandaşlarımızın hafta sonlarında, spor yapmak ve piknik yapıp dinlenmek uğruna uzun mesafeler kat etmeden ulaşabilecekleri, doğadaki huzur ve mutluluğa tanık olacakları yerlerdir. 30.10.2006 tarih ve 26305 sayılı resmi gazetede yayınlanan Mesire Yerleri Yönetmeliği göre Mesire yeri olarak ayrılacak alanlar: Orman içerisinde, yöresel talebi karşılayacak nitelikte ve yeterli büyüklükte olmalı, heyelan veya sele maruz bulunmamalı, yol, su, elektrik gibi alt yapı imkânlarına sahip olmalıdır. Spor ve mesire alanları temiz, bakımlı, düzenli olmalı, yeterli çöp kovaları, sağlıklı su akan çeşmesi ve hijyenik tuvaletleri bulunmalı haşerelere karşı düzenli olarak mücadele yapılmalıdır.

21 Ülkemizde yaklaşık 36.000 civarında köy vardır. Köylerin hukuksal yapısını düzenleyen, 442 sayılı Köy Kanununa göre; nüfusu 2000'i aşmayan, taşınır veya taşınmaz malları bulunan ve Köy Kanunu ile kendisine verilen işleri karar organları vasıtası ile yerine getiren idari bölünmenin en alt basamağıdır. Köy ve köy toplumu doğa ile iç içedir. Uygun bir yer seçimi yapılmayan köylerin yağıştan, rüzgardan, bitki örtüsünden, selden, taşkından, erozyona kadar çok çeşitli doğa olayları ile karşı karşıya kalması kaçınılmazdır. Köylerde arazinin verimsiz, kıraç, hayvancılığa uygun olmaması ve ulaşım zorlukları gibi durumlar geçim sıkıntısını ortaya çıkarmaktadır.

22 Türkiye'de, köylerde en ilkel saz meskenden, en modern gökdelenlere kadar, çok çeşitli olan mesken tiplerini görmek mümkündür. Bu meskenlerde kullanılan yapı malzemelerini, ekonomik durum, sosyal ve kültürel gelenekler ile teknolojik birikim tayin etmektedir. Ancak coğrafi çevreye en iyi uyan, başka ifadeyle bulundukları çevrenin coğrafi potansiyelini en iyi yansıtan meskenler, daha ziyade köy meskenleridir. Hayvan barınakları genellikle konutlara bitişik veya evin zemin katlarına yapılmaktadır. Hayvan barınaklarından, çevreye yayılan yüksek oranda amonyak, hidrojen sülfür ve karbondioksit içeren kirli hava,köy evlerinin iç atmosferinin kirlenmesine yol açmaktadır. İçme kullanma su kaynaklarının köyden yüksek kotda olması suyun cazibe ile gelmesini kolaylaştıracaktır. Aksi takdirde su temini için motor gücü kullanmak gerekmektedir.

23 Toprakta asbest çeşitleri Asbest, kanserojen etkilerinin anlaşılmasıyla ismi "öldürücü toz" olarak bilinmektedir. Bilindiği gibi, içinde asbest bulunan beyaz toprağa "Ak toprak", "Gök toprak", "Ceren toprağı" gibi çeşitli isimler verilmektedir. Bu toprak kireç, sıva, çatı ve zemin toprağı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle, solunum yoluyla alınması sonucu akciğerlere yerleşen asbestin kronik etkisinin, akciğer kanserine yol açtığı bilinmektedir. Eskişehir ilimizin Mihalıççık ilçesi ve köylerinde, asbest toprak bulunmaktadır. Osmangazi Üniversitesi bu konuda araştırmalar yapmakta ve çalışmalarını sürdürmektedir. Asbest bulunan yerleşim yerlerinde; a-Asbest içeren toprağın köylüler tarafından kullanılması engellenmeli ve gerekiyorsa bu yerleşim birimlerinin yerleri değiştirilmelidir. b-Halk, asbestin neden olduğu hastalıklar hakkında bilgilendirmelidir. c-Asbestle badana yapılmış evlerin, duvarları plastik boya ile yeniden boyanmalıdır.

24 Gürültü; insanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve istenmeyen seslere denir. Gürültüye maruz kalma süresi ve gürültünün şiddeti, insana vereceği zararı etkiler. Gürültünün insan üzerindeki etkilerini;Geçici veya sürekli işitme bozuklukları,kan basıncının artması, dolaşım bozuklukları, solunumda hızlanma, kalp atışlarında yavaşlama, ani refleks, davranış bozuklukları, aşırı sinirlilik ve stres, iş veriminin düşmesi, konsantrasyon bozukluğu, hareketlerin yavaşlaması olarak sayabiliriz. Köylerimizde genellikle yakında bulunan maden ocakları, karayollarından geçen araçlar, tren yolu ve askeri uçaklar gibi kaynaklardan gürültü kirliliği oluşmaktadır.

25 Köylerimizde, göl, dere, su birikintisi, bitki örtüsü ve iklimine bağlı olarak sinek, sivrisinek gibi vektörlerin üreme ortamlarının olup olmadığının tespiti, vektörlerle mücadele için önem arz etmektedir.

26 Baz istasyonu, iki yönlü bir mobil ağ sisteminde yayın yapan birimdir. Radyo ve televizyon sistemindeki bir antenden farklı olarak, baz istasyonu hem sinyal alır, hem de sinyal gönderir. Günümüzde baz istasyonlarında, değişik yönlere doğru, değişik güçlerde yayın yapma kabiliyetine sahip antenler kullanılmaktadır. Baz istasyonlarının çevresinde oluşan elektromanyetik alanın insan vücudundaki ve doğal çevredeki elektromanyetik alandan fazla olması elektromanyetik kirlilik adı verilen bir tür çevre kirliliğine neden olur. İlgili kurumlar, güvenlik mesafesi ve anten çıkış gücünü ayarlanarak baz istasyonlarını yönetmeliğe uygun hale getirmektedirler.

27 İnsanlığın var oluşundan, günümüze kadar ulaşan eski uygarlıkların yer altında, yer üstünde ve su altındaki ürünlerini, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan her türlü kültür varlığının yer aldığı yerleşmeler ve korunması gerekli alanlardır. Sit alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na göre korunmaktadır.

28 Köylerde kesintisiz enerji kaynağı olması, ulaşımın kolay sağlanması, haberleşmenin yeterli olması, köylünün ekonomik ve sosyal durumunu düzetmesinin yanı sıra sağlık sorunları da en aza indirir. Ulaşım ve haberleşme sistemlerinin gelişmesiyle toplumlar birbirinden kopuk ve içine kapalı birimler olmaktan çıkar.

29 Okul sağlığı hizmetleri teşkilatımızın yürüttüğü bu hizmetlerden birisidir. Çocuklarımız fizik, biyolojik ve sosyal çevreden önemli boyutlarda etkilenen büyük bir grubu oluşturmaktadır. Öğrencilerimiz hayatlarının belirli bir kısmını eğitim süreleri boyunca okullarda geçirdiğinden; Okul içi ve çevresinde olumsuz yönde etkileyebilen etmenlerin artması çeşitli sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Okulun binasının durumu, içme kullanma suyu, tuvaletlerin, dersliklerin havalandırma, boya badana durumu, çevre düzenlemesinin yeterli olup olmadığının tespiti önem arz etmektedir. Mevcut kaynakların elverdiği ölçüde gerçekleştirilen bu çalışmaların amacı, tespit edilen olumsuzlukları ilgili kurum ve kuruluşlara gereği için bilgilendirmek, daha doğru ifade ile paylaşmaktır

30 Kaplıca Yönetmeliği kapsamında, köylerde bulunan kaplıcaların yönetmeliğe uyup uymadığı, hamam ve yüzme havuzlarının kontrol edilerek varsa olumsuzlukların ortadan kaldırılması, teşkilatımızın görevlerindendir.

31 Köyde yaşayan vatandaşımızın, sağlığı için köylerde bulunan sıhhi müesseseleri, hijyenik duruma getirmek amacıyla tespit edilen olumsuzluklar mücavir alan dışında ise Özel İdarelere, mücavir alan içinde ise ilgili belediyelere bildirilmektedir.

32 *İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin yönetmeliğine göre, 500 adet ve üzerindeki tavuk ve piliç yetiştirme kapasitedeki tesisler, 30 kg ve üzeri 10 adet, 5 baş ve üzeri dişi domuz üretim çiftlikleri, 20 adet ve üzeri büyükbaş besihaneler, 100 adet ve üzeri kapasitedeki küçükbaş besi tesislerine ruhsat alınması gerekmektedir. *09.08.2006 tarih ve 26254 sayılı Hayvancılık İşletmelerinin Kuruluş, Çalışma, Denetleme Usul Ve Esaslarına Dair Yönetmelik Yayınlanmıştır. * Zatî ihtiyaç amaçlı hayvancılık işletmesi :4 büyükbaş, 10 küçükbaş, 4 adet devekuşu ve/veya 50 adet tavşan ve 350 tavuk ve piliç yetiştirme kapasitedeki hayvancılık işletmelerine yerseçim ve çalışma izni verilmektedir, *Ticari amaçlı hayvancılık işletmesi:Zatî ihtiyaç amaçlı hayvancılık işletmesinin üzerinde hayvan besihanelerine yerseçim ve çalışma izni verilmektedir.

33 Köylerimizde bulunan ortak kullanım yerlerinin, amacına uygun kullanım kullanılmadığı, yeterli gelip gelmediği ve bu yerlerinin temizliğinin ve ısınmada kullanılan yakıt cinsinin ne olduğunun bilinmesi.

34

35 Bilgi için: -Kim. Müh. Nihad DEMİREL -Gıda Müh. Erhan AYDIN 2330071 - 1457