KOBİLERDE NİTELİKLİ ELEMAN AÇIĞI İşletme mühendisliği İlkay ÖZDEMİR Öğretim Görevlisi Sn. Mustafa İDUĞ.

... konulu sunumlar: "KOBİLERDE NİTELİKLİ ELEMAN AÇIĞI İşletme mühendisliği İlkay ÖZDEMİR Öğretim Görevlisi Sn. Mustafa İDUĞ."— Sunum transkripti:

1 KOBİLERDE NİTELİKLİ ELEMAN AÇIĞI İşletme mühendisliği İlkay ÖZDEMİR Öğretim Görevlisi Sn. Mustafa İDUĞ

2 Nitelikli eleman, niteliksiz eleman nedir?  Nitelikli eleman, iyi eğitim almış, zihin gücüne dayalı işlerde çalışanlar ve/veya yeteneği doğrultusunda becerilerini geliştiren, toplum için güzel işler yaparak katkıda bulunan kişilere, Nitelikli eleman  Niteliksiz eleman, fiziksel güce dayalı işlerde çalışan kişilere denir  Nitelikli elemanların özellikleri;  1- İşini en iyi şekilde yapar.  2- Üretkendir.  3- Yenilik ve gelişmelere açıktır.  4- Ülke ekonomisinin gelişmesine katkı sağlar.

3  Türkiye'deki işletmelerin yüzde 98‘inden fazlasını oluşturan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler'in (KOBİ) başarısız olmalarındaki en önemli etkenlerden bir tanesi şüphesiz ki NİTELİKLİ ELEMAN İSTİHDAMI sağlayamamasından kaynaklanmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2014'te yayınladığı KOBİ raporuna göre, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) I. toplam girişimin yüzde 98'ini, II. istihdamın yüzde 75'ini, III. maaş ve ücretlerin yüzde 55'ini, IV. cironun ise yüzde 65‘ini oluşturmaktadır. Buradan çıkan en büyük sonuç; KOBİ’ler hem İSTİHDAMIN hem de EKONOMİ’nin öncüsü ve lokomotifi konumundadır.

4 İstatistikler;  Türkiye nüfusu yaklaşık 78.741.053 kişi  Bu nüfus, 39.511.191 erkek ve 39.229.862 kadından oluşmaktadır. (%50,18 erkek, %49,82 kadın)  Toplam çalışan sayısı :26 milyon civarında, %32’si kayıt dışı (SGK verisi)  Kayıt dışı çalışılan sektörler Tekstil, konfeksiyon, inşaat, hizmet, tarım  İşsizlik oranı Ocak 2016 verisi ortalama %11.1  15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı %19,2  15-64 yaş grubunda bu oran %11,3  Kamuda çalışan memur personel yaklaşık 3,5 milyon kişi

5 MEVSİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMAMIŞ TEMEL İŞGÜCÜ GÖSTERGESİ /OCAK 2015-2016

6 MEVSİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ TEMEL İŞGÜCÜ GÖSTERGESİ /OCAK 2015-2016

7

8 YÜKSEK ÖĞRETİM Profili  Türkiye nüfusu :78 milyon  Türkiye’deki Üniversite sayısı :193  YÖK açıklamasına göre Üniversite öğrenci sayısı : 6 milyon( Lisans, önlisans, YL, Doktora)  Devlet Üniversitesi : 5,5milyon, Özel Üniversite : 0,5milyon  Açık Öğretim Fakültesi+ önlisans : 1,25 milyon+ 0,75milyon  Lisans : 3,6 milyon  Yüksek Öğretim elemanı sayısı : yaklaşık 150.000  Yıllık 4.000-4.500 kişi Doktora seviyesinde mezun

9 Yüksek Öğretim Kadın/ Erkek dağılımı AkademisyenKadınErkek Profesör6.12814.751 Doçent4.8489.292 Yard. Doçent13.17120.152 Öğretim görevlisi9.16111.957 Toplam kişi33.30856.152 Oran%37,2%62,76

10 Meslek Liseleri Almanya-Türkiye Karşılaştırması ALMANYATÜRKİYE Nüfus82 MİLYON78 MİLYON 0-24 yaş genç nüfus%23%42 Üniversite sayısı298193 Meslek lisesi öğrenci8,4 milyon1,7 milyon Üniversite öğrenci2,4 milyon6 milyon İşsizlik oranı%6%11  sektörün verdiği ücret,  çalışma ortamları,  doğru yönlendirme,  çocuklar lisans eğitiminden, ön lisans eğitimden daha ziyade meslek lisesini bitirdikten sonra sektörle buluşturulmuş, istihdam sağlanmış.

11

12

13 NİTELİKLİ ELEMAN AÇIĞINI AZALTMAK ÜZERE YAPILABİLECEKLER ;  Nitelikli eleman sayısının fazla olduğu ülkelerin siyasi, ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeyleri yüksektir. Örnek: Almanya, Norveç, İsveç, ABD, Japonya.  Bu konuda yaşanan en büyük sorunlardan biri "beyin göçü" adı verilen iyi eğitim almış ve çeşitli niteliklere sahip kişilerin dış ülkelere göç etmesidir. Bu durumun engellenmesi için nitelikli elemanlara uygun ve verimli çalışma şartları hazırlanmalıdır.  Eğitim kurumlarının, iş dünyası ile iletişiminin artırılarak potansiyel iş alanlarındaki mesleki eğitim alanlarını tespit etmesi ve yetkin personel yetiştirmesi hedeflenmelidir. Koç Topluluğu ve diğer şirketlerin desteklediği MESLEK LİSESİ MEMLEKET meselesi kapsamında OKUL-İŞLETME işbirliği modelinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu sayede mesleki eğitimde kalitenin artırılması sağlanabilecektir. Şu anda yaklaşık 8.000kişiye aktif burs desteği sağlanmaktadır.  Yetişen personelin iş garantisi anlamında devlet politikaları ile desteklenmesi son derece önemlidir.  KOBİ’lerin bilinçlenmesi, piyasayı yakından takip etmesi, KOSGEB v.b. kuruluşlar tarafından sağlanan NİTELİKLİ ELEMAN DESTEĞİ programından daha fazla yararlanması sağlanmalıdır. Örneğin; 2016 yılı Nitelikli Personele maaş desteği 20.000TL’den 50.000TL’ye çıkarılmıştır. * KOSGEB Destek Yönetmeliği kapsamında işletmelerin istihdam edecekleri nitelikli personelin İŞKUR aracılığıyla işe yerleştirilmesi sağlanmalıdır. Bu destek kapsamında KOBİ’lerin istihdam edeceği elemanların kalkınmada öncelikli yörelerde asgari iki yıllık meslek yüksek okulu mezunu, normal yöre ve gelişmiş yörelerde ise dört yıllık üniversite mezunu olma şartı aranmaktadır.  Büyük firmaların da tedarikçilerini (KOBİ’leri) geliştirmek, büyütmek, onlardan daha kısa sürede daha fazla verim almak üzere kendi personeli ile birlikte ortak eğitim planları düzenlemesi, hatta tedarikçilerindeki potansiyeli yüksek personeli belirli sürelerde kendi işletmelerinde de çalıştırması karşılıklı beklentilerin anlaşılmasını kolaylaştıracak ve her iki taraf için ortak fayda sağlayacaktır.

14  KOBİ’lerin ihtiyacına yönelik eleman yetiştirilmesi Üniversitelerin, Meslek Yüksek Okullarının, Meslek Liselerinin KOBİLER’le iletişim halinde KOBİ’lerin üretim/satış/hizmet ihtiyaç ve tekniklerine yönelik müfredat hazırlaması  Mevcut meslek liselerinin teknolojiye ayak uydurması Mezun olan gençlerin yeni model makine ve ekipmanları kullanamadıkları tespitler arasındadır. Meslek liselerinin sanayi bölgelerinde kurulması, okulda teorik eğitim gören öğrencinin sanayide stajını yapması ile yeni makinaları kullanmayı öğreneceklerdir. OSB’lerde 34 adet bulunmaktadır.  İleri dönemde oluşacak personel ihtiyacına yönelik insanların belirli meslek gruplarında yoğunlaşmasının engellenmesi devlet politikası ile kısıtlı istihdam  Seçilen mesleklerde tam uzmanlaşmaya gidilmesi ve teşvik edilmesi /Ön Lisans- Lisans- Yüksek Lisans Örneğin; inşaat mühendisliğinde okuyan öğrencilerin stajlarını tamamen sahada inşaat alanlarında, makine mühendisliği veya bölümünde okuyan öğrencilerin KOBİ'lerde işin başında çalışarak deneyim kazanması, bunun diğer branşlarda da zorunlu hale getirilmesi  Yeni mezunlar için belirli meslek gruplarında iş garantisi verilmesi  KOBİ’lerle- iş dünyası ile Üniversiteler arasındaki iletişimin güçlenmesi Eğitim kurumu KOBİ’lere, KOBİ’ler de Eğitim Kurumlarına gitmeli (Ar-ge, Ür-ge çalışmalarının birlikte yürütülmesi) Avrupa da çalışan nüfusun %2’si ARGE çalışanı iken Türkiye’de %0,1 ‘dir.  Kayıtdışı çalışan oranlarının düşürülmesi, nitelikli eleman sayısının işletmelerde artırılmasına destek olabilir. (Haksız rekabetin ortadan kaldırılması)  KOSGEB ve benzer bazı kuruluşların sağladığı Nitelikli Eleman istihdamına yönelik teşvikler reklam, kamu spotları ile daha fazla duyurularak halkın bilinçlendirilmesi sağlanabilir.  Kadınların çalışma hayatına daha fazla girmesi kaliteyi de, niteliği de, çalışma ortamlarının gelişmesine de fayda sağlayacaktır.  Sektörlerin meslek lisesi mezunlarına kapısını daha fazla açması, verdiği ücrette tatmin edici boyutlara gelmesi.

15 KAMUDA NİTELİKSİZ ELEMANLAR  Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve İçişleri Bakanlığı verilerine göre, ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar ve sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar doğrultusunda kamuda istihdam edilenlerin sayısı her yıl artırılmaktadır. (sadece sayının artması kaliteyi artırmayacaktır)  İstihdam türlerine göre dağılıma bakıldığında kamuda çalışanlar arasında en geniş kesimi kadrolu personel olarak görev yapanlar oluşturmakta ancak sözleşmeli ve taşeron personel de bulunmaktadır. Kadrolu personel olarak hizmet verenlerin sayısı yaklaşık 2 milyon 894 bin civarında olup toplam personel sayısı 3,5 milyona yaklaşmıştır.  Kamuda hizmetlere yetişebilmek üzere sadece personel sayısının artırılmasına odaklanılmamalı, işin niteliğine uygun yeterli miktarda kalifiye eleman ihtiyacı tespit edilmeli, nitelikli personelin performans seviyeleri ölçümlenerek takip edilmeli, ödüllendirme sistemi uygulanmalıdır. Kamu personeli asaletini aldıktan sonra emekliliğini büyük ölçüde garanti altına aldığından performansa yönelik çalıştırılamamaktadır.  Doğru pozisyonda görevlendirilmiş yetkin bir personelin toplam maliyeti niteliksiz 3-4 kişinden daha avantajlı olabilecek, sağlayacağı katma değer ise çok daha fazla olacaktır.

16 Günün sonunda;  Memleketi ilim, kültür, iktisat ve bayındırlık sahasında da yükseltmek, milletimizin her hususta pek verimli olan kabiliyetlerini geliştirmek, gelecek nesillere sağlam, değişmez ve olumlu bir karakter vermek lazımdır. Mustafa Kemal ATATÜRK

17 Faydalanılan KAYNAKLAR;  Fortune Turkey  Bloomberg ht  Sgk.gov.tr  Nüfus idaresi internet sitesi  TÜİK verileri  World Economic Forum  2014 İzmir İktisat Kongresi sunum ve panelist görüşleri  ÖSYM  http://www.koc.com.tr/tr-tr/faaliyet-alanlari/projeler/meslek-lisesi- memleket-meselesi http://www.koc.com.tr/tr-tr/faaliyet-alanlari/projeler/meslek-lisesi- memleket-meselesi  http://www.anadolu.edu.tr/ http://www.anadolu.edu.tr/

18 SABRINIZ VE DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.