Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

Doç. Dr. Mehmet Barış HORZUM. Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri İnsanların birbirleri arasında, konuşarak yüz yüze başlattıkları iletişim.

Benzer bir sunumlar


... konulu sunumlar: "Doç. Dr. Mehmet Barış HORZUM. Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri İnsanların birbirleri arasında, konuşarak yüz yüze başlattıkları iletişim."— Sunum transkripti:

1 Doç. Dr. Mehmet Barış HORZUM

2 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri İnsanların birbirleri arasında, konuşarak yüz yüze başlattıkları iletişim gitgide onlara yetmedi; çünkü her zaman yüz yüze olmaları olanaksızdı. Bunun için duman ile davul vs. sesi ile bu iletilerin ulaşabileceği uzaklıktaki yakınlarıyla haberleştiler.

3 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri Bu iletişim türü çok sınırlıdır ve kalıcı değildir. İnsanların, unutmamak ve gelecek kuşaklara aktarmak için daha kalıcı bilgilere gereksinimi vardı. Bu nedenle mağara duvarlarına çizilen resimlerle, düğümlü iplerle de bu bilgileri saklamaya çalıştılar.

4 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri Bu iletişim türü çok sınırlıdır ve kalıcı değildir. İnsanların, unutmamak ve gelecek kuşaklara aktarmak için daha kalıcı bilgilere gereksinimi vardı. Bu nedenle mağara duvarlarına çizilen resimlerle, düğümlü iplerle de bu bilgileri saklamaya çalıştılar.

5 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri İlk yazılı metinlerden biri Kadeş Antlaşması'dır. Antlaşmalarda iki tarafın savaş sonrası barışı korumak için uyacağı kurallar belirlenir. Bu kuralların kuşaklar boyu kalıcı olmasını sağlamak için antlaşma kurallarının yazılarak saklanması gereği vardır. Yazılı anlatımın kullanılması gereklerinden biri de bu olabilir.

6 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri Yazılı anlatımın iki boyutu vardır. Bir yazar ile konu arasında, bir de yazmaya başladığında konu ile anlatım kuralları arasında.

7 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri Bunlardan ilkine yazara bağlı evreler, ikincisine yazmaya bağlı evreler ya da anlatım süreci denir. Yazara bağlı evreler; yazarın gözlemleri, okudukları, konu üzerinde düşünmesi, bu düşünmeden doğan buluşları, tasarladığı bir ana düşüncedir.

8 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri Yazıda üzerinde durulan, yazılan; sanat eseri oluşturulan duygu, düşünce, olay, sorun ya da duruma konu denir. Başlık yazının adıdır.

9 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri Plan yapmanın amacı, yazıyı bölümlere ayırarak kolay anlaşılmasını sağlamaktır. Üç türlü plan vardır: Düşünsel plan Duygusal plan Olay planları.

10 Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri Düşünce yazılarında Giriş Gelişme Sonuç Olay yazılarında Serim Düğüm Çözüm bölümleri vardır.

11 GENEL HATLARIYLA YAZIŞMA Yazılı veya sözlü anlatımın öncelikli amacı hedefin bir konuya ya da olguya ilişkin belli bir davranış değişikliğinde bulunmasını sağlamaktır. Anlatımın bu öncelikli amacına ulaşabilmesi için en temelde yazılı ya da sözlü olsun etkileyici, uyumlu ve düzenli olma özelliklerini taşıması önemlidir.

12 GENEL HATLARIYLA YAZIŞMA Yazılı anlatım olarak düşünüldüğünde ise yazılı olarak gerçekleştirilmek istenen anlatımına; Kısa, yalın, kolay anlaşılır cümlelerle yazılmış somut düşünce sunumu şeklinde olması etkililiğini, başı ve sonu arasında tutarlı olması uyumluluğunu sağlayacaktır.

13 GENEL HATLARIYLA YAZIŞMA Yazılı anlatımın hedeflediği etkiyi yaratmada ve davranış değişikliğini sağlamada etkililiği ve uyumluluğu kadar ilgi çekici nitelikte olması da önemlidir.

14 GENEL HATLARIYLA YAZIŞMA Seçilen konunun ana düşüncesinin sınırları içerisinde kalınması, anlatılmak istenen temel konuyla yazımın birbiriyle tutarlılık içinde olmasıdır. Buna yazıda birlik kuralı denir.

15 GENEL HATLARIYLA YAZIŞMA Yazılı anlatımın etkililiği, uyumluluğu ve birliğinin sağlanabilmesi için ses, sözcük ve cümle bilgisine hâkim olunulmalıdır. Bununla birlikte genel yazma kuralları olarak tanımlanan yazım kuralları, imla hataları ve noktalama işaretleri bilinmesi ve yazımda dikkat edilmesi gereken konulardır.

16 Ticari Amaçlı Yazılar Kâğıtlardan arınmış sanal ofisler konusunda birtakım gelişmeler olsa da, daha uzun bir süre, iş dünyasındaki haberleşmenin, kâğıt üzerinden yapılacağı kesindir. Yazışmaların kâğıt üzerinden yapılması, yazıların aynı zamanda belge olma niteliğinden kaynaklanmaktadır.

17 Ticari Amaçlı Yazılar Ticari kuruluşların kendi aralarında ve şahıslarla ticari kuruluşlar arasında yapılan ticari amaçlı yazışmalarda, iş mektupları önemli bir yer tutar. İş mektupları belli amaçlar için yazılır. Bunlar; bir mal talebinde bulunmak, fiyat almak, şikâyette bulunmak, ürünler hakkında bilgi edinmek, çeşitli alım-satım işlemleri, ödeme ve iade gibi amaçlarla yazılan yazılardır. İş mektupları şekil ve içerik kurallarına göre hazırlanır.

18 RESMÎ YAZILAR Kamu kurumlarının kendi aralarında ve tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar ve gerçek kişiler arasında çeşitli amaçlarla yapılan yazışmalara, resmî yazışmalar denir. Resmî yazışmalarda başlık kısmında kurumun yasalardaki adı yer alır.

19 Resmî Yazı Çeşitleri Kamu kurum ve kuruluşlarında, tüzel kişiliğe sahip kurumların birbirlerine ve gerçek kişilerin bu kuruluşlara yazdıkları yazılara resmî yazılar denir. Bu yazıların en büyük özelliği, belli bir standardının olmasıdır.

20 Resmî Yazı Çeşitleri Resmî yazılar kurumlar arasında, kişilerle kurumlar arasında veya tüzel kişiliğe sahip kuruluşlarla kurumlar arasında yapılır ve bağlayıcı niteliği olan yazı türleridir. Resmî yazışmaların gereğinin yerine getirilmemesi hukuksal sonuç doğurur.

21 Mazbata Resmî kurumların hukuksal bir olayı veya durumu belgelendirmek amacıyla yazdıkları yazılara, mazbata denir. Mazbatalar, bir hükmü, kararı veya tasdik edilmesi gereken bir olayı bildirmek amacıyla yazılır. Milletvekili seçimlerinden sonra milletvekillerinin seçilmelerinin yasalara uygun olduğunu göstermek amacıyla Yüksek Seçim Kurulu tarafından verilmektedir.

22 Sözleşme Sözleşme, karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamasının sonucunda ortaya çıkan hukuksal bir işlemdir. Sözleşmeler, gerçek veya tüzel kişilerin aralarında bir hukuki sonuç doğurmak amacıyla bir anlaşmaya varmalarıdır.

23 Sözleşme Anlaşma hükümlerini gösteren yazılı belgelere sözleşme denir. Çok farklı sözleşme türleri vardır. Bunlar; evlenme sözleşmesi, miras sözleşmesi, satım sözleşmesi, kira sözleşmesi, ihale sözleşmesi, abonelik sözleşmesi, iş sözleşmesi, ortaklık sözleşmesi vd.

24 Sözleşme Çok farklı sözleşme türleri vardır. Bunlar; evlenme sözleşmesi, miras sözleşmesi, satım sözleşmesi, kira sözleşmesi, ihale sözleşmesi, abonelik sözleşmesi, iş sözleşmesi, ortaklık sözleşmesi vd. Sözleşmelerde biçim serbestisi ilkesi vardır; ancak biçim serbestisi, sözlü sözleşmeler içindir. Yazılı sözleşmelerde hukuksal işlemin yazılı olarak hazırlanması ve taraflarca imzalanması gerekir.

25 Sözleşme Kefalet sözleşmeleri buna örnek gösterilebilir. Resmî sözleşmeler ise, yetkili bir makam (tapu, noter) önünde yapılan ve belli şekil şartları olan sözleşmelerdir.

26 Şartname Şartname bir işin yapılmasıyla ilgili işi yaptıran kişi veya kurum ile işi yapan kişi ve kurum arasındaki karşılıklı olarak kabul edilen şartları gösteren belgedir. Şartnameler genellikle sözleşmelerle birlikte yazılır. Şartnameler sözleşmelerin hangi şartlarda gerçekleşeceğini gösterir.

27 Sirküler (Genelge) Sirküler, çok sayıda kişiye aynı anda bir faaliyeti, bir haberi veya bir isteği bildirmek amacıyla gönderilen iş mektuplarıdır. Sirkülerler aynı anda ve kopyalar hâlinde çoğaltılarak gönderilir.

28 Sirküler (Genelge) Sirkülerde asıl amaç, yazışma süresini kısaltmaktır. Bu yazışma türü, grup yazışma türüdür. Her alıcının tek tek ad ve adresini belirtmek yerine. "Tüm Abonelerimize", "Tüm Müşterilerimize", "Sayın Müşterimiz" gibi başlıklar kullanılır.

29 Sirküler (Genelge) Bu yazışma türü, grup yazışma türüdür. Her alıcının tek tek ad ve adresini belirtmek yerine. "Tüm Abonelerimize", "Tüm Müşterilerimize", "Sayın Müşterimiz" gibi başlıklar kullanılır. Sirküler çoğunlukla bir kuruluşun mal veya hizmetlerinin reklamını yapmak amacıyla yollanır.

30 Sirküler (Genelge) Örneğin, yeni bir iş kurulduğunda sirküler tüm potansiyel müşterilere yollanabilir veyahut da önceden kurulmuş bir şirket yeni ürünleri, yeni hizmetleri ya da indirimli satışlarını duyurmak için bu tür mektupları kullanabilir. Bu haberleşme yönteminin avantajı, basit ve ucuz olmasıdır. Sirkülerle daha geniş bir kitleye ulaşılabilir ve gazete ilanından daha etkili olabilir."

31 Sirküler (Genelge) Sirkülerler kurum dışı yazışma amacıyla gönderileceği gibi, kurum içi yazışmalarda da gönderilir. Kurumda tüm çalışanlara bir bilgi iletmek istendiğinde bu mesaj, sirküler yoluyla gönderilir. Sirkülerler bir sayfayı geçmemelidir. Dilimizde genelge veya duyuru olarak da adlandırılan sirkülerler çeşitli nedenlerle yazılır.

32 Form Yazıları Form yazıları, belli bir düzene göre dizayn edilen ve rutin işlerde bilgi edinmede ve vermede kullanılan belgelerdir. Formlar, bilgileri belli bir düzene koymak amacıyla şekillendirilir.

33 Form Yazıları Formlar çeşitli amaçlarla kullanıldığı için pek çok büyüklükte, renkte ve şekilde olabilir. Asıl amaçlan, rutin işlerin standart bir biçimde yürütülmesini sağlamaktır. Bu nedenle, formlar bilgileri bir araya getirir ve bilgileri standartlaştırır.

34 Form Yazıları Formlar aynı zamanda yetki sağlar, örneğin fatura, resmî kurumlardaki yıllık izin formları, sevk formları şahsın söz konusu formlara dayalı olarak işlem yapmasında ona yetki sağlar.

35 Tezkere Tezkere aynı şehirde bulunan resmî kurumlar arasında yazılan bir resmî yazışma türüdür. Tezkereler genellikle aynı şehirdeki mahkemelerin bir konuda birbirlerinden bilgi istemek amacıyla yazılır. Pusula, resmî izin kâğıdı, bir dalda yetişmiş kişilerin hayatları ve eserleri hakkında bilgi veren eser ve hâl tercümesi hitaplarına da tezkere denmektedir. Şairler tezkeresi gibi.

36 Başsağlığı ve Teselli Mektupları İnsanlar bazen acı dolu zamanlar yaşar. Sevincin paylaşıldıkça artan, acının paylaşıldıkça azalan bir doğası vardır. İnsanların acılı günlerinde onların acılarını paylaşmak ve teselli etmek amacıyla yazılan mektuplara başsağlığı ve teselli mektupları denir.

37 Müzekkire Yargılama makamının bir kararın yerine getirilmesi konusunda, belli bir makama yazdığı yazıya müzekkere denir. Günümüzde pek kullanılmayan müzekkereler, resmî dairelerin üst makamlara yazdıkları yazılardır.

38 Vekâletname Vekâletnameler bir kişinin başka birini vekil tayin ettiğini göstermek amacıyla, şekil şartlarına göre düzenlenen belgelerdir. Vekiller, müvekkillerin vekâletnamede yazılı olan işlerini onun adına vekil sıfatıyla yerine getirirler. Vekâletnameler genellikle noterler tarafından düzenlenir.

39 Memorandum Memorandum (veya nıcmo), bilgi verici veya hatırlatıcı notlardır. Yarım sayfa veya daha kısa olan memorandum, örgiit-içi bir mesaj aracıdır.

40 Memorandum Memolar; Bilgi sormak, Bilgi vermek, Bir şeyi onaylamak, Fikir değişimi, Toplantı talebinde bulunmak, Bir toplantıyı iptal etmek veya ne zaman yapılacağını bildirmek, vb. amaçlarla yazılır.

41 Memorandum Herhangi bir resmî veya özel kurumlara bir isteği iletmek amacıyla yazılan ve belli bir planı olan, kısa ve öz yazılardır. Dilekçeler hitap, dilekçe metni, tarih, imza ve gönderenin adresi olmak üzere, dört bölümden oluşur.

42 MESLEKİ YAZILAR Bir mesleğin gerek kuramsal boyutundan gerekse uygulama süreçlerinden üretilen ve amacı meslek elemanlarının kendi aralarındaki, meslek elemanlarıyla hizmet verdikleri nüfus grubu arasındaki, meslek elemanlarıyla kurumlar ve yönetimler arasındaki süreçleri anlatan, yorumlayan ve değerlendiren yazılardır.

43 MESLEKİ YAZILAR Süreç raporları, vaka kayıtları, değerlendirme raporları, mülakat raporları, inceleme raporları, günlük, haftalık ya da aylık etkinlik raporları, mesleki anlamda bilgilendirici kısa ve uzun yazılar vb. bu tür yazılara örnek olarak verilebilir.

44 MESLEKİ YAZILAR Mesleki yazıların temel amacı ve işlevi, mesleki çalışmaların sürdürülebilirliğini, aktarılabilirliğini ve izlenebilirliğini sağlamasıdır. Mesleklerin verdiği hizmetlerin nitelik ve işlevselliği açısından bu amaç ve işlev son derece önemlidir.

45 ÖZEL YAZILAR Özel amaçlı iş mektupları, tanışan kişiler arsında teşekkür, kutlama, geçmiş olsun dileklerini iletmek amacıyla yazılan yazılardır. Özel amaçla yazılan mektuplar, bir tek konu içerir ve bu nedenle de kısa olurlar.

46 ÖZEL YAZILAR Özel amaçlı mektuplar, özel durumları yansıttıkları için özel yazılarda yazı makineleri yerine el yazısının kullanılması bir görgü kuralıdır. Ayrıca bu mektuplarda kullanılan dil sade olmalı ve saygı ifadelerinde aşırılığa kaçılmamalıdır.

47 ÖZEL YAZILAR Özel amaçlı iş mektuplarında gönderilecek kişinin adı, soyadı ve adresi zarfın üzerinde bulunur. Bu mektuplara yakınlık ve saygı belirten bir sözcükle başlanılır ve tarih, yazanın adı, soyadı ve imzası yazılır.

48 Dilekçe Herhangi bir resmî veya özel kurumlara bir isteği iletmek amacıyla yazılan ve belli bir planı olan, kısa ve öz yazılardır. Dilekçeler hitap, dilekçe metni, tarih, imza ve gönderenin adresi olmak üzere, dört bölümden oluşur.

49 Davetiyeler Davetiyeler, düğün, doğum günü, konferans, resepsiyon, kokteyl, açılış, tören konser, gibi toplantılara katılımı istenen kişilere gönderilen özel mektuplardır. Davetiyeler özel ve resmî olabilir.

50 Davetiyeler Davetiyeler gündelik yaşamda çok yaygın kullanılan bir yazı türüdür. Bu yazılarda; davet konusu, tarih, açık adres ve yer gibi unsurlar bulunur.

51 Davetiyeler Davetiyede; Davetin yemekli olup olmadığı, Ulaşım imkânları, Özel kıyafet giyilip giyilmeyeceği, Varsa zaman sınırının belirtilmesi, Davet edilen şahsa, özel bir görev verilip verilmeyeceği (şahitlik gibi) hususlar belirtilmelidir.

52 Teşekkür Mektupları İnsanlar arasında ilişkilerin kurulması girişkenliğe, sürmesi ise nezaket kurallarına uymaya bağlıdır. İnsan iltifata susuzdur. Kurulan ilişkilerin sürmesi doğruluk, dürüstlük, özveri ve hoşgörü temelinde gelişir. İnsanların vefa duygularını açıklayan en etkili kelime, teşekkür kelimesidir.

53 Teşekkür Mektupları Teşekkür kelimesini büyük veya küçük, önemli veya önemsiz herhangi bir konuda söylemek, söyleyene bir şey kaybettirmez; Ancak bunun karşı taraf açısından büyük bir önemi vardır. Teşekkür mektupları, iş ilişkilerini geliştirmenin, karşı tarafa saygı ve nezaket göstermenin en etkin aracıdır.

54 Teşekkür Mektupları Teşekkür mektuplarında olumlu izlenimlerden ve iyi niyet duygularından bahsedilir.. Teşekkür mektubu profesyonelce ele alınmalı, mektubun kâğıdının seçimine özel önem verilmelidir.

55 Teşekkür Mektupları Teşekkür Mektubu kısa olmalıdır. Teşekkür mektupları insanlar arasında var olan ilişkilerin bir sonraki adımını atma fırsatı verir.

56 Başsağlığı ve Teselli Mektupları Bu mektuplar bir yakınını kaybetmiş dostların, arkadaşların, tanıdıkların üzüntü ve kederlerini paylaşmak sabır dilemek amacıyla yazılır. Böyle bir durumda telefonla aramak, nezaket kurallarına aykırıdır. Başsağlığı ve teselli mektupları telgraf, ya da kısa mektup şeklinde yazılmalıdır.

57 Telgraf Mektup dışında yazılan yazılı haberleşme araçlarından biri de telgraftır. Telgraf, bir haberi bildirmek ya da kutlamak amacıyla çekilir. Telgrafta söylenecekler kısa ve öz biçimde söylenmelidir. Telgraf kâğıdının üst tarafına Agrafın cinsi, gideceği kişinin adı ve adresi, altına kutlama yahut haber metni; alt «rafa isim ve adres yazılır.

58 Öz geçmiş Bir kişiyle ilgili kısa kişisel bilgilerin bulunduğu yazılara öz geçmiş denir. Öz geçmiş yazmakta asıl amaç, iş için aranan niteliklerin taşındığını göstermektir. Başvurulan işe uygun özellikleri ve başarıları özetleyen bir sunumdur. İyi bir öz geçmiş sahibinin kim olduğunu, bugüne kadar neler yaptığını, ne tür becerilerinin olduğunu, ne bildiğini ve ne yapmak istediğini anlatan bir belgedir.

59 SON Beni dinlendiğiniz için Teşekkür Ederim. Doç. Dr. Mehmet Barış HORZUM


"Doç. Dr. Mehmet Barış HORZUM. Genel Yazma Kuralları ve Yazılı Anlatım Türleri İnsanların birbirleri arasında, konuşarak yüz yüze başlattıkları iletişim." indir ppt

Benzer bir sunumlar


Google Reklamları