SAFFET ÖZTÜRK AIM ŞEFİ GENEL MÜDÜRLÜK. Genel özellikler Her chart kendine özgü fonksiyonu ile ilgili bilgileri içerir. Aynı zamanda, güvenli ve hızlı.

... konulu sunumlar: "SAFFET ÖZTÜRK AIM ŞEFİ GENEL MÜDÜRLÜK. Genel özellikler Her chart kendine özgü fonksiyonu ile ilgili bilgileri içerir. Aynı zamanda, güvenli ve hızlı."— Sunum transkripti:

1 SAFFET ÖZTÜRK AIM ŞEFİ GENEL MÜDÜRLÜK

2 Genel özellikler Her chart kendine özgü fonksiyonu ile ilgili bilgileri içerir. Aynı zamanda, güvenli ve hızlı bir hava trafik hizmeti sağlanabilmesi amacıyla, uçuş aşaması ile ilgili gerekli bilgileri sağlar. Sağlanan bilgilerin kesin, anlaşılır, kolayca okunabilir ve doğru olması gerekir. Bilgilerin pilot tarafından kısa bir süre içerisinde anlaşılabilir olması gerekir.

3 Genel özellikler Uçuş esnasında, gerektiğinde bir chart’ tan diğer bir chart’ a kolayca geçiş imkânı sağlanmalıdır. Hava trafik hizmetlerinde kullanılan chartlar, her ülkenin kendi AIP’ sinde uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmaktadır. Havacılık haritaları hazırlanırken ICAO Annex-4 ve Doc 8697 dokümanları referans alınmaktadır.

4 Genel Chart Yapısı HEADING PLAN VIEW

5 HEADING PLAN VIEW PROFİL VIEW OCA(H) BİLGİLERİ

6 HEADING SAYFA ADI PİST NUMARASI MEYDAN ADI YÜRÜRLÜK TARİHİ GEÇİŞ İRTİFASI FREKANS BİLGİLER İ USUL ADI

7 HEADING YAYINCI OTORİTE DEĞİŞİKLİK AIRAC AMDT NUMARASI

8 Haritada Ölçek Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. (Harita uzunluğu/Gerçek Uzunluk) Büyük Ölçekli Haritalar Ölçeği 1/20.000'e kadar olan haritalardır. ADC, PRKG bu türden haritalardır.

9 Haritada Ölçek Orta Ölçekli Haritalar Ölçeği 1/200.000 ile 1/500.000 arasında olan haritalardır. IAC, SID, STAR bu türden haritalardır. Küçük Ölçekli Haritalar Ölçeği 1/500.000 den daha küçük olan haritalardır. ENR, ACTR bu türden haritalardır.

10 Jeodezik Referans Sistemi Havacılık Haritalarında kullanılan koordinat referans sistemi Dünya Jeodezik Sistemi - 1984’e (WGS-84) göre ifade edilmiştir. AIP de bulunan tüm koordinat bilgileri bu sisteme göre Annex-15 Appendix-7 kriterlerine göre yayınlanmaktadır.

11

12 Referans Kuzey Manyetik Kuzeydir. P usula ibresinin yalnız yerin manyetik etkisi altında kaldığı takdirde göstermiş olduğu kuzeydir. Bölge ve zamana bağlı olarak değişim gösterir. MN TN VAR TN= True North – Gerçek Kuzey MN= Magnetıc North – Manyetik Kuzey

13 Ölçü Birimleri Havacılık haritalarında standart olarak, yatayda NM (deniz mili), dikeyde ise FEET veya METRE kullanılır., 1 NM = 1852 METRE 1 FEET = 0.3048 METRE 1 KNOT= 1.852 KM/H 1 METRE = 3.2808 FEET

14 Minimum Sektör İrtifa (MSA) Minimum sektör irtifası: Merkezi bir seyrüsefer yardımcısıyla belirlenmiş 25 NM yarı çaplı bir sahada bulunan manialar üzerine 300 m (lOOO FT)'lik koruma payı eklenerek elde edilen minimum uçuş irtifasıdır.

15 Circling, OCA ve OCH Circling approach ( Turlu yaklaşma ):İniş öncesi aletli yaklaşmanın bir parçası olarak meydan çevresinde meydanı görerek yaklaşmaya devam edilmesi. Straight-in App: Pist doğrultusunda ya da pist doğrultusuna yakın doğrultuda uygun alçalma oranı ile meydanı görerek yaklaşmasıdır. OCA(H): Bir pistin eşik rakımı yada meydan rakımının üstünde müsaade edilebilecek en düşük irtifa yada yükseklik.

16 Türkiye AIP’sinde yayınlanmış Chartlar Havalimanı Vaziyet Planı (ADC) Hava Aracı Park Planı ( PRKG) Havalimanı Yer Hareketleri Planı (GMC) Havalimanı A Tipi Mania Planı (AOC) Hassas Yaklaşma Arazi Planı (PATC) Standart Kalkış Usulleri (SID) Standart Geliş Usulleri (STAR) Aletli Yaklaşma Planları (IAC) Minimum Vektör İrtifa Planları (MRVC) Saha Kontrol Transit Yol Planları (ACTR) Yol Planı (En-route)

17 Havalimanı Vaziyet Planı Harekat sahasını ve içerisinde yer alan tüm teknik ekipmanları gösterir.

18 Hava Aracı Park Planı Uçak tiplerine göre apronda tesis edilmiş park pozisyonlarını gösterir. Taksi yollarına ait genişlikler ile yüzeylerin mukavemeti yazılır.

19 Havalimanı A Tipi Mania Planı Her bir pist için yayınlanır, maniaların tanımlandığı büyük ölçekli plan ve kesitlerdir. Stopway, clearway ve kalkış sahalarını da içerisine alan sahayı tanımlar

20 Hassas Yaklaşma Arazi Planı- PATC PATC haritası son yaklaşmanın gerçekleştirilebilmesi için belirtilen pist başı tarafında yer alan arazinin profil ve kuşbakışı görüntüsünü içerir. PATC haritasını kullanarak pilotlar son yaklaşmada araziye göre bulunmaları gereken yüksekliği tespit ederler. (Radyo altimetre)

21 Hassas Yaklaşma Arazi Planı- PATC

22 En-route Chartı ATS ( Air Traffic Service-Hava Trafik Hizmeti ) yolları boyunca seyrüsefer imkanları ile ilgili tüm bilgileri sağlar. Enroute Chart'larda Hava Yolu İsimleri ( G80, UL612 gibi ), bir noktadan diğerine ulaşmak için gerekli uçuş başı, radyal bilgisi, noktaların ( VOR - NDB - MEYDAN vs. ) konum bilgileri, frekansları, minimum saha irtifa değerleri mevcuttur. Bunlara ilave olarak uçuşa kapalı bölgeler, tehlikeli alanlar ayrıca belirtilmiştir. Minimum Saha İrtifası: Aletli meteorolojik şartlarda kullanılabilen en düşük irtifa değeridir. Manialardan 300m (lOOOft), dağlık arazilerde ise 600m ( 2000ft) koruma payıyla belirlenir.

23

24 SEMBOLLER

25

26

27 SSY bilgi kutucuğu; NAVAIDS & FIXES SSY TANITMASI SSY FREKANSI SSY İSTASYON ADI ADI SSY KANALI SSY TANITMASI MORS KODU SSY KOORDİNATI SSY SEMBOLÜ

28 FIX: Bir route ya da airway üzerinde tesis edilen belirlenmiş bir pozisyonu (designated position) gösterir. Route üzerinde kesişen noktaları, dönüşü veya yoldaki bir değişimi belirtir. NAVAIDS & FIXES ZORUNLU RAPOR NOKTASI (COMPULSORY REPORTING POINT): Pilotun ATC’ye pozisyon raporu vermek zorunda olduğu nokta. ZORUNLU OLMAYAN RAPOR NOKTASI (NON-COMPULSORY REPORTING POINT): Pilotun ATC’ye pozisyon raporu vermek zorunda olmadığı nokta.

29 HAVA KORİDORLARI A,B,G,R : Bölgesel hava koridoru ağı içerisinde RNAV olmayan koridor, L,M,N,P : Bölgesel hava koridoru içerisinde RNAV koridor, H,J,V,W : Bölgesel hava koridoru içerisinde yer almayan RNAV olmayan koridor, Q,T,Y,Z : Bölgesel hava koridoru içerisinde yer almayan RNAV koridor.

30 ALETLE YAKLAŞMA CHARTI-IAC Aletli yaklaşma usullerini içeren charttır. Aletli yaklaşma usulü; Uçağı ilk yaklaşma fiksinden veya tanımlanmış geliş yolunun başından inişin tamamlanabileceği bir noktaya getirecek, eğer iniş tamamlanamayacaksa bir bekleme noktasına getirecek veya belli bir yüksekliğe tırmandıracak, manialardan koruyarak uçuş aletlerinin yardımıyla yapılan daha önceden belirlenmiş manevralar serisi. Hassas yaklaşma usulü: ILS tarafından glide path ve açısal bilgilerin sağlandığı bir aletli yaklaşma usulü. Hassas olmayan Yaklaşma usulü: VOR, NDB ve Loc Only ‘e dayalı usullerdir.

31

32

33 Hassas Yaklaşma Usulü Hassas Olmayan Yaklaşma Usulü 33

34 KARS HAVAALANI ILS / DME RWY06 ALÇALMA USULÜ KARS HAVAALANI VOR / DME RWY06 ALÇALMA USULÜ 34

35

36 Standart Aletli Kalkış Chartı-SID: Standart aletli kalkış usulünü içeren charttır. Standart aletli kalkış usulü; Bir pistten kalkışı müteakip uçağın yol safhasına başlayacağı noktaya kadar gidişini gösteren hava trafik hizmet rotasıdır.

37

38 NAVAIDS & FIXES FIX ADI VOR RADIAL FIX KOORDİNATI VOR’A OLAN UZAKLIK ZORUNLU RAPOR NOKTASI

39

40 Standart Aletli Geliş Chartı-STAR Standart aletli geliş usulünü-STAR- içeren charttır. Standart aletli geliş usulü; Bir uçağın iniş yapacağı pist için belirlenmiş bir yaklaşma usulunü uygulamaya başlayacağı noktaya kadar gelişini gösteren hava trafik hizmet rotasıdır.

41

42 Standart Aletli Geliş Usulü 42

43 RNAV (aRea NAVigation) GNSS Yaklaşma, SID ve STAR’lar da mevcuttur. RNAV uçaklara, seyrüsefer işaretçileri içerisindeki bir ağda istenilen herhangi bir uçuş yolunu kullanmayı olanak tanıyan bir seyrüsefer metodudur. Geleneksel SS RNAV SS

44 WAYPOINT SEQUENCE FLY OVER/FLY BY SPEED ALTITUDE RESTRICTIONS LEG DISTANCE – MAGNETIC/TRUE TRACK FIX INFORMATION

45 NAVAIDS & FIXES FLY BY RNAV NOKTASI (RNAV WAYPOINT): Hava aracının belirlenen noktaya varmadan dönüşünü başlatıp bir sonraki segmente katılır. FLY OVER RNAV NOKTASI (RNAV WAYPOINT): Hava aracı belirlenen noktanın üzerinden geçerek bir sonraki segmente katılır.

46 TMA / Area Control Transit Routes (Saha Kontrol Chartı) – ICAO IFR - Aletli Uçuş Kurallarına uygun uçuş esnasında uçuş ekibine Yol aşamasından - yaklaşma aşamasına geçiş Kalkış/pas geçme aşamasında n - yol aşamasına geçiş Karmaşık yapıdaki ATS yolları arasında uçuş

47 Area Chart (ACTR)

48 MRVC

49 VFR Chart - Görerek Yaklaşma Chartı – ICAO  Bir meydana görerek yaklaşma yapabilmek amacıyla, gerekli referansları içeren meydan ve çevresindeki sahayı gösterir.  VFR şartlar altında uçan uçaklar tarafından kullanılırlar.

50

51 Bird Concentration & Movement Chart

52 Havacılık Haritalarında Yer Alan Semboller  Havacılık haritaları üzerinde yer alan şekil ve semboller ICAO tarafından yayınlanan Annex-4 ve DOC 8697’de yer almaktadır.  Aynı zamanda AIP GEN 3 bölümünde yayımlanmaktadır.

53

54 SEMBOLLER

55

56

57

58

59

60

61 TEŞEKKÜRLER… Saffet.ozturk@dhmi.gov.tr