BAKANLIKLAR İlk bakanlıklar II. Mahmut döneminde kurulmuştur. 1835 yılında ilk bakanlık örgütü olarak Umur-u Mülkiye Nezareti kurulmuştur. Ayrıca Umur-u.

... konulu sunumlar: "BAKANLIKLAR İlk bakanlıklar II. Mahmut döneminde kurulmuştur. 1835 yılında ilk bakanlık örgütü olarak Umur-u Mülkiye Nezareti kurulmuştur. Ayrıca Umur-u."— Sunum transkripti:

1 BAKANLIKLAR İlk bakanlıklar II. Mahmut döneminde kurulmuştur. 1835 yılında ilk bakanlık örgütü olarak Umur-u Mülkiye Nezareti kurulmuştur. Ayrıca Umur-u Hariciye, Umur-u Maliye, daha sonra ise Umur-u Ticaret ve Ziraat Nezareti (1839), Maarif Nezareti (1856) kurulmuştur. Bakanlıklarla ilgili ilk yasal düzenleme 1937 tarihli 3117 sayılı Kanundur.

2 BAKANLIKLAR Merkezi yönetimin en önemli örgütüdür. Bakanlıkların kuruluş ve görevleri 27 Ekim 1984 tarihli 3046 sayılı Kanunla düzenlenmiştir. Bakanlıkların sayısı ve örgütlenmesi kanunla belirlenmiş, bakanlıkların sayısının idari kararlarla artırılması ve yapılarının sık sık değiştirilmesi önlenmiştir.

3 BAKANLIKLAR Bakanlık örgütlenmesinin nedenleri? Kamu hizmetlerinin miktarı yönetilebilirlik sınırlarını aşacak kadar büyüdüğünden idari etkinliği sağlamak amacıyla, Belirli bir soruna verilen önem nedeniyle, Koalisyon hükümeti olması durumunda partiler arası dengeyi sağlamak için siyasi kaygılarla, Bakanlar kurulunda yer alması istenen bir kişiye bakanlık (devlet bakanlığı) açılması için, AB’ne uyum politikalarının bir gereği olarak (Kalkınma Bakanlığı)

4 BAKANLIKLAR 643 sayılı KHK ile yeni bakanlıklar kuruldu, bakanlık sayısı 21 oldu: AB Bakanlığı (AB Genel Sekreterliği) Kalkınma Bakanlığı (DPT) Ekonomi Bakanlığı (Dış Ticaret Müsteşarlığı) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğünün kapatılması; Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumunun taşra birimlerinin il özel idarelerine devredilmesiyle kuruldu) Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının adı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı oldu. Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı olarak ayrıldı.

5 Bakanlık Merkez Teşkilatı (Başkent Örgütü) Ana hizmet birimleri Yardımcı hizmet birimleri Kurmay birimler Sürekli ve geçici kurullar Taşra teşkilatı (Mülki idare) İl teşkilatı İlçe teşkilatı Bölge teşkilatı Yurt dışı teşkilatı Bağlı, İlgili ve İlişkili kuruluşlar Bağlı kuruluşlar İlgili kuruluşlar İlişkili kuruluşlar

6 BAKANLIK MERKEZ TEŞKİLATI BAKANBakan YardımcısıMüsteşarlıkGenel MüdürlükDaire BaşkanlığıŞube MüdürlüğüŞeflik  Genel Müdürlük kurulabilmesi için en az 3 daire başkanlığı, daire başkanlığı kurulabilmesi için en az 3 şube müdürlüğü bulunmalıdır.

7 BAKANLAR TBMM üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Başbakan tarafından seçilir, Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Bakanların görevine, Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından son verilebilir. Bakanlar, izinli veya özürlü bulunan başka bir bakan vekalet edebilir. (Anayasa gereği sadece 1 bakana vekalet olur)

8 BAKANLAR - GÖREVLERİ Bakanlığın tüzel kişiliği olmadığından devlet tüzelkişiliğini temsil eder. Bakanlığının en üst amiri olarak onu temsil etmek Bakanlık hizmetlerini mevzuata, hükümetin genel siyasetine, kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak yürütmek; bu amaçla yöneticilerine emir ve talimat vermek Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda temel politikalar üretmek ve bunları yürütmek Bakanlık konularında düzenleyici işlem yamak (yönetmelik çıkarır) Bakanlığa verilen idari vesayet yetkilerini kullanmak, Bakanlık bütçesini uygulamak vb.

9 BAKANLAR - SORUMLULUKLARI Siyasi sorumluluk: TBMM’ne karşıdır. Kolektif: Hükümet (Bakanlar Kurulu) genel siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludur. TBMM’de güvensizlik oyu alan hükümet düşer. Bireysel: Bakanlar kendi yetkisi içindeki işlerden sorumludur. Bakana güvensizlik oyu verilmesi durumunda bakanlıktan düşebilir. Bakanın işleminin hukukiliği değil, siyasi yerindeliği değerlendirilir. Cezai sorumluluk: Göreviyle ilgili suçtan dolayı Yüce Divan olarak Anayasa Mahkemesinde yargılanırlar. Kanunlara aykırı eylem ve işlemlerinin olması gerekir. Mali sorumluluk: Üst yöneticiler olarak kamu kaynaklarının hukuka uygun, etkililik, ekonomiklik ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda elde edilmesi, toplanması ve harcanmasından sorumludur. (TBMM’ne karşı)

10 BAKANLAR - SORUMLULUKLARI Yüce Divan Süreci Başbakan ve Bakanlardan herhangi biri hakkında açılan soruşturma neticesinde hazırlanan rapor Mecliste görüşülür. Meclis gerek gördüğünde ilgiliyi Yüce Divana sevk kararı verir. Yüce Divana sevk kararı ancak üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Başbakan yüce divana sevk edilirse, hükümet düşmüş sayılır.

11 DEVLET BAKANLIĞI – HİZMET BAKANLIĞI İlk devlet bakanlığı uygulamasına 1946 yılında çıkan 4591 sayılı Kanun ile başlanmıştır. Devlet bakanlıkları 3 Haziran 2011 tarih ve 643 sayılı KHK ile 3046 sayılı Kanunda yapılan değişikle birlikte kaldırıldı.

12 BAKAN YARDIMCILIĞI 1937 yılında 3117 sayılı Kanunla oluşturulan ve aynı yıl yürürlükten kaldırılan siyasi müsteşarlık kadrosuna benzemektedir. (Birden fazla olabilir, Başbakan tarafından TBMM üyeleri arasından seçilerek Cumhurbaşkanı onayı ile göreve başlar, icra vekilleri heyetinin istifası ile görevleri son bulur, kendisine bırakılan işlerde karar verme yetkisi tanınmıştır, meclisteki işleri takip etmek ve soru önergelerine cevap vermek görevleri var.) 3 Haziran 2011 tarihindeki KHK ile bakana bağlı olarak bakan yardımcılığı kurulmuştur. Bakana ve bakanlığa verilen görevlerin yerine getirilmesinde bakana yardımcı olur. Hiyerarşik kademede Bakandan sonra gelir. İstisnai memuriyettir. Bakana karşı sorumludur. Görev süresi hükümetin görev süresiyle sınırlıdır.

13 MÜSTEŞAR Bakandan ve bakan yardımcısından sonra bakanlıktaki en yüksek yöneticidir. Müsteşar, bakanın emrinde ve onun yardımcısı olup bakanlık hizmetlerini bakan adına ve bakanın direktif ve emirleri yönünde, bakanlığın amaç ve politikalarına, kalkınma planlarına ve yıllık programlara, mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenler ve yürütür. Müsteşar, bakana karşı sorumludur” (3046, Md. 22).

14 MÜSTEŞAR Bakanlık işlemleri, müsteşarın inceleme ve parafından geçtikten sonra bakanın imzasına sunulur. Müsteşar, bakan yetki vermedikçe, doğrudan doğruya hiç bir işlem yapamaz. Bakan yardımcısı ile yetki ve görev çakışması olabilir.

15 BAKANLIK BAĞLI KURULUŞLARI Bakanlığın hizmet ve görev alanına giren ana hizmetleri yürütmek üzere, bakanlığa bağlı olarak özel kanunla kurulan, genel bütçe içinde ayrı bütçeli veya özel bütçeli kuruluşlardır. Merkez teşkilatı ve taşra teşkilatı (il, ilçe, bölge) bulunur. Müsteşarlık, genel müdürlük ya da başkanlık olarak düzenlenmiştir. Başbakanın teklifi, Cumhurbaşkanının onayı ile bağlı kuruluşun bakanlığı değiştirilebilir, Başbakanlık bünyesine aktarılabilir.

16 BAKANLIK BAĞLI KURULUŞLARI Ayrı kamu tüzel kişiliği olan bağlı kuruluşlar (vesayet ilişkisi): DSİ Genel Müdürlüğü => Orman ve Su İşleri Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü => Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü => Başbakanlık Ayrı kamu tüzel kişiliği olmayan bağlı kuruluşlar (Hiyerarşi ilişkisi): Emniyet Genel Müdürlüğü => İçişleri Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı=> Maliye Bakanlığı MİT Müsteşarlığı => Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı => Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı => Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Diyanet İşleri Başkanlığı, TOKİ, gibi

17 BAKANLIK BAĞLI KURULUŞLARI – (Vesayet ) “İdarenin bütünlüğü ilkesi”nin doğal bir sonucudur. Merkezi yönetim kuruluşları ya da makamları tarafından yerine getirilir. Yasalarda vesayet makamı olarak, bazen İçişleri Bakanlığı gibi bir kuruluş, bazen de İçişleri Bakanı ve vali gibi bir kamu görevlisi belirtilir. Anayasal bir kurumdur. Dört amacı vardır: Mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun bir şekilde yürütülmesi, Kamu görevlerinde birliğin sağlanması, Toplum yararının korunması, Mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması. Vesayet makamları ve vesayet denetiminin alanı yasalarla düzenlenir.

18 BAKANLIK BAĞLI KURULUŞLARI – (Vesayet ) Vesayet makamları, yerel yönetimlerin organlarına ve yöneticilerine emir ve talimat verme yetkisine sahip değillerdir. Vesayet makamları, yerel yönetimlerin yerine geçerek (İkame) onlar adına karar veremez. Vesayet makamları, yerel yönetimlerin işlemlerini yasaların öngördüğü şekilde bazen yapılmadan önce, bazen de işlem yapıldıktan sonra denetler. İşlemler üzerinde denetim, onaylama, izin verme, işlemleri bozma ve uygulamasını geciktirme biçiminde gerçekleşir. Vesayet makamları, yerel yönetimlerin organları ve görevlileri üzerinde de denetim yetkisine sahiptirler. Vesayet denetimi, “hukuka uygunluk” ve “yerindelik” olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır. Vesayet denetiminde hukuka uygunluk denetimi esas, yerindelik denetimi ise istisnadır.

19 BAKANLIK BAĞLI KURULUŞLARI – (Hiyerarşi) Merkezi idare teşkilatı ile taşra teşkilatı arasında ve her bir kuruluşun kendi içinde ast-üst şeklindeki örgütlenmeden kaynaklanır. Hiyerarşik makamlar Anayasa’da ya da yasalarda yer alır, ancak hiyerarşik yetkilerin kullanılması için yasal bir izne gerek yoktur. Hiyerarşik amir, astlarının memuriyet durumlarına ilişkin işlem yapar (atama, yükseltme, disiplin cezası verme, hizmet yerini değiştirme gibi), astlarına işlemle ilgili emir ve direktif verir, genelge, tebliğ, açıklama gönderir (kanunsuz emir md. 137); astın işlemlerini denetler (onama, onamama, düzeltme, değiştirme, kaldırma, geri alma yani iptal etme, uygulamasını erteleme, durdurma gibi). Astlar, amirin emirlerine uymak zorundadır. Hiyerarşik denetim; yetkinin kullanımı için yasal bir izne gerek olmaması ve hukukiliğin yanında yerindelik denetimine de imkan tanıması bakımından vesayet denetiminden ayrışır.

20 BAKANLIK İLGİLİ KURULUŞLARI Özel kanun ya da statü ile kurulan, iktisadi devlet teşekkülleri (İDT) ve kamu iktisadi kuruluşları (KİK) ile bunların müessese, ortaklık ve iştirakleri veya özel hukuki, mali ve idari statüye tabi, hizmet bakımından yerinden yönetim kuruluşlarıdır. Meclis ve hükümetle ilişkileri ilgili bakan tarafından yürütülür. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü =>Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı TRT Genel Müdürlüğü => Başbakanlık Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Genel Müdürlüğü (TODAİE) => Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

21 BAKANLIK İLGİLİ KURULUŞLARI İDT: Sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet gösteren KİT’lerdir. Halk Bankası, THY, DMO, Ziraat Bankası vb. KİK: Sermayesinin tamamı devlete ait olup, tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak için kurulan KİT’ler. TCDD, PTT, Devlet Hava Meydanları İşletmesi vb. Bakanlıkla aralarında vesayet ilişkisi vardır. Başbakanın teklifi, Cumhurbaşkanının onayı ile ilgili kuruluşun bakanlığı değiştirilebilir, Başbakanlık bünyesine aktarılabilir.

22 BAKANLIK İLİŞKİLİKURULUŞLARI İdari ve mali özerkliği bulunan, düzenlemekle yetkili ve görevli oldukları piyasada izin verme, kural koyma, izleme, denetleme, yaptırım uygulama gibi işlevleri yerine getiren hizmet yerinden yönetim kuruluşlarıdır. Üst kurullar, Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, Bağımsız idari otoriteler (BİO) Bakanlıkla ilişkilendirilmişlerdir. Bütçeleri merkezi yönetim bütçesi kapsamındadır (2003 tarihli 5018 sayılı Kanunla birlikte).

23 BAKANLIK İLİŞKİLİ KURULUŞLARI Bir kısmının kuruluş kanununda görevlerinde bağımsız olduğu belirtilmiştir. Örneğin, Rekabet Kurumu Kamu İhale Kurumu Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Bu kurumlar üzerinde denetim?  Bakan, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların her türlü faaliyet ve işlemlerini denetlemeye yetkilidir. (3046, md. 19)

24 İLİŞKİLİ KURULUŞLAR – Örnek Başbakanlık İlişkili Kuruluşları  RTÜK  SPK  BDDK  TMSF Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı  Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı  Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığı Maliye Bakanlığı  Kamu İhale Kurumu Başkanlığı

25 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNİN YERİ Anayasada “Bakanlar Kurulu” başlığı altında düzenlendiğinden genel yönetim içinde yer alır, ancak klasik bir idare değildir. Genelkurmay Başkanı, Bakanlar Kurulu’nun teklifi üzerine, Cumhurbaşkanı’nca atanır; görev ve yetkileri kanunla düzenlenir. Genelkurmay Başkanı, bu görev ve yetkilerinden dolayı Başbakan’a karşı sorumludur. (AY, md. 117)

26 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNİN YERİ Başkomutanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisinin manevi varlığından ayrılamaz ve Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur. Milli güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı, Bakanlar Kurulu sorumludur. Genelkurmay Başkanı; Silahlı Kuvvetlerin komutanı olup, savaşta başkomutanlık görevlerini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir. Genelkurmay Başkanı, Bakanlar Kurulu’nun teklifi üzerine, Cumhurbaşkanınca atanır; görev ve yetkileri kanunla düzenlenir. Genelkurmay Başkanı, bu görev ve yetkilerinden dolayı Başbakana karşı sorumludur. Milli Savunma Bakanlığı’nın, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları ile görev ilişkileri ve yetki alanı kanunla düzenlenir.

27 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR Bu kuruluşlar, hükümet ve bakanlıklara görevlerinde yardımcı olmak, görüş bildirmek, idari işlemin tamamlanmasına katılmak ya da denetimde bulunmak üzere kurulmuş olup idarenin bütünlüğü ilkesi içinde hareket ederler.  Milli Güvenlik Kurulu (MGK)  Danıştay  Sayıştay  Ekonomik ve Sosyal Konsey DPT / 2011 değişiklikleri ile Kalkınma Bakanlığı’na dönüştürülmüştür.

28 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR MİLLİ GÜVENLİK KURULU (2945 sayılı Kanun) Cumhurbaşkanı başkanlığında, Başbakan, Genel Kurmay Başkanı, Başbakan Yardımcıları, Adalet, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri Bakanları, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlarıyla Jandarma Genel Komutanı’ndan oluşur.

29 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR MİLLİ GÜVENLİK KURULU İlk olarak 1961 Anayasası ile kurulmuştur. 1982 Anayasasında da yer verilmiştir (md. 117, 118). Başta milli güvenlik siyaseti olmak üzere önemli ülke sorunları üzerinde ortak görüş belirlemek için, askeri ve sivil otoriteleri bir araya getiren anayasal bir kuruluştur. Gündem Cumhurbaşkanı tarafından hazırlanır. 2 ayda bir toplanır. Kararlar oyçokluğuyla alınır. Kararları, Bakanlar Kuruluna tavsiye niteliğindedir. Kurul’un olağanüstü toplanmasında Genelkurmay Başkanı’nın teklif etme yetkisi kaldırılmıştır.

30 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR MİLLİ GÜVENLİK KURULU Anayasa’nın 118’inci maddesi, “Millî Güvenlik Kurulu; Devletin millî güvenlik siyasetinin tayini, tespiti ve uygulanması ile ilgili alınan tavsiye kararları ve gerekli koordinasyonunun sağlanması konusundaki görüşlerini Bakanlar Kuruluna bildirir. Kurulun, Devletin varlığı ve bağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü ve bölünmezliği, toplumun huzur ve güvenliğinin korunması hususunda alınmasını zorunlu gördüğü tedbirlere ait kararlar Bakanlar Kurulunca değerlendirilir” şeklinde değiştirilmiştir.

31 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR MİLLİ GÜVENLİK KURULU Devletin ulusal güvenlik siyasetini etkileyecek, ülkenin siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve teknolojik durumunu ve gelişmesini yakından izlemek ve değerlendirmek; devletin varlığı, bağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü ve bölünmezliği, toplumun huzur ve güvenliğinin korunması konusunda gerekli önlemleri saptamak gibi görevleri 2003 yılında yapılan değişiklikle sona ermiştir.

32 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR MİLLİ GÜVENLİK KURULU Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri de Kurul toplantılarına katılmakta ancak oy hakkı bulunmamaktadır. Başbakan’a bağlı bir teşkilat olan Genel Sekreterliğe sivil bir Genel Sekreter atanması mümkün kılınmıştır. Genel Sekreter, Başbakan’ın teklifi ve Cumhurbaşkanı’nın onayı ile atanmaktadır. Söz konusu atamanın Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları arasından yapılmasının öngörülmesi halinde Genelkurmay Başkanı’nın olumlu görüşünün alınacağı da yeni düzenlemede yer almaktadır.

33 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR DANIŞTAY 10 Mayıs 1868 Şura-yı Devlet AY md: 155 Danıştay’ın hükümet ile işleri Başbakanlık aracılığıyla yürütülür.

34 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR DANIŞTAY – (2575 sayılı Kanun) Yüksek idare mahkemesi (Temyiz mahkemesi) ve devletin en yüksek danışma organıdır. İdari görevleri inceleme ve danışma niteliğindedir. Cumhurbaşkanlığı veya Başbakanlık aracılığıyla gerekli görülmesi halinde görüş bildirir. (danışma görevi, mütalaa kararı) Tüzük tasarılarını inceler. İmtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında görüş bildirir (inceleme görevi) Belediye ve il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının, organlık sıfatını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve karara bağlar. (idari karar verme)

35 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR SAYIŞTAY – (6085 sayılı Kanun) 1865 yılında Divan-ı Muhasebat adıyla kurulmuştur. 3 Aralık 2010 tarihli ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu TBMM adına tüm kamu kurum ve kuruluşlarının gelir, gider ve mallarını denetler, sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlar.

36 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR SAYIŞTAY Anayasa değişikliği ile Silahlı Kuvvetlerin askeri harcamaları hariç mal ve harcamalarının denetimini yapabilmektedir. TBMM adına denetim ve yargılama yapması, vergi benzeri mali yükümlülükler hakkında Danıştay ile Sayıştay kararları arasındaki uyuşmazlıklarda Danıştay kararlarının esas alınması ve Anayasa Mahkemesinin yüksek mahkeme olarak görmemesi nedeniyle kendine özgü bir organdır. Kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır, ancak Temyiz Kuruluna itiraz edilebilir. Anayasada yüksek mahkemeler arasında sayılmıştır.

37 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR SAYIŞTAY Denetçiler, kamu zararına yol açan bir husus tespit ettiklerinde, sorumluların savunmaları alınarak mali yılsonu itibariyle yargılamaya esas rapor düzenlenir. Hesapları tutan, harcamaları yapan ve işlemleri yürüten kimseler “sorumlu” olarak adlandırılır. Sayıştay’ın kesin hükümleri hakkında ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Bu kararlar dolayısıyla idarî yargı yoluna başvurulamaz. (A.Y md: 160)

38 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR SAYIŞTAY - GÖREVLERİ Kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini hesap verme sorumluluğu çerçevesinde denetlemek ve sonuçları hakkında TBMM’ne bilgi ve rapor vermek. Düzenlilik ve performans denetimlerini gerçekleştirmek. Sorumluların hesap ve işlemlerinden kamu zararına yol açan hususları kesin hükme bağlamak. Genel uygunluk bildirimini TBMM’ne sunmak. Kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlemlerini yapmak.

39 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR SAYIŞTAY - GÖREVLERİ Düzenlilik denetimi nedir? Kamu idarelerinin gelir, gider ve malları ile bunlara ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespiti, Kamu idarelerinin mali rapor ve tablolarının, bunlara dayanak oluşturan ve ihtiyaç duyulan her türlü belgelerin değerlendirilerek, bunların güvenilirliği ve doğruluğu hakkında görüş bildirilmesi, Mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi Performans denetimi nedir? Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergelerle ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesi

40 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR SAYIŞTAY - GÖREVLERİ Genel Uygunluk Bildirimi nedir? Bütçe, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3’üncü maddesi (f) bendinde “Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belge” olarak tanımlanmıştır. Bütçe hakkının vatandaşlar adına parlamento tarafından kullanılmasının bir yönü, bütçenin parlamentonun onayı ile yürürlüğe girmesi, diğer bir yönü de bütçenin nasıl uygulandığına ilişkin denetimdir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, merkezî yönetim bütçe kanununun uygulama sonuçlarını onama yetkisini merkezî yönetim kesin hesap kanunu ile kullanmaktadır. Sayıştay tarafından hazırlanan genel uygunluk bildirimi de bu kanuna ilişkin bulunmaktadır. Genel uygunluk bildiriminde kesin hesap sürecinin saydamlık ve hesap verilebilirlik yönüyle geliştirilmesine yönelik tespit ve öneriler de yer almaktadır.

41 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY 17.03.1995 tarihli ve 195/5 sayılı Başbakanlık Genelgesi İlk toplantısını 11.10.1995 tarihinde gerçekleştirdi. 11.04.2001 tarih ve 4641 sayılı Ekonomik ve Sosyal Konseyin Kuruluşu, Çalışma Esas ve Yöntemleri Hakkında Kanun 08.08.2001 tarihli RG’de yayımlanan Ekonomik ve Sosyal Konseyin Teşekkülü ile Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik 12.09. 2010 Anayasa değişiklikleri ile Planlama başlıklı 166. madde başlığına Ekonomik ve Sosyal Konsey eklenmiştir. En son 1 Kasım 2005 tarihinde sosyal güvenlik reformu için toplandı. Toplam 18 kez kayıtdışı ekonomi, vergi reformu, ekonomik durum değerlendirmesi, istihdam gibi konularda toplanmıştır.

42 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey* MADDE 166.– Ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmayı, özellikle sanayiin ve tarımın yurt düzeyinde dengeli ve uyumlu biçimde hızla gelişmesini, ülke kaynaklarının döküm ve değerlendirilmesini yaparak verimli şekilde kullanılmasını planlamak, bu amaçla gerekli teşkilatı kurmak Devletin görevidir. Planda millî tasarrufu ve üretimi artırıcı, fiyatlarda istikrar ve dış ödemelerde dengeyi sağlayıcı, yatırım ve istihdamı geliştirici tedbirler öngörülür; yatırımlarda toplum yararları ve gerekleri gözetilir; kaynakların verimli şekilde kullanılması hedef alınır. Kalkınma girişimleri, bu plana göre gerçekleştirilir. Kalkınma planlarının hazırlanmasına, Türkiye Büyük Millet Meclisince onaylanmasına, uygulanmasına, değiştirilmesine ve bütünlüğünü bozacak değişikliklerin önlenmesine ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir. (Ek fıkra: 7/5/2010-5982/23 md.) Ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında hükümete istişarî nitelikte görüş bildirmek amacıyla Ekonomik ve Sosyal Konsey kurulur. Ekonomik ve Sosyal Konseyin kuruluş ve işleyişi kanunla düzenlenir. (11.04.2001 tarih ve 4641 sayılı)

43 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY - AMACI Ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında, toplumsal uzlaşma ve işbirliği sağlayacak, sürekli ve kalıcı bir ortam yaratarak, istişari mahiyette görüş bildirmek, Toplumdaki ekonomik ve sosyal birimlerin, hükümetin ekonomik ve sosyal politikalarının oluşturulmasına katılımını sağlamak, Hükümetle toplumsal kesimler arasında ve toplumsal kesimlerin kendi aralarındaki uzlaşma ve işbirliğini güçlendirecek çalışmalar yapmak, Hükümetin isteği üzerine ekonomik ve sosyal yaşamı doğrudan etkileyen kanun tasarıları ve kalkınma planı ile yıllık programların hazırlanmasında görüş bildirmek.

44 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY - OLUŞUMU Başbakanın başkanlığında, Başbakan yardımcıları, Kalkınma Bakanı ve müsteşarı, Ekonomi Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı ve müsteşarı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Maliye Bakanı, Tarım ve Köy İşleri Bakanı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı, Devlet Personel Başkanı TOBB, kamu görevlileri adına en çok üyeye sahip konfederasyonu, TİSK, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu, TZOB, Hak-İş Konfederasyonu, DİSK’i temsil eden üçer temsilciden Başbakan tarafından belirlenecek diğer hükümet temsilcileri ve STK temsilcileri ile kamu görevlilerinden, oluşur.

45 MERKEZİ İDAREYE YARDIMCI KURULUŞLAR EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY - Konsey, Başbakanın daveti üzerine olağan olarak 3 ayda bir, Başbakanın belirledikleri dışında kalan temsilcilerin 1/3’ünün yazılı istemleri üzerine olağanüstü toplanabilir. Görüş bildirme amaçlı geçici veya sürekli çalışma kurulları oluşturulabilir. Sekreterya hizmetleri Kalkınma Bakanlığı tarafından yerine getirilir.