Katılım Müzakereleri: Polonya Deneyimi. Katılım Müzakereleri: Polonya Deneyimi AB’ye katılım: Polonya’nın stratejik seçimi 1989’daki demokrasinin başlangıcını.

... konulu sunumlar: "Katılım Müzakereleri: Polonya Deneyimi. Katılım Müzakereleri: Polonya Deneyimi AB’ye katılım: Polonya’nın stratejik seçimi 1989’daki demokrasinin başlangıcını."— Sunum transkripti:

1 Katılım Müzakereleri: Polonya Deneyimi

2 Katılım Müzakereleri: Polonya Deneyimi AB’ye katılım: Polonya’nın stratejik seçimi 1989’daki demokrasinin başlangıcını oluşturdu ve birbirini takip eden bütün Polonya hükümetleri tarafından desteklendi.AB’ye katılım: Polonya’nın stratejik seçimi 1989’daki demokrasinin başlangıcını oluşturdu ve birbirini takip eden bütün Polonya hükümetleri tarafından desteklendi. Resmi başvuru Nisan 1994’te yapıldı.Resmi başvuru Nisan 1994’te yapıldı. Komisyonun düşüncesi ve olumlu tavsiyesi Temmuz 1997’da yayımlandı, 1997 Aralık’ındaki Avrupa Konseyi’nden gelen siyasi girişim bunu takip etti.Komisyonun düşüncesi ve olumlu tavsiyesi Temmuz 1997’da yayımlandı, 1997 Aralık’ındaki Avrupa Konseyi’nden gelen siyasi girişim bunu takip etti. Müzakereler 31 Mart 1998‘de başladı, 13 Aralık 2002’de sona erdi.Müzakereler 31 Mart 1998‘de başladı, 13 Aralık 2002’de sona erdi.

3 Polonya vakasının Türkiye ile ilgisi var mı? Evet: büyük bir ülke, benzer boyutta bir ekonomi ve ulusal yönetim, tarım sektörünün önemiEvet: büyük bir ülke, benzer boyutta bir ekonomi ve ulusal yönetim, tarım sektörünün önemi Her yönüyle değil:Her yönüyle değil: - Polonya kendi ıslah çabalarını, katılımının orta vadede 2002 veya 2003 içinde olacağına dair makul bir varsayım etrafında yapılandırabildi. - Polonya 2000’in başlarında, diğer 5 adayın ve daha sonrasında 5 ek aday ülkenin bulunduğu bir yarışa katıldı; geniş, ağır ve ötekilerin güçlenmesinin ardından AB’ye katılımın gerisinde kalmanın daima mevcut riski, Polonya yetkilileri için enerji veren güçlü bir faktördü.

4 Müzakere süreci hakkında bazı basit gerçekler Diyalog ve AB Üye Devletler ve Komisyon ile pazarlık toplam çabanın sadece küçük bir parçasıdır, zamanın ve enerjinin %90’ı evde harcanmalıdır.Diyalog ve AB Üye Devletler ve Komisyon ile pazarlık toplam çabanın sadece küçük bir parçasıdır, zamanın ve enerjinin %90’ı evde harcanmalıdır. Elitlerin ve kamuoyunun geçiş düzenlemelerine odaklanmasının önlenmesi lazımdır; AB içinde yükümlülüklerini yerine getirmesi için ülkenin adapte edilmesi, kıyaslanmaz bir biçimde daha önemlidir.Elitlerin ve kamuoyunun geçiş düzenlemelerine odaklanmasının önlenmesi lazımdır; AB içinde yükümlülüklerini yerine getirmesi için ülkenin adapte edilmesi, kıyaslanmaz bir biçimde daha önemlidir. Katılım görüşmeleri (suis generis) nevi şahsına münhasır müzakerelerdir: paket anlaşmalar veya elde edilen ile vazgeçilen arasında denge ve müzakere başlıkları arasında bağlar yaratmak için çok az hareket alanı mevcuttur.Katılım görüşmeleri (suis generis) nevi şahsına münhasır müzakerelerdir: paket anlaşmalar veya elde edilen ile vazgeçilen arasında denge ve müzakere başlıkları arasında bağlar yaratmak için çok az hareket alanı mevcuttur.

5 Müzakerede kullanılacak kurallar... Polonya’da çok iyi biliniyorlardı ancak daima gereği yerine getirilmedi...

6 Katılım görüşmelerini gerçekleştirmek için etkili bir yapı oluşturun Poland had a Government Plenipotentiary, responsible directly to Prime Minister and aided by Negotiation Team including deputy ministers from nearly all ministries; most of its members were double-hatted, working in parallel in the Committee on European Integration on legal and institutional adjustmentsPoland had a Government Plenipotentiary, responsible directly to Prime Minister and aided by Negotiation Team including deputy ministers from nearly all ministries; most of its members were double-hatted, working in parallel in the Committee on European Integration on legal and institutional adjustments Yine de bir çok sorun verimliliği aşağıya çekti:Yine de bir çok sorun verimliliği aşağıya çekti: - zorlu konuları Bakanlar Kurulu’na götürmeye temayül, kıdemli resmi seviyedeki sınırlı hakemlik yeteneği (arbitration capacity), - gerçek ekip ruhunu harekete geçirme ve herkesin kendi alanını koruyarak, bölümlere ayırma alışkanlığını kırmak konusunda yetersizlik - karar süreçlerinde, müzakerecileri sıfır toleransa yaklaştıran yerleşik esnemezlik ve müzakere pozisyonlarındaki bütün değişikliklerde Bakanlar Kurulu resmi kararına ihtiyaç duyulması - Müzakere masasından yerel katılım sürecine, ekseriya geç gelen ve eksik geribildirim (negotiations versus delay in transfering them to implemetation porces)

7 Problemlerin yeterince tanımlandığından emin olun Dahili yani evdeki araştırma yeteneği hayatidir; aksi taktirde yerel ve yabancı menfaat gruplarının önyargılı kulis faaliyetlerine gerektiğinden çok bağımlı hale gelirsiniz.Dahili yani evdeki araştırma yeteneği hayatidir; aksi taktirde yerel ve yabancı menfaat gruplarının önyargılı kulis faaliyetlerine gerektiğinden çok bağımlı hale gelirsiniz. İş dünyası ve “bölgesel menfaat grupları” ile, onların tarama sürecinde zaten vazgeçilmez olan görüş açılarını öğrenmek üzere düzenli bir diyalog gereklidir.İş dünyası ve “bölgesel menfaat grupları” ile, onların tarama sürecinde zaten vazgeçilmez olan görüş açılarını öğrenmek üzere düzenli bir diyalog gereklidir. Geçiş düzenlemeleri (transitional arrangements) için tüm talepler etki değerlendirme (impact assessments) esasına göre yapılmalıdır; etki değerlendirme mucizevi bir formül değildir ama onsuz, müzakerelerden sonuç almak mümkün değildir.Geçiş düzenlemeleri (transitional arrangements) için tüm talepler etki değerlendirme (impact assessments) esasına göre yapılmalıdır; etki değerlendirme mucizevi bir formül değildir ama onsuz, müzakerelerden sonuç almak mümkün değildir. İyi bir ulusal istatistiğe ihtiyaç olduğu aşikar; ancak Eurostat ve diğer uluslararası istatistikler ile arasındaki farklılıklarına (discrepancies) dikkat etmek gerekir.İyi bir ulusal istatistiğe ihtiyaç olduğu aşikar; ancak Eurostat ve diğer uluslararası istatistikler ile arasındaki farklılıklarına (discrepancies) dikkat etmek gerekir.

8 Kamuoyunu dahil edin Bir hükümet bilgilendirme stratejisi şarttır.Bir hükümet bilgilendirme stratejisi şarttır. Katılım görüşmelerinin içeriğini, mümkün olduğunca, içeriğini kontrol edebileceğiniz araçlar ve kanalları kullanarak açıklayın.Katılım görüşmelerinin içeriğini, mümkün olduğunca, içeriğini kontrol edebileceğiniz araçlar ve kanalları kullanarak açıklayın. Üyeliğin faydaları ve maliyetleri üzerine tarafsız ve derinlemesine bilgi verin.Üyeliğin faydaları ve maliyetleri üzerine tarafsız ve derinlemesine bilgi verin. STK’larınız ( NGO’s) ile işbirliği için elverişli bir zemin yaratın.STK’larınız ( NGO’s) ile işbirliği için elverişli bir zemin yaratın. Mesajlarınızı, sivil toplumdaki farklı hedef kitlelerin tanımlanan gereksinimleri ve düşüncelerine uyarların.Mesajlarınızı, sivil toplumdaki farklı hedef kitlelerin tanımlanan gereksinimleri ve düşüncelerine uyarların.

9 Medya ile iletişimde proaktif olun Medya sizin müttefikiniz ve muhalifinizdir; eğer kötü idare edilirse, kolayca saldırıya geçebilirler ve tahrif edilmiş yayın yapabilirler, neticede, etkinize zarar verebilirler ve görüşmelerdeki hareket kabiliyetinizi kısıtlayabilirler.Medya sizin müttefikiniz ve muhalifinizdir; eğer kötü idare edilirse, kolayca saldırıya geçebilirler ve tahrif edilmiş yayın yapabilirler, neticede, etkinize zarar verebilirler ve görüşmelerdeki hareket kabiliyetinizi kısıtlayabilirler. Bilgilendirme toplantıları, basın konferansları ve basılı malzeme medya için yeterli değildir: düzenli bir arka plan bilgilendirme ve kişisel derinlikli bilgilendirme, basının konuların içeriğini anlamasına ve onları kendi safhınıza almanıza yardımcı olacaktır.Bilgilendirme toplantıları, basın konferansları ve basılı malzeme medya için yeterli değildir: düzenli bir arka plan bilgilendirme ve kişisel derinlikli bilgilendirme, basının konuların içeriğini anlamasına ve onları kendi safhınıza almanıza yardımcı olacaktır. Aynı ilgi Brüksel’deki basın organlarına da gösterilmelidir ki bu Polonya vakasında yerel medyadan daha etkili olmuştur.Aynı ilgi Brüksel’deki basın organlarına da gösterilmelidir ki bu Polonya vakasında yerel medyadan daha etkili olmuştur.

10 İşinizin en iyisi olun Diğer her tür müzakerede olduğu gibi, müzakerecinin etkisi onun becerilerine, bilgisine ve güç piramidindeki gerçek duruşuna bağlıdır Bu, müzakerecinin:Diğer her tür müzakerede olduğu gibi, müzakerecinin etkisi onun becerilerine, bilgisine ve güç piramidindeki gerçek duruşuna bağlıdır Bu, müzakerecinin: - Başbakan ve diğer tepe karar mercilerince güvenilmesine bağlıdır; bu olmadan Brüksel’de ve AB başkentlerinde etkili olmasına imkan yoktur. - teknik detayların içine girmeye istekli ve kabiliyetli olmalıdır; Bu olmadan müzakere ekibi içinde hakemlik etmesi, siyasilerle istişare etmesi, menfaat gruplarının etkisini dengelemesi ciddi biçimde yara alacaktır. - müzakerecinin, genelde makul bir pazarlık paketini elde etmek için ve aynı zaman ülkenin AB’ye girmesini sağlamak için esas önceliğini olduğunu asla unutmamak gerekir.

11 Katılım görüşmelerinde dış görünüş Polonya vakasında, Polonya-Polonya müzakereleri Brüksel’deki görüşmeler kadar çetin ve daha fazla zaman kaybettirici idi - amma Polonya dışında tamamlanması gereken işler hakkında bilinçli olmasıdırPolonya vakasında, Polonya-Polonya müzakereleri Brüksel’deki görüşmeler kadar çetin ve daha fazla zaman kaybettirici idi - amma Polonya dışında tamamlanması gereken işler hakkında bilinçli olmasıdır Dış sahnede göz korkutan sayıda çok aktör var; hepsi eşit derecede önemli değil ancak hepsi ile asgari müştereklerde buluşmak gerekiyor:Dış sahnede göz korkutan sayıda çok aktör var; hepsi eşit derecede önemli değil ancak hepsi ile asgari müştereklerde buluşmak gerekiyor: - Komisyonun Genişleme ve diğer birimleri - AB Konseyi Başkanlığı - Üye Devletler (Genişlemeden sorumlu Çalışma Grubu, Brüksel Daimi Temsilcisi, Başbakanlık ve bakanlıklar - Dış, Maliye, Tarım, İç İşleri, Adalet - ulusal başkentlerdeki) - Avrupa Parlamentosu ve AB parlamentosu - Avrupa ve ulusal iş dernekleri ve sektör kuruluşları - Fikir önderleri vasıtasıyla kamuoyu

12 Komisyon kilit oyuncu mu? Polonya için kesinlikle böyleydi:Polonya için kesinlikle böyleydi: - Üye Devletler görüşmelerin son aşamasına kadar çok aktif değildiler, Komisyon ajandanın oluşturulmasında, içeriği ve müzakerelerin hızı konusunda kilit belirleyici güç idi, - İleri doğru gidebilmek ağırlıklı olarak Polonya’nın talep edilen geçiş düzenlemeleri üzerinde teknik danışmanlık yürütmesine olduğu kadar, Komisyon’a düzenlemelerde kaydettiği gelişmeyi detaylı, güvenilir kanıtlarını sunma yeteneğine bağlıydı, - Şeffaf, gerçekçi ve profesyonel bir yaklaşım esastı: eğer ikna edici iseniz Komisyon sizin gerekçenizi sizi yapabileceğinizden daha etkili bir biçimde savunabilir, - Komisyon müzakere başlıklarının geçici kapanma işlemi için fiili karşılaştırma ölçütleri (de facto benchmarks for provisional) koyuyordu.

13 Peki ya Başkanlık ( Presidency) ? Başkanlığın rolü zaruridir çünkü AB’nin ortak pozisyonları için çalışma hızını belirler ve Üye Devletler arasında ittifaka izin vererek uzlaşma sağlamak için çalışır.Başkanlığın rolü zaruridir çünkü AB’nin ortak pozisyonları için çalışma hızını belirler ve Üye Devletler arasında ittifaka izin vererek uzlaşma sağlamak için çalışır. Bu, adayın Başkanlık’a her seviyede (COREPER, ulusal AB koordinasyon organı, Dış İşleri) ilişki kurması; bunu gerçekten gerektiğinde yapması; mesajını ilişki kurduğu seviyeye özel hale getirerek, başarılarının ve söz konusu başlıkta yaşadığı sorunların en dikkat çeken yönlerine özlü bir biçimde odaklanması gerektiği anlamına gelir.Bu, adayın Başkanlık’a her seviyede (COREPER, ulusal AB koordinasyon organı, Dış İşleri) ilişki kurması; bunu gerçekten gerektiğinde yapması; mesajını ilişki kurduğu seviyeye özel hale getirerek, başarılarının ve söz konusu başlıkta yaşadığı sorunların en dikkat çeken yönlerine özlü bir biçimde odaklanması gerektiği anlamına gelir.

14 Ve Üye Devletler? Konu ne denli büyük veya küçük olursa olsun, ittifakın kural olduğunu, hiçbir zaman unutmayın; bir veya daha fazla Üye Devlet’in sözü edilen başlıkta belirli bir endişe/rahatsızlığı varsa, işler bir uzlaşı bulmanız için doğrudan iletişime geçmeniz gerekir. Kural olarak bu, kabadayılık ederek Üye Devlet’in teslim olmasını sağlamaktan daha verimli bir yöntemdir. Diğer tarafta, Üye Devlet, ihtilaflı konu hayati bir mesele değilse veto hakkını kullanmaya başvurmaktan kaçınır. Bu yüzden, doğrudan iletişimde, muhalifinizin daha yardımsever bir davranış içinde olması için diğer Üye Devletler ile olan ilişkiler ağınızı kullanmalısınız. Polonya sürekli olarak benzer taktikleri kullanmış ancak herkesin kabul edeceği gibi daha sınırlı başarı elde etmiştir.Konu ne denli büyük veya küçük olursa olsun, ittifakın kural olduğunu, hiçbir zaman unutmayın; bir veya daha fazla Üye Devlet’in sözü edilen başlıkta belirli bir endişe/rahatsızlığı varsa, işler bir uzlaşı bulmanız için doğrudan iletişime geçmeniz gerekir. Kural olarak bu, kabadayılık ederek Üye Devlet’in teslim olmasını sağlamaktan daha verimli bir yöntemdir. Diğer tarafta, Üye Devlet, ihtilaflı konu hayati bir mesele değilse veto hakkını kullanmaya başvurmaktan kaçınır. Bu yüzden, doğrudan iletişimde, muhalifinizin daha yardımsever bir davranış içinde olması için diğer Üye Devletler ile olan ilişkiler ağınızı kullanmalısınız. Polonya sürekli olarak benzer taktikleri kullanmış ancak herkesin kabul edeceği gibi daha sınırlı başarı elde etmiştir.

15 Bir adayın gerçekte ne kadar pazarlık şansı var? Mantıklı savunularınız ve iyi hazırlanmış bir vakanız olsa dahi, Üye Devletler’in üzerinde ortak fikir birliğine vardıkları fikri değiştirmek şansı oldukça zayıftır. Polonya deneyimi ile bunu tarif etmeye çalışalım:Mantıklı savunularınız ve iyi hazırlanmış bir vakanız olsa dahi, Üye Devletler’in üzerinde ortak fikir birliğine vardıkları fikri değiştirmek şansı oldukça zayıftır. Polonya deneyimi ile bunu tarif etmeye çalışalım: - Alman Başbakanı’nın Aralık 2000’de işgücünün serbest dolaşımı için Almanya’nın ortalama 7 yıllık bir geçiş sürecine ihtiyacı olduğuna yönelik açıklamasından itibaren, ilave herhangi bir bilgi, rakam ve tahminin, Üye Devletler tarafından desteklensin veya muhalefet edilsin, Almanya’nın çizgisini değiştirmeyeceği açık hale gelmişti - Polonya, ortak tarım ürünleri başlığı altında (patates ve otlar) ve kırmızı meyveleri mevcut Sebze ve Meyve kapsamına eklemek üzere yeni Ortak Pazar Organizasyonu için yoğun bir biçimde tartıştı. Hiç kazanç elde edilemedi çünkü ne Komisyon ne de Üye Devletler Ortak Tarım Ürünleri için yeni araçlar (yeni maliyetler) istemediler. - Bununla birlikte bazı başarılar imkansız değil (örneğin: süt üretimi veya belli mallar ve hizmetlere uygulanan tercihli KDV konusundaki özel çözümler)

16 İhtilaflı konularla nasıl ilgilenmeli? Daha önce de belirttiğim gibi, paket anlaşmalar ve değiş tokuşlar uygun stratejiler değildir. Polonya vakasında birkaç tane istisnai durum mevcuttur ancak bunlar isteğe bağlı olmaktan çok tesadüfidirler. Eğer geçiş düzenlemelerine ihtiyacınız varsa, bunları davanın kendi esasına dayanarak ele almak en iyisidir.Daha önce de belirttiğim gibi, paket anlaşmalar ve değiş tokuşlar uygun stratejiler değildir. Polonya vakasında birkaç tane istisnai durum mevcuttur ancak bunlar isteğe bağlı olmaktan çok tesadüfidirler. Eğer geçiş düzenlemelerine ihtiyacınız varsa, bunları davanın kendi esasına dayanarak ele almak en iyisidir. Sizin için önemli olan konularda daha iyi bir pazarlık şansı elde etmek için önemsiz konuları rehin bırakmayı isteseniz bile, müzakere sonuna kadar çözümlenmemiş pek çok konunun bırakılması genellikle işe yaramaz. Başbakanın ve bakanların önemsiz ayrıntılarla uğraşacak zamanları, sabırları ve uzmanlıkları yoktur; onlar büyük resme odaklanmayı tercih ederler. Bu „Tarım” başlığı konusunda başımıza geldi.Sizin için önemli olan konularda daha iyi bir pazarlık şansı elde etmek için önemsiz konuları rehin bırakmayı isteseniz bile, müzakere sonuna kadar çözümlenmemiş pek çok konunun bırakılması genellikle işe yaramaz. Başbakanın ve bakanların önemsiz ayrıntılarla uğraşacak zamanları, sabırları ve uzmanlıkları yoktur; onlar büyük resme odaklanmayı tercih ederler. Bu „Tarım” başlığı konusunda başımıza geldi. Eğer müktesebata uygunluk konusunda yetersiz sonuçlar nedeniyle eleştirilirseniz, kendi eksikleriniz için Üye Devletleri örneklerle (shortcomings) suçlamak kazanç sağlamayacaktır. Biz bunu denedik ve işe yaramadı.Eğer müktesebata uygunluk konusunda yetersiz sonuçlar nedeniyle eleştirilirseniz, kendi eksikleriniz için Üye Devletleri örneklerle (shortcomings) suçlamak kazanç sağlamayacaktır. Biz bunu denedik ve işe yaramadı.

17 Ve nihayetinde geleceğin Üye Devleti olarak imajınız Bu konu Polonya ve Türkiye için birebir aynı olmasa dahi, Polonya korkuları yatıştırmak ve hem elitler, hem Üye Devletler, hem de genel kamuoyundaki olumsuz inanışları etkisiz hale getirmek için çok zorlu bir uğraş verdi.Bu konu Polonya ve Türkiye için birebir aynı olmasa dahi, Polonya korkuları yatıştırmak ve hem elitler, hem Üye Devletler, hem de genel kamuoyundaki olumsuz inanışları etkisiz hale getirmek için çok zorlu bir uğraş verdi. Bu yanlış inanışlar çok benzerdi: geri kalmışlık, Avrupa utangaçlığı, yolsuzluklar, ucuz işçilik, yasal ve idari konulardaki düşük standartlar, yasal olmayan göç ve organize suçlar...Bu yanlış inanışlar çok benzerdi: geri kalmışlık, Avrupa utangaçlığı, yolsuzluklar, ucuz işçilik, yasal ve idari konulardaki düşük standartlar, yasal olmayan göç ve organize suçlar... Polonya bununla yüzleşmek için bir tanıtım stratejisi geliştirdi (Üye Devletler’de kültürel ve ekonomik etkinlikler, TV ve basılı mecra reklamları, Üye Devletler medyası ve yetkilileri için bilir kişi heyeti)Polonya bununla yüzleşmek için bir tanıtım stratejisi geliştirdi (Üye Devletler’de kültürel ve ekonomik etkinlikler, TV ve basılı mecra reklamları, Üye Devletler medyası ve yetkilileri için bilir kişi heyeti) Pek çok teklife karşın Polonya asla profesyonel bir Halkla İlişkiler hizmeti almadı. Örneğin, Polonya’ya bilir kişilerin ziyaretlerinin oldukça yararlı olmasına rağmen tanıtım çabalarımızın etkinliği, oldukça sınırlıydı.Pek çok teklife karşın Polonya asla profesyonel bir Halkla İlişkiler hizmeti almadı. Örneğin, Polonya’ya bilir kişilerin ziyaretlerinin oldukça yararlı olmasına rağmen tanıtım çabalarımızın etkinliği, oldukça sınırlıydı.