FATMA NİĞDELİOĞLU B121100144 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK 4.

... konulu sunumlar: "FATMA NİĞDELİOĞLU B121100144 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK 4."— Sunum transkripti:

1 FATMA NİĞDELİOĞLU B121100144 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK 4

2 İÇERİK 1. MİDE TANIMI 2. MİDE CA 3. HAZIRLAYICI NEDENLER 4. BELİRTİLERİ 5. TANI YÖNTEMLERİ 6. TEDAVİ VE HEMŞİRELİK BAKIMI 7. VAKA SUNUMU

3  Karnın sol üst bölümünde,diyaframın altında bulunur ve sağda,karaciğerin altına kadar uzanır.  Midenin,kardiyanın solundaki,normalde bir hava habbesi kapsayan şişkinliğine fundus denir.  Yemek borusu ucu kardiya,duedonumla devam eden ucu ise pilor adını alır.

4  Kardiya ve fundusla,pilor arasındaki bölüm ise,asıl midedir.  Midenin sol kenarı uzundur ve büyük kurvatur diye adlandırılır,sağ kenar ise kısa olup,küçük kurvaturdur.  Pilordan önceki bölüme antrum denir.

5  Mide neoplazmalarının çoğunluğu malign karakterlidirler ve bunların da çoğunluğu adenokarsinomlardır.Malign mide neoplazmlarından lenfoma,leiomyosarkom ve liposarkomlar ise daha az olarak görülürler.

6  Bening tümörler nadir olarak görülürler.  Mide tümörlerinin %15-20sini oluştururlar.  En sık görülenler mide mukozasından kaynaklanan polipler(adenomatöz polipler) ve mide duvarındaki bağ dokusundan kaynaklanan leimyoma  Çapı 2cm’den büyük poliplerin kanserleşme eğilimi vardır.  Mide kanserlerinde yayılma direkt yayılma,transperitoneal,kan ve lenf yolu iledir.

7  Helicobacter pylori enfeksiyonuna bağlı kronik gastrit  Ulusal köken(Japonya,Şili,Finlandiya daki yüksek risk gibi)  Yiyecekler(yüksek tuz tüketimi,nitratlar v.b.gibi)  Histolojik değişiklikler(örneğin atrofik gastrit,intestinal metaplazi)

8  Sebze,meyve ve proteinden fakir; yağ,karbonhidrattan zengin beslenmelerde fazla görülür.  A ve C avitaminozunda çok.  Sigara içenlerde çok.  Saklanmış gıdalar,  Yüksek tuz kullanımı, nitratlar, polisiklik aromatik amin içeriği kanser riskini yükseltir  Metal işçileri, madenciler, lastik işçileri ve bunların yanı  sıra ahşap ve asbest tozu İle çalışanlarda.

9 SEMPTOMLAR:  KİLO KAYBI  EPİGASTRİK AĞRI  İŞTAHSIZLIK  ANEMİ  BULANTI KUSMA  DİSFAJİ  MELENA BULGULAR:  GAİTADA GİZLİ KAN  EPİGASTRİUMDA PALPE EDİLEN KİTLE  ABDOMİNAL HASSASİYET  HEPATOMEGALİ  ASİT  WİRCHOW NODÜLÜ  BLUMMER SELFİ  SİSTER MARY JOSEPH NODÜLÜ

10  Mide kanseri torasik kanal aracılığıyla yayılarak supraklavikular lenf bezlerinde (wirchow nodülü)metastaz yapar.  Ayrıca anterior aksiller lenf adenopati(ırish nodülü)  Umblical nodüller(sister mary joseph nodülü)  Vakaların %20sinde peritoneal metastaz görülür.  İntraabdominal metastazlarla overler(krukenberg tümörü)  Perirektal boşluk(blumer rafı) kuşatılmış olabilir.

11 TANI YÖNTEMLERİ: 1. RADYOLOJİK İNCELEME(BARYUMLU FİMLER VE FLOROSKOPİ) 2. ENDOSKOPİ 3. GASTRİK ANALİZ(MİDE TUBAJI) 4. BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ 5. NG(NAZOGASTRİK TÜP) 6. MR,USG,PET

12  ENDOSKOPİ ile lezyonun görünümü değerlendirilebilir,sitoloji için lezyon fırçalanabilir,lezyondan biyopsi alınabilir ve mide içeriğinin PH’I belirlenebilir  Hematolojik tetkiklerde sıklıkla hipokrom, mikrositer tipte bir anemi saptanır. Erken gastrik kanserli olguların %20’sinde de anemi tespit edilebilir  Dışkıda gizli kan (+)olabilir. İlerlemiş hastalığı olan olguların %30’unda CEA serum seviyeleri yükselir.

13 MİDE CA’ DA TEDAVİ  Mide karsinomlarının tedavisi cerrahidir.  Uygulanacak cerrahi girişim subtotal ya da total gastrektomidir.  Total gastrektomi (midenin tamamen çıkarılması)ilerlemiş mide ca da uygulanır.  Mide çıkarıldıktan sonra jejunum özofagusla anastamoz edilir(özofagojejunostostomi)

14

15  KANAMA  ANASTAMOZ KAÇAĞI  AKUT GASTRİK DİLATASYON  BATIN İÇİ ABSE

16 1. Dumping sendromu 2. Pilorik obstrüksiyon 3. Alkalen reflü gastrit 4. Marjinal ülser 5. Gastrojejunokolik fistül 6. Afferent loop sendromu 7. Beslenme bozuklukları

17 1. Dumping sendromu:Billroth 2 ameliyatlarından sonra pilorun kesilmesi ya da bypass edilmesi sonucunda midenin jejunuma hızlı,sürekli ve kontrolsüz boşalması ile gerçekleşir. 2. Alkalen reflü gastrit:Pilorun çıkarılması ya da bypass edilmesi sonucu gelişir,safra tuzları içeren duedonal içerik mideye dolar. 3. Marjinal ülser:Ameliyat yerinin gastrik asitle teması sonucu anastomoz hattının üzerinde gelişir. 4. Afferent loop sendromu:Billroth 2 ameliyatından sonra duedonal lupun kısmen tıkanması sonucu gelişir.

18  Mide ya da duodenuma ilişkin cerrahi girişimler, planlanmış, ya da acil cerrahi girişimler olabilir.  Perforasyon, kanama ve gibi bir durum nedeniyle acil ameliyat uygulanacaksa hasta, aşırı derecede rahatsızdır ve genellikle korkmaktadır.  Bu durumdaki hastaya neler yapılacağı telaşlanmadan iyi bir şekilde açıklanmalıdır.  Hastanın sözel olmayan, fakat davranışlarıyla ifade ettikleri de dikkate alınmalıdır.

19  Hemşire, tanı testleri için gerekli hazırlıkları yapmalı ve tanı testlerinden sonra gerekli bakımı da uygulamalıdır. Ameliyattan önce ameliyat hakkında açıklama yapılmalı,  Ameliyattan sonra hastada nazogastrik tüp bulunacağı, tüpün sakşına bağlanmış olacağı, damar içi sıvı verileceği söylenmelidir.Derin solunum ve öksürük egzersizleri hastaya öğretilmeli ve bu egzersizlerin önemi tartışılmalıdır.

20  Bir saat sonra NG tüp aspire edilerek, verilen suyun emilip emilmediği kontrol edilir. Hasta suyu tolere edebiliyorsa, NG tüp çıkarılır.  Ameliyattan sonra beslenmeye erken dönemde başlanmamalı ve besin miktarı hızla artırılmamalıdır.  Günde 5-6 öğünde alınacak şekilde besinler giderek artırılır.

21  Hastalar gastrik kapsamı aspire edebilir. Bu komplikasyonu azaltmak için hastanın karnına sıkı sargı uygulanır böylece karın içi basınç artar ve diyafram yükseltilir.  Ağız yoluyla beslenmeye önce suyla başlanır. Hasta ağız yoluyla beslenmeye başlanacağında, hastaya 30 ml su verilir ve NG tüp klemplenir.

22  Oral gıdaya geçiş önce sulu tanesiz, sonra sulu yumuşak ve takiben normal gıda şeklinde olur. Az miktarlarda başlanır ve giderek arttırılır. Hastaların enfeksiyondan korunmaları önemlidir.  Ameliyat sonrasında analjezikler, uygun şekilde verilerek hasta rahatlatılmalı, derin solunum ve öksürük egzersizlerini yapmasına yardım edilmelidir.

23  Hemşire, genel ameliyat sonrası bakıma ek olarak; NG tüpten gelen drenaji kontrol etmeli, Ameliyattan sonraki ilk saatlerde drenajin parlak kırmızı renkte olması normaldir, Saatler ilerledikçe drenajin rengi koyulaşmalıdır. NG tüpü sakşına bağlamalı ve sakşının uygun basınçta çalışıp çalışmadığını kontrol etmeli

24  Gastrektomiden sonra hastada nazogastrik tüp ve batın drenleri olacağından bunlara yönelik takip ve bakım gereklidir.  Santral venöz katater varsa günlük bakım gereklidir.Total gastrektomi uygulanan hastalarda pulmoner komplikasyon gelişme riski yüksektir.

25  Hastalar zayıf ve anemik olduklarından enfeksiyona karşı direnç düşüktür.  Hastaların enfeksiyondan korunmaları önemlidir.  Ameliyat sonrasında analjezikler, uygun şekilde verilerek hasta rahatlatılmalı, derin solunum ve öksürük egzersizlerini yapmasına yardım edilmelidir.  Damar içi sıvılar, doktor istemine göre verilmelidir.

26  Hasta, ameliyattan sonraki iyileşmenin yavaş olacağını ve uzun süreceğini bilmelidir.  Ameliyat sonrası gelişebilecek komplikasyonlar yönünden hasta gözlenmelidir.  Ameliyat sonrasında hastanın gastrik şikayetleri gözlenmeli, erken dönemde olabilecek kanama, obstrüksiyon, dikişlerin açılması gibi komplikasyonlar izlenmelidir

27  59 YAŞINDA BAYAN HASTA  DAHA ÖNCE AMELİYAT GEÇMİŞİ VE KRONİK BİR HASTALIĞI YOK  MİDE CA TANISI İLE YATIŞI OLDU.  1 AY ÖNCE DIŞ MERKEZDE ENDOSKOPİ YAPILMIŞ  ŞİKAYETLERİ:MİDEDE AĞRI,YEMEK  YİYEMEME,BULANTI,UYKU DÜZENİNDE BOZULMA

28  ŞİKAYETLERİ 1 YIL ÖNCE BAŞLAMIŞ  YATIŞ HGB:9,36 BU SEBEPLE 1 ES TAKILDI  YAPILAN TETKİKLERDE KARACİĞER VE MİDE DUVARINDA 3-4 ADET 22X29mm ÇAPINDA LENF NODLARI  MİDE DUVARININ ARKA VE ÖN DUVARINDA KALINLAŞMA  TÜMÖR PYLORA YAKIN  PRELEPTİK ANTRUMDA MİDEDEN KAYNAKLANIP TAŞAN 1,5CM ÇAPLI KİTLE

29 KABİVEN PERIPHERAL1440ML PROGAS 40 MG OKSAPAR 6000 ANTİ –XA İZOPLEN-M %5 DEKSTROZLU DENGELİ ELEKTROLİT

30 WBC:10.5(4.6-10.2) RBC:3.69(4.04-6.13) HGB:9,36(12,2-18,1) GLUKOZ:135 KREATİNİN:0.56(0.57-1,11) ALBÜMİN:2.9(3,2-4,6) KALSİYUM:8.3(8.4-10,2)

31 CEA:43,79(0-5NG/ML ) CA-125:54(0-35) CA19-9:1171,98(0,00-37,00)

32  MİDE CA BÜYÜK BİR VAKA OLDUĞU İÇİN KAN HAZIRLIĞI YAPILIYOR.  HASTAYA NG TAKILARAK MİDE İÇERİĞİ BOŞALTILARAK MİDE RAHATLATILIYOR  HASTAYA AMELİYAT ÖNCESİ SABAH VARİS ÇORABI ERTESİ GÜNE KADAR  POSTOP 3 GÜN AĞRI DURUMUNA GÖRE CONTROMAL UYGULANIYOR(AĞRIDAN DOLAYI ANASTAMOZ KAÇAĞI OLMASIN DİYE)  POSTOP İLK 3 GÜN 3000 MAYİ  POSTOP 4.GÜN TPN BAŞLANIYOR.

33 HEMŞİRELİK TANISIAMAÇGİRİŞİMDEĞERLENDİRME Beslenmede değişim gereksinimden az beslenme Metabolizma hızında artış, iştah artışı yeterli-dengeli beslenmeyi sağlamak 1)Hastanın dengeli az ve sık yemesi sağlanacak (6 öğün) 2)İshali azaltmak için baharatlı ve uyarıcı besinlerden (kahve, çay, kola, alkol) uzak durulacak 3)diyetisyen ile işbirliği içinde hastaya yüksek kalorili, yüksek proteinli, vitaminli bir diyet düzenlenecek 4)Hastanın stressiz sakin bir ortamda beslenmesi sağlanacak 5)Günlük beslenme durumu (iştah, tüketilen besinler, türleri) izlenecek 6)Belirli aralıklar ile kilo ölçümü yapılacak 7)Laboratuvar bulguları belirli aralıklarla değerlendirilecek (hemoglobin, albumin, lenfosit) 8)hastanın önerilen ilaçları alması sağlanacak (antitiroid ilaçlar, vitamin B komplexi vb.) Doktor orderına uygun olarak gerekli olan Tpn solüsyonu hastaya uygulandı. 50kg/160cm BKİ:19,53

34 HEMŞİRELİK TANISIAMAÇGİRİŞİMDEĞERLENDİRME Tpn alımına bağlı hiperglisemi riski Hastada hiperglisemi gelişmesine engel olmak Hasta hiperglisemi belirti ve bulguları yönünden değerlendirilecek Doktor istemine göre kanşekeri ölçümleri yapılacak Açlık kan şekerinin normal sınırlarda seyretmesi sağlanacak Tpn gerekirse insülin ile tamponize edilecek Kan şekeri değerleri kontrol ediliyor. Biyokimya sonuçlarına göre Glukoz değeri:135 (23.03.2016)

35 HEMŞİRELİK TANISIAMAÇGİRİŞİMLERDEĞERLENDİRME Hastalığa bağlı ağrıHasta ağrısı olmadığını ifade edecek Hastanın ağrısı görsel ağrı skalasına göre değerlendirilecek Ağrının yeri şiddeti niteliği değerlendirilecek Hastanın rahat edeceği en uygun pozisyon verilecek Hastaya ağrı ile baş etme teknikleriyle ilgili bilgi verilecek Uygun aralıklarla hastanın ağrı durumu tekrar değerlendirilecek Hasta midesinde ağrısı olduğunu belirtti. Ağrının şiddetine uygun olarak doktorun order ettiği analjezik eğer hastalığını kötü etkileyecek bir duruma sebebiyet vermez ise uygulanır.

36 HEMŞİRELİK TANISIAMAÇGİRİŞİMLERDEĞERLENDİRME Anksiyete Risk faktörlerine yönelik düzenlenen planın kabulü Etkili baş etme yöntemleri geliştirebilme Uygulanacak tedavi planına katılım sorumluluğu alma İlgili risk faktörleri kontrol altına alınır Tüm tedavi yöntemleri hastaya açıklanır Anksiyetisi ile ilgili tüm duygu ve düşüncesini ifade etmesine fırsat verilir Mental aktivite izlenir. Hasta soru sorulmasından hoşlanmıyordu. Nasılsınız kendinizi nasıl hissediyorsunuz diye sorduğumda iyiyim niye iyi olmayım ki diyerek biraz tepkili cevap veriyordu.

37 HEMŞİRELİK TANISIAMAÇGİRİŞİMDEĞERLENDİRME Yeterli beslenememeye bağlı oral mukoz membranda bozulma riski Ağız membranı bütünlüğünün ve nemliliğinin sağlanması Ağızda ki ağrılı durumun azaltılması Beslenme ve sıvı alınımını sürdürebilme Uygun ağız hijyeninin sağlanması Ağız membranının nemliliği ni ve temizliğini sağlamak için nasıl ağız bakımı yapılacağı planlanır Yumuşak diş fırçası kullanılır Dudaklara yumuşatıcı sürülür Takma diş varsa uygun temizliği yapılır Mukoz membranı tahriş edici besinler verilmez Hasta hastalığı nedeniyle hiçbir şey yiyemediğini yemek yiyememe şikayetinin uzun zamandır devam ettiğini belirtti. Oral mukoza da aft,yara gözlenmedi. Ağız ve diş sağlığının öneminden bahsedildi.

38 HEMŞİRELİK TANISIAMAÇGİRİŞİMDEĞERLENDİRME İnvaziv girişimlere sekonder enfeksiyon Enfeksiyon ile ilgili risk faktörlerini bilmesi ve enfeksiyonlardan korunmak için uygun önlemleri almak Hastanede kaldığı sürece hastane enfeksiyonlarına karşı korunması Mikroorganizma bulaşmasını engellemek IV uygulama gibi durumlarda aseptik tekniklere uygun yapılmalı Hasta ve ailesine enfeksiyon belirti ve bulguları öğretilir Enfeksiyon yatkınlığına neden olan durumlar değerlendirilir Diyetinde bol protein ve kalori alması sağlanır. Hastanın hemogram sonuçlarına göre wbc:10.5(4.6-10.2) Hastanın yaşam bulguları stabil

39 HEMŞİRELİK TANISIAMAÇGİRİŞİMLERDEĞERLENDİRME Yeterli beslenememeye bağlı sıvı elektrolit dengesizliği riski Hastanın sıvı elektrolit değerleri Normal sınırlarda olacak. Oral alımı takip edilip desteklenecek Açt takibi yapılacak Deri turgoru değerlendirilecek Doktor istemi ile elektrolit takibi yapılacak Doktor istemi ile sıvı replasmanı yapılacak Laboratuar sonuçları normal Na:140,K:4.1,Ca:8,8 İzoplen-m %5 dekstrozlu ringer laktat 1x1 1000ml Kabiven peripheral 1440ml 1x1

40 HEMŞİRELİK TANISIAMAÇGİRİŞİMDEĞERLENDİRME Kanama riskiKanama belirti ve bulgularını erken tanımak Doktor istemine göre hemogram koagülasyon değerleri kontrol edilir. Hastayı travmalardan korumak amacıyla önlemler alınmalı Im enjeksiyondan kaçınılarak gerekirse ince uçla uygulanmalı Gizli kanama olup olmadığı gözlemlenmeli Ameliyat olmuş bir hasta ise insizyon yeri,pansuman bölgesi kanama yönünden gözlemlenmeli. Hastanın yatış hgb:9,36 bu sebeple ES Takılarak yaşam bulguları 15 dakika da bir gözlemlendi. RBC:3,44(4,04-6,13) HCT:25,9(37,7-53,7) PLT:459(142-424)