7.ÜNİTE: ÜLKELER ARASI KÖPRÜLER. BİLİNMESİ GEREKEN KAVRAMLAR: 1.Genelleme 2.K ü resel sorun 3. Ortak miras.

... konulu sunumlar: "7.ÜNİTE: ÜLKELER ARASI KÖPRÜLER. BİLİNMESİ GEREKEN KAVRAMLAR: 1.Genelleme 2.K ü resel sorun 3. Ortak miras."— Sunum transkripti:

1 7.ÜNİTE: ÜLKELER ARASI KÖPRÜLER

2 BİLİNMESİ GEREKEN KAVRAMLAR: 1.Genelleme 2.K ü resel sorun 3. Ortak miras

3 BİRİNCİ D Ü NYA SAVAŞI (1914-1918) 19. Y ü zyılda Osmanlı Devleti Osmanlı Devleti 19. y ü zyılda topraklarını koruma ve yenilikler yaparak devletin ö mr ü n ü uzatma politikası izledi. Bu d ö nemde Avrupa'da meydana gelen Fransız İhtilalı ve Sanayi İnkılabı gibi olaylar Osmanlı Devleti'ni olumsuz y ö nde etkiledi.

4 Fransız İhtilalı'nın Osmanlı Devleti Ü zerindeki Etkileri Fransız İhtilalı ile ortaya ç ıkan milliyet ç ilik akımı ç ok uluslu devletlerin dağılmasını hızlandırdı. Milliyet ç ilik, her milletin kendi devletini kurup, kendi kendini y ö netmesidir. Osmanlı Devleti, b ü nyesinde bir ç ok etnik topluluğu barındırdığından bu akımın etkisiyle toprakları ü zerinde bir ç ok isyan ç ıktı.

5 Osmanlı Devleti'ne bağlı olan Balkan milletlerinden Sırplar ve Yunanlılar isyan ettiler. Ç ıkan bu isyanlar azınlıkların bağımsızlıklarını kazanmasında etkili oldu. İhtilalın getirdiği fikirler, Osmanlı devlet adamlarını ve aydınlarını harekete ge ç irdi. Ö nce Tanzimat Fermanı, daha sonra Meşrutiyet ilan edildi.

6 Sanayi İnkılabının Osmanlı Devleti Ü zerindeki Etkileri Sanayi İnkılabının sonunda sanayileşmesini tamamlayan Avrupalı devletlerin s ö m ü rge ve pazar arayışları arttı, bu durumun sonucunda Osmanlı Devleti toprakları ü zerinde ç ıkar ç atışmaları başladı. Avrupalı devletler 19. y ü zyılda azınlık haklarını ve kapit ü lasyonları bahane ederek Osmanlı Devleti'nin i ç işlerine karıştılar.

7 Osmanlı Devleti, Avrupa'da meydana gelen bu gelişmeleri yeterince takip edemediğinden dağılması hızlandı. NOT: Osmanlı y ö netimine karşı ayaklanan ilk azınlık SIRPLAR,bağımsızlığını kazanan ilk azınlık RUMLAR(Yunanlılar)dır.

8 XX. YY BAŞLARINDA 0SMANLI DEVLETİ Osmanlı Devleti, XX.yy gelindiği zaman siyasi ve askeri ü st ü nl ü ğ ü n ü kaybetmiş ve ayakta kalabilmek i ç in uluslararası denge siyaseti izlemiştir. Avrupa'da ortaya ç ıkan Fransız İhtilali, Sanayi inkılabı Osmanlı Devleti'ni olumsuz etkilemiştir. Fransız İhtilali ile birlikte milliyet ç ilik akımları, Osmanlı Devleti'ndeki azınlıklar arasında yayılmış ve Osmanlı i ç erisinde bir ç ok ayaklanma ç ıkmıştır.

9 Sanayi İnkılabı ile Avrupa'da fabrikalar kurulmuş üretim artmış, mallar hızla ve ucuz bir şekilde piyasaya sürülmüştür. Üretilen malları satmak için pazar arayışına gidilmiş ve böylece sömürgecilik yarışı başlamıştır. Bu durumda Osmanlı Devleti hammadde ve pazar açısının önemli bir konumdaydı. Osmanlı Devleti'ne giren ucuz mallar Osmanlı ekonomisini olumsuz etkilemiştir.

10 S ö m ü rgecilik, bir devletin başka milletleri, toplulukları siyasi ve ekonomik egemenliği altına alarak g üç lenmek istemesi Osmanlı Devleti d ü nyadaki ekonomik gelişmelere ayak uyduramamıştır. Kapit ü lasyonların s ü rekli hale gelmesinden sonra ekonomik olarak dışa bağımlı hale gelinmiştir. Osmanlı Devleti askeri, ekonomik ve siyasi alandaki çöküşü önlemek için Tanzimat ve Islahat Fermanları yayınlanmış fakat başarı elde edilememiştir

11 Bunun yanında 1876 yılında 1. Meşrutiyet, 1908 yılında II. Meşrutiyet ilan edilmiştir. Meşruti yönetime geçişin tam anlamıyla sağlanamaması, ülke içerisinde karışıklıklara neden olmuştur. Bu karışıklıklardan yararlanan Avusturya, Bosna-Hersek'i işgal etmiş, Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiş, İtalya ise Trablusgarb'ı işgale başlamıştır.

12 Trablusgarb Savaşı (1911-1912) Nedenleri: İtalya'nın hammadde ve pazar arayışı, Osmanlı Devleti'nin g üç s ü z bir durumda olması, Trablusgarb'ın ö nemli yeraltı kaynaklarına sahip olması ve coğrafi olarak italya'ya yakın olması.

13

14 Osmanlı Devleti'nin donanmasının ( Hali ç ' te çü r ü t ü lmesi) g üç s ü z olması, Mısır'ın İngilizlerin elinde olmasıyla Trablusgarb'a kara bağlantısının olmamasından dolayı başarısız olunmuştur. Bu sırada Balkan Savaşlarının başlaması ile birlikte Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kalmıştır.

15 Uşi Antlaşması (1912) Trablusgarb ve Bingazi İtalyanlara bırakılmıştır. UYARI: B ö ylece Osmanlı Devleti, Kuzey Afrika'daki son toprağını da kaybetmiştir. Rodos ve On iki Ada, Balkan Savaşları bitinceye kadar ge ç ici olarak İtalyanlara bırakılmıştır. Trablusgarp bölgesinde yaşayan halk halife yoluyla Osmanlı Devleti'ne bağlı kalarak, kültürel bağ devam ettirilmiştir.

16

17 BALKAN SAVAŞLARI (1912-1913) I. BALKAN SAVAŞI Nedenleri: * Fransız ihtilali ile birlikte yayılan milliyet ç ilik akımının Osmanlı Devleti'ne olumsuz etkisi. * Avrupa devletlerinin, Osmanlı i ç erisinde yaşayan azınlıkları kışkırtması * İngiltere'nin, Rusya'yı Osmanlı ü zerindeki politikasında serbest bırakması (Panslavizm)

18

19 *Osmanlı Devleti'nin merkezi g ü c ü n ü n zayıflaması *Osmanlı Devleti; Bulgaristan, Yunanistan, Karadağ ve Sırbistan'la m ü cadele etmiştir. *Osmanlı Devleti, d ö rt cephede yaptığı m ü cadelede başarısız olmuştur. Başarısız olmasının nedeni, ordu i ç erisinde karışıklıklar olması ve cephelere askeri g ü c ü n g ö nderilememesidir.

20 LONDRA ANTLAŞMASI (1913) Midye-Enez hattının batısında kalan topraklar, Balkan devletlerine bırakılmıştır. (Edirne, Kırklareli...) Ege adalarının geleceği b ü y ü k devletlerin eline bırakılmıştır. I. Balkan Savaşı devam ederken Arnavutluk bağımsızlığını ilan etmiştir Osmanlı Devleti'nden ayrılan son Balkan Devleti Arnavutluk'tur.

21

22 Sonu ç ları: Osmanlı Devleti, Ege adalarındaki egemenliğini kaybetmiştir. Bulgaristan b ü y ü k topraklara sahip olarak, Ege denizine kıyısı olmuştur. Bab-ı Ali Baskını ile ittihat ve Terakkiciler Osmanlı y ö netimini tamamen ellerine ge ç irmişlerdir.

23 Balkanlarda T ü rkler azınlık durumuna d ü şm ü ş ve g ü n ü m ü ze kadar s ü recek olan azınlık sorunu ortaya ç ıkmıştır. Bu d ö nemde Balkanlardan Anadolu'ya b ü y ü k g öç ler olmuştur. Bu g öç ler Anadolu'da ekonomik ve toplumsal sorunları da beraberinde getirmiştir.

24 II. BALKAN SAVASI Nedenleri: I. Balkan Savaşı sonucunda, Balkanlardaki otorite boşluğu. Bulgaristan'ın fazla toprak almasıyla birlikte, diğer Balkan devletlerinin bu duruma tepkisi Balkan topraklarının, Balkan devletleri arasında paylaşılamaması Romanya'nın Bulgaristan'a saldırması ile savaş başlamıştır. I. Balkan Savaşı sonucunda fazla toprak alan Bulgaristan'a karşı diğer Balkan Devletleri'nin m ü cadelesinde, Bulgaristan mağlup olmuştur.

25 UYARI: Bu karışıklıklardan yararlanan Osmanlı devleti, kaybetmiş olduğu Edirne ve Kırklareli'ni geri almıştır. Balkan Savaşlarının Genel Sonu ç ları Osmanlı Devleti Balkan topraklarındaki hakimiyetini kesin olarak kaybetti. Balkanlardaki T ü rkler azınlık durumuna d ü şt ü ve g ü n ü m ü ze kadar devam eden Balkan T ü rkleri sorunu ortaya ç ıktı.

26 Bug ü nk ü batı sınırımız b ü y ü k ö l çü de belli oldu. Balkan topraklarındaki siyasi denge bozuldu. Balkanlardaki T ü rk n ü fusu, yapılan g öç ler nedeniyle azalırken Anadolu'daki T ü rk n ü fusu arttı. T ü rk ordusunda yenilik gereksinimi ortaya çıktı.

27 1. D ü nya Savaşının Nedenleri: * Avrupalı Devletler arasında s ö m ü rgecilik yarışı ve ekonomik rekabet. *Hammadde ve Pazar arayışı. *Almanya ve İngiltere arasındaki ekonomik rekabet.

28

29 *Milliyet ç ilik akımı. *İttifak ve İtilaf devletlerinin oluşması. *Avusturya ve Rusya'nın Balkanlardaki ç ıkar ç atışmaları. *Avusturya-Macaristan veliahdının Sırplar tarafından ö ld ü r ü lmesi.

30 Almanya ve İtalya milli birliklerini ge ç kurmuşlardı. (1870)Bundan dolayı s ö m ü rgeciliğe de ge ç başlamışlardı. S ö m ü rgeciliğe başladıklarında mevcut s ö m ü rge alanları azalmıştı. Ö zellikle Almanya İngiltere'nin elinde bulunan s ö m ü rge topraklarına saldırmaya başladı.Oysa İngiltere ve diğer Avrupa Devletleri s ö m ü rgelerini kaybetmek istemiyorlardı.B ö ylece Almanya-İngiltere rekabeti başladı.

31 Almanya g üç l ü bir devlet olarak siyasi birliğini kurduktan sonra Fransa'nin elinde bulunan Alsas-Loren b ö lgesine g ö z dikti.Yapılan savaşla k ö m ü r bakımından zengin olan bu b ö lgeyi Fransa'dan aldı.B ö lgeyi Almanya'dan geri almak isteyen Fransa Almanya'ya karşı İngiltere ile ittifak kurmaya başladı. B ö ylece devletler arasında bloklaşma başladı.

32 Balkanlarda ise milliyet ç ilik akımının etkileri h ü k ü m s ü r ü yordu.Rusya Panslavizm politikası ile Balkanlarda egemenlik kurmak istiyordu.Bu durum Balkanlarda ç ıkarı olan Avusturya- Macaristan imparatorluğunun işine gelmiyordu. Devletler arasındaki ç ıkar ç atışmaları ittifak ve itilaf gruplarının doğmasına neden oldu.

33 itilaf Devletleri: İngiltere,Fransa,Rusya(Italya'da daha sonra bu gruba ge ç miştir.) ittifak Devletleri: Almanya,Avusturya-Macaristan,İtalya, Osmanlı Devleti, Bulgaristan.

34

35 Savaşın Başlaması: Avusturya-Macaristan Imparatorluğu veliahdı Saraybosna'yı ziyarete gelmişti. Burada Sırplı bir ö ğrenci tarafından ö ld ü r ü ld ü.28 Haziran 1914 Avusturya-Macaristan bu suikastı bahane ederek Sırbistan'a savaş a ç tı. Rusya Sırbistan'ın yanında yer aldı. Fransızlar Rusya'yı destekledi.

36 Almanya'da Avusturya-Macaristan imparatorluğu ile aynı grupta olduğundan Avusturya'nın yanında savaşa katıldı. B ö ylece savaş kısa zamanda Avrupa'ya ve t ü m d ü nyaya yayıldı. Savaşın ilk yıllarında Almanya grubu bir ç ok cephede başarı kazandı. Osmanlı Devletinin Savaşa Katılması

37 OSMANLI DEVLETİ KİMİN YANINDA Osmanlı Devleti'nin I. D ü nya Savaşı'na girmesini istemeyen İtilaf Devletleri bu nedenle Osmanlı Devleti'ne kapit ü lasyonları kaldırmayı ve ekonomik alanda yardım etmeyi vaadettiler. Ancak Almanya, Osmanlı Devleti'nin kendi yanında savaşa girmesini sağlamak amacıyla Osmanlı devlet adamları ile gizli g ö r ü şmelere başladı.

38 Osmanlı Devleti savaşın başlamasıyla birlikte tarafsızlığını ilan etti. Trablusgarp ve Balkan Savaşlarından yenik ç ıkan Osmanlı Devleti yeni bir savaşa hazır değildi.

39 Osmanlı Devleti'nin Savaşa Girmesinin Sebepleri 1. Kaybettiği yerleri geri almak istemesi, 2. Kapit ü lasyonları kaldırmak istemesi, 3. Siyasi yalnızlıktan kurtulmak istemesi, 4. İngiltere, Fransa ve Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne karşı d ü şmanca politikalar izlemesidir. 5- Pant ü rkizm politikası

40 Almanya'nın Osmanlı Devleti'ni kendi yanında savaşa katmak istemesinde; 1. Savaşı daha geniş alanlara yayarak savaş y ü k ü n ü hafifletmek istemesi, 2. Osmanlı Devleti'nin jeopolitik konumundan yararlanmak istemesi, 3. Osmanlı halifesinin din g ü c ü nden yararlanmak istemesi, 4. Rusya'ya, Boğazlar yoluyla yardımda bulunulmasını engellemek istemesi etkili oldu..

41 Osmanlı Devleti Balkan savaşlarından yeni ç ıktığı i ç in perişan ve yoksuldu.Bundan dolayı I.D ü nya Savaşı ç ıktığında tarafsızlığını ilan etti.Anlaşma Devletleri de(İngiltere grubu)kendi ç ıkarları a ç ısından bu fikri destekliyordu. Almanlar Osmanlı İmparatorluğunun kendi saflarında savaşa girmesini istiyordu.Çünkü Osmanlı Devletinin yeni cepheler açmasıyla Almanya'nın üzerindeki savaş yükü azalacaktı

42 . Çü nk ü Osmanlı Devletinin y ö netimi İttihat ve Terakki Partisinin elindeydi.Bu partinin en g üç l ü ismi de Enver Paşa'ydı.Enver Paşa aşırı Alman hayranıydı.Aynı zamanda Osmanlı Devleti daha ö nce kaybettiği toprakları Almanya'nın yanında savaşa girerse tekrar geri alabilirdi(Savaşı Almanya'nın kazanacağı tahmin ediliyordu.)

43 Bu nedenlerden Alman heyeti ile Enver Paşa arasında gizli bir anlaşma imzalandı. Bu anlaşmaya g ö re Osmanlı Devleti Almanya'nın yanında savaşa katılacaktı. Akdeniz'de bulunan iki Alman gemisi(Goben-Breslaw) İngiliz donanmasının önünden kaçarak İstanbul'a geldiler ve Osmanlı Devletine sığındılar.

44 Osmanlı Devleti bu iki gemiyi satın aldığını s ö yledi.Daha sonra bu iki geminin isimlerini Yavuz ve Midilli olarak değiştirdi. Bu gemiler Enver Paşanın talimatıyla Karadeniz'e a ç ılarak Rus limanlarını topa tuttu.B ö ylece Osmanlı Devleti de I.D ü nya Savaşına katılmış oldu. (3 Ekim 1914)

45 OSMANLI DEVLETİNİN I.D Ü NYA SAVAŞINDA SAVAŞTIĞI CEPHELER: I.D ü nya Savaşında Osmanlı Devleti Kafkas, Kanal, Ç anakkale, Filistin, Suriye, Irak, Yemen cephelerinde İtilaf Devletlerine karşı savaştı. Romanya, Gali ç ya, Makedonya Cephelerinde m ü ttefiklere yardım amacıyla savaştı.

46 Kafkasya Cephesi(Aralık 1914) Enver Paşa tarafından Rusya'ya karşı a ç ıldı. Kafkasları ele ge ç irerek Orta Asya T ü rkleri ile bağlantı kurmak, Hazar Denizi'nin doğusundan hareket ederek İngiltere denetimindeki Hindistan'a saldırmak, Kafkasya'daki petrol yataklarının kontrol ü n ü ele ge ç irmek istenmesidir.

47

48

49 Enver Paşa yönetimindeki Türk ordusu Kafkasya'dan Rusya üzerine taarruza başladı. Ancak şiddetli kış şartları sebebiyle pek çok Türk askeri şehit oldu. Bu durumu değerlendiren Ruslar Erzurum, Muş, Bitlis ve Erzincan'ı ele geçirdi.

50 Daha sonra Kafkas Cephesi'ne atanan Mustafa Kemal, Ruslara karşı başarı kazanarak Muş ve Bitlis'i işgalden kurtardı (1 Nisan 1916). Rusya 3 Mart 1918 tarihinde Brest Litowsk Antlaşması'nı imzalayarak savaştan ç ekildi. Antlaşma sonucunda Rusya, Kars, Ardahan ve Batum'u Osmanlı Devleti'ne bıraktı.

51 Ç anakkale Cephesi(1915) : Osmanlı Devleti I.D ü nya Savaşına girince Itilaf Devletlerinin b ü t ü n dikkatleri boğazlar ü zerine y ö neldi. İngiltere ve Fransa m ü ttefikleri olan Rusya'ya gerekli askeri yardımı sağlamak i ç in boğazlara hakim olmak istiyordu.(Baltık Denizini Alman denizaltıları kapatmıştı. Rusya'ya yardım edilebilecek tek yol boğazlar kalmıştı)Aynı zamanda boğazların ele ge ç irilmesiyle

52

53

54 İstanbul işgal edilecek, Osmanlı Devleti de savaş dışı kalacaktı. İtilaf Devletleri bu ama ç larla Ç anakkale Cephesini a ç tılar. İngiliz ve Fransız gemileri Ç anakkale Boğazına yığınak yaptılar.18 Mart 1915'te teknik bakımdan ü st ü n olan M ü ttefik Devletleri Boğazı ge ç mek amacıyla hareket ettiler.Fakat T ü rk Ordusunun olağan ü st ü savunmasıyla karşılaştılar ve pek ç ok kayıplar vererek geri ç ekildiler

55 Bunun ü zerine İtilaf Devletleri karadan İstanbul'a ulaşmak ü zere Gelibolu'ya asker ç ıkardılar.İngiliz ve Fransız s ö m ü rgelerinden de bir ç ok asker getirdiler.Tarihin en kanlı kara savaşları burada meydana geldi.T ü rk askeri Conkbayırı, Anafartalar, Arıburnu b ö lgelerinde Mustafa Kemal'in ö nderliğinde başarılı savunma savaşları yaparak tarihe Ç anakkale Ge ç ilmez  diye yazdırdı.

56 Ç anakkale Savaşının Sonu ç ları: Ç anakkale Cephesinde yenilgiye uğrayan Itilaf Devletleri d ü nyada prestij kaybettiler. I.D ü nya Savaşının uzamasına neden oldu. İtilaf Devletlerinin yardımı Rusya'ya ulaş- madığı i ç in Rus ekonomisi iyice bozuldu. Rusya'da ç arlık rejimi yıkılarak yerine Bolşevik rejim kuruldu ve Ruslar I.D ü nya Savaşından ç ekildi. Bulgaristan Almanya'nın(İttifak Dev.)yanında savaşa katıldı.

57 Ç anakkale Savaşları milli m ü cadele ruhunun başlangıcı oldu. Mustafa Kemal'in milli m ü cadelede ö nder olmasında Ç anakkale Savaşlarının b ü y ü k rol ü vardır. Kanal Cephesi: Almanların isteği ü zerine a ç ılmıştır. Cephenin a ç ılma amacı, İngilizlerin Uzakdoğu s ö m ü rgeleriyle bağlantısını kesmek ve Mısır'da Osmanlı hakimiyetini yeniden kurmaktır.

58

59 Ancak istenilen ger ç ekleşmedi. İngilizlere karşı bazı başarılar elde edildi, Bu kalıcı olmadı. İngilizler Sina Yarımadasını ele ge ç irip Suriye'ye kadar geldiler. Suriye-Filistin Cephesi: Kanal cephesinde İngilizlere yenilen birliklerimiz Filistin'e sonrada Suriye'ye kadar geri ç ekildiler. Yıldırım orduları burada başarılı savunma savaşları yaptılar Zamanla kuzeye doğru ç ekilen T ü rk birlikleri Halep ö nlerinde İngilizleri durdurdular.

60 Irak Cephesi : Ingilizler zengin Irak petrollerini ele ge ç irmek amacıyla a ç tılar. Hicaz ve Yemen Cephesi: İngilizler Arap Yarımadasını işgal etmek i ç in Yemen'e asker ç ıkardılar.Ayrıca Hicaz Emiri Şerif H ü seyin'e ç ok miktarda para yardımı yaptılar.T ü rk ordusu İngiliz ve Araplara karşı m ü cadele ettiyse de başarılı olamadı. İngilizler Yemen'i alarak Hicaz'a tamamen hakim oldular. Gali ç ya, Romanya ve Makedonya Cephesi: Osmanlı Devleti bu cephelerde Ortaklarına (Bulgaristan,Avusturya-Macaristan)yardım etmek amacıyla savaştı.

61 Savaşın Sona Ermesi: 1917 yılında Rusya'nın savaştan ç ekilmesi ü zerine İttifak Devletleri İtilaf Devletlerine karşı ü st ü nl ü k kurmuşlardı. Ancak bu durum uzun s ü rmedi. Amerika Birleşik Devletleri İtilaf Devletlerinin yanında savaşa girdi. Amerikan birlikleri o zamana kadar hi ç savaşa katılmamıştı. Almanya g üç l ü, dinamik olan Amerikan orduları karşısında tutunamadı. İngiliz, Fransız ve ABD birliklerinden oluşan g üç l ü m ü ttefik kuvvetleri Batı Cephesinde Almanya'yı çö kerttiler.

62 Diğer cephelerde de başarısızlıklar artmaya başlamıştı. B ö ylece savaşın sonunda İttifak Devletleri savaşı kaybettiklerini belirterek (yenilerek) yenen devletlerle ateşkes anlaşmasını imzaladılar. İtilaf devletleri ittifak devletleri olan Almanya ile (Versay) Avusturya ile(Sen Jermen),Bulgaristan la(N ö yi),Macaristan'la(Tirayanon) Osmanlı Devleti ile de Sevr Barış Anlaşmalarını imzaladılar.

63 I.D ü nya Savaşının Sonu ç ları Bazı İmparatorluklar yıkılarak yerine yeni devletler kuruldu.(Polonya, Ç ekoslovakya, Yugoslavya, Macaristan, T ü rkiye) Yeni rejimler ortaya ç ıktı.(Cumhuriyet, Kom ü nizm, Faşizm, Nazizm.) Devletlerarasındaki dengeler bozuldu.

64

65 Milyonlarca insan ö ld ü. Bir ç ok şehirler yakılıp yıkıldı. S ü rekli barış sağlamak ve anlaşmazlıkları çö zmek i ç in Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti)kuruldu. Sorunların çö z ü m ü sağlanamadığı i ç in II. D ü nya Savaşının ç ıkmasına neden oldu. Sömürgecilik, mandacılık haline dönüştü

66 Wilson İlkeleri (8 Ocak 1918) Bu ilkelerin yayınlanma amacı, d ü nya barışını sağlamak, ü lkeler arası m ü cadelelere son vermektir. Wilson ilkelerine g ö re; B ü t ü n milletler, kendi geleceğine kendisi karar verecektir. I. D ü nya Savaşı'nda yenen devletler, yenilenlerden savaş ve toprak tazminatı almayacaktır. D ü nya barışını tehdit eden silahlanmaya son verilecektir.

67

68 Devletlerarası barışı sağlamak i ç in Milletler Cemiyeti kurulacaktır. Wilson ilkeleri g ö r ü n ü rde d ü nya barışını sağlamaya y ö neliktir. Fakat s ö m ü rgeci devletler bu ilkeleri kendi lehlerine ç evirmişlerdir. Bunun yanında Wilson ilkelerine uymayarak, kendi ç ıkarları doğrultusunda hareket etmişler ve d ü nya barışını tehlikeye sokmuşlardır.

69 Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919) I. D ü nya Savaşı sonucunda, yenilen devletlerin durumlarını g ö r ü şmek ve yapılacak olan barış antlaşmalarının esaslarını tespit i ç in konferans d ü zenlenmiştir. Bu konferansta barış g ö r ü şmelerinin yapılması beklenirken, Osmanlı Devleti'nin toprakları paylaşılmış, Batı Anadolu toprakları, Yunanistan'a bırakılmıştır. ( Sahte n ü fus belgelerine dayanarak)

70

71

72 UYARI! Batı Anadolu'nun İtalya yerine Yunanistan'a bırakılmasının nedeni, g üç l ü bir İtalya'nın Akdeniz'de varlığının İngiltere'nin s ö m ü rge yollarını tehdit edebileceği d ü ş ü ncesidir. G üç l ü bir İtalya yerine, g üç s ü z olan Yunanistan tercih edilmiştir. UYARI! Avrupa devletleri, kendi ç ıkarları doğrultusunda hareket etmişlerdir. Batı Anadolu'nun Yunanistan'a bırakılması Yunanistan'ın İzmir'i işgaline zemin hazırlamıştır.

73 GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER MONDROS ATEŞKES ANLAŞMASI Almanya'nın I.D ü nya Savaşı’nda yenilgiye uğ- ramasıyla ittifak Devletleri savaşı kaybetti. Osmanlı Devletini temsilen Bahriye Nazırı Rauf Orbay ateşkes şartlarını g ö r ü şmek ü zere Limni adasının Mondros Limanına gitti. İtilaf Devletleri daha ö nceden Osmanlı Devletinin topraklarını gizli anlaşmalarla paylaşmışlardı. Osmanlı Devleti heyeti bu plana itiraz etti ise de sonu ç ta bir şey değişmedi. Bunun sonucunda Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı.(30 Ekim 1918)

74 Buna g ö re; 1- Ç anakkale ve İstanbul Boğazı Itilaf Devletlerinin denetimine ge ç ecek. 2-Osmanlı ordusu terhis edilecek, donanmasına ve silahlarına el konacak.(Osmanlıyı savunmasız bırakmak i ç in) 3-Toros t ü nelleri İtilaf Devletlerinin denetimine verilecek. 4-B ü t ü n haberleşme ve ulaşım ara ç ve gere ç leri İtilaf Devletlerine bırakılacak. 5-İtilaf Devletleri b ü t ü n Osmanlı liman ve tersaneleri ile demiryollarından yararlanacak.

75 6-Doğuda yani vilayeti sitte'de(altı ilde) (Sivas, Erzurum,Van,Bitlis,Elazığ,Diyarbakır)karışıklık ç ıkarsa İtilaf Devletleri buraları işgal edecek(24.Madde) 7-İtilaf Devletleri kendi g ü venliklerini tehdit eden bir durum ortaya ç ıkarsa herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecekler. (7.madde) İtilaf Devletleri bu maddeye dayanarak Anadolu'yu işgal ettiler.(7.madde)

76

77 Anlaşmanın Ö nemi: Bu anlaşma ateşkes anlaşmasından ziyade Osmanlı Devletinin teslimini ve işgalini ortaya koymaktadır. 24.Madde ile doğuda Vilayeti Sitte de bir Ermeni Devleti kurulması d ü ş ü n ü lm ü şt ü r.

78

79 Anlaşmanın en ö nemli maddesi 7.madde idi.İtilaf Devletleri bu maddeyle(Anadolu'nun işgaline ortam)hazırladı. Fransızlar; Mersin. Adana ç evresi, İtalyanlar; Muğla, Antalya ve Konya ç evresi. Yunanlılar;(Paris Barış Konferansındaki değişiklikle) İzmir ve ç evresi. İngilizler;Musul,boğazların kontrol ü, Samsun, Merzifon. Batum‘ a asker ç ıkardılar.

80 MİLLETLER CEMİYETİ'NE GİRİŞ I.D ü nya Savaşı sonrasında b ö yle bir savaşın bir daha ç ıkmaması i ç in kuruldu. T ü rkiye Milletler Cemiyeti'nin daveti ile ü ye oldu. Fakat I.D ü nya Savaşı sonrasında yapılan anlaşmaların ağır olması yeni bir savaşı ö nleyemedi.

81

82 Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletler 1945 yılında kurulmuştur. ABD, İngiltere, Sovyetler Birliği ve Ç in'in ö nc ü l ü ğ ü nde kurulan bu ö rg ü t, d ü nya barışı ve g ü venliğini sağlamak i ç in ç alışmalar yapmıştır. Birleşmiş Milletlerin ama ç ları arasında; Uluslararası ilişkileri pekiştirmek,

83 Ekonomik, sosyal, k ü lt ü rel ve toplumsal sorunlar konusunda uluslararası işbirliği sağlamak. Uluslararası insan haklarının korunmasında uzlaşmacı bir tavır sergilemektedir. Birleşmiş Milletler, d ü nya barışını ve g ü venliğini sağlamak amacıyla kurulmasına rağmen, kuruluşundan g ü n ü m ü ze kadarki d ö nemde ortaya ç ıkan savaşlar ve savaşın olumsuz sonu ç ları karşısında yeterliliği tartışılmaktadır.

84 1970-1989 yılları arasında Bulgaristan'ın kendi ü lkesinde 1,5 milyon T ü rk ve diğer farklı ırktan topluluklara karşı yapmış olduğu asimilasyon hareketi ve zorunlu g öç ettirmelerine karşı Birleşmiş Milletler tarafından gerekli ö nlemler alınmamıştır.

85 Bunun yanında ABD ve m ü ttefikleri olan g üç lerin Irak'ta, bir milyon beş y ü z sivil insanı ö ld ü rmesine, Rumların 1974 yılında T ü rklere karşı yaptıkları katliamlara Birleşmiş Milletler yetersiz kalmıştır. doğan, b ü y ü mekte olan gen ç lerin sorunlarına da çö z ü m aramaktadır.

86 K Ü RESEL ISINMA K ü resel Isınma Nedir? İnsan tarafından atmosfere verilen gazların sera etkisi yaratması sonucunda, d ü nya y ü zeyinde sıcaklığın artmasına k ü resel ısınma deniyor. İklim sisteminde vazge ç ilmez bir yere sahip olan sera gazları, g ü neş ve yer radyasyonunu tutarak, atmosferin ısınmasında başlıca etkendirler. Sera gazlarının bulunmaması durumunda yery ü z ü n ü n sıcaklığının bug ü ne g ö re 30oC daha soğuk olacağı hesaplanmıştır

87

88 Son yıllarda atmosferde ç eşitli insan aktivitelerinden kaynaklanan nedenlerle karbondioksit, metan, ozon ve di azot monoksit gibi gazlardan oluşan sera gazları, yery ü z ü sıcaklığında belirgin artmalara sebep oluyor. Sera etkisinin artması, troposferin ısınmasında, stratosferin de soğumasında en ö nemli etken olarak g ö steriliyor.

89

90 Ne yapmalıyız? 1 Mısır yakıtı kullanın ÇÜ NK Ü d ü nyadaki otomobillerin yarısı, petrol yerine mısırdan ü retilen etanol yakıtını kullanırsa k ü resel ısınmaya yol a ç an gazları atmosfere salınımı y ü zde 7 d ü şer

91 2 -Evinizi izole edin ÇÜ NK Ü k ü resel ısınmaya yol a ç an gazların y ü zde 16'sından konutların enerji t ü ketimi sorumlu. Evlerin izole edilmesi ısınma enerjisini y ü zde 40 azaltır.

92 3 -Ampulleri değiştirin ÇÜ NK Ü sadece 7 watt harcayan ç evre dostu amp ü ller 40 watt'lık standart bir amp ü l kadar ışık yayabiliyor.

93 4- Sokakta LED amp ü l ÇÜ NK Ü cadde aydınlatmalarının 18 ayda bir yenilenmesi gerekiyor. Y ü zde 40 daha az elektrik harcayan LED amp ü ller, 2 kat daha pahalı ama 5 yıl kullanılıyor.

94 5 -Jiplere ağır vergi ÇÜ NK Ü 1.8 litre motor hacmine sahip bir sedan otomobil kilometrede 170 gram karbon gazının atmosfere salınmasına yol a ç ıyor. Ciplerde bu oran 2 kat fazla.

95 6- Organik kıyafet giyin ÇÜ NK Ü i ç inde tamamen doğal ortamda yetişmiş pamuktan yapılan y ü zde 100 organik kıyafetler ü retilirken y ü zde 60 oranında daha az enerji harcanıyor.

96 7 -Yolculuğu paylaşın ÇÜ NK Ü araştırmalar otomobil kullananların y ü zde 38'inin yalnız seyahat ettiğini g ö steriyor. İşe gidip gelirken otomobille topluca seyahat edin.

97 8 -Jeotermal ısıtma ÇÜ NK Ü 13 dereceye kadar ısıtılan suyun merkezi bir sistemden binaya dağıtarak, doğalgazlı ısıtmaya destek sağlanabilir ve enerji t ü ketimi d ü ş ü r ü lebilir.

98 9- Hybrid otomobil ÇÜ NK Ü elektrik ve benzin olmak ü zere iki motora sahip olan hybrid otomobiller, y ü zde 20'ye varan yakıt tasarrufu sağlıyor..

99 10 -Ekolojik makyaj ÇÜ NK Ü i ç erdiği kimyasal maddelerden dolayı kozmetik ü r ü nlerin bir ç oğu ç evreye zarar veriyor. Bitki ö zlerinden yapılan organik makyaj ü r ü nleri moda oldu.

100 11- Kırmızı et yemeyin ÇÜ NK Ü kırmızı et yemeyi azaltarak ısınmaya yol a ç an sera gazlarının oranı y ü zde 4 azaltılabilir. D ü nyada 1.7 milyar inek, 1.5 milyar koyun var.

101 12- Plastik kullanmayın ÇÜ NK Ü plastik doğadan 1000 yılda temizleniyor. Yılda 500 milyar poşet kullanılıyor. Sadece y ü zde 3' ü kağıttan...

102 13- Geri d ö n ü ş ü ml ü kağıt ÇÜ NK Ü geri d ö n ü ş ü ml ü kağıdın ü retimi y ü zde 60 enerji tasarrufu sağlıyor. Yılda 900 milyon ağa ç kağıt ü retimi i ç in kesiliyor.

103 14- Toplu taşıma kullanın ÇÜ NK Ü sera gazlarının y ü zde 14' ü ara ç lar y ü z ü nden atmosfere salınıyor. Otob ü se binerek bu oran yarıya yarıya azaltılır.

104 15- Bekleme modu ÇÜ NK Ü araştırmalar evlerde harcanan elektriğin y ü zde 75'ini bekleme modunda tutulan televizyon ve bilgisayar gibi elektronik cihazların harcadığını ortaya koyuyor.

105 16- İnik lastiklere dikkat ÇÜ NK Ü havası inik lastiklerle seyahat etmek benzin t ü ketimini y ü zde 10 oranında artırır.

106 17- K üçü k evde oturun ÇÜ NK Ü 200 metrekarelik bir evi ısıtmak i ç in, 100 metrekarelik bir evden 2.5 kat daha fazla enerji harcanması gerekiyor.

107 18- Eski kıyafeti verin ÇÜ NK Ü eski kıyafetlerin eritilip yeniden kumaş haline getirilmesiyle y ü zde 76 enerji tasarrufu sağlanabiliyor.

108 19- G ö kdelene izin verin ÇÜ NK Ü cam dış cepheye sahip olan g ö kdelenlerin ışıklandırma ve ısıtma giderleri, beton bir binaya g ö re daha az.

109 20- Kravat takmayın ÇÜ NK Ü kravat takmayarak sıcaklamazsınız. Erkek ç alışanların t ü m ü kravat takmazsa, klimalar daha az ç alışır ve daha az enerji harcanır.

110 21- Pamukluları atmayın ÇÜ NK Ü pamuklu kıyafetler, sentetik madde i ç ermediği i ç in geri d ö n ü ş ü m yapılamıyor. Ne kadar giyilirse o kadar kardır.

111 22- Ofis değil evde ç alışın ÇÜ NK Ü imkanı olanlar ev-ofislerde ç alıştığında ulaşım nedeniyle ortaya ç ıkan sera gazlarının azalması bekleniyor.

112 23- Karbon gazı denize ÇÜ NK Ü atmosfere her yıl salınan 7.3 milyar ton karbon gazının y ü zde 10'u okyanus tabanında depolanabilir

113

114 24- Yazın pencere a ç ın ÇÜ NK Ü klima yerine bir pencere a ç arsanız yıllık 22.7 ton olan kişi başı karbon gazı salınımınızı 1.8 ton azaltırsınız.

115 25- Bah ç enize bambu ÇÜ NK Ü sadece ç apı geniş dallara sahip olan bitkiler, saldıklarından daha ç ok karbon gazını emebiliyor.

116 -İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN AVRUPA'DA BEKLENEN ETKİLERI- *Nehir yatağı havzalarının, şiddetli ve tehlikeli akıntılara sahip kısımları y ü zde 19'dan, 2070 yılında y ü zde 34-36'ya ç ıkacak. * Batı Avrupa'da muhtemelen milyonlarca insan, sulak alanlarla i ç i ç e yoksunluk i ç erisinde yaşayacak. * K ü resel sıcaklık ortalamalarının hızla y ü kseleceği bir senaryonun ger ç ekleşmesi halinde 2080'lerde yılda fazladan 2,5 milyon kişi daha kıyı şeritlerindeki sellerden etkilenecek..

117

118 * Ç eşitli senaryolara g ö re 2070'lerde akarsu potansiyelleri Avrupa'nın Akdeniz kısmında y ü zde 20-50 arasında d ü şerken, Kuzey ve Doğu Avrupa kısımlarında y ü zde 15-30 arasında artacak. *Alp buzullarının k üçü k olanları ortadan kalkacak, b ü y ü kleri 2050 itibariyle y ü zde 30-70 arasında eriyecek. *Akdeniz'e y ö nelik turizm yazın d ü şerken, ilkbahar ve sonbaharda artacak

119 -KUTUPLAR VE BAZI DİĞER B Ö LGELER- * Kuzey kutbundaki deniz buzulları 2100'e kadar y ü zde 22-33 arasında azalacak, Antarktika'da ise tamamen ortadan kalkabilecek. Deniz dışı alanlardaki buzullarda ö nemli incelme olacak ve bu, yery ü z ü ndeki deniz seviyesini y ü kseltecek. * 2100 yılına kadar deniz seviyesindeki y ü kselmenin 18-59 santimetre arasında olabileceği tahmin ediliyor..

120

121 * Şu anda 500 bin kilometre kare olan Himalaya buzul alanı, 2030'da 100 bin kilometre kareye kadar gerileyebilecek. *Asya' da bir ç ok ü lkede a ç lık sorunu olacak. * Asya' da 2020 yılında su sıkıntısı ç eken kişi sayısı 1,2 milyar kişiye kadar y ü kselebilecek. * Ada devletlerde genellikle kıyılara inşa edilen uluslararası havaalanları ve yollar su altında kalabilecek

122

123 D Ü NYA HEPİMİZİN D ü nya Sağlık Ö rg ü t ü |WHO) 1946 yılında kurulan bu ö rg ü t, verem, ç i ç ek, AIDS, hepatit gibi salgın hastalıklarla m ü cadele etmektedir. 1947 yılında T ü rkiye bu kuruluşa katılmıştır.

124 Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Ö rg ü t ü (FAO) D ü nyadaki doğal kaynakların azalması, tarımsal ü retimin d ü şmesi, k ü resel ısınmayla birlikte gelen kuraklıklar bu ö rg ü t ü n kuruluşunda etkili olmuştur. D ü nyadaki en ö nemli sorun olan a ç lığa karşı ö nemli tedbirler almaktadırlar. G ü n ü m ü zdeki yoksul ü lkelere besin yardımı yapmakta ve bu yardımları teşvik etmektedirler

125

126 Ç EVRE KİRLİLİĞİ İnsanın doğaya hakim olma s ü recinde hava, su ve toprak kirliliği ö nemli derecede artmıştır. Toprak kirliliğine neden olan bilin ç sizce g ü breleme ila ç lama ve sanayi kuruluşlarının atıkları topraktaki canlı ve bitkilere zarar vermektedir..

127 Bilin ç siz bir şekilde ormanların kesilmesi erozyon ve toprak kayıplarına neden olmaktadır. Bu durum suların kirlenmesine ve tarım topraklarının azalmasına neden olmaktadır.

128 Hava kirliliğine neden olan sanayinin gelişmesi ile birlikte fabrikaların a ç ılması, bu fabrikalardan ç ıkan kimyasal zararlı gazlar, otomobillerden ç ıkan gazlar insan sağlığını tehdit etmektedir

129 Hava kirliliği solunum sistemi hastalıkları ve akciğer kanserine yol a ç maktadır. Su kirliliğine neden olan sanayi atıkları, zehirli madde atıkları suda yaşayan canlılara zarar vermektedir. T ü rkiye'de bulunan Marmara denizi, Hali ç ve Izmir K ö rfezi'nde su kirliliği g ö r ü lmektedir. Bu kirliliğin nedeni, insanların bilin ç sizce bu suları kirletmeleridir.

130 Ç evre Kirliliğine Karşı Alınması Gereken Ö nlemler Zararlı yakıt kullanımı yerine jeotermal ve g ü neş enerjisi tercih edilmelidir. Yeşil alanların tahrip edilmesi ö nlenmeli, ağa ç landırma ç alışmalarına ağırlık verilmelidir. Sanayi tesislerinin, verimsiz topraklar ü zerine kurulması ve zararlı atıkları arıttıktan sonra doğaya bırakılmalıdır. G ü breleme ve ila ç lama konusunda insanlar bilin ç lendirilmelidir. Sanayide d ö n ü ş ü m ü olan cam, karton gibi maddeler kullanılmalıdır.

131 GREENPEACE Greenpeace k ü resel ç evre sorunlarına dikkat ç ekmek, yeşil ve barış dolu bir gelecek i ç in çö z ü mler bulunmasını zorlamak amacıyla şiddet i ç ermeyen farklı eylemlere başvuran ve kampanyalar y ü r ü ten bağımsız bir ö rg ü tt ü r.

132 Greenpeace h ü k ü metlerden, şirketlerden veya siyasi partilerden maddi destek aramamakta veya kabul etmemektedir. Greenpeace bu ama ç la; Okyanuslar ve yaşlı ormanların korunması, İklim değişikliğini durdurabilmek i ç in fosil yakıtların kademeli olarak sonlandırılması ve yenilenebilir enerjilerin teşvik edilmesi,

133 N ü kleer silahlanma ve n ü kleer kirliliğe son verilmesi, Zehirli kimyasal maddelerin ortadan kaldırılması, Genleri ile oynanmış organizmaların doğaya bırakılmasının ö nlenmesi ç alışmalarını y ü r ü tmektedir.

134 TER Ö R VE SAVAŞ Ter ö r; baskı, şiddet ve korku yoluyla siyasi, sosyal ekonomik, hukuki d ü zeni bozmaya y ö nelik eyleme denir. Ter ö r uluslararası barışı tehdit eden ö nemli bir unsurdur. Ter ö r ü n temel ama ç ları i ç erisinde, mevcut devlet y ö netimini yıpratmak ve devlet otoritesini zayıflatmak vardır.

135

136 Uluslararası ç ıkar ç atışmaları, gruplaşmalar, hammadde ve pazar arayışı, ekonomik ve siyasi m ü cadeleler 20. yy başından itibaren başlayan I. D ü nya Savaşı'nın nedenleridir. Bu savaşta milyonlarca insan hayatını kaybetmiştir. Okullar, evler, hastaneler k ö pr ü ler yıkılmış, a ç lık, yokluk ve salgın hastalıklar baş g ö stermiştir.

137 20. yy ortalarına gelindiği zaman II. D ü nya Savaşı ç ıkmış yine milyonlarca insan hayatını kaybetmiştir. G ö r ü l ü yor ki savaş, insan hayatını ö nemsemeyen, d ü nya barışını bozan, a ç lık ve yoksulluk getiren bir olaydır. D ü nyada g ö r ü len bu uluslararası sorunları, barış ç ı yollarla çö zmek, bu savaşların k ö t ü sonu ç larına çö z ü m getirmek i ç in uluslararası ö rg ü tler kurulmaya başlamıştır.

138 T Ü RKiYE'YE Y Ö NELiK i Ç VE DIŞ TEHDiT a. Anarşi ve Ter ö r Kavramı: Anarşi: Devlet denetiminin kalmaması durumu Anarşist: Devletin siyasi ve idari kurumlarını çö kertmeye kalkışan kişilere denir. Ter ö r: Yıldırma - korkutma demektir.

139 Ter ö rist: Ter ö r eylemlerine girişen kimselere denir. Ter ö rizm: Siyasi bir amaca ulaşmak i ç in yasa dışı yollarla şiddet kullanılmasıdır. Uluslar arası ö rg ü tlerin herhangi bir ü lkeyi yıpratmak ve etkilemek i ç in yaptıkları eylemlere uluslar arası ter ö rizm adı verilir.

140 Ter ö r ü n Yayılma Sebepleri: 1. Bilgi ve anlayış azlığı 2. Kamuoyunun ter ö r konusunda eğitimsizliği 3. Bazı kişi ve kuruluşların bilerek veya bilmeyerek ter ö rizme katkısı 4. Doğal afetlerde ortaya ç ıkan s ö ylentiler. 5. Ter ö r ü destekleyen devletlerin mevcudiyeti 6. Bazı silah ü reticilerin ö rg ü tlere silah satması 7. Ü lkeler arası işbirliğinin sağlanamaması 8. Halkın yeteri kadar duyarlı olmaması.

141 Ter ö rle M ü cadelede Kişilere D ü şen G ö revler: 1. Milli hedefler doğrultusunda bilin ç li olmak. 2. Eğitim ve ö ğretimi, milli birlik ve beraberliği sağlayıcı ve g üç lendirici tarzda s ü rd ü rmek. 3. Yıkıcı ve b ö l ü c ü faaliyetlere karşı bilin ç li olmak. 4. Yıkıcı ve b ö l ü c ü faaliyetleri etkisiz kılacak d ü ş ü nce yapısına sahip olmak. 5. Ter ö rizme karşı duyarlı olmak. 6. T ü rkiye Cumhuriyetine T ü rk toplumuna,T ü rk milli değer ve k ü lt ü r ü ne bağlı olmak. 7. Cumhuriyet y ö netimine inan ç la bağlı olmak. 8. T ü rk olmakla gurur duymak. 9. Vatan ve bayrak sevgisiyle dolu olmak.

142

143

144 G ü ncel Tehdit: Tehdit, korkutma g ö zdağı vermedir. Bir devlete tehdit i ç ten de dıştan da gelebilir ve devletin d ü zenini yıkmayı ama ç lar. I ç tehdit unsurları; irtica, anarşi, ter ö r, uyuşturucu madde ka ç ak ç ılığı ve ticaretidir. Bu unsurlar, ü lkemizi b ö lmeyi ve yıkmayı ama ç lamaktadır.

145 Ü lkemize y ö nelik dış tehditler ç ok ç eşitlidir. Bunlar; Uyuşturucu madde ve silah ka ç ak ç ılığı, uluslararası ter ö rizm, Ermeni ter ö rizmi, bati ü lkelerinin ü lkemiz ü zerindeki emelleri ve casusluktur.

146 a) Ü lkemizdeki i ç Tehdit Unsurlarının Başlıca Hedefleri Şunlardır: 1. Hedef ü lkede anarşi ve ter ö r ortamı meydana getirmek. 2. Devlet otoritesini sarsmak 3. Toplumu y ö netilemez hale getirmek 4. Devletin ü lkesiyle ve milletiyle olan b ü t ü nl ü ğ ü n ü par ç alamak. 5. Ç ağdaş anlayışı yıkmak. 6. Ü lkede rejimi değiştirerek kendi g ö r ü şlerinin etkin olduğu bir d ü zen kurmak.

147 b) Dış Tehdit Unsurlarının Hedefleri: Dış tehdit unsurları da i ç tehdit unsurları gibi laik, ç ağdaş, ö zg ü rl ü k çü ve demokratik T ü rkiye Cumhuriyetini par ç alamak, yok etmek amacındadır.

148 c)T ü rkiye'nin Jeopolitik Ö neminden Dolayı Yabancı Ü lkelerin Ü lkemiz Ü zerindeki Emelleri: Jeopolitik konum; bir ü lkenin b ö lge veya d ü nya siyasetindeki konumu demektir. Ü lkemizin D ü nya ü zerindeki yeri ç ok ö nemlidir. Üç tarafı denizlerle ç evrilidir. Avrupa'yı Asya'ya bağlayan boğazlara sahiptir. Ayrıca üç kıtanın birbirine en yakın olduğu yerdedir.

149

150 Ortadoğu,Kafkas ve Balkan ü lkeleriyle komşudur. B ü t ü n bunlar d ü şmanlarımızın sayısını artırmaktadır. Ü lkemizin gelişmemesi ve uygar ü lkeler seviyesinin ü st ü ne ç ıkmaması i ç in bazı ü lkeler ü lkemizde ter ö r ve kargaşa ortamı olması i ç in ç aba sarf ederler. Ancak T ü rk milleti, Atat ü rk' ü n g ö sterdiği bilim ve teknoloji yolunda ilerlemektedir. Gelecek her t ü rl ü saldırıya ü lkemiz kendisini hazırlamıştır

151 d. Ka ç ak ç ılık: Yasal olmayan yollardan b ü y ü k kazan ç lar elde etmek amacıyla uyuşturucu madde, silah,tarihi eser ve altın gibi maddelerin alınıp satılmasına ka ç ak ç ılık denir. Ülkemizde Jandarma Genel Komutanlığı,Emniyet Genel Müdürlüğü,Gümrük Genel Müdürlüğü gibi resmi kuruluşlar kaçakçılıkla mücadele etmektedirler

152

153 ORTAK MiRAS-NEDEN YAŞATMALIYIZ? Miras, nesilden nesile gelecek kuşaklara aktarılan maddi ve manevi her şeydir. D ü ş ü nce, sanat ve edebiyat ü r ü n ü, doğal zenginlikler, tarihi eserler ve bilim insanlığın ortak mirası olarak değerlendirilir. Bilimsel, sanatsal ve teknolojik ü r ü nler sadece ortaya ç ıktığı toplumun değil, b ü t ü n insanlığın malıdır. Bir toplumda ortaya ç ıkan ü r ü nler, k ü lt ü rler arası etkileşim yoluyla b ü t ü n toplumlara yayılır. Bu nedenle ü r ü nler insanlığın ortak mirası olarak değerlendirilir.

154

155 insanlığın ortak miraslarından bazısını ele alalım. a) insanlığın Sanat Mirası insanların; doğayı, d ü ş ü nce ve duyguları kendinden bir şeyler katarak ortaya koymuş olduğu ö zg ü n ü r ü nlere sanat denir. Roman, ö yk ü, tiyatro, mimari, m ü zik vb. sanat dalları vardır. Sanat anlayışı Ilk Ç ağdan g ü n ü m ü ze kadar gelişme g ö stermiş ve gelişmeye devam etmektedir. Ilk olarak insanlar mağara duvarlarına resimler ç izerek sanat eserleri ortaya koymuşlardır.

156

157 Hindistan, Anadolu, Mezopotamya ve Ç in Uygarlıkları d ö nemindeki sanatsal faaliyetler diğer k ü lt ü rleri de etkilemiştir. T ü rkiye'de, ç evremize baktığımız zaman Anadolu Sel ç uklu devleti ve Osmanlı devleti d ö neminden kalan mimari eserleri g ö rmekteyiz. Bu yapılar, bizlere kalmış olan miraslardır. Bizlere d ü şen g ö rev bu eserleri korumaktır.

158 b) İnsanlığın D ü ş ü nce Mirası İnsanlar, doğaya hakim olmak i ç in m ü cadele ederken ç evresindeki olayları iyi g ö zlemleyerek, olaylar arasında ilişki kurmuştur. Bu g ö zlemlerden etkilenerek d ü ş ü nce hayatı gelişmeye başlamıştır. Ilk Ç ağ, Orta Ç ağ ve Yeni Ç ağ'daki yetişen bilim adamları d ü ş ü nce hayatının gelişiminde ö nemli rol oynamışlardır.

159

160 ilk Ç ağ'da; Tales, Sokrat, Konf üç y ü s, Buda, Heraklit ve Aristo gibi bilim adamları yetişmiştir. Birunu, Ibn-i Sina, Ibn-i R ü şd, Harezmi, Imam Gazali ise Islam bilim adamlarıdır. 15. ve 16. yy'da Avrupa'da g ö r ü len R ö nesans ve Reform hareketleri, Avrupa'nın d ü ş ü nce yapısını değiştirmiştir. Aydınlanma Ç ağı ile insanlar pozitif bilimlere y ö nelmiş ve skolastik d ü ş ü nce ö nemini yitirmiştir. Avrupa'daki bu gelişmeler, b ü t ü n d ü nyayı etkilemiştir.

161 c) İnsanlığın Bilim Mirası D ü nyada var olandan yola ç ıkarak, deney ve g ö zlem yoluyla neden-sonu ç ilişkisi i ç ersinde incelenilerek ulaşılan kurallı bilgiler topluluğuna bilim denir. Bilim Ilk Ç ağ'dan itibaren gelişmeye başlamıştır. Babiller'de g ö r ü len Astronomi ve Matematik alanındaki ç alışmalar b ü t ü n d ü nyayı etkilemiştir. Pascal, Dekart, Kopernik, Kepler, Galileo, Newton gibi bilim adamları Yeni Ç ağ'da yetişmiştir. Bu bilim adamları insanlığın ortak mirası olan bilime ö nemli katkılarda bulunmuşlardır.

162

163 d) İnsanlığın Edebiyat Mirası Olayların d ü ş ü ncelerin duyguların ve hayallerin yazı dili aracılığıyla şekillendirilmesine edebiyat denir. Şiir ö yk ü roman tiyatro oyunları vb. edebiyat ü r ü nleridir. Ge ç mişten g ü n ü m ü ze dek uzanan ilk edebiyat ü r ü nleri destanlardır. Gılgamış Destanı Oğuz Kağan Destanı İlyada ve Odesa gibi... D ü nyaca ü nl ü bazı edebiyat eserleri şunlardır:

164

165 William Shakespeare (Şekspir)'in Romeo ve Juliette Servantes'in Don Kişot Viktor Hugo'nun Sefiller Balzac'ın Vadideki Zambak Dante'nin Su ç ve Ceza.... Tarih boyunca nesillerden nesillere aktarılan bir k ü lt ü r mirası vardır.Bu miras i ç inde edebiyattan sanata bilimden m ü ziğe dek herşey bulunur. T ü m bunlar ortak mirası oluşturur. Bize d ü şen g ö rev bu mirası koruyup bir sonraki nesle aktarmaktır.

166 Ortak Mirasın Ö nemi Bilim, sanat, edebiyat ve d ü ş ü nce ü r ü nlerinden oluşan ortak miras tarih i ç inde farklı toplumların katkısıyla oluştu. Toplumların ortaya koyduğu ü r ü nler ve değerler ü retildiği toplumla sınırlı kalmadı, b ü t ü n toplumlara yayıldı.

167 Ortaya konan ortak miras ü r ü nleri aynı zamanda b ü t ü n insanlığa yarar sağlamakta, toplumların gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Ortak mirastan yararlanma onu ö zenle korumaya bağlıdır. Yaşayan kuşaklar ortak mirastan yararlanırken, onu korumakla da sorumludurlar.

168 Ortak Miras Ö zellikleri Ge ç mişten g ü n ü m ü ze kadar, s ü regelen insanların birikiminden oluşur. Ortaya ç ıkan ü r ü n, tek bir ulusun mirası değildir. T ü m uluslar bu mirastan yararlanabilir. Insanlar ortak mirasın korunmasında duyarlı olarak, t ü m insanlığa yarar sağlamalıdır. Ortak mirası korumak, geliştirmek ve nesillere aktarmak gereklidir.

169 Ortak Mirasa Nasıl Katkıda Bulunuruz? Ortak mirasa katkıda bulunulması ve korunması t ü m insanlığın g ö revidir. Ortak mirasa katkıda bulunmak d ü nyada yaşanan sorunların çö z ü m ü ne de katkı sağlar. G ü n ü m ü zde insanlık ortak mirasa daha da katkıda bulunarak eşitlik anlayışını geliştirmeye ç alışmakta ve insanlık i ç in sorun olan bir ç ok olaya bilimsel çö z ü mler getirmektedir.

170 Ortak mirasın korunması amacıyla da d ü nyada bir ç ok m ü ze ve k ü t ü phane kurulmuştur. Buralarda ge ç mişteki ortak mirasın ü r ü nleri sergilenmekte ve insanlığın hizmetine sunulmaktadır. Ortak mirasın korunmasında faaliyet g ö steren ö nemli kuruluşlardan birisi de D ü nya Anıtlar Vakfı'dır. Bu kuruluş tarih alanları belirlemekte ve korunması i ç in ç eşitli ö nlemler almaktadır.

171 G ü n ü m ü zde ü retilen teknik ara ç lar ve bilgisayarlarda ortak miras ü r ü nleri kayıt altına alınıp kopyaları saklanmaktadır. Bilgisayarlar istenilen bilgiye daha kolay ve ç abuk ulaşılmasını sağlamaktadır. Ortak mirasın korunmasında devletlerin yasal d ü zenlemeler yapması ve bu konuda vatandaşlarına k üçü k yaşlardan itibaren eğitim verme de olduk ç a ö nemlidir. Ortak mirasın korunmasında en ö nemli etken mirasa bilin ç li olarak katkıda bulunulması ve eğitimdir.

172 D ü nya Miras Listesindeki Doğal ve K ü lt ü rel Varlıklarımız 1.İstanbul'un Tarihi Alanları

173 1.G ö reme ve Kapadokya Milli Parkı

174 EROL OKUTAN ESKİŞEHİR / 2014

175 3. Divriği Ulu Cami ve Dar ü şşifası 4. Hattuşaş (Boğazk ö y)

176 5. Nemrut Dağı 6. Xanthos - Letoon

177 7. Pamukkale – Hierapolis 8. Safranbolu şehri

178 9. Truva Arkeolojik Kenti

179 EROL OKUTAN ESKİŞEHİR / 2014