VAJİNAL KANAMA KTÜ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI- ARAŞ. GÖR. DR. SELMAN DEMİRCİ 01.03.2016.

... konulu sunumlar: "VAJİNAL KANAMA KTÜ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI- ARAŞ. GÖR. DR. SELMAN DEMİRCİ 01.03.2016."— Sunum transkripti:

1 VAJİNAL KANAMA KTÜ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI- ARAŞ. GÖR. DR. SELMAN DEMİRCİ

2 AMAÇ Vajinal kanamalar ve vajinal kanamalı hasta yönetimi ile ilgili bilgi vermek

3 ÖĞRENİM HEDEFLERİ Vajinal kanama sebeplerini sayabilmek
Vajinal kanama hakkında ön tanı oluşturmak için anamnez ve fizik muayene ipuçlarını kullanmak Uygun laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerinden faydalanabilmek Vajinal kanamalı hastanın tedavisi hakkında bilgi sahibi olmak Vajinal kanamalı hastada hospitalizasyon gerektiren durumları belirleyebilmek

4 PLAN Genel Bilgiler Vajinal Kanama Nedenleri
Vajinal Kanamalara Yaklaşım Tanı Tedavi

5 GENEL BİLGİLER Anormal kanama hayat boyu kadınların %30’unu etkiler.
Menstrüel siklus günde bir olan , 2-7 gün arası süren, 20-60ml arası kan kaybı olan bir döngüdür. Kanama en çok ikinci günde olur. Her siklusta 25 ped veya 30 tampon kullanılır.(?)

6 VAJİNAL KANAMA ŞEKİLERİ
Oligomenore, 35 günden daha seyrek aralarla olan kanamalar Polimenore, 21 günden daha sık aralarla olan kanamalar Hipomenore, Adet kanamasının miktarının az olması Hipermenore, Adet kanamasının miktarının fazla olması Menoraji, Adet kanamasının süresinin uzaması Metroraji, Ara kanamaların olması Menometroraji, Düzensiz aralıklarla fazla miktarda kanama Ovülasyon kanaması, Siklus ortasında görülen hafif kanama

7 ANORMAL VAJİNAL KANAMALAR
JİNEKOLOJİK NEDENLER OBSTETRİK NEDENLER

8 JİNEKOLOJİK NEDENLER TRAVMA KOAGÜLOPATİLER EKZOJEN HORMONLAR MYOMLAR
ENFEKSİYONLAR NEOPLAZMLAR VAJİNAL ATROFİLER KARACİĞER VE RENAL YETMEZLİKLER TİROİD DİSFONSİYONU

9 OBSTETRİK NEDENLER 1.TRİMESTERDE VAJİNAL KANAMA NEDENLERİ
Abortuslar(en sık) Ektopik gebelik Gestasyonel Trofoblastik Hastalık İmplantasyon Kanaması Enfeksiyonlar

10 2.TRİMESTERDE VAJİNAL KANAMA NEDENLERİ
Abrupsiyo Plesanta Plesanta Previa Preterm Doğum

11 POSTPARTUM KANAMA NEDENLERİ
Uterin Atoni Uterin Rüptür Alt genital traktın laserasyonu Puerperal Hematom Atılmamış doğum ürünleri Koagülopati Uterin inversiyon

12 VAJİNAL KANAMALARA YAKLAŞIM -ANAMNEZ-
ÖZGEÇMİŞ KULLANDIĞI İLAÇLAR SOYGEÇMİŞ MEVCUT HASTALIKLARI KORUNMA YÖNTEMİ

13 YAŞ ÇOCUKLUK DÖNEMİ Travma Koagülopatiler Enfeksiyonlar
Hormonal bozukluklar(Püberte Prekoks) REPRODUKTİF DÖNEM Gebeliğe bağlı nedenler Eksojen hormonlar Enfeksiyonlar ve endokrinopatiler POSTMENAPOZAL DÖNEM Neoplazmlar ve vajinal atrofi

14 ÖZGEÇMİŞ VE SOYGEÇMİŞ Doğumlar küretaj abortuslar operasyonlar
Daha önceki hastalıklar Endokrin hastalıkları Karaciğer ve Renal hastalıkları Tiroid hastalıkları Ailesinde bilinen bir genetik geçişli bir hastalık Hematolojik hastalıklar

15 MEVCUT HASTALIKLAR Hiperprolaktinoma Hipotroidi Hipertroidi
Hiperandrojenizm Koagülopatiler Karaciğer yetmezliği

16 KULLANDIĞI İLAÇLAR Antipsikotikler Olanzapin Risperdal Progestanlar
Dijitaller Kortikosteroidler ve fenitoin Reçetesiz-Bitkisel ilaçlar( ginseng-östrojenik özellik, sarı kantaron/binbir delik otu-OKS ile etkileşerek kırılma kanaması)

17 KORUNMA YÖNTEMİ OKS İntrauterin araçlar

18 KANAMA Kanamanın hacmi Kanamanın başlangıç zamanı Kanamanın süresi
Siklus düzeni SAT Kanamaya eşlik eden semptomlar Kanamada pıhtının varlığı Kanamanın rengi

19 FİZİK MUAYENE Vital bulgular Detaylı karın muayenesi Vajinal muayene
Rektal muayene Pelvik muayene

20 FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR Tansiyon Ateş Nabız Solunum sayısı
Saturasyon

21 FİZİK MUAYENE DETAYLI KARIN MUAYENESİ Ağrı lokalizasyonu
Ele gelen bir kitle Akut batın tablosu Yeni doğum yapmış veya gebe hastada uterus muayenesi

22 FİZİK MUAYANE VAJİNAL MUAYENE Vajinal laserayonu Yabancı cisim
Vajinal Hematom Perinedeki laserasyonlar Vajinal akıntı

23 FİZİK MUAYANE REKTAL MUAYENE Laserasyonlar
Rektal tuşe aktif kanama bulgusu PELVİK MUAYENE Ağrı lokalizasyonu Ele gelen bir kitle(adneksiyal bir kitle)

24 FİZİK MUAYENE SİSTEMİK HASTALIKLAR Büyümüş tiroid
Hiperandorjenizim bulguları Obezite Ekimozlar Peteşiler Karaciğer yetmezliğine bağlı bulgular

25 LABORATUAR TAM KAN SAYIMI HB HCT PLT WBC B HCG
BİYOKİMYA (TFT, BFT, KCFT,LH,Testesteron vs.) TİT VE PT-INR

26 GÖRÜNTELEME X-RAY Batın USG Pelvik USG
Sonohisterografi(salin solusyonu sonrası transvajinal USG) BT (gebelik ekarte edildikten sonra) MR( Transvajinal USG tolere edemeyen hastada) Histeroskopi

27 EKTOPİK GEBELİK Uterin kavite dışına yerleşen gebeliklerdir
Tüm gebelerin %2 de görülür 1.trimesterdeki en sık ölüm nedeni Tubal sterlizasyon sonrası gebeliklerin üçte biri ektopik gebeliktir Gebeliklere bağlı ölümlerin %9 dan sorumludur

28 EKTOPİK GEBELİK RİSK FAKTÖRLERİ YAŞ SİGARA
ÜÇTEN FAZLA SPONTAN DÜŞÜKLER GEÇİRİLMİŞ TUBAL CERRAHİLER RIA İNFERTİLİTE

29 EKTOPİK GEBELİK AYIRICI TANI APANDİSİT OVER TORSİYONU SALPENJİT
ABORTUSLAR RÜPTÜRE OVER KİSTİ İYE

30 EKTOPİK GEBELİK SEMPTOMLAR Karın ağrısı Vajinal kanama Ele gelen kitle

31 EKTOPİK GEBELİK FİZİK MUAYENE
Palpasyonla batında ve pelviste yaygın hasasiyet olup daha çok bilateral alt kadranlardadır Hastada akut batın tablosuda görülebilr Olguların %40 da adneksiyal veya douglas boşluğunda palpe edilebilen kitle vardır

32 EKTOPİK GEBELİK TANI VE TEDAVİ Bhcg Usg Progesteron Hbg ve hct
Tedavisi metotreksat veya cerahidir

33 ABORTUSLAR 1.Trimesterdeki en sık kanama nedeni
Kanama daha ön planda olur Ağrı daha çok alt abdomendedir Genelde en sıklıkla ilk 3 ay risk dönemidir. Gebelik ilerledikçe düşük olma olasılığı da giderek azalmaktadır.  Düşüklerin %80'inden fazlası birinci trimester içinde yani ilk 13 haftada meydana gelir. En fazla risk ise ilk 8 haftada olup, bu gebelik haftasından sonra düşük şansı giderek azalmaktadır.

34 ABORTUSLAR Erken düşük:  Gebeliğin ilk 12 haftasında ortaya çıkan düşüklerdir. Geç düşük:  Gebeliğin haftaları arasındaki düşüklerdir. Spontan abortus (Kendiliğinden düşük):  Herhangi bir müdahale olmaksızın direkt olarak gebeliğin rahim dışına kendiliğinden atılmasıdır.

35 ABORTUSLAR Abortus imminens (düşük tehdidi) Servikal açıklık yoktur
Vajinal kanama Kramp tarzında karın ağrısı TEDAVİSİ YATAK İSTIRAHATİ Abortus incipiens(kaçınılmaz düşük) Kanama ve şiddetli ağrı ile birlikte servikal açılma sonrası düşüğün kaçınalmaz hale gelmesi TEDAVİ KÜRETAJ

36 ABORTUSLAR İnkomplet abortus Rest abortus Komplet abortus
Missed abortus Elektif abortus Septik abortus Habitüel abortus

37 ABRUPSİO PLESANTA Plesantanın prematüre ayrılması
En sık neden genelikle abdominal travmalardır Gebeliğin 2. yarınsındaki en sık kanama nedenidir Bulantı Kusma Baş dönmesi Hafif kramp tarzında karın ağrısı Ani başlangıçlı kanama ile başvurur acile

38 PLESANTA PREVİA Plesantanın servikal os üzerine implante olması
Ağrısız parlak renkli kanama En güvenilir tanı yönetmi usg Spekulum ve elle muaynesi kontrendike

39 UTERİN ATONİ Pospartum kanamanın en sık nedeni
Uterus tonusunun yetersiz ve buna bağlı hemostazın sağlanamaması Risk faktörleri çoğul gebelikler uzamış ve zor doğumlar enfeksiyonlar polihidromnios ve makrozomiye bağlı uterusun ani gerilmesi

40 UTERİN ATONİ TEDAVİ En iyi tedavi koruyucu tedavidir
İlk yapılması gereken pıhtıların çıkartılması ve bimanuel masaj Oksitosin metilergonovin prostoglandinler Tamponaj Uterin arter embolizasyonu Cerrahi

41 MYOMLAR Myomlardan submüköz ve intramural myomlar kanamaya neden olurlar Kanama sebebi rahim içi boşluğunun büyümesi kanama yüzeyinin artması ve uterusta damarlanmanın artması Uterusun kasılmasını önleyerek kanamayı uzatırlar Semptom olarak; Karın ağrısı Karında dolgunluk Bası bulguları Kanama

42 TEDAVİ Vajinal kanamanın tedavisi altta yatan sebebe yöneliktir.
Tedavide kanamanın miktarı önemlidir. Hospitalizasyon: Hemoglobin düzeyinin 7’nin altına düşmesi durumunda hastanın stabilize edilmesi parenteral hormon tedavisi ve kan tranfüzyonu için hastaneye yatışı gerektirir. Eğer hemoglobin 7-10 arası ve hastada belirtiler(taşikardi, hipoksi, veya tilt testinin pozitifliği) varsa yatış düşünülmelidir.

43 TEDAVİ Akut Kanamalarda Ayaktan Tedavi:
Progestinler medroksiprogesteron asetat (PROVERA) 20mg oral başlanır. 10mg 2x1 olarak bir hafta devam edilir veya depo medroksiprogesteron asetet 200mg i.m yapılır. OKS Etil estradiol(0.030mg) 4x1 4gün, azaltılarak 7-10 güne tamamlanır.

44 TEDAVİ Akut Kanama Kontrolü Sonrası İdame Hormon Tedavisi
MPA 10mg oral her ayın ilk 10 günü(veya siklusun günleri) 3-6 ay süre ile alınır. Alternatif OKS , 3-6 ay süreyle kullanılır. Östrojen replasman tedavisi, menopozdaki hastalarda endometrial ve pelvik malignite ekarte edildikten sonra östrojen eksikliği belirtileri varsa verilebilir. GnRH tedavisi ve uterin myom embolizasyonuMyom tedavisi

45 TEDAVİ Histerektomi veya diğer cerrahi tedaviler neoplazi, endometriozis, adenomiyoziz veya kronik PİH’de uygun olabilir. Sık olmayan ve belirti vermeyen kanamada eğer tam kan sayımı normalse, hastaya güven vermek ve kanamanın nedenini açıklamak yeterli olabilir. Anemik hastalarda ek olarak demir depolaro dolana kadar demir tedavisi verilmelidir.

46 Kronik menorajisi olan hastaların %40’ı küretaja(D&C) cevap verir.
Ağızdan NSAİİ’lerin kullanımı, örneğin günde 3 defa mg 5 gün boyunca ibuprufen vermek, kronik menorajide kan kaybını azaltabilir. Ancak akut kanamada ve siklik olmayan kanamaların düzene sokulması için etkisizdir.

47 KAYNAK Aile Hekimliği Tanı Ve Tedavi 3. baskı, Jeannette E. South-Paul Samuel C. Matheny Aile Hekimliği Ayaktan Tedavi ve Korunma 5. baskı, Mark B. Mengel, L. Peter Schwıebert