Özel Eğitimde Bütünleştirme Uygulamaları Kursu

... konulu sunumlar: "Özel Eğitimde Bütünleştirme Uygulamaları Kursu"— Sunum transkripti:

1 Özel Eğitimde Bütünleştirme Uygulamaları Kursu
ÇEKMEKÖY REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 4. Gün Sinem TATARLI Özel Eğitim Bölüm Başkanı Ahmet KAHRAMAN Rehberlik Hizmetleri Bölüm Başkanı Abbas BOZKURT RAM Müdürü

2 Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı
BEP Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı

3 Eğitim Programlarının Hazırlanması BEP nedir?
EĞİTİM PROGRAMLARI NASIL BİREYSELLEŞTİRİLİR? (BEP) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı(BEP): Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin farklı gelişim alanlarında yapabildiklerini dikkate alarak, kazandırılacak davranışların neler olduğu, bu davranışların nerede, nasıl, kimler tarafından, hangi yöntemlerle ve ne kadar sürede kazandırılacağını belirten, gerekli destek eğitim hizmetlerini içeren, içinde ailesinin de yer aldığı bir ekip tarafından hazırlanan yazılı bir programdır. Eğitim Programlarının Hazırlanması BEP nedir?

4 Eğitim Programlarının Hazırlanması
Yasal Dayanaklar: 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. Madde (f) bendi “Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için bireyselleştirilmiş eğitim planı geliştirilmesi ve eğitim programlarının bireyselleştirilerek uygulanması esastır.” diyerek BEP'nın hazırlanmasını ve uygulanmasını zorunlu hale getirmiştir. Eğitim Programlarının Hazırlanması

5 Eğitim Programlarının Hazırlanması
BEP; Öğrencinin eğitsel performans düzeyini, RAM tarafından gönderilen eğitim planında yer alan yıllık amaçlar ve öğrencinin takip ettigi eğitim programı/programları temel alınarak belirlenen kısa dönemli amaçlarını, Ögrencinin gereksinim duydugu destek eğitim hizmetlerinin türü, süresi, sıklığı ve bu hizmetin kimler tarafından nasıl sağlanacağını, Ögretim ve değerlendirmede kullanılacak yöntem ve teknik, araç-gereç ve eğitim materyallerini, Eğitim ortamına ilişkin düzenlemeleri, Davranış problemlerini önlemeye ya da azaltmaya yönelik tedbirler ile uygulanacak yöntem ve teknikleri, Öğrencinin kişisel bilgilerini içerir. Eğitim Programlarının Hazırlanması

6 Eğitim Programlarının Hazırlanması
BEP Ailenin onayı ile uygulanır. Eğitim Programlarının Hazırlanması

7 Eğitim Programlarının Hazırlanması
BEP’i özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin performans düzeyi, ilgi ve yeteneklerinden hareketle öğrenciye özgü hazırlanmış ünitelendirilmiş yıllık ders planı olarak da düşünebiliriz. Eğitim Programlarının Hazırlanması

8 Eğitim Programlarının Hazırlanması
BEP Ne Değildir? Yalnızca ögretmeni ilgilendiren bir çalışma programı değildir. Sınıfta problem olarak görülen öğrenciden kurtulma aracı değildir. Eğitim Programlarının Hazırlanması

9 Eğitim Programlarının Hazırlanması
BEP Ne Değildir? Öğrencinin yalnız akademik performansıyla ilgilenen bir gelişim ya da kayıt tablosu değildir. Öğrenciye yapabildiklerinden daha fazla ödev-çalışmayı zorunlu hale getiren bir ev ödevi-çalışma programı değildir. Eğitim Programlarının Hazırlanması

10 Eğitim Programlarının Hazırlanması Kimlerin BEP’e İhtiyacı Vardır?
Akranlarına sağlanan eğitim olanaklarından engeli ya da yetersizligi nedeniyle yeterli düzeyde yararlanamayan öğrencilerin, Engeli ya da yetersizliği, eğitimsel performansını olumsuz olarak etkileyen öğrencilerin, Ihtiyaçlarının karşılanması için özel düzenlenmiş destek eğitime ihtiyacı oldugu düşünülen ögrencilerin, BEP’e ihtiyacı var demektir. Eğitim Programlarının Hazırlanması Kimlerin BEP’e İhtiyacı Vardır?

11 Eğitim Programlarının Hazırlanması
BEP’İN YARARLARI Öğrenci Açısından Anne-Baba Açısından Öğretmen Açısından Eğitim Programlarının Hazırlanması

12 BEP süreci 7 aşamadan oluşur.
1-BEP Hazırlayacak Ekibin Oluşturulması (BEP Geliştirme Birimi) Özel Eğitim Uygulamaları (Kaynaştırma-Bütünleştirme) Eğitim Programlarının Hazırlanması 2-Çocuğun Eğitsel Performans Düzeyinin Belirlenmesi 3-Uzun ve Kısa Dönemli Amaçların Belirlenmesi  4-Bireyselleştirilmiş Öğretim Programının Hazırlanması 5-Uygun Egitim Ortamları ve Bu Ortamlarda Sunulacak Destek Hizmetlerin Belirlenmesi  6-Uygun Ögretim Materyalleri ve Öğretim Yöntemlerinin Belirlenmesi  7-BEP’ in Uygulanması, İzlenmesi ve Değerlendirilmesi İçin Sorumluların Belirlenerek Zaman Çizelgesinin Hazırlanması ve Değerlendirme Biçimine Karar Verilmesi ve Ailenin Bilgilendirilmesi.

13 Eğitim Programlarının Hazırlanması
1-BEP Hazırlayacak Ekibin Oluşturulması Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri okul ve kurumlarda eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP’lerini hazırlamak amacıyla BEP Geliştirme Birimi oluşturulur. Eğitim Programlarının Hazırlanması

14 Eğitim Programlarının Hazırlanması
Rehber Ögretmen Sınıf Öğretmeni Gezerek Özel Eğitim Görevi Verilen Öğretmen BEP Geliştirme Birim Başkanı (Okul Müdürü /Müdür Yrd.) Branş Öğretmenleri Öğrenci Öğrenci Velisi Eğitim Programlarının Hazırlanması

15 KAYNAŞTIRMA/BÜTÜNLEŞTİRME

16 KaynaştIrma-Bütünleştİrme UygulamalarI
Kaynaştırma/bütünleştirme eğitiminin temelinde öğrencinin normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte eğitim fırsatlarından eşit şekilde yararlanması amacı bulunmaktadır. Bakanlığımızın özel eğitim uygulamaları bağlamında temel yaklaşımı, özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin, mümkün olan en az sınırlandırılmış eğitim ortamında eğitim hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamaktır.

17 BÜTÜNLEŞTİRME NEDİR? Bütünleştirme, her birey için bireysel farklılıkları ne olursa olsun, sosyal, kültü­rel, eğitimsel, yaşamsal aktivite ve fırsatlardan tüm toplum üyelerinin eşit düzeyde yararlanmasını öngören bir üst kavram olup, içerik olarak çok boyutlu ele alınması gerekmektedir.

18 Herkes için kabul görme, saygı ve hoşgörü,
Toplum içinde bir bütünlük, fırsat eşitliği, İşbirliği, Farklılıkların daha fazla tanınması, farklılıkları anlamaya çalışma ve farklılıklara uyum sağlama, toleransın artması,

19 Tüm alanlarda olanaklara kolayca ulaşılabilirlik, eğitime ve topluma daha fazla katılım,
Herkes için rahat, güvenli sosyal çevreler, Tam katılımı kolaylaştırıcı, her şeyi kapsayıcı değişim ve değişiklikler, Her çocuğun bireysel özellikleri ve ihtiyaçlarını dikkate alan eğitim-öğretim planlaması, öğretim programları ve materyallerinin oluşturulması/uyarlanması, eğitim ortamlarının düzenlenmesi ve uygun eğitim ortamlarında eğitim olanaklarına erişimde toplumun tüm bireyleri ile eşit düzeyde erişim fırsatları sunulması gibi pek çok alan bütünleştirmenin kavramı içinde yer bulmaktadır.

20 Özel gereksinimli ve/veya engeli olan bireylerin ayrıştırılmış ortamlar yerine bütünleştirilmiş eğitim ortamlarında eğitim ve öğretimlerine devam etmeleri, toplumun daha geniş kesimleriyle kaynaşmalarını kolaylaştırmakta, toplumun bu bireylere yönelik olumsuz tutumlarının değişmesini sağlamakta ve dolayısıyla daha fazla sosyal bütünleşme imkânını da beraberinde getirmektedir.

21 Bütünleştirmenin İlkeleri
Öğrenciye yönelik düzenlemeler onu ayrıştırmadan yapılmalı, Bütün çocuklara dönüşümlü olarak iyi olduğu yönünü ifade etme ve kullanma fırsatı verilmeli, Yapılan uyarlamalar tüm öğrencilerin ihtiyacına yönelik olmalı, bireysel farklılıkları dikkate alınarakyapılan uyarlamaların sadece belli bir öğrenci için değil Evrensel Tasarım İlkelerini dikkate alarak daha çok kişiye hitap etmesi sağlanmalı, Sistem içi ve sistemler arası işbirliği yapılmalı, Güncel teknoloji etkin bir şekilde kullanılmalı, Bütünleştirme sadece fiziksel bağlamda düşünülmemeli, bilişsel, sosyal, duyuşsal, eğitim uygulamaları bakımından da gerçekleştirilmelidir.

22 EĞİTİM HAKKI Eğitim herkesin hakkıdır. Engelinden dolayı hiç kimsenin eğitim-öğretim hakkı engellenemez TC Anayasası Madde 42 “… Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır.” 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu Madde -7 “Eğitim Hakkı” - “İlköğretim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır.” Madde -8 “Fırsat ve İmkân Eşitliği” - ”Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için özel tedbirler alınır.”

23 EVRENSEL TASARIMIN İLKELERİ
1. Eşit Kullanım: Farklı yetenekleri ve özellikleri olan tüm kullanıcılar için aynı kullanım olasılığı sağlanmalıdır. 2. Kullanımda Esneklik: Tasarım, bireysel tercihler ve yeteneklere (örn. sağ/sol el kullanımı) göre seçenekler içermeli, seçenekler kullanıcılar için uyarlamaları içermelidir. 3. Basit ve Sezgisel Kullanım: Tasarım, kullanıcının deneyimine, bilgisine, dil yeteneklerine ve mevcut dikkat düzeyine bağlı olmadan, kolay anlaşılabilir olmalı, geniş bir alana uyumlu olmalıdır. 4. Algılanabilir Bilgi: Bilgi çevrenin şartlarından ve kullanıcının algılama yeteneklerinden etkilenmeyecek şekilde verilebilmeli, görsel, sözel, grafiksel, dokunsal vb. şekillerde sunulmalıdır. 5. Hata Toleransı: Tasarım, tehlike arz edebilecek durumları dikkate alarak doğabilecek kötü sonuçları en aza indirmelidir. 6. Asgari Fiziksel Çaba: Tasarım ürünleri ve mekânlar asgari güçle efektif olarak ve konforlu şekilde kullanılabilmeli ve mekân-çevrelere asgari güç harcanarak konforlu şekilde erişilebilir olmalıdır. 7. Yaklaşım ve Kullanım için Boyut ve Mekan: Her türlü kullanıcının vücut boyutu, duruş şekli ve hareketlilik özelliklerine uyum gösterecek yaklaşım, erişim ve kullanım boyut ve alanı sağlanmalıdır.

24 BÜTÜNLEŞTİRME KİMLERİ KAPSAR?
Bütünleştirme, çocuğun özel gereksinimi ve/veya engeli olsun veya olmasın, sosyal, kültürel, eğitimsel, yaşamsal aktivite ve fırsatlara tüm toplum üyeleri ile eşit düzeyde erişimde güçlük yaşayan bütün çocukları kapsar. Söz konusu bireyler belirli bir gereksinimine ve/veya engele ilişkin tanı al­mış olanlar (işitme, görme, zihinsel engelliler vb.) ile tüm gelişim alanları açı­sından dezavantajlı grupları da kapsamaktadır (örneğin, ihmal ve istismar riski taşıyan, eğitim fırsatlarına erişimde dezavantajlı bölgelerde yaşayan, düşük sosyo-ekonomik düzey, suça itilmiş/suç işleme riski altındaki bireyler, sokakta yaşayan çocuklar, çocuk işçiler vb.).

25 BÜTÜNLEŞTİRMENİN YARARLARI
Özel gereksinimli ve/veya engeli olan çocuklar açısından; Kendine güvenir. Cesareti artar. Sorumluluk alma bilinci değişir. Sosyal uyum ve akademik başarısı artar. Olumsuz tutum ve davranışları azalırken olumlu tutum ve davranışları artar. Topluma kabulü artar. Etkin sosyal iletişim, etkin katılım, işbirliği ve toplumsal yaşam ve uyum becerileri kaza­nırlar. Farklı özellikleri olan bireyleri tanıma olanakları artar. Ortak yaşam alanlarında birlikte yaşamayı öğrenirler

26 Normal gelişim gösteren akranlar açısından;
Özel gereksinimi ve/veya engeli olan akranlarına karşı; Önyargıları azalır. Hoşgörü gösterirler. İhtiyacı olanlara yardımcı olurlar. Ortak yaşam alanlarında birlikte yaşamayı öğrenirler Farklı özellikleri olan bireyleri tanıma olanakları artar. Koşulsuz kabule uygun davranış gösterirler.

27 Öğretmenler açısından;
Özel gereksinimi olan ve/veya engeli olan çocuklara ve ailelerine nasıl yaklaşacağını bilir, işbirliği yapar, ailelerin eğitime etkin katılımı için gerekli düzenlemeleri yapar. Sınıf ortamını ve öğretim programını sınıftaki çocukların gereksinimine göre düzenler, uygular, değerlendirir ve gerekli güncellemeleri yapar. Sürekli mesleki gelişim için gerekli girişimlerde bulunur, eğitim alır, sınıfında araştırmaya dayalı uygulamalara yer verir, araştırma yapar, uygular, sonuçlarını değerlendirir.

28 Tüm aileler açısından Eğitime aktif olarak katılırlar. Çocuklarına nasıl yardımcı olacakları konusunda yeni yöntemler öğrenirler. Diğer ailelerle iletişime geçerek deneyimlerini, bilgilerini paylaşma olanağı bulurlar. Yasal hak ve sorumluluklarını öğrenirler.

29 Aynı zamanda, pek çok kurumun bir arada çalışmasını da gerektirmektedir.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri, Sivil toplum kuruluşları, İlgili Bakanlıklar (Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı) Yerel Yönetimler, İlgili resmi kurumlar, Söz konusu kişi, kurum ve kuruluşların etkili bir bütünleştirme uygulamasını gerçekleştirebil­meleri için görev ve sorumluluklarını aktif olarak yerine getirmeleri önemlidir.

30 BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMALARINDA GÖREVVE SORUMLULUKLAR
Bütünleştirme uygulamalarının kurumlarımızda hayata geçirilebilmesi için kuşkusuz tüm paydaşların (okul yönetimi, öğretmenler, aileler, okul rehberlik hizmetleri birimi, okul çalışanları, okul aile birliği, sivil toplum kuruluşları, belediyeler, özel eğitim ve reha­bilitasyon merkezleri vb.) görev ve sorumlulukları bulunmaktadır.

31 TUTUMLAR Ailenin Tutumu Sınıf Öğretmeninin Tutumu Diğer Öğrencilerin Tutumu Diğer Ailelerin Tutumu Okul Yönetiminin Tutumu Okul Personelinin Tutumu

32 "Engelsiz Okul Modeli" bütünleştirme için kilit bir model olup, eğitimde etkin bütünleştirme için belli aralıklarla çocuğun gelişimi, fiziksel ortam, eğitim uygulamaları, eğitim öğretim yöntem ve materyalleri vb. bileşenlerin değerlendirilerek gerekli değişiklik ve düzenlemeleri yapan, kendini değerlendirip yenileyen ve sürekliliği olan bir sistemi tanımlamaktadır.

33 ETKİLİ SINIF YÖNETİMİ

34 DESTEK EĞİTİM

35 GEÇİŞ SÜRECİ

36 ETKİLEŞİM ve İŞBİRLİĞİ
AİLE İLE ETKİLEŞİM ve İŞBİRLİĞİ Aileyi Tanımak Aileler Arasi Iletişim ve Etkileşimin Önemi Aile Ile Etkileşimde Okul Personeline Öneriler DİĞER KİŞİ, KURUM VE KURULUŞLARLA ETKİLEŞİM VE İŞBRLİĞİ

37 4. Gün Sonu