KARİYER VE VAROLUŞ Çalışma ve İnsan

... konulu sunumlar: "KARİYER VE VAROLUŞ Çalışma ve İnsan"— Sunum transkripti:

1 KARİYER VE VAROLUŞ Çalışma ve İnsan
Daniş NAVARO Braas Çatı Sistemleri İcra Kurulu Başkanı, Üniversite Çok Geç Şişli - İstanbul 20 Ocak 2016

2 Konular Postmodern Dünya Kariyer hakkında yanlış bilinenler
İnsan nedir ?’ İş hayatı «ortamı» nedir? İş, çalışma, eylem nedir? Çalışmada ideal durumlar Çalışan Özne ile Anlam Çalışmada Sevgi Çalışmada Özne Olma Sorunu Özgürlük, Sorumluluk Örnekler Sonuç Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

3 HİPER-GERÇEKLİK (POSTMODERN SANAL DÜNYA)

4 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

5 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

6 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

7 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

8 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

9 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

10 23 Kasım 2014 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

11 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

12 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

13 1- Hız ve Miktar Saplantısı
POSTMODERN DÜNYA 1- Hız ve Miktar Saplantısı 2- Güç Saplantısı 3- Sayı saplantısı 4- Aklın akıl-dışı işleyişi (mantıksızlık olarak değil) 5- Çabasızlık – Kolaycılık 6- Tekörnekçilik 7- Kimliksizlik Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

14 ‘Vahşi rekabet’ eğitimi ilk okulda başlar!
Sınav psikolojisi: ‘Yıkıcı’ rekabet; ya rakibin ya sen! Başarı, birinci olmaktır! Winners / Loosers (ABD’deki veli) Her gün sınav (maç)!Kal! Geç! Sıfır yanlış hedefi! Vurulursan ölürsün (cephedeki gibi!) Hedefçilik ve performansçılık (performans ödevi!) Hayata değil, piyasaya hazırlayan bir eğitim Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

15 KARİYER HAKKINDA YANLIŞ BİLİNENLER

16 Kariyer ne değildir? Kariyer makam değildir, Kariyer müdürlük değildir, Kariyer başkalarını yönetmek değildir, Kariyer, bir topluluğun başına geçmek değildir, Kariyer, ‘terfi’ lere indirgenemez, Kariyer PARA hiç değildir, Kariyer «ücretli iş» anlamına gelmez. Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

17 Üniversite Fikri Kökeni, UNIVERSITAS idealine dayanan bir fikirdir (12. yüzyıl) Hakikatin arandığı yer Tarafsız, bağımsız, özgürce gerçekleştirilen bilgi üretimi Bilim üretilen yer Öğretmen ve öğrenci birlikte katılırlar Sorgulayıcı bakış, tek cevap, tek doğru yoktur Öğretmen ve öğrenci birbirlerinin önermelerini sürekli olarak üretebilirler Yepyeni bilgi ve kuramlar böylece üretilir İnsansal ve Toplumsal misyon: İnsanlığa Hizmet Teknik anlamda meslek insanı yetiştirmek ise, üniversitenin doğasından kaynaklanan ikincil bir sonuçtur Doğan Özlem; Siyaset, Bilim ve Tarih Bilinci, İnkilap Yayınevi, 1999, s. 120 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

18 İnsan nedİr?

19 İnsan İnsan Hayvan Plastik varlık – plastisitesi var; eğitimle ölene dek gelişir Sert varlık – gelişmez – gelişim doğa yasaları ile sınırlı Hazır, yetenek, becerilerle dünyaya gelmez. Ona doğa hiçbir şey (hazır olarak) vermemiştir; sahip olduğu her şeyi emeğiyle yapar Hazır yetenek – becerilerle dünyaya gelir, çok kısa bir dönemde sınıra ulaşır Korunmaya, yardıma muhtaç, doğduğunda doğal durumu ile hayatta kalamaz – Eksiklikler varlığı (Gehlen) Hayatta kalmaya hazır doğar Disarmonik varlık: insanda her şey zıttıyla vardır: iyilik – kötülük, cesaret – korku, cömertlik – cimrilik vb Armonik varlık Dışa açık varlık İçe kapanık varlık Dünya içinde yaşar Çevre içinde yaşar Doğa yasalarına bağlı değil; yağmura karşı barınak yapar, doğaya hükmeder, kendi çevresini oluşturur, suni doğa yaratır Doğa yasalarına bağlı Alet yapar Alet yapamaz Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

20 İnsan İnsan Hayvan Doğma – Ölme arasında farklı bir varlık haline gelir; doğduğunda bir insan-hayvan, öldüğünde gelişmiş insan olur Doğduğu ile öldüğü zaman arasında varlık tipi olma açısından fark yoktur İnsanlaşma süreci yaşar Başarılar varlığı: Çevresini değiştirir –çevresini kendine uydurur, uygarlık kurar, eserler yaratır Kendi çevresini değiştiremez, yaşayabileceği yerde doğar, uyum sağlar, ölür, çevresini yanında taşır: Akıl varlığı Akıl varlığı değildir –içgüdüsel varlıktır İnsanın dünyası kendisinin ürünüdür, hatta biopsişik varlık olarak bile kendisini geliştirir Hayvanın çevresi doğanın bir vergisidir Özgür tür Özgür değil Öz Farkındalık ve bilinçle yaşar Öz farkındalık ve bilinç yoktur Olanaklar varlığı (Kant) Olanaklar varlığı değil Çalışan varlık Çalışmaz Biopsişik varlık Biyolojik varlık Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

21 Olmak ya da Olmamak Olarak İnsan
Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

22 (PROFESYONEL) İŞ HAYATI ORTAMI NEDİR?

23 HERKESİN HERKESLE SAVAŞI (Hobbes)
Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

24 İnsan en iyi olmak için birinci olmak zorunda olduğu an rekabet sapkın bir hal almaya başlar.
De Gaulejac, 2013, s.148 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

25 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

26 Yeni Rekabet Dünyası: AÇLIK OYUNLARI
Yakın bir gelecekte Kuzey Amerika kuraklık ve arkasından gelen yangın ve kıtlıklarla zayıflayarak çökmüş; yerini bir başkent ve 12 eyaletten oluşan Panem adında bir ülkeye bırakmıştır. Bu yeni ülkede her sene eyaletlerden kura ile seçilen ikişer gencin katıldığı "Açlık Oyunları" düzenlenmektedir. Kısmen eğlence amaçlı, kısmen de halka göz dağı vermeyi hedefleyen bu oyunlar, ayrıca tüm Panem ülkesinde televizyonlardan da izlenmektedir. 24 farklı 'yarışmacı' bütün televizyon seyircilerinin gözleri üzerindeyken, rakiplerini eleme ve hayatta kalma mücadelesi vermektedirler. Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

27 FREUD – UYGARLIĞIN HUZURSUZLUĞU YIKICI REKABET
…bu saldırganlık eğilimidir. İnsanların birbirlerine karşı bu birincil düşmanlığı yüzünden uygar toplum sürekli olarak çökme tehdidi ile karşı karşıyadır Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

28 André Gorz «İşin önemi yok, yeter ki ay sonunda maaş ödensin! Maaşın ne kadar olduğunun önemi yok, yeter ki işimiz olsun!» + «İşin önemi yok, yeter ki parası iyi olsun!» Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

29 İYİ, ÇALIŞMA (İŞ), MUTLULUK

30 ARİSTOTELES, İNSAN VE İŞ

31 İnsanın Akılsal Özelliklerinin 2 boyutu: Aristoteles
İnsan ve Akıl İnsanın Akılsal Özelliklerinin 2 boyutu: Aristoteles Asıl anlamda insanı insan yapan şey nedir? Sadece insanda olan ve diğer canlılarda olmayan şeydir Araçsal Akıl (gündelik yaşamda hayatta kalabilmenin yolu olarak) Etik Akıl (insanlar arası ilişkilerin kurucusu olarak) Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016 31

32 Mutluluk ve İnsanın İşi
Mutlulukla İnsanın İşi /İşlevi arasında bir bağlantı olmalıdır; yoksa mutluluk kavramını açıklığa kavuşturamayız! Bu durumda insan doğasını anlamamız gerekir İnsan «ne yapar da» mutluluğa erişir? MUTLULUK: EN ÜST İYİ İnsanın doğal yapısı itibariyle «işi» ne olabilir? Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

33 ARİSTOTELES VE İYİ

34 «İyi» olanın özellikleri (1)
«İyi» nedir? Aristoteles: İyi, sırf kendisi için seçilir İyi, kendisi amaç olan şeydir İyi, başka bir şeye araç olmamalıdır İyi, kendi kendine yeter olmalıdır En üstün iyi = Mutluluk (eudaimonia) Mutluluk = Kendisinin amaç olduğu bir etkinlik Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

35 MUTLULUK, ÇALIŞMA/EYLEM ve varolma ilişkisi

36 Çalışma ARİSTOTELES: EYLEM / ÇALIŞMA TÜRLERİ - ÖZET
Amacı kendisi olan çalışma (amaç-çalışma): resim yapmak için resim yapmak Amacı kendi dışında olan çalışma (bir şeye ulaşmada araç olarak kullanılan çalışma – araç-çalışma): para kazanmak için resim yapmak Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

37 (İyi) iş nedir? Aristoteles: 1- İnsanın İşi Nedir ?
İnsanın işi ; ruhun akla uygun etkinliğidir. 2- İyi İş Nedir / Nasıl Yapılır ? İnsan, sadece akla değil erdeme de uygun eylediğinde işini İYİ yapmış olur. Çünkü, erdemli insan, işini diğer insanlardan daha iyi yapar. İnsan böylece ereğine ulaşmış olur. Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

38 ÇALIŞMADA İDEAL DURUMLAR

39 İdeal İş, Maslow ve İnsan (1)
İhtiyaçlar hiyerarşisi ve benim tatmin düzeyim 1. Fiziki ihtiyaçlar Ücret ve toplam fayda 2. Güvenlik (safety) Şirketim (orta vade) geleceğimi ne kadar garantiliyor ? 3. Sosyal ihtiyaçlar (belongingness & love) Şirketimde hissettiğim aidiyet, coşku, heyecan, aşk, duygusal tatmin, beni seviyorlar mı? 4. Statü ihtiyaçları (esteem) Toplumda şirketim sayesinde gördüğüm itibar, prestij, makam vb 5. Kendini gerçekleştirme (self – actualization) Yaptığım işte, yeteneklerimi, becerilerimi, bilgimi, hayalimi ne kadar gerçekleştiriyorum? İş tatmini Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

40 Kendini gerçekleştirici çalışma için kritik soru
«Ben ne yapıyorum?»* «Şu anda yaptığım işi yapmakta olan ben, benim tüm iç-yetilerimi, tinsel olanaklarımı (sevgi, duygu, beceri, istek vb) uygulamakta olan bana-ait-olan-ben mi; yoksa bana-ait-olmayan-ben’imin dışında bir kişiye bürünmüş bir halde; ne yaptığımı pek de duyumsamayan / düşünmeyen bir şekilde mi çalışıyorum?» *Kariyer ve Varoluş’tan Varoluşçu Çalışma: Kişi, kendisini defalarca ve yeniden üretir Kişi, çevresinde varolanlara da etki eder ve yakın-dünyasını, hatta tüm dünyayı bir ölçüde değiştirebilir, dönüştürebilir Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

41 Akış Hali (Mihaly Csikszentmihalyi) (2)
Ben (I) ile kendim (myself), arasındaki emir veren (düşünen), emir alan (yapan) arasında eş zamanlı uyum vardır; (ben) aradan çekilir Beden salt-özgür bir halde hareket eder (beden akıldan özgürleşmiş gibi): İnsanın kendisini, kendisinden boşaltması Kendi-kendini ileriye taşıyıcı bir etkinlik Belli bir zor amaç ve iddia organik olarak çalışmanın parçasıdır Yüksek haz duyumu Zirve deneyim / Üst-başarı basamağı Platon: Gizli haldeki mükemmellik durumunun ortaya çıkması Effortless effort: Çabasız-güç / çocukgibilik hali (Timothy Gallwey) Saf seyre dalış: «kişinin kendisini nesnede yitirmesi» (Schopenhauer) Akış hali, öznenin yaptığı işin olanaklılığı açısından onun en iyisini yapıyor olması durumudur Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

42 Richard Senett Zanaatkar gibi Çalışmak (3)
Aristoteles: amacı kendi içinde olan iş: kendi iyiliği için bir görevi güzel yapma arzusu Zanaatkar: «icraatçı sanatçı»; sadece kendi iyiliği için bir görevi güzel yapma arzusu Özgün ve özgül bir varoluş durumu Karl Marx; zanaatkarlık: biçim verici faaliyet Anlamsal bir varoluş yaşar; kişisel ve özgün bir anlam yaratabilme Hem işinin ustası, hem çaba ustası (varlıksal tüketim) Ustanın kendine özgü «gizli bilgisi» ve işini kendine özgü «derin kavrayış biçimi» Sadece ustanın kendi varlığında bulunan ve başka hiç kimsede bulunamayan eşsiz ve biricik özgün iş yapma bilgisi Kalite-hırsı çalışma «İde»yi varlık alanında doğurtma eylemi Usta öldüğü anda, onun çalışmasının tamamında bir araya getirdiği bütün ipuçlarını, hamleleri ve öngörüleri yeniden oluşturmak mümkün değildir Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

43 KARL MARX: Özgürleştirici / Yabancılaştırıcı Çalışma (4)
Emek nedir? Özünde emek, insanın özgül bir etkinliğidir; kişiliğinin belirtisi ve yaşamın zevkidir. Üretilmiş nesne insanın bireyselliğini dışa vurur, onun nesnel ve elle dokunur uzantısıdır. Emek aynı zamanda onun, o tek insanın, bireysel varlığının doğrulanmasıdır. Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

44 KARL MARX: Özgürleştirici / Yabancılaştırıcı Çalışma (4)
Marx: Araç-insan’dan Amaç-insan’a Özgürleştirici Çalışma İnsanın ülküsü, kendini gerçekleştirmektir Üretici çalışma, tüm insan varoluşunun birinci öncülüdür Taşıyıcı etken çalışmanın esası olan: Emek’tir İnsanın tüm yapısal olanaklarını, özgürce yaptığı seçimler sonucu ve kendine içkin tüm ayırt edici özelliklerini harekete geçirebildiği ölçüde, gerçekliğe dönüştüren bir emek türü 1) kendine saygı 2) kimlik 3) hakimiyet duygusu (ontolojik gereklilik) Kendini gerçekleştirme ideali, duyuları ve duyarlılıkları gelişmiş, estetik, entelektüel, duygusal ve toplumsal ihtiyaçları ve yetkinlikleri sağlamlaşmış bir «bütünsel insan» tipinin kaynağıdır. Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

45 KARL MARX: Özgürleştirici / Yabancılaştırıcı Çalışma (4)
Özgürleştirici bir emek türü içinde olunmadığı takdirde; Yabancılaşma Üreten özne: Çalışarak yarattığı üründen yabancılaşır (amaç ve varoluş birlikteliği yoktur) Üretim sürecinden de uzaklaşarak yabancılaşır İnsan olarak türsel özelliklerinden uzaklaşma (öz-olanaklarını değerlendirememekten dolayı): Nesneleşme; makinenin uzantısı olma durumu Diğer bireylere de yabancılaşma (duyarsızlaşma) Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

46 ÇALIŞMADA MUTLULUK İÇİN:
ANLAM SEVGİ ÖZNE (BİREY OLMA)

47 ÇALIŞAN İLE ANLAM ARASINDAKİ İLİŞKİ
(İnsan ve anlam)

48 Bir gün fark ettim ki; eğer bir insan başka birini tamamen ezip mahvetmek, ona en berbat cezayı, en korkunç katilin karşısında titreyeceği, peşinen geri çekileceği cezayı vermek istiyorsa, tek yapacağı, onu işe yaramayan, manadan bütünüyle yoksun bir işte çalıştırmaktır. Fyodor Dostoyevski Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

49 Çalışma, İnsan ve Anlam Özne, anlam vasıtasıyla Varlık’la ilişki kurar (=anlam köprüsü) Varlık ile Varoluş arasındaki köprü Anlam, öznesinin gözünde «iyi»yi temsil eder Varoluşsal bir ilişki Anlam köprüsü Kişi, yaptığı işle, hayattaki varlık nedenleri arasında anlam köprüsü kuramazsa mutlu olamaz Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

50 Çalışma, İnsan ve Anlam Richard J. Leider (The Power of Purpose)
Anlam ve Ekmek Anlam açlığı Anlam, hayatı yaşamaya değer kılan doyurucu madde «Gittikçe artan sayıda insan, işinden, günlük anlam ve günlük ekmek çıkartmayı umut etmektedir» Ahmet İnam Anlamküre Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

51 ÇALIŞMADA SEVGİ (İnsan ve sevgi)

52 Sevmekten ve Sevilmekten daha güzel ne vardır?
Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

53 Çalışmada Sevgi Sevgi nedir?
İnsanın metafizik varlığının doğrulayıcı ve geliştirici unsurudur Platon, Şölen: «... Ne şu ne bu, hiçbir şey insanı Sevgi kadar güzel yaşatmaz» Hareket ettirici, başlatıcı, kaynak noktası, ilk-neden Hayat-veren Ruhu besleyici etken madde, hammadde, yapıcı ilke Sevgi olmaksızın, «tam anlama» gerçekleşmez Sevgisiz oluş, «olmayış»tır Sevgi özneyi yönlendirir Ortega Y Gasset: «sevgi merkezkaçtır, nesneye doğru gerçek bir ilerleyiştir; süreklidir ve akışkandır» İlhan Dilman: insanla işi arasında«ortak-yaşam-birliği» ilişkisi vardır; bu ilişki, insanla çalışması arasında sevgi olmadan kurulamaz İoanna Kuçuradi: «en zor sınavdır sevgi: kişinin gücünün sınanması» Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

54 Çalışmada Sevgi Sevdiği İşi Yapmak (1) Uyum yaşantısı Akışkanlık
Yalnız olmama duygusu Ortega Y Gasset’nin deyimiyle, «sevgi soğursa», isteme durur, istemenin durması eylemin sona ermesi demektir Sevdiği işe yönelmek, öznenin doğallığını gerçekleştirmesi anlamına gelir Burada özgürlük kavramı baskındır Yaptığı İşi Sevmek (2) Sevme edimi sonradan çıkmış olabilir Tesadüfilik, rastlantısallık Kısıtlı bir özgürlük Önceden amaçlanmamış olmak Sevmediği işi yapmak veya yaptığı işi sevmemek (3) Trajedi Boşa geçen yaşam Yabancılaşma, nesneleşme Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

55 ÇALIŞMADA ÖZNE (BİREY) OLMA SORUNU
(İnsanlaşma)

56 Çalışmada BİREY Olma Sorunu
ÖZNE (BİREY) ÖNCESİ Özne olmayan; bulanık insan Günlük, körü körüne davranan insan, akıl değil alışkanlık ağır basar Görünüşte yaşama Kişileşmemiş çalışan ÖZNE (BİREY) OLMA YOLUNDA Düşünme – Eylem Bağlantısı Düşünen / Bilen varlık olarak insan Üzerine düşünme edimi – Felsefi Bilgi Kavramsal düşünme Hakikati arama etkinliği Sorgulama, kuşku, merak, cesaret Üzerine düşünülmemiş eylem eksik kalır Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

57 Özne Olma Sorunu Teorik bilgi Pratik bilgi Felsefi bilgi
Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

58 Özne ve Düşünme COLIN WOOD
‘Yaptığı işin felsefi temelleri üzerine düşünmeyen, çıraklıktan ileriye gidemez’ COLIN WOOD Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

59 ÇALIŞMA VE ÖZGÜRLÜK

60 Kariyerimde seçme özgürlüğüm:
‘… Zenginlik – fakirlik, ünlülük – ünsüzlük, iktidar – bağımlılık, güç – güçsüzlük, sağlık – hastalık, eğitim – cahillik, iş – dinlenme, doymuşluk – açlık, iyilik – kusur, hepsinin özü az ya da çok miktarda özgürlükten başka bir şey değildir…’ Lev Tolstoy – Savaş ve Barış Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

61 Sorumluluk Responsability = 1 / Fear Sorumluluk = 1 / Korku Korku:
Kendini anlama eksikliğinden Kişisel gelişimin yetersizliğinden Bilgi eksikliğinden, kaynaklanır Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

62 Ben ile Ben arasında Varoluşçu tartışma
Ben yaptığım işi seviyor muyum ? Elimde olsa başka bir iş yapar mıydım? Para kaygısı olmasa, hangi işi yapardım? Yaptığım işte yetenek ve becerilerimin ne kadarını kullanıyorum? Yapmak istiyor muyum? Yapabilir miyim ? Yapmalı mıyım ? - Kolay mı? Hayır - Mümkün mü? - Evet Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

63 Negatif (Olumsuz) Özgürlük
Olumsuz özgürlük, özneye, (bir kişi ya da kişilerden oluşan bir grup), bırakılan ya da bırakılması gereken eyleme alanı nedir ya da öznenin başkalarının müdahalesi olmaksızın yapabileceği ya da olabileceği şey nedir? sorusuna verilecek yanıtta içerilen özgürlük türüdür. Kısaca, baskıdan, başka insanların ve insanlarca oluşturulan kurumların müdahalesinden özgürlüktür Pozitif (Olumlu) Özgürlük Pozitif özgürlük ise, kişinin şunu değil de bunu yapmasını, ya da şöyle değil de böyle olmasını belirleyebilen denetim ya da müdahalenin kaynağı kimdir ya da nedir? sorusuna verilecek yanıtta içerilen özgürlüktür. Pozitif anlamda özgür olmak, özhakimiyetine sahip olmak, özdenetimli olmak, kendini yönetmek ve hayatı denetlemekte olan sürece katılmaktır   Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

64 VAROLUŞÇU ÇALIŞMA / KARİYER ÖRNEKLERİ

65 Bir Kitaba Veda Etmek - Makale / Odak Noktası (Ahmet Cemal- 11 Mayıs 2012, Cumhuriyet
Bir kitaba Veda Etmek «2011’de çevirmenlik uğraşında kırk yılım dolmuştu (…) ama bir eser* var ki, onun çevirisi bu kırk yıllık geçmişin otuz sekiz yılı boyunca bana hep eşlik etti. Beni hiç bırakmadı. Ben de onu bırakmadım. (…) Günün birinde, ancak bu kitabı çevirmeyi başardığım takdirde, kendime «çevirmen» diyecektim (…) başka hiçbir çeviride böyle bir dil serüveni yaşamayacağımı sanki daha en baştan anlamıştım. *Avusturya’lı Hermann Broch ( ) Vergilius’un Ölümü (Der Lod des Vergil-Almanca) (neredeyse çevrilemezliği ile de ünlenmiş bir eser) Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

66 Honoré de Balzac’ın kariyerini kim seçti ?
Ailesinin ısrarına ve hukuk eğitimi almasına rağmen avukat olmayı reddeder Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

67 TARİHTEN LİDERLER LAVOISIER Doğum : 26 Ağustos 1743
Kimya biliminin babası, Fransız devrimi terör döneminde idama mahkum edilir. Kafasının kesileceği günün arifesinde, dostu yine bilim adamı matematikçi Legrange’ı hapishaneye çağırır: «ben yarın ölüyorum. Ama bir noktayı merak ediyorum. Acaba kafa kesildikten sonra da beyin bir süre daha çalışmaya devam ediyor mu? Ben idam edilirken, gel ve iyice bak! Kafa sepete düştükten sonra gözlerimi iki kez kırparsam, anla ki, kafa kesildikten sonra da beyin bir süre daha çalışıyor. Legrange dostunun isteğini yerine getirir ve Lavoisier’nin, kafası sepete düştükten sonra gözlerinin iki kere kırpıldığını, dehşet içinde görür. Doğum : 26 Ağustos 1743 Ölüm : 8 Mayıs 1794 Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

68 (Ressam mı – Resim Yapan mı?)
VAN GOGH 1853 – 1890 (Ressam mı – Resim Yapan mı?) Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

69 Varoluşçu Kariyer Emil Zapotek (1922 – 2000) Çek Atlet Bata ayakkabı fabrikasından nereye ?
1952 Yaz Olimpiyatları 5 bin metre: 14 dak 17,6 sn 10 bin metre: 14 dak 17,6 sn Maraton: 2 saat 23 dak koşarak, 3 altın madalya Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

70 Hovard Roark’tan Peter Keating’e
Tek koşulum bu: Yaptığım projeyi zerre kadar değiştirmeyeceksin ve kimse projeyi benim yaptığımı bilmeyecek. Sen toplumun verebileceği her şeyi alıyorsun. Paranın tümü sende kalıyor. Verilebilecek onurları, alkışları, şöhreti alıyorsun. Kiracıların minneti de senin olacak. Bana gelince…ben de hiç kimsenin kimseye veremeyeceği şeyi alıyorum. İnsan onu ancak kendi kendine verebilir. Ben Cortlandt’ı yapmış oluyorum. Hayatın Kaynağı - Ayn Rand (sayfa 812) Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

71 Özet Amacı kendi içinde iş Kendini gerçekleştirecek işi yapmak
Olmak VE VAROLMAK öncelikli Sahip olmak, olmanın bir sonucudur Çalışmada «anlam»ı yakalamak Sevdiği işi yapmak Özne olmak Pozitif özgürlük Kariyer ve Varoluş, Üniversite Çok Geç, İstanbul, 20 Ocak 2016

72 teşekkür ederİm