Bilişim Teknolojileri

... konulu sunumlar: "Bilişim Teknolojileri"— Sunum transkripti:

1 Bilişim Teknolojileri
Temel Kavramlar Bilgisayara Giriş Kaynak: BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ Editör: Prof. Dr. Hüseyin UZUNBOYLU

2 Bilgisayar Nedir ? Kullanıcıdan aldığı verileri, belirlenen bir programa göre işleyebilen, bunlar üzerinde sayısal ve mantıksal işlemler yaparak sonucunu karşılaştırabilen, saklayabilen, paylaşabilen ve istenildiğinde kullanıcılara oluşturduğu bu bilgiyi sunabilen elektronik bir makinedir.

3 Bilgisayarın Bölümleri
2 ana bölümden oluşur: Donanım(Hardware) Bilgisayar sistemini oluşturan fiziksel ve elektronik bileşenlere denir. Örnek; klavye, fare, yazıcı, ekran, tarayıcı Yazılım (Software) Bilgisayarların kullandığı programların genel adıdır. Örnek; işletim sistemleri, kelime işlemciler, tablolama, sunu programları, oyunlar.

4 Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için onun bilgileri nasıl kullandığın anlamak gerekir.
C 1 2 3 ab2c13 110100 1-0 1 Bit 8 Bit 1 Byte 1 Kb (Kilobyte) 1024 Byte 1 Mb (Megabyte) 1024 Kb 1 Gb (Gigabyte) 1024 Mb 1 Tb (Terabyte) 1024 Gb Bilgisayar işlemleri ikilik sayı sistemine göre yapar. 1 ve 0 = açık ve kapalı >>

5 Bilgisayar Çeşitleri Bilgisayarlar kullanım alanlarına göre 2’ye ayrılır: 1- Özel Amaçlı Bilgisayarlar 2- Genel Amaçlı Bilgisayarlar 2.1- Süper Bilgisayarlar 2.2- Ana Bilgisayarlar 2.3- Orta ve Küçük Boy Bilgisayarlar 2.4- Kişisel Bilgisayarlar(PC) 2.5- Mini Bilgisayarlar

6 1- Özel Amaçlı Bilgisayarlar
Hangi amaçla yapıldıysa sadece o alanda hizmet verebilen bilgisayarlardır. örnek; müzik Setleri robotlar elektronik ev araçları

7 2- Genel Amaçlı Bilgisayarlar
Programlanabilen her işi yapabilen bilgisayarlardır. Üzerine yüklenen programa göre bilgisayarın kullanım amacı değiştirmektedir. Bu bilgisayarlar; büyüklük, işlem kapasitesi ve fiyatlarına göre 5 grubta sınıflandırılır.

8 2.1- Süper Bilgisayarlar Kullanıcı sayısının çok fazla olduğu veya çok yüksek işlemci hızı gerektiren bilimsel araştırmalarda kullanılır. - Büyük üniversiteler - Araştırma kurumları - NASA

9 2.2- Ana Bilgisayarlar Büyük boy bilgisayarlar gibi en kapsamlı bilgisayarlardır ve aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilirler. - Bilgi işlem merkezleri - Araştırma kurumlarında, - Üniversitlerde Üniversitemizin bilgi işlem merkezinde de bulunmamaktadır.

10 2.3- Orta ve Küçük Boy Bilgisayarlar
Bu bilgisayarlar en fazla 200 kişi tarafından kullanılıp fiyatları ve işletme masrafları daha azdır. - Orta boy işletmeler ve - Ofislerde işlemleri bir merkezden kontrol etmek için kullanılırlar.

11 2.4- Kişisel Bilgisayarlar (PC – Personel Computer)
Bu mikro bilgisayarlar genellikle tek kişi tarafından kullanılan, diğer bilgisayarlara göre daha kolay kullanımı olan tipteki bilgisayarlardır. - eğitim - tıp - evler...vs

12 2.5- Mini Bilgisayarlar Bu bilgisayar grubu fiziksel olarak küçük tiplerdir ve günümüzdeki avuç içi bilgisayarlar, PDA (Kişisel Ajanda) ve işletim sistemine sahip yeni nesil cep telefonları bu gruba girer. Pocket PC PALM PDA

13 Bilgisayarın büyüklüğü ve kapasitesine göre 4 ana bölümden oluşur.
Donanım Yapısı Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları Bilgisayarın büyüklüğü ve kapasitesine göre 4 ana bölümden oluşur. Merkezi İşlem Birimi Giriş Çıkış Bellek

14 Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları
Donanım Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları 1- Güç Kaynağı: Gerekli olan elektrik enerjisini sağlar. Prizden gelen bilgisayar birimlerinin kullandığı 5 V ile 12 V değerlerine getiren donanım birimi. 2- Ekran Kartı (Grafik Kartı): Bilgisayarda yapılan işlemlerin ekrana aktarılmasını sağlayan donanım birimi. 3- Ses Kartı: Bilgisayarda farklı ve kaliteli sesleri duymamızı sağlayan donanım birimi. 4- Kasa: Bilgisayarın elektrik ve donanım parçalarının (anakart, ses kartı, CD-ROM...vs) yerleştirildiği birim. 5- Anakart: Kasa içerisinde bulunan tüm donanımların haberleşmesini sağlayan kart. <<

15 Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları
Donanım Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları 6- Merkezi İşlem Birimi (CPU-İşlemci): 7- RAM: 8- Sabit Disk (Harddisk): 9- Disket Sürücü (Floppy): 10- CD-ROM Sürücü: 11- Ekran: 12- Klavye: 13- Fare: Bilgisayar

16 Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları

17 Şimdi önemli donanım birimleri, bellek, giriş, çıkış ve depolama birimlerini işleyeceğiz.

18 “Merkezi İşlem Birimi” ‘MİB’ - ‘CPU’ - ‘İşlemci’
MİB, bilgisayarın beyni olarak düşünülebilir. Başlıca görevleri arasında: Tüm sistemi kontrol etmek ve yönetmek, Programcı tarafından girilen deyim ve komutları yorumlamak, Yorumlanan deyim ve komutları uygulamak.

19 “Merkezi İşlem Birimi” 2 Bölümden Oluşur.
1- Aritmetik-Mantık Birimi: Bütün aritmetik ve mantıksal işlemleri gerçekleştiren. Bir yandan toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi aritmetik işlemleri yaparken, diğer yandan iki sayıdan birinin diğerine göre büyüklüğü, küçüklüğü veya eşitliği gibi mantıksal karşılaştırmaları da gerçekleştirir. 2- Kontrol Birimi: Bilgisayar sisteminin işlevlerini denetlemek üzere tasarlanmıştır. Verilen komutları değerlendirir, yorumlar ve bu komutların gerçekleştirilmesini sağlar. Kontrol birimi, bir telefon santrali veya bir orkestra şefi gibi düşünülebilir.

20 Bellek ve Çeşitleri (Ram)
Bellek: Bilgilerin kalıcı veya geçici olarak saklandığı ortamlardır. Bir bilgisayarda 2 çeşit bellek vardır: 1 – ROM Bellek 2 – RAM Bellek

21 Bellek ve Çeşitleri (Ram)
1 – ROM Bellek Bilgisayarın kalıcı iç belleği olup, sadece okunabilen bellek tipidir. Bilgisayara veri girişi yapma, kaydetme ve çıkış işlemlerini gerçekleştirmeden sorumludur. Ayrıca elektrik kesildiğinde içindeki bilgileri saklar.

22 Bellek ve Çeşitleri (Ram)
2 – RAM Bellek Bilgisasayardaki hiçbir bilğiyi saklayamazlar. Geçici bir bellek türüdür. Bilgisayar kapatıldığı zaman üzerindeki tüm bilgiler silinmektedir.

23 Giriş Birimleri Çıkış Birimleri
Depolama Birimleri Sabit Disk Disket Sürücü CD-ROM DVD-ROM Klavye Fare Işıklı Kalem Grafik Tablet Dokunmatik Ekran Oyun Çubuğu Tarayıcı Video-TV Kartı Optik Okuyucu Ekran Yazıcı Hoparlör-Mikrofon

24 Giriş Birimleri Bilgisayara veri girişinde kullanılan araçlardır.
1- Klavye: Üzerinde harfler, sayılar, semboller ve özel bazı işlevler taşıyan tuşlar bulunan bir veri giriş birimidir. Kullanıcıların verdiği komutların bilgisayara iletilmesini sağlar. iki çeşit klavye vardır. 1-Q Klavye 2-F Klavye 5 grupta tuş takımlarını toplabiliriz; 1- fonksiyon tuşları, 2- standart tuşlar, 3- imleç kontrol tuşları, 4- sayısal tuşlar ve 5- özel tuşlar.

25 Giriş Birimleri 2- Fare:
Üzerinde bir veya birden fazla tuş bulunan, bilgisayar ekranında görülen imleç yardımıyla komut girişi yapmaya yarayan bir giriş birimidir. Programın yapısına göre menü seçmek, ekran içerisinde çalışılacak noktaya gitmek veya onaylama işlemlerini yapmak için kullanılır. Bilgisayara bağlanma şekillerine göre; kablolu ve kablosuz fareler, hareketi algılama şekillerine göre de; toplu fareler, LED'li optik fareler ve lazerli optik fareler mevcuttur.

26 Giriş Birimleri 3- Işıklı Kalem:
Çizgisel kodları okumada, şekil çizme ve elyazısı yazmada kullanılır. 4- Grafik Tablet: Özel bir kalem (imleme aygıtı) kullanarak ekranda yazı ve şekillerin gözükmesini/çizilmesini sağlayan küçük kare/dikdörtgen biçiminde olan bir donanımdır. 5- Dokunmatik Ekranlar: Ekranda gözüken komut üzerine parmak ile dokunduğunda o komutun çalışmasını sağlayan ekran tipidir. Daha çok bazı bankamatik makinelerinde görülebilir.

27 Giriş Birimleri 6- Oyun Çubuğu:
Genellikle oyun oynamak için kullanılır. Üzerinde bulunan tuşlara basılarak bilgisayara komut verilmesi sağlanır. 7-Tarayıcı: Kağıt üzerindeki yazı, resim, grafik gibi hazır bilgileri bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılır. 8- Video-TV Kartı: Bilgisayar ve diğer kaynaklarca üretilmiş görüntü, ses, text ve diğer veriler üzerinde işlem yapmakta kullanılır. Ayrıca TV kartı sayesinde TV yayınları izlenebilir.

28 Giriş Birimleri 9- Çizici:
Yazıcılara göre daha büyük kâğıtlara basım yapabilmek için kullanılırlar. Ebat olarak yazıcılardan daha büyüktürler. Bilgisayar destekli tasarımlar ve grafikler oluşturmada kullanılır. 10- Optik Okuyucu: Yüzey üzerine optik ışık yansıtarak bir gözle okuma yaparlar. ÖSS kâğıtlarının ve formalarının okunması işlemi optik okuyucular ile gerçekleşmektedir.

29 Çıkış Birimleri Bilgisayarda üretilen sonuçların veya verilerin kullanıcının anlayabileceği ve saklayabileceği bir şekilde manyetik ortama, kağıt üzerine veya bir ekrana aktarılmasını sağlayan birimlerdir. 1- Ekran: Kullanıcı ile bilgisayar arasındaki iletişimi sağlayan, bilgisayarda yapılan işlemlerin izlendiği hem giriş hem de çıkış birimidir. Ekranın resimleri daha güzel ve daha hızlı göstermesi ekran kartına bağlıdır. Ekran boyutları inch (") olarak belirlenir. Bu boyut ekranın bir köşesinden diğer köşesine olan uzaklıktır. Boyutlarına göre ekranlar 14", 15", 17", 19", 21", 25" dir. Bir ekranın görüntü netliği, görüntüyü sağlayan noktalar arasındaki uzaklıkla ilgilidir. İki nokta arasındaki uzaklık ne kadar azsa o kadar iyi görüntü elde edilir.

30 Çıkış Birimleri 2- Yazıcı:
Yazıcı bilgisayar ortamındaki bilgileri (yazı, resim vs.) kâğıt gibi çeşitli yüzeyler üzerine yazan elektronik baskı birimidir. En yaygın kullanılan yazıcı türleri şunlardır: Nokta Vuruşlu Yazıcı Mürekkep Püskürtmeli Yazıcı Lazer Yazıcı

31 Çıkış Birimleri 2- Yazıcı:
Nokta Vuruşlu Yazıcı: Bu yazıcılarda baskı için iğneler kullanılır yazma kafasında yer alan iğne (pin) sayısına göre yazım kalitesi dakikada 1-4 sayfa hızında olabilirler. Fatura kesmek gibi çok kopya gerektiren baskı işlemleri için tercih edilmektedir. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcı : Bu tip yazıcıların çalışma ilkesi nokta vuruşlu yazıcılar ile aynıdır. Bu yazıcıların yazma kafasının arkasında özel bir mürekkep içeren kartuş bulunmaktadır. Vurma noktalarının yerini yüksek hızla baskı ortamına püskürtülen boyar madde alır. Dakikada 1-8 sayfa basabilir.

32 Çıkış Birimleri 2- Yazıcı:
Lazer Yazıcı: Diğer yazıcılardan farklı olarak bir sayfayı toptan yani bir kerede yazarlar. Kağıt olarak genellikle A4 fotokopi kağıdı kullanırlar. Sessiz, yüksek baskı kalitesine sahip ve diğer yazıcılara göre daha hızlıdır. Toner takılarak kullanılır. Dakikada 4, 8, 12, ... sayfa baskı yapabilirler.

33 Çıkış Birimleri 3- Hoparlör ve Mikrofon:
Hoparlör, bilgisayarın ses kartından gelen sinyalleri kullanıcının duyacağı forma çeviren donanım birimidir. Günümüzde kişisel bilgisayarlarla birlikte gelen dahili ve harici hoparlör sistemleri mevcuttur.

34 Depolama Birimleri 1- Sabit Disk Sürücü:
Bilgisayarın bilgi depolamak için kullandığı, kasa içindeki kutuya yerleştirilmiş birimdir. İçerisinde bulunan metal plakalardan dolayı bu diske hard disk (sert disk) adı verilmiştir. Depolama kapasiteleri onlarca GB olup, giderek yüzlerce GB'ta doğru yükselmektedir. Verileri bir dizi manyetik disk (plaka) üzerinde saklar. Erişim hızı ve kapasitesi yüksektir. Disk plakalarının yüzeylerinde iz adı verilen veri yerleştirme kanalları vardır, izler de kendi içlerinde sektör adı verilen bölümlere ayrılmıştır.

35 Depolama Birimleri Sabit Disk Sürücü:

36 Depolama Birimleri 2- Disket Sürücü:
Bu da sabit disk gibi, hem giriş hem de çıkış amaçlı kullanılabilen bir birimidir. Kapasitelerinin düşük, hızlarının yavaş olması disket sürücü kullanımını azaltmıştır. Özellikle flash belleklerin kullanımı bu etkiyi daha da arttırmıştır. Disket sürücü için bilgisayarda A harfi kullanılır ve disketler MB veri alır.

37 Depolama Birimleri 3- CD-ROM Sürücü: CD-ROM'lar disk ve disketler gibi veri depolamak için kullanılan optik disklerdir. Veriler CD-ROM'lara optik olarak yani lazer ışınlarıyla kaydedilirler. verileri korumak için yüzeyinin çizilmemesine, bükülmemesine dikkat etmek gerekir. Standart bir CD-ROM'a 650MB, 700MB veri depolanabilmektedir.

38 Depolama Birimleri 4- DVDROM Sürücü:
Çalışma mantığı CD-ROM sürücülerle aynı olmasına karşın, veri okuma ve yazma biçiminden dolayı bir CD üzerine daha fazla bilgi depolayabilirler. DVD olarak adlandırılan bu diskler bir seferde 8.5 GB veri depolayabilmektedir.

39 Bilgisayarın Performasını Etkileyen Faktörler
Günümüzde bilgisayar performansını etkileyen pek çok faktör vardır. Bunlar arasında; işlemcinin hızı ve önbellek miktarı, ana kart hızı ve kullanılan yonga seti, ana bellek türü ve miktarı, sabit disk kapasitesi ve diskin hızı, ekran kartı türü ve içerdiği bellek miktarı gibi değişkenler sayılabilir. En düsük hız ve en ucuz fiyat Ortalama - İyi hız ve normal fiyat Çok yüksek performans ve en pahalı fiyat Chat (msn) kullanımı, internet ve ofis programları Grafik tasarım programları, web ve okuryazarlık araçları Oyun yazılımları

40 Pratik Bilgiler Bilgisayar kasasında bulunan Power (açma-kapama) düğmesine bastım ama bilgisayarım açılmadı, ne yapmalıyım ? Power düğmesine ikinci kez basın, kasa üzerindeki ledler yandı mı ? Elektrik prizlerinizi kontrol edin, kapalı olabilir. Kasaya bağlı siyah elektrik kabloları yerinden çıkmış olabilir. Bilgisayar kasasında bulunan Power (açma-kapama) düğmesine bastım, kasa çalışıyor fakat monitör hala kapalı ? Monitörün üzerinde bulunan Power düğmesi kontrol edin. Monitöre gelen siyah elektrik kablolarını kontrol edin. Monitörden kasaya giden mavi ekran kartı bağlantısını kontrol edin.

41 Pratik Bilgiler Bilgisayar kasasında bulunan Power (açma-kapama) düğmesine bastım, kasa çalışıyor fakat monitör ekranında beyaz hata mesajları var, ne yapmalıyım ? Kasanızın üzerinde bir disket, cd, usb bellek gibi harici donanım unuttunuz mu? Kasanıza giden fare, klavye gibi donanımlar doğru bir şekilde yerine takılı durumda mı? Kasanızın içinde bulunan parçalarla ilgili bir sorun olabilir. İşletim sistemi (xp, vista) ile ilgili sorun olabilir.

42 Pratik Bilgiler Bilgisayarımı açtım fakat ekranda fare imlecini hareket ettiremiyorum, ne yapmalıyım ? İlk Açılışta işletim sisteminize bağlı olarak ekran gelebilir fakat ilk 5 ile 60 saniye kadar komut veremeyebilirsiniz. Farenizin altında bulunan ışıklar yanmakta mı ? Cevap hayır ise farenizin bağlantılarını kontrol edin. Sorun bağlantı ise doğru bir şekilde yerine takın ve bilgisayarı yeniden başlatın. Not: Aynı işlemler Klavyeniz içinde geçerlidir.

43 << Yazılım (Software)
Yazılım, bir bilgisayarda kullanılabilecek tüm programlara verilen genel bir isimdir. Program; belirli bir amaca yönelik olarak hazırlanmıştır Yazılımlar 2’ye ayrılır. Bunlar: 1- Sistem Yazılımları 2- Uygulama Yazılımları. <<

44 Yazılım (Software) 1- Sistem Yazılımları
Uygulama yazılımları ile bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan, yani bilgisayar sisteminin uygun ve programlandığı bir şekilde çalışmasını sağlayan yazılımlardır. Sistem yazılımları 2’ye ayrılır: 1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları 1.2- Hizmet Yazılımları.

45 Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları
1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları Bir işletim sistemi, bilgisayar ve çevre birimlerinin sevk ve idaresi sağlayan programlar topluluğudur. Ev kullanıcıları için görsel kullanıcı ara yüzü daha gelişmiş işletim sistemleri, iş ortamları için ise performansa dayalı tasarlanmış metin temelli arayüzler geliştirilmiştir. En yaygın kullanım alanı bulan işletim sistemi yazılımları şunlardır; a- DOS b- GNU/LİNUX c- Mac OS d- Unix e- Windows

46 Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları
1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları a- DOS Disk işletim sistemi olarak bilinir. Bilgisayar sisteminin, tüm donanımlarını kontrol eder. DOS'ta grafiksel bir kullanıcı arabirimi bulunmaz, her şey komutlarla yapılmaktadır. DOS, sistemleri 90'lı yılların ortasına kadar hemen hemen her PC'de işletim sistemi olarak kullanılmıştır.

47 Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları
1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları b- Linux: Linus adında Finlandiyalı bir bilgisayar mühendisinin internet'te yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan birçok programcının da desteği ile hızla gelişmiş olan açık kaynak kodlu ve sürekli gelişen bağımsız bir yazılımdır. Linux için yazılmış yazılımlar kısa süre artmış ve ortaya güçlü, gelişime ayak uydurabilen açık kaynak kodlu bir işletim sistemi çıkmıştır.

48 Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları
1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları c- MAC OS (Macintosh Operation System) Apple Şirketi tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir. Bu işletim sitemi pencere sistemini ilk kullanan grafik ara yüzlü bir yazılımdır. Apple marka dışındaki diğer PC'Ierde kullanılmaması ve Windows işletim sistemlerinin başarısı nedeniyle kullanımı söz konusu bilgisayarlarla sınırlı kalmıştır.

49 Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları
1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları d- Unix: Çok kullanıcılı bilgisayar sistemlerinde, özellikle küçük ve orta boy bilgisayarlarda en yaygın kullanılan işletim sistemi Unix'dir. Özellikle kararlı yapısı, çok kullanıcılı ve görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir. Genellikle bankalar ya da havayolu şirketlerinin kullandığı bir işletim sistemidir.

50 Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları
1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları e- Windows: Microsoft firmasının geliştirdiği kullanıcı ara yüzlü kullanımı oldukça basit bir yazılımdır. Windows tabanlı kullanılan uygulama yazılımlarının ve donanımların fazla olması, onu dünyada en çok kullanılan işletim sistemi yazılımı haline getirmiştir. Halen kullanılmakta olan " Windows 98, ME, 2000, NT, XP HOME, XP Professional ve 2006 yılının sonlarında çıkan Vista sürümü ile devam etmektedir.

51 Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları
1.2 Hizmet Yazılımları: Genel sistem destek işlemlerini yapmak için kullanılan programlardır. Diskleri biçimlendirmek, dosyaları kopyalamak, disklerdeki programları yedeklemek, dosya sıkıştırma, klavye düzenleme, disk yüzeyini düzenleme (fdisk, partition magic), virüs temizleme gibi işlemleri yaparlar. Birçok işletim sistemi hizmet yazılımlarının yaptığı işlerin çoğunu yapmaktadır. Ör: Norton Antivirus, Kaspersky

52 Yazılım (Software) 1- Uygulama Yazılımları
Kullanıcıların belli başlı bazı işlemleri yapmalarına olanak veren yazılımlardır. Örneğin, Apple Macintosh işletim sistemi altında çalıştırılmak üzere hazırlanan bir program, Windows işletim sistemini kullanan kişisel bilgisayarda çalışmaz. Günümüzde bilgisayar sistemleri için geliştirilmiş çok sayıda uygulama yazılımı mevcuttur. Bu yazılımlardan kişi ve kurumlar tarafından en yaygın olarak kullanılanları; kelime işlem programları, elektronik hesap tablosu programları, sunum programları, dosya yönetim ve veri tabanı programlarıdır. Bu yazılımlara ofis yazılımları adı da verilmektedir.

53 Yazılım (Software) - 2- Uygulama Yazılımları
Veri Tabanı Yönetim Yazılımları: Çizim Yazılımları: Benzetim Yazılımları: Analiz ve Karar Verme Yazılımları: Planlama, Programlama Yazılımları: İletişim Yazılımları: Eğitim Yazılımları: Bilgisayarlar eğitimde gittikçe artan bir oranda kullanılmaktadır. Ansiklopedik bilgiler içeren yazılımlar, belli bir yer veya konuda hazırlanmış olan tanıtıcı yazılımlar, yabancı dil veya herhangi bir ders veya konuya yardımcı olmak üzere hazırlanmış yazılımlar, internette çevrimiçi veya asenkron eğitim için hazırlanmış tüm yazılımlar eğitim amaçlı yazılımlara örnektir.

54 Yazılım (Software) - 2- Uygulama Yazılımları
Zararlı Yazılımlar: Yazılımlara ya da donanımlara zarar veren veya kullanıcı dosyaları üzerinde tahribat yapan yazılımlara "bilgisayar virüsleri" denir. Bilgisayar virüsleri kendi kendilerini çoğaltabilen, bir bilgisayardan diğerine yayılabilen bilinçli yazılmış programlardır. Bilgisayarlar; virüslerden en iyi korunma şekli, antivirüs yazılımlarının, bu virüsler bilgisayara bulaşmadan önce sisteme yüklenmesidir. Bu yazılımlar bilgisayarınıza bir virüs bulaştığında veya aktif hale geldiğinde, sizi uyarır ve tespit edilen virüsü siler. Tarama işleminde kullanılan anti virüsün tanımadığı bir virüsün bilgisayara bulaşmış olması ihtimali her zaman vardır.

55 Yazılımın Yasal Kullanımı:
Freeware Yazılımlar: Ücretsiz olan yazılımlara denir. Bu yazılımlar kullanıcılar tarafından hiç bir kısıtlama olmaksızın kullanılabilir. Adware Yazılımlar: Bu tip programlar Freeware gibi tam sürüm ve ücretsiz olarak sınırsız bir şekilde kullanılabilir. Bu programın maliyeti içerdikleri reklamlardan sağlanır. Yani tek fark reklam içermesidir. Shareware Yazılımlar: Shareware, kullanımına kısıtlama getirilmiş yazılımlar olarak tanımlanabilir. Shareware'ler; bir programcı veya yazılım firması tarafından kullanıcıya belirli bir süre deneme için sunulan yazılımlardır. Kullanıcı bu süre sonunda yazılımı beğenirse satın alır.

56 Yazılım Lisansı: Yazılım lisansı, yazılımı geliştiren firma ya da üreticinin haklarını koruyan bir sözleşmedir. Yazılım üreticileri, hayatımızı çok kolaylaştıran yazılımları geliştirirken emek, para ve zaman harcamaktadırlar. Emeklerinin bedellerini onlara değil de kopya yazılım satanlara verdiğimizde, yazılımın gerçek üreticisi hakkını alamaz ve mağdur olur. Lisanslı yazılım kullanma yasal yönden de bir zorunluluk arz etmektedir. Bilgisayar yazılımlarını hukuka aykırı yollarla çoğaltmak, kullanmak gibi eylemler telif hakkı ihlali suçlarını oluşturmakta olup, yasalarımızda bu suçlar için ciddi yaptırımlar öngörülmektedir.

57 Lisanslı Yazılım Kullanmanın Avantajları
1-Yasal sorumluluktan doğan cezalardan kurtulursunuz. 2-Korsan yazılımlar çoğunlukla virüs barındırırlar. Ancak lisanslı yazılımlarda böyle bir sorun karşılaşılmaz. 3-Yazılımdan daha yüksek verim alınır. 4-Yazılımdan doğabilecek sorunlardan dolayı muhattap bulmak ve zararın tazmin edilmesi mümkündür. 5-Yeni sürümlere yükseltme olanağına ve lisanslı kullanıcılara verilen ürün teknik desteğine sahip olunur. 6-Yazılım sektörünün gelişmesine katkı sağlanmış olur. 7-Kayıt dışı ekonominin büyümesi engellenebilir, vergi gelirlerinin artmasına yardımcı olarak vatandaşlık görevleri yerine getirilmiş olur.

58 Bilgi Ağı (NETWORK) Bilgisayarların kendi aralarında bilgi ve kaynak paylaşabilmeleri için oluşturulmuş yapılara Network denir. Bir ağ oluşturabilmek için en az iki bilgisayar birbirine bağlanmalıdır. Bu ağ vasıtası ile bilgisayarlar birbiri ile haberleşir ve dosya transferi yapabilir. Bilgisayar ağlarının temel amacı her türlü bilgiyi ve kaynağı; olabilecek en iyi şekilde, mümkün olduğunca çok kullanıcının kullanımına sunmaktır. Büyüklük ve kullanımlarına göre 3 gruba ayrılır: 1 - LAN – Yerel Bilgisayar Ağları 2 - MAN – Metropolitan Bilgisayar Ağları 3 - WAN – Geniş Alan Ağı

59 1 - LAN – Yerel Bilgisayar Ağları
Küçük bir alan içerisine dağılmış bilgisayarları birbirine bağlayan ağdır. Günümüzdeki bu ağlar genelde Ethernet veya kablosuz iletişim kullanırlar. Ethernetli yapılarda kablolama kullanılır. Kablosuz iletişim(Wi-fi): Wireless bağlantı olarak bilinir. PC, Dizüstü Bilgisayarlarda yakın alanda bulunan kablosuz erişim özelliği taşıyan ağlara bağlanabilmesini sağlar.

60 2 - MAN – Metropolitan Bilgisayar Ağları
Yerel ağlardan daha geniş alanlarda kullanılan bir ağdır. 5 ile 50 Km arasındaki mesafeleri kapsadığından metropolitan ağlar olarak adlandırılmıştır.

61 3 - WAN – Geniş Alan Ağı Ülke, kıta hatta dünya ölçeğindeki mevcut LAN veya metropolitan ağların birleşmesi ile oluşturulmuş olan çok geniş ağ sistemleridir. Dünyadaki en büyük geniş alan ağı, tüm dünyanın ortak olarak kullandığı küresel internet'tir.

62 Telefon Ağlarının Bilgisayarda Kullanımı
Ses taşıma amaçlı kullanılan bir sistem olan telefon teknolojinin gelişmesi ile birlikte günümüzde veri ve görüntü gibi farklı unsurların transferini de mümkün kılmıştır. Telefon hatlarının bu işlevleri kazanması, bilgisayarlar arasında kurulan ağların çok geniş coğrafi mekanlara dağılmasına olanak sağlamıştır. İnternet adı verilen bu dünya çapındaki ağa dahil olmak isteyen kişi veya kurumların bu hizmeti veren bir noktaya (Servis Sağlayıcı-SS) başvurması gerekir.

63 Telefon Hatları İle İnternet Bağlantıları
TT Dial-Up Telefon Hatları: TR-NET tarafından işletilen internete bağlı sistemlerin telefon numaraları çevirilip bağlantı kurulur. Bir modem ve bir bilgisayar ile bu bağlantı kurulur.

64 Telefon Hatları İle İnternet Bağlantıları
ADSL: Mevcut telefon kabloları üzerinden asimetrik olarak ses ve veri iletimine olanak tanımaktadır.

65 İnternet İngilizce “Interconnected Networks”un kısaltmasıdır. İnternet, dünyayı saran ve merkezi olmayan, ağlardan oluşan bir ağ sistemidir. 1960'lı yıllarda ABD savunma bakanlığının; doğal afet, nükleer saldırı vb. felaketlerden sonra bile işlevselliğini koruyabilecek bir iletişim sistemi yaratmak amacı ile ARPANET adı altında başlatılan askeri bir projenin zaman içinde değişip gelişmesi ile internet ortaya çıkmıştır. İnternet birbirine geçiş yolları ile bağlanmış birçok bilgisayar ağından oluşur. Kullanıcı bu ağlar üzerinde yer alan herhangi bir bilgisayara ulaşmak istediğinde işlem esnasında farkına varmadan bilgiler, birçok network üzerinden geçiş yapıp hedef bilgisayara ulaşır. Bu süreçte kullanıcının bilmesi gereken tek şey ulaşmak istediği noktadaki bilgisayarın internet adresidir.

66 İnternet'in Kullanım Alanları
Yayıncılık, Basın-Yayın: İnternet; basın-yayın kuruluşları, yayınevleri ve kişiler tarafından kağıtsız yayıncılık yapılan multimedya ortamı haline getirilmiştir. Web TV'ler, elektronik kitap ve dergiler Web üzerinden okunabilmekte ve hitap edilen kitle sürekli büyümektedir. Bilgi Sistemleri ve Veri Bankaları: İnternet'te farklı konularda bilgilerin yer aldığı sanal kütüphanelerin sayısının artmakta ve bilgi arşivleri genişlemektedir. Ayrıca, araştırma kuruluşları ve üniversiteler, yaptıkları araştırmalarla ilgili bilgileri, sistematik olarak ve Web ile daha bütünleşmiş bir yapıda sunmaktadırlar.

67 İnternet'in Kullanım Alanları
Web Üzerinden Oylama: Günümüzde Pazar paylarını arttırmak isteyen şirketler, halkın genel eğilimlerini ve oy oranlarını belirlemeye çalışan partiler, Web üzerinden küçük çaplı anketler düzenlemektedir. Canlı ve Etkileşimli Eğlence Ortamları: Web üzerinde interaktif (etkileşimli) yayıncılık yapılabilmesi için her şey bulunmaktadır. Web kullanıcıları, TV'den farklı olarak, web ortamında interaktif bir etkileşim şansına sahiptir.

68 İnternet'in Kullanım Alanları
Canlı ve Etkileşimli Eğlence Ortamları: Web üzerinde interaktif (etkileşimli) yayıncılık yapılabilmesi için her şey bulunmaktadır. Web kullanıcıları, TV'den farklı olarak, web ortamında interaktif bir etkileşim şansına sahiptir. Haber: Kullanıcılar klasik haber medyası anlayışının dışında, haberlerini ve yayın akışını kendi belirledikleri bir şekilde incelemeyi arzulamaktadır.

69 İnternet'in Kullanım Alanları
Uzaktan Eğitim: Geleneksel öğrenme-öğretme yöntemlerindeki sınırlılıklardan dolayı sınıf içi etkinliklerin yürütülme olanağı bulunmadığı durumlarda; farklı mekanlardaki ve çalışması gereken öğrenci, öğretmen ve öğretim materyallerinin iletişim teknolojileri aracılığıyla bir araya getirildiği bir eğitim faaliyetidir. Bilgi toplumu niteliğini kazanmış toplumlarda uzaktan eğitim Kapsamında yaşam boyu eğitim verilmektedir. Bu gün Ülkemizde bu teknolojiden yararlanarak birçok öğrenciye ve çalışana yükseköğretim şansı sağlanmaktadır. Uzaktan eğitim programlarında, öğrenciye web ortamında öğretim hizmeti verildiğinden öğrenci, hem bir işte çalışma şansına sahip olmakta, hem de öğretimine devam edebilmektedir. Uzaktan eğitiminin sağladığı faydaları şöyle özetlemek mümkündür.

70 Uzaktan Eğitimin Faydaları
Eğitim maliyetinin azalması Bilgi ve birikimlerin paylaşılmasını mümkün kılar. Zamandan ve mekandan tasarruf sağlanır. Sınıf ortamında olabileceğinden daha çok kişiye erişilebilir. Bedensel özürlü insanların eğitim alabilmesini sağlar. işitsel ve görsel unsurların kullanılması öğrenme verimliliğini arttırır. Kesintisiz ve sınırsız eğitim imkanı verilebilir. Eğitmen ve öğrencinin tek veya çift yönlü iletişim kurmasına olanak sağlar.

71 Pratik Bilgiler Arama yapma Bir siteyi kaydetme
Bir siteden belli alanları kaydetme Sörf yaparken dikkat edilmesi gerekenler...

72 Save as (farklı kaydet)

73