Pazar Fırsatları ve Pazar Çevresi

... konulu sunumlar: "Pazar Fırsatları ve Pazar Çevresi"— Sunum transkripti:

1 Pazar Fırsatları ve Pazar Çevresi
Hafta 2: Pazar Fırsatları ve Pazar Çevresi Prof. Dr. Remzi ALTUNIŞIK

2 Sizce bunların cevapları nedir?
Nişasta üretimi yaparak bu sektöre girmek? Simit satışları nelerden etkilenir? Dondurma satışlarını etkileyen faktörler nelerdir? Makarna satışlarını etkileyen faktörler nelerdir? En belirleyici olan hangisidir? Dergi ve gazete satışlarını neler etkiler?

3 ….. ? Lüks ürünler hangileridir?
İnsanları tahtakale ürünleri satın almaya motifler nelerdir? Satın aldığınız bir bilgisayarda sorun çıkarsa ne yaparsınız? …

4 PAZAR Alıcılarla satıcıların serbest bir biçimde karşılaştıkları, kâr amaçlı ya da kâr amaçsız her türlü mal ve hizmetin alıcı ve satıcılar arasında değiştirildiği veya değişim fiyatının oluştuğu yer ya da koşullar dizisi

5 PAZAR FIRSATI Mevcut durum ve gelecekte ortaya çıkabilecek değişimler çerçevesinde mal ve hizmetlerin yeterli olup olmaması ve karşılanmamış veya ortaya çıkacak yeni ihtiyaçlara uygun mal ve hizmetlerin işletmelerce farkına varılması

6 Pazar Fırsatlarının İzlenmesinde Cevap Aranması Gereken Sorular
Sektörün yapısı nasıldır? Kullanılan teknoloji nitelikli işgücü gerektirir mi? Tüketici istek ve ihtiyaçları birbirine göre çok farklı mıdır? İşletme sektörde güçlü ya da belirleyici konuma sahip midir? İşletme gücünü etkin kullanabiliyor mu? İşletmenin bazı özel avantajları var mıdır? İşletmenin makro çevresi ne kadar dinamiktir, belirsizlik fazla mıdır? Çevre faktörlerindeki risk ve tehditler neler olabilir? Yasal ve politik şartlar nasıl bir gelişim göstermektedir ve bundan sonra nasıl bir gelişim gösterebilir?

7 Pazarlama Yönetiminde Çevresel Faktörler
MAKRO ÇEVRE FAKTÖRLERİ Ekonomik MİKRO ÇEVRE FAKTÖRLERİ Ekolojik İŞLETME Demografik Rakipler Çalışanlar Müşteriler Tedarikçiler Sosyo-kültürel Teknolojik Politik-yasal

8 Dış (Makro) Pazar Çevresi
Chapter 3 Dış Pazar Çevresi The Marketing Environment and Marketing Ethics Demografik özellikler Sosyal Değişim Ekonomik şartlar Politik & Yasal Faktörler Teknoloji Rekabet Çevresel Tarama Hedef Pazar Mamul Dağıtım Tutundurma Fiyat Dış (Makro) Pazar Çevresi Kontrol Edilemez Sürekli Değişen Pazar Çevresi

9 İşletmenin İç Çevre Faktörleri
.Ar-Ge Finans Üretim Satınalma Muhasebe ÜstYönetim Pazarlama

10 Mikro Çevre Faktörlerinin Analizi

11 Makro Çevre Faktörleri
Sosyo-Kültürel Demografik Ekonomik Teknolojik Politik-Yasal Ekolojik Yaşam tarzı Nüfus Kişi başına gelir ve satınalma gücü Yenilikler Politik istikrar Azalan hammaddeler Tüketim kalıpları Nüfusun dağılımı Gelir dağılımı Teknolojik değişim hızı Vergiler Azalan enerji kaynakları Aile yapısı İşsizlik Fiyatlar Araştırma geliştirme harcamaları Tüketicinin korunmasıyla ilgili yasal düzenlemeler Çevre kirliliği Çalışma hayatında kadın Etnik dağılım Enflasyon Rekabetin korunmasıyla ilgili yasal düzenlemeler Çevreyi korumaya yönelik sivil baskılar Eğitim Harcama yapısı Yatırım teşvikleri Ürün güvenliği Marka ve patent hakları Ürün ve ambalaj atıkları

12 Sosyal Faktörler Sosyal Faktörler Değerler Tutumlar Yaşam tarzı
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Sosyal Faktörler Sosyal Faktörler Değerler Tutumlar Yaşam tarzı

13 Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Sosyo-Kültürel Faktörler
Yaşam Tarzı Günlük yaşamda insanların neyi, niçin yaptıklarının bir göstergesi ve bir kültürlerde yaşayan insanları diğerlerinden farklılaştıran ortak yaşam kültürleri. Tüketim Kalıpları Tüketim eylemini gerçekleştiren bireylerin alışverişlerini sahip oldukları kültürel değerlere göre düzenleme biçimi. Aile Yapısı Farklı kültürler, büyüklük, karar alma ve kararlara katılma, paylaşma ve dayanışma gibi kriterler bakımından farklı aile yapılarına neden olur. Çalışma Hayatında Kadın Çalışma hayatında kadın sayısının artması, yaşam tarzları ve tüketim kalıplarını da etkilemektedir.

14 İş Dünyasında Etik Davranış
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics İş Dünyasında Etik Davranış Etik? Yasal? ??? Yargılar Değişebilir

15 Cüzdanın Kontrolü Kimin Elinde ?
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Cüzdanın Kontrolü Kimin Elinde ?

16 Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Demografik Faktörler
Nüfus ve Nüfusun Dağılımı Nüfus artış ya da azalış oranları, nüfusun cinsiyet, yaş ve kırsal/kentli ayrımı, talebi ve dolayısıyla pazarlama çabalarını etkiler. İşsizlik Çalışabilir nüfus içindeki işsizlerin oranı talebi etkiler. Eğitim Bir pazardaki tüketicilerin eğitim düzeyleri ve bu faktördeki değişim talep yapısını, tüketim kalıpları ve hayat tarzlarını etkiler.

17 Demografik Faktörler Demografi Yaş Yer Etnik köken Chapter 3
The Marketing Environment and Marketing Ethics Demografik Faktörler Yaş Yer Etnik köken Demografi

18 Yaş Grupları: Y Nesli (Generation Y)
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Yaş Grupları: Y Nesli (Generation Y) arası doğanlar Büyüklüğü önemli pazarlama etkisi yapar Reklamlara farklı tepki verir Kişiselleştirilmiş ürün ve hizmetleri sever

19 Yaş Grupları: X Nesli (Generation X)
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Yaş Grupları: X Nesli (Generation X) arası doğanlar Dikkatli ve şüpheci tüketiciler Yiyecek, alkol, giyim ve elektronik gibi ürünlerle kendi tatmine yöneliyor

20 Yaş Grupları: Bebek Patlaması Grubu (Baby Boomers) ABD de
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Yaş Grupları: Bebek Patlaması Grubu (Baby Boomers) ABD de arası doğanlar Gençlik, kolaylık ve bireyselliğe önem verir Hayatın yuva kurma aşamasındadır Bireyselleştirilmiş ekonomiye doğru adımlar

21 Yaş Grupları: Yaşlı Tüketiciler
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Yaş Grupları: Yaşlı Tüketiciler “55 yaş ve üzeri” Daha sağlıklı, daha zengin ve daha eğitimli Belirli ihtiyaç ve istekler vardır Özel davranış paterni vardır Reklamlardan hoşnut değildir

22 Dönemler İtibariyle Türkiye'de Nüfus Artış Oranı
28,53 24,62 25,19 25,01 20,65 24,88

23 Ülkemizdeki Nüfusun Kent Köy Dağılımı
Şehir Nüfusu Köy Nüfusu Yıllar Sayı (milyon) % 1955 6,927 28,8 17,137 71,2 1960 8,860 31,9 18,895 68,1 1965 10,.806 34,4 20,585 65,6 1970 13,.691 38,5 21,914 61,5 1975 16,869 41,8 23,479 58,2 1980 19,645 43,9 25,092 56,1 1985 26,866 53,0 23,799 47,0 1990 33,326 59,0 23,147 41,0 1997 40,882 65,0 21,983 35,0 (Kaynak: İstatistik Göstergeler 1923 - 1998, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 2001, s.5).

24 Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Ekonomik Faktörler
Kişi Başına Gelir ve Satınalma Gücü Kişi başına gelir yanında kullanılabilir kişisel gelir ve keyfe bağlı satınalma gücü rakamları, pazarlama çabalarında dikkate alınması gereken önemli kriterlerdir. Gelir Dağılımı Milli gelirin nüfus katmanları arasındaki dağılımı talebin yapısını etkiler. Enflasyon Satınalma gücünü doğrudan etkileyen fiyat hareketleri. Harcama Yapısı Kişi ya da aile gelirlerinin farklı tüketim harcamaları arasındaki dağılımını gösterir.

25 Enflasyon Fiyatlar Sabit gelir durumunda satın alım gücü düşer
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Enflasyon Sabit gelir durumunda satın alım gücü düşer Tüketicilerin tepkisi Düşük fiyatlı ürünleri tercih etmek İndirimleri takip etmek Fiyatlar

26 Yıllar İtibariyle Enflasyon Oranları
Toptan Eşya Fiyatları Tüketici Fiyatları 1983 30,5 31,4 1985 43,2 45,0 1990 54,8 60,3 1995 88,5 93,6 1998 70,1 83,6 (Kaynak: İstatistik Göstergeler 1923 - 1998, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 2001, s.462 466).

27 İstanbul İli 1994 Yılı Hanehalkı Harcamaları Oranlarından Bazı Örnekler

28 Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Teknolojik Faktörler
Yenilikler ve Teknolojik Değişim Hızı Artan tüketici beklentileri, gelişen teknolojiler yenilik yapmayı zorlamakta ve teknolojik değişim hızına ayak uydurmayı bir gereklilik haline getirmektedir. Teknolojik değişim hızının artması, bazı ürünlerin hızla eskimesini de beraberinde getirmektedir. Araştırma ve Geliştirme Harcamaları Teknolojideki değişim ve yeni ürünlerin artması gerekliliği, araştırma geliştirme harcamalarını da artırmaktadır.

29 Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Politik ve Yasal Faktörler
Politik İstikrar Vergiler Tüketicinin Korunmasıyla İlgili Yasal Düzenlemeler Rekabetin Korunmasıyla İlgili Yasal Düzenlemeler Yatırım Teşvikleri Marka ve Patent Hakları

30 Politik ve Yasal Faktörler
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Politik ve Yasal Faktörler Kanunlar ve Düzenlemelerin Taraflar Tüketiciler İşletmeler Toplum Yeni Teknoloji

31 Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Ekolojik Faktörler
Chapter 3 The Marketing Environment and Marketing Ethics Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Ekolojik Faktörler Azalan Hammaddeler ve Enerji Kaynakları Çevre Kirliliği ve Çevre Kirliliğini Korumaya Yönelik Sivil hareketler Ürün Güvenliği Ürün ve Ambalaj Atıkları

32 Teşekkür ederim.