PROGRAM YETERLİLİKLERİ VE ÖĞRENME KAZANIMLARINI YAZMA

... konulu sunumlar: "PROGRAM YETERLİLİKLERİ VE ÖĞRENME KAZANIMLARINI YAZMA"— Sunum transkripti:

1 PROGRAM YETERLİLİKLERİ VE ÖĞRENME KAZANIMLARINI YAZMA
Prof. Dr. A. Gönül AKÇAMETE Bologna Uzmanı Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Nisan 2013

2 NEDEN? Bilişim, eğitim ve teknoloji alanlarında yaşanan gelişmeler, toplumun değişen ihtiyaçları her alanda olduğu gibi yüksek öğretim alanında da eğitim sistemlerinin ve programlarının gözden geçirilmesini ve geliştirilmesini gündeme getirmiştir. Yaşam boyu öğrenme, öğrenci merkezli eğitim, yeterliliklere dayalı eğitim yaklaşımları giderek önem kazanmıştır.

3 EĞİTİM-ÖĞRETİM YAKLAŞIMINDA DEĞİŞİKLİKLER
NİÇİN? EĞİTİM-ÖĞRETİM YAKLAŞIMINDA DEĞİŞİKLİKLER Eğitim öğretimde önceleri öğretmen merkezli yaklaşım ağırlıklı iken son yıllarda öğrenci merkezli yaklaşıma bir geçiş gözlenmektedir. Öğretmen merkezli yaklaşımda; öğretim elemanı ne öğreteceğine, nasıl öğreteceğine, nasıl değerlendireceğine karar vermekte, ders tanımları öğrencinin kazanacaklarına odaklı olarak değil içeriğe bağlı olarak yapılmaktadır. İÇERİK ODAKLI Oysa öğrenci merkezli yaklaşım; programın ya da modülün sonunda öğrencilerin kendilerinden beklenilen yeterliliklerden neleri yapabildikleri ile ilgilenmektedir. Bundan dolayı bu yaklaşıma çoğunlukla “kazanım merkezli yaklaşım” denilmektedir. ÖĞRENCİ ODAKLI

4 NE? NEDİR? ÖĞRETMEN ODAKLI YAKLAŞIMDAN ÖĞRENCİ ODAKLI YAKLAŞIMA Öğretmen Merkezli Yaklaşım öğretmene odaklanan ve önem veren bir yaklaşım iken, Kazanım Merkezli Yaklaşım öğrenciye odaklanan ve önem veren bir yaklaşımdır. 2010’da Bologna Sürecinin uygulanmaya konmasıyla birlikte katılımcı ülkeler tüm ders modül ve programlarda öğrenme kazanımları terimini kullanmakta ve kazanım merkezli yaklaşımın temel alınacağını belirtmektedir. Öğrenme kazanımları dersin öğretim elemanı ve öğrencilerle hazırlanır.

5 Öğrenci Öğrenen Merkezli Eğitim
NE? NEDİR? Öğrenci Öğrenen Merkezli Eğitim Öğrencilerde sorumluluk ve yükümlülük artışı Öğretmen – öğrenen arasında karşılıklı dayanışma ve işbirliği Öğretmen – öğrenen ilişkisinde karşılıklı saygı Öğrenme – öğretme süreçlerine esnek yaklaşım

6 NE? Aktif öğrenme metodoloji
Öğrenciyi Merkeze Alan Bir Model (Yapılan her şey öğrenciler adına ve öğrenciler için) Aktif öğrenme metodoloji Öğrenmede bilgi edinmekten çok yetkinlik ve değerlerin kazanılması önemli İş yaşamı, toplumsal yaşam ve mezunlardan alınan dönütler önemli Uygulama ve staj ağırlıklı

7 Yükseköğretimde yeterlilikler nedir?
ÖĞRENME MERKEZLİ EĞİTİM YETERLİLİKLERE DAYALI EĞİTİM YAKLAŞIMIDIR. Yükseköğretimde yeterlilikler nedir? Öğrenci; neleri bilecek? neleri yapabilecek? nelere yetkin olacağının tanımıdır.

8 EQF-LLL Öğrencinin Ölçülebilir Özellikleri Bilgi, Beceri, Yetkinlik olmak üzere üç boyutta toplanabilir. Bilgi Beceri Yetkinlik Öğrenme İletişim ve Sosyal Alana Özgü Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme

9 Bilgi – Beceri - Yetkinlik
ÖĞRENCİ BAŞARISININ GELİŞİMİ

10 Bilgi Nedir? “Bilgi”, ders içeriğinin hatırlanmasını, tanınması ya da anlaşılmasını, “beceri”, hatırlanan ve anlaşılan bilgilerin uygulamaya yönelik kullanılmasını ifade eder. Bilgiler ve beceriler bir ders, bir ünite ya da bir dönem gibi kısa zaman diliminde gelişirler ve bireylere göre değişmeyen yanıtlara sahiptirler.

11 Beceri Nedir? Becerilerin gelişmesi daha çok bilgi düzeyindeki öğrenmelere bağlıdır. Bir beceri, birden çok bilginin birleşiminden oluşan yeni bir yapıdır ve bu bilgilerin kullanılmasını içerir. Örneğin; ilişkilendirme, örnek verme neden-sonuç ilişkisi kurma, kompozisyon yazma, genelleme yapma, benzer ve farklı yönleri bulma beceriye örnektir ve bir becerinin başarıyla yapılabilmesi, birden fazla bilginin aynı anda kullanılmasını gerektirir.

12 Yetkinlik Ne Anlama Gelir?
“Yetkinlik (competence)” Türkçe sözlükte “olgunluk, kemal, mükemmeliyet” olarak belirtilmektedir. Bu anlamda yetkinlik; bilgi ve beceri bakımından olgun olma, eksiksiz olma, Bir başka deyişle; bilgi ve beceri bakımından gelişmiş olma durumudur. Yetkinlik nasıl tanımlanabilir?

13 Nedir? “Yetkinlik” bir anlamda becerilere benzerler ancak çok daha karmaşık bir yapıya sahiptirler. Yetkinlik öğrenci başarısının gelişmesine yardım eden üst düzey düşünme becerilerdir. Yetkinlik aynı zamanda tavır almayı, bir duruş sergilemeyi içerir. Yetkinlikler bilgi ve becerinin özümsenmesini, öğrenilen bilgiyle doğrudan bağlantısı olmaksızın daha bireye özgü ve yaratıcı eylemlerin yapılabilmesini içerirler.

14 X 1. AŞAMA ÇALIŞMA ÜRÜNLERİ 2 4 5
Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları 4 Alan yeterlilikleri 5 Program yeterlilikleri ile öğrenme kazanımları ilişkisi Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları 3 Programın amacı Program yeterlilikleri Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 D1 X D2 D3 Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları Yükseköğretim yeterlilikler Çerçevesi Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları 1

15 PROGRAM YETERLİLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

16 Program Yeterliliği Nedir?
Program yeterlilikleri; öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadelerdir. Öğrencinin mezun olduğunda neyi bilmesinin, neyi yapabilmesinin ve nelere yetkin olmasının beklendiği program yeterlilikleri ile açıklanır. Eğitim amaçlarını karşılayan program yeterlilikleri, programda yer alan derslerin “amaç ve hedefleri ve öğrenme kazanımları” ile sağlanır.

17 Program Yeterliliklerinin Belirlenmesinde;
Nasıl Bir Program ? Nasıl Bir Mezun İstiyoruz? Sorularına Yanıt Ararız. Vizyon-Misyon Öğrencinin hangi yeterliliklere (bilgi, beceri ve yetkinliklere) sahip olması bekleniyor?

18 PROGRAM YETERLİLİKLERİNİ NASIL BELİRLERİZ?
Önce programın eğitim amaçlarını ve hedeflerini oluştururuz. Programın eğitim amaçları; Eğitim süreci sonunda mezunlardan gerçekleştirmeleri beklenen davranışları tanımlayan ifadelerdir. Eğitim amaçları ; bir programın eğitsel misyonunu nasıl planlamayı sağladığını ve paydaşlarının gereksinimlerini nasıl karşılayacağını bildiren açık, genel ifadelerdir. Programın öngörülen bu eğitim amaçlarını sağlayabilmesi için programdan beklenen “program yeterlilikleri” nin belirlenmesi gerekir. 

19 Program Yeterliliklerini Nasıl Belirleriz?
Program yeterlilikleri alan yeterliliklerine dayalı olarak belirlenir. Program yeterlilikleri açık, gözlenebilir ve ölçülebilir olarak ifade edilmelidir. Program yeterliliklerini bilgi, beceri ve yetkinlik başlıkları altında oluşturabiliriz. Programın yeterliliklerini karşılayacağı varsayılan dersler belirlenir Programa ilişkin içerik ve yapı oluşturulur (Müfredat geliştirme). Derslerin öğrenme kazanımları oluşturulur. Öğrenme-öğretme süreçleri ve değerlendirme yöntemleri kararlaştırılır. Dersin modülün iş yükü ve MKTS kredisini belirlenir.

20 NE? NEDİR? Öğrenciler ve mezunlar program yeterliliklerinin belirlenmesinde en önemli paydaşlardır. Öğrencilerin Ders Değerlendirme Sonuçları, Öğrencilere Ve Mezunlara Uygulanan Anketler, Öğrenci Başarıları, Sınıfta Kalma Oranları, Benzer Kurumlarla Karşılaştırmalar, Programın Analizi, Derslerin MKTS Hesaplamasına Katılan Öğrenciler Katkı Sağlayabilir.

21 Program Yeterliliklerine
Örnekler

22 Yaşlı Bakım Teknisyenliği Program Yeterlilikleri
Yaşlı Bakımı ile ilgili kullanılan terimleri tanımlar. Yaşlılıkta karşılaşılan hastalıklar, değişiklikler, fiziksel ve psikolojik durumlar konusunda bilgi sahibi olur. Yaşlı bakımı ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlara çözümler üretir. Yaşlıların düzenli ve sık aralıklarla sağlık kontrolünün yapılmasına destek olur. Herhangi bir hastalık durumunda tedavi planını izler. Yaşlı bakımında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemler alır. Yaşlı kişilerin kişisel bakımlarını ve ilaçlarını düzenler. Yaşlı kişilerin yaşam bulgularını ve ilaç uygulamalarını yapar. İlk yardım ile ilgili uygulamalar yapabilir. Yaşlı kişilerle sağlıklı iletişim kurar. Yaşlı bakımla ilgili mesleki gelişimleri izler. ………..

23 Zabıt Kâtibi Program Yeterlilikleri
Yargı ve kalem hizmetlerine ilişkin terimleri, kavramları tanımlar. Yargı ve kalem hizmetlerine ilişkin yasal düzenlemeleri açıklar. Soruşturma işlemlerini sıralar. Soruşturma işlemlerinin her birini sırasıyla tanımlar. Yargı ve kalem hizmetleri ile ilgili olarak kişilerle olumlu iletişim kurar. Yargı ve kalem hizmetlerinde etik kurallara uygun davranır. Görev tanımı içinde yer alan ilgili birimlerin görevlerini uygun biçimde yürütür. Soruşturma işlemlerini yürütür. ………..

24 Metal Doğrama Program Yeterlilikleri
Metal Teknolojisi (Alan) Kaynakçılık Isıl İşlem Çelik Konstrüksiyon Metal Doğrama Metal programının amacı; öğrencilere temel oksi-gaz ve sıcak şekillendirme, temel elektrik ark kaynağı, soğuk şekillendirme, demir doğrama, alüminyum doğrama, bilgisayar destekli çizim, temel elektrik ve teknik yabancı dil konularında bilgi, beceri ve tutum kazandırmak.

25 Metal Doğrama Program Yeterlilikleri
Metal doğrama ile ilgili temel terimleri tanımlar. Metal doğrama kullanılan malzemeleri tanımlar. Metal doğrama yapılacak iş ortamını düzenler. İş sağlığı ve iş güvenliği, yangın ve acil durum kurallarını uygular. Kalite yönetim sistemine uygun çalışır. Metal doğramada kullanılan malzemelerin bakımını yapar. Doğrama imalatı öncesi hazırlık işlemlerini içeren iş organizasyonunu planlar. Alanı ile ilgili gelişmeleri izler ve mesleki gelişim faaliyetlerine katılır. ………..

26 ÖĞRENME KAZANIMLARININ BELİRLENMESİ

27 ÖĞRENME KAZANIMI NE DEMEKTİR?
“Bir öğrenme kazanımı öğrencinin öğrenme dönemi sonunda ne bilmesini, ne anlamasını ve /veya yapabilmesinin belirlendiği ifadelerdir.” ( Donnelli ve Fitznaurice 2005 Akt. Kennedy, 2007), Bilgi, beceri ve tutum olarak ifade edilir. Öğrenme kazanımları, öğretilen konunun içeriğinden çok öğrencilerin neleri başardığına odaklanır. Öğrenme kazanımları öğrenme aktivitesi sonunda öğrencinin neyi yapabileceğine odaklanır. Ders içeriği ya da öğretim elemanının ne yapmak istediğini belirten ifadeler değildir.

28 Örnek : Öğretmen merkezli yaklaşımda kazanım ifadesi ; “İnsan hakları ile ilgili temel ilkeler ve uygulamalar kavratılacak” iken: Öğrenci merkezli yaklaşımda ; “İnsan hakları ile ilgili temel ilkeleri ve uygulamaları tanımlar” “İnsan haklarına ilişkin ilkeler ile ulusal hukuk arasında karşılaştırma yapar” şeklinde ifade edilir.

29 Öğrenme kazanımlarını yazarken;
Öğretim süreçleri (kazanımların nasıl kazandırılacağı, öğrencilerin etkileşimde bulunacakları öğretim aktiviteleri ne olacak?) ile Ölçme ve değerlendirme ( yazılı sınavlar, proje çalışması, testler, performans çalışması, yansıtıcı günlükler vb…) Arasında ilişki kurulmalıdır. Öğrenme kazanımlarının hepsi kesinlikle ölçülebilir olmalı, bir başka deyişle öğrencinin öğrenmesinin test edilebileceği şekilde yazılmalıdır.

30 ÖĞRENME KAZANIMLARI ÖĞRENCİYE NE KATKI SAĞLAR?
Öğrenme kazanımları ile öğretimin değerlendirilmesi arasında ilişki kurmak öğrenim deneyimini öğrenciler için daha şeffaf ve anlamlı kılmaktadır. Öğrenciler o ders için kendilerinden göstermeleri umulan beklentilerin farkında olurlarsa başarıları artmaktadır. Değerlendirme teknik ve ölçütlerin açıkça belirlenmesi öğrencilerin öğrenme kazanımlarını anlayabilmesinde yardımcı olacak en etkili yoldur. Öğrenme kazanımlarını bilmek öğrencinin öğrenme sorumluluğunu arttırmaktadır.(sorumluluk paylaşımı)

31 Biggs (2003) “Ne öğretmek istediğimiz, nasıl öğrettiğimiz ve nasıl değerlendirme yaptığımız birbiri ile dengeli olduğu zaman öğretim daha başarılı geçmektedir. Geleneksel öğretim yöntemleri bu dengeyi gözardı etmektedir. “ Akt. Kennedy, 2007

32 Öğrenme Kazanımlarını Nasıl Yazarız
Öğrenme Kazanımlarını Nasıl Yazarız? Öğrenme kazanımlarını yazmadan önce dersin amaç ve hedeflerini belirleyiniz. Amaçlar, Hedefler ve öğrenme kazanımları arasında ne fark vardır? Bir programın/dersin amacı; öğretimin niyetine yönelik genel bir ifadedir. Amaçlar, öğretmenin gözüyle yazılır. Örnek: Öğrencilere küreselleşmenin olumlu, olumsuz etkilerini tanıtmak Bir programın/dersin hedefi, öğretimin niyetine yönelik daha özel bir ifadedir. Örnek: Öğrenciler davranış ve hayat standartlarının bölgesel ve küresel çevrelere etkilerini anlayabilir.

33 Hedefler bazen öğretim niyeti, bazen de beklenen öğrenimler olarak yazıldığında öğrenme kazanımları ile karıştırılabilmekte Öğrenme kazanımları öğrencinin neyi başarmasının beklendiğini, bu başarıyı nasıl göstereceğini açık olarak ifade eder. Öğrenme kazanımları hedeflerden daha açık ve kesindir. Yazılımı daha basittir.

34 Öğrenme Kazanımlarının Yazılmasında Bloom’un sınıflandırılmasından yararlanılmaktadır.
Bloom’un düşünme düzeyleri sınıflaması ile öğrenme kazanımlarını yazmak kolaylaşmıştır. Bloom, düşünme davranışlarını en basit düzeyden (bilgiyi hatırlama), en yüksek düzeye (değerlendirme) doğru aşamalı bir şekilde sınıflanmıştır. Bu sınıflama daha karmaşık kavrama düzeyine ulaşabilmek için bizim var olan öğrenmemizi nasıl inşa edeceğimizi tanımlar. Bu sınıflamada her bir basamağa geçiş, öğrencinin daha altta bulunan basamağı başarı ile geçmesine bağlıdır. Öğrenme kazanımlarını yazarken öğretmenler bu aşamaları dikkate alarak, sürekli olarak öğrencileri sentez ve değerlendirme gibi daha üst düzeylerde düşünme yeteneklerine yönlendirilmelidir. Bu sınıflama ile her bir aşama için hazır bir yapı ve fiil listesi verildiğinden öğrenme kazanımlarının yazılması kolaylaşmaktadır. Öğrenme kazanımları, öğrencilerin bir öğrenme aktivitesi sonunda ne yapabileceği ile ilgilendiği için bütün fiiller aktif eylem fiilleridir.

35 6. Değerlendirme 5.Sentez Yapma 4.Analiz Yapma 3.Uygulama 2.Kavrama 1.Bilgi Bilgi; gerçeklerin, terimlerin, temel kavramlar ile gerçekleşen öğrenmenin sergilenmesidir. Anahtar Fiiller; tanımlar, düzenler, açıklar, toplar, tarif eder, yineler, sayar, inceler,bulur, seçer, belirler, etiketler, listeler, ezberler, isimlendirir, sıraya koyar, taslak oluşturur, sunar, aktarır, tanır, hatırlar, kaydeder, tekrarlar, yeniden yapar gösterir, ifade eder, tablo haline getirir, söyler, yazar

36 Örnek Öğrenme Kazanımı İfadesi;
Şeker hastası bir yaşlı ile ilgilenirken izlenilecek kriterleri listeler. Metal doğrama ile ilgili teknik terimleri açıklar. Yargı hizmetleri ile ilgili terminolojiyi hatırlar.

37 Kavrama; Öğrenilen bilginin anlaşılması ve yorumlanmasıdır.
6. Değerlendirme 5.Sentez Yapma 4.Analiz Yapma 3.Uygulama 2.Kavrama 1.Bilgi Kavrama; Öğrenilen bilginin anlaşılması ve yorumlanmasıdır. Anahtar Fiiller; İlişkilendirir, değiştirir, netleştirir, sınıflar, düzenler, karşılaştırır, dönüştürür, kod çözer, müdafaa eder, tanımlar, farklılaştırır, ayırt eder, tartışır, ayırır, değer biçer, izah eder, ifade eder, genişletir, geneller, belirler, örnekler, işaret eder, sonuç çıkarır, yorumlar, yerleştirir, başka kelimelerle açıklar,tahmin eder, farkına varır, bildirir, yeniden belirler, yeniden yazar, gözden geçirir, ayırır, çözer, çevirir.

38 Örnek Öğrenme Kazanımı İfadesi;
Medeni ve ceza hukuku arasında ayrım yapar. İş sağlığı ve güvenliğinin metal doğramadaki öneminin farkına varır. Hijyenin yaşlı bakımındaki önemini açıklar. Adalet ile psikoloji ilişkisini açıklar.

39 6. Değerlendirme 5.Sentez Yapma 4.Analiz Yapma 3.Uygulama 2.Kavrama 1.Bilgi Uygulama; Öğrenilen malzemelerin ve konuların yeni durumlarda kullanılmasıdır. Anahtar Fiiller; Uygular, değerlendirir, hesaplar, değiştirir, seçer, tanımlar, düzenler, gösterir, geliştirir, keşfeder, dramatize eder, çalıştırır, inceler, dener, bulur, örnekler, yorumlar, idare eder, değişiklik yapar, işler, organize eder, pratik yapar, tahmin eder, hazırlar, üretir, bağlantı kurar, programlar, ayırır, gösterir, taslağını yapar, çözer, çevirir, kullanır.

40 Örnek Öğrenme Kazanımı İfadesi;
Soruşturma işlemlerini sırasıyla uygular. Yaşlı kişinin ilaç uygulamalarını düzenler. Yaşlıların yara bakımları ile ilgili bilgileri uygular. Metal doğrama yapılacak yeri düzenler. Hukuk işlemlerinde teknolojiyi kullanır.

41 Analiz Yapma; Bilgileri kısımlarına ayırabilme becerisidir.
6. Değerlendirme 5.Sentez Yapma 4.Analiz Yapma 3.Uygulama 2.Kavrama 1.Bilgi Analiz Yapma; Bilgileri kısımlarına ayırabilme becerisidir. Anahtar Fiiller; Analiz eder, değer biçer, düzenler, böler, hesaplar, kategorize eder, sınıflar, karşılaştırır, bağ kurar, iki şey arasında farkı bulur, eleştirir, tartışır, sonuç çıkarır, karşılaştırır, farklılaştırır, ayırt eder, fark eder, bölüştürür, inceler, deney yapar, tanımlar, örnekler, çıkarım yapar, teftiş eder, araştırır, sıraya koyar, taslağını çizer, işaret eder, sorgular, ilişkilendirir, ayırır, alt bölümlere ayırır, test eder.

42 Örnek Öğrenme Kazanımı İfadesi;
Metal doğrama ile ilgili malzemelerin sertlik, yumuşaklıklarını analiz eder. Hukuk ve ceza mahkemeleri büro işlemlerinin benzerlik ve farklılıklarını karşılaştırır. Yaşlının yaşam bulgularını almamanın olası sonuçlarını tartışır.

43 Sentez Yapma; Parçaları bir bütün haline getirme yeteneğidir.
6. Değerlendirme 5.Sentez Yapma 4.Analiz Yapma 3.Uygulama 2.Kavrama 1.Bilgi Sentez Yapma; Parçaları bir bütün haline getirme yeteneğidir. Anahtar Fiiller; Tartışır, düzenler, toplar,kategorize eder, biriktirir, derler,birleştirir, oluşturur,düzenler, yaratır, tasarlar, geliştirir, planlar, yerleştirir, açıklar, formüle eder, geneller, üretir, birleştirir, bulur,yapar, idare eder,değişiklik yapar, organize eder, meydana getirir, planlar, hazırlar, önerir, yeniden düzenler, yeniden kurar, ilişkilendirir, yeniden organize eder, gözden geçirir, düzeltir, yeniden yazar, kurar, özetler.

44 Örnek Öğrenme Kazanımı İfadesi;
Yaşlı bakımı için bir program organize eder. Doğrama imalatı öncesi hazırlık işlemlerini planlar. Mahkemelerde karar öncesi ve sonrası işlemleri yeniden organize eder.

45 6. Değerlendirme 5.Sentez Yapma 4.Analiz Yapma 3.Uygulama 2.Kavrama 1.Bilgi Değerlendirme;Bir amaç için verilen malzemelerin değerini yargılama yeteneğidir. Anahtar Fiiller; Değer biçer, aslını öğrenir, tartışır, değerlendirir,iliştirir, seçer, karşılaştırır, sonuçlandırır, iki şey arasında farkı bulur, inandırır, eleştirir, karar verir, müdafaa eder, ayırt eder, açıklar, ölçer, sınıflandırır, yorumlar, yargılar, savunur, ölçer, yorumlar, yargılar, savunur, tahmin eder, tavsiye eder, ilişkilendirir, analizini yapar, gözden geçirip düzeltir, puanlar, özetler, destek olur, geçerli kılar, değer verir.

46 Örnek Öğrenme Kazanımı İfadesi;
Yaşlı bakım performansını değerlendirir. Malzeme seçiminin kesme, delme, bükme işlemlerindeki önemini değerlendirir. Doğramanın öngörülen yere uygunluğunu kontrol eder. Avukat ve noter katipliği işlemlerini karşılaştırır.

47 alanını temel almıştır.
Bloom, Çalışmalarında üç öğrenme alanını temel almıştır. Bilişsel Alan Duyuşsal Alan Devinimsel (Psiko-motor) Alan Bloom; duyuşsal ve psikomotor alanla ilgili araştırmalar yapmış ve aşamalar oluşturmuşlardır.

48 Duyuşsal Alanda Öğrenme Kazanımı Yazma
Bu alanda öğrenmenin duygusal kısmıyla ilgili bilgi almaya gönüllü olmaktan, inanç, fikir ve tutumların entegrasyonuna kadar çeşitlilik gösterir. Beş Kategoride toplanır.

49 5.Niteleme 4.Düzenleme 3.Değerlendirme 2.Yanıtlama 1.Alma
Niteleme; Bağımsız çalışmalarda güven, etik uygulamalara profesyonelce bağlılık gösterme Düzenleme; Değerleri bir araya getirme Değerlendirme; Değere karşı sorumluluk yükleme Yanıtlama; Kendi öğrenimine aktif katılım, sunu yapma, tartışmalara katılma Alma; bilgiyi almada gönüllü olma Aktif Fiiller; Harekete geçme, bağlı kalma, takdir etme,sorma, kabul etme, cevap verme, yardım etme, girişimde bulunma, zorlama, birleştirme, tam olarak uyma, işbirliği yapma, savunma, gösterme, ayırma , tartışma, sergileme, doğruluğunda şüphe etme, benimseme, takip etme, taşıma, başlatma, birleştirme, doğrulama, dinleme, sıraya koyma, organize etme, katılma, uygulama, üye olma, paylaşmak, yargılama, övme, sorgulama, ilişkilendirme, rapor etme, çözümleme, paylaşma, destekleme, sentez yapma, değer verme.

50 Örnek Öğrenme Kazanımı İfadesi;
Profesyonel ve etik standartların gerekliliğini kabul eder. Profesyonel yaşlı ilişkilerinde gizliliğin gerekliliğini takdir eder. Bağımsız çalışmak için gönüllü olmaya değer verir. Sınıfta bütün öğrencileri ve onların becerilerini ilişkilendirir. Yönetimin kamu sektöründe yüksek düzeyde değişiminden kaynaklanan zorluklarını takdir eder. Yaşlılarla iyi bir iletişim kurmak için gönüllülük sergiler. Kişisel düşünceler ve etik kaygılar arasındaki çelişkili sorunları çözer. Grup içinde öğretmenle ve sınıf arkadaşlarıyla tartışmalara katılır. Bakıma alınan çocukların iyiliği için sorumluluk yükler. Etik uygulamalara karşı mesleki bağlılık sergiler. Alanı ile ilgili mesleki gelişim faaliyetlerine katılır. Öğrendiklerini meslektaşları ile paylaşır. Kennedy (2007)

51 Psikomotor Alanda Öğrenme Kazanımı Yazma
Beyin ve kaslar arasında işbirliği içeren fiziksel becerileri vurgular. Psikomotor alan labaratuvar bilimi, sağlık, sanat, müzik, mühendislik, drama, beden eğitimi alanlarında kullanılmaktadır.

52 5.Benimseme 4.Telaffuz etme 3.Duyarlılık 1.Taklit 2.Manipülasyon
Benimseme; Düşünmeden doğal olarak yüksek düzeyde performans gösterme Telaffuz etme; iki yada daha fazla beceriyi birleştirerek seri eylemcileri koordine etme Duyarlılık; Orijinal kaynak olmadan kendisine verilen görevi yerine getirme Manipülasyon; Yönergeleri izleme Taklit; kişinin davranışını gözlemleme ve taklit etme Aktif Fiiller; Uyarlama, ayarlama, değiştirme, düzenleme, toplama, dengede tutma, bükme, inşa etme, ayarlama, koreografi, birleşme, düzenleme, kohya etme, dizayn etme, dağıtma, keşfetme, gösterme, ayırma, sökme, sergileme, parçalara ayırma, kullanma, tahmin etme, inceleme, gerçekleştirme, tamir etme, kavrama, bileme, kullanma, ısıtma, idare etme, tanımlama, ölçme, düzeltme, taklit etme, benzeme, karıştırma, işletme, organize etme, yerine getirme, sunma, kaydetme, arıtma, taslağını yapma, tepki gösterme ve kullanma.

53 Örnek Öğrenme Kazanımı İfadesi;
Yaşlıya uygun ilaçlarını zamanında verir. Tansiyon vb. ölçümlerini yapar. Metal doğrama işlemini iş analizine uygun olarak yapar. Soruşturma işlemlerinde sorumluluğu altındaki işlemleri uygun sırayla yapar. Kennedy (2007)

54 DİKKAT!!! Öğrenme Kazanımlarının Yazımında Genel Kurallar
Öğrenme kazanımlarını yazarken öğrencilerin dersin bitiminde ne yapabileceğini ya da neleri gösterebileceğine odaklanın. Öğrenme kazanımlarının programın amaç ve yeterlilikleri, dersin/modülün amacıyla ilişkili olmasına dikkat edin. Öğrenme kazanımlarını basit ve kesin terimlerle ifade edin. Kazanımlar öğrenciler, öğretmenler, işveren ve sınavı hazırlayan merkezce kolayca anlaşılabilsin. Genelde öğrenme ve kazanımları bir derste/modülde temel olan öğrenmeleri belirtir. Bu nedenle çok sayıda yüzeysel öğrenme kazanımları yerine az sayıda ve önemli olan öğrenme kazanımlarını belirleyin. Bir modül/ders için 8’den fazla öğrenme kazanımı yazılmışsa müfredattaki ayrıntılara çok fazla yer verilmiştir. Sınavda hepsinin değerlendirilmesi zor olabilir.(Moon,2002) Vingham (1999) modül /dersin 5-9 arasında öğrenme kazanımı olmasını önerir.

55 Öğrenme kazanımları basit ve açık dille ifade edilmeli geçerli ve güvenilir olarak ölçülebilmeli ve değerlendirilebilmelidir. Öğrenme kazanımlarını yazarken aktif fiiller kullanın.”bilmek”, “anlamak”, “takdir etmek”,”öğrenmek” “aşina olmak”, “maruz kalmak”, “tanımak”, “farkında olmak” gibi fiiller belirsiz fiillerdir. Bunlar öğrencinin süreç sonunda ne yapabildiğine değil, içinde bulunduğu sürece odaklanırlar. Yerine “çözmek”, “değerlendirmek”,”analiz etmek”,”belirlemek”,”tanımlamak”,”açıklamak”, “göstermek” gibi öğrencinin edindiği bilgiyi göstermesine yardımcı olacak aktif fiiller kullanın. Öğrenme kazanımlarının yazılmasında bir başka sorun, kazanımların öğrenmenin gösterilmesini değil, öğrenmeyi işaret ediyor olmasıdır. Örneğin; dersin sonunda öğrencinin laboratuarda sağlık ve güvenlik çalışmalarını bilmesi beklenmektedir. Biz öğrencinin bunları bildiğini ancak bu bilgiyi gösterecek imkanlar olduğunda anlarız.Kazanım da öğrencinin konuyla ilgili rapor yazması, açıklaması gibi eylemlerle ifade etmesi istenebilir. (Moon,2002)

56 Her öğrenme kazanımı için tek bir fiil kullanın.
Karmaşık cümlelerden kaçının. Gerekli durumlarda birden fazla cümle ile açıklama yapabilirsiniz. Öğrenme kazanımlarını yazarken başarılabilmesi açısından ayrılan zaman içinde ve kaynaklarla gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine dikkat edin. Öğrenme kazanımlarına son halini vermeden eski öğrencilerinize ve meslektaşlarınıza bu kazanımların Anlaşılır olup olmadığını, kapsam ve içerik açısından yeterli olup olmadığını sorun.

57 Öğrenme kazanımlarını yazarken BLOOM’un taksonomisinde en altta bulunan kategorilerden çok fazla yazmayın. Öğrencilerinizi daha yüksekte bulunan kategorilerde gerçekleştirdikleri öğrenmeleri göstermeleri için zorlayın. Öğrenme kazanımlarının yazılmasında; “bu dersin başarıyla tamamlanmasından sonra öğrenci yapabilir.” ifadesi kullanılabilir. Örneğin; Bir hastayı ekstra-oral-intra-oral muayene edebilir. Eldeki verilere bakarak hasta için tedavi planı formüle edebilir gibi.

58 Modülün amaçlarını ve hedeflerini belirle
Standart kurallara göre öğrenme kazanımlarını yaz Öğrencileri öğrenim kazanımlarına ulaştıracak öğretim ve öğrenme stratejisi geliştir. Öğrenme kazanımlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini test etmek için değerlendirme yöntemi dizayn et Aldığın dönüte göre gerektiğinde modülün içeriğini ve değerlendirmeyi değiştir.

59 ÖĞRENME KAZANIMLARININ ÖĞRETİMLE VE DEĞERLENDİRMEYLE NASIL İLİŞKİLENDİREBİLİRİM?
Öğrenme kazanımlarının yazılmasında kazanımların değerlendirilebilir olmasına önem verilmelidir. Doğrudan değerlendirme araçları yazılı sınavlar, proje çalışması, dosyalar, ayrıntılı puanlama teknikleri, tezler, yansıtıcı günlükler, performans değerlendirme. Dolaylı değerlendirme araçları işveren anketleri, benzer kurumlar arası karşılaştırma, mezun anketleri, sınıfta kalma oranları, müfredatın analizi vb. Öğretim elemanlarının en önemli güçlüğü, öğretim yöntemleri, değerlendirme teknikleri ve öğrenme kazanımları arasında dengeyi kurabilmektir. Öğrencilerden edinilen ders değerlendirme raporu sonuçları, öğrencilerin kendilerinden göstermeleri umulan beklentilerin farkında olduklarında daha başarılı olduklarını göstermektedir. Öğretim elemanı için hedefler öncelikli değerlendirme sonda yer alırken, öğrenci için değerlendirme en başta yer alır. Eğer müfredat, değerlendirmeye yansıtılırsa, öğretim elemanının öğretim aktiviteleri ile öğrencinin öğrenim aktiviteleri aynı amaca doğru gider.

60 KAZANIM-DEĞERLENDİRME İLİŞKİSİ
Değerlendirme izleme (biçimlendirici) ve son değerlendirme olarak tanımlanır. İzleme değerlendirmesi öğrenme amaçlıdır. Öğretim elemanını ve öğrenciyi de gelişimi hakkında bilgilendirir. Dönüt verebilir. son değerlendirme bir notun belirlenmesini sağlar ve öğrencinin performansını gösterir. Kullandığımız/seçtiğimiz değerlendirme yönteminin öğrenme kazanımlarının başarıya ulaşıp ulaşmadığını gösterebilir nitelikte olması gerekir. Örneğin sınıfta bir öğrencinin sunum yapması biçimlendirici değerlendirme için örnek olabilir. Bu öğrencilerin bilgisini, araştırma yapma, konuşma ve organizasyon yapma becerilerini arttırır. Öğrenciye sadece not verilmesi, onun performansı hakkında geri dönüt vermemektedir. Puanlama kriterleri oluşturmak gerekmektedir. Puanlama sistemi geliştirmek için (Monmouth Mullinix Üniversitesinin (URL12) önerdiği internet sayfasına bakabilirsiniz (Kennedy,2007)

61 Öğrenme Kazanımları Öğretme ve Öğrenme Aktiviteleri Değerlendirme
Bilişsel Duyuşsal Psikomotor Dersler Özel Dersler Münazaralar Laboratuar çalışmaları Klinik çalışmaları Gurup çalışmaları Seminer    Öğrenci (akran) gurupları Sunum Modül sonunda verilen sınav Çoktan seçmeli testler Kompozisyonlar Pratik değerlendirmeler Alan çalışması Klinik pratiği Proje çalışması Gösterme Bilgi Kavrama Uygulama Analiz Sentez Değerlendirme Düşüncelerin, fikirlerin ve tutumların entegrasyonu. Fiziksel beceriler edinme Öğrenme kazanımlarının, öğretim ve öğrenme aktivitelerinin ve değerlendirmenin ilişkilendirilmesi

62 Değerlendirme Çeşidi Neyin Test edildiği Uzun cevaplı testler, makale Kompozisyon sınavı Açık kitap sınav Evde alınan test Ezber, soruyu anlama/fark etme, sınav için hızlı biçimlendirme ancak daha az ezber, okuma, ilişkilendirme, organize teme ve uygulama Objektif testler Çoktan seçmeli Sıralanmış kazanım Farkına varma, strateji, kavrama, anlamanın hiyerarşileri Performans değerlendirmeleri Uygulama Seminer, sunum Poster Mülakat Kritik olaylar Proje Yansıtıcı günlük tutma Vaka çalışması, problemler Portfolyo Gerçek hayatta gerekli beceriler İletişim becerileri Alaka ve uygulama konsantrasyonu Aktif olarak tepki vermek Yansıtma, uygulama, ilişkiyi fark etme Uygulama, araştırma becerileri Uygulama, profesyonel beceriler Yansıtma, yaratıcılık, planlanmamış Kazanımlar Büyük gruplarda hızlı değerlendirmeler Kavram haritaları Venn diyagramları 1-3 dakikalık sınav soruları Kısa cevap Arkadaşa mektup Çıkarım. Kompoze Kapsama İlişkiler Anlama Seviyesi, ilişkiyi fark etme Bilginin hatırlanması, kapsama Bütün olarak anlama, uygulama, yansıtma Ana fikirlerin kavranması Değerlendirmede kullanılan görevler ve değişik öğrenmelerin değerlendirilmesi (Kennedy, 2007)

63 Öğrenim Kazanımları Öğretme ve Öğrenme Aktiviteleri Değerlendirme 10 Kredilik modül 200 puana eşittir. Bilişsel Sınıf yönetiminin ve disiplinin ana kurallarını fark eder ve uygular. Yüksek kalitede fen öğretiminin anahtar karakterlerini belirler. Ders planları için kapsamlı portfoyler geliştirir. Dersler (12) Özel dersler (6) Deneyimli fen öğretmenlerinin sınıflarının gözlenmesi (6) Modül sonunda verilen sınav Ders planlarından oluşan portfolyo (100 PUAN) Duyuşsal Görevlendirildikleri okullarda diğer eğitim kadrosundakilerle birlikte çalışmak için gönüllü olma. Akranlardan oluşan öğrenim projelerinde başarı ile katılma Okulda yol gösteren dönüt seanslarına katılma (4) UCC ekran destekli öğrenme (PAL-Peer Asisted Learning) Seanslarından üçüne katılma Akran grup sunumları Okulda rehberinden alınan rapor Proje sonundaki rapor (50 PUAN) Psikomotor Sınıfta güzel sunum becerileri gösterme Güvenli ve etkili laboratuar çalışması gerçekleştirme Öğretme pratiği 6 haftalık haftada 2 saat Laboratuar çalışması Öğretim uygulamasının denetimi Öğretim becerilerinin değerlendirilmesi Sınıf Yönetimi dersi için öğrenme kazanımları, öğretim-öğrenim aktiviteleri ve değerlendirilmelerin ilişkilendirilmesi

64 Öğrenme Kazanımları Kontrol Listesi
Süreç yerine sonuca odaklandım mı? Evet Hayır Öğretim sırasında kendi yaptıklarım/yapacaklarım yerine öğrencilerin öğretim sonunda yapabileceklerine ağırlık verdim mi? ( ) ( ) Her bir öğrenme kazanımını aktif bir fiille ifade ettim mi? Her bir öğrenme kazanımı için sadece bir aktif fiil kullandım mı? Bilmek, anlamak, öğrenmek, aşina olmak, maruz kalmak, tanımak, farkında olmak gibi belirsiz terimleri kullanmaktan kaçındım mı? Yazdığım kazanımlar gözlenebilir ve ölçülebilir mi? Kazanımlarım test edilebilir durumda mı? Öğrenme kazanımları tavsiye edilen sayıda mı? Verilen zamanda ve elde olan kaynaklarla bu kazanımlara ulaşılması gerçekçi mi? Hedeflenen öğrenme alanlarına (bilişsel, duyuşsal, psikomotor) uygun yazılmış mı? Alan için gereksinim duyulan bilgiyi, beceri ve tutumları yansıtıyor mu? Programın ve dersin genel amaçlarına uygun mu?

65 ÖĞRENME KAZANIMLARININ PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI

66 Dersimin öğrenme kazanımları hangi program yeterliklerini karşılıyor
Dersimin öğrenme kazanımları hangi program yeterliklerini karşılıyor? Ya da program yeterlilikleri hangi dersler ile karşılanıyor?

67 PROGRAM YETERLİKLERİ ve DERS KAZANIMLARININ İLİŞKİLENDİRİLMESİ
PY 1 PY 2 PY 3 PY 4 PY 5 PY 6 PY 7 PY 8 PY 9 PY 10 PY 11 PY 12 PY 13 PY 14 PY 15 PY 16 PY 17 PY 18 PY 19 PY 20 PY 21 D1 X D2 D3 D4 D5 D6 D1: Fen ve Teknoloji Öğretimi I D2: Eğitim Bilimine Giriş D3: Temel Matematik D4: Sınıf Yönetimi D5: Bilimsel Araştırma Yöntemleri D6: Türk Eğitim Tarihi Ders kazanımlarını program yeterlikleri ile karşılaştırmak için dereceleme sistemi oluşturulabilir.

68 ÖĞRENCİ İŞ YÜKÜNÜN HESAPLANMASI

69 Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) bağlamında öğrencilerin aldıkları derslerin iş yüklerinin hesaplanması gerekir. AKTS Öğretim etkinliklerinde Avrupa kapsamında bütünlük sağlama çalışmalarıdır. Bu sistemle farklı ülkelerde öğrenim gören öğrencilerin değişim programları çerçevesinde eğitim kurumlarında aldıkları derslerin denkliğinin sağlanması amaçlanır. AKTS ülkelerin eğitim sistemlerini tek tipleştirme çalışması değil, akademik tanınma için kullanılan bir araçtır.

70 AKTS Nasıl Hesaplanır? Bir öğrencinin bir yıllık tahmini iş yükü saat aralığında değişmektedir. Bu iş yükü öğrencilerin derse katılımlarından, ders içi ve dışı etkinliklere, projelere, birlikte ve bireysel çalışmalara, sınavlara, ödev, staj, arazi çalışmasına, kütüphane çalışmalarına kadar tüm etkinlikleri kapsar. Bir yarıyıl 30 AKTS kredisi saat Bir yıl 60 AKTS kredisi saat Bir AKTS kredisi=25-30 saatlik iş yüküne karşılık gelir. Öğrenciler AKTS’lerin belirlenmesinde öğretim elemanına katkı sağlar. Bir akademik yılı oluşturan tüm dersler için AKTS kredisi hesaplanırken, öğrencinin söz konusu ders için belirlenen öğrenme kazanımlarına ulaşabilmesi için yaklaşık iş yükünün gerçekçi bir bakış açısı ve öğrencilerin görüşleri de alınarak dayanaklarıyla belirlenmesi gerekir.

71 Dersin saati ile AKTS kredisi arasında doğrudan bir ilişki yoktur
Dersin saati ile AKTS kredisi arasında doğrudan bir ilişki yoktur.Örneğin bir saatlik teorik ders öğrencinin ayrıca 3 saat bireysel çalışmasını gerektirirken, iki saatlik seminer için öğrencinin bir hafta çalışması gerekebilir. Bu takdirde seminerin AKTS kredisi daha yüksek olur. İş yükü söz konusu ders için gerekli görülen tüm çalışmalar (dersin teorik süresi, uygulamaları, ödevler, projeler, araştırmaları proje çalışmaları, bireysel ve grup çalışmaları, sınavlar, internet taramaları, gerekli görülen süreler) dikkate alınarak hesaplanır. Örneğin tüm bu çalışma sürelerinin toplamı 150 saatlik bir iş yükünü içeriyorsa bu dersin AKTS kredisi 150/30= 5 AKTS’ dir. Bolonya süreci, bir dersin kredilerini ECTS ‘ye taşımak değildir.

72 KALİTE SÜREÇLERİ Doğru şeyleri, doğru yapmak olarak tanımlanabilir.
Bir şeyleri daha iyi yapabilme fırsatının ortaya çıkmasıdır. “Madrit Avrupa Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Agueda Benito”

73 Amaç; Avrupa Yükseköğretimi alanında Yükseköğretim kurumlarının birbirleri ile uyum içinde ve karşılaştırılabilir kalite düzeyinde hizmet vermeleridir.

74 Toplumun ve sektörlerin gereksinimlerinden bağımsız olarak kalite süreçlerini gerçekleştirmek güçtür. Her ülke kendi eğitim sistemine uygun kalite güvence standartları ortaya koymakta ve bu standartlar eşliğinde eğitim sistemini değerlendirmektedir.

75 Türkiye’de Kalite Güvence Sistemi, YÖDEK Tarafından Hazırlanmış Esaslara Göre
Yükseköğretim kurumları tarafından yıllık olarak gerçekleştirilen “iç değerlendirme” süreci ve bağımsız “dış değerlendirme” süreciyle kalite düzeylerinin onaylanması ile gerçekleştirilmektedir.

76 DAHA NİTELİKLİ BİR EĞİTİM İÇİN…
İletişim Prof. Dr. A. Gönül Akçamete Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Tel : Faks : Elmek : Teşekkür Ederim…