(Sosyolojik Düşünme ve Yazma)

... konulu sunumlar: "(Sosyolojik Düşünme ve Yazma)"— Sunum transkripti:

1 (Sosyolojik Düşünme ve Yazma)
Doç. Dr. Ali ARSLAN

2 İçindekiler Psikolojinin konusu ve amacı
Psikolojinin öteki bilimlerle ilişkisi Psikolojinin önemi ve yararı Pratik yararlar Psikolojinin kullanıldığı yerler Psikolojinin kullanılma alanları Psikolojinin bilimsel akademik dalları Meslekleşmiş uygulama alanları Psikolojinin olumsuz maksatlarla kullanılması

3 What do Sociologists do?
Sociology is the one social science which embraces the whole range of human activities and this makes it a very wide field of study. As a result, it offers many opportunities for specialisation and these are reflected in the work of sociologists (see our Study Groups). Students of sociology normally follow courses which offer a choice of specialisations as well as a grounding in the central tenets of the discipline. The following are some examples of specialisation: Economy, Work and Organisation The Conjunction of Biological and Social Relationships: the Family and Gender Social Identity:  Age, Class, Gender and Race Social Inequality Social Norms and Deviance Religion and Belief Systems Organisations and Bureaucracy Society and the Environment People, Health and Sociology of the Body

4 SOSYOLOJİK DÜŞÜNMEK YAZMAK
İKİ TEMEL HEDEF SOSYOLOJİK DÜŞÜNMEK YAZMAK

5 DÜŞÜNME

6 Sosyolojik Düşünme ve Yazma

7 Bilgi Bilginin hatırlanması ya da anlaşılması. Gösterilen eşyaların isimlerini söylemek, bir kavramı tanımlamak, bir nesne ya da olgu ile ilgili bazı özellikleri görünce tanımak. Hatırlar Tanımlar Belirler Tarif eder Söyler (anlatır) Betimler Listeler Eşleştirir İsimlendirir Kopya eder Seçer Bildirir Belirtir Tayin eder Sıralar İfade eder listeleme isimlendirme saptama gösterme anlama hatırlama eşleştirme tanımlama sınıflandırma yerleştirme taslak haline getirme örnek verme düşünceyi gerçekten ayırt etme

8 Kavrama Dönüştürür Çevirir Gerekçe belirler Savunur Ayırt eder Tahmin eder Nakleder Açıklar Kestirimde bulunur İzah eder Anlatır Bilgilendirir Genelleştirir Transfer eder Örnek verir Anlam çıkarır Sonuç çıkarır Başka sözcüklerle ifade eder Kendi cümleleriyle ifade der Yeniden yazar Özetler Anlama, çevirme, başka sözcüklerle anlatma, yorumlama ya da diğer biçimdeki materyallere dönüştürme yeteneği.İki nesneyi/olayı karşılaştırma, bir kavramı kendi kelimelerini kullanarak tanımlama, özetleme, orijinal bir örnek verme. Başka şekillerde ifade etme kanıtlama görselleştirme yeniden belirtme  yeniden yazma örnek verme özetleme anlatma yorumlama açıklama karşılaştırma dönüştürme ayırt etme tahmin etme

9 Uygulama Bütünüyle değiştirir Değişikliğe uğratır Hesaplar İlave eder/ekler Kanıtlar İspat eder Gösterir Keşfeder Ortaya çıkarır Oluşturur İşletir Kullanır Nitelendirir Yönetir Uygular Çözer Hazırlar Düzenler ... e benzetir Donatır Yapar/eder Yol açar Neden olur Meydana getirir Anlatır nakleder Tekrarlar/ yineler İlgi kurar Halleder Yararlanır Yardım eder Yararlı hale getirir Üretir Bilgiyi kullanma ve bilgiyi bir ortamdan diğerine transfer etme yeteneği (Öğrenilmiş bilgiyi yeni durumlarda kullanma). Bir matematik problemini çözmek, önerilen bir iş planının sonuçlarını tahmin etmek. uygulama sınıflandırma değiştirme eyleme geçirme sunma hesap etme yürütme çözme resimleme hesaplama yorumlama maniple etme kestirme gösterme

10 Analiz Parçalar Bozar Böler Dağıtır Ayırır Ayrıştırır Grafikle şemayla diyagramla gösterir Çizerek anlatır Ayırt eder ve seçer Farklılaştırır Fark gözetir ve ayrı tutar Tanılar / teşhis eder Özdeşleştirir Örnekler Resimler Sebep-sonuç ilişkisi çıkarır Tarif eder Anlam çıkarır Sonuç çıkarır Taslağını çıkarır Ana hatlarını belirler isabet eder /isabet ettirir ... ya işaret eder / gösterir Anlatır Nakleder ilişki kurar İlgili bulur Seçer Çözüm yolu arar / bulur Bölümlere / gruplaral sınıflara ayırır İlave eder Çoğaltır Bağlantı kurar ve sağlar Ayrıntıları saptama ve bir durumun ya da bilginin parçalarını ayrıştırma ve bulma yeteneği.İlke ve genellemeleri tanıma gibi davranışları içerir. zıtlıkları belirleme karşılaştırma kategorize etme taslak halinde anlatma bağlantı kurma analiz etme düzenleme sonuç çıkarma seçme şemalaştırma ayırt etme

11 Sentez tartışma planlama karşılaştırma yaratma yapılandırma
Sınıflandırır Vasıflandırır Kategorize eder Birleştirir Birleşir Yaratır Özgün bir kompozisyon /şiir yazar Beste yapar Meydana getirir Tasarlar Planlar Düzenler / tertipler Desenler Dizayn eder Tasarımlar Çözüm yolu bulur/yaratır Hazırlar Proje haline getirir Organize eder / Örgütler Yeniden düzenler Gözden geçirir Kontrol eder Üretir Açıklar İzah eder / anlatır Tekrarları /yineler Nitelendirir Değiştirir / değişikliğe uğratır Yeniden yazar Özetler Sebep-sonuç ilişkisini kullanır Yönetir Yönlendirir Bahis konusu eder Not eder/ kaydeder Rapor eder Hazırlar İlave eder / çoğaltır Seçer Tamamları bütünleştirir Dikte eder Önerir / teklif eder Tercih eder Büyük resmi oluşturmak için parçaları birleştirme yeteneği. Öğrencinin bir problemle ilgili öğeleri düzenlemesi, farklı kaynaklardan bilgileri kullanarak kendine özgü bir ürün geliştirmesi davranışlarını kapsar. tartışma planlama karşılaştırma yaratma yapılandırma  yeniden düzenleme hazırlama organize etme tasarım yapma hipotez bulma destekleme yazma rapor çıkarma toplama uyarlama geliştirme

12 Değer biçer ... ile karşılaştırır
Sonuçlandırır Sonuç çıkarır Karar verir Birleştirir Çelişkileri bulur / gösterir Farkı / farklıyı bulur / gösterir Eşini bulur gösterir Benzerini bulur / gösterir Karşıtını bulur gösterir Yanlış ve hataları bulur / gösterir Yargılar Önemini vurgular İlave eder bütünleştirir Nitelendirir Bir fikri pekiştirir Savunur / destekler Farka dikkat eder Teşhis eder Fark gözetir Yaratır Gerekçe gösterir Mecaz düşünceleri anlar Serbestçe kullanır Ölçüt koyar Çevirir / dönüştürür Anlam çıkarır bir dilden diğerine aktarır Sebep-sonuç ilişkisiyle değerlendirir Fırsat yaratır Kılavuzluk eder Kritik eder rehber olur Açıklar Yorumlar Aktarır/ bilgilendirir / Eleştirir Rapor eder Sorgular Kodlar Kanıtları doğrular teyit eder Tarif eder / betimler / tasvir eder Değerlendirme Bir değeri ya da bilgiyi uygun kriterler kullanarak sorgulama yeteneği, belirli bir görüş ya da öneriyi eleştirmek ya da savunmak gibi davranışları içerir. eleştirme kanıtlama  tartışma sebepleri destekleme sonuçlandırma takdir etme oranlama değerlendirme seçme tahmin etme yargılama savunma değer biçme

13 En çok bilinen düşünme türleri
Eleştirel düşünme, Bilimsel düşünme, Problem çözme, Analitik düşünme, Tümevarım, tümdengelim Realistik düşünme, İdealistik düşünme…..

14 Analitik düşünenler olgu, rakam, yön ve nedenlerle ilgilenirler.
Düşünme Türleri Analitik düşünenler olgu, rakam, yön ve nedenlerle ilgilenirler. Kavramsal düşünenler zihinlerinde hep problemin ait olduğu büyük tabloyu resimlemek isterler. Soyut düşüncelere ilgi duyarlar. Yapısal düşünenler ise, problemin asıl nedenini bulmak için sistematik bağlantılar kurmayı denerler.

15 Düşünme Türleri Sosyal düşünenler, ortak çözüm önerileri geliştirmeye çalışanlardır. Herkesle konuşur, ortak çözümler bulmak için uğraşırlar. İnsanların duygu ve düşüncelerini anlamak onların düşünme tarzının en karakteristik özelliğidir. Başkalarının fikrini almak ve herkesin kabul edeceği ortak bir zemin bulmak en önemli şeydir onlar için. Önemli olan insanlardır, onların düşünceleridir, hisleridir .

16 Düşünmeyi öğrenme, farklı şekillerde düşünebilmektir .
Düşünme Türleri Düşünmeyi öğrenme, farklı şekillerde düşünebilmektir .

17 6 Şapkalı Düşünme Tekniği
Edward de Bono tarafından geliştirildi Beyaz şapka: Daha çok olgu ve rakamlarla ilgilenilir.

18 6 Şapkalı Düşünme Tekniği
Duygusal olanlarla ilgilenilir

19 Her şeyin niçinini olumsuz yönden gösterenleri temsil eder
6 Şapkalı Düşünme Tekniği Siyah şapka: Her şeyin niçinini olumsuz yönden gösterenleri temsil eder

20 İyimser düşünenleri temsil eder.
6 Şapkalı Düşünme Tekniği Sarı şapka: İyimser düşünenleri temsil eder.

21 Yaratıcı ve yeni fikirlere açık olan insanları temsil eder .
6 Şapkalı Düşünme Tekniği Yeşil şapka: Yaratıcı ve yeni fikirlere açık olan insanları temsil eder .

22 Mavi şapkalı düşünürler kontrolle ilgilenirler .
6 Şapkalı Düşünme Tekniği Mavi şapka. Mavi şapkalı düşünürler kontrolle ilgilenirler .

23 6 Şapkalı Düşünme Tekniği
Beyaz Şapka: Tarafsız ve objektif düşünce Kırmızı Şapka: Duygusal bakış açısı Siyah Şapka: Karamsar ve olumsuz düşünce Sarı Şapka: Umutlu ve olumlu düşünme Yeşil Şapka: Yaratıcılık ve yeni fikirler Mavi Şapka: Kontrol

24 Sosyolojik düşünme ve toplum
Sosyolojik düşünme için sosyal olay ya da olgunun olması gerekir. Sosyal bir olayın gerçekleşmesi için ise, en az iki insanın bir araya gelmesi gereklidir. İnsanlar, tarih boyunca her zaman sürekli birlikte yaşamaktadırlar.

25 Sosyolojik düşünme ve toplum
Doğayı düzenlemeye çalışan ve aynı zamanda çoğalma, korunma gibi ihtiyaçlarını karşılayabilmek için küçük topluluklar içinde yaşayan insanlar, bir yandan doğaya egemen olmaya çalışırken diğer yandan da birbirleriyle karşılıklı etkileşim içinde bulunarak yaşamaya çalışırlar.” 

26 Sosyolojik düşünme ve toplum
Sosyolojik düşünce, toplumdaki pratik hayat ile aklın etkinliğinin bütünleşmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur.  

27 Sosyolojik düşünme ve toplum
İnsanlar, ihtiyaçlarını ve ortak ihtiyaçlarını karşılayabilmek için kendi aralarında birleşmek ve örgütleşmek zorundadırlar. Bu olgu toplumu ve toplumsal yaşamın temelini oluşturmuştur.

28 Sosyoloji Sosyoloji, insan davranışı ile ilgilenir.
İnsan da etkileşimle şekillenir. Sizin kim olduğunuz,ne düşündüğünüz,ne yaptığınız, bulunduğunuz grupların sizi nasıl etkilediğinden şekillenir. Sosyologlar, grupların insanların gruplardan nasıl etkilendiğini, (Aile, millet, dünya ), grupların nasıl oluştuğunu ve onu oluşturan bireylerin bu grupları nasıl muhafaza ettiğini araştırır.

29 BÜTÜN İÇİNDEKİ YERİN NERESİ?
SOSYOLOJİK HAYAL GÜCÜ BÜTÜN İÇİNDEKİ YERİN NERESİ?

30 Birey ve tarih

31

32

33

34 Farklı açılardan bakmak/teori

35 Farklı açılardan bakmak/teori

36 SOSYOLOJİ MÜTENEVVİ BİR BİLİMDİR.
tU

37

38

39

40

41

42 NASIL SOSYOLOG OLUNUR? KOŞUCU O DURUMA GELEBİLMEK İÇİN UZUN SÜRE HAZIRLANIR

43 Sosyolojik düşünme ve toplum
Sosyolojik düşünce: Toplumsal olguların bir bütünü olan toplum veya toplumsal yaşamın çeşitli yönlerinin pratikten hareket ederek, sistemli bir mantıksal bütün içinde değerlendirilmesidir. Sosyolojik düşünce ortaya çıkan engeller önünde bir soruşturma tutumu takınarak sürekli olarak kendisini yeniler ve yenilediği ölçüde de yapıda yeni etkileşimlerin kaynağı olur.

44 Sosyolojik düşünme ve toplum
Sürekli bir dönüşüm içinde olan toplumsal yaşam, ekonomik gelişme, teknik ilerleme ve nüfus hareketleri gibi toplum içinde ortaya çıkan değişimlerle, insanın ruh yapısını, duyma, düşünme, algılama ve isteme tarzlarını etkilemektedir.

45 Sosyolojik düşünme ve toplum
Dolayısıyla sosyolojik düşünce, birbiri üzerine yapılanan soyut ve somut düzeydeki bu değişmelerin alanı olan toplumsal yaşam dinamiğinin sistemli bir biçimde değerlendirilmesidir.

46 Sosyolojik Bilginin Kaynağı
Sosyolojik bilginin kaynağı, insanın tutum ve davranışlarıdır. Sosyal ilişki esnasında meydana gelen etkilenme de mevcut şartların dışında farklı bir bilgi kaynağıdır.

47 Sosyolojik Bilginin Kaynağı
Sosyolog, incelediği davranışları çeşitli araçlar kullanarak kavrar ve yorumlar. Bu davranışların sosyal realitede nasıl iseler öylece anlaşılabilmesini sağlayacak belirli bir tarz, bakış açısı, teknik veya metot kullanılması gerekmektedir.

48 Sosyolojik Bilginin Kaynağı
Sosyolog, sadece düşünerek kalmaz, aynı zamanda ampirik veriler toplayarak toplum açıklamasını yapmaktadır. Kaydedilmiş bilgi de, örneğin tarihi bilgiler de sosyolojide bir kaynak olarak kullanılabilir. Tutum ve davranışların gözlemlenmesi, deneyler, raporlar, kayıt ve dokümanların analizleri, mülakat ve anketler sosyologlar için çeşitli bilgi edinme yollarıdır.

49 Vapurdan çıkan insanların davranışlarını gözlemlemek, günlük gazeteleri taramak sosyolog için bir veri kaynağıdır. Sosyoloğun yaptığı sosyolojik bir araştırma: genel olarak sosyal olgular arasındaki ilişkiler ve bunlardan genellemeler yapılarak ortaya çıkarılabilecek çalışmalardır.

50 Sosyolojik Düşünme İnsan ve toplum arasındaki ilişkinin ve etkileşimin kendine has kuralları vardır. Sosyal hadiseler olup bittikten sonra sosyologlar tarafından belli bir zaman süreci esas alınarak, mümkün olan tüm detaylarıyla sebep sonuç ilişkileri analiz edilmekte ve bu hadisenin bağlı olduğu sosyal kurallar tespit edilmektedir. Sosyolojik düşünme ile, sosyal olguların bağlı bulundukları kurallar, bir düşünme tarzı veya bir kavrayış şekli ile sosyologun zihinsel faaliyetlerini düzenlemektedir.

51 Niçin Sosyolojik Düşünme
Niçin sosyolojik düşünme sorusuna verilecek cevap, niçin sosyoloji sorusuna verilecek cevap ile hemen hemen aynıdır. Çünkü sosyolojinin önemi ortadadır. Şöyleki, sosyoloji, bir tek bakış açısı ile değil, diğer bilim dallarının bulgularını da hesaba katarak, sosyal realitenin mümkün olan en geniş şekliyle kavranmasını sağlamaktadır.

52 Niçin Sosyolojik Düşünme
Sosyolojik düşünme tarzı, araştırmaların bir kısım faktörlerde yoğunlaşarak diğerlerinin ihmal edilmesiyle meydana gelecek muhtemel değerlendirme hatalarını önleyecektir.

53 Sosyolojik Düşünmede Bütüncül Bakış
Sosyal realitenin bütün boyutlarıyla ele alınması sosyolojinin temel yaklaşımıdır. Örneğin, "...sosyal vakıaların sadece sosyal faktörler arasındaki karşılıklı tesirin bir neticesi olmadığı, hatta coğrafî ve fizikî çevre şartları ile sosyal şartlar arasında da karşılıklı bir tesir münasebetinin mevcut olduğu ve olması gerektiği" de sosyolojinin vardığı bir sonuçtur.

54 Diğer bilimler, sebep sonuç ilişkilerinde bakış açılarına göre belirli faktörleri ele alırken, sosyoloji bütüncül karakteriyle realitenin tümünün kucaklamaktadır.

55 Sosyolojik Düşünmede Bütüncül Bakış
Bu nedenle, sebeplerin bir kısmının ihmal edilmesiyle yapılmış olan analizlerde bazı eksiklikler olmaktadır. Sosyolojik düşünen bir araştırmacı, kendisini sosyal olayların çok sebepliliğini de göz önünde bulundurarak çok yönlü olarak analiz eder.

56 Diğer Bakış Açıları ile Bir Karşılaştırma
Piyasada çok satılmakta olan bir dergiyi örnek olarak alalım. Eğer iktisadî düşünülürse, bu derginin fiyatının ucuz olduğu ve fiyat-talep dengesi sonucu çok miktarda satıldığı neticesine varılır. Psikolojik düşünüldüğü takdirde dergideki renkli fotoğrafların okuyucu etkilediği ve daha çok dergi satılmak isteniyorsa daha cazip resimlerle donatılması gerektiği sonucu ortaya çıkar. Siyasal düşünmenin bulacağı sonuç ise geniş bir kesimin siyasi görüşünün dergide yansıtıldığıdır. Bu değerlendirmelere göre derginin fiyatı artırıldığında ya da fotoğraflar azaltıldığında satış miktarı düşecektir.

57 Diğer Bakış Açıları ile Bir Karşılaştırma
Bu gayet yüzeysel bir değerlendirmedir ve mesela başka siyasal görüş sahibi insanların dergiyi okumasını veya fiyatının artmasına rağmen satışının düşmemesini açıklamamaktadır. Halbuki sosyoloji bütün bunları birer faktör olarak yerli yerince kabul edip, aralarındaki ilişkiyi, sosyal oluşun diğer faktörlerini de hesaba katarak değerlendirmektedir. İktisadi Sosyolojik Düşünme Siyasal Diğerleri Psikolojik

58 YAZMA

59 Yazmak, fotoğraf çekmek gibidir
Odaklanmanız gerekir.

60 İyi bir araştırma sorusu sormalısınız
ARAŞTIRMA SORUNUZ NE? İyi bir araştırma sorusu sormalısınız

61 SOSYOLOJİK BİR YAZI YAZMAK, İYİ BİR SOSYOLOJİK SORU SORMAYI GEREKTİRİR.

62 İyi Yazamıyorsanız

63 Bir disiplin Bir beceri Bir sanat
Eleştirel Okuma Bir disiplin Bir beceri Bir sanat

64

65 Sosyal Bilimlerle karşılaştırma
Sosyoloji Nedir? Sosyoloji ve Psikoloji Sosyoloji ve Siyaset Bilimi Sosyoloji ve Tarih Sosyoloji ve Felsefe Sosyoloji ve Antropoloji Sosyoloji ve Ekonomi

66 Sosyal Bilimlerle karşılaştırma
Davranış Psikoloji Ekonomi Din Siyaset Tarih

67 Sapkın davranış

68 Sosyoloji- Psikoloji Benzerlik: Her ikisi de, tutumlar, inançlar, davranışlar, heyecanlar, insanlar arası ilişkiler Farklılıklar: Psikoloji bireysel düzeyde, sosyoloji bireyi grupla ilişkili ele alır. Sapkın Davranış Psikoloji: Zihinsel uyumsuzluğun hangi biçiminden kaynaklanıyor. Sosyoloji: Hangi sınıf ya da grup mensupları daha fazla suç davranışı gösterirler.

69 Sosyoloji- Siyaset Bilimi
Benzerlik: Hükümet, iktidar Farklılıklar: SB, farklı hükümet biçimleri, bunun felsefesi ve siyasi süreleri, sosyoloji: SD, Siyasi yapı, davranış ve kurumlar arasındaki ilişkiyi inceleyebilir Sapma Davranışı Siyaset Bilimi: Sapkın davranışı düzenleyen kanunlar Sosyoloji: SD, ideolojik inanç veya sınıflarla ilişkisini inceleyebilir.

70 Sosyoloji- Tarih Benzerlik: İnsan hayatını incelemesi Farklılıkar:
Tarih: Önemli tarihi bireylerin etkisi veya belli olayların nedenleri Sosyoloji: Ünlü ya da sıradan insanların sosyal hayatı değiştirme nedenleri veya sonuçları Sapma Davranışı Tarih: Sapkın insanların oluşturdukları davranışın motivasyonu ve sonuçlarını açıklamaya çalışır. Sosyoloji: Toplumun sapkın davranışı tanımlama ve kontrol etme yollarını açıklamaya çalışır.

71 Sosyoloji- Felsefe Benzerlik: Hayatın doğası ile ilgili inançlar
Farklılıkar: Felsefe: Belli mantık kuralları ile soyut nedenleri açıklar Sosyoloji: Somut verilere dayanarak gerçek dünyada insanların ne yaptığının bilgisini açıklamaya çalışır, tecrübi/ampriktir. Sapma Davranışı Felsefe: İyilik, şeytan gibi kavramlarlar sapma davranışını uygun biçimde açıklamaya çalışır Sosyoloji: Somut bir grupta insanlar neyin iyi ve kötü olduğuna inanrak sapkın davranmaktadırlar.

72 Sosyoloji- Antropoloji
Benzerlik: Sosyal Hayat: Kültür, İnanç, karar verme, ilişki vb. Farklılıkar: Yaşamadığımız bizden ötedeki toplumları inceler ve karşılaştırmalar yapar. Sapma Davranışı Antropoloji: Antropologlar, sanayileşmemiş ilkel kabilelere giderek sd. İnceler ve kıyaslama yapar Sosyoloji: Bir toplum üzerinde çalışır.

73 Sosyoloji- Ekonomi Sapma Davranışı
Benzerlik: Toplum ürün ve hizmetleri nasıl üretip dağıtıyor. Farklılıklar: Ekonomi, ekonominin kendi kurallarını odaklanır. Sosyoloji, ekonominin diğer süreç ve kurumları nasıl etkilediği ve etkilendiğini anlamaya çalışır. Sapma Davranışı Ekonomi: Sapkın davranışın milli gelire katkısı ve maliyetini inceleyebilir. Sosyoloji: Üst sosyal sınıflar tarafından ekonominin nasıl elde tutulup soygun ve hırsızlık gibi sd oluşturduğunu ve bu gruplara giremeyenlerin ürün ve hizmetleri nasıl adaletsiz paylaştıklarını

74 SOSYOLOJİK SORU SORMA TAKTİKLERİ
Sosyoloji odaklanır ve metodla çalışır. Sosyolojik hayal gücünün «tarih» boyutunu hatırla Sosyolojik hayal gücünün «biyografi» boyutunu hatırla Bireyler, gruplar, roller, ilişkiler, toplumlar ve zaman periyotları arasındaki farklılıkları ile ilgili sor. Basitçe «Evet» veya «Hayır» denilemeyecek soru sor Bir çırpıda cevap verilebilecek bir şey için sor Farklı bir şey belirtmediğin takdirde, iki ya da daha fazla kavramla ilişkilendirilebilecek soru sor. Bilgiye ulaşıp, cevabını bulabileceğin soru sor. Belirlenen hacimde cevaplayabileceğin soru sor.

75 YAZMA İLE İLGİLİ TEMEL PRENSİPLER

76 Düşünme ve Okuma Yazma, Düşünme ile ilgilidir.
Bir konuyu anlamak için bilenme şansıdır. Yazamıyorsan, iyi anlamadığının işaretidir. Yazma pratiği ile ince ve dakik yazabilmeyi, İnce ve dakik yazabilme ile de ince ve dakik düşünebilmeyi kazanırsın.

77 İletişim kur, kusma (geri çıkarma)
Hocayı memnun etmek Yazarak iletişim kurmak

78 Temel Prensipler İletişim kur, kusma (geri çıkarma) Hocayı memnun etmek İletişim kurmak Senin için önemli olan bir noktaya odaklan Yazarın görüşünü geliştir Açık ve net ol Yazma pratik yapmayı ve sıkı çalışmayı gerektiren bir sanat

79 Temel Prensipler Yaz, yeniden yaz ve edit et. (tashih) Eleştirileri ve tavsiyeleri al Bir tartışma FİKRİN, TARTIŞMA noktan ve bakış açın olsun. Somut ol, tartışmanı deliller üzerine kur, onları çok iyi resimlerle destekle

80 Eleştirel Okuma Cümle cümle okuma. Etkili ve etkin okuma tekniklerini kullanarak, odaklanarak ve stratejik oku. Bu stratejiler; temel noktaları tanımlayabilmene, okuduğunu yeniden hatırlamana, yazarın ana tartışma noktalarını ve iddialarını analiz etmene yardımcı olur.

81 Eleştirel Okuma Bir okuyucunun okuduklarından anladıklarını derinleştirmek için püf noktaları. İyi ve kötü not alma teknikleri Örnek ile öğren… iyi yazıları oku…

82 Eleştirel Okuma Eleştirel okuma rehberi
Eleştirel okuyucu olmak, yazarın perspektiflerini, faraziyelerini ve tartıştığı konulardaki delillerini sorgulamak demektir. Zihnini aşağıdaki işlemleri yapabilecek şekilde eğit. Yazılanları pasif bir şekilde aynen kabul etme. Önemli olan ile önemli olmayanı ayırt et. Eleştirel okuma süreci mühendislik gibidir. Yeniden yerine koyup birleştirebilmek için tartışmadaki parçaları ayrıştırmayı gerektirir.

83 Eleştirel Okuma Aşağıdaki temel soruları sorman, yazarın mantığını ve tartışmasının yapısını anlamayı mümkün kılar. Okurken kendine şu soruları sorman, atlanabilecek kısımlar ile önemli olan kısımları ayrıştırmanı mümkün kılar.

84 Eleştirel Okuma 1. “ÖZET” veya Metin ne söylüyor?
Bu kitapta sorulan ve cevabı verilen soru nedir? Başka bir deyişle, yazarın çözmeye çalıştığı bilinmezi veya tartıştığı problemi nedir? Sonunda soru işareti bulunan ve kitabın ana iskeletini kuran BİR TEK CÜMLE kur. Uzun veya kısa olması önemli değil, önemli olan bu çekirdek soruyu yakala. 2. Yazarın ana tartışma noktası ya da tezi nedir? Bunu yakalaman ana ekseni yakalaman anlamına gelir. 3. Yazar, tezini desteklemek için hangi delilleri ortaya koyuyor? Önemli olan her detayı ortaya koymak değil, 4. Yazarın sonucu ne?

85 ELEŞTİREL OKUMA 2. “Analiz”, ya da “Metin ne anlama geliyor?”
Yazarın ana tartışmasını dayandırdığı temel faraziyeler nelerdir? Yazar, iddiasını desteklemek için hangi delilleri ortaya koyuyor? Tartışma ikna edici mi? Yazarın tartışmasını eleştirebilir misiniz? edebilir misiniz?

86 ELEŞTİREL OKUMA 3. “Öyleyse Ne”, ya da “Metin Niçin Önemli?”
Yazarın gündemi ne? Eğlendirmek, bilgi vermek, harekete geçirmek, tartışmak Kitap aldığın dersle ilgili diğer okumalarına, ya da diğer derslerle ilgili okumalarına, tartışmalara, dünyaya nasıl bağlanıyor?

87 ÖDEVİ ANLAMAK İstenileni tam olarak anla
Yazmanı bitirdikten sonra geriye dönüp istenilenleri tam olarak yerine getirip getirmediğini ve eksik bir şey bırakmadığını kontrol et. Yazma görevinin yarısı ne yapacağının ana hatlarını belirlemektir.

88 METNİ ÖZETLEMEK Yazmaya hazırlanma: İyi bir özet çıkarmak için bütün metnin iyi anlaşılması çok önemlidir. Özet çıkarmanın temel taşları: Başlıkları zihninde tutarak, metnin tamamını gözden geçir. Eğer başlıklar yok ise, metni bölümleri ayırmaya çalış. Bu göreve niçin atandığını düşün. Ne çeşit bir metinle uğraştığına karar vermeye çalış. Bu önemli bilginin tanımlanmasına yardımcı olur. Önemli bilgileri işaretleyerek ve notlar alarak metni oku. Kendi kelimelerinle, her bölümün temel noktalarını yazarak not al. Ana konunun temel destek noktalarını yaz, ancak detaylara boğulma Uygun değişiklikler yaparak süreci yeniden incele.

89 METNİ ÖZETLEMEK Özet yazmada 3 temel unsur vardır:
1. Özet, orijinal metnin bütününü kapsamalı. 2. Malzeme tarafsız bir şekilde olmalı 3. The summary should be a condensed version of the material, presented in your own words. * * Also do not include anything that does not appear in the original. (Do not include your own comments or evaluation.) And Be sure to identify your source.

90 Bir metni yorumlama veya açıklama Mukayese etme ve karşılaştırma
Ödevi anlamak Metni özetleme Bir metni yorumlama veya açıklama Mukayese etme ve karşılaştırma Bir tartışmayı veya teoriyi eleştirme veya değerlendirme Bir teoriyi uygulama Bir araştırma yazısının unsurları

91 BİR TARTIŞMAYI ORGANİZE ETMENİN YÖNTEMLERİ
Yazara parelel Konuya parelel Giriş Kısaca konunun önemini belirt Tez cümlesi Destekleyici nokta BİRİNCİ ÇALIŞMA Birinci yazarın çalışmasının özeti Nokta ile ilişkisi İKİNCİ ÇALIŞMA İkinci yazarın çalışmasının özeti SONUÇ Tezi bir daha ifade et Tartışmanı nasıl delillendirdiğini göster Birinci çalışmayı özetle İkinci çalışmayı özetle Üçüncü çalışmayı özetle BİRİNCİ DESTEKLEYİCİ NOKTA Yazar + 1. nokta İKİNCİ DESTEKLEYİCİ NOKTA Yazar + 2. nokta ÜÇÜNCÜ DESTEKLEYİCİ NOKTA Yazar + 3. nokta Tezleri bir daha ifade et

92 İyi noktaları da unutma Önemli noktaları belirt
Bir tartışmayı veya teoriyi eleştirme veya değerlendirme Boşluklara bak İyi noktaları da unutma Önemli noktaları belirt Yazar sana karşı nasıl savunma yapar Kendi görüşünün analizi ile konunun analizini karıştırma

93 BİR TEORİYİ UYGULAMA

94 Literatür araştırması İçerik Veri ve yöntemler Bulgular
BİR ARAŞTIRMA YAZISININ PARÇALARI Giriş Literatür araştırması İçerik Veri ve yöntemler Bulgular SONUÇ VE TARTIŞMA

95 YAZMA SÜRECİ Konuyu dikkatle ele al Açık uçlu konular Tartışma
Bir şey ifade etmeyen bir şeyi alabilirsin Küçük bir şey yaz ve sonra derinleş Senin için bir şey ifade eden konuları ve soruları seç Başka bilim adamlarını ilgilendiren sorular sor Uzmanlık oluştur

96 YAZMA SÜRECİ Yazmaya Yaklaşım Yazmaya başlamadan önce düşün Notlar al
Sorular sor /Kim,Ne, Ne zaman, Nerede, Niçin? Bir tanımlama yaz Özgür yaz Fikirlerini haritalandır

97 YAZMA SÜRECİ Organizasyon ve Outline İlk adımlar Outline’nın önemi
Outline nasıl kurulur Şekil konulacak Template 37

98 YAZMA SÜRECİ Yazarın kilitlenmesi ve gerginliği

99 YAZMA SÜRECİ Taslak, gözden geçirme ve tashih Nasıl gözden geçirilir
Beklentiler: Mükemmel, İyi, Normal, Zayıf Yazma Kağıt iade edilirse

100 YAZMANIN MEKANİĞİ

101 6 şapkalı düşünme tekniği
Düşünür olmaya niyet etmek önemlidir, çünkü bu nadir görülen bir davranıştır. (Bono 19) Düşünür olmak, bilinçli bir şekilde düşünür olmayı gerektirir. (Bono 21) Eğer bir düşünür gibi hareket ederseniz,-örneğin düşünme şapkasını takarsanız- bir süre sonra gerçekten bir düşünür olup çıkarsınız. Düşünceleriniz hareketlerinizi izleyecektir. Oynadığınız rol gerçek olacaktır. (Bono 18) Düşünme şapkası İdare edici düşünme. Geri plandaki günlük düşünme işleri idare etmek içindir. Bilinçli düşünme Harita yapmakla ilgili düşünme (Bütünü görüp haritasını çıkaran) AEİ: Artı, Eksi, İlginç HAYDİ HEMEN ŞİMDİ ŞAPKANI GİY (Konsantrasyon kitabını okut) Düşünür rolünü oynamak, düşünür olmak için atılan değerli bir adımdır. (Bono 24) Düşünme şapkasının amacı bilinçli düşünmektir. Siz onu bilinçli bir şekilde takın. Herkes koşar, ama bir atlet bu işi bilinçli bir şekilde yapar.

102 SOSYOLOJİK SORU 100 YIL ÖNCESİNE GÖRE TÜRKİYEDE DAHA FAZLA MI ÜST SINIFLARA ÇIKILABİLİYORDU? ZAMAN MANTIKLI CEVAP VERİLEBİLME MANTIKLI İNSANLAR FARKLI GÖRÜŞ SUNABİLMELİ CEVAP VERİLEBİLİR VE TARTIŞILABİLİR

103 ANADOLU SERMAYESİ 10 YIL ÖNCESİNE GÖRE DAHA MI MERKEZE YAKLAŞIYOR?
ANADOLU SERMAYESİ 10 YIL ÖNCESİNE GÖRE DAHA FAZLA MI YÖNETİME KATILIM İMKANI BULUYOR?

104 MANTIK VE YAPI, ORMANDIR.
CÜMLELER AĞAÇLAR MANTIK VE YAPI, ORMANDIR.

105

106

107

108 SOSYOLOJİK DÜŞÜNME UYGULAMALARI
Kitabın amaçları şunlardır: Entelektüel çevreyi takdir, sosyolojik sorgulama macerasını ve bu sorgulamanın öğrencilerin hayatına uygunluğunu tanımayı sağlamak Yansıtıcı, yaratıcı ve eleştirel düşünme olan düşünme süreçlerinin üç aşamasını anlamayı geliştirmek Düşünme süreçlerini sosyolojik problemlere uygulama becerisini geliştirmek Düşünme mükemmelliğine yönelik alışkanlık ve tutumlar geliştirmek Öğrencileri, disiplinin tartışılan konularına girmeye teşvik etmek

109 SOSYOLOJİK DÜŞÜNME UYGULAMALARI
Makro değil, mikro bakış açısıyla

110 1. DÜŞÜNMENİN SOSYOLOJİDEKİ ROLÜ
Makro değil, mikro bakış açısıyla

111 1. DÜŞÜNMENİN SOSYOLOJİDEKİ ROLÜ
Yaygın yanlış anlamaların aksine, sosyoloji; ne bir sosyal çalışmadır, ne de toplum hakkında ortaya konulan sağduyulu düşüncelerin bir koleksiyonudur. Sosyoloji; kolektif insan davranışının bilimsel çalışmasıdır ve odak noktası, diğer bilimlerden, özellikle diğer sosyal bilimlerin çoğundan daha geniştir. Biyoloji, hayvan ve bitki yaşamının fiziksel doğasına; psikoloji, insan davranışına; antropoloji, insan ve toplumların kökeni ve gelişimi üzerine odaklanmaktadır. sosyoloji; sosyologların, insan etkinliği (human agency) adını verdikleri, amaçlı davranışlar ile ev, okul, ibadet yeri, hükümet, iş, eğlence ve iletişim medyası vb. çeşitli organizasyonlar arasındaki etkileşim ile ilgilenmektedir.

112 1. DÜŞÜNMENİN SOSYOLOJİDEKİ ROLÜ
Gerçeklik sorunları: “Olayda gerçekten ne oldu (olayların ve bu olaylara karışan insanların oluşum sırası nedir?); Yorum konuları: Buradaki ilgi, gerçeklere değil; bu gerçeklerin anlaşılma biçimlerinde toplanmaktadır. Buradaki hayati soru da, “Hangi yorum, en mantıklı yorumdur?” sorusudur. Nedensellik konuları: Bu konulardaki odak noktası, bir şeyin niçin olduğudur? Burada sorulabilecek başlıca soru, bu durumu hangi eylem ya da durumun ortaya çıkardığı veya etkilediğidir.” Sorumluluk konuları: Bu konular, olayın kendisi ile ilgili değil, nedenin sorumluları ile ilgilidir; sorumluların hesap verebilmesi ile ilgilenilir. Buradaki can alıcı soru, “Olayın kontrolünde kim/kimler vardı ve bu bakımdan tartışmalı da olsa kim suçlanabilir? Etki konuları: Buradaki uyuşmazlık, bir olay ya da olgunun sonuçlarının üzerinedir. Sonuçların zaten gerçekleştiği durumlarda; temel soru, “Bu etkiler önceki olay ya da olguya atfedilebilir mi?” şeklinde iken; sonuçların henüz gerçekleşmediği durumlarda da, “Hangi sonuçlar ortaya çıkabilir?” şeklindedir.

113 1. DÜŞÜNMENİN SOSYOLOJİDEKİ ROLÜ
Ahlaki konular: Bu tür konular, davranışın ahlaken doğru ya da yanlış olup olmadığı üzerinde durur. Burada sorulabilecek temel soru, söz konusu davranış, herhangi bir ahlaki zorunluluğu ya da bir ideali ihlal ediyor mu? Şeklindedir. (Örneğin; mesleki bir sırrı, kabul görmüş bir şerefi, adalet idealini, tarafsızlık veya dürüstlüğü koruma gibi.) Sosyologlar ahlaki konuları şu iki yoldan birisi ya incelenen konunun ahlaki göstergelere ve tasarıma sahip olup olmadığını düşünerek ya da kendi araştırma faaliyetlerini kendileri yaparak gerçekleştirirler. Etkinlik ve etkililik konuları: Bu konular, bir eylem planının, niyet edilen amaçları gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceği, ya da makul bir zaman, enerji /veya para maliyeti ile yapıp yapamayacağı ile ilgilidir. Buradaki anahtar soru, “bu planın çalışıp çalışmayacağı/ ya da etkili bir şekilde işleyip işlemeyeceği ile ilgili delillerin ne kadar kuvvetli olduğu” sorusudur. Öncelik durumları: Tipik olarak bu tür durumlar; insanların, iki çatışan görüşün veya eylem durumunun önemli olduğunu kabul ettikleri, fakat hangisinin daha önemli olduğu konusundan anlaşılamadıkları durumlardır. Buradaki sorulabilecek soru da, “Hangi görüş ya da eylem, önce gelmelidir, niçin?” sorusudur.