OKUMA EĞİTİMİ • İnsanoğlunun gelişmesinde ve ilerlemesinde şüphesiz en büyük katkılardan birisi olan okuma faaliyetleri de gelişigüzel yapılacak bir eylem.

OKUMA EĞİTİMİ • İnsanoğlunun gelişmesinde ve ilerlemesinde şüphesiz en büyük katkılardan birisi olan okuma faaliyetleri de gelişigüzel yapılacak bir eylem değildir; bunun aksine oldukça karmaşık ve özel bir eylemdir. İyi bir okuyucunun ne okuyacağım, nasıl okuyacağım, niçin okuyacağını bilmesi ve okuma eylemi sırasında tam bir yoğunlaşmayla, karşı karşıya bulunduğu metni kavramaya ve ondan sonuç çıkarmaya çalışması gerekir.

OKUMA EĞİTİMİ •Tanımlar
Okuma, kelimelerin duyu organları yoluyla algılanıp anlamlandırılması, kavranması ve yorumlanmasına dayanan zihinsel bir etkinliktir. Okuma, bir konuyu öğrenmek için, yazıya geçirilmiş bir metne bakarak bunu sessizce çözümleyip anlama ya da aynı zamanda seslere çevirme işlemidir. Okuma, yazılı bir metni gözle izleyip anlamını kavramak, gerekirse seslendirmektir. Okuma, bilişsel davranışlarla psikomotor becerilerin ortak çalışmasıyla, yazılı sembollerden anlam çıkarma etkinliğidir.

OKUMA EĞİTİMİ Yazılı veya basılı metin,
•Özellikler • Yönleri Yazılı veya basılı metin, Duyu organlarıyla bu metinlerin algılanması, Okunan metinlerin anlamlandırılması ve yorumlanması. Fizyolojik yönü Netlik Açısı (Görme Yelpazesi), Netlik Alanı (Aktif Görme Alanı), Göz Ses Genişliği, Okuma Mesafesi Psikolojik yönü Sosyolojik yönü

OKUMA EĞİTİMİ Okuma anlam kurma sürecidir. Okuma akıcı olmalıdır.
•İlkeler Okuma anlam kurma sürecidir. Okunan yazının konusunu/temasını saptamak, Anlaşılmayan kelime ve cümleleri anlamak, Yazının ana fikrini bulmak, Yazının yardımcı fikirlerini görüp anlamak, Yazının genel yapısını anlamak. Okuma akıcı olmalıdır. Okuma stratejik olmalıdır. Okuma motivasyonu gerektirir. Okuma devamlı gelişen bir eylemdir. Okuma bir iletişim kurmadır.

OKUMA EĞİTİMİ •Süreç Okuma öğrenimi süreci, değişik aşamalardan oluşmaktadır. Bunlar; Dildeki seslerin akustik analizi, Harflerin optik analizi, Ses-harf ilişkilerini tanıma ve beyne yerleştirme, Harf ve harf kombinasyonlarının sözcük oluşturmaları, Sözcük ve cümlelerin anlamlarını anlama.

•OKUMA TEORİ ve MODELLERİ
OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TEORİ ve MODELLERİ GELENEKSEL TEORİLER Şifreyi Çözme Teorisi Görsel Birleştirme Teorisi Kelimeyi Bütün Algılama Teorisi Tahmin Etme Teorisi GELİŞİMSEL MODELLER Açıklayıcı Okuma Modeli Etkileşimsel Okuma Modeli Okuma Teknikleri Modeli Örnekleme Modeli

• OKUMA ÖNCESİ• OKUMA ESNASI•OKUMA SONRASI
OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TEKNİKLERİ • OKUMA ÖNCESİ• OKUMA ESNASI•OKUMA SONRASI OKUMA ÖNCESİ Okumayı Planlama Teknikleri Ön bilgileri harekete geçirme Tahmin etme, Okuma amacını belirleme Metni tanıma ve yöntem belirleme Metni hızlıca gözden geçirme

OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TEKNİKLERİ • OKUMA ÖNCESİ• OKUMA ESNASI•OKUMA SONRASI OKUMA ESNASI Kelimeleri tanıma teknikleri Sık sık tekrarlanan kelimeleri belirleme Ses-şekil ve metindeki ipuçlarını inceleme Kelime gruplarını okuma Çok az geçen kelimeleri tanıma teknikleri Ses-şekil ipuçlarını inceleme Söz dizimsel ipuçlarını inceleme Yeni bir kelimenin anlamını bulmak için metinden yararlanma Bir sözlüğe başvurma

OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TEKNİKLERİ • OKUMA ÖNCESİ• OKUMA ESNASI•OKUMA SONRASI Cümlede bağ kurma teknikleri Noktalama işaretlerinden yararlanma, Dil bilgisi ipuçlarından yararlanma Bağlaçların anlamını yorumlama Bir grup kelime içinde bir kelimenin yerini değiştirme Uzun bir cümleyi anlamlı birimlere ayırma Kelimenin yerine kullanılan ve değişen kelimeler arasındaki ilişkileri yorumlama Cümleler arası bağ kurma teknikleri Bağlaçları izleme İki cümle arasındaki bağları yorumlama

OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TEKNİKLERİ • OKUMA ÖNCESİ• OKUMA ESNASI•OKUMA SONRASI Paragraflar arası bağ kurma teknikleri Paragrafın konusunu açma Ana fikrini bulma Yardımcı fikirleri bulma Metni okuma teknikleri Okumayı sürdürme Anlamayı sürdürme Görselleri inceleme Satırların üstünden geçme ve altını çizme Anlaşılmayan yerleri belirleme Anlam kaybını önlemek için metni küçük birimlere ayırma Okunan bilgilerle ön bilgiler arasında bağlar kurma Kendi kelimeleri ile metni tekrarlama Not alma

OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TEKNİKLERİ • OKUMA ÖNCESİ• OKUMA ESNASI•OKUMA SONRASI Metni anlama teknikleri Metnin konusunu belirleme Metnin ana fikrini bulma Yardımcı fikirleri bulma Anlatım yapısını belirleme Metnin yapısını belirleme Öğrenilen bilgileri ilişkilendirerek düzenleme Çıkarım yapma Bilgiyi yapılandırma teknikleri Metnin önemli noktalarını belirleme Okuma öncesi yapılan tahminleri doğrulama Kendi bilgileriyle okuduğu bilgiler arasında bağlar kurma Benzetmelerden yararlanma Sınıflama, sıralama, ilişkilendirme vb. Sorgulama ve çıkarım yapma

OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TEKNİKLERİ • OKUMA ÖNCESİ• OKUMA ESNASI•OKUMA SONRASI OKUMA ESNASI Bilgiyi düzenleme teknikleri Metni özetleme Bilgileri bir kavram şeması, anlam-kavram haritası veya grafikle düzenleme Metnin şemasını çıkarma Tamamlama şemaları ve tablolarından yararlanma

OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TEKNİKLERİ • OKUMA ÖNCESİ• OKUMA ESNASI•OKUMA SONRASI OKUMA SONRASI Metni değerlendirme teknikleri Metindeki bilgileri sorgulama Metindeki bilgileri eleştirme, yorumlama Okuma amacına ulaşma durumunu değerlendirme Anlamasını değerlendirme

OKUMA EĞİTİMİ •GÖRSEL OKUMA ve SUNU Şekil, sembol, resim (karikatür), grafik tablo, beden dili, doğa ve sosyal olaylar gibi görselleri okuma, anlama ve yorumlamadır. • Düşünmeyi geliştirir. • Anlamayı geliştirir geliştirir. • Öğrenmeyi geliştirir. • Bilgileri bütünleştirir. GÖRSEL OKUMA YAKLAŞIMLARI Geleneksel-Semiyolojik Yaklaşım Bilişsel Yaklaşım Psikofizyolojik-Yapılandırmacı Yaklaşım

OKUMA EĞİTİMİ •METİN VE TÜRLERİ Bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriyle oluşturan kelimelerin bütününe «metin» denir. Üç çeşit metin vardır: Bilgilendirici Metin listeleme-tanımlama, kronolojik sıralama, açıklama, karşılaştırma ve kıyaslama, problem çözme, sebep sonuç ilişkisi Öyküleyici Metin Serim,düğüm,çözüm Şiir

•Okuma Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler
OKUMA EĞİTİMİ •Okuma Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler 1. Metinler, Türk Milli Eğitiminin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olmalıdır. 2. Metinlerde milli, kültürel ve ahlaki değerlere, milletimizin bölünmez bütünlüğüne aykırı unsurlar yer almamalıdır. 3. Metinlerde siyasi kutuplaşmalara ve ayrımcılığa yol açacak bölücü, yıkıcı ve ideolojik ifadeler yer almamalıdır. 4. Metinlerde öğrencilerin sosyal, zihinsel, psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkileyebilecek cinsellik, karamsarlık, şiddet vb. ögeler yer almamalıdır. 5. Metinlerde insan hak ve özgürlüklerine, insani değerlere aykırı ögeler yer almamalıdır.

OKUMA EĞİTİMİ •Okuma Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler 6. Metinler, dersin amaçları ile kazanımlarını gerçekleştirecek nitelikte olmalıdır. 7. Metinler kitapların yanı sıra, ansiklopedi, ansiklopedik sözlük ve süreli yayınlardan da seçilmeli, ayrıca öğrencileri söz konusu kaynaklara yönlendirici nitelikte olmalıdır. 8. Metinler, öğrencilerin ilgi alanlarına ve seviyesine uygun olmalıdır. 9. Metinler, işlenecek süreye uygun uzunlukta olmalıdır. 10. Metinler, Türkçenin anlatım zenginliklerini ve güzelliklerini yansıtan eserlerden seçilmelidir.

OKUMA EĞİTİMİ •Okuma Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler 11. Metinler; dil, anlatım ve içerik açısından türünün güzel örneklerinden seçilmelidir. 12. Metinlerde tutarlılık ve bütünlük olmalıdır. 13. Dünya edebiyatından seçilen metinlerin çevirilerinde, Türkçenin doğru, güzel ve etkili anılmış olmasına özen gösterilmelidir. 14. Metinler, öğrencilerin dil zevkini ve bilincini geliştirecek, hayal dünyalarını zenginleştirecek nitelikte olmalıdır. 15. Metinler, öğrenciye eleştirel bir bakış açısı kazandıracak özellikler taşımalıdır.

OKUMA EĞİTİMİ •Okuma Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler 16. Metinler, öğrencinin kişisel gelişimine katkıda bulunacak ve onlara estetik bir duyarlılık kazandıracak nitelikte olmalıdır. 17. Metinler, öğrencilerin duygu ve düşünce dünyasını zenginleştirrne amacına yönelik olarak farklı yazar ve şairlerden seçilmelidir. 18. Metinler, yazar ve şairlerin yalnızca edebi yönlerini ön plana çıkarmalıdır. 19. Metinler, öğrenciye okuma sevgisi ve alışkanlığı kazandıracak nitelikte olmalıdır. 20. Metinler bir bütün halinde alınmalıdır; ancak eğitsel yönden uygun olmayan ifadeler çıkarılabilir.

OKUMA EĞİTİMİ •Okuma Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler 21. Her metin, öğrencinin söz varlığını zenginleştirecek yeni öğrenilecek söz ve söz gruplarına vermeli; ancak bu oran metni oluşturan kelimelerin yüzde beşini geçmemelidir. 22. Ders kitabında, yıl içinde bir yazardan ikiden fazla metin işlenmemelidir. 23. Metinler, içeriğe uygun çeşitli görsel materyallerle (fotoğraf, resim, afiş, grafık, karikatür, çizgi film kahramanları vb.) desteklenmiş olmalıdır. 24. Romandan, tiyatro metninden, biyografik ve otobiyografik eserlerden alınan bölüm kendi içinde bütünlük taşımalıdır.

OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA TÜRLERİ Okuyucunun Amacına Göre
Eğlenmek için Okuma Bilgilenmek için Okuma Metnin Türüne Göre Seçmeli Okuma Tam Okuma Göz Hareketlerine Göre Dik Okuma Çapraz Okuma Zikzak Okuma Okuyucunun Kullandığı Yönteme Göre Sesli Okuma Yarı Sesli Okuma Sessiz Okuma Kullanılan Materyale Göre Kitaptan Okuma Ekrandan Okuma Kişilere Göre Bağımsız Okuma Paylaşarak Okuma Birlikte Okuma

•OKUMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ •Program ve Kaynaklara Göre
OKUMA EĞİTİMİ •OKUMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ •Program ve Kaynaklara Göre Sessiz Okuma Sesli Okuma Göz Atarak Okuma Özetleyerek Okuma Not Alarak Okuma İşaretleyerek Okuma Yöntemi Tahmin Ederek Okuma Soru Sorarak Okuma Söz Korosu İle Okuma Okuma Tiyatrosu İle Okuma Ezber Yaparak Okuma Metinlerle İlişkilendirerek Okuma Tartışarak Okuma Eleştirel Okuma ASOAT (Araştırma- Sorgulama- Okuma- Anlatma- Tekrar İnceleme) Hızlı okuma Görsel Okuma Seçmeli Okuma *Dijital Okuma (E-Okuma/Online Okuma/Ekrandan Okuma) *Kütüphane Okuryazarlığı *Bilgi Okuryazarlığı *Medya Okuryazarlığı *Harita Okuryazarlığı *Finansal Okuryazarlık

•OKUMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
•SESSİZ OKUMA Amaç: Öğrencilerin akıcı ve hızlı okumalarını sağlamaktır. Sessiz okuma, göz hareketleri ve beyinde meydana gelen okuma sürecine dayanmaktadır. Sesli ve sessiz okuma arasındaki en önemli fark, sesli okumanın sadece anlamayı değil, anlatmayı da kapsamasıdır. Uygulama: Sessiz okuma, her gün veya haftada bir defa uygulanabilir. Öğrenciler, sınıfta okunacak olan herhangi bir metni veya kendi istedikleri bir kitabı öğretmenin belirlediği bir sürede okurlar. Bütün sınıf sessiz okuma sürecine katılırken, öğretmen de sessiz okuyarak öğrencilere örnek olur. Bu süreçte öğrencilerin başkalarını rahatsız etmeden okumalarına dikkat edilir. Sessiz okuma sürecinin sonunda, sınıfça veya grup içinde metinle ilgili tartışmalar yapılır. “Bu kitabı neden seçtiniz?”, “Kitapta ilginizi çeken noktalar nelerdir?”, “Bu kitabı arkadaşlarınıza tavsiye etmenizin sebebi nedir?” gibi sorular sorularak öğrencilerin kitapla ilgili görüşleri alınır. Öğrenciler, metinde ilgilerini çeken veya anlamadıkları bölümleri, metni okurken neler hissettiklerini yazılı veya sözlü olarak ifade ederler

•SESLİ OKUMA Amaç: Öğrencilerin okunan metinde geçen kelimelerin nasıl telâffuz edildiğini ve hangi bağlamda kullanıldığını anlamalarını sağlamaktır. Sesli okuma, öğrencilerin okuma seviyesini belirlemeye yardımcı olurken, dinleyenlerin zihinsel faaliyetlerinin gelişmesine de katkı sağlar. Öğrencilerin düzgün konuşma yeteneğini geliştirir. Sesli ve güzel okuma, dinleyicilerin konuya ilgi duymasını sağlar ve okuma zevki uyandırır. Uygulama: Sesli okuma farklı şekillerde yapılabilir. Birinci yol, öğretmenin açık ve anlaşılır bir biçimde, herkesin duyacağı bir ses tonuyla örnek okuma yaptıktan sonra, öğrencilere metni kavramaya yönelik sorular sorması ve etkinlikler yaptırmasıdır. İkinci yol, öğretmenin örnek okumasından sonra bir öğrencinin sesli okumasıdır. Üçüncü yol ise, yine öğretmenin örnek okumasından sonra öğrencilerin gruplara ayrılarak her gruptan bir öğrenci veya grubun tamamının sesli olarak okumasıdır. Sesli okumanın en önemli şartı, kelimeleri doğru telâffuz etmek, okuma zevki uyandırmak ve konuşur gibi okumaktır. Sesli okumada hızlı okumaktan çok, uygun yerlerde duraklama yapmak önemlidir.

•GÖZ ATARAK OKUMA Amaç: Konunun ayrıntılara girilmeden, ana hatlarıyla kavranmasıdır. Uygulama: Metnin içeriğini anlamak ve istenen bilgiye ulaşmak için önce metnin başlığına bakılır; uzunluğu ve biçimi incelenerek metin şekil bakımından değerlendirilir. Metnin konusunu anlamak için gözler hızla metin üzerinde gezdirilir. Zihinde oluşan soruların cevabı olabilecek cümleler bütün olarak okunur. Böylece ayrıntılar atlanarak ana fikre ulaşılmış olur. Öğretmen, verilen metnin ana fikrinin bulunması için belirli bir süre verir. Bu süre sonunda öğrencilerin verdikleri cevaplar tartışılır ve ana fikir söylenir. Bu yönteme genellikle herhangi bir yazı ya da kitabın içeriği hakkında fikir sahibi olmak, onu tanımak ve okuyup okumamaya karar vermek istediğimiz zamanlarda başvururuz

•ÖZETLEYEREK OKUMA Amaç: Konunun ana hatlarının kavranmasını sağlamaktır. Uygulama: Metni okumaya başlamadan önce, tahtaya “Metinde geçen şahıs ve varlıklar kimlerdir?”, “Olaylar nerede ve ne zaman geçmektedir?”, “Metnin giriş ve sonuç bölümlerinde ne tür değişiklikler olmuştur?” gibi sorular yazılır. Öğrencilerden metni dinlerken veya okurken bu soruların cevaplarını bulmaya çalışmaları istenir. Okuma süreci zaman zaman kesintiye uğratılarak öğrencilere okunan bölümün özetini çıkarmaları için süre verilir. Okuma bittikten sonra, her bölümün özetini bir veya iki cümle ile yeniden ifade etmeleri ve bu cümleleri birleştirerek tek bir paragrafa dönüştürmeleri istenir. Metin ikinci kez okunur ve öğrenciler gerekli düzeltmeleri yaparlar

•NOT ALARAK OKUMA Amaç: Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak, onların önemli bilgi, düşünce ve olayları hatırlamalarını sağlamaktır. Uygulama: Sesli ve sessiz okuma sırasında öğrencilerden, okuma amaçlarına göre not almaları istenir. Bunun için öğrencilere farklı çalışma kâğıtları verilebilir. Sesli okuma öncesinde öğrencilere, metnin türü ve konusu hakkında bilgi verilerek not alma sırasında dikkat etmeleri gereken noktalara değinilir. Öğretmen, önemli cümleleri veya bölümleri ikinci kez okuyarak öğrencilerin dikkatini çeker. Okuma sonunda öğrencilerin aldıkları notlar değerlendirilir. Sessiz okuma sırasında öğrenciler, kartlara veya kâğıtlara önemli gördükleri yerleri not ederler.

•İŞARETLEYEREK OKUMA Amaç: Konuyu anlamaya yardımcı olacak anahtar kelime ve kavramlar ile önemli görülen yerlerin belirlenmesidir. Uygulama: Not alma yönteminden farklı olarak öğrenciler, önemli gördükleri yerleri metin üzerinde işaretler. Öğrenciler altını çizdikleri veya çeşitli işaretlerle belirledikleri bölümleri, kendi cümleleriyle ifade ederek anlamlı bir metin oluştururlar. Böylece, metin ana hatlarıyla kavranmış olur.

•TAHMİN EDEREK OKUMA Amaç: Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak için metinde geçen duygu, düşünce ve olaylarla ilgili merak uyandırmaktır. Uygulama: Öğrencilere, metinde geçen bazı kelime ve ifadelerin metnin devamı hakkında fikir verebileceği açıklanır. Tahmin ederek okuma çeşitli yollarla yapılabilir: 1. Metnin verilen kısmı öğrenciler tarafından okunur. Öğretmen, öğrencilerden “metinde gelişen ve gelişebilecek olayları” iki ayrı sütuna listelemelerini ister. Metnin kalan bölümü öğretmen tarafından okunduktan sonra metindeki olayların nasıl sonuçlandığı ayrı bir sütuna yazılır. Bunun için öğrencilere her bölümle ilgili düşüncelerini yazmaları için üç sütundan oluşan çalışma kâğıdı verilir. 2. Öğretmen metnin bir kısmını sesli okur. Öğrencilerde merak uyandıran ifadeler ve bunlarla ilgili sorular tahtaya yazılır. Metnin devamında soruların cevapları bulundukça üstleri çizilir. 3. Öğretmen, öğrencilerden metni okumaya başlamadan önce, metnin başlığı ve görsel unsurlardan hareketle metnin içeriğine yönelik tahminlerde bulunmalarını ister. Sesli okuma sırasında duraklamalar yaparak “Sizce bundan sonra ne olabilir?”, “Metnin devamında olayların tahmin ettiğiniz gibi gelişmesinin sebebi nedir?” gibi sorularla öğrencinin dikkatini metne yoğunlaştırır.

•SÖZ KOROSU İLE OKUMA Amaç: Öğrencilerin okuma ve birlikte çalışma becerilerinin geliştirilmesidir. Uygulama: Bir şiir veya düz yazı bölümlere ayrılarak bir grup öğrenci tarafından birlikte okunur. Öğrenciler gruplara ayrılır. Metnin, öğretmen tarafından okunarak anlaşılması sağlanır. Söz korosu dört şekilde yapılır: 1. Hep birlikte okuma: Metnin tamamı, sınıf veya bir grup tarafından okunur. 2. Grup olarak okuma: Metin bölümlere ayrılarak her grup bir bölümü okur. 3. Karşılıklı okuma: Öğrenciler iki gruba ayrılarak metnin belirlenmiş bölümlerinden birini bir grup, diğer bölümlerini de ikinci grup okur. 4. Nakaratlı metinleri okuma: Öğrenciler gruplara ayrılarak her bölümü bir grup veya bütün gruplar birlikte okur. Metin okunurken şahıs ve varlık kadrosu, karakter özelliklerini yansıtacak şekilde seslendirilir (MEB, 2006). Koro hâlinde okuma akıcı okumayı geliştirdiği gibi en iyi ve en zayıf okuyucuyu da bir araya getirmektedir (…) Bu durum en çok okuma yetersizliği olan öğrencilere katkı sağlayacaktır (…)

•EZBER YAPARAK OKUMA Amaç: Öğrencilerin hafızalarını güçlendirmek, kültürel ve edebî değere sahip metinlerdeki cümle yapılarını ve söz varlığını kavrayarak Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanmalarını sağlamaktır. Uygulama: Öğrencilerin seviyelerine, ilgi ve ihtiyaçlarına yönelik olarak belirlenen metinler (şiirler, kısa düz yazılar, güzel sözler vb.), belirli bir süre içinde öğrenciler tarafından ezberlenir. Ezberlenen metinler, sınıf içi veya sınıf dışı etkinliklerde sunulur. Böylelikle öğrencilerin söz varlığı zenginleşir, Türkçeyi kurallarına uygun kullanma becerileri ve özgüvenleri gelişir.

•OKUMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ •METİNLERLE İLİŞKİLENDİREREK OKUMA
Amaç: Öğrencilerin, okudukları metinle diğer metinler arasında ilişki kurmasını sağlayarak düşünme becerilerini geliştirmektir. Uygulama: Metin okunduktan sonra öğrencilere, daha önce okudukları diğer metinlerle ne gibi benzerliklerinin olduğu sorulur. Metinler arasında yer, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, konu, düşünce ve olay bakımlarından ilişki kurmaları istenir. “Bu kitabın konusu ile daha önce okuduğumuz ‘.....’ adlı kitabın konusu arasında nasıl bir ilişki vardır?”, “Bu iki kitap arasında şahıs ve varlık kadrosu yönlerinden nasıl benzerlikler bulunmaktadır?” gibi sorularla öğrencilere yol gösterilir.

•TARTIŞARAK OKUMA Amaç: Öğrencilerin, metinde işlenen konuyla ilgili bilgi, duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmalarını ve onların bilgi ve görüşlerinden yararlanarak farklı bakış açıları kazanmalarını sağlamaktır. Uygulama: Bu yöntem, metin bölümlere ayrılarak uygulanabileceği gibi metnin bütününe yönelik olarak da uygulanabilir. Tartışma sınıfça veya küçük gruplar hâlinde yapılabilir. Tartışma sonunda varılan ortak düşünceler not edilerek metin hâlinde sunulur. Bütün öğrencilerin tartışmaya katılması ve birbirlerinin düşüncelerine saygı duyması sağlanır.

•ELEŞTİREL OKUMA Amaç: Öğrencilere okudukları hakkında soru sorma alışkanlığı kazandırarak konu hakkında düşünmelerini sağlamak; konuyu olumlu ve olumsuz yanlarıyla ve tarafsız bir bakış açısıyla değerlendirerek kendi doğrularını buldurmaktır. Uygulama: Metin okunurken öğrenciler, katılıp katılmadıkları yerleri belirler ve zihinlerinde oluşan sorulara cevap ararlar. Duygu, düşünce ve olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmaya çalışırlar. Kişisel deneyimlerinden hareketle okuduklarını anlamlandırırlar .

•ASOAT Araştırma: Okunacak metnin ana bölümlerinin gözden geçirilmesi. Başlıklar, içindekiler, sıralamalar, paragraf başlangıçları, giriş ve sonuç, görseller. Sorgulama: Metni detaylıca okumadan önce bazı soruları okuyup o soruların cevaplarını düşünerek metni okumak daha özel cevapların bulunmasına katkı sağlayacaktır. Okuma: Önceki basamakların sonucu metnin ne hakkında yazıldığı hususunda zihninde bir çerçeve oluşturan öğrenci okumaya başlamalıdır. Anlatma: Okuduktan sonra biraz düşünerek önemli noktalar hatırlanmaya çalışılmalıdır. Hatırlananlar sözel veya yazılı olarak ifade edilebilir. Tekrar İnceleme: Okunan metin bölüm bölüm tekrar gözden geçirilmeli ve parçalar arasındaki ilişkilerden hareketle büyük fikrin nasıl ortaya çıkarıldığı anlaşılmalıdır.

•SEÇMELİ OKUMA Bir metnin önemli yerlerini okuyup diğer yerleri atlamadır. Seçmeli okumada dikkat toplanmış ve uyarılmış haldedir. Gözler etkin bir biçime kılavuzluk eder. Seçmeli okumanın değişik uygulamaları da vardır. Bunlar: göz gezdirmeli okuma, kaymağını alma tekniği ve yerini bulma yöntemidir

•SORGULAYICI OKUMA Okuyucunun okuma sırasında, metinde işlenen düşüncelerdeki tutarlılık ya da tutarsızlıklar, çelişkiler, yazılma nedenleri, verilen örneklerin uygunluğu ya da yeterliği hakkında kendine sorular sorarak okumasıdır. Neden-sonuç ilişkilerini araştırma, analiz etme, düşünce üretme, düşünceleri düzenleme, görüşleri karşılaştırma, çıkarımlarda bulunma, tartışmaları değerlendirme ve problem çözme gibi işlemleri gerektirmektedir.

•PAYLAŞARAK OKUMA Bir metnin çeşitli bölümlerinin öğrenciler ve öğretmenler arasında paylaşılarak sesli şekilde okunmasıdır. Öğrencilerin okuma becerilerini geliştirmede önemli katkılar sağlar. Çünkü öğrencileri cesaretlendirir, güdüler ve onlara zevk verir.

•BAĞIMSIZ OKUMA Serbest okuma ya da tek başına okuma da denir. Okul içinde veya okul dışında öğrencilerin okuma becerilerini geliştirmek, okuma alışkanlığı edinmesini sağlamak için farklı türlerde ilgisini çeken okuma imkanları yaratmak ve fırsatları vermektir.

•Dijital Okuma (E-Okuma/Online Okuma/Ekrandan Okuma) E-okuma elektronik metinlerden yapılan okumadır. Elektronik metinlerde yazılı, görsel (durağan ve hareketli) ve işitsel içerik bir arada sunulabilir. Bu metinlerde içerik, birinci, ikinci, üçüncü sayfa gibi ardışık biçimde ilerleyen doğrusal bir sırayla sunulabileceği gibi doğrusal olmayan bir sıralama ile de verilebilir. Bilgisayar, televizyon, cep telefonu, ıpad vb. gibi ekrana dayalı ve görsel sunum içeren cihazlarla

OKUMA EĞİTİMİNDE AMAÇ VE KAZANIMLAR
OKUMA KURALLARINI UYGULAMA 5 OKUDUĞU METNİ ANLAMA VEÇÖZÜMLEME 31 OKUDUĞU METNİ DEĞERLENDİRME 2 SÖZ VARLIĞINI GELİŞTİRME 4 OKUMA ALIŞKANLIĞI KAZANMA 9 TOPLAM 51

OKUMA EĞİTİMİNDE AMAÇ VE KAZANIMLAR

5.10.Okuma Etkinlik Örnekleri

"Bizimkiler": Öğrenciler gruplara ayrılır
"Bizimkiler": Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup, farklı ortamlarda yapılan konuşmalardan (pazara giden bir ailenin satıcılarla yaptığı konuşmalar, aile fertleri arasında geçen konuşmalar veya arkadaşlarıyla gittikleri bir gezi sırasında yaptıkları konuşmalar) birini seçerek yazıya geçirir. Oluşturulan metin, şahıs kadrosunun karakter özelliklerini yansıtacak şekilde okunur.

"Ana Haber Bülteni" : Bir konu belirlenir ve belirlenen konu hakkında öğrencilerden bir haber metni oluşturmaları İstenir. Hazırlanan haber metni televizyon hâline getirilmiş karton kutunun arkasından bir öğrenciye okutulur. Diğer öğrencilerden okuyan öğrencinin telaffuzuna, nefesini ayarlamasına ve noktalama işaretlerine dikkat ederek okumasına puan vermeleri istenir.

"Beni Dinler misin?": Öğrenciler tarafından seslendirilen hikâye, fıkra, şiir, tekerleme, anı, bilmece, atasözü veya özlü sözlerden oluşan bir kaset doldurulur. Kasete bir isim bulunur. Kaset kapağı tasarlanır. Reklam afişi hazırlanarak satışa sunulur.

"Şiir Bahçesinden": Öğrenciler sevdikleri şiirleri seçerek kendi aralarında okuma yarışması düzenlerler. Sınıf içerisinden beş kişilik bir jüri belirlenir. Jüri, elindeki değerlendirme kartlarına göre şiirini en iyi okuyan Öğrenciyi belirler. "Sözün Ezgisi": Şiir, içeriğine uygun sözsüz bir müzik eşliğinde okunur

"Tekerleme Söyleyelim": Bu etkinlik farklı şekillerde yapılabilir:
Öğrenciler gruplara ayrılır. Bir tekerleme verilerek gruptaki her öğrenci tarafından sırayla okunur. Tekerlemeler, gruplara ayrılan öğrencilere liste hâlinde dağıtılır. Her grubun, verilen tekerlemeyi hatasız okuyan öğrencisi/öğrencileri kendi grubu tarafından belirlenir ve bunlardan yeni gruplar oluşturularak verileri listedeki tekerlemeleri okumaları istenir. Grup oluşturma işlemi, tekerlemeyi en iyi okuyan öğrenci belirlenene kadar devam eder ve bu öğrenci ödüllendirilir.

Bulmaca çözme: Okunan metinlerden öğrenilen kelimelerin yer aldığı farklı bulmacalar çözülür.
Kelime listeleme: Fikir veya duygu belirten kelimeler şemaya yerleştirilir. "Karakterler Bir Arada": Şahıs ve varlıkların karakter özellikleri tablo üzerinde sıralanır. Röportaj: Metindeki şahıs veya varlık kadrosuyla hayalî röportaj yapılır.

"Ya Kahramanım Olmasaydı
"Ya Kahramanım Olmasaydı!": Öğrenciler, okudukları metinde geçen şahıs ve varlık kadrosunu kişilik, fizikî görünüm ve olaya olan etkileri gibi unsurlar yönüyle karşılaştırır. Bu karşılaştırma yapılırken karşılaştırma şeması kullanılır. Tüm bunlara göre kurgu metinde geçen kahramanlardan bazıları çıkarılırsa nasıl sonuçlar doğabileceği tartışılır.

Hikâye ağacı oluşturma: Hikâyedeki unsurlar ve birbirleriyle olan İlişkileri gösterilir.
Tamamlama: Metinden cümleler seçilerek sebep ve sonuç bildiren ifadelerle tamamlanır. "Kısaca...": Sınıfta sesli okuma çalışması yapılır. Öğrencilerden okunan metnin ana fikrini ve yardımcı fikirlerini bularak metni özetlemeleri istenir.

Film şeridi oluşturma: Kurgusal bir metin verilerek öğrencilerden metinde geçen olayları kronolojik bir sıraya koymaları ve bu olayları resimlemeleri istenir. Resimler bir film şeridi hâlinde sıralanır. Beni Düzenle: Metin parçalara ayrılır. Karışık olarak verilen bölümler kronolojik sıraya göre düzenlenir. Düzenlenen metin özetlenir.

Resimleme: Öğrenciler gruplara ayrılır. Her gruba bir metin verilir
Resimleme: Öğrenciler gruplara ayrılır. Her gruba bir metin verilir. Verilen metinler grup içinde okunur. Her gruptan bir kişi metni özetler. Daha sonra grup üyeleri bir kâğıdı üç bölüme ayırarak metnin giriş, gelişme, sonuç bölümlerini resimlendirir ve metindeki uygun cümleleri resme yerleştirir. Yapılan resimler, grup üyeleri arasında değiştirilir.

"Canlanan Hikâyeler": Öğrencilerden biri beğendiği bir hikâyeyi seçer. Kendisini hikâyedeki şahıs veya varlık kadrosundan birinin yerine koyar. Hikâyenin konusuna ve canlandırdığı şahıs veya varlığın özelliğine uygun kostüm giyerek sınıf ortamında kendi bakış açısından hikâyeyi anlatır.

Çözüm üretme: Metinde ortaya konan sorunlara "Ben olsaydım
Çözüm üretme: Metinde ortaya konan sorunlara "Ben olsaydım..." ifadesiyle çözüm aranır. Tamamlama: Yanda kesilen fıkra veya hikâye tamamlanır. "Farkını Bul! ": Öğrencilere farklı şiir ve düz yazı metinleri dinletilir. Bu metinler söyleyiş ve ahenk unsurları yönünden farklılıkları belirtilerek karşılaştırılır. Karşılaştırma sonunda şiirin özellikleri belirlenir.

"Şifre Çözücü": İçinde bilinen bir eser adının saklandığı bir metin yazılır. Eser adının şifreli olmasına dikkat edilir. Daha sonra şifreyi çözmek için bazı ipuçları verilir. Öğrenciler bu İpuçlarından yola çıkarak metinde geçen eser adını bulurlar. "Ne Çıkarsa...": Konu ile ilgili cümleler kartlara yazılarak kutuya atılır. Her grup bir kart çeker. Çekilen kartta yazılanlar grup üyeleri arasında tartışılır. "Atasözlerimiz Canlandı": Metinde geçen bir deyim veya atasözüyle ilgili oyun hazırlanır.

"Kelime Küpü": Öğrenciler gruplara ayrılarak her gruba bîr kelime küpü verilir. Metinde ilk kez karşılaşılan kelimeler, küpün farklı yüzlerine yazılır. Her kelimeye farklı puanlar verilir. Küp sırayla atılarak öğrencilerden gelen kelimelerle ilgili birbirinden farklı cümleler oluşturmaları istenir. Arkadaşıyla aynı cümleyi kuran ve belirlenen sürede cümleleri söyleyemeyen öğrenci oyundan çekilir. Oyun sonunda en çok puan alan öğrenci birinci olur.

Kitap sergisi: Sınıfta veya okulda konuya, yazara, türe göre kitap sergileri düzenlenir.
Arşiv oluşturma: Gazete ve dergi köprü biriktirilir veya belirli konularda gazete ve dergilerde yayımlanan yazılar toplanır. Yorumlama: Herhangi bir fotoğraf, resim, gazete ve dergilerdeki insanların yüz ifadeleri veya düzeye uygun bir karikatür hakkında konuşulur.

Gezi: Kütüphanelere gezi düzenlenir.
Haftanın hikâyesi: Öğrenciler tarafından okunan hikâyeler belirli aralıklarla sınıf ortamında paylaşılır. Okuduğu hikâyeyi en güzel şekilde anlatan öğrenci belirlenerek ödüllendirilir.

"Haftanın Ödüllü Kitabı": Okunan kitaplar tanıtılır, en iyi tanıtılan kitap haftanın kitabı olarak seçilir. Kitabı tanıtan öğrenci ödüllendirilir. Pano düzenleme: Öğrencilerin sınıf veya okul panolarına seçtikleri metinlerle katılmaları sağlanır. Soru sorma: Aynı kitap bütün öğrenciler tarafından okunur. Öğrencilerden biri kitabı tanıtırken diğerleri tarafından kitapla İlgili sorular sorulur.

Şiir dinletisi: Bir şairin şiirlerinden oluşan dinleti düzenlenir
Şiir dinletisi: Bir şairin şiirlerinden oluşan dinleti düzenlenir. Belli bir konuda farklı şairlerin şiirlerinden oluşan bir dinleti düzenlenir. Pano okuma: Pano okuma yönergesi hazırlanarak öğrencilerden yönergeye uygun okuma yapmaları istenir. "Kitap Torbası": Birkaç torba hazırlanarak numaralandırılır. Önceden gruplandırılan kitapların adları kâğıtlara yazılarak torbaya konur. Öğrenciler her hafta bu torbalardan bir kitap seçerek okurlar. Okuma sürecine aileler de dinleyici veya okuyucu olarak katılabilirler.

"Hafızam Beni Yanıltmadı": Öğretmen sınıfa güzel düz yazılardan oluşan bir seçki getirir. Öğrenciler beğendiği bir metni birkaç gün içinde ezberler. İkişerli gruplara ayrılan öğrenciler ezberledikleri metni kullanarak bir diyalog oluştururlar. Oluşturulan bu diyalogu arkadaşlarına sunarlar. Bu çalışmayı en iyi yapan grup ödüllendirilir.

SORULAR 11. Aşağıdakilerden hangisi okumaya hazırlık aşamalarından değildir? A) Görsel okuma B) Okumaya özendirme C) Oturma D) Kitabı tutma ve açma E) Başlığı okuma

SORULAR 16. Aşağıdakilerden hangisi yanlış bir ifadedir?
A) Okuma akıcı olmalıdır. B) Okuma devamlı gelişen bir eylemdir. C) Okuma anlatma sürecidir. D) Okuma motivasyonu gerektirir. E) Okuma stratejik olmalıdır.

SORULAR 38. Aşağıdakilerden hangisi okuma amaçlarından değildir?
A) Okuma kurallarını uygulama B) Okuduğu metni anlama ve çözümleme C) Okuma yöntem ve tekniklerini kullanma D) Okuduğu metni değerlendirme E) Söz varlığını zenginleştirme

SORULAR 39. “Öğrenciler tarafından seslendirilen hikâye, fıkra, şiir, tekerleme, anı, bilmece, atasözü veya özlü sözlerden oluşan bir kaset doldurulur. Kasete bir isim bulunur. Kaset kapağı tasarlanır. Reklam afişi hazırlanarak satışa sunulur.” Anlatılan okuma etkinliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Ana haber bülteni B) Şiir bahçesinden C) Sözün ezgisi D) Tekerleme söyleyelim E) Beni dinler misin?

SORULAR 40. “Dinlenenlere/izlenenlere yönelik hazırlanmış bulmaca çözülür.” Anlatılan okuma etkinliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Kelime listeleme B) Kelime harmanı C) Kısaca… D) Film şeridi oluşturma E) Tamamlama

SORULAR 41. “Öğrencilerden biri beğendiği bir hikâyeyi seçer. Kendisini hikâyedeki şahıs veya varlık kadrosundan birinin yerine koyar. Hikâyenin konusuna ve canlandırdığı şahıs veya varlığın özelliğine uygun kostüm giyerek sınıf ortamında kendi bakış açısından hikâyeyi anlatır.” Anlatılan okuma etkinliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Canlanan hikâyeler B) Benim kahramanım C) Ya kahramanım olmasaydı D) Karakterler bir arada E) Ne çıkarsa…

SORULAR 42. “Hazırlanan bulmacada numaralandırılmış karelerdeki harfler birleştirilerek atasözü veya deyim bulunur.” Anlatılan okuma etkinliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Farklı olanı bulma B) Ben hazırladım, sen çöz C) Kelime küpü D) Çengel bulmaca E) Sihirli kareler

SORULAR 67. Aşağıdakilerden hangisi okuma metinlerinde bulunması gereken özelliklerden değildir? A) Metinler, öğrencilerin ilgi alanlarına ve seviyesine uygun olmalıdır. B) Metinler; dil, anlatım ve içerik açısından türünün güzel örneklerinden seçilmelidir. C) Metinler genellikle çok yazarlı olmalıdır. D) Metinlerde tutarlılık ve bütünlük olmalıdır. E) Ders kitabında temaları destekleyen serbest okuma metinlerine yer verilebilir.

SORULAR 91. “Konunun ana hatlarının kavranmasını sağlamaktır.”
Belirtilen amaç hangi okuma yöntem ve tekniğine aittir? A) Not alarak okuma B) İşaretleyerek okuma C) Tahmin ederek okuma D) Özetleyerek okuma E) Göz atarak okuma

SORULAR 92. “Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak için metinde geçen duygu, düşünce ve olaylarla ilgili merak uyandırmaktır.” Belirtilen amaç hangi okuma yöntem ve tekniğine aittir? A) İşaretleyerek okuma B) Tahmin ederek okuma C) Soru sorarak okuma D) Söz Korosu E) Eleştirel okuma

SORULAR Aşağıdakilerden hangisi okuma esnasında uygulanan okuma tekniklerinden değildir? A) Okumayı sürdürme B) Anlamayı sürdürme C) Görselleri inceleme D) Metni hızlıca gözden geçirme E) Satırların üstünden geçme ve altını çizme

SORULAR Aşağıdakilerden hangisi okuma sonrasında uygulanan okuma tekniklerinden değildir? Metni özetleme Bilgileri bir kavram şeması, anlam-kavram haritası veya grafikle düzenleme Metnin şemasını çıkarma Tamamlama şemaları ve tablolarından yararlanma Sorgulama ve çıkarım yapma

SORULAR listeleme-tanımlama giriş kronolojik sıralama
Aşağıdakilerden hangisi bilgilendirici metinlerde bulunan özelliklerden değildir? listeleme-tanımlama giriş kronolojik sıralama açıklama, karşılaştırma ve kıyaslama problem çözme

SORULAR “Bir metnin çeşitli bölümlerinin öğrenciler ve öğretmenler arasında paylaşılarak sesli şekilde okunmasıdır. Öğrencilerin okuma becerilerini geliştirmede önemli katkılar sağlar. Çünkü öğrencileri cesaretlendirir, güdüler ve onlara zevk verir.” Belirtilen amaç hangi okuma yöntem ve tekniğine aittir? A) Bağımsız okuma B) İşaretleyerek okuma C) Sesli okuma D) Tartışarak okuma E) Paylaşarak okuma

SORULAR 91. «Okuma öncesi, esnası ve sonrasında pek çok tekniklerin kullanıldığı, temel okuyuculara hitap ettiği gibi üst okuyucuların daha fazla yararlanacağı bir okuma türüdür.» Belirtilen amaç hangi okuma yöntem ve tekniğine aittir? A) Bağımsız okuma B) Özetleyerek okuma C) ASOAT okuma D) Not alarak okuma E) Seçmeli okuma

OKUMA EĞİTİMİ • İnsanoğlunun gelişmesinde ve ilerlemesinde şüphesiz en büyük katkılardan birisi olan okuma faaliyetleri de gelişigüzel yapılacak bir eylem.

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "OKUMA EĞİTİMİ • İnsanoğlunun gelişmesinde ve ilerlemesinde şüphesiz en büyük katkılardan birisi olan okuma faaliyetleri de gelişigüzel yapılacak bir eylem."— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

OKUMA EĞİTİMİ • İnsanoğlunun gelişmesinde ve ilerlemesinde şüphesiz en büyük katkılardan birisi olan okuma faaliyetleri de gelişigüzel yapılacak bir eylem.

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "OKUMA EĞİTİMİ • İnsanoğlunun gelişmesinde ve ilerlemesinde şüphesiz en büyük katkılardan birisi olan okuma faaliyetleri de gelişigüzel yapılacak bir eylem."— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim