ELİF KARA İZGÖRDÜ KAMU HASTANELER BİRLİĞİ

... konulu sunumlar: "ELİF KARA İZGÖRDÜ KAMU HASTANELER BİRLİĞİ"— Sunum transkripti:

1 ELİF KARA İZGÖRDÜ KAMU HASTANELER BİRLİĞİ
Hizmet Kalitesinin Arttırılmasına Yönelik Eğitim HASTA BAKIM HİZMETLERİ ELİF KARA İZGÖRDÜ KAMU HASTANELER BİRLİĞİ

2 SAĞLIK DESTEK PERSONELİ
Kimsesiz ve bakıma muhtaç hastaların, kaliteli bir sağlık hizmeti alabilmesi için kişisel bakımına yardımcı olan, hastane içi ve dışındaki ihtiyaçlarını karşılayan ve her türlü hastane işlemlerinde hastaya refakat eden, sosyal hizmet uzmanı ve/veya servis sorumlu hemşiresinin vereceği görevleri yürüten kişidir.

3 SAĞLIK DESTEK PERSONELİNİN GÖREVLERİ
Kendisine verilen günlük cihaz ve malzeme temizliğini yapmak. Hastaların giyinmesine yardım etmek. Elbisesi olmayan kimsesiz hastanın ihtiyaçlarını hemşireye bildirmek. Hasta diyeti hakkında bilgi sahibi olması ve ihtiyaç halinde hastanın yemek yemesine yardımcı olmak. Her öğünden önce ve sonra hastalara el-yüz bakımı yapmak. Hastanın yedikleri ve miktarı hakkında hemşireye bilgi vermek. Girişimler sırasında hemşireyi asiste etmek.(aspirasyon, ölen hasta bakımı,lavman) Hemşire planlaması ile hastaya buhar vermek. Hemşire planlaması ile ajite, bilinç bulanıklığı olan ya da düşme riski olan hastaları gözetim altında tutmak. Hastaya fizyoterapistin önerdiği rutin egzersizleri yaptırmak.

4 SAĞLIK DESTEK PERSONELİNİN GÖREVLERİ
Yatak dışı egzersizler Destekli hareketler Desteksiz hareketler Yatak içi hareketler Yatak içinde döndürme Yatak içinde pozisyon verme Yatak içinde oturtma Hastayı giydirme Hijyenik bakım malzemelerinin hazırlanmasını ve işlem bitiminde kaldırılmasını sağlamak.

5 SAĞLIK DESTEK PERSONELİNİN GÖREVLERİ
Hemşire planlaması ile aşağıdaki işlemleri yapmak ya da yapan hastaya yardımcı olmak. El yüz bakımı yapmak / yapan hastaya yardımcı olmak. Diş fırçalamak Saç yıkamak Tırnak kesmek Banyoda yardımla vücut temizliği Perine bakımı (kateteri olmayan hastada) Göz-kulak bakımı Ayak bakımı Hemşire ile birlikte yatak içinde hastaya vücut banyosu vermek. Hastaların boy ve kilo ölçümlerini yaparak hemşireye bilgi vermek. Boş yatakları hazırlamak.

6 SAĞLIK DESTEK PERSONELİNİN GÖREVLERİ
İçinde hasta bulunan yatağı hemşire ile birlikte hazırlamak. Hastanın mobilizasyonuna yardım etmek. Hastayı birimler arası transfer etmek. Hastanın istenen tetkik ve numunelerini laboratuvara götürmek Hastaya uygulanacak medikal işlemlerde malzemeyi hazır bulundurmak Hemşire ile birlikte hastaya yatak içinde pozisyon vermek. Rutin saatlerde idrar torbasını, NG torbasını hemşire miktar ve niteliğini değerlendirdikten sonra boşaltmak. Hastaya ördek-sürgü vermek, çıkardıklarını hemşire bilgisi dahilinde dökmek, sonraki kullanım için hazır bulundurmak. Kirli çamaşırları çamaşırhaneye götürmek ve temiz çamaşırları getirmek. Malzeme sayımlarında sorumlu hemşire ile birlikte sayımlara katılmak. Günlük ya da gerektiğinde hasta odasında kullanılmayan, fazla miktarda birikmiş malzeme ve ekipmanı toplamak, depo alanına götürmek.

7 SAĞLIK DESTEK PERSONELİNİN GÖREVLERİ
Günlük ve ihtiyaç halinde odalarda bulunan eldiven, izolasyon gömleği gibi malzemeler kutularını doldurmak. Kullanılmakta olan ve olmayan cihazların temizliğini yapmak, Günlük olarak depoların düzeninin sağlanmasında hemşireye yardımcı olmak. Malzemelerin toplu ve ulaşılabilir durumda olmasını sağlamak. Ortamda bulunan ancak kullanılmayan malzemeleri uzaklaştırmak ve istenilen ekipmanı getirmek. Her şiftin başında ve sonunda her odanın genel düzenini kontrol etmek. Hastanın durumunda değişiklik gözlendiğinde hemşireye rapor etmek. Acil durumlarda hemşireyi bilgilendirmek.

8 SAĞLIK DESTEK PERSONELİNİN GÖREVLERİ
Acil isteği olan hastanın talebini hemen ilgili personele bildirmek. Hastanın her zaman hemşire çağrısına ulaşmasını sağlamak. El yıkama, izolasyon/korunma vb gibi enfeksiyon kontrol programını ve ilgili dokümanları takip etmek, uygulamak, asepsi ve izolasyon kurallarına uymak. Bölüm demirbaş ekipmanlarının ve mobilyalarının arıza halinde tamir edilebilmesi için hemşireye bilgi vermek. Hemşire çağrı ziline cevap verecek hemşire meşgulse çağrı ziline cevap vermek, hastaya kendisiyle ilgilenileceğini bildirmek ve isteği hemşireye iletmek. Kendini hastaya tanıtmak ve hangi konularda yardımcı olabileceğini açıklamak. Hastanın güvenliğini sağlamaya yönelik politikalara bağlı kalmak. Hastanın her zaman mahremiyetini korumak. Kendisine verilen görevleri zamanında ve eksiksiz yapmak. Oryantasyon eğitimine, zorunlu veya ihtiyacı olan eğitim programlarına katılmak. Hastaya herhangi bir ayrım gözetmeksizin nazik, saygılı ve davranışlarına dikkat ederek yaklaşmak.

9 SAĞLIK DESTEK PERSONELİNİN GÖREVLERİ
Hasta hakları ve sorumlulukları/çalışan güvenliğini bilmek ve uygulamak. Acil durumlarda çağrıda olmak ve istenilen doğrultuda hareket etmek. Kişisel ve mesleki gelişim için kurumun ve/veya bölümün performans geliştirme kurullarına, düzenlenen oryantasyon ve eğitim programlarına katılmak. Çalışan, bölüm ve kurum performansının geliştirilmesi için sürekli çaba sarf etmek ve öneriler sunmak. Kurumun imajına uygun bir mesleki görünüş sergilemek, olumlu tutum ve davranışları ile çalışma arkadaşlarına örnek olmak. Bölüm çalışanları ile sürekli işbirliği içinde olmak Kurum kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmak ve zarar vermemek, zarar verilmesine engel olmak. Kurumun gizlilik politikasına bağlı olmak. Hasta güvenliği ilkelerine bağlı kalmak. Vefat eden hastanın genel bakımı ve temizliği sonrası kefenlenmesi ve morga sevk edilmesinin sağlanması Hastaya gerektiğinde istenilen bölgeye ( sıcak, soğuk, ılık ) uygulaması yapmak.

10 SAĞLIK DESTEK PERSONELİNE VERİLECEK EĞİTİM
Hasta Bakım Hizmetlerinde İletişim

11 İLETİŞİM *İletişim genel olarak insanlar arasındaki düşünce ve duygu alışverişi olarak ele alınmakta olup; iletişimin amacı, alan ve veren arasında bilgi, düşünce ve tutum ortaklığı yaratmaktır.

12 İlk izlenim çok önemlidir.
* Sadece duruşunuzla, bakışınızla, ses tonunuzla, beden dilinizle, zaten ona söyleyeceğinizi söylersiniz * Sizi tanımayan bir kişi sizinle karşılaştığı andan itibaren ilk 10 saniye içerisinde, sizin hakkınızda bir izlenim edinir ve bu izlenim çoğu zaman değişmez. * İnsan sosyal bir varlık olduğu için kendisine özen göstermek zorundadır. Sağlıklı görünüş için bakımlı olmalı, kişisel hijyenimize dikkat etmeliyiz * Toplumsal normlara uygun ve temiz bir şekilde giyinmeliyiz.

13 Güvenlik Görevlisi ve Hasta İletişimi
* Hasta ve yakınıyla başarılı bir iletişim genellikle görünüşle başlar. * Personelin iyi giyimli olması ve profesyonel tavırları güven duygusunu artırır. * Hasta ve yakını, personelle iletişimi sırasında utangaçlık, korku ve kızgınlık gibi duygulara bürünebilir ve sağlık problemleri stresini artırabilir. * Uzun süren ve acı veren durumlar hayal kırıklığı ve umutsuzluğunu tetikleyebilir ve duygusal tepkilerini artırabilir. * Hastanın sinirliliğinin korkudan, ummadığı veya yanlış anladığı olaylardan, organik ya da psikolojik karışıklıklardan kaynaklanabileceği unutulmamalıdır.

14 * Ön yargının tehlikeli olduğu unutulmamalı, işlemlere ve soru sormaya hemen başlanmamalıdır.
* Hasta mutlaka rahatlatılmalıdır. Önce dinlemeli, sonra soru sorulmalıdır. Bilgilendirme yapılmalı, hasta ve yakınlarının endişeleri giderilmeli, işbirliği sağlanmalıdır.

15 Olumlu sözsüz iletişim örnekleri:
* Başvurana doğru eğilmek * Gülümsemek, gerginliğini belli etmemek * Sinirli ya da uygunsuz hareketlerden kaçınmak * Güven telkin eden mimikler kullanmak * Başvuran ile göz teması kurmak * Baş sallamak gibi teşvik edici hareketlerde bulunmak * Karşıdaki kişi ile 90º açı ile oturmak, * Açık bir beden dili kullanmak

16 * Personel, kızgın bir hastayla ilgilenirken sinirli ve savunmacı olmaktan kaçınmalıdır.
* Personel, güler yüzlü ve hoşgörülü olmalıdır. * Hasta ve yakınına karşı sıcak ve ilgili olmalıdır. * Hasta ile oturup onun seviyesinde konuşmalıdır. * Sorunları dikkatle ve nazikçe ve sabırla dinlemeli * Hasta ve yakınına karşı saygılı olmalıdır. * Mantıksız bile olsa bütün şikayetleri kabul etmeli. * Açık sözlü ve dürüst olmalı. * Durumu anlaşılır hale getirmek için kesin bilgiler vermeli. * Personel herkese eşit davranmalı (milliyet, ırk, mezhep, renk, yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik düzey vb)

17 * Yatan ve acil hastanın veya poliklinik hastasının sağlık kuruluşunda tetkik ve tedavilerini yaptırmak üzere çoğunlukla bir yerden bir yere gitmesi gerektiğinden (bekleme odasından görüşmeye, laboratuvara, röntgen bölümüne, muayene odasına gibi), hastaya açık, kesin gidiş istikametlerinin gösterilmesi ile nereye ve niçin gidileceğine dair açıklamada bulunması, hastanın kaybolmasını, laboratuvardaki veya röntgendeki randevusunu kaçırmasını önleyeceğinden, personel hastaya kesin ve yeterli bilgi vermelidir.

18 Olumsuz sözsüz iletişim örnekleri:
- Göz teması kurmamak - İlgisiz kalmak - Okuyarak anlatmak - Saatine bakmak - Esnemek ya da etraftaki nesnelere bakmak - Surat asmak - Kımıldayıp durmak

19 Zor İnsanlarla Başetme Yolları
* İletişim kurmakta güçlük çeken insanları uzmanlar “zor insanlar” olarak adlandırılıyor. Zor insanlar, toplumdan topluma, kişiden kişiye göre farklı olarak tanımlansa da, temelde benzer davranışlar gösteriyorlar. * Tüm zor insanların inatçı, hırslı ve kaprisli oldukları görülüyor. Zor insanları 5 ana başlık altında toplamak mümkün.

20 I-Agresif İnsanlar: * Saldırgan davranışlar içinde bulunan bu kişilere sakin bir şekilde kendinizi ifade edin ve size yönelik saldırgan tavırlara kendinizden emin bir şekilde karşılık verin. II-Her Şeyi Bilenler: * Bu kişilerle mücadele ederken iyi hazırlanmak gerekir. * Asla meydan okumayın. Aksine yeteneklerini övün. * Gerektiğinde hatalarını ortaya çıkaracak sorular sormaktan çekinmeyin.

21 III-Şikâyetçiler: * Karşılarındakine güvenmezler. * Kendilerine olan güvenleri de çok değildir. *Eksik olan özgüvenlerini saklamak için memnuniyetsiz, her şeyden ve herkesten şikâyet eden bir tavır içine girerler. *Bu insanlara “Başkalarının göremediklerini görüyorsun” şeklinde onların güvenlerini arttıracak cümlelerle yaklaşın. * Dinleyin ama asla tartışmaya girmeyin. * Ona karşı savunmacı davranmayın.

22 IV-Mağdurlar: * İyi dinleyin, onu anladığınızı gösterin. * Soruna odaklanarak onu değişim için motive edin. V-Gizlice Saldıranlar: * Bu insanlara karşı ne kadar geri çekilirseniz o kadar üstünüze gelmeyi severler. Geri çekilme- yin. Şakaya vurun.

23 ÖFKE **Öfke Nedir? * İnsanın doğuştan getirdiği ve yaşamın ilk yıllarında gelişen, çocuk ya da gencin günlük hayatı içerisinde çok sık oluşan, doyurulmamış isteklere, istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere karşı verilen son derece doğal, evrensel, saldırganlık ve şiddet içermeyen, hayatı zenginleştiren, yaşamın sürdürülmesi için gerekli olan duygusal bir tepkidir.

24 Öfke Ne Değildir? * Problem çözme aracı değildir. * Başkalarını suçlama biçimi değildir. * Şiddet göstermeye veya suç işlemek için bir neden değildir. * Başkalarını kontrol etme yolu değildir

25 Öfke Kontrolü * Yeterince uyuyun * Sağlığınıza özen gösterin * Farklı şeyler için zaman ayırın * Düşmanca atıflardan uzak durun * Tahminlerinizi bir kenara bırakın * Gerçek sorunu belirleyin * Kişiselleştirmeyin * Dayatmalardan kaçının * Eleştiri * Kişisel farklılıklara saygı gösterin

26 Öfkeli Bireyle İletişim
* Çalışan öfkesini kontrol etmeli ve sakin olmalıdır. * Hasta zarar verici davranıyorsa beden mesafesini korumalıdır. * Öfkeli insanın kendini değersiz hissetmesini artırıcı buyrukçu küçümseyen tavır takınmamalıdır. * Neler hissettiğini anlamak istediğini fakat bunun için sakinleşmesi gerektiği söylenir. * Öfke yaşayan bireyin mümkünse ortamı değiştirmesi sağlanır. * Birey sürekli öfke yaşıyorsa danışmanlık alması sağlanabilir.

27 Panik Yaşayan Bireyle İletişim
*Soğukkanlı davranılmalı, bireye güvende olduğu hissettirilmelidir. *Öncelikle bireyin yaşadığı paniği gidermek için sorunun ne olduğu anlaşılmalıdır. Gerekirse hastaya sorular sorulmalı, geribildirimde bulunulmalıdır *Sorun tam olarak anlaşılmadan müdahale edilmemelidir *Bireye sakin olması gerektiği telkin edilmelidir.

28 Travma Yaşayan Bireyle İletişim
* Günlük düzeni bozan, ani ve beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan, devam eden, endişe, kaygı ve panik yaratan, kişinin önceki deneyimleriyle anlamlandırma süreçlerini bozan olaylar travma olarak tanımlanabilir. * Yangın, deprem ve sel gibi doğal afetler, fiziksel, cinsel ve psikolojik saldırıya uğrama, trafik kazaları, tecavüz ve tehlikeli bir olaya tanık olma, çocuk yaşta maruz kalınan cinsel, fiziksel, psikolojik şiddet unsurları ve aile içi şiddet gibi olaylar travmatik olay olarak adlandırılmaktadır.

29 * Yaşanan olay ile ilgili anıların devamlı hatırlanması
* Olayın bir anda göz önüne gelmesi ve tekrar tekrar olayı yaşıyormuş hissine kapılma * İrkilme ve artmış duyarlılık * Tahammülsüzlük ve çabuk sinirlenme * Gelecekle ilgili plan yapamama * Olayı hatırlatan durumlardan kaçınmadır * Takıntılı düşünceler, saplantılı hareketler * Yakın ilişkilerde sorunlar veya ayrılıklar yaşama * Uyku ve yeme bozuklukları * Alkol veya uyuşturucu maddelere eğilim * Kendine zarar verme

30 Yaşlı Bireylerle İletişim
*Her türlü iletişimde sevgi ve saygıyı ihmal etmemelidir *Kendileriyle ilgili konularda fikirleri alınmalıdır *Yemek ya da kıyafet seçiminde mümkün olduğunca tercihi yerine getirilmelidir *Mümkün olduğu kadar tartışmaya girilmemeli, böyle ortamlarda ‘’düşüncenize saygı duyarım ama ben sizin gibi düşünmüyorum’’ diyerek kırmadan geçiştirilmelidir *Ölüme dair korkularını paylaştığı zaman geçiştirilmemeli, dinlenmeli, yalnız olmadığını hissettirmeli, destek ve moral vermelidir

31 Engelli Hastaya Yaklaşım
*Engelli, doğuştan veya sonradan fiziksel, duygusal, zihinsel, ruhsal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle, toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlüğü olan; korunma, bakım, rehabilitasyon ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan hastadır. *“Bu kişilerin ihtiyaçları ile ilgili en iyi bilgi kaynağı kendileridir. Eğer herhangi bir engeli olan bir birey ile iletişime alışık değilseniz ve herhangi bir çekinceniz veya endişeniz varsa; sağduyunuzu dinleyin, kibar, düşünceli ve sabırlı olun”

32 Görme engelli hastalar ile çalışırken dikkat edilmesi gerekenler:
* Görme engelli hastalara tüm uygulamalar için sözlü bilgilendirme yapılmalı, * Açıklamalarda hastanın zihninde resim çizmesine yardımcı olmaya çalışılmalı, * Görme engelli bir kişiyle karşılaştığınızda (ihtiyaç olduğunu düşündüğünüz durumlarda) öncelikle yardım isteyip istemediği sorulmalı, * Görme engelliler ile yüksek sesle değil normal bir ses tonuyla konuşulmalı, * Bu hastalara dokunmadan önce sözlü olarak bildirim yapılmalı (beklenmedik bir dokunuş onlarda ürkütücü olabilir ve anksiyete arttırabilir.)

33 * Görme engelli bir kişi ile birlikte yürürken, onun personelin kolunu ya da dirseğini tutmasına izin verilmeli, * Yönerge verirken açık ve net olunmalı (Sağ ve sol kelimelerini kullanabilirsiniz ama “orada”, “ileride” gibi ifadeler kullanmayın). * Bulunulan ortamdan ayrılırken, görme engelli kişiye bilgi verilmeli, * Görme engelli hastalar düşme riski açısından değerlendirilmeli ve izlenmelidir.

34 İşitme engelli hastalar ile çalışırken dikkat edilmesi gerekenler:
* İşitme engelli hastalarla yüz yüze iletişim sağlanmalı, yazılı materyal, resim ve model kullanımı ile iletişim desteklenmeli, * Bu hastalar genellikle dudak okur, bu yüzden iletişim esnasında sağlık personelinde maske varsa çıkarılmalı, * İşitme engelli bir kişinin dikkatini çekmek için kibarca omzuna dokunabilir ya da el ile işaret edilebilir, * Konuşurken yüz yüze bakıp normal bir ses tonu ile konuşulmalı, * Birçok işitme engelli dudak okuduğundan, konuşurken el ile ağzınızı kapatmak ya da sakız çiğnemek gibi konuşmanın anlaşılmasını engelleyecek hareketler yapılmamalı,

35 *Tahmin etmeye çalışmak yerine, en iyi iletişim kurabileceği yöntem kendisine sorulmalı, (İşaret dili, çizimle anlaşmak, yazarak veya vücut diliyle.) *İşitme engelli kişinin iletmek istediklerini anlamadığınız zaman, anlamış gibi davranmamak, *Ameliyat öncesi ve vibrasyonlu işlemlerden önce hasta bilgilendirilerek işitme cihazı çıkartılmalıdır.

36 Fiziksel engelli hastalar ile çalışırken dikkat edilmesi gerekenler:
* Bedensel engeli olan hasta fiziksel hareketleri kısıtlı olacağından; olumsuz benlik saygısı gelişebilir. Kişinin, geleceğe yönelik hedefler belirlenerek, yapamadığı aktivitelerde yapabildiklerini vurgulayarak, duygularını ifade etmesine fırsat vererek ve kişiye değerli olduğunu hissettirerek yardımcı olunmalıdır. * Fiziksel engellilerin odalarının günlük ihtiyaçlarını karşılayacaklara alanlara yakın olmasına dikkat edilmeli,

37 * Tekerlekli sandalyelere yaslanmayın, dokunmayın ya da dinlenmek için oturmayın, ona sormadan sandalyesini hareket ettirmemeli veya itmemeli, * Tekerlekli sandalyede oturan bir kişiden ceketinizi ya da içeceğinizi tutmasını istemeniz uygun bir davranış değildir.

38 Konuşma engelli hastalar ile çalışırken dikkat edilmesi gerekenler:
* Kişi konuşurken tüm dikkatinizi verin ve kendisini ifade etmesi için teşvik edin. * Konuşma engelliler ile iletişim sürecinde sizden istenmedikçe yardımcı olmayın ve * Cümleleri onun yerine siz bitirmeyin. * Konuşurken lafını kesmeyin, acele ettirmeyin ve sessiz ortamları tercih edin.

39 Algılama ve öğrenme güçlüğü olan hastalar ile çalışırken dikkat edilmesi gerekenler:
* Öğrenme güçlüğü olan yetişkinlere çocuk gibi değil, yetişkin gibi davranın. * Gerektiği kadar yardımda bulunmaya özen gösterin. Abartılı bir ilginin algılama/öğrenme güçlüğü olan kişileri rahatsız edeceğini unutmayın. * Düşünmek için zamana ihtiyaç duyduklarında karar vermeleri için acele ettirmeyin ya da baskıcı bir şekilde yönlendirme yapmayın. * Sözel övgüler kullanılır, pozitif destek sağlanır. * Hastaya verilen eğitimler sık sık tekrarlanır, hastanın uygulaması sağlanır.

40 Epilepsi hastaları ile çalışırken dikkat edilmesi gerekenler:
* Epilepsi hastası nöbet geçirirken; öncelikle sakin kalmaya çalışın. Soğukkanlılığınızı koruyamayacağınızı hissettiğiniz bir durumda yardım etmeye çalışmayın. * Doktoruna bildirmek üzere zamanı, nöbetin süresini ve tipini kaydedin. * Hastanın kafasının altına, zarar görmesini engellemek için yumuşak bir şeyler(ceket, hırka vb) koyun. * Sadece, kişi tehlikeli bir yerdeyse yerini değiştirin, aksi takdirde nöbet bitene kadar kişiyi taşımaya çalışmayın. * Durumu hemen servis sorumlusuna haber verin

41 Astım hastaları ile çalışırken dikkat edilmesi gerekenler:
* Hastanın çevresine çok fazla insanın toplan- masını engelleyin, hastayı sakinleştirmeye çalışın ve temiz hava almasını sağlayın * Hastanın ilacı olup olmadığını sorun ve ilacı varsa içmesine yardımcı olun. * Durumu hemen servis sorumlusuna haber verin

42 Güvenlik Görevlisi İle Sağlık Çalışanı İletişimi
* İşyeri içindeki iletişim insanların işbirliği yapabilme, yaşamda ve özellikle de iş hayatında verimli olabilme ve gereksinimlerini dengeli bir biçimde giderebilme çabalarının bütünüdür. * İyi bir iletişim, dikey veya yatay iletişim kanallarının açık tutulması ile sağlanabilecektir. Kurumun başarısı bireyler, gruplar ve kurumlar arasındaki iletişimin etkinliğine dayanır.

43 İşyerinde Olumlu İlişkiler İçin İletişim;
* Kimsenin kimseden korkmadığı bir iletişim hattı olmalıdır ki, çalışanlar rahatlıkla sorunları dile getirebilsinler. İşyerinde çalışanların birbirleri ile olan ilişkileri iyi düzenlenmediği zaman verim azalır, disiplin bozulur, geçimsizlik başlar. * Kaliteli bir hizmet sunabilmek için; çalışan-çalışan işbirliği anahtardır. Aynı amaca yönelik, aynı kurumda çalışanlar arasında düşünceler ifade edilirken; * Aynı söylemler sık sık tekrarlanmamalı, * Uzun cümleler ile zaman ve sabır verimsiz kullanılmamalı, * Negatif sözcükler kullanarak stresli bir ortama sebebiyet verilmemelidir.

44 BEDEN DİLİ *Yapılan araştırmalara göre, kişilerin birebir kurdukları iletişimde; *Kelimelerin %7-10 oranında, *Ses ve konuşmanın % oranında, *Beden dilinin ise % oranında etkisi olduğu bulunmuştur. Beden dili ögeleri; kelimeler ve kelimelerle ifade edilenler dışında her türlü iletişimdir.

45 * Konuşurken göz iletişimi kurmak
* Uyarı niteliğindeki işaret parmağını kaldırmamak * Tebessüm etmek * Dinlediğimizi göstermek * Yakın olmak * Kendinize özen göstermek * Uygun şekilde konuşmak

46 EMPATİ *Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecine "empati" adı verilir *Empati kurmak sosyal ilişkilerde birçok kolaylık sağlamaktadır. Kişinin karşısındaki insanı anladığını ve onu önemsediğini göstermesini sağlar. Bu sayede iletişim kolaylaşır. Yanlış anlaşılmalar azalır, samimiyet ve güven ortamı hızla gelişir, sorunlar ve problemler daha kolay dile getirilir ve bu sayede bunlara daha çabuk ve kolay çözümler üretilir.

47 ŞİDDET Şiddet Nedir? * Şiddet, güç ve baskı uygulayarak insanların bedensel veya ruhsal açıdan zarar görmesine neden olan bireysel veya toplu hareketlerin tümüdür. Şiddetin Nedenleri: * Şiddet Kültürü, Medya ve diğer iletişim araçları, Benmerkezcilik, İstekleri erteleyememe, Zorluklara tahammülsüzlük, Feragat, fedakârlık, sabır eksikliği sonucunda hayatta şiddet ve sağlıkta şiddet ortaya çıkıyor.

48 STRES **Stres Nedir? * Sıkıntı Yaratan Olaylar Karşısında kişinin verdiği tepki süreci olan stres, fizyolojik bir durumdur, savaş ve ya kaç yanıtıdır. Bedensel ve psikolojik tepkiler zinciridir.

49 Stresin Olumlu Etkileri
* * Koruyucu bir tepkidir. * * Uyarı etki yapar. * * Zor durumlarla başa çıkmamızı sağlar

50 Stresin Olumsuz Etkileri
* * Sağlığımız etkilenir, * * Kolay yorulur ve sinirleniriz * * Enerji ve güdüde azalma olur * * Performansımız olumsuz etkilenir * * Davranışlarımız genellikle aleyhimize değişir * * Sorunlarla başa çıkma zorlaşır * * İşe geç kalma, devamsızlık ortaya çıkar * * Kısır döngü yaratır.

51 Stres Yönetimi * Fizik egzersiz yapmak * Gevşeme tekniklerini öğrenmek
* Kafeini azaltmak * Beslenmenizi gözden geçirmek * Hoşgörülü olmak * Zamanı yönetmeyi öğrenmek * Eğlenmeyi ihmal etmemek * Gülümsemek, gülmek, konuşmalarınızda esprilere yer vermek * Şükretmeyi ve dua etmeyi unutmamak * Kendi kendinizle konuşurken güzel şeyler söylemek * Her şeyi basitçe ortaya koymaya ve anlamaya çalışmak * Kişisel amaçlar belirlemek * Yeterli miktarda uyumak * Affedici olmak. Merhametsizlik ve haset tükenmeye yol açar * Ümitli olmak

52 Stresle ilgili belirtiler, fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal olmak üzere dört grupta toplanabilir: 1. Fiziksel Belirtiler: Baş ağrısı, düzensiz uyku, sırt ağrıları, çene kasılması veya diş gıcırdatma, kabızlık, ishal ve kolit, döküntü, kas ağrıları, hazımsızlık ve ülser, yüksek tansiyon veya kalp krizi, aşırı terleme, iştahta değişiklik, yorgunluk veya enerji kaybı, kazalarda artış. 2. Duygusal Belirtiler: Kaygı veya endişe, depresyon veya çabuk ağlama, Ruhsal durumun hızlı ve sürekli değişmesi, asabilik, gerginlik, özgüven azalması veya güvensizlik hissi, aşırı hassasiyet veya kolay kırılabilirlik, öfke patlamaları, saldırganlık veya düşmanlık duygusal olarak tükendiğini hissetme.

53 3. Zihinsel Belirtiler: Konsantrasyon, karar vermede güçlük, unutkanlık, zihin karışıklığı, hafızada zayıflık, aşırı derecede hayal kurma, tek bir fikir veya düşünceyle meşgul olma, mizah anlayışı kaybı, düşük verimlilik, İş kalitesinde düşüş, hatalarda artış, muhakemede zayıflama. 4. Sosyal Belirtiler: İnsanlara karşı güvensizlik, başkalarını suçlamak, randevulara gitmemek veya çok kısa zaman kala iptal etmek, İnsanlarda hata bulmaya çalışmak ve sözle rencide etmek, haddinden fazla savunmacı tutum, birçok kişiye birden küs olmak,

54 HASTA HAKLARI Sağlık hizmetlerinden faydalanma ihtiyacı bulunan fertlerin, sırf insan olmaları vasfıyla sahip bulundukları ve T.C. Anayasası, milletlerarası antlaşmalar, kanunlar ve diğer mevzuat ile teminat altına alınmış bulunan haklarını ifade eder. İnsan, sadece insan olmasından dolayı doğuştan bazı hakları kazanarak dünyaya adımını atmaktadır. Hak kavramı evrensel bir kavramdır. Kısaca hak; ‘hukuk kurallarının kişilere tanıdığı yetki’ olarak tanımlanabilir.

55 HASTA HAKLARI 1) Hizmetten genel olarak faydalanma 2) Bilgilendirme ve bilgi isteme 3) Sağlık kuruluşunu ve personelini, seçme ve değiştirme 4) Mahremiyet 5) Reddetme, durdurma ve rıza 6) Güvenlik

56 HASTA HAKLARI 7) Dini vecibeleri yerine getirebilme : 8) İnsani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık: 9) Ziyaret ve refakatçi bulundurma: 10) Müracaat, şikayet ve dava hakkı:

57 Hasta Sorumlulukları Son dönemde hasta haklarının yanında bir de “Hasta Sorumluluğu” kavramı ortaya çıkmıştır. Henüz bu kavramın, içeriği ve kapsamı ortaya konmamıştır. Ancak genel olarak, hastanın bir sağlık kuruluşuna başvurmadan ve başvurduktan sonraki süreçte yerine getirmesi gereken ödev ve yükümlülüklerdir diye tarif edilebilir. Hastanın sorumluluklarını boyutlandırmamız mümkündür. Kısaca maddeler halinde sıralayabiliriz:

58 Hasta Sorumlulukları 1. Genel Sorumluluklar
1.1. Kişiler kendi sağlığına dikkat etmek için elinden geleni yapmalı ve sağlıklı bir yaşam için verilen tavsiyelere uymalıdır. 1.2. Kişi uygunsa kan verebilir ya da organ bağışında bulunabilir. 1.3. Basit durumlarda kişiler kendi bakımlarını yapmalıdır.

59 Hasta Sorumlulukları 2. Sosyal Güvenlik Durumu
2.1.Hasta; sağlık, sosyal güvenlik ve kişisel bilgilerindeki değişiklikleri zamanında bildirmek durumundadır. 2.2.Hasta; sağlık karnesinin (Bağ-Kur, Yeşil Kart gibi) vizesini zamanında yaptırmak zorundadır.

60 Hasta Sorumlulukları 3. Sağlık Çalışanlarını Bilgilendirme
3.1.Hasta; yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, yatarak herhangi bir tedavi görüp görmediğini, eğer varsa halen kullandığı ilaçları ve tüm sağlığıyla ilgili bilgileri tam, eksiksiz vermelidir. 4. Hastane Kurallarına Uyma 4.1. Hasta; başvurduğu sağlık kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymalıdır. 4.1.Hasta sağlık Bakanlığı ve diğer sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen sevk zincirine uymalıdır . 4.2.Hastanın; tedavi, bakım ve rehabilitasyon sürecince sağlık çalışanları ile işbirliği içinde olması beklenir. 4.3.Hasta; randevulu hizmet veren bir sağlık tesisinden yararlanıyorsa randevunun tarih ve saatine uyması ve değişiklikleri ilgili yere bildirmesi gerekir. 4.4. Hasta; hastane personelinin, diğer hastaların ve ziyaretçilerin haklarına saygı göstermelidir. 4.5. Hasta; hastane malzemelerine verdiği zararları karşılamak zorundadır.

61 Hastane İçi Hijyen El Hijyeni Ve Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanımı
Hastanın Kişisel Temizlik Ve Bakım Eğitimi Vücut Temizliği Ağız, Protez Bakımı Saç, Oje-Tırnak, Bit, Pire, Ayak Bakımı Tuvalet Eğitimi

62 Yatağa Bağimli Hastalarda Görülen Komplikasyonlar
•Kuvvetsizlik •Sırt ağrısı •Kontraktür •Osteoporoz •İstahsızlık •Konstipasyon •Barsak obstruksiyonu •İdrar yapma zorluğu •Böbrek taşı •Üriner enfeksiyon •Depresyon •Uykusuzluk •Davranıs bozukluğu •Anksiyete •Uyum bozukluğu

63 Hasta Pozisyonlari Ve Mobilizasyon
Koruyucu Yatış Pozisyonları Supine (Sırtüstü) Pozisyon Lateral (Yan) Pozisyon Fowler’s (Oturur) Pozisyon Semi-Fowler’s Pozisyon Prone (Yüzüstü) Pozisyon

64 Hastanın Yatış Pozisyonu
Solunum sıkıntısı olan hastaya yarı oturuş pozisyonu verilmeli (fowler-semi fowler) Ani kusma durumunda baş yana çevrilmeli ( aspirasyon riskinin önlenmesi için ) Ani hipotansiyon-bayılma durumunda ayaklar yükseltilmeli (şok pozisyonu verme) Dekibütüs riski olan hastada dolaşım sağlanmalı (sık-sık pozisyon değişimi yapılmalı) Genel kırıklarda hastanın pozisyon takibi yapılmalı (elevasyonlar dolaşım takibi) Ameliyat sonrası hastalarda ilk 8saat ve sonrasında insizyon yerine bağlı pozisyon takibi yapılmalı. Ameliyat Sonrası Ve Normal Hallerde Hastanin Yürütülmesi Mobilize olmasına karar verilen hastanın yürütülmesine destek olmalı. Volcer, koltuk değneği, tekerlekli sandalye, protezli hastalarda özenli yürütme tekniğine uyulmalı. Hastanın aktivite intöleransına göre aktivitelerine yardımcı olmalı.

65 Hastanın Hareket Ettirilmesi Ve Taşınması
Hastanın hareket ettirilmesi ve taşınmasında daima vücut mekaniği ilkeleri göz önünde bulundurulmalıdır. Yatak içinde pozisyon değiştirmek, hastanın rahatlığı açısından önemlidir. Hastayı hareket ettirme ve taşıma esnasında şunlara dikkat edilmelidir; • Hastanın işbirliği düzeyinin saptanması • Hasta yönünden gerekli güvenlik önlemlerinin alınması • Mahremiyete saygı gösterilmesi • Vücut mekaniği ilkelerine dikkat edilmesi • Tekerli sandalye, sedye gibi kullanılacak aracın önceden hazırlanması • İşlem bitiminde hastaya uygun pozisyonun verilmesi

66 1. Aktif ve pasif egzersizler
2. Hastayı yan çevirme 3. Hastanın Oturtulması ve ayağa kaldırılması 4. Tekerlekli Sandalyeye Oturtma 5. Hastanın taşınması

67 BESLENME Hastanın Beslenme Durumundaki Dikkat Edilecek Hususlar
Rejim alan hastalarda r1,r2,r3 beslenme şeklinin ne anlatmak istediğinin bilinmesi (R1 su,meyve suyu) (R2 su,meyve suyu ,çorbalar sulu gıdalar) (R3 tanıya göre normal gıdalar) Hastanın oral alımında pozisyondan kaynaklanacak aspirasyon riskinin ortadan kaldırılması için olası risk hakkında bilgi verilmeli. Tanıya göre dikkat edilecek (gazlı,baharatlı,tuzlu,şekerli,kaloriden fakir,zengin,protein,çiğ sebze meyve)yiyeceklerin alınıp alınmaması hakkında genel bilgi verilmeli. Oral mukozasında oluşabilecek mukozit için takip ve ağız bakım eğitimine yardımcı olunmalı. -Ameliyat sonrası dönemde özellik arz eden durumlar hakkında genel bilgi verilmeli (KBB tonsillektomide-beyaz dondurma şeftali ve kayısı suyu,soğuksu ayran gibi)

68 İLKYARDIM

69 KAZA NEDİR ? İnsan iradesi dışında Ne zaman Nerede
Nasıl olacağı bilinmeyen > Yaralanma > Can ve mal kaybına sebep olan olaylara KAZA denir

70 DAHA ÇOK ÇOCUKLAR ZARAR GÖRÜR
Kazaların büyük çoğunluğu EVLERDE ve EVLERİN YAKINLARINDA meydana gelir DAHA ÇOK ÇOCUKLAR ZARAR GÖRÜR

71 EV KAZALARI Yanıklar Kesikler Zehirlenmeler Düşme / Çarpmalar
Burkulma / Kırık / Çıkıklar Kulak Burun Boğaza ve Göze yabancı cisim kaçması Isırıklar

72 YANIK Su buharı / Su / Sıcak sıvılar Ateş Sıcak cisim Elektrik
Aşırı güneş ışını Kimyasal maddeler (asit ve baz) ‘in İnsan vücuduna temas etmesi sonucunda vücutta meydana gelen doku harabiyeti

73 YANIKLARDA ALINACAK ÖNLEMLER
Ütüleri sıcakken ortada bırakmayın Çocukları soba yanan odada yalnız bırakmayın Sıcak yiyecek içecekleri çocuğun önüne koymayın Piknik tüpünü kullanırken çocuklardan uzak tutun Sigara içerken çocuğunuzu kucağınıza almayın

74 YANIKLARDA ALINACAK ÖNLEMLER
Soba / ocak üzerindeki kapların saplarını çocukların erişemeyeceği şekilde içeriye dönük koyun Elektrikli aletler çalışırken kablolarına dikkat edin Çocuğunuzun banyo suyunun sıcaklığını mutlaka kontrol edin Yanıcı maddeleri kapalı yerlerde muhafaza edin

75 YANIKDA YAPILACAK İLK MÜDAHALE
Yanık bölgeyi soğuk su altına tutun Deri tamamen sıyrılmışsa soğuk suya tutun ve üzerine buz koyun Yanığın üzerini temiz bir bezle kapatın Yanan kişiyi sakinleştirin Yanan kişinin elbiselerini keserek çıkarın Hemen bir sağlık kuruluşuna götürün

76 YANIKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Yanık kabarcıklarını patlatmayın Yanan kişinin elbiselerini çekerek çıkarmayın Ağır yanıklarda ağızdan yiyecek / içecek vermeyin Yanık bölge üzerine hiçbir şey sürmeyin Yanığa Tentürdiyotla pansuman yapmayın Yanık üzerine kirli bez koymayın

77 KESİK Bıçak / Jilet / Makas / Satır Balta / Cam kırığı / Çivi
Teneke parçası gibi kesici ve delici aletlerin vücudu örten deri üzerinde meydana getirdikleri hasarlardır

78 Kesiğin az veya çok olmasına bakılmaksızın en yakın sağlık kuruluşuna götürülerek TETANOS AŞISI yaptırılmalıdır

79 KESİKLER İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER
Kesici aletleri çocukların erişemeyeceği kapalı dolaplarda bulundurun Çocukların eline bardak, şişe gibi cam eşyalar vermeyin Çocukların gıdalarını kırılmayan kaplara koyun Çocuklara kesici / delici aletleri oyun amaçlı vermeyin

80 Kesiklerde en önemli tehlike KAN KAYIBIDIR

81 CİDDİ KANAMA Kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırın Süratle en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırın

82 temiz ve kuru bir gazlı beze sarın
ORGAN KOPMASI Kopan organı temiz ve kuru bir gazlı beze sarın Hastayı ve Organı aynı araçla en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna götürün

83 KESİKLERDE YAPILACAK İLK MÜDAHALE
Kesici / delici aleti KESİNLİKLE ÇIKARMAYIN Kesiği sabunlu suyla ve temiz bir bezle yıkayın Kesik üzerinde dışardan görülebilen yabancı cisim varsa alın Kesiğin üzerine tentürdiyot ve oksijenli su sürmeyin Kesiğin üzerine hiçbir şey koymayın

84 Kesikte sızıntı şeklinde kanama varsa
kanayan kısmı kalp hizasından yukarıya gelecek şekilde kaldırın Üzerine temiz bir bez koyarak bastırın Kanama durursa fazla sıkmadan bağlayın

85 KESİK YARALARDA YARALI EN GEÇ 6 SAAT İÇİNDE BİR SAĞLIK KURULUŞUNA GÖTÜRÜLMELİDİR

86 KESİKLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Kesik yaraların üzerine toz / merhem sürmeyin Yaranın üzerini kirli bezle sarmayın Yara üzerine basınç yaparak kanamayı durdurmaya çalışın

87 Emekleme çağı ile 5 yaş arasındaki çocuklarda sık görülür
ZEHİRLENME Emekleme çağı ile 5 yaş arasındaki çocuklarda sık görülür

88 ZEHİRLENME OLMAMASI İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER
Evdeki ilaçları yüksek yerlerde / kilitli dolapta tutun Çocuklarınızın yanında ilaç kullanmayın Zirai ilaçlar / böcek öldürücülerin saklanmasına dikkat edin Şofbeni bacaya bağlayın borularında kırık / delik olmamasını sağlayın Gaz sobası kullanılan odalarda uyumayın

89 ZEHİRLENME OLMAMASI İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER
Piknik tüplerini / gazlı çakmakları çocuklardan uzak tutun Kültür mantarları haricindekileri yemeyin Bozulmuş süt veya diğer yiyecekleri yemeyin Bit pire sinek ilaçlarını vücudunuza sürmeyin Çocuğunuza kurşunlu boya ile boyanmış oyuncak almayın

90 ZEHİRLENMEDE YAPILACAK İLK MÜDAHALE
Kazazedeyi Yan yatırın Ağzını açın / dilini öne doğru çekin Ağzında yabancı cisim varsa çıkarın En kısa sürede sağlık kuruluşuna götürün Zehirlenmenin ne ile / ne zaman olduğunu öğrenin Zehirlenenin kusmuğundan bir miktar Sağlık Kuruluşuna götürün

91 İLAÇ / BESİN ZEHİRLENMESİNDE İLK MÜDAHALE
Zehirlenen kişiye tuzlu su içirin / kusturun Zehirin vücutta emilmesini geciktirmek için bol süt içirin ZEHİRLİ MADDE SAATTEN DAHA ÖNCE ALINMIŞSA KUSTURMAYIN

92 GAZYAĞI / BENZİN / TİNER ZEHİRLENMELERİNDE İLK MÜDAHALE
KESİNLİKLE KUSTURMAYIN! Zeytinyağı / Süt / Sıvı yağ içirin Kemerini / Yaka düğmelerini çözün Temiz havaya çıkararak oksijen almasını sağlayın Bir sağlık kuruluşuna götürün

93 DERİ / SOLUNUM YOLU ZEHİRLENMELERİNDE İLK MÜDAHALE
(Şofben / Soba / Zirai ilaçlar / Haşere ilaçları) Kazazedeyi temiz havaya çıkarın Deri yoluyla zehirlenmede giysilerini çıkarın Vücudunu bol suyla yıkayın Kazazedeyi yürütmeyin / koşturmayın Bol oksijen almasını sağlayın Bir Sağlık kuruluşuna götürün

94 ZEHİRLENMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKELER
Şuuru bulanık olanları Asit içenleri 6 aylıktan küçük bebekleri KUSTURMAYIN DDT zehirlenmesinde Yağlı sıvılar vermeyin Bol su içirin Hemen bir Sağlık kuruluşuna götürün

95 DÜŞME VE ÇARPMALARDA ALINACAK ÖNLEMLER
Bebekleri masa / sedir / salıncakta uyutmayın Yalnız bırakmayın Balkon demirlerini çocukların geçemeyeceği genişlikte yaptırın Küçük çocukları balkon / duvar üstü / merdiven başında tek başına bırakmayın Mutfak tuvalet banyo vb kaygan zeminleri ıslak tutmayın Merdiven başları ve kapı girişlerini iyi ışıklandırın Çocuğunuzun yatak kenarlarına parmaklık yaptırın

96 DÜŞME VE ÇARPMALARDA YAPILACAK İLK MÜDAHALE
Kazazedenin şuuru yerindeyse saat Normal hareket ediyorsa Gözleyin Kusma / Dalgınlık / Sürekli uyku hali olursa Sağlık kuruluşuna götürün Yüksekten düşmelerde iç kanama olabilir Vücutta şişlik / morluk oluşmuşsa üzerine buz veya soğuk bez koyun

97 BURKULMA KIRIK VE ÇIKIKLAR
Açık Kırık Kapalı Kırık

98 BURKULMA KIRIK VE ÇIKIKLARDA YAPILACAK İLK MÜDAHALE E
Kırık ihtimali varsa Kazazedenin elbiselerini çıkarmayın Gerekirse keserek çıkarın Şüpheli bölgenin altına tahta koyun Burkulan eklemi yukarı kaldırın üzerine torba ile buz koyun Çıkıkları kendiniz yerine koymaya çalışmayın Sağlık kuruluşuna başvurun

99 BURKULMA KIRIK VE ÇIKIKLARDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
Her burkulmada kırık da olabileceğini unutmayın Açık kırık üzerinde kemik parçaları varsa almayın Kırığa yapılacak yanlış müdahale Kemiğin eğri olarak kaynamasına Kısmi felçlere Gangren ve sonuçta kırık organın kesilmesine yol açabilir En kısa sürede SAĞLIK KURULUŞUNA gönderin

100 KULAK / BURUN / BOĞAZ / GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMAMASI İÇİN
Fasulye / nohut / boncuk gibi maddeleri çocukların ulaşamayacağı yerlerde bulundurun Çocuklara büyük veya çiğnenmesi zor yiyecekler vermeyin Çocuğunuza oturur vaziyette yemek yedirin Kulak temizliği yaparken çivi / şiş / tığ gibi sert cisimler veya pamuk kullanmayın

101 GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASINDA YAPILABİLECEKLER
Göze kaçan küçük bir cisimse gözün alt kapağını aşağıya doğru gerdirin/ cismi temiz bir tülbentle alın Cisim üst kapakta ise Sümkürme taklidi yaptırarak cismin alt kapağa geçmesini sağlayın ve almaya çalışın Cismi alamazsanız temiz bir bez kapatarak Sağlık kuruluşuna götürün Göze sivri bir cisim batmışsa çıkarmadan hastaneye götürün

102 BOĞAZA CİSİM KAÇMASINDA YAPILABİLECEKLER
Cisim ağız açıldığında görülebiliyorsa parmakla almaya çalışın Alınamayacaksa sırtına kuvvetlice vurun ve öksürme taklidi yaptırın İğne / jilet / küçük cam parçası gibi kesici delici cisimler kaçmışsa yumuşak ekmek içi yedirin Yabancı cisim çıkarılsın veya çıkarılmasın kaza sonrası mutlaka Sağlık kuruluşuna gidin

103 KULAK / BURUNA CİSİM KAÇMASINDA YAPILABİLECEKLER
Kulak / buruna kaçan cisim görülüyorsa cımbız veya uygun bir şeyle çıkarın Fasulye / nohut / mısır ise şişebilir ıslatmayın Cismi çıkarmaya çalışırken iğne gibi sivri / batıcı şeyler kullanmayın Kulağa böcek / sinek kaçmışsa deliğe fener tutun Cisim çıkmıyorsa Sağlık kuruluşuna götürün

104 ISIRIKLARLARDA ALINACAK ÖNLEMLER
Evdeki kedi / köpek gibi hayvanlar veteriner kontrolünde olmalıdır Kızgın Hayvanlardan çocukları uzak tutun Evlerde fare varsa tuzak / ilaçla tedbir alın Böcek ve sineklere karşı pencerelerinize sineklik takın Bahçe ve tarlada çalışırken çocuklarınızı toprak üstünde uyutmayın ve yalnız bırakmayın

105 HAYVAN ISIRIKLARLARDA YAPILABİLECEK MÜDAHALELER
Isırık yerini bol su ile yıkayın Isıran hayvanı öldürmeyin Kontrol için gözetim altında tutun Isıran hayvan ölmüşse kafasını keserek naylon bir torba içinde veterinere götürün Mutlaka bir Sağlık kuruluşuna gidin KUDUZ AŞISI yaptırın

106 Her ısırığı şüpheli kuduz vakası olarak düşünün KUDUZ HASTALIĞININ
TEDAVİSİNİN OLMADIĞINI AKLINIZDAN ÇIKARMAYIN

107 KUDUZ HASTALIĞININ TEDAVİSİ SADECE ZAMANINDA YAPILAN AŞIYLA MÜMKÜNDÜR

108 BÖCEK SOKMALARI

109 YILAN VE AKREP SOKMALARINDA YAPILABİLECEKLER
Isırık yerini bol su ile yıkayın Varsa bilezik ve yüzükleri çıkarın Isırılan kişiyi bir Sağlık kuruluşuna götürün

110 BÖCEK SOKMALARINDA YAPILABİLECEKLER
Arı sokmalarında İlk iş olarak arının iğnesini çıkarın İğne zehir kesesi ile beraber olduğundan parmakla sıkılarak çıkarılmak istendiğinde kesecikteki zehir vücuda boşalacaktır Bir cımbızla zehir kesesi ile iğnenin arasından tutarak çıkarın

111 TETANOZ AŞISI YAPTIRIN
Sokulan yüzeyi sabunlu su ile yıkayın Ağrı varsa buzla / soğuk suyla ıslatılmış bez koyun Göz / boğaz / burun / ağız içinde olan arı sokmalarında Bu bölgelerin şişmesi neticesi nefes borusunun kapanma ihtimali olduğundan bir sağlık kuruluşuna götürün BÖCEK SOKMALARINDA TETANOZ AŞISI YAPTIRIN