SALDIRGAN, GÜVENGEN, PASİF TUTUMLAR / DAVRANIŞ BİÇİMLERİ

... konulu sunumlar: "SALDIRGAN, GÜVENGEN, PASİF TUTUMLAR / DAVRANIŞ BİÇİMLERİ"— Sunum transkripti:

1 SALDIRGAN, GÜVENGEN, PASİF TUTUMLAR / DAVRANIŞ BİÇİMLERİ
ILET 322 KİŞİLERARASI İLETİŞİM BECERİLERİ (Ünite 8) Kenan BAŞARAN

2 TUTUMLAR / DAVRANIŞLAR
ZAMAN ZAMAN BAŞKALARININ DÜŞÜNDÜĞÜ GİBİ DÜŞÜNMEK ZORUNDA KALIYORMUSUNUZ? HERHANGİ BİR KONUDA OLUMLU YA DA OLUMSUZ GÖRÜŞLERİNİZİ AÇIKÇA İFADE ETMEKTE ZORLANDIĞINIZ OLUYOR MU? ZAMAN ZAMAN KONTROLÜ KAYBEDİP KARŞINIZDAKİNE ÇOK KIZDIĞINIZ OLUYOR MU? Kenan BAŞARAN

3 DAVRANIŞ BİÇİMLERİ İLETİŞİM SIRASINDA DUYGU, DÜŞÜNCE, İSTEK VE İLGİLER DEĞİŞİK DAVRANIŞ BİÇİMLERİ İLE İFADE EDİLİR. BU DAVRANIŞ BİÇİMLERİ ÜÇ GRUPTA İNCELENİR: PASİF / BOYUN EĞİCİ DAVRANIŞ AGRESİF /SALDIRGAN DAVRANIŞ ASÖRTİF /GÜVENGENDAVRANIŞ

4 PASİF DAVRANIŞ KİŞİLER DUYGU VE DÜŞÜNCELERİNİ İFADE ETMEZLER
BENLİK SAYGILARI DÜŞÜKTÜR KAYGILIDIR SUÇLULUK VE ÖFKE DUYGUSU YAŞARLAR KİŞİNİN VERDİĞİ MESAJ: “BEN ÖNEMLİ DEĞİLİM, SEN ÖNEMLİSİN”

5 PASİF PASİF DAVRANIŞ DUYGU, DÜŞÜNCE, İHTİYAÇ VE İSTEKLERİN YETERİNCE İFADE EDİLMEMESİDİR. KRONİK OLARAK PASİF DAVRANAN KİŞİLER DİĞERLERİNİN DUYGU, İHTİYAÇ VE İSTEKLERİNE KENDİLERİNDEN DAHA FAZLA ÖNEM VERİR, KENDİLERİNİ İKİNCİ PLANA ATARLAR. AMAÇLARI ÇATIŞMADAN KAÇMAK VE DİĞERLERİNİ MEMNUN ETMEKTİR. Kenan BAŞARAN

6 PASİF BU KATEGORİ İÇERİSİNDEKİ ZOR İNSANLAR:
DERDİNİ SÖYLEMEYİP DERMAN BULAMAYANLAR BİR TÜRLÜ HAREKETE GEÇEMEYENLER HİÇ KONUŞMAYAN, ORTAMA GİREMEYEN ÇEKİNGENLER KİMSEYE “HAYIR” DİYEMEYENLER KÜSKÜNLER Kenan BAŞARAN

7 PASİF SES TONU DÜŞÜK ÇEKİNGEN, AĞLAMAKLI CANLI OLMAYAN
KULLANDIĞI KELİMELER GÖZLER BEDEN DİLİ DÜŞÜK ÇEKİNGEN, AĞLAMAKLI CANLI OLMAYAN DOLAYLI, ÜSTÜ KAPALI, “OLDUKÇA” VEYA “OLABiLİR” KELIMESINI IÇEREN CÜMLELER GÖZLERi AŞAĞIYA BAKAN, KAÇINAN HUZURSUZ, UZAKTA DURAN Kenan BAŞARAN

8 SALDIRGAN / AGRESİF DAVRANIŞ
DİĞER KİŞİLERİ AŞAĞILAR,SAYGI GÖSTERMEZLER BAŞKALARININ DUYGU VE DÜŞÜNCELERİ İLE İLGİLENMEZLER KİŞİNİN VERDİĞİ MESAJ: “SEN ÖNEMLİ DEĞİLSİN , BEN ÖNEMLİYİM”

9 SALDIRGAN / AGRESİF AGRESİF DAVRANIŞ, AŞIRI İFADELENDİRİLEN DUYGU, DÜŞÜNCE, İHTİYAÇ VE İSTEKLERİN BİR BÜTÜNÜDÜR. AMAÇLARI, NE PAHASINA OLURSA OLSUN KAZANMAK OLAN AGRESİFLER DİĞERLERİNİN DÜŞÜNCELERİNE, DUYGULARINA VE İHTİYAÇLARINA SAYGI GÖSTERMEZLER Kenan BAŞARAN

10 SALDIRGAN / AGRESİF BU KATEGORİ İÇERİSİNDEKİ ZOR İNSANLAR:
• HER KONUDA KENDİ BİLDİĞİNİ ZORLA KABUL ETTİRMEYE ÇALIŞANLAR, UZLAŞMAYANLAR  HERHANGİ BİR SORUNDA PANİK OLUP ORTALIĞI BİRBİRİNE KATANLAR KONTROL ETME ARZUSUYLA SÜREKLİ ENSENİZDE YAŞAYANLAR HER ŞEYDE KUSUR BULAN MEMNUNİYETSİZLER SÜREKLİ SUÇLAYACAK BİRİNİ ARAYANLAR KRONİK ÖFKE NÖBETLERİ GEÇİRENLER PATAVATSIZLAR Referans: Barbara Small Kenan BAŞARAN

11 SALDIRGAN / AGRESİF YÜKSEK SES, SUÇLAYICI, İTHAM EDİCİ SES TONU
“SEN” KELİMESİNi İÇEREN CÜMLELER GÖZÜNÜ DİKİP VEYA GÖZLERİNİ KISARAK BAKAN ÖNE DOĞRU, YAKIN DURUŞ, ELLERİ CEPTE  SES TONU KULLANDIĞI KELIMELER GÖZLER BEDEN DILI Kenan BAŞARAN

12 GÜVENGEN / ASÖRTİF ZAMAN ZAMAN BAŞAKALARININ DÜŞÜNDÜĞÜ GİBİ DÜŞÜNMEK ZORUNDA KALIYORMUSUNUZ? HERHANGİ BİR KONUDA OLUMLU YA DA OLUMSUZ GÖRÜŞLERİNİZİ AÇIKÇA İFADE ETMEKTE ZORLANDIĞINIZ OLUYOR MU? ZAMAN ZAMAN KONTROLÜ KAYBEDİP KARŞINIZDAKİNE ÇOK KIZDIĞINIZ OLUYOR MU? CEVAP ‘EVET’ İSE ‘GÜVENLİ (ASSERTİVE) DAVRANIŞ BİÇİMİNİZİ GELİŞTİRMENİZ GEREKİR: GÜVENLİ DAVRANIŞ (ASSERTIVENESS): KENDİ HAKLARINIZI VE DÜŞÜNCELERİNİZİ, BAŞKALARININ HAKLARINI İHLAL ETMEDEN İFADE EDEBİLME BECERİSİDİR. Kenan BAŞARAN

13 GÜVENGEN / ASÖRTİF KİŞİ, KENDİSİNİN VE BAŞKALARININ HAKLARINA SAYGILIDIR KENDİSİNE OLAN GÜVENİ VE BENLİK SAYGISI YÜKSEKTİR BAŞKALARININ DUYGU VE DÜŞÜNCELERİ İLE İLGİLENİR KİŞİNİN VERDİĞİ MESAJ: “ BEN ÖNEMLİYİM, SEN DE ÖNEMLİSİN”

14 GÜVENGEN / ASÖRTİF İŞ YAŞAMINDA VE ÖZEL YAŞAMDA, BİREYİN KİŞİSEL HAKLARINI ORTAYA KOYABİLMESİ, KENDİSİNİ DİĞER İNSANLARA AÇIK VE NET İFADE EDEBİLMESİ İLETİŞİMDE OLDUĞU KİŞİLERLE(AİLE, YÖNETİCi, ÇALIŞMA ARKADAŞLARI, MÜŞTERİ VB.) İLİŞKİLERİNDE BAŞARI Kenan BAŞARAN

15 GÜVENGEN / ASÖRTİF BİR KARAKTER ÖZELLİĞİ OLMAYIP GÖZLEMLENEBİLEN VE ÖĞRENİLEBİLEN BİR DAVRANIŞTIR DUYGULARI, İHTİYAÇLARI, HAKLARI VE DÜŞÜNCELERİ ÇEKİNMEDEN, SALDIRGANLAŞMADAN, BİLİNÇLİ, AÇIK VE NET BİR ŞEKİLDE İFADELENDİRİLMESİDİR ‘’AMAÇ ORTA YOL BULMANIN AKSİNE ANLAŞMAK VE HERKES İÇİN KAZAN-KAZAN ORTAMI YARATMAKTIR” Kenan BAŞARAN

16 GÜVENEGEN / ASÖRTİF SES TONU ILIMLI, SÖYLEDİĞİ İLE TUTARLI
KULLANDIĞI KELİMELER GÖZLER BEDEN DİLİ ILIMLI, SÖYLEDİĞİ İLE TUTARLI “BEN” KELİMESİNİ İÇEREN CÜMLELER SAYGILI, DÜZ, İYİ GÖZ KONTAĞI DİK VE SABİT Kenan BAŞARAN

17 HANGİ DAVRANIŞLAR ASÖRTİF /GÜVENGEN DAVRANIŞLARDIR?
OLUMLU VE OLUMSUZ DUYGU VE DÜŞÜNCELERİNİ İFADE EDEBİLEN HAYIR DİYEBİLEN İSTEKTE BULUNABİLEN KENDİSİ HAKKINDA OLUMLU DÜŞÜNEN VE İFADE EDEBİLEN İLETİŞİMİ BAŞLATABİLEN, SÜRDÜREBİLEN VE SONA ERDİREBİLEN

18 PASİF-AGRESİF: MANÜPLATİF DAVRANIŞ
PASİF GÖRÜNÜR AMA SALDIRGAN DAVRANIRLAR DÜRÜST OLMAZLAR VE İMALI KONUŞURLAR KARŞI TARAFI SUÇLU HİSSETTİRİRLER KİŞİNİN VERDİĞİ MESAJ: “ BEN ÖNEMLİ DEĞİLİM, SEN DE ÖNEMLİ DEĞİLSİN, ÖNEMLİ OLAN ÇIKAR”

19 What assertiveness is NOT:
Aggressive Passive Passive-Aggressive *Remember: Fight-Flight-Right and we want to do what is Right!

20 Aggressiveness may involve…
Fight Disrespecting others’ rights to retain your own rights. Winning at all costs. Communicating sarcastically. Attacking the person instead of focusing on the behavior or problem-solving. Violating boundaries. Attempting to control others. Are there times to be aggressive?

21 Passiveness may involve…
Flight Possibly respecting others’ rights while ignoring your own rights. Not communicating directly when the situation warrants it. Allowing others to “walk on” or control you. Allowing your boundaries to be violated. Indecisiveness. Are there times to be passive?

22 Passive-Aggressiveness may involve…
Fight-Flight pattern. Either respecting ONLY your rights OR other’s rights. Not addressing the problem or behavior. Talking about people behind their back/Gossip Fluctuating between violating others’ boundaries or having your boundaries violated.

23 What is assertiveness? Right.
Respecting others’ rights as well as your own rights. Communicating effectively, directly, and with confidence. Dealing with conflict effectively and calmly. Handling and receiving feedback effectively. Setting boundaries. Focus is on behavior and problem-solving instead of attacking/ignoring the person.

24 NASIL DAVRANIRSINIZ? ÜÇ KİŞİ ÇOK AÇ, YERDE OTURUYORLAR,
ORTADAKİ TEK BİR TABAKTA TEK BİR BİSKÜVİ VAR. PASİF DAVRANIŞ ? SALDIRGAN DAVRANIŞ? ASÖRTİF/ ÖZGÜVENLİ DAVRANIŞ?

25 PASİF: BEDEN DİLİ ÇEKİNGEN TABAKTAN UZAK DURUR ,GÖZLERİNİN UCU İLE BAKAR,BEN ÇOK AÇ DEĞİLİM VS. DER.
SALDIRGAN:BİSKÜVİYİ HEMEN YİYECEKMİŞ GİBİ DURUR,BİSKÜVİYİ HEMEN ALMAK İSTER,BEN ÇOK AÇIM VS. DER. ASÖRTİF:ORTAK BİR ÇÖZÜM BULMAYA ÇALIŞIR,HEPİMİZ AÇIZ,BAŞKA BİR ÇÖZÜM BULALIM DER.

26 NASIL DAVRANIRDINIZ? 1. FIRSAT EŞITLIĞI ILKESINE ÇOK ÖNEM VERILEN BIR KURULUŞTA ÇALIŞIYORSUNUZ. ELEMANLARINIZDAN BIRINI IRKÇI DÜŞÜNCELERI NEDENIYLE DAHA ÖNCE UYARMIŞTINIZ. SIZ BU ELEMANIN BIR IŞ ARKADAŞINA IRKÇI IÇERIKLI BIR ŞAKA YAPTIĞINI DUYUYORSUNUZ. NE DERSINIZ? (A)   "BU TÜR ŞAKALARIN YAKIŞIKSIZ OLDUĞUNU DAHA ÖNCE BELIRTMIŞTIM. AYRICA IŞ YERINDE CINSIYET VEYA IRK AYRIMINI ÖVEN BIR TUTUM DA ŞIRKET POLITIKAMIZA GÖRE YASAKTIR. BU KONUDA BIR SORUNUNUZ VARSA LÜTFEN KONUŞALIM. “ (B)  "BILIYORUM, IRK AYRIMI KONUSUNDAKI ŞAKALAR SIZE EĞLENCELI GELIYOR. BANA KALSA. . . AMA KURALLARI BILIYORSUNUZ. PATRON DUYSA BENI IŞTEN ATAR. “ (C) "IRKÇI GÖRÜŞLERIN DILE GETIRILMESI ILE ILGILI OLARAK SIZINLE DAHA ÖNCE GÖRÜŞÜLMÜŞTÜ. BU SIZE SON UYARIM. BIR DAHA ŞIRKET KURALLARINI IHLAL EDERSENIZ IŞ AKDINIZ FESHEDILIR." Kenan BAŞARAN

27 YORUMLAR 1.  (A) YANITINDA ASÖRTİF BIR DAVRANIŞ SÖZ KONUSUDUR, ANCAK BU ELEMAN KURALLARI BILMEKTE OLUP DAHA ÖNCE DE UYARI ALMIŞTIR. DAHA AGRESIF BIR TUTUM DAHA ETKILI OLABILIRDI. (B) YANITI ISE SADECE PASIF BIR DAVRANIŞ ÖRNEĞI DEĞIL, YÖNETICILIK YETENEKLERININ ZAYIFLIĞINI DA GÖSTEREN BIR TUTUMDUR. ŞIRKET POLITIKASININ  SAVUNULMASI  GEREKIRKEN BUNU IHLAL EDENLERLE IŞ BIRLIĞI YAPILMAKTADIR. (C)  YANITINDA SÖZÜNÜ SAKINMAYAN AGRESIF BIR TUTUM GÖRÜLMEKTE OLUP YETERINCE ETKILIDIR. KURALLARI IHLAL EDEN KIŞIYE HIÇ BIR KUŞKUYA YER BIRAKMAYACAK ŞEKILDE KATLANMASI GEREKEN SONUÇLAN GÖSTERMEKTEDIR. Kenan BAŞARAN

28 NASIL DAVRANIRDINIZ? 2. ELEMANLARINIZDAN BIRININ YAKIŞIKSIZ HAREKETLERI NEDENIYLE ŞIKAYETLER ALIYORSUNUZ. KENDISINI OFISINIZE ÇAĞIRARAK BU KONU HAKKINDA GÖRÜŞMEK ISTIYORSUNUZ. SIZ DAHA KONUŞMAYA BAŞLAMADAN ELEMANINIZ GÖZ YAŞLAN IÇINDE ŞUNLARI SÖYLÜYOR: "NE DIYECEĞINIZI BILIYORUM. EVET, SON GÜNLERDE BAZI MÜŞTERILERE KARŞI SINIRLI, HATTA KABA DAVRANDIM AMA KOCAM IÇIN ÇOK ENDIŞELENIYORUM. BIR KAN HASTALIĞI VAR VE ŞU ANDA TAHLILLERI YAPILIYOR. “ Kenan BAŞARAN

29 (A)   "ANLIYORUM AMA FIRMAMIZ, SIZIN BU DAVRANIŞLARINIZ YÜZÜNDEN ZARAR GÖRÜYOR. SORUNLARINIZI EVDE BIRAKMAYI VE BURADA KENDINIZI TAM OLARAK IŞINIZE VERMEYI ÖĞRENMENIZ GEREKIR. “ (B)  "ÇOK ÜZÜLDÜM, KOCANIZIN HASTA OLDUĞUNU BILMIYORDUM. BIZIM YAPABILECEĞIMIZ BIR ŞEY VAR MI? İŞ YERI HEKIMIMIZ ILE KONUŞMANIZDA YARAR OLABILIR. “ (C)   "BU DURUMUN BIR AÇIKLAMASI OLDUĞUNU BILIYORDUM. EVDE SORUNLARINIZ OLDUĞUNA ÜZÜLDÜM. ANCAK ÇALIŞANLARIN BELIRLI STANDARTLARA UYMASINI BEKLERIZ, SIZIN HAKKINIZDA DA ÜZERINDE DURMAMIZ GEREKEN ŞIKAYETLER VAR." Kenan BAŞARAN

30 YORUMLAR 2.  (A) SEÇENEĞI YALNIZCA AGRESIF OLMAKLA KALMAYIP DUYARSIZ VE DURUMA UYGUN OLMAYAN BIR YANITTIR. (B)  SEÇENEĞI ISE PASIF OLMAKLA BIRLIKTE BURADAKI ÖZEL DURUMA EN UYGUN VE EN ETKILI DAVRANIŞ TARZIDIR. (C)  ISE GÜVENLI BIR DAVRANIŞTIR, AMA ACABA BURADAKI DURUMA UYGUN MUDUR? PASIF DAVRANIŞ TARZINA DAHA YAKIN BIR YANIT TERCIH EDILIR. Kenan BAŞARAN

31 NASIL DAVRANIRDINIZ? 3. ELEMANLARINIZDAN BIRI UFAK BIR HATA YAPIYOR. HATAYI SIZ FARK ETMIYORSUNUZ ANCAK PATRONUNUZ GÖRÜYOR VE FIRTINA GIBI ODANIZA GIRIP "BU RAKAMLAR YANLIŞ. ÇOK DIKKATSIZSINIZ-SIZ KENDINIZE ŞEF MI DIYORSUNUZ?" DIYE SIZE ÇIKIŞIYOR. (A) "HAKLISINIZ, GERÇEKTEN ÜZGÜNÜM. . . KONTROL ETMEM GEREKIRDI. BIR DAHA OLMAYACAK. ŞIMDI HEMEN DÜZELTTIRECEĞIM.“ (B)  "GALIBA BU SABAH YATAĞIN TERS TARAFINDAN KALKTINIZ. BU SÖYLEDIKLERINIZ BENIM IÇIN BIR ŞEY IFADE ETMIYOR; BELLI KI BUGÜN KENDINIZDE DEĞILSINIZ. “ (C)   "BU SIPARIŞTE BÖYLE BIR HATA YAPTIĞIMIZA ÜZÜLDÜM. ANCAK DIKKATSIZ OLDUĞUMU SÖYLEYEMEZSINIZ, ŞEF OLMAMLA ILGILI SÖYLEDIKLERINIZI DE KABUL ETMİYORUM. BEN VE GRUBUM YÜKSEK STANDARTLARLA ÇALIŞIRIZ. BAZEN HATA OLABILIR. " Kenan BAŞARAN

32 YORUMLAR 3. (A) YANITI FAZLASIYLA PASIFTIR. SIZ YA DA GRUBUNUZ BU ŞEKILDE BIR SÖZLÜ SALDIRIYA UĞRADIĞINDA BU KADAR GERI ÇEKILMEK GELECEKTE ISTISMAR EDILMEYE DAVETIYE ÇIKARMAKTIR. (B)  YANITI EĞER PATRONUNUZU IYI TANIYORSANIZ VE ONA RUHSAL DURUMU ILE ILGILI ŞAKALAR YAPABILIYORSANIZ UYGUN OLABILIR. ANCAK BU TÜR DAVRANIŞ KABA VE AGRESIF TE BULUNABILIR VE SIZI-YALNIZCA IŞINIZIN DEĞIL-SÖZLÜ SALDIRIYA UĞRAMIŞ OLDUĞUNUZ GERÇEĞINI GÖZ ARDI EDER. . C)  ISE PATRONUN DAVRANIŞINA KARŞI HEM GÜVENLI HEM DE UYGUN BIR TEPKIDIR. GERÇEK BIR HATA KABUL EDILMEKTE VE ÖZÜR DILENMEKTEDIR, ANCAK PATRONA SIZI VEYA GRUBUNUZU HAKSIZ YERE ELEŞTIRME FIRSATI DA   Kenan BAŞARAN

33 NE EKERSEN ONU BİÇERSİN
BİR FİKİR EKERSEN, BİR DAVRANIŞ BİÇİMİ BİÇERSİN BİR DAVRANIŞ BİÇİMİ EKERSEN, BİR ALIŞKANLIK BİÇERSİN BİR ALIŞKANLIK EKERSEN BİR KİŞİLİK BİÇERSİN BİR KİŞİLİK EKERSEN BİR HAYAT BİÇİMİ BİÇERSİN SAMUEL SMILES

34 DON’T GO DOWN THE PASSIVE OR AGGRESSIVE ROAD
PASSIVE ASSERTIVE AGGRESSIVE USE GOOD COMMUNICATION TO TRANSMIT YOUR REQUESTS AND FEELINGS.

35 KATILDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER… Kenan BAŞARAN

36 POP QUİZ Örnek Durum 1: Akşam evde yanlızsınız ve bir sonraki gün olacağınız önemli bir sınava hazırlanıyorsunuz. O sırada sevdiğiniz bir arkadaşınız sohbet etmek için sizi telefonla arıyor. Siz telefonu kapatmak istemenize rağmen arkadaşınız uzun uzun konuşmaya devam ediyor. Saldırgan tepki Boyun eğici tepki Güvengen tepki Kenan BAŞARAN

37 Örnek Durum 2: Elektrik faturası yatırma kuyruğunda bekliyorsunuz
Örnek Durum 2: Elektrik faturası yatırma kuyruğunda bekliyorsunuz. O sırada dışarıdan gelen bir kişi kuyruğun en başına geçip faturasını yatırmak için hazırlığa geçiyor. Bu kişiye sıraya girmesi gerektiğini hatırlattığınızda ise çok acelesi olduğunu söyleyip faturasını yatırma çabasını sürdürüyor. Saldırgan tepki Boyun eğici tepki Güvengen tepki Kenan BAŞARAN