LİDERLİK EL KİTABI Hilarie OWEN Vicky HODGSON Nigel GAZZARD

... konulu sunumlar: "LİDERLİK EL KİTABI Hilarie OWEN Vicky HODGSON Nigel GAZZARD"— Sunum transkripti:

1 LİDERLİK EL KİTABI Hilarie OWEN Vicky HODGSON Nigel GAZZARD
Hazırlayan Bahar YAKUT

2 LİDERLİK EL KİTABI 1.KISIM ÖĞRENME ve LİDERLİK Ders Değil, Yolculuk
Liderlik ve Öğrenme Liderliğin Gölgede Kalan Yanı Yöneticilik değil, Liderlik Liderliği İfade Etmek 2.KISIM DAVRANIŞ ve LİDERLİK Duygusal Zeka Sabah İlk İş, Gece Son İş Empati Lider Olmak 3.KISIM TAKİPÇİLER ve LİDERLİK Rubikon’un Ötesi İnsanları Cezbetmek Başkalarını Geliştirmek Yukarı ve Karşıya Doğru Yönelmek Takımlar 4.KISIM AMAÇ ve LİDERLİK Liderliğin Önündeki Örgütsel Engeller Liderliği Devam Ettirmek İçin Özgürlük Vizyon Dönüşümcü Liderlik Bir Sonraki Aşama

3 1.KISIM: LİDERLİK VE ÖĞRENME 1. Ders değil, yolculuk
“Liderlik tıpkı güzellik gibidir, tanımlaması zordur, ama karşılaşıldığında hemen anlaşılır.” Warren BENNIS “Liderlik amaçsız gezinmek değil, nereye gittiğini bilmektir” Ken BLANCHARD

4 Açık fikirli olun ve size yardımcı olabilecek yönderler belirleyin.
Yapacağınız yolculuk Eğer lider olmak istiyorsanız önünüzdeki tek engel kendinizin, dünyadaki liderlikle ilgili; Düşünceleriniz İnançlarınız Değerleriniz Korkularınız Bu yolculukta liderliğinizi geliştirecek her günü farklı şeyler öğrenecek fırsat olarak görün. Açık fikirli olun ve size yardımcı olabilecek yönderler belirleyin.

5 Nelson MANDELA Mandela özgür olduğunu düşünerek yaşayan bir zencidir. Fakat siyah insanların beyaz insanlar gibi özgürlüklerinin olmadığının farkına varınca asıl mesleği olan avukatlığı bıraktı ve yasadışı mücadeleye başladı. Mandelanın bu farkındalığının oluşması ve bu duruma verdiği tepki onun lider olma yolculuğunda önemli mihenk taşları oldu.

6 Kurt Lewin’in öğrenme çevirimi
Bu öğrenme çemberini kendi hayatınızda uygulayın! Siz; Düşünme Genelleme Sınama Deneyim Liderlik potansiyeliniz olduğunu düşünüyor musunuz? Hangi konuda olduğunu düşünüyorsunuz? Olmadığını düşünüyorsanız geliştirebileceğinize inanıyor musunuz? LİDERLİK YOLCULUĞUNA BAŞLAMADAN ÖNCE NE TÜR BİR LİDER OLACAĞINIZA KARAR VERİN! AMACINIZ ALACAĞINIZ YOL AÇISINDAN ÖNEMLİDİR.”

7 Liderlik genlerle mi geçer?
Liderlik genlerle de iletilebilir fakat bireyin yaşadığı çevre, ailesi, arkadaşlar, iş ortamı bireyin liderlik özelliklerinin ortaya çıkmasında son derece önemlidir. Follet’in dediği gibi, “ Liderlik her yerden gelebilir” (1995).

8 Kimler lider olabilir? Herkes lider olabilirse bu takipçilerin sonu demek değil midir?

9 2. Liderlik ve Öğrenme Liderlik öğrenme ile gelişebilir. Kendimizi, başkalarını ve dünyayı anlamamız için öğrenmemiz şarttır. İnsan olarak da kendimizi yenileyebilmek ve olabileceğimizin en iyisini olmak öğrenmekle mümkündür.

10 Mahandas Karamçand Gandi
Gandhi Londra’da hukuk okudu, Güney Afrika’da bir müddet çalıştıktan sonra ülkesi Hindistan’a döndü. Yurdunu gezerken çok şeye tanık oldu, Hintli aktivistlerin kentlerde rahat yaşam yaşarken diğer fakir halkı görmeden, İngilizler gibi, nasıl karar aldıklarını gördü. O halkını dinledi,diyalog içinde bulundu, onları, ülkesinin gerçekliklerini anladı ve dönüşümcü iyi bir lider oldu.

11 Diyalog Diyalog; bizim nasıl düşündüğümüzü, ön kabullerimizi, kendimizi nasıl hissettiğimizi değerlerimizi inceler. Diyalog kendi gerçekliğimizi, insan olmamızın anlamını anlamımızı sağlar. Ancak böylelikle kendimizi keşfeder, özgürlüğümüzün farkına varırız. Böylelikle içinde bulunduğumuz örgütün gerçekliklerini keşfetmek sağlam amaçlar belirlememizi ve daha geniş bir vizyonu gerçekleştirmemizi sağlar.

12 21. yüzyıl liderliği için öğrenmek
21. yüzyılda yüzyılın gelişmesi için bireylerin gelişmesi gerektiği önemsenmektedir. Bireyin çalışması ve öğrenmesi yetmez, onu düşünmekten alıkoyuyorsa bu süreç Taylor’un “Çalışmak için buradasınız, düşünmek için değil.” anlayışından bir farkı olmaz. Birey öğrenecek, çalışacak, öğrendiklerini uygulamaya dökecek, geri bildirim alarak uygulamadaki aksaklıkları ya da verimliliği öğrenecek ki çalışma stilini belirleyecek. 21. yüzyıl liderliğinin olmazsa olmaz bu öğrenme çemberi liderliğin bir konum değil öğrenmeyi pratiğe dökme ve deneyimler yaşama şekli olduğunu gösteriyor.

13 3. LİDERLİĞİN KARANLIK YÜZÜ
Hepimizin yüzleşmesi gereken karanlık yanları vardır; bunları inkar etmemeli, bir parçamız olarak saptamalı ve kabul etmeliyiz. Karanlık yanlarımızı olumlu yönde kullanmalıyız.

14 Nasıl bir lider olmak istiyorsunuz? İyi bir lider mi?
İyi bir lider olmak kendine değil amaca hizmet etmeyi gerektirir. Cesaret ister ve insanın içinden gelir. Ayrıca iyi bir lider olmaya engel olan yalnız kalma korkusudur. İyi bir lider olabilmek için de korkularımızla baş etmeyi bilmemiz gerekir

15 Korkularla baş etmek Korkularımız; Bize risk alma der
Rüyalarımızı gerçekleştiremeyeceğimizi söyler Yalnız kalmamak için sağlıksız ilişkilerimizi sürdürmemizi söyler Hayatımızı sınırlar Korkularımız nedeniyle bu sınırların varlığına inanır ve bu sınırları kendimiz oluştururuz.

16 Korkuya neden olan karanlık yanlarla yüzleşmek
George Bernard Shaw “Koşulları suçlayabiliriz ama sonuçta mesele kim olduğumuzu belirleyen bu koşullarla nasıl baş ettiğimizdir.” Karanlık duygularınızı belirleyin Onlarla yüzleşin Ya da nasıl başa çıkacağınızı belirleyin Bunların neticesinde nasıl bir insan olarak yaşamak istiyorsanız karar verin Bundan sonra da lider olmanızı engelleyen hiçbir korkuya yer vermeyin.

17 YAŞAMINIZDAKİ EN ÖNEMLİ ŞEYLERİ TANIMLAYIN
YAŞAMINIZDAKİ EN ÖNEMLİ ŞEYLERİ TANIMLAYIN! DİĞER İNSANLARIN İSTEDİKLERİ VE UMDUKLARI KİŞİ DEĞİL, KENDİNİZ OLUN.

18 4. YÖNETİCİLİK DEĞİL, LİDERLİK
Muhafaza eder Geliştirir Sistem ve yapılara odaklanır İnsanlara odaklanır İdare eder Yenilik yapar Var olan düzeni kabul eder Düzeni zorlar Kontrole dayanır Güveni teşvik eder Taklit eder Yeniyi ortaya çıkarır Kısa dönemli bakış açısına sahiptir Uzun vadeli yaklaşıma sahiptir İyi bir askerdir ve itaat eder İnsanların içinden çıkan kişidir ve insanları yönlendirmek için onların değerlerinden faydalanır Nasıl ve ne zaman sorularını sorar Ne ve niçin sorularını sorar.

19 Yöneticilikten liderliğe geçiş
1.İlk adım liderlik potansiyeli taşıdığınıza inanmaktır. 2.İkinci adım bu potansiyelin ne olduğunu belirlemeye çalışmaktır. “’Kendini bilmek’ kim olduğunu ve kim olmak istediğini, başkalarının kim olduğunuzla ilgili düşüncelerinden ve kim olmanızı istediğinden ayırmak demektir.” ( On Becoming a Leader, Bennis, 1989).

20 3. Üçüncü adım şu an kim olduğunuzu sormaktır
3.Üçüncü adım şu an kim olduğunuzu sormaktır. “Bir hekim için olduğu gibi, bir lider için de ‘kendini bilme’ kuralını takip etmek önemlidir. Böylece, istemeden de olsa yaratabileceği zararlı etkilerin bazılarını kontrol edebilir… Lider kendi yaptıklarını anlamazsa, sorunları çözen değil taşıyan kişi olabilir.” (Warren Bennis ve Philiph Slater, 1999). 4. Dördüncü adım gerçek kimliğinizi saptamaktır. 5. Beşinci adım, kendi benzersizliğimizle hareket etmektir. 6.Liderlik potansiyelinizi sadece işyerinde değil, yaşamınızın her alanında nasıl kullanılacağınıza karar verin.

21 Sizi yönetici olmaktan çıkarıp LİDER yapacak on adım:
İnsanları daha çok dinleyin ve empati kurun. Sürece ve kontrole kilitlenip kalmayın. Sadece amaçlara odaklanmak yerine niyetiniz konusunda kafanız açık olsun. Sadece hedeflere ulaşmak yerine, çalışmanızda değer üretin. Risk almaktan korkmayın, riski kabul edin. Uzun zamandır bekleyen sorunlara taze yaklaşımlar getirin. Sıradan ve güvenli görevleri kabul etmek yerine, çalışmaya meydan okuyun. İnsanlara mesafeli durmayın; onlarla duygusal yakınlıklar geliştirin. Sezgilerinizi güçlendirin ve onlara güvenin. Liderliğinizi geliştirmenize yardım edebilecek bir yönder, rol modeli veya harika bir eğitmen bulun.

22 5. LİDERLİĞİ İFADE ETMEK Aung San Suu Kyi
Burma’da özgürlük ve demokrasi için mücadele veren, Nobel barış ödülü alan Kyi’nin tanınmasını sağlayan gazeteci Fergan Keene “Onu günümüzün önde gelen liderlerinden biri yapan en önemli özelliği, sahip olduğu derin insani duygularıdır. Başkalarının acılarını, tıpkı kendi acısıymış gibi anlama ve benimseme yeteneğidir.(1997)” sözlerini dile getirmiştir. Peki siz liderliğinizi nasıl ifade ediyorsunuz?

23 Ne kadar benzersiniz? “ Doğduğumuzda yaşama adım atan şey karakterimiz ve amacımızdır.” Psikolog James Hillman Her karakter ve amaç benzersizdir, lider olmak da bu iki bileşeni tanıma ve kabul etmeyi gerektirir. Siz özelsiniz, çünkü herkes öyledir ve “bu ayırt edici özellik”(sizi annenizden, babanızdan, kardeşinizden dahi ayırt eden farklar) liderliğinizi başkalarından farklı kılacak özelliktir.

24 Kendiniz olun. İç bilincinizin sesine kulak verin.
Sözcüklerinizi davranışlarınızla pekiştirin Kendiniz olun. İç bilincinizin sesine kulak verin. Özü sözü bir insan olun Dünyada aradığınız değişim ne ise ona dönüşün. Nasıl bir lider görmek istiyorsanız öyle olun. Söylediğiniz şeyi yaşayın. AÇIK OLUN

25 2.KISIM:DAVRANIŞ ve LİDERLİK 6. DUYGUSAL ZEKA
Duygusal zekamızı artırabilmek ve liderliğimizi geliştirmek için aşağıdakileri yapabilmemiz gerekir: Bir duygu yaşadığınızda bunu tanımak, Duygularınıza verdiğiniz fiziksel tepkileri tanımak, İyimserlik düzeyinizin düzenlenmesi gerektiğini dikkate alarak, bu duyguların yol aldığı davranışları uyarlamak, Duygusal bilginizi, enerji motivasyonunuzu yükseltmek için kullanmak.

26 Beyin ve duygular Limbik Sistem Talamus Korteks Hippokampus Amigdala

27 Amigdala duygusal dürtüleri ele geçirdiği zaman:
Kızgın hale gelebilir Elinizi masaya vurabilir Kötü sözler söyleyebilir Donup kalabilir, hareket edemeyebilir Çekip gidebilir, iletişimi reddedebilirsiniz. Bu davranışlardan hangisini yaparsanız yapın, bu duygularınıza yenilmek ve kendiliğinden davranmak olur. Bu yüzden amigdalanızı tetikleyen şeyleri bilmek ve buna nasıl tepki verdiğinizi anlamak, liderliği geliştirmenin en önemli parçasıdır.

28 Duygusal tetikleyiciler
Hatıralar Görsel girdiler İşitsel girdiler Değişen yüz ifadeleri Ses tonu-müzik-şarkılar Hayal gücü Dokunma-koku-tat alma gibi etkenler tetikleyebilir.

29 Duygusal zeka (DZ) ile liderlik ilişkisi
İYİ LİDER Yüksek ahlaki standartlar konusunda hassasiyet Güçlü dürüstlük duygusu Sürekli öğrenme davranışı Başkalarının gelişmesine yardım etme Ne zaman liderlik yapacağını ne zaman takipçi olacağını bilme KÖTÜ LİDER Kişi olarak başarısız olmaktan korkarlar ‘zayıf’ insanların yönetimini üstlenirler Sert davranmaları için başarısız kuruluşların başına getirilirler İktidar peşindedirler

30 TAVSİYELER DZ’nin farkında olun. Güçlü ve zayıf yönlerinizi bilin.
DZ’nızın farkında olabilmek için DZ üzerine geniş bir okuma yapıp, düşünmeye zaman ayırın. DZ’nızın farkında olursanız; hangi davranışa ne tepki vereceğinizi bilir, kontrolü elinizde tutarsınız.

31 7.SABAH İLK İŞ, GECE SON İŞ Davranış kalıbımız her gün uyandığımızda oluşur. Bir lider sabah uyandığında davranışlarının sorumluluğunu ele alır, liderlik geliştirmek ise güne pozitif, iyimser, neşeli ve koruyucu bir ruh hali ile başlamaya dayanır.

32 TAVSİYELER Gün içinde davranışlarınızı değerlendirmeye zaman ayırın.
Eğer negatifseniz olumlu şeyler düşünerek pozitif olun. Bunun için egzersiz yapabilirsiniz. Duygu ve davranış kalıplarınızın gün boyunca nasıl değiştiğini saptayın Dengeli bir yaşam sürün. Biyolojik saatinizin farkında olun.

33 8. EMPATİ ‘Empati duygularla ilgili bir sezgi biçimidir… Empatik olduğumuzda diğer insanların duygularını ölçüp biçmeyiz, onlar hakkında düşünmeyiz ve onların duygularını görüp işitmeyiz. Empatinin aslında gözümüzün ışığı algıladığı gibi, duyguları algılayan bir altıncı histir.’ Klinik psikolog Claude Steiner

34 Empati ‘diğer insanların duygularına gösterdiğiniz tepkiler’ Paul Ekman (2003)
Bilişsel empati, başka insanın ne düşündüğünü anlamanız Duygusal empati, bu insanın hissettiği şeyi gerçekten hissetmeniz Sevecen empati, bir kişiye durumuyla ve duygularıyla başa çıkmasına yardım etme isteği.

35 Araştırmalar insanlarla iletişime girdiğimizde aldığımız işaret ve anlamların ortalama;
% 7 kişinin sözcüklerinden %38 ses tonundan %55 beden dilinden geldiğini söylüyor.

36 9.GÜVEN Güven uzmanı Robert Cooper’e göre (1997) bu duygusal güç :
“kendini değerli hissetmekle ve başkalarına dönük olmakla başlar… kendinize güvenme, başkalarıyla karşılıklı güven ilişkisinden kaynaklanan bu sıcak ve güçlü coşku en önemli yaşam kolaylaştırıcılarından biridir.”

37 Stephen Covey’e göre, güven “insan motivasyonunun en gelişmiş biçimidir. İnsanların içindeki en iyi özellikleri ortaya çıkarır. Ama bu zaman alır ve sabır ister; ancak yeterliliğin güven düzeyine yükselebilmesi için insanların eğitilebilmesi ve geliştirilebilmesi zorunludur.”

38 İnsanların size güven duymalarını sağlamak için bazı öneriler:
Özü sözü bir olun. Sözlerinizi tutun, bir engelle karşılaştığınızda dillendirin, üstünü örtmeyin. Açık ve dürüst olun, kaygılarınızı paylaşın, konuşmaktan çekinmeyin, fikrinizi belirtin. Görüş ve inançlarınızı sınayın, haklarında ne düşünürseniz düşünün o insanlara karşı adil davranın. Sadık olun, eleştirileriniz yapıcı olsun, bunu da yüz yüze kaldığınızda söyleyin. Pozitif ve iyimser olun. İnsanlar için erişilebilir olun, zaman ayırın. Diğer insanlara alan ve zaman tanıyın, kontrolü gevşetin, yetkinliklerine güvendiğinizi gösterin. Kendinize inanın, korkularınızı yenmeye çalışın. Esnek olun ve zor kararlar almayı başarın. Güven her zaman sevilmeyi içermez, güven etik ve olduğu gibi olmakla ilgilidir.

39 10. LİDER OLMAK Lider olmak sizin için ne anlama geldiğini keşfetmeniz, ulaşmak için neler yapmanız gerektiğini, aradığınız şeyin ne olduğunu bulmanız gerekir. Her liderlik yolculuğu benzersizdir ve psikoloji, yetişme tarzı, eğitim ve deneyimin karışımıdır.

40 3.KISIM: TAKİPÇİLER ve LİDERLER
Hepimiz güç sahibiyizdir, fakat gücün farklı kaynakları vardır. Siz hangi gücü nasıl kullandığınızı tespit edin ve diğerlerini de kullanmaya çalışın. Gücün kendisi sonsuz bir kaynak değildir. Ne zaman etkide bulunacağınızı bilmelisiniz.

41 Güç Kaynakları Uzman gücü Enformasyon gücü Bağlantı gücü Zorlayıcı güç
Ödül gücü Söz ettirici güç Meşru güç

42 Kendimizi; Göz ardı edildiğimizde Enerjik olduğumuzda
Tanımadığımız bir ortamda Hedeflerimizden eminsek Yorgunken Sağlıklıysak Bir gruptan yalıtlandığımızda Diğer insanlara güveniyorsak Onaya ihtiyaç duyduğumuzda GÜÇSÜZ hissederiz. Bizi destekleyen bir grup içindeysek Bilgiliysek GÜÇLÜ hissederiz.

43 SİZ OLABİLDİĞİNCE BU ÜÇGENİN İÇİNE SÜRÜKLENMEMEYE ÇALIŞIN!
1.KURTARICI ROL 2. KURBAN DRAMA ÜÇGENİ 3.ZALİM SİZ OLABİLDİĞİNCE BU ÜÇGENİN İÇİNE SÜRÜKLENMEMEYE ÇALIŞIN!

44 12.İNSANLARI ANGAJE ETMEK
Liderlik sizinle başlar ve diğerlerinin hareketleri ile sona erer. Peki diğerlerini nasıl harekete geçirebiliriz? Angaje ederek… Angaje etmek nedir? Bir şeye katılmak,dahil olmak ve bir şeyin parçası olmak demektir.

45 İnsanları dinledi ve sürekli onlardan öğrendi.
Martın Luther King ile siyahi hareketinin diğer liderleri insanları nasıl bu kadar çabuk angaje edebildiler? King 26 yaşındayken amaca bağlılığını göstererek bir otobüs boykotunun liderliğini gönüllü olarak kabul etti. İnsanları dinledi ve sürekli onlardan öğrendi. Konuşma yeteneği büyüleyiciydi. İnsanları ortak bir vizyonda birleştirdi. Amacı konusunda otantikti. O da bir insandı ve insana özgü zaafları vardı.

46 Martin Luther King “Bir Rüyam Var”

47 İnsanları angaje edebilmek için;
Onlarla iletişime geçmeli Onları dinlemesini bilmeliyiz. Joseph Jaworski, liderlik “dünyada belirmek isteyen şeyi kolektif olarak dinlemek ve gerekeni yapacak cesarete sahip olmaktır.” der. Peki insanlarla iletişim kurmak ve onları angaje etmek sadece karizmatik liderlere has bir özellik midir?

48 Karizmatik lider Antik yunanlılara göre “karizma insana Tanrı tarafından verilen bir lütuftur. Günümüzde ise ilk kez sosyal bilimci Max Weber kullandı. Weber “liderliklerini-birdenbire ortaya çıkar göründüğü için-bilinmeyen bir lütuftan türettikleri düşünülen insanları tarif etmek için kullandı.

49 Esinlendirici liderlik
Esinlendirici lider, içinde bulunduğu insan vücudundan daha güçlü bir enerji ve yaşam sevincine sahip biri olarak amacı gerçekleştirmek için insanları angaje eden biridir.

50 Pymalion Etkisi Başkalarından bekledikleriniz gerçekleşme eğilimi gösterir. Kendinize ve başkalarına koyduğunuz beklentileri yükseltin Etrafınızdakilerin onayıyla önünüze yüksek hedefler koyun.

51 13. Başkalarını Geliştirmek
Başkalarının liderliğini geliştirebilmeniz için; Onlarla iyi ilişki kurabilmeli Takım ve destek ruhu yaratabilmeli İşi onların çıkarlarına uyarlamalı ve ilişkilendirebilmelisiniz Yeni şeyler denemelerini sağlamalı ve yeteneklerini genişletmelisiniz İhtiyaçları olduğunda yardım ve öneri sunmalısınız Olumlu geribildirimde bulunmalı ve morali yükseltmelisiniz.

52 14. Yukarıya doğru ve yatay liderlik
Yukarıya liderlik etkilemeyi, lobici gibi davranmayı ya da kötü kararları karşı uyarmayı içerir. Sizi ve arkadaşlarınızı ilgilendiren kararlarda etkili olun. Yanlış olduğunu düşündüğünüz şeylere meydan okuyun. Eşit düzeydeki iş arkadaşlarınıza uyguladığınız ise yatay liderliktir. Beraber çalışmak için ekip kurun. Onları etkileyin. Onları yargılamadan tanıyın, onlarla beraber zaman harcayın

53 15. EKİPLER Ekiplerin gücü bireylerin katkılarının birleşmesinden doğan sinerjidir. Unutmayın; “Birlikte herkes daha fazlasını başarır.” “Sıradan insanlardan oluşan bir ekip olağanüstü sonuçlar verebilir.”

54 4.KISIM: AMAÇ ve LİDERLİK 16. LİDERLİĞİN ÖNÜNDEKİ ÖRGÜTSEL ENGELLER
Hükümet politikaları ve inisiyatifleri Örgütsel yapı, kültür ve değerler İktidar Tabanları Örgütün öncelikleri Ekonomik iklim Rekabet “LİDERLİĞİ ETKİLEYEN DAVRANIŞLARI SAPTAYIN ve İNSANLARA UYGUN ÖĞRENME FIRSATLARI VERİN.”

55 17.SÜREKLİ LİDERLİK İÇİN ÖZGÜRLÜK
Liderliği ifade etme özgürlüğü iletişim becerisi gerektirir. Dinleme, başkalarına saygı duyma ve ifade etme becerilerimizi engelleyen duyguları nasıl durdurabileceğimizi bilerek.

56 18. VİZYON “ Vizyon geleceği yaratır,insanların parçası olmak istedikleri bir şeydir, her gün duyulan ve erişilmeye çalışılan geleceğe doğru uzanan bir köprüdür.”

57 19. DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK “ Vizyonunu gerçekleştirmek için, izleyenleri yetkilendirme, güçlendirme ve dağıttığı yetkiyi, gücü eylem birliğine dönüştürme yeteneğidir.” Bennis.

58 Dönüşümcü liderliğimizi geliştirmek için neler yapmalıyız?
Etrafınızdaki her şeyi sorgulamalı Yeni bilgilere açık olmalı Statükoya meydan okumak ve bunu yeni düşüncelerle ve dünyaya bakış açılarıyla değiştirmek Yeni fikirleri deneme riskine girmek Hatalardan öğrenmek, ama sürekli öğrenmeye ve denemeye devam etmek.

59 20.BİR SONRAKİ ADIM “Ne zaman birisi bir fikir savunsa ya da başkalarının durumunu iyileştirmeye kalkışsa veya haksız bir duruma karşı çıksa, o kişi küçük bir umut dalgacığı yaratır; milyonlarca farklı enerji ve cesaret merkezinden geçen bu dalgacıklar sonunda en güçlü baskı ve direnç duvarlarını yıkabilecek bir akıntı yaratır.”

60 Pek az kişi etrafındakilerin onaylamadığı şeylere, iş arkadaşının eleştirilerine, toplumun gazabına karşı harekete geçmeye cesaret edebilir. Ahlaki cesaret, bir savaştaki yiğitlikten ya da büyük zekadan daha ender bulunan bir şeydir. Ama değişime ısrarla direnen bir dünyayı değiştirmek isteyenler için yaşamsal bir niteliktir. Robert F. Kennedy

61 Think Different !!!