MARMARA BÖLGESİNDE MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI

... konulu sunumlar: "MARMARA BÖLGESİNDE MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI"— Sunum transkripti:

1 MARMARA BÖLGESİNDE MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI
Dr Peri Meram Arbak; Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

2

3

4 TEKSTİL MOBİLYA SANAYİ MAKİNE-METAL İMALATI OTOMOTİV GIDA SANAYİ

5 Tekstil Sektöründe Neler Oluyor. http://www. ilo
Bissinozis Pamuk tozu ateşi Dokumacı öksürüğü Döşek yapanların ateşi Mesleki KOAH Kronik Bronşit Mesleki astım Kolorektal kanser (Polipropilen, selüloz triasetat) Mesane kanserleri (Azo boyaları vb) Karpal tünel Hepatotoksisite (dimetilformanit) İskemik kalp hastalığı (Karbon disülfid)

6 Mobilyacılıkta Sağlık Sorunları (Mirza S, Risks To The Health Of Wood Workers: What Can Be Done? Zagazig Journal of Occupational Health and Safety, 2010) Astım Kronik bronşit Tıkalı burun, göz kızarıklığı, öksürük, balgam, kulak hastalıkları Solunum Fonksiyonlarının azalması Hipersensitivite Pnömonitisi (ağaç küflerine bağlı) Pnömokonyoz (Pavlonya ağacına bağlı) Sinonazal Ca (3-11 kat fazla, adeno) Larinks Ca, akciğer Ca, Mezotelyoma Ağaç tozu, fenol, formaldehid ve terpenler etkili Diğer Ca ler

7 Lehimleme ve Kesme http://www. isguvenligi
Alev metal yüzeyi ve dolgu yapacak çubuğu eritir ve metalleri birleştirir. Metal dumanlar, azot dioksit, karbon monoksit, gürültü, yanıklar, infrared radyasyon, yanıklar, patlamalar Pirinçle lehimleme Metal yüzeyler, metal eritilmeden birbirine bağlanır. Dolguyu yapan pirincin erime sıcaklığı 450 derecenin üzerindedir. Kadmium dumanı, fluorürler, yanmalar, patlamalar Gaz Basıncıyla lehimleme Parçalar gaz püskürtmesiyle basınç altında ısıtılır ve parçalar dövme yoluyla birleştirilir. İnfrared radyasyon, metal dumanlar, azot dioksit, karbon monoksit, gürültü, yanıklar, infrared radyasyon, yanıklar, patlamalar Metal kesme Kesilecek metal alev ile ısıtılır ve kesilecek noktaya oksijen püskürtülür ve kesilir. Metal dumanlar, nitrojen dioksit,karbon monoksit, gürültü,yanıklar, infrared radyasyon, Fluks kaplı lehimleme Fluks kaplı elektroda elektrik akımı verilmesi sonucu lehimleme Metal dumanlar, fluorürler, infrared ve UV radyasyon yanıkları, ozon, azot dioksit Gaz kaplı lehimleme Gaz kaplı elektroda elektrik UV radyasyon, metal dumanlar, ozon, karbon monoksit, azot dioksit, fluorürler, yanıklar

8 Metal Kaplamacılık http://www. isguvenligi
Elektrolitik Cilalama Kostik ve korosif kimyasallardan kaynaklanan yanıklar ve tahrişler Elektrokaplama Kanser yaratma riski olan krom ve nikele maruz kalma, yakıcı kimyasalara maruz kalma, siyanüre maruz kalma, patalama potansiyeli bulunan tozlar, ergonomik tehlikeler Emayeler ve Sırlama Öğütücüler ve konveyörlerden kaynaklanan tehlikeler, yüksek sıcaklığa sahip sıvılardan ötürü yanma riski, Akciğer hastalıklarına neden olabilecek tozlar Asitle aşındırma Hidroflorik asite maruz kalma, yüksek sıcaklığa sahip sıvılardan ötürü yanma riski, yakıcı kimyasalara maruz kalma Galvanizleme Metal duman ateşi hastalığı riski, kurşuna maruz kalma, yüksek yakıcı kimyasalara maruz kalma Isıyla işleme Siyanür ve karbon monoksite maruz kalma riski, hidrojenin patlamasına neden olabilecek yükseklikte atmosferik basınç, yüksek ısıya sahip sıvılardan ötürü yanma riski, yakıcı kimyasalara maruz kalma Fosfatlama Yakıcı kimyasallara maruz kalma Astar boyama Toksik ve yanıcı çözücülere maruz kalma, kanserojen kroma maruz kalma

9 Otomotiv sanayi http://www.madehow.com/Volume-1/Automobile.html

10 Metal İşlemeye Bağlı Akciğer Hastalıkları
CA ASTIM METAL DUMANI ATEŞİ PNÖMOKONYOZ VE SİDEROZİS KOAH HİPERSENSİTİVİTE PNÖMONİTİS

11 Hipersensitivite Pnömonitisi
Gıda Sanayi (Malagié M et al, FOOD INDUSTRY PROCESSES, Chapter 67 - Food Industry.mht ) Fırıncılar Mezbaha çalışanları Önceden pişirilmiş gıda üreticileri Gıda işleyicileri Rinit (un,diğer tozlar) Fırıncılar/pastacılar Hayvansal ürün işleyenler(sarımsak, tarçın, kırmızı biber gibi baharatlar) Kuru gıda işleme (tarçın, çay vb) Şarap yapımı Süt ürünleri üretimi Astım (enzimler, hayvan proteinleri, tahıl, un) Süt ürünleri yapımı Et yapımı Hipersensitivite Pnömonitisi (aspergillus, penicillium, bacillus, tricoderma)

12 Bursa’nın Tarihçesi http://www. bursaworld
Bursa, civarında yetişen dut ağaçları nedeniyle de ipek böcekçiliği için biçilmiş kaftan Osmanlı İmparatorluğu'nda dokumacılık merkezi Bursa 1850'lerin başında bu kentte buhar ve su gücü ile çalışan 14 ipek fabrikası var 1888 yılında İpek Böcekçiliği Enstitüsü

13 Bursa’da Cumhuriyet Döneminde Dokumacılık Dokuma Sümerbank Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası, Türk ekonomi tarihinin simgelerinden birisi Ülke tekstilinde Sümerbank iplik üniversitesi olarak tanımlanırken, Merinos’a da Yünlü Fakültesi yakıştırması yapılmış

14 Bursa’da Araba Üretiminin Tarihçesi http://www. odd. org
Osmanlı döneminin atlı araba üretim merkezi konumunda Bursa Sanayi ve Ticaret Odası’nın arşivlerinde, 1926 yılı ve öncesinde 110 kişi ve kuruluşun araba sanayi ile uğraştığı görülüyor

15 Bursa’da İlk Motorlu Araç Üretimi
1940'lı yıllarda Türkiye otobüs, kaptıkaçtı ve minibüs ithal edemeyince taşımacılık, Bursalı zanaatkârların elinde şekillenmeye başladı Ustalar 1950’li yıllarda kamyondan otobüs ve kamyonet üretimi bile yaptılar O yıllarda marangozlar otobüslerin ahşap aksamını üretirken, saraçlar (koşum ve eyer takımları üreten) döşemelerini hazırladı, tenekeciler ise ahşap kasanın üzerini kapladılar

16 Bursa’da Otomotiv Tofaş, Türkiye’deki ilk fabrikasını 1971’de Bursa’da kurdu Aynı yıl “Oyak Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş.” Bursa’da üretime başladı Karsan, Bursa’daki fabrikasında araç üretimine 1999'da başladı Firma araç üretiminin yanı sıra, Organize Sanayi Bölgesi'nde yer alan fabrikasında Ford, Tofaş, Renault Trucks, Türk Traktör gibi firmalara pres, kaynak, boya ve montaj gibi endüstriyel hizmetler de sağlıyor

17

18

19 (Zeytin İşleme, salça, un vb)
GIDA SANAYİ (Zeytin İşleme, salça, un vb) GÜBRE SANAYİ MOBİLYA SANAYİ

20 Renke ve ark, 1987 Fosfatlı gübre fabrikasında çalışan 116 işçi Uzun dönemde solunum sağlığı etkilenmemiş, fluorine bağlı kemik etkilenimi Geetha ve ark, 2001 Gübre fabrikasında çalışan 175 erkek ve 61 kontrol Tüm solunum fonksiyonlarında anlamlı azalma, çalışma süresi uzadıkça fonksiyonlar düşmüş Ballal ve ark, 1998 Amonyak düzeyleri yüksek ve düşük 2 gübre fabrikasında çalışan 161 çalışan Amonyak düzeyi yüksek gübre maruziyeti ile solunum semptomları artmış, astım ve bronşit yüksek Rahman ve ark, 2007 Gübre fabrikasında çalışan 113 işçi Vardiya sonrası FVC ve FEV1’de anlamlı düşme Zala et al, 2012 Gübre fabrikalarında çalışan 1221 kişinin sağlık kayıtları Solunumsal hastalıklarla gübre maruziyeti arasında ilişki yok Hovland, 2014 349 gübre fabrikası çalışanı 3 yıl izlenmiş Anlamlı solunumsal bozukluk yok

21 Balıkesir Ekonomisinin Tarihçesi http://acikerisim. selcuk. edu
Dokumacılık 17. yüzyılda en gelişkin sektör Çuval ve aba üretimi yaygın Dönemin tekstil üretim merkezi Ancak depremlerle (1577, 1897) şehirde büyük yıkımlar oluşmuş

22 SERAMİK SANAYİ GIDA SANAYİ (Konserve balık)

23 Gelibolu’da Sardalya Konserveciliği http://www. hurriyet. com
Gelibolu’da Sardalya Konserveciliği Gila Benmayor Çanakkale Boğazı’yla Saros Körfezi’nde avlanan lezzetli sardalyaları Gelibolu’da tuzlamak, konserve yapmak 1900’lü yılların başlarına kadar dayanır Alaeddin Kemerli konserve fabrikasının kuruluş yılı 1928 Gelibolu’da sardalya konserveciliği 1990’lı yıllara kadar altın çağını yaşıyor

24 DENİZ ÜRÜNLERİ İŞLEMECİLİĞİNDE SOLUNUMSAL HASTALIKLAR Shiryaeva O

25

26 Seramik İşçilerinde Solunum Sağlığı
Şakar ve ark (2005) 365 seramik işçisi Pnöm %6.5, yaşlı ve eski işçide fazla Çımrın ve ark (1999) Pnöm %6.0 Swaen ve ark (1988) 3258 seramik işçisi Pnöm %4.1, eski teknoloji Cavariani ve ark (1995) 2480 seramik işçisi Kümülatif risk (30 yıllık çalışma) %48 Türkiye, sahip olduğu hammadde rezervi ile en önemli seramik üreticisi ülkelerden birisi Rezerv ağırlıklı olarak Ege Bölgesi’nde Seramik işçilerinde silikozis oranları yüksek

27 SERAMİK SEKTÖRÜNDE YA İŞSİZLİK YA ÖLÜM DÜZENİ
BTS 2014 Bilecik iline bağlı Bozüyük’te seramik fabrikalarında çalışan işçilerden Gürhan Yüksel’in Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yaptığı şikâyet sonrası silikozis tanıları arka arkaya gelmeye başladı. Kendisi de silikozis hastalığına yakalanan seramik işçisi Gürhan Yüksel’in Alo 170 hattına yaptığı şikayet sonrası yapılan işyeri teftişinin raporlarında; Vitra Eczacıbaşı Yapı Gereçleri isimli şirketin işyerinde ‘Tozun kaynağında yok edilmesini sağlayacak tedbirlerin yeterince alınmadığı, bu yüzden özellikle keçe ile kuru rötuş ve ön sırlama işlemlerinde çalışanların toza maruz kaldıkları dolayısıyla yaptıkları çalışmalar nedeniyle pnömokonyoz-silikozis hastalığına yakalandıkları kanaati oluşmaktadır’ ifadelerine yer verildi. Aynı işyerinde çalışan 61 işçiye Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesi’nce silikozis tanısı koyuldu. 16 işçide silikozis şüphesi, 37 çalışanda da mesleki risk faktörüne maruz kalma tespit edildiği belirtildi.

28

29

30 (Süt Ürünleri, Tavukçuluk)
MOBİLYACILIK TEKSTİL GIDA SANAYİ (Süt Ürünleri, Tavukçuluk) OTOMOTİV

31 Sakarya’nın Tarihçesi-1 http://www. satso. org
1900 yılında Türkiye'nin ilk demir yolları yapılırken ray döşemesi için kullanılan traversler 1.Dünya Savaşı'nda ordumuza yapılan arabalar ve tüfek kundakları için gereken ağaç ihtiyaçları Sakarya'daki ormanlık alanlardan sağlanmış

32 Sakarya’nın Tarihçesi-2
Demir Tahta Fabrikası (DA-TA) Adapazarı'nda 1917 yılında kurulmuştur. Bu yıllarda, ağaç sandalye ve ev eşyası imalatı yaygındır. 1935 yıllarında birçok ipek fabrikası kurulmuştur Adapazarı'nda bir un fabrikası kurulmuş. Adapazarı-Hendek yolu üzerinde de, halkın "Ateş Değirmenleri" diye nitelendirdiği un değirmenleri varmış.

33 KİMYA SANAYİ (Akrilik Elyaf vb) YAT VE GEMİCİLİK GIDA SEKTÖRÜ TEKSTİL SANAYİ

34 Yalova’nın Ekonomisi (http://www. yalovahaber
İlde kişi imalat sanayi sektöründe çalışmaktadır Çalışanların % 60’ı 1-9 kişilik küçük, % 18’i de 251 kişiden daha büyük çalışanı olan işletmelerde Akrilik elyaf üreten, akrilik elyaftan tops üreten, çeşitli kimyasallar ile tekstil kimyasalları da üreten, akrilik elyaftan karbon elyaf üreten sanayi var

35 Akrilonitril Zarar Verebilir!
Yalova’da Aksa Akrilik Kimya Fabrikası’nda 1999 Marmara Depremi sırasında da bir felaket yaşanmış, 6500 ton kanserojen akrilonitril kimyasalı, havaya, toprağa ve suya karışmış, dava açan onlarca insana fabrika tazminat ödemek durumunda kalmıştı

36 Akrilonitrilin Solunum Sağlığına Zararları http://www. cdc
İki farklı çalışmada akrilonitrile maruz kalan çalışanların yıllık izleminde akciğer ve kolon kanserleri gözlenmiş Kısa dönemli etkileri; Göz irritasyonu, başağrısı, aksırma, bulantı, kusma, güçsüzlük, asfiksi, Uzun dönemli etkileri; Ciltte yanma, su toplama, dermatit

37 Yalova’da Termal Turizminin Geçmişi http://yalova.org/ornek-sayfa/
Termal kaplıcaları tarihin her döneminde önemini korumuş Osmanlılar döneminde 1892′de Cemiyet-i Tıbbiye tarafından suları incelenmiş buraya otel ve hamam yaptırılmış

38 Yalova Kağıthanesi http://yalova.org/ornek-sayfa/
“El ile kağıdın yapıldığı” dönemde Elmalık Köyünde İbrahim MÜTEFERRİKA tarafından 1745 yılında kurulmuştur

39