Planlamanın İnsan Tarafı: Karar Verme ve Kritik Düşünme

... konulu sunumlar: "Planlamanın İnsan Tarafı: Karar Verme ve Kritik Düşünme"— Sunum transkripti:

1 Planlamanın İnsan Tarafı: Karar Verme ve Kritik Düşünme
Bölüm 6 Planlamanın İnsan Tarafı: Karar Verme ve Kritik Düşünme Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

2 Bölüm 6: Planlamanın İnsani Tarafı
Karar Verme Nedir? Bilişsel ve Duygusal Süreçler Karar Vermeyi Nasıl Etkiler? Karar Vermede Stratejik Yaklaşımı Nasıl Uygulayabiliriz? İnsanlar Tamamlanmamış Bilgiyle Nasıl İyi Kararlar Alabilir? Kritik Düşünme Becerilerinizi Nasıl Geliştirirsiniz ve Nasıl Daha İyi Kararlar Alabilirsiniz? İK Kritik Düşünme ve Karar Vermeyi Desteklemek İçin Ne Yapabilir? Kritik Düşünme ve Karar Vermeyi Geliştirmek İçin Biz Ne Yapabiliriz? Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

3 Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall
Karar Verme Nedir? Karar Vermenin Tanımı Karar Verme  Düşünce, duygu ve nörolojik fonksiyonlardan oluşan; sonucunda bir yargıya varılan veya alternatiflerinden birinin seçildiği bilişsel, duygusal ve nöro-psikolojik süreçtir. Neleri İçerir?: Bilgi toplama Bilgiyi değerlendirmek ve bilgiye tepki vermek Duygusal cevaplara bilgiyi dahil etme Alternatifleri değerlendirme Risk ve belirsizliğe tepki gösterme ve yanıt verme Bir yargıya varma veya bir aksiyon seçme. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

4 What Is Decision Making?
Kararların Türleri Programlanabilen Kararlardoğaları gereği rutindir ve belli bir sıklıkta gerçekleşir. Organizasyon içinde her şey yolunda gidiyorsa gerçekleşir kolay, kusursuz ve maliyeti düşük. Programlanmayan Kararlar rutin değildir ve/veya bir bilgi veya duruma özgüdür. Pek sık gerçekleşmez, değerlendirmesi daha uzun zaman alır, bazen birçok insan ve paydaş dahil olur. Personel, zaman ve para anlamında önemli kaynaklar gerektirir. Non-programmed decisions examples: Choosing to invest in a new product line Choosing to institute a wage freeze Choosing to change the company’s logo or website Programmed decisions examples: Turning your computer on Sitting at your desk etc. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

5 Programlanabilen ve programlanamayan kararlar
Programlanamayan kararlara örnekler Yeni bir ürünle ilgili yatırım kararı İşçilere zam yapmak Şirketin logo veya websitesinde değişiklik yapma kararı 2. Programlanabilen kararlara örnekler Bilgisayarınızı açmak Masada oturmak vs. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

6 What Is Decision Making?
En Popüler>> Tartışma Soruları Sizce karar verme süreci neden düşünce ve duyguları içerir? Hayatınızda verdiğiniz bir kararı düşünün. Durum ve seçimleriniz hakkındaki düşünceleriniz ve hisleriniz nelerdi? Bu sene vermeniz gereken üç tane programlanamayan karar düşünün. Her bir karara özgü şeylerin neler olduğunu tarif edin. Seçimler yapmak için hangi bilgilere ihtiyacınız olacak? Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

7 Bilişsel ve Duygusal Süreçler Karar Vermeyi Nasıl Etkiler?
Giriş Karar verme şunları içerir: Sebep ve mantık. Ayrıca sebep ve mantığın nasıl uygulanacağı. Duygu ve sezgilerimizin karar vermemizi nasıl etkilediğini bilmek önemlidir. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

8 Bilişsel ve Duygusal Süreçler Karar Vermeyi Nasıl Etkiler?
Karar Vermede Sebep ve Mantık Şemalar Bilgiyi aldığımızda, onu anlamamıza ve zihinsel olarak sınıflandırmamıza imkan tanıyan, akıllarımızdaki kavramsal çerçeve. Yeni bilgilerle nasıl baş edebiliriz? Yerleşme  yeni bilgilere, yeni şemalara ve bilginin anlaşılmasının yeni yollarının bulunabilmesine imkan tanıyan, kişinin bilişsel sınıflandırma sistemi. Asimilasyon yeni bilginin var olan bilişsel sınıflandırma sistemine entegre edilmesi veya buna zorlanma süreci. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

9 Bilişsel ve Duygusal Süreçler Karar Vermeyi Nasıl Etkiler?
Kalıplar Tanım genellikle katı ve değiştirilmesi zor aşırı basitleştirilmiş fikir veya inançlar. Genellikle insanlara uygulanır Belli bir grubun tüm üyelerine ortak özellikleri atfeden basitleştirilmiş şemalar. Otomatik, bilinçli efor gerektirmez, çoğu zaman yıkıcıdır. Hale Etkisi Daha önceki olumlu bir deneyime odaklanarak bir şeyleri veya bazı kimseleri daha olumlu değerlendirmemiz Bilinçaltı düzeyde gerçekleşir. Birini çekici bulmamız hale etkisini arttırabilir. Attractiveness is a key characteristic that can trigger the halo effect Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

10 Bilişsel ve Duygusal Süreçler Karar Vermeyi Nasıl Etkiler?
Duyguların: Karar Vermenin Meşru ve Önemli Yönü Duygular: Bize karar vermede doğru yolu gösterdiği ve aklımızı karıştırarak felakete götürmediği sürece oldukça yardımcıdır. Bir problemin, durumun ya da seçimin olumlu ya da olumsuz çerçevelenmesi için kilit faktördür. İnanç sistemimize bağlıdır. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

11 Bilişsel ve Duygusal Süreçler Karar Vermeyi Nasıl Etkiler?
Karar Vermede Sezgi Daniel Goleman ve Richard Boyatzis:  sezgi, liderlerin karar verirken kullanmayı öğrenebilecekleri güçlü bir araçtır.  sezgi beyinde bulunabilir, özellikle duyguları düzenleyen, kalıpları ayırt eden ve yargılama yapan hücrelerle ilişkidedir. Sezgi  Bilinçsiz şekilde erişimimizin olduğu örtülü bilgi. Intuition:  knowing something without any evidence that this understanding comes as a result of rational thought processes.  often a form of memory that links past experiences and emotions with complex processing of a current situation. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

12 Bilişsel ve Duygusal Süreçler Karar Vermeyi Nasıl Etkiler?
En Popüler>> Tartışma Soruları Düşünmenizi zorlaştıran bir deneyiminizi düşünün. Durum neydi? Duygusal olarak nasıl tepki göstermiştiniz? Yeni bilgiyi açıklamak için hangi mantıksal süreçlerden geçtiniz? Bu bölümde, yeni bilginin yerleştirilmesi gerekebileceğinden – «bilişsel dosyalama sisteminizi» yeni insanları ve durumları anlayacak şekilde adapte etmek- bahsettik. Bunu daha önce bilinçli olarak yaptınız mı? Durum neydi? Sizin için kolay mıydı, zor muydu? Yerleştirme size nasıl yardımcı oldu? Karar verirken duygular sizi nasıl etkiliyor? Duygularınızı diğerlerinden çok tetikleyen belli tip kararlar var mı? Neden böyle? Sezgilerinize kulak veriyor musunuz? Neden veya neden değil? Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

13 Karar Vermeye Stratejik Yaklaşımı Nasıl Uygulayabiliriz?
Giriş Karar Verme Süreci belli bir aksiyonu seçerken atılması gereken adımlar Problemi Tanımlama Karar Kriteri Belirleme Karar Kriterlerini Ağırlıklarına Göre Değerlendirme Alternatifleri Listeleme Alternatifleri Analiz Etme Bir Alternatif Seçme Kararı Uygulama Kararı Değerlendirme Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

14 Karar Vermeye Stratejik Yaklaşımı Nasıl Uygulayabiliriz?
Adım 1: Problemi Tanımlama Problem  arzu edilen durum var olan durumla aynı olmadığında oluşur. Dikkate Alınacak Şeyler: Problemin tanımlanması etkin karar verme için kritiktir. Süreci ağırdan alın ve problemin kaynağının tam olarak ne olduğunu düşünün. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

15 Karar Vermeye Stratejik Yaklaşımı Nasıl Uygulayabiliriz?
Adım 2: Karar Kriteri Belirleme Size karar verme sürecinde yardımcı olacak kriterlerin listesini çıkarın. Her kriteri amacınıza ulaşmada size yardımcı olacak birer soru olarak ifade edin. Adım 3: Karar Kriterlerini Ağırlıklı Hale Getirme Karar kriterlerini birbirlerine göre (göreceli olarak) önem sırasına göre ağırlıklı hale getirin. Düşünce, duygu ve sezgileri içerir. Önem sırasının altında yatan nedeni dikkatle düşünün kendinize karşı dürüst olun. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

16 Karar Vermeye Stratejik Yaklaşımı Nasıl Uygulayabiliriz?
Adım 4: Alternatifleri Listeleme Karar verecek kişi tüm olası kararları listeler. Yaratıcı düşünmeye odaklanır. Alternatifleri nitelendirmeye veya karşılaştırmaya çalışmayın. Adım 5: Alternatifleri Analiz Etme Her alternatifin gerçekten geçerli olup olmadığını veya maliyet ve zamandan tasarruf ettirip ettirmeyeceğini düşünün. Adım 2’deki kriterlerden ve Adım 3’teki ağrılıklandırmadan etkilenir. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

17 Karar Vermeye Stratejik Yaklaşımı Nasıl Uygulayabiliriz?
Adım 6: Bir Alternatif Seçme Hiçbir alternatif en iyi seçim değilse  Mükemmel olmasa da, uygun veya tatmin edici alternatifi seçmek. Geçmiş deneyimlere, iyi yargıya ve en iyi kararı vermek için diğerlerinden gelen katkıya bağlıdır. Adım 7: Kararı Uygulama Kararın uygulanması için doğru miktarda zaman, para ve kaynaklar harcanmalıdır. Adım 8: Kararı Değerlendirme Her kararı hemen değerlendirmek güçtür ve değerlendirme pek çok farklı biçimde yapılabilir. İyi karar verme sürecinde gerekli bir adımdır. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

18 Karar Vermeye Stratejik Yaklaşımı Nasıl Uygulayabiliriz?
En Popüler>> Tartışma Soruları Karar vermede bu bölümde anlatılana benzer bir süreç kullanıyor musunuz? Neden veya neden değil? Eğer bu yöntemi kullanıyorsanız, ne yapıyorsunuz? Ne kadar işe yarıyor? Örnekler verin. Şu anda vermeye çalıştığınız bir karar için sekiz adımdan oluşan süreci uygulayın. Şimdi kendinize bazı zor sorular sorun: karar kriterleri ve ilgili gerçekçi miydiniz? Etkin bir şekilde aksiyona geçmek için probleme fazla mı yakınsınız? Neden? Bunu değiştirmek için en yapabilirsiniz? Büyük kararlarınızı sıklıkla değerlendirir misiniz? Nasıl? Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

19 İnsanlar Tamamlanmamış Bilgiyle Nasıl İyi Kararlar Alabilir?
Sınırlı Rasyonellik Tanım tüm kararların sınırlı rasyonellik kısıtlaması altında alındığını kabul eden yaklaşım. Bu yaklaşım şunları içerir: Bilgi hiçbir zaman tamamlanmaz veya tamamen eksiksiz olmaz. Her zaman elde ettiğimiz bilginin kalitesini değerlendiremeyiz. Temel olarak insanlar için tüm bilgiyi ve mümkün seçimleri rasyonel olarak değerlendirmek mümkün değildir. İnsanlar tamamen rasyonel değillerdir: duygular, sezgiler, önyargılar ve benzer şeyler her zaman vardır. Rasyonel karar verme sürecini en saf şekliyle uygulayacak zamanımız yoktur. Kaynak: Simon, Herbert Models of Man: Social and Rational—Mathematical Essays on Rational Human Behavior in a Social Setting. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

20 İnsanlar Tamamlanmamış Bilgiyle Nasıl İyi Kararlar Alabilir?
80/20 Kuralı Joseph Juran’ın Pareto Prensibi  Mümkün olan nedensel ilişkileri görebilmek için başparmak kuralı olarak da adlandırılan ve sıkça kullanılan bir prensip. Örnek: Satışların %80’i müşterilerin %20’si, şirketteki işlerin %80’i çalışanların %20’si tarafından yapılır. İşte neye odaklanılacağı konusunda yardımcı olabilir her gün yaptığımızın %20’si, elde edilenlerin %80’ini ile sonuçlanır. Bu kural matematiksel bir kural olmasa da, bir yol gösterici olabilir. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

21 İnsanlar Tamamlanmamış Bilgiyle Nasıl İyi Kararlar Alabilir?
En Popüler>> Tartışma Soruları Bu yıl içerisinde aldığınız bir kararı düşünün. İhtiyaç duyduğunuz tüm bilgiye sahip miydiniz? Neden veya neden değil? Devam etmek için yeterli bilgiye sahip olduğunuzu nasıl anladınız? Eğer istediğiniz tüm bilgiye sahip değilseniz, karar vermeyi nasıl yönettiniz? Nasıl karar verdiğinizi açıklamak için sınırlı rasyonellik yaklaşımını kullanın. 80/20 kuralının örgütsel güç ve zayıflığı anlamada faydalı olabileceğini düşünüyor musunuz? Neden veya neden değil? Modelin yardımcı olabileceği ve modelin kullanımının kötü bir kararla sonuçlanabileceği iki örnek verin. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

22 Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall
Kritik Düşünme Becerilerinizi Nasıl Geliştirirsiniz ve Nasıl Daha İyi Kararlar Alabilirsiniz? Kritik Düşünmenin Tanımı Tanım  durumları ya da fikirleri değerlendirmenin ve uygun yargılara varmanın veya belli aksiyonlar almanın disiplinli zihinsel süreci. Kritik Düşünme Becerisi Tanım Sonuç Çıkarma Kanıttan veya bilgiden sonuçlar çıkarmayı içeren muhakeme. Varsayımların Kabul Edilmesi Doğru veya garanti olarak kabul edilen durum veya bilgileri tanıma becerisi Yorumlama Bir olgu topluluğunun anlamının veya öneminin zihinsel olarak gösterilmesi. Argümanların Değerlendirilmesi Bir argümanın gücünün mantıksal kriterlerle yargılanması becerisi. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

23 Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall
Kritik Düşünme Becerilerinizi Nasıl Geliştirirsiniz ve Nasıl Daha İyi Kararlar Alabilirsiniz? Kritik Düşünme Hataları ve Tuzaklardan Nasıl Kaçılacağı “Düşünce Tuzağı” Açıklama Kaçınma Stratejisi Tespit Alınan bilginin ilk kısmına çok fazla değer vermek. Görüşlerinizle çelişebilecek farklı bakış açıları arayın. Karşılaştığınız bilgi için birden fazla hipotez üretin. Çok yönlü analizi takip edin. Statüko Güncel durum için geçerli olan kararları desteklemek Güncel durumun değeri hakkında soru sorun: Gerçekten iyi/doğru/tek yok mu? Eğer işler böyle olmasaydı, yine de bu statükoyu seçip seçmeyeceğinizi kendinize sorun. Korkmayın! Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

24 Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall
Kritik Düşünme Becerilerinizi Nasıl Geliştirirsiniz ve Nasıl Daha İyi Kararlar Alabilirsiniz? Kritik Düşünme Hataları ve Tuzaklardan Nasıl Kaçılacağı “Düşünce Tuzağı” Açıklama Kaçınma Stratejisi Düşen Maliyetler Kusurlu geçmiş kararları doğrulayan kararlar vermek Daha önceki karar dahil olmamış insanları düşünün. Yanlışlara karşı toleranslı olun. Hata yapma korkusundan kaçının. Ne zaman bırakacağınızı bilin. Doğrulayan Kanıt Görüşünüzü destekleyen bilgileri arayıp seçmek Tüm önemli kanıtları mı yoksa sadece görüşünüzü destekleyen kanıtları mı dikkate aldığınızı sorun. Size karşı olan seslere kulak verin. “Yes Man”lerden kaçının («Şakşakçı»). Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

25 Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall
Kritik Düşünme Becerilerinizi Nasıl Geliştirirsiniz ve Nasıl Daha İyi Kararlar Alabilirsiniz? Critical Thinking Errors and How to Avoid Thinking Traps “Düşünce Tuzağı” Açıklama Kaçınma Stratejisi Hesaplamak ve Tahmin Etmek Geçmiş deneyimlerin hatıralarından aşırı derecede etkilenmek. Tahminlerinizin dayandığı hafızanızdaki örneklerin en uç örnekler olabileceğini dikkate alın. İzlenimden ziyade asıl bilgiyi temin edin. Çerçeveleme Problemin nasıl açıklandığı veya görünüşünden fazlaca etkilenmek. Problemi görmek ve açıklamak için alternatif yollar düşünün. Problemin yeterli derecede detaylı açıklanıp açıklanmadığını düşünün. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

26 Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall
Kritik Düşünme Becerilerinizi Nasıl Geliştirirsiniz ve Nasıl Daha İyi Kararlar Alabilirsiniz? En Popüler>> Tartışma Soruları Kritik düşünme yeteneklerini gözden geçirin. Hangi yeteneklerin kendinizin güçlü yönleri olduğunu düşünüyorsunuz? Hangilerinin üstünde çalışmaya ihtiyacınız var? Daha önce hemen sonuca vardığınız oldu mu? Veya karar verirken kritik düşünmede kestirme yoldan gittiniz mi? Doğru olduğunuza inandığınız için yok saydığınız bilgiler oldu mu? Çoğumuz bunu yaparız. Spesifik bir örnek düşünün ve sonuçlarını ve neyi daha iyi yapabileceğinizi değerlendirin. “Düşünce Tuzakları”nı gözden geçirin. Yakın zamanda vermeniz gereken bir kararı düşünün ve bu tuzaklardan birine düşerseniz ne olacağını hayal edin. Şimdi kaçınma stratejilerini gözden geçirin ve kararınız için bazılarını uygulayın. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

27 İK Kritik Düşünme ve Karar Vermeyi Desteklemek İçin Ne Yapabilir?
Giriş Grup Olarak Karar Verme iki veya daha fazla bireyin karar vermeye dahil olduğu süreç. Çok sayıda şirket büyük problemlerin üstesinden gelmek için takımlar veya komiteler kullanır Farklı çalışanlar tartışmaya farklı bakış açıları getirir ve farklı seçimleri temsil edebilirler. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

28 İK Kritik Düşünme ve Karar Vermeyi Desteklemek İçin Ne Yapabilir?
Beyin Fırtınası Tanım Bir grup içerisinde fikirlerin listelenmesi süreci. Süreç: İlgili bireylerden oluşan bir grubu bir araya getirme onlara problemin çözümünü sorma herkesin eleştirilmeden fikrini söylemesine izin verme fikirleri kaydetme. Kritik ve önem sırasına göre düzenleme. Delphi Tekniği TanımBir grup uzmana bir seri soru sorulduktan sonra, onlardan uzlaşmaya varmaları beklenir. Süreç: Uzmanların odak grubu her biri bir konu hakkında tahmin yapar ve yargılara ulaşır. Tahminler ve yargılar sentez edilir ve özetlenir. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

29 İK Kritik Düşünme ve Karar Vermeyi Desteklemek İçin Ne Yapabilir?
En Popüler>> Tartışma Soruları Okulda veya işte yaşadığınız bir problemi düşünün (Çok ciddi bir problem olması gerekmez, yalnızca sizi rahatsız eden bir şey düşünün). Bu problemin olası sebepleri hakkında beyin fırtınası yapın. 50 kadar sebep bulmaya çalışın. Problemin sebebi hakkında uzun bir liste yapmanız problemi nasıl gördüğünüzü değiştirdi mi? Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

30 Kritik Düşünme ve Karar Vermeyi Geliştirmek İçin Biz Ne Yapabiliriz?
Farkındalık: Bilinçli Karar Vermenin Sırrı Farkındalığı nasıl geliştirirsiniz? Basit olarak kendinize ve çevrenize dikkat edin. Düşündüğünüz, hissettiğiniz ve yaptığınız şeylere daha fazla dikkat gösterin. Meditasyon gibi size yardımcı olabilecek uygulamaları deneyin. Farkındalık Uyanık, farkında, kendimizle, diğerleriyle ve çevreyle uyumlu olduğumuz durumdur. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

31 Kritik Düşünme ve Karar Vermeyi Geliştirmek İçin Biz Ne Yapabiliriz?
Çift Döngülü Öğrenme «Tek Döngülü Öğrenme» geribildirim alma ve davranışı değiştirmeyle sonuçlanan ancak kişinin kendisi, diğerleri ve çevre hakkındaki altta yatan inançlarının değişmediği süreçtir. «Çift Döngülü Öğrenme»  zihinsel modellerin ve davranışın değişmesine odaklanan öğrenme Varsayımlarımızı kasten sınamak ve test etmekle gerçekleşir. Many people don’t pay much attention to learning from experience. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

32 Kritik Düşünme ve Karar Vermeyi Geliştirmek İçin Biz Ne Yapabiliriz?
En Popüler>> Tartışma Soruları Düşünüp taşındığınız, sakinleştiğiniz ve daha fazla farkında olduğunuz günlük bir deneyiminiz oldu mu? Farkındalığınızı destekleyebilecek diğer unsurlar hakkında beyin fırtınası yapın. Bir hafta için basit şekilde oturmak, yürümek, uzanmak ve nefes almak ve başka hiçbir şey yapmamak için 15 dakika ayırın. Haftanın sonunda bu deneyimin size nasıl etkilediğini düşünün. Kötü bir karar verdiğinize inandığınız bir durumu düşünün. Tek döngülü mü çift döngülü öğrenmeyi mi uyguluyorsunuz? Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall

33 Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the publisher. Printed in the United States of America. Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall