Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
Tıp Bilişimi Prof. Dr. Bekir KARLIK Selçuk Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Tıp Bilişimi(Medical Informatics) Nedir?
TIP BİLİŞİMİ TIP BİLGİSAYAR Prof. Dr. Bekir Karlık

Tıp Bilişiminin Temel Bileşenleri
Bileşen I Bilişim Teknolojileri Yazılım İletişim Donanımları Internet Bileşen II Tıpta Karar Destek ve Teorisi (Bayesian Yaklaşım, Uzman Sistem, Yapay Zeka, Bilgi-Tabanlı Sistem, Algoritmalar) Hasta kayıt Sistemleri ve Veritabanı Tanılama Destekli Sağlık Sistem Modellemesi Veri Madenciliği (Data Mining) Prof. Dr. Bekir Karlık

Tıp Bilişimi Nedir? Tıbbi problemlerin çözümü, Tıbbi karar verme teknikleri, Biyomedikal bilgi ve verinin depolanması, Bu bilgilere erişim ve Bilginin optimal kullanımını sağlayan bir bilim dalıdır. Sortliffe ve Perrault 1990 Prof. Dr. Bekir Karlık

Tıp Bilişimi Nedir? Bilgi teknolojilerini kullanarak yapılan tıbbi çalışma, eğitim, iletişim, veri ve bilgi toplama, veri ve bilgi işleme, bilgi yönetme, tıbbi karar verme ve bilimsel çözümleme yöntemlerini içeren bir bilim dalıdır. Tıp Bilişimi, Tıp, bilişim teknolojileri ve farklı disiplinlerinin kesiştiği bir yerde bulunmaktadır. Prof. Dr. Bekir Karlık

& Karar Verme Sistemleri
Tıp Bilişimi Nedir? Bilgisayar Bilimleri (Donanım) Bilgisayar Bilimleri (Yazılım) İnformatik Bilimler & Karar Verme Sistemleri Biyo-mühendislik TIP BİLİŞİMİ Biyoistatistik ve Epidemiyoloji Yönetim Bilimleri Klinik Tıp Bilimleri Temel Tıp Bilimleri

Biyomedikal Bilgi Biyomedikal Veri Bilgi Alımı Veri Alımı Bilgi Tabanı Tıbbi Bilişim Sistemi Veri Tabanı Eğitim Tanı Yönetim Karar Verme Problem Çözümü Tedavi Planlama Tıbbi Yayın

Tıp Bilişimi Bir Bilim midir?
Bilim Olabilmesi İçin Teorik Boyutu Var mı? Tasarım Metotları Kullanılıyor mu? Deneysel Boyutu Var mı? Sorunlar Metodolojik Olarak Çözülüyor mu? Uygulama Alanları Var mı? Prof. Dr. Bekir Karlık

Neden Tıp Bilişimi? Tıbbi Teknoloji Yönünden
Internet ve Tele-tıp Yönünden Verimlilik ve Tıbbi Karar Verme Yönünden Prof. Dr. Bekir Karlık

Tıp Bilişiminde Neredeyiz?
Ülkemizde tıp bilişimi, sadece ‘Hastane Bilgi Sistemi Yazılımı’ adı altında, neredeyse tamamı idari amaçlı olan, hasta ve kurum bilgilerini, birbirlerinden bağımsız ve birbirleri ile ve uluslarası platformlar ile uyumsuz biçimde, bilgisayar ortamına taşımak olarak algılanmaktadır. Kurumlar arası, standart yapıda elektronik bilgi değişimi ve paylaşımı yok denecek kadar azdır. Prof. Dr. Bekir Karlık Tıp Bilişimi

Tıp Bilişiminde Neredeyiz?
. Bu durumda doğaldır ki, sınırlı kaynaklarımızın çok verimsiz kullanılmasına, tekerleğin sürekli yeniden icad edilmesine ve birçok heves kırıcı başarısızlık öyküsü yaşanmasına yol açmaktadır. Sağlıkla ilgili tüm devlet ve özel sektör kurumları, sağlık kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve sektördeki firmalar bir araya gelerek, ülkemizin tıp bilişimi vizyonunu, ülke stratejisinin, hedeflerinin ve politikalarının gereği bu alan 2013 yılından itibaren öncelikli alan olarak belirlenmiştir . Prof. Dr. Bekir Karlık

Tıp Bilişimi Uygulama Alanları
Klinik Bilgi Sistemleri(HIS, LIS,RIS) Tıbbi Karar Sistemleri Tıbbi Kayıt Sistemleri Entegre Akademik Bilgi Yönetim Sistemleri Hastane Yönetim Sistemleri Bilgisayar Destekli Tıp Eğitimi Tıbbi Uzman Sistemler Görüntü İşleme ve Analizi Sinyal Analizi Hemşirelik Bilgi Sistemleri İdari Karar Sistemleri Tıbbi Bilgi Ağı(Tele-tıp, Internet) Sağlık Bilgi Standartları(HL7 ,DICOM) Tıbbi Bilişim Eğitimi Prof. Dr. Bekir Karlık

Internet Mobil hizmet sunucular Aile hekimi Evde bakım
Halk sağlığı bilgileri Klinik ve hasta veritabanları ve paylaşılan kaynaklar Acil hizmetler (Mobil data) Intranet/Ekstranet Başka hastaneler Internet Özel merkezler Hastane içi hizmetler (Patoloji, radyoloji vs.) Evdeki konsültanslar

Hastane Bilişim Sistemi (HIS)
Elektronik Hasta Dosyası Merkezi Eczane Arayüzü Internet Arayüzü DICOM / HL7 DICOM Randevu Modalite RIS PIS Yönetim Mali Sistemler Order Yönetimi Hastane Destek Hizmetleri Arayüzü DICOM Merkezi HIS Sistemi EMR HL7 İnsan Kaynakları Yönetimi Modalite PACS Yönetim DICOM Malzeme Yönetimi Destek Hizmetleri HL7 Modalite UZMAN SİSTEMLER LIS Entegre Klinik İş İstasyonu Yoğun Bakım Sistemi Görüntü / Tele-Radyoloji Arayüzü Tele-Tıp EKG Tıbbi Görüntü Arşivi GÖRÜNTÜLEME KLİNİK YÖNETİM / MALİ

E-sağlık: E-Sağlık, elektronik süreçler ve iletişim yöntemleri tarafından desteklenen sağlık uygulamaları için kullanılan bir terimdir. Kronik hastalıklara eğilimi olan insanların sağlık bakımından düzenli olarak izlenmesi ve önleyici tedavilerle hastalıkların kronik düzeye ulaşması engellenebilir. Bu alanda M2M teknolojileri büyük bir fırsat sunmaktadır. Türkiye’de e-sağlık konusundaki farkındalık Bilişim Zirvesi 2008 kapsamında düzenlenen e-sağlık/tele-sağlık konferansı ile başlamıştır. Teletıp Projesi, tıbbi görüntüleme alanında yeterli uzmanının olmaması, kompleks vakalarda ikinci görüş olarak konsültasyon ihtiyacının giderilmesi, hasta memnuniyetinin artırılması ve doğru teşhis ve tedavi işlemlerinin uygulanması amacıyla geliştirilmiştir. Ancak bu alanda sunulan bütünleşik hizmetler halen yeterli seviyede değildir. Bütünleşik bir E-sağlık sistemi şunları içermelidir: 1. Ev ortamında uzaktan sağlık hizmetlerinin sağlanması 2. Hastane ortamında yatan hastaların izlenmesi 3. Hastane ortamında sağlık personelinin izlenmesi 4. Hastane ortamında kritik cihaz ve ekipmanın takip edilmesi Prof. Dr. Bekir Karlık

1. Ev ortamında uzaktan sağlık hizmetlerinin sağlanması:
Tasarlanacak giyilebilir donanım sayesinde nabız, tansiyon, vücut sıcaklığı, EKG verileri toplanabilecektir. Ayrıca giyilebilir donanım üzerinde yer alan basınç ve eylemsizlik sensörleri sayesinde ani ivmelenme (düşme) gibi durumlar da tespit edilebilecektir. Kronik hastalıkların düzenli olarak takip edilmesinin yanı sıra, sensör verilerinin bütünleştirilmesi ve anlamlandırılması sayesinde uyku kalitesi test edilebilecek ve uyku apnesi gibi durumlar tespit edilebilecektir. Sensörlerden elde edilen ölçüm sonuçları ev ortamına özel olarak tasarlanacak ve çeşitli kısa mesafe iletişim protokollerini destekleyebilen bir ağ geçidi sayesinde uzaktaki sunuculara iletilebilecektir. Ev ortamı için geliştirilecek olan ağ geçidi sayesin de diyabet gibi kronik hastalıkların takibinde kullanılan ve ölçüm sonuçlarını kısa mesafe iletişim protokolleri üzerinden iletme yeteneğine sahip cihazlar da desteklenebilir. Prof. Dr. Bekir Karlık

2. Hastane ortamında yatan hastaların izlenmesi:
tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan “Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması ve Korunmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ”, sağlık kurumlarındaki hasta ve çalışanların güvenliği ile ilgili risklerin azaltılması, hasta güvenliği kültürünün yaygınlaşması ve bu ortamı oluşturacak uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesini amaçlamaktadır. T.C. Sağlık Bakanlığının bu tebliğe istinaden oluşturduğu “Hastane Çağrı Sistemleri Teknik Şartnamesi”ne göre hastane çağrı sistemleri aşağıdaki bileşenlerden oluşmaktadır: - Hemşire çağrı sistemi - Mavi kod sistemi - Pembe kod sistemi - Beyaz kod sistemi - Konsültan doktor çağrı sistemi - Hasta takip sistemi Bu bağlamda hasta takip sistemi, yatarak tedavi gören hastaların hastane içerisindeki konumunun bilinmesi, hastaların fenalaşarak yere yığılması durumunda acil çağrı üretilmesi, hastaların ateş ve nabız değerlerinin sürekli olarak izlenebilmesi, ölçüm ve konum bilgilerinin kayıt edilmesini ve raporlanmasını sağlayan iletişim ve otomasyon sistemleri olarak tanımlanmıştır. T.C. Sağlık Bakanlığı İnşaat ve Onarım Dairesi Başkanlığı tarafından yayımlanan “Sağlıkta Dönüşüm Projesi Kapsamında Yapılacak Sağlık Tesisleri için Proje Aşamasında Gerekli Hususlar” genelgesi ile 200 yatak ve üzeri hastanelerde, yukarıda belirtilen şartname kapsamında hastane çağrı sistemi kurulması zorunlu hale getirilmektedir. Prof. Dr. Bekir Karlık

3. Hastane ortamında sağlık personelinin izlenmesi
Yukarıda belirtilen şartnamede anılan mavi kod sistemi, bir hastanın hastane içerisinde solunum ya da kalp problemi yaşaması durumunda hastaya resüsitasyon (yeniden canlandırma) sağlayacak personelin en hızlı biçimde durumdan haberdar edilmesini ve olay yerine yönlendirilmesini sağlamaktadır. Pembe kod sistemi , hastanede yeni doğan ve çocuk güvenliğini tehdit eden bir durumda güvenlik personelini en hızlı biçimde haberdar eden ve güvenlik personelinin olay yerine sevk edilmesini sağlayan sistemdir. Beyaz kod sistemi, hastanede hasta ve çalışanların fiziksel saldırı, cinsel taciz ya da şiddete maruz kalmaları durumunda güvenlik personelinin en hızlı biçimde durumdan haberdar edilmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Konsültan doktor çağrı sistemi ise hastanenin çeşitli birimlerinde ihtiyaç duyulan bir konsültasyon için çağrı başlatılmasını ve bu çağrıya cevap veren doktorun kendi üzerinde bulunan akıllı kart ile çağrıyı sonlandırmasını sağlayan bir sistemdir. Bu sistemlerin başarılı olabilmesi için sağlık ve güvenlik personelinin hastane içerisindeki konumlarının takip edilmesi ve oluşan duruma göre uygun personelin en hızlı biçimde olaya müdahalesinin sağlanması gerekmektedir. Mevcut durumda bilgilendirme çağrı cihazları ile gerçekleştirilmektedir. Ayrıca olayların kayıt altına alınabilmesi için müdahale eden personelin kendi üzerinde taşıdığı akıllı kart ile çağrıyı sonlandırır. Prof. Dr. Bekir Karlık

4. Hastane ortamında kritik cihaz ve ekipmanın takip edilmesi:
Ortalama bir hastanenin envanterinde yaklaşık kalem bulunmaktadır. İngiltere’de yapılan bir çalışmaya göre hemşirelerin üçte biri ihtiyaç duydukları ekipman ve cihazları aramak için günde bir saatten fazla zaman ayırmaktadırlar. Aynı çalışmaya göre yılda kaybolan ya da çalınan teçhizatın maliyeti yatak başına USD dolayındadır. Sağlık personelinin ihtiyaç duyduğu teçhizata en kısa sürede ulaşabilmesi, kayıp ve çalıntı vakalarının azaltılması hastanelerdeki operasyonel verimliliği artıracaktır. E-sağlık kapsamında geliştirilecek düşük enerji tüketen bir modül sayesinde kritik cihaz ve ekipmanların konumu gerçek zamanlı olarak takip edilmesi mümkündür. Ayrıca, E-sağlık yoluyla, hastane ve ev ortamlarında verilen sağlık hizmetlerinin uzaktan izlenebilmesini sağlayacak bütünleşik bir çözüm geliştirilebilir. Geliştirilecek sistem, hastanelerde kullanılan hastane bilgi yönetim sistemlerine de entegre olacak biçimde tasarlanmalıdır. Prof. Dr. Bekir Karlık

Donanım: Ev ve hastane ortamı sağlık izleme bilekliği:
Cihaz bileklik formunda geliştirilecektir. Sağlık izleme bilekliği üzerindeki temel bileşenlerin aşağıdaki gibi olması öngörülmektedir: - Düşük güç tüketimi özellik ve işlevlerine sahip ARM Cortex-M3 veya Cortex-M4 mikroişlemci - 433 ve 868 MHz bantlarını destekleyen, 1 GHz altında çalışan, alıcı hassasiyeti -110 dBm’in altında olan, yayın gücü yazılım ile değiştirilebilen, düşük güç tüketimli kısa mesafe radyo alıcı-verici sistemi - En az 128x96 çözünürlüğe sahip, güç harcamadan görüntüsünü muhafaza etme yeteneğine sahip bir e-ink ekran - 9 Eksenli (ivmeölçer, jiroskop ve manyetometre) bir eylemsizlik algılayıcısı - Kızıl ve kızılötesi dalga boyunda çalışan atım dalgası sensörü - İki elektrotlu bir EKG sensörü - Sıcaklık ölçer - Ayar, seçim ve alarm üretilmesi amaçlarıyla kullanılabilir butonlar Prof. Dr. Bekir Karlık

Sağlık izleme bilekliğinin temel fonksiyonları aşağıdaki gibidir:
- İç mekanda konum belirleme - Vücut sıcaklığı ölçümü - Nabız ve SpO2 ölçümü - EKG ölçümü - Nabız atım dalgası ölçümü - Ani ivmelenme durumlarının tespiti - Cihaz üzerinde yer alan ekran üzerinde ilaç hatırlatma, reçete hatırlatma gibi bilgi mesajlarının gösterilmesi - Acil durumlar için çağrı butonu Cihaz üzerinde bulunan farklı sensörlerden toplanan verilerin birleştirilmesi ve işlenmesi ile farklı sağlık parametrelerinin de izlenmesi mümkün olacaktır. Örnek olarak cihaz üzerinde bulunan ivmeölçerler, EKG ve nabız atım sensörlerinden gelen verilerin birleştirilmesi ve işlenmesi ile normalde polisomnografi cihazları ile yapılan uyku kalitesi testleri daha basit bir biçimde ve evde yapılabilir hale gelecektir. 2. Hastane ortamı acil durum bilekliği: Acil durum bilekliği, sağlık izleme bilekliğinin basitleştirilmiş bir versiyonu olacaktır. Acil durum bilekliği üzerinde yaşamsal veri sensörleri bulunmayacaktır. Ancak düşme durumlarının belirlenmesi için bileklik üzerine ivmeölçerler yerleştirilecektir. Cihaz üzerinde acil durumların bildirilmesi için bir çağrı butonu da yer almalıdır. Prof. Dr. Bekir Karlık

3. Ev ortamı ağ geçidi: Ev ortamı ağ geçidi, sağlık izleme bilekliği ve diğer medikal cihazlardan toplanan verilerin merkezi sunucuya aktarılmasını sağlamalıdır. Ayrıca cihaz üzerinde yer alacak LCD ekran üzerinden ilaç alma zamanlarının hatırlatılması, reçete yenileme talebi yapılması, evde bakım servisleri için çeşitli sarf malzemelerinin talep edilmesi gibi etkileşimli servisler de verebilmelidir. 4. Hasta Odası ağ geçidi: Hastane ortamı ağ geçidi, T.C. Sağlık Bakanlığı’nın “Hastane Çağrı Sistemi Teknik Şartnamesi” kapsamında yer alan “Oda Kontrol Paneli” işlevlerini yerine getirmenin yanı sıra, sağlık izleme bilekliği ve acil durum bilekliklerinden toplanan sensör verilerinin aktarılması ve diğer medikal cihazlardan (tansiyon, şeker, termometre vb) alınan okuma sonuçlarını merkezi sunuculara ve en nihayetinde hastanede işletilen Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) sunucularına aktarılması görevlerini yerine getirmelidir. Hasta odası ağ geçidi ürünü mevzuat gereği, oda dışında yer alan sunucularına kablolu Ethernet ağı üzerinden verilerini iletmektedir. Prof. Dr. Bekir Karlık

5. Hastane ortamı konum tarayıcı: Hasta odaları harici iç mekanlarda konum takibi ve veri alışverişi sağlamak üzere konum tarayıcı üniteleri geliştirilmelidir. Konum tarayıcı, “Hastane Çağrı Sistemi Teknik Şartnamesi”nde belirtilen hususlara uygun olarak tasarlanmalıdır. Buna göre konum tarayıcı ile sağlık izleme bilekliği ve acil durum bilekliği ile “Kısa Mesafe Erişimli Telsiz Cihazları – KET Yönetmeliği” ve Dash7 Alliance Protocol Specification dokümanlarında belirtilen koşullara göre iletişim kurabilir. 6. Sağlık personeli izleme modülü: Bu modül, akıllı telefonlardan birine monte edilir ama telefondan bağımsız çalışır. Modül, cep telefonu kapağının içine yerleştirilebilecek boyutlarda tasarlanır. Modülün Dash7 protokolü ile hastane ortamı ağ geçidi ya da konum tarayıcılarla iletişimi sayesinde sağlık personelinin hastane içerisindeki konumu ortalama 150 cm hata ve 50 cm standart sapma ile takip edilebilir. Alarm ve mesajlar sağlık personeline telefon üzerinde çalışacak olan Android uygulaması ile gönderilir. Sağlık personeline yönelik mesajın telefonun hücresel bağlantı ya da kablosuz internet ağına erişememesi nedeniyle iletilememesi durumunda, ağ geçidi üzerinden modüle sinyal gönderilerek kullanıcı sesli olarak uyarılır. Modül, cep telefonu bataryasından beslenir. 7. Kritik ekipman izleme modülü: Bu modül, hastane içerisinde kaybolma ya da çalınma riski yüksek olan ekipmanlar üzerine yerleştirilecektir. Modülün Dash7 protokolü ile hastane ortamı ağ geçidi ya da konum tarayıcılarla iletişimi sayesinde sedye, tekerlekli sandalye, mobil medikal cihazlar gibi kritik ekipmanın hastane içi konumları takip edilebilir. Prof. Dr. Bekir Karlık

Gömülü yazılım: Gömülü yazılım geliştirmeleri taşınabilir sensör bileklikleri ve ağ geçitleri olmak üzere iki alanda gerçekleştirilmelidir. 1. Her iki alan için ortak olan geliştirmeler a) Düşük enerji tüketimini olanaklı kılacak RTOS (Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi) geliştirmeleri. Bu kapsamda iletişim ve sensörleri kontrol ederek toplanan bilgilerin ağ geçitlerine aktarılmasını yöneten çok düşük güç tüketimli mikroişlemci mimarisinin işlev ve özelliklerini destekleyecek şekilde çalışan RTOS geliştirir. Uyarlanacak olan RTOS uyku durumu geçişleri, otonom çevrebirim desteği, uyku durumları ile uyumlu görev ve senkronizasyon yönetimini içerir. b) Simetrik Şifreleme uç birimler ve ağ geçitleri arasındaki iletişimin AES-128 standardına uygun olarak şifrelenmesini ve kuruluma özel şifrelerin yönetilmesini sağlayacak şifreleme kütüphaneleri. c) Otonom test ve hata bildirimi: Cihazların üzerlerindeki sistemlerin ve pil dahil olmak üzere, çevrebirimlerin çalışabilirliğini periyodik olarak sınayacak ve iletilmek üzere sonuç raporları oluşturacak yazılım destek kütüphaneleri. Prof. Dr. Bekir Karlık

2. Taşınabilir sensör bileklikleri
d) Yazılım güncelleme ve bootloader: Gömülü sistemler üzerinde çalışan yazılımların yeni sürümlerinin varlığının tespit edilmesi, bu sürümlere ait dosyaların indirilmesi, indirilen dosyaların gerçekliğinin ve doğruluğunun sınanması ve yüklenmesi işlevlerini içeren bootloader yazılımının geliştirilmesi. e)RF RSSI örüntü örnekleyici: Çevredeki radyo vericilerinin kimlik numaraları ile eşleştirilmiş olarak belirlenen periyot ve sürelerle RSSI ölçümlerini toplayan kütüphane f) RF MAC ve uygulama protokolleri: Seçilen radyo alıcı-verici sistemini kullanarak uygulamalara güvenli ağ erişim hizmetini verecek ortam erişim katmanı (MAC) ve uygulama erişim protokolleri bu kapsamda geliştirilecektir. 2. Taşınabilir sensör bileklikleri a) Sensör Kütüphaneleri: Seçilen farklı tipteki sensörler için geliştirilecek ortak bir kütüphane ve programlama arayüzü ile sensörlerin uyku moduna sokulması, otonom çalışma koşullandırmaları ve çok düşük güç tüketimli işlemci mimarisine uygun bir şekilde iletilen verilerin toplanması gerekir. 3. Ağ geçitleri: a) Sınır ağ geçidi destek paketi:Seçilen kısa mesafe radyo ağının iletişim protokolleri ile iletilen bilgilerin diğer ağlara ve üst sistemlere aktarılabilmesi bu paket sayesinde gerçekleştirilir. Prof. Dr. Bekir Karlık

Sunucu yazılımı: 1. Web servisleri ve kalite yönetimi : Servis odaklı mimarinin gereklerine uygun web servislerinden oluşan bir havuz yaratılarak bu servislerin erişilebilirlik, performans ve kalitesinin sağlık sektörüne uygun düzeyde olması SOM yönetimi (SOA governance) ile garantiye alınır. 2. Arayazılım katmanı : HBYS, web servisleri, bulut ve hastane entegrasyonuna altyapı oluşturacak olan arayazılım (middleware) katmanı ile sisteme modern bir ESB (Enterprise Service Bus) yapısı kazandırılır. Bu katman XMPP dışındaki protokollerle de haberleşmeyi mümkün kılarak alarm modülüyle de entegrasyonun güvenilirliğini ve sistemin genel hız ve verimliliğini arttırır. 3. HBYS entegrasyon katmanı : HBYS 'nin arayazılım katmanına yeni bir uç nokta olarak tanımlanmasını sağlayarak sistemin geri kalanı ile HBYS arasında entegrasyonu mümkün kılar. 4. Tesis kurulum modülü : Hastane içi panel ve gömülü cihazların sistemin bütünündeki rollerinin tanımlanmasının ve hastaneye özel gerekli bilgilerin girilmesinin ardından bu rollere uygun yazılım ve ayarların bulut ve/veya hastane içi sunucu vasıtası ile otomatik yapılandırılması sağlanır. 5. Cihaz yönetim modülü : Hedef cihazın (mobil cihaz, panel veya gömülü cihaz) yeni ayar ve güncellemelerle yönetilmesini veya yeni roller benimsemesini sağlar. Prof. Dr. Bekir Karlık

6. Çağrı ve Bilgilendirme modülü : Hastane içi her türlü uç nokta arasında haberleşmeyi mümkün kılar. 7. Sorgu ve raporlama modülü : Acil çağrı ve diğer süreçlere ait geçmişin belli kriterlere (örneğin tarih aralığı, müdahale hızı, müdahale yapan personel adı vb.) göre sorgulanmasını sağlayacak, istatistiksel verilerin görüntülenmesine izin verir. 8. Sensör verisi işleme ve anlamlandırma modülü: Sensör verisindeki değişimleri anlamlandırarak gerekirse otomatik çağrı başlatılmasını sağlar. 9. Sistem sağlığı modülü: Sağlık sektörünün gerektirdiği görev kritik süreçlerin sağlıklı şekilde işleyebilmesi ve sistemin yüksek erişilebilirliğinin garantiye alınması için sistem sağlığını otomatik olarak görüntüleyerek gerekli önlemlerin otomatik alınmasını ve sistem sağlığı hakkında gerektiğinde otomatik uyarı üretilmesini sağlar. Ayrıca gerekli durumlarda cihaz yönetim modülü vasıtasıyla cihaz rollerinin değişmesini sağlayarak, kritik süreçlerin aksamasının önüne geçebilir. 10. Konumlama modülü: Kurulum aşamasında oluşturulan RSSI örüntüsü veritabanı ile RSSI ölçümlerini karşılaştırıp hedeflerin tahmini konumlarını hesaplayan modüldür. 11. Ekip yönetim modülü: Hiyerarşik olarak önceden veya gerçek zamanlı yetkili hedef ekibin oluşturulmasını sağlar. Dinamik ekip yönetimine geçildiğinde kişilerin presence ve konum bilgilerine ihtiyaç duyulur. Prof. Dr. Bekir Karlık

Terminal Uygulamaları:
1. Bakıcı/Doktor uygulaması (Android mobil yazılımı): Sağlık personeli için geliştirilecek terminal uygulaması ile hastanede veya evde bulunan hastaların medikal verilerine ulaşmak mümkündür. Bu yazılımla, evde ve hastanede verilen sağlık hizmetlerinde, hastanın medikal verileri ve yaşayabileceği acil durumlar ile ilgili bilgilendirmelerin anında iletilmesi gereken doktor ve bakıcıların kullandıkları cep telefonlarında çalışır. 2. Çağrı Merkezi/Hemşire Deski uygulaması: Evde verilen sağlık hizmetleri için kurulacak olan çağrı merkezlerinde ve hastanelerde bulunan yatan hasta servislerinin hemşire desklerine monte edilecek geniş ekranlı sabit paneller ve(ya) geniş ekranlı tabletler üzerinde çalışacak olan Android uygulamasıdır. Bu yazılımın en önemli kabiliyeti, kendilerinin sorumlu olduğu ev ve hasta odalarında bulunan hastaların medikal verilerinin ve acil durum verilerinin takibini mümkün kılmasıdır. Bu uygulama ayrıca, sağlık kurumlarında sağlık personellerinin mobil cihazlarında bulunan uygulamalar ile birlikte çalışarak, hastanelerdeki iş süreçlerinin performans takibini sağlar. 3.Web Portal Uygulaması: Sağlık takip ürünlerini kullanan kurumsal ve bireysel kullanıcıların hesaplarında bulunan tüm ürünlerini tek noktadan yönetim, takip ve raporlama yapabilecekleri bir web uygulamasıdır. Prof. Dr. Bekir Karlık

Elektronik Sağlık Kayıtları(EHR)
Derlenmiş hasta bilgileri PACS integrasyonu Internet Laboratuvar sonuçları EHR Önemli bütün tıbbi bilgilerin integrasyonu Raporlar Hemşirelik bilgileri Tıbbi indikasyonlar Yoğun bakım ünitesi

Sağlıkta Bilgi Teknolojileri ve E-Sağlık-1
Uygulama Alanları Uygulama Tipleri Kişisel sağlık Sağlık ile ilgili bilgilerin çevrim-içi araştırılması Tıbbi makalelerin araştırılması Eğitim amaçlı videoların internetten indirilmesi Doktor, sağlık kurumu veya sağlık sigortaları ile ilgili araştırmalar İnternette sohbet ve destek gruplarına katılma Kişisel hasta kayıtlarına çevrim-içi ulaşım İnternet üzerinden hastalıklar ile ilgili araştırma anketlerini doldurma TIP BİLİŞİMİ Prof. Dr. Bekir Karlık 32

Sağlıkta Bilgi Teknolojileri ve E-Sağlık-2
Uygulama Alanları Uygulama Tipleri Klinik Tıbbi yayınların araştırılması Hekimlere sağlık hizmetleri ile ilgili periyodik raporlar yayınlanması Hastalar ile ilgili hatırlatıcı veya uyarıcı notlar; klinik karar destek sistemleri Hekimler arasında konsültasyonlar (dijital görüntüler de dahil olmak üzere) Evde bakım gören hastaların uzaktan izlenmesi Tıbbi kayıtların ve görüntülerin elektronik olarak transferi İnternet üzerinden hastalıklar ile ilgili araştırma anketlerini doldurma TIP BİLİŞİMİ Prof. Dr. Bekir Karlık 33

İdari ve finansal işlemler
Dökümanların gerçek-zamanlı olarak paylaşılabildiği videokonferanslar Hasta kaydı yapılması Randevu alma Hizmetlerin faturalandırılması ve ödenmesi Hekimin kimliğinin kesin olarak belgelendirilmesi Halk sağlığı Acil durumlar esnasında halk sağlığı görevlileri arasında videokonferanslar Vaka raporlama Halk sağlığı birimlerinden enformasyon toplama Yeni ortaya çıkan hastalıklar veya salgınların sürveyansı Bir hastalığın dağılımını izlemek için epidemiyolojik haritalar veya diğer görüntü dosyalarının elektronik yolla transferi Sağlık hizmeti sunanlara ve sağlık çalışanlarına uyarılar ve sağlık ile ilgili diğer enformasyonun iletilmesi TIP BİLİŞİMİ Prof. Dr. Bekir Karlık 34

İdari ve klinik veriler kullanılarak sağlık hizmet araştırmaları
Sağlık hizmetleri, biyomedikal ve klinik sonuç araştırmaları İdari ve klinik veriler kullanılarak sağlık hizmet araştırmaları ve Klinik araştırmalar için kayıt yapma Uzak veritabanları ve mesleki literatür araştırmaları Araştırmacılar arasında işbirliği, etkileşimli sanal konferanslar Elektron mikroskopları gibi deneysel aygıtların kontrolu, uzaktan kumandalı aygıtlardan görsel geri-besleme Protokollere uyumun gerçek zamanlı izlenmesi Yüksek hızlı hesaplama ve karşılaştırmalar için büyük veri setlerinin bilgisayarlar arasında transferi Referans materyallere ulaşım Derslerin gerçek zamanlı olarak yayınlanması veya kaydedil- miş videoların iletimi ile uzatan eğitim Zor vakalar ile ilgili uzmanlarla gerçek zamanlı konsültasyon Sanal sınıflar, dağıtık ortamda gerçekleştirilen ortak projeler ve tartışmalar Cerrahi girişimler için simülasyonlar Üç boyutlu ortamların sanal incelemeleri TIP BİLİŞİMİ Prof. Dr. Bekir Karlık 35

Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Bilgisayar Mühendisliği Bölümü"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Bilgisayar Mühendisliği Bölümü"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim