Alerji ve Astım Dünya Astım Günü Ördekli Kültür Merkezi

... konulu sunumlar: "Alerji ve Astım Dünya Astım Günü Ördekli Kültür Merkezi"— Sunum transkripti:

1 Alerji ve Astım Dünya Astım Günü 05.05.2015 Ördekli Kültür Merkezi
Doç Dr Dane Ediger Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Allerjik Hast. Bilim Dalı

2 ASTIM TEDAVİSİNİN İLKELERİ
1.Tetikleyici etkenlerden kaçınmak

3 ASTIM TEDAVİSİNİN İLKELERİ
2.Sürekli hekim kontrolüyle ve kendi kendine ölçümlerle hastalığın gidişini denetlemek.

4 ASTIM TEDAVİSİNİN İLKELERİ
3.İlaçları düzenli kullanmak.

5 ASTIMDA KULLANILAN İLAÇLAR
1.Belirti gidericiler 2.Koruyucu ve iltihap gidericiler

6 Belirti Gidericiler Hava borusunun kaslarını gevşeterek, hava yolunun genişlemesini sağlarlar. İhtiyaç hissedildiğinde kullanılırlar.

7 Koruyucular (iltihap giderici)
Solunum yollarının iç tabakasındaki iltihabı giderirler. Sürekli kullanılmaları gerekir. Solunum yoluyla alındıklarından yan etkileri yoktur.

8 Koruyucular (iltihap giderici)

9 Astım ilaçlarının solunum yolu ile alınma nedenleri
1.Hava yollarına doğrudan uygulama mümkün olur.

10 Astım ilaçlarının solunum yolu ile alınma nedenleri
2.Etki daha çabuk ortaya çıkar

11 Astım ilaçlarının solunum yolu ile alınma nedenleri
3. İlaç çok az miktarda kan dolaşımına geçer Böylece yan etki azalır

12 Solunum yolu ile uygulama
Solunum yolu ile uygulamada üç tip cihaz kullanılır.

13 Solunum yoluyla kullanılan cihazlar
1.Sprey tipi Bunlara gerektiğinde ara parça eklenebilir.

14

15 2. Kuru Toz Cihazları Turbuhaler Diskhaler/ Diskus İnhaler kapsül

16 Kuru Toz Cihazları Kuru toz cihazlarının kullanım biçimi de sprey tipi ilaçlara benzer. Ancak bu sistemlerde ilaçlar çok ince toz halinde olduğundan kuvvetli bir çekişle kolayca solunum yollarına ulaşırlar.

17 Solunum yoluyla kullanılan cihazlar
3.Nebulizatör HASTANE TİPİ EV TİPİ

18 Normalde ve astım krizinde solunum yolları
AĞIR ATAKTA NORMAL ATAKTA

19 Astımda tetikleyiciler
Alerjenler İnfeksiyonlar Sigara dumanı Hava kirliliği Ağır kokular Kimyasal maddeler Egzersiz Hava ısısı değişimleri İlaçlar Besin katkı maddeleri

20 Alerji NEDİR? Alerji; doğada bulunan bazı maddelere karşı aşırı duyarlılık halidir Kalıtsaldır Alerjen: Alerjik kişilerde duyarlılık yapan maddelere alerjen denir Alerjik kişiler alerjenle karşılaşınca bir yanıt verirler

21 HAVA ALLERJENLERİ Dış ortam allerjenleri Polenler Mantarlar
İç ortam allerjenleri Ev tozu akarları Hamam böceği Mantarlar Evcil hayvanlar (kedi, köpek)

22 Allerjene nasıl yanıt veririz?
Alerji Gelişimi Allerjen Duyarlanma Allerjik Yanıt

23 ALERJİ GELİŞİMİ Allerjenler Duyarlanma alerjik Hastalık

24 Allerjik nezle ve allerjik astım
Örneğin bahar aylarında saman nezlesi Polenler ile karşılaşınca gözlerde ve burunda Sulanma, kaşınma burun akıntısı, hapşırık Bahar aylarında allerjik astım Polenler ile karşılaşınca Nefes darlığı Öksürük Hırıltılı soluma Göğüste baskı hissi

25 Allerjik nezle ve allerjik astım
Tüm yıl boyu Ev tozu akarlarıyla karşılaşınca Burunda tıkanıklık Geniz akıntısı Sık sünüzit, koku alamama Tozlu ortamda artan Nefes darlığı Öksürük Hırıltılı soluma Göğüste baskı hissi

26 Alerjik Astımda Tanı Yöntemleri

27 Allerji tanısı Cilt Prick Testi
Önkoldan yapılır Çeşitli alerjenler deriye damlatılır Küçük bir lancet ile deriye işlemesi sağlanır 15 dakika sonra test yeri incelenir Bir alerjene duyarlılık varsa o bölgede bir ödem kızarıklık ve kaşıntı olur

28 Cilt Prick Testi Testten önce antihistaminik ilaçlar kesilmelidir
Testte pozitif bulunan her alerjen hastalık nedeni olmayabilir Yakınmalarla uyumuna bakılmalıdır

29 Alerjide Tedavi Yaklaşımları
Yrd Doç Dr Dane Ediger

30 İÇ ORTAM ALLERJENLERİ Günümüz insanı yaşamının çok büyük bir kısmını
ev, işyeri, okul gibi iç ortamlarda geçirmektedir Çok küçük yaşlardan itibaren bu maddelerle uzun süreli sürekli temas alerjik bir hastalığın gelişmesine neden olmaktadır

31 Allerjenler Ev Tozu Akarları

32 AKARLAR Dermatophagoides deri-yiyen
mm çıplak gözle zor görülür bir böcekçik ( artropod )

33 AKARLAR NEYLE BESLENİR?
İnsan deri döküntüleri ile beslenirler Pamuk, yün ile de besleneblirler

34 AKARLAR İÇİN UYGUN ORTAM NASILDIR?
% 55’in üzeri nem 250’C üzeri ısıda Akarlar ürerler

35 AKARLAR NEREDE YAŞARLAR?
Kuru iklimde ve yüksek rakımda DAHA NADİR Deniz kenarı ve nem oranı yüksek bölgelerde DAHA YOĞUN bulunurlar

36 Ev içi ortamda akar kaynakları
Yatak yorgan nevresim Yastık, battaniye ve halı Perde Kumaş kaplı mobilyalar Çocuk odasındaki tüylü oyuncak hayvanlardır

37 Ev içi ortamda akar kaynakları: Yatak Yorgan
Yoğun bulunur İnsan deri döküntüleri ve yeterli ısı Gece uykusunda kişi akar allerjenlerini solur

38 AKARLAR Ev tozu akarı duyarlılığı olan astımlıların yakınmaları bütün yıl boyunca sürebilir

39 EV TOZU AKARI ÖNLEMLERİ AMAÇ: Evdeki akar allerjen miktarını azaltmak

40 Çevresel kontrolün hastanın en fazla zaman geçirdiği odadan başlar
Örneğin yatak ve oturma odası gibi

41 Akar Önlemleri Yatak çarşafları sık yıkanmalı
Özel yatak kılıfları kullanılmalı Halılar kaldırılmalı Zeminde ıslak temizlik yapılmalı Etkin ve filtreli elektrikli süpürgeler kullanılmalı Odadan toz tutucu eşyalar kaldırılmalı Ev akar öldürücülerle ilaçlanmalı

42 Akar Önlemleri Yatak çarşafları sık yıkanmalı
Nevresimler haftada bir 60 C de yıkanmalı Soğuk su ve deterjanlar akarları öldürmez Battaniye ve yorganlar ayda bir akar öldürücü deterjanla yıkanmalıdır

43 YASTIKLAR Tüm yastıklarda akarlar gelişebilir
En çok yün ve pamuk dolgu olanlarda, akar bulunur Elyaf-sentetik malzeme doldurulmuş yastık kullanmaktır Bu yastıklar düzenli yıkanıp, 2 yılda bir değiştirilmelidir

44 Özel yatak kılıfları kullanılmalı
Yatak, yorgan ve yastıklar fermuarlı alerjen geçirgen olmayan özel kılıflarla kaplanmalıdır

45 KUMAŞTAKİAKARLAR

46 ALERJEN GEÇİRGEN KUMAŞ
ALERJEN GEÇİRGEN OLMAYAN KUMAŞ

47 Halılar kaldırılmalı Halı akarlar için iyi bir rezervuardır
Yatak odasındaki halı varsa kaldırılmalıdır Halı yerine cilalı bir zemin veya ahşap zemindir

48 Zeminde ıslak temizlik yapılmalı

49 HEPA filtreli elektrikli süpürgeler kullanılmalı
HEPA Filtresi 'High Efficiency Particulate Absorbing' Yüksek Etkili Partikül Emicisi Görevi havadaki zerrecikleri filtrelemek Makineden çıkan havanın temiz olmasını sağlar

50 Maske takılması Hasta temizlik sırasında uzak durmalıdır veya o esnada maske takmalıdır

51 İdeal Yatak Odası

52 Odadan toz tutucu eşyalar kaldırılmalı
Yatak odasında toz toplayabilecek kitap, gardrop evcil hayvan doldurulmuş hayvan döşenmiş mobilya bulunmamalı

53 Kumaşla kaplanmış mobilya kullanılmamalı
En fazla akar kanepede saptanmıştır. Kanepelerin yerine ahşap, sentetik veya deri kaplamalı eşya kullanılmalıdır.

54 Oturma Odası Yanlış Doğru

55 Perdeler Kumaş perde yerine yıkanabilir gölgelikler konulmalı ve ayda bir yıkanmalıdır Doğru Yanlış

56 Ev akar öldürücülerle ilaçlanmalı
Düzenli olarak kanape ve halıları allerjenleri denatüre eden anti-allerjik sprey ve köpüklerle ilaçlamalıdır

57 Evin Havalandırılması
Nem kontrol edilmeli, mümkünse %50´nin altında tutulmalıdır. Air conditioner veya nem gidericiler yararlı olabilir.

58 Küf Mantarları

59 KÜF MANTARLARI Serin ve nemli ortamlarda ürerler
Ev duvarı, tavanı veya döşemesi gibi Eşyalarda da bulunabilirler

60 KÜF MANTARLARI- ÖNLEMLER
Evdeki rutubetli ortamlar düzeltilmeli Bu odalara girilmemeli Küflenmiş malzeme ve kitaplardan uzak durulmalı

61 HAMAMBÖCEĞİ Hamamböceği de akarlar gibi alerjeniktir
Hamam böceğinin en yoğun olarak bulunduğu ortamlar, mutfaklar , besin saklanan dolaplardır

62 Kedi tüyü allerjisi Kedi olan evde büyüyen çocuklarda kedi alerjisini daha az raporlandı

63 Kedi tüyü allerjisi Erişkin yaşta kedi sahibi olmak duyarlanma riskini 2 kat arttırır

64

65 Polenler

66 Çayır Polenleri Yabani ot polenleri Tahıl polenleri Ağaç polenleri

67 Mevsimsel özellik gösterir: Çayır- İlkbahar

68 Mevsimsel özellik gösterir: Yabani ot- Sonbahar

69 POLEN MEVSİMİ Ocak-Mart: Ağaç poleni Nisan-Mayıs: Çayır poleni
Mayıs-Haziran: Tahıl poleni Eylül- Ekim: Yabani ot poleni

70 Polenler Önlemler yalnızca polen mevsiminde alınır
Sabah öğle arası açık havada bulunulmamalı Piknik ve doğa yürüyüşü gibi etkinlikler polen mevsiminde yapılmamalı Camlar kapalı tutulmalı Eve girince elbiseler değiştirilmeli ve duş alınmalı

71 Türk Allerji ve İmmünoloji Derneği web sayfası
www. aid.org.tr

72 Gıdalara bağlı Astımda
Sorumlu gıdalardan kesinlikle kaçınılması esastır Gıdalara ek olarak gıda boya ve katkı maddeleri de allerjiye neden olabilir

73 ALERJİ AŞILARI ALLERJEN İMMÜNOTERAPİSİ

74 ALERJEN İMMÜNOTERAPİSİ
Hastanın duyarlı olduğu allerjen Artan dozlarda uygulanır Böylece o kişinin verilen alerjene duyarsız hale getirilmesini amaçlamaktadır

75 Allerji Aşıları 6 hafta haftada bir daha sonra devamlı ayda bir uygulanır Aşı tedavisinin klinik yararı 6 ay ile bir yıl arasında görülür 5 yıl devam ettirilir Allerji aşıları Allerji uzamnı tarafından uygulanmalı Allerjenden korunma yöntemleri ve uygun ilaç tedavisi beraberinde devam edilmelidir.

76 Deri içi aşısı Dil altı aşısı

77 Hangi allerjenlerle aşı yapılır
Polen karışımı (tüm yıl / mevsim öncesi) Akar karışımı Kedi / köpek tüyü Küf mantarı Bal arısı zehiri Yaban arısı zehiri Lateks

78 ALLERJİ AŞISI KİMLERE YAPILIR?
Kişide allerji olmalı Bu allerji hastanın şikayetlerine neden olmalı. Astım hafif ya da orta şiddette olmalı (Ağır astımda aşı yapılmaz) Hastanın yakınmaları ilaca rağmen devam etmeli Hasta aşı tedavisine uyumlu ve istekli olmalı Hastanın aşı tedavisine engel durumu olmamalı

79 AŞI TEDAVİSİ VERİLEMEYEN DURUMLAR
Ağır astımlılarda 5 yaşından küçük çocuklar Kanser, bağışıklık sistemi hastalıkları psikolojik bozukluk kalp hastalığı Gebelik durumunda aşı başlanmaz ama başlanmış olan aşı tedavisi devam ettirilebilir

80 Allerji aşısının yararları
Allerjene duyarsızlaşma yapar Hastalık belirtilerini hafifletir Allerjenle tetiklenme azalır İlaç kullanımı azalır Yeni allerjenlere duyarlanma azalır

81 Aşı Tedavisinin Yan Etkileri
Lokal Aşı yerinde kızarıklık, kaşıntı Sistemik Yaygın vücut kaşıntısı ve kabarması, yüzde dil ve dudakta şişme, nefes darlığı, ses tellerinde ödem, burun akıntısı, tansiyon düşüklüğü ve şuur kaybı Sistemik reaksiyon olasılığı nedeniyle aşı tedavisi Allerji uzmanı gözetiminde ve Hastane şartlarında yapılmalıdır

82 HALK ASTIM OKULUNA KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER