Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi

... konulu sunumlar: "Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi"— Sunum transkripti:

1 Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi
B.TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE EKONOMİ Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi Nurdan Gül KÖKTEN

2 İktisadi Anlayış İsraftan kaçınmak Halkı zengin kılmak Servet ve
Devletin üretimden çok denetimle ilgilenmesi İsraftan kaçınmak Halkı zengin kılmak Servet ve mülkiyetin yaygınlaştırılması Adil gelir dağılımının sağlanması Türk-İslam Devletlerinde İktisadi Anlayış Neler olabilir Nurdan Gül KÖKTEN

3 Türk-İslam Devletlerinde İktisadi Faaliyetler neler olabilir
Nurdan Gül KÖKTEN

4 vergi indirimlerine yönelik siyaset izlemişlerdir.
İpek Yolu'nu kontrol altına almak ve ticaret yollarını askerî muhafızlar idaresinde emniyetli bir duruma getirmişlerdir Selçuklular kademe kademe İpek Yolu üzerindeki şehirleri ele geçirmeye çalışmışlardır. XI-XIII. yüzyıllarda bütün Türk devletleri Orta Asya,Doğu Avrupa yine Uzak Doğu, Hindistan, Akdeniz limanları arasındaki ticari faaliyetlerden pay almaya çalışmış ve bunda çok başarılı olmuşlardır. Selçuklular ayrıca şehirlerin imarına önem vererek yeni fethedilen kentlerde vergi indirimlerine yönelik siyaset izlemişlerdir. Selçukluların Ticareti geliştirmek için aldığı tedbirleri söyleyiniz Nurdan Gül KÖKTEN

5 Haritada Tulunoğulları hangi ticaret yolu üzerinde kurulmuşlardır
Mısır'da kurulan Türk devletleri ise Baharat Yolu'nun Akdeniz'e açılan limanlarını kontrolleri altında tutmayı ve bu yoldan azami gelir elde edecek politikalar geliştirmeyi ihmal etmemişlerdir. Bu amaçla başta Venedik olmak üzere Avrupa ülkeleri, ticaret toplumları ile ilişkileri sıkı tutmayı dış politikaları için önemli görmüşlerdir. Haritada Tulunoğulları hangi ticaret yolu üzerinde kurulmuşlardır Haritada Tulunoğulları ve İhşitlerin kurulduğu yeri gösteriniz Nurdan Gül KÖKTEN

6 Türk-İslam Devletlerinde İktisadi Kurumlar Nelerdir
a. İkta Sistemi b. Vergi Sistemi ç. Vakıf Sistemi c.Ahilik Türk-İslam Devletlerinde İktisadi Kurumlar Nelerdir Nurdan Gül KÖKTEN

7 Selçuklular Orta Asya'dan gelen Oğuz Türklerine yer bulmak,
onlardan askerî kuvvetler oluşturmak, memleketi ve çiftçileri korumak amacıyla ikta sistemini uygulamışlardır. a. İkta Sistemi feodal yapılanmayı önlemek için İkta sistemi ilk kez hangi dönemde uygulanmıştır Selçuklular İkta sistemini hangi amaçla uygulamışlardır Selçuklular niçin büyük iktalara izin vermiyordu Nurdan Gül KÖKTEN

8 Tımar Sisteminin Faydaları
. Devletin maaş yükü azalmıştır Göçebe yaşayan Türkmenler, yerleşik hayata geçmiştir Devlet, üretimi denetim altına alarak sürekliliğini sağlamıştır Vergiler düzenli bir şekilde toplanmıştır İkta verilen bölgelerin güvenliği sağlanmıştır. Böylece devlet otoritesi korunmuştur. Ülkenin bayındır hale gelmesini sağlamıştır Tımar Sisteminin Faydaları Topraklar üç yıl üst üste boş bırakılırsa, bu kişinin elinden topraklar alınarak başkalarına verilmiştir. 5-. 4-. İkta sisteminin faydaları nelerdir Üretimin sürekliliği nasıl sağlanmıştır Nurdan Gül KÖKTEN

9 b. Vergi Sistemi b. Vergi Sistemi
Müslüman halktan alınan toprak vergisi Gayr-ı müslim halktan alınan toprak vergisi 2-Haraç Selçuklularda altın paraya Dinar, gümüş paraya Dirhem adı verilirdi. . Gayr-ı müslim halktan alınan kafa vergisi 3-Cizye Müslüman halktan, belli bir sayıda hayvanı, değerli maden ve ticari eşyası olan kişilerden 1/40 oranında alınan vergi. 4-Zekât, 5-Bac Çeşitli iş kolları, tüccarlar ve pazarlardan alınan vergiler 6-Ganimet Savaşta elde edilen ganimetin 1/5’i devlete aitti. 7-Gümrük geliri 8-Maden geliri 9-Bağlı devlet ve beyliklerin ödediği vergiler, Yukarıdaki vergiler kimlerden alınıyordu Selçuklular hangi para birimini kullanıyordu Selçuklu Devletinin Gelir Kaynakları Nelerdir Toplanan bu vergiler nerelere harcanırdı Nurdan Gül KÖKTEN

10 Yukarıdaki metne göre ahiliğin kuruluş amacını açıklayınız
c.Ahilik "Allah insanı, medenî tabiatlı yaratmıştır, insanların yemek, içmek, giyinmek, evlenmek, mesken edinmek gibi çok şeylere ihtiyacı vardır. Hiç kimse kendi başına bu ihtiyaçları karşılayamaz. Bu yüzden demircilik, marangozluk, dericilik gibi çeşitli meslekleri yürütmek için çok insan gerekli olduğu gibi bu meslek dallarının gerektirdiği âlet ve edevatı imal etmek için de birçok insan gücüne ihtiyaç vardır. Bu yüzden toplumun ihtiyaç duyduğu ürünlerinin üretimi için lüzumlu olan bütün sanat kollarının yaşatılması şarttır. Bununla da kalmayıp insanların sonradan doğacak ihtiyaçlarını karşılamak için yeni sanat dallarının meydana getirilmesi gerekmektedir." Yukarıdaki metne göre ahiliğin kuruluş amacını açıklayınız Nurdan Gül KÖKTEN

11 Pirlerin taksimi budur ki ahi baba 3 hisse ala, muhalefet olunmaya
Pirlerin taksimi budur ki ahi baba 3 hisse ala, muhalefet olunmaya. Kethüda iki hisse, yıllık üstatlar ikişer hisse, yirmi yıllık üstatlar birer buçuk hisse, 15 yıllık üstatlar birer hisse alalar ve muhalefet olunmaya... Muhammedi çekilip selametle dağıla. Şöyle biline ki üstatlar önünde kalfalar ellerini sallayıp söz ile mücadele ederlerse tekrar şakirdliğe vereler. Kabul etmez ise merdut oluna ve 10 yıllık kalfa serkeşlik ederse cezalandırıldıktan sonra suçu affoluna... Üstatlar herkes paylarını dükkânlarına götüreler. Duyulur ki başka yerlerden gelen üstatlar derileri toplayıp fukaralara zulmedip ziyade baha ile alırlarmış... Bu durumda Sultan Mahmut Ahi Evran pirimizin şecere-i şerifinde yazılı olan budur ki kadı efendiler şeriatı icra edeler, şecere-i şerife itimat edeler. Gaflet olunmaya." denilmiştir. Dericilerle ilgili fermanla ahilerin hiyerarşisi ve ekonomideki işlevleri ile ilgili hangi yargılara ulaşılabilir? Nurdan Gül KÖKTEN

12 Önce Ahilikle ilgili kavramları öğrenelim
Şeyh Çıraklık ve ustalık törenlerini yönetir ve cezaların uygulanmasını sağlardı. Kethüda Loncayı dışarda temsil eder, hükümetle ilişkileri düzenlerdi. Lonca Esnaf Kuruluşları Kalfa Usta ile çırak arasındaki meslek derecesi Yiğitbaşı Disiplin isleri ve esnafa hammadde dağıtımını yapardı. Usta En üst meslek derecesi Ustaların verdiği ufak tefek işleri yapar. Tecrübe kazandıktan sonra imalathaneye geçebilir. Çırak Muhtesip Çarsı ve pazar denetlemesi yapardı. Mesleğin sırlarını bilen, malların kalitesi bildiren, fiyat belirleyen uzman. (Bilirkisi) Ehli Hibre Önce Ahilikle ilgili kavramları öğrenelim Kalfalıktan ustalığa geçiş töreni Şet Töreni Gedik Dükkan açma hakkı Nurdan Gül KÖKTEN

13 Yiğit Yamak Çırak Kalfa Usta Ahi Halife Şeyh Şeyh-ül Meşayıh
Ahilik teşkilatı 3 dereceli bir düzene dayanır. Her kapı üç dereceyi içerir. Bu dereceler şöyle sıralanır: Yiğit Yamak Çırak Kalfa Usta Ahi Halife Şeyh Şeyh-ül Meşayıh Nurdan Gül KÖKTEN

14 Selçuklularda vakıfların gelişmesinde neler etkili olmuştur
ç. Vakıf Sistemi İslam dininin hayrı teşvik etmesi artan gelirler Selçuklularda vakıfların gelişmesinde neler etkili olmuştur Nurdan Gül KÖKTEN

15 Yeni Ticaret yolları yapmışlardır
XI - XIII. YÜZYILLARDA ANADOLU'DA EKONOMİK HAYAT Yeni Ticaret yolları yapmışlardır Anadolu Selçuklu Devletinin ticareti geliştirmek için aldığı tedbirler nelerdir Nurdan Gül KÖKTEN

16 Karadeniz kıyısındaki Sinop ve Samsun limanları ve Akdeniz kıyısındaki Antalya ve Alanya limanları ticari özelliklerinden dolayı fethedildiler. Nurdan Gül KÖKTEN

17 Tüccarların konaklaması için kervansaraylar yaptırmışlar,
Tüccarların mallarını, zarar görmelerine karşı koruyan sigorta sistemini uygulamışlardır. Avrupalı tüccarlara düşük gümrük vergisi uygulamışlardır . Nurdan Gül KÖKTEN

18 Anadolu Selçuklu Devletinde Ekonomik Hayat ne zaman bozulmuştur
Moğol İstilasıyla Selçuklu hükümetinin, Moğollara taahhüt ettiği vergileri verememeleri, paranın değerinde yaşanan düşüşler, İlhanlı hazinesinden alınan borçlar iktisadi düzenin bozulmuş olduğunu göstermektedir. Altınorda Hanlığı Çağatay Hanlığı Kubilay Hanlığı İlhanlılar Anadolu Selçuklu Devletinde Ekonomik Hayat ne zaman bozulmuştur Moğol İmparatorluğunun parçalanması sonucu ortaya çıkan Devletleri Hatırlayalım Nurdan Gül KÖKTEN

19 3. Anadolu Selçukluları Antalya, Alanya ve Sinop gibi limanları ele geçirdikten sonra bu limanlarda Avrupalı tüccarlara düşük gümrük tarifesi uygulamışlardır. Anadolu Selçuklularındaki bu uygulamanın amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ticari ilişkileri geliştirmek B) Avrupa'nın Türklere karşı birleşmesini önlemek C) Avrupa'da nüfuz bölgeleri kurmak D> Denizlerde üstünlük sağlamak E) Anadolu'da siyasal birliği sağlamak (1991) 6 XIII. yüzyıl sonlarına doğru Anadolu'da Moğol baskısının zayıflaması üzerine, sınırlara yerleştirilmiş Türkmen beyleri ve halk üzerindeki Selçuklu otoritesi de zayıflamıştır. Bu durum, aşağıdakilerden hangisine hız kazandırmıştır? A) Anadolu'da ticaretin gelişmesine B) Bizans'ta entrikaların başlamasına 0) Anadolu'da nüfusun artmasına D) Anadolu'daki karışıklıkların ortadan kalkmasına E) Beyliklerin ortaya çıkmasına (1992) Nurdan Gül KÖKTEN

20 Anadolu Selçukluları döneminde ülkede Müslüman Türklerle birlikte yaşayan Hıristiyan ve Musevi topluluklar genelde şehirlerde oturur, zanaat ve ticaretle uğraşır, ibadet ve dini törenlerini serbestçe yerine getirirlerdi. Bunlar, askerlik yapmazlar, ancak vergi öderlerdi. Bu durum Anadolu Selçuklularıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) Hoşgörüye dayanan bir siyasetin uygulandığının B) Ticaretin ülke ekonomisindeki payının az olduğunun 0) Anadolu'da İslamiyet'in giderek yaygınlaştığının D) Yabancılardan alınan vergilerin giderek azaltıldığının E) Devlet yönetiminde yabancılara da görev verildiğinin (1993) . Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Selçukluları döneminde Anadolu'da ticari ve iktisadi faaliyetlerin gelişmiş olduğuna kanıt olamaz? A) Askeri faaliyetlerin ticari amaçlara göre düzenlenmesi B) Yabancı tüccarların Anadolu'da yerleştirilmesi C) Kervansarayların yaygın olarak inşa edilmesi D) Venedik ile ekonomik amaçlı antlaşma yapılması E) Köse dağ Savaşı sonrası bağımsız beyliklerin kurulması Nurdan Gül KÖKTEN

21 Türkiye Selçukluları ile Venedik arasında yapılan ticaret antlaşmasında; "Venedikli tüccarlara tanınan haklar aynıyla Venedik sınırları içerisinde Türk tüccarlarına da tanınacaktır." hükmü de yer almıştır. Yukarıdaki hüküm Türkiye Selçukluları'nın ticari ilişkilerde öncelikle aşağıdakilerden hangisine önem verdiğini göstermektedir? A) Denizcilik faaliyetlerine B) Din ve vicdan özgürlüğüne C) Devletlerarası eşitliğe D) Dokuma ürünlerine E) Yabancıların haklarına Türkiye Selçukluları'nda; - Sinop'un fethiyle Karadeniz'e, - Alanya ve Antalya'nın fethiyle Akdeniz'e, ulaşılmıştır. Bu faaliyetlerin aşağıdaki alanların hangisinde Türkiye Selçukluları'na fayda sağladığı söylenebilir? A) Siyasi B) Askeri C) Ticari D) Dini E) Denizcilik Nurdan Gül KÖKTEN

22 1 "Anadolu Selçuklu Devleti zamanında ve Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselme döneminde Anadolu'daki zanaatkârlar "lonca" denilen zanaat gruplarına ayrılarak yöneticilerini kendileri seçmişlerdi r. Bu durum, aşağıdakilerden hangisini gösteren bir kanıt olabilir? A) Loncaların ticari alanda başarılı olduklarını B) Devletin zanaatkârları desteklediğini C) Halkın çoğunluğunun zanaatkâr olduğunu D) Zanaatkârlar arasında dayanışma olduğunu E) El sanatlarının, Anadolu'da başlıca gelir kaynağı olduğunu (1985) 2. Anadolu Selçuklu Devleti döneminde İtalyan, Fransız, İranlı, Suriyeli ve Yahudilerden bazı gruplar Antalya, Konya, Kayseri ve Sivas gibi şehirlere, bazı Türkler ise Kıbrıs, Suriye ve Kırım'a yerleşmişlerdi. Bu durumun başlıca nedeni aşağıdaki alanlardan hangisinde görülen gelişmelerdir? A) Ticaret B) Savunma C) Eğitim D) Mimari E) Tarım (1992) Nurdan Gül KÖKTEN