Near Earth Space and Related National Activities for Public

... konulu sunumlar: "Near Earth Space and Related National Activities for Public"— Sunum transkripti:

1 Near Earth Space and Related National Activities for Public
Yer’e Yakın Uzay ve Topluma Ulaşım Yönünden Ulusal Etkinliklerimiz Yurdanur (Kabasakal) TULUNAY ODTÜ Havacılık ve Uzay Müh. Bl. 06531 ANKARA Near Earth Space and Related National Activities for Public METU Dept. of Aerospace Engineering Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

2 GİRİŞ INTRODUCTION Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

3 The History of Rocketry (Roketin Tarihçesi)
1232 Rockets used by Chinese against Mongols at Kai-Fung-Fu 1790's Rockets used in India against the British 1806 First major rocket bombardment on Boulogne Claude Ruggiere launches small animals on rockets 1814 British rockets fired on Fort McHenry prompts "rockets red glare" in Francis Scott Keys famous poem Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

4 1950’ler: roketler, radar, bilgisayar.
In 1950, development of new tools such as rockets, radar and computers, the time was ripe to propose for a worldwide geophysical year. UYFY önerildi: Doruk Güneş Etkinliği, Was proposed to the Int. Council of Scientific Unions that an International Geophysical Year (IGY) be planned for 1957–58 — during the maximum solar activity. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

5 An international scientific effort.
UYFY, An international scientific effort. Lasted from July 1, 1957, to December 31, 1958. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

6 Yer Fiziği olaylarının eşgüdümlü gözlemlerinin yapılması
IGY intended to allow scientists from around the world to take part in a series of coordinated observations of various geophysical phenomena. Etkinliğe 67 ülke katıldı. By the close of the activity, 67 countries had become involved. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

7 4 Ekim 1957, Sputnik I (Sovyetler Birliği)
Oct 4, 1957, Soviet Union successfully launched Sputnik I. Dünya’nın ilk yapay uydusu World's 1st artificial satellite: Size: 58 cm diameter (58 cm Çap) Weight: 84 kg (Ağırlık) Period: 98 min (Periyod: 98 dak.) Incl. : 65 deg (Eğiklik: 65 derece) Elliptical path (Eliptik yörünge) Av. Height: 900 km (900 km yükseklik) 2 radio transmitters (2 radyo vericisi) (~20 and 40 MHz) Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

8 3 Kasım 1957 (SPUTNIK 2) Laika, first living being in space.
Uzaydaki ilk canlı, Laika. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

9 Sputnik I ve Anı Pulu Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

10 Fırlatma / Launch Yeni politik, teknolojik, bilimsel gelişme
ushered in new political, military, technological, and scientific developments. Uzay Çağı başladı. marked the start of the Space Age. Uzay Bilimleri Dalı doğdu. marked the birth of the Space Science. Uluslararası Uzay yarışı başladı. International space race. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

11 UYFY - UGFY - YIL - Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

12 B.M. UGFY web sayfası Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul B.M. UGFY web sayfası

13 IHY and the Other Int. Science Years
UGFY ve öteki Uluslararası Bilim Yılları IHY and the Other Int. Science Years (Villa Celimontana Decleration, 7 Sept. 2005) Electronic Geophysical Year (eGY) International Polar Year (IPY) Year of Planet Earth (IYPE) Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

14 UGFY’nin açılış toplantısı davetiyesi
6 Şubat 2007 BM, Viyana Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

15 “Yer” Uzay Gemisi UYDU TAKIMLARINDAN hizmet alan Elektriksel
GÜÇ için tellerle SARILMIŞ İLETİŞİM etkinlikleri yönünden BAĞLANTILARI yapılmış BİLİŞİM için AĞ yapısı oluşturulmuş Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

16 SERVICED BY SATELLITES WIRED FOR POWER
The future European navigation system “Galileo” will contain some measures to compensate for space weather effects. This image shows the first few satellites of the system. SPACE SHIP EARTH SERVICED BY SATELLITES WIRED FOR POWER LINKED FOR COMMUNICATION NETWORKED FOR INFORMATION F. Jansen, R. Hippler, Space Weather Edition II CD, Univ. Greifswald, Inst. Of Phys., Germany. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

17 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

18 Before science the overlap of society and space weather in the form of low altitude auroras that acompany space storms gave rise to omens and wonders This figure attempts to show how to cyberelectrosphere emerges from an interaction between the subjects socitey, science and space weather Omen Wonders The cyberelectrosphere denotes a global, electrically enabled, technological environment that space storms attach Society Space Weather Cyberelectro-sphere Space Physics & Aeronomy Tech-nology The overlap of space weather and science has given rise to the fields of space physics and aeronomy Science Those components of which that are vulnerable to space weather distrubances form the cyberelectrosphere at the center of the triquetra G.Siscoe, Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics 62 (2000), Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

19 Benzeyen Güneş ve Yer Ekvator Manyetik alan ve kutuplar “Gün”
Mevsimler Yer Havası (metrlji) Uzay Havası Space Weather Etkin Sakin Yaz Kış Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

20 Güneş Enerjisi Işık, ısı Fotosentez, güneş yanığı, Hava Uzay havası
Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

21 Dev bir püskürme (Yer’in ölçeğine dikkat!)
F. Jansen, R. Hippler, Space Weather Edition II CD, Univ. Greifswald, Inst. Of Phys., Germany. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

22 Earth's magnetic dipole field.
(courtesy of J.B. Blake, The Aerospace Corporation). Yer’in manyetik dipol alanı. Van Allen Kuşakları ve manyetik alanda tutulmuş plazma ve enerji dolu elektrik yükleri. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

23 Güneş – Gezegenlerarası Ortam - Manyetosfer
Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul Glover et al., esa bulletin 114-May 2003, p.28

24 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

25 Aurora Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

26 2003 Ekim Güneş Fırtınası ve Kandilli Gözlemevi Yer Manyetik alanındaki etkisi
YT 15_3 Kandilli Observatory, Elif Tolak x17.2 and 10.0 flares! ( Oct 28) Sunspots (Oct :14h) 0:00h :00h :00h :00h :00h 11:06h 11:16h October 28, 2003 October 29, 2003 Dave Ewoldt, Oklahoma, USA, Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

27 Güneşin, Yohkoh uydusunca, 120 gün aralıkla 1991–95 arasında alınmış
Collage of x-ray images of the Sun obtained on the Yohkoh satellite between 1991 and 1995 at 120-day intervals. Güneşin, Yohkoh uydusunca, 120 gün aralıkla 1991–95 arasında alınmış x-ışını resimleri. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

28 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

29 Uzayda günlük yaşam Türkçe
Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul Türkçe

30 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

31 NOAA-SEC’in hizmetlerinden yararlanan müşteri sayısının 1940 yılından beri nasıl arttığını gösteren çizelge. Altta Güneş lekelerinin sayılarına bağlı dönemler gösterilmiştir (Siscoe, 2001). Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

32 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

33 Bir Bölüm Etkinliğimiz Our Relevant Activities
Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

34 Biz Kimiz (2007) ? Yere Yakın Uzay Grubu
Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

35 SWEETS, COST 724 – IHY ilgili örnek çalışmalar ve sonuçları
SWEETS, COST 724 – IHY Related Capabilities and Case Studies Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

36 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

37 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

38 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

39 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

40 Kırmızı spritlar ve mavi jetler Yanardağ püskürmeleri
Olağandışı elektrik alanı kaynakları Dağlar Kırmızı spritlar ve mavi jetler Şimşek fırtınası Atom santralleri Atmosfer elektrik alanı kaynakları Tayfun Yanardağ püskürmeleri Faylar ve deprem Kum fırtınaları Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

41 Anomalous electric field sources
High mountains, relief (orographic effect) red sprites and blue jets Red sprites and blue jets Thunderstorm discharges and clouds 95 km Alt. Cloud Top Atomic power plants emergencies Atmosphere electric field sources Typhoons Volcano eruptions Sand storms Tectonic faults and earthquakes Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

42 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

43 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

44 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

45 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

46 FP7 FP6 Space Weather and Europe an Educational Tool with the Sun
Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

47 SWEETS: Space Weather and Europe an Educational Tool with the Sun
COST 296: Mitigation of Ionospheric Effects on Radio Systems COST 724: Developing the Scientific Basis for Monitoring, Modelling and Predicting Space Weather Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

48 YT 7_4 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

49 Observed and 1 month ahead Forecast %CC maps of January and July 2000
Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul Observed and 1 month ahead Forecast %CC maps of January and July 2000

50 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

51 Performance Location Request (PLR) Performance Location Request (PLR)
Solar Storm Dance Show „Sonnensturm“ Performance Location Request (PLR) SWEETS, Avrupa’da topluma ulaşım Performance Location Request (PLR) My institution, organisation or city may be interested in the dance show „Sonnensturm“. The preferred performance time may be in (please indicate month and year, (up to 2008)) For further information about „Sonnensturm“ send to Please send this PLR to Supported by the Cultur Department of the Ministry for Culture of the Government of Mecklenburg-Vorpommern, Schwerin, Germany Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

52 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

53 Türkiye’de Topluma Ulaşım
SWEETS, IHY, COST724 Türkiye’de Topluma Ulaşım ODTÜ Geliştirme Vakfı Koleji; Bolu 50. Yıl İzzet Baysal İlköğretim Okulu (2007 Haziran) Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

54 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

55 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

56 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

57 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

58 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

59 Roketin Tarihçesi 1989 2000 2004 2015 2018 First probe to Neptune
New era of rockets being deployed, including Atlas V 2004 First vehicle with no government funding to leave the earths atmosphere, the X-Prize is won 2015 First probe launched to Pluto 2018 Man's planned return to the moon Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

60 Yolculuk yapılması programlanan Heliosphere (Güneş Etkin Küresi)
3. Engel: Solar Proton Events 2. Engel: Galactic Cosmic Rays AURORA Programme. Courtesy of ESA. 1. Engel: Earth’s Radiation Belts Courtesy of NASA's Solar Connections Home Page. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

61 Havacılık İklim Bilim Ulusal Savunma Yer’e Yakın Uzay
Teknoloji Altyapısı ILWS Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

62 YT 6_6 1750 yılına göre, 200 yılında iklim dizgesini süren ortalama toplam güneş enerjisi (Houghton, J., 2002) Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

63 Geleceğimiz, bu Yer Sistem piramidine bağlıdır.
Future of our planet and destiny of humankind are dependent upon this interdisciplinary pyramid of ES forms the scientific integrating basis for any discussion of the system as a whole. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

64 SOHO EUV Görüntüleme Teleskopu resimleri
Fe IX, X 171 Å YT 15_5 SOHO EUV Görüntüleme Teleskopu resimleri SOHO EUV Imaging Telescope (EIT) Fe XII 195 Å 27 Eylül :00:15 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul 27 Eylül :00:09 P.47

65 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

66 Anma, Teşekkür Acknowledgments
SWEETS; IHY – COST 724 TÜBİTAK ÇAYDAG TÜRKSAT Uydu Hab. Kablo TV ve İşletme A.Ş. ODTÜ Geliştirme Vakfı Koleji; Bolu 50. Yıl İzzet Baysal İlköğretim Okulu Sunuşun hazırlanmasına katkıda bulunan Ersin Tulunay, Burcu Akın ve Tolga Yapıcı’ya özellikle teşekkür ederim. Acknowledgments are due to Ersin Tulunay, Burcu Akın and Tolga Yapıcı who have contributed to the preparation of the slides of the presentation. Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007 TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul

67 Bilişim Zirvesi ’07: Dünya Uzay Haftası 2007
TÜRKSAT, 6 Ekim 2007, İstanbul