ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ

ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ

Ajanda İletişim - Nedir? - Neden Önemlidir? - Neden bu kadar zordur? - Becerilerimi nasıl geliştirebilirim? Sonuç Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişim Nedir? Bir gönderici tarafından alıcıya iletilen ve alıcının davranışını bilinçli bir niyetle etkileyen mesaj iletişimdir. İletişim döngüsel bir süreçtir. Herkes aynı anda mesaj alır, yorumlar, gönderir, sonuç çıkarır; ne başlangıcı ne de sonu vardır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişim Süreci Gürültü Gürültü Kodlama Çözümleme Gönderici Alıcı
Mesaj Gönderici (Kaynak) Alıcı KANAL Geribildirim Çözümleme Kodlama Etkili iletişim iki yönlüdür. Geribildirim olmadan etkili iletişim kurmak olanaksızdır. İletişimin kopması, genellikle alıcının mesajı anlayışı göndericinin anlatmak istediğinin aynısı olmadığından kaynaklanır. İletişim göndericiden alıcıya anlam transferi sürecidir. Süreç, bir kaynak (gönderici), bir kodlanmış mesaj, kanal, bir alıcı, çözümlenmiş bir mesaj, geribildirim ve gürültüyü içerir. GÖNDERİCİ (Kaynak) - iletişimci – Fikirleri, niyetleri, bilgisi ve iletişimde bulunma amacı olan kişidir. KANAL – mesaj taşıyıcısı – Yüz yüze ilişkiyi, telefon, bilgisayar, toplantılar, yazılı dökümanlar, ödül sistemleri, vs. içerir. KODLAMA – Göndericinin düşüncelerini sistematik semboller setine dönüştürür. Bir dilin sözcükleri ve iletişimcinin amacını belirten ifadelerdir. MESAJ – Kodlanmış aktivitenin çıktısıdır. İletişimcinin alıcıya ne iletmek istediğidir. Mesajın biçimi kanala bağlıdır. DECODING – mesajın yorumlanması veya çözümlenmesi – Alıcının düşünce işleminin teknik terimidir. ALICI – Mesajın nesnesi – Alıcılar mesajları kendi deneyimlerinin ışığında yorumlarlar. GERİBİLDİRİM – mesajdır – Alıcının tepkisi için kanal sağlar ki gönderici mesajının alındığını ve niyetin doğru alınıp alınmadığına karar verir. GÜRÜLTÜ – mesajın niyetini bozan faktörler – İletişimin her anında gürültü oluşur.. Gürültü Gürültü Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Mesajlar Nasıl Gönderilir ve Alınır?
7% Sözcükler 55% Beden Dili (Sözsüz İletişim) 38% Ses Ne Söylendiği, duygusal anlamını nasıl söylendiğinden alır. İçeriğin duygusal anlamı ilişkiye bağlıdır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişimin Önemi İletişim yoluyla: Birbirimizi anlamaya
Sevmeyi öğrenmeye İlişkileri başlatmaya ve sonlandırmaya Kendimiz hakkında daha fazla bilgi edinmeye Başkalarının bizi nasıl algıladıklarını öğrenmeye ULAŞIRIZ… Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişim Biçimini Değiştirme
Buraya Nasıl Ulaşacağız? Durumu Değerlendir İletişimi Geliştir Etkin Dinle Güven Duy(-ur) Mesajı Alanı Destekle Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişim - Birleştirici Güç
Planlama Organize Etme Motive Gelişme İletişim İletişim yönetimsel fonksiyonu birleştiren güçtür. İletişim becerimizin etkili sınıf yönetiminde temel faktör olduğuna ilişkin bir sorumuz yoktur. Çünkü, en sık duyulan şikayetlerden biri her türlü organizasyonda (kurum), bütün düzeylerde iletişimin yetersizliğidir. İster kişiler arası, uluslar arası, ister organizasyon içinde ya da küçük gruplar içinde olsun iletişim bozuklukları veya kesintileri yaygındır. Bütün yaptığımız konuşmalarda bu imkansız görünür. Bir takım komutlar verildiğinde ya da yardım istendiğinde iletişim kurduğumuzu sanırız. Tahminimiz bir şeyi yazılı hale getirdiğimizde daha da kuvvetlenir. Maalesef, sözcükler ya da yazılı belgeler anlamayı garanti etmez. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişim Neden Bu Kadar Zor?
Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Kişilerarası Dinamikler Kişilerarası Dinamikler
Mesaj Çevresel Engeller Kişilerarası Dinamikler Gönderici Alıcı Mesaj Kişilerarası Dinamikler Kodlama ve çözümleme aktiviteleri homojenleştiğinde, iletişim en etkili durumdadır. Bu aktiviteler heterojenleştikçe, iletişim bozulma veya kopma eğilimindedir. Örneğin; kendinizle olan iletişiminiz en etkili olandır. Siz ve alıcı arasındaki direk iletişim sonraki en etkili olan iletişimdir. Bir üçüncü ya da daha fazlası bu zincire eklendiğinde, iletişimin etkililiği çok çabuk bozulur. Bu bozulma doğrulukta, zamanında ulaşmada ya da her ikisinde de olabilir. Başka bir deyişle, Kendi kendinize konuşursanız anlamayı kolayca başarırsınız. Biri ile direk olarak konuşursanız, etkili iletişim şansına sahipsiniz. Mesajınızı birilerine söylerseniz ve onlarda sizin mesajınızı başkaları ile konuşurlarsa, etkili iletişim şansı çok küçülür. Bu bozulmaları bazı engellerden destekler. Bu engeller dört gruba ayrılır (ilerki slaytlarda bunlar tanımlanacaktır): - Göndericinin karakteristikleri - Alıcının karakteristikleri - Gönderici ve alıcı arasındaki kişilerarası farklar - Çevresel faktörler Öğretmenlerin durumlarıyla ilgili olan engellerin farkında olmaları önemlidir. Çevresel Engeller Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

ya da Tutarsızlık Sinyalleri
Gönderici İletişime Gönüllülük Yetersiz İletişim Yetersiz İletişim İletişim Yok Konu Hakkında Bilgi Çatışma ya da Tutarsızlık Sinyalleri Yetersiz İletişim ÇATIŞMA ya da TUTARSIZLIK SİNYALLERİ beklenmedik değişiklikler olduğunda oluşur. Daima değişimin olduğunu anlarız, ama planlama değişimle baş etmemize yardım eder. Sınıf politikaları her hafta değiştiğinde veya sık okul kuralları değişiklikleri olduğunda kronik problemleri çözme eğilimi ve artar, karmaşa kemikleşir. Tutarsız sinyaller bir şey söyleyip başka bir şey yapmaktan kaynaklanır. Gönderici güvenilmez biriyse veya konu hakkında bilgisiz olarak algılanıyorsa GÜVENİRLİK yüzeyseldir. İLETİŞİME GÖNÜLLÜLÜK nedenlerin çeşitliliğindendir. Kötü haber verme korkusu, korunmasızlık ve ödüllenmeme korkusu bunların sadece bir kaçıdır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Yetersiz Dinleme Alışkanlıkları Kültürel, Cinsel & Kişilik Yargıları
Alıcı Konudan Etkilenme Yetersiz İletişim Yetersiz İletişim İletişim Yok Yetersiz Dinleme Alışkanlıkları Kültürel, Cinsel & Kişilik Yargıları Yetersiz İletişim YETERSİZ DİNLEME ALIŞKANLIKLARI – Bazı insanlar yetersiz dinleyicilerdir! Hayal aleminde, gözü etrafta, içeriği yargılayıcı, kendilerini savunucu, başka bir konuşmayı dinliyor veya okuyor olabilirler. Ne söylendiğine konsantre olmadan, tam mesajı alamazlar. KONUDAN ETKİLENME – Alıcılar konuşulan konu hakkında kendi kafalarının dikinde gidebilirler. KÜLTÜREL, CİNSEL ve KİŞİLİK YARGILARI – Alıcılar, göndericiden farklı olarak kültürel, cinsel ve kişilik yargılarına sahiptirler. Bu mesajın çözümlenmesini güçleştirir ve neredeyse daima mesajın bozulmasına neden olurlar. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Kişilerarası Dinamikler
Kişlerarası Dinamikler . . . Algılar Anlamlandırma Duygular Dinleme Alışkanlıkları Statü Farklılıkları . . . Paradigmalar . . . Güvensizlik Zaman Baskısı Filtreler (Süzgeç) Etkili iletişim kişilerarası dinamikler tarafından baltalanır. Kişiler arası dinamikler gönderici ve alıcı arasında tuğladan bir duvara dönüşür. Duvara ne kadar çok sayıda tuğla koyarsak, anlaşılmayı veya anlamayı başarmada o kadar çok güçlük yaşarız. ALGILAR. İnsanların çevrelerinden bilgiyi alma ve yorumlama süreçlerinin bir setidir. Algı, kişinin gerçeği görüşüdür. Seçici algı bizi rahatsız edecek veya rahatsız etmesini istemediklerimizi bilginin içinden ayıklayarak almamızdır. ANLAMLANDIRMA. Başkalarını sıklıkla yanlış yorumlarız çünkü herkesin sözcüklere yüklediği anlamlar farklıdır. Profesyonellik ve yerellik anlamları etkiler. Anlamlar sözcüklerde değildir; sözcükleri kullanan bireylerdedir. DUYGULAR. Göndericinin ve alıcının gereksinimleri, ilgileri ve amaçları çatışmamalıdır. Duygusal donatılar baş etme gereksinimindedir. Duygusal kontrolün kaybedilmesi, sizin iletişiminizde alıcının saygısını kaybetmesiyle sonuçlanır. DİNLEME ALIŞKANLIKLARI. Çoğu insan dinleme becerilerinde çok az eğitilmiştir. Yeni bilgiyi engelleme eğilimindeyizdir, özellikle bu bilgi bizim inancımızla çatışıyorsa. Öyle veya böyle ilgisiz olsa da bunun doğruluğu kanıtlanmıştır. Önemli olan dinleme alışkanlıklarımız iletişimin bozulmasına neden olur. PARADİGMALAR. Her iletişim durumunda, alıcı iletinin tamamını duymadan önce mesaja değerinin üstünde yüklemeler yapar. Bu yargılamalar veya yüklemeler alıcının konuşmacıyı değerlendirmesinin veya konuşmacıyla önceki deneyimlerinin veya mesajdaki yorumlanmış anlamının temelindedir ( continued on next slide.) Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

…küçük bir parantez…(Paradigmalarımız)
Paradigma değişikliği yapılmadan, davranış ve tutumda yapılan değişiklikler Sonuç Davranışlar Yüzeysel ve Kısa süreli OLUR… Algılama PARADİGMA. Bireyin iç ve dış dünyasını algılayıp yorumlamasında etkili olan tüm etkenleri içerir. Paradigmalarımız yaşamımızın her alanını kapsamaktadır: Aile içindeki yerimiz, anne-babalık rolümüz, işimiz, alış-verişlerimiz (ticaret), vs. Bizler doğru-yanlış; güzel-çirkin her olayı kendi bakış açımızla değerlendiririz. Davranışı değiştirmenin temelinde inanç geliştirme ve sorumluluk verme olmalıdır çünkü Davranışlarımıza paradigmalarımız yön verir.Olaylara anlam yükleyen ise bizim algı biçimlerimizdir. Sorun, dışarıdaki olayda değil, bizim o olaya bakış tarzımızda ve inanmamızdadır. Paradigmalar, Örgütlü ve dinamiktir Öğrenme sonucu olmuştur Öğrenme ile değişebilir Birey, çoğu zaman paradigmalarının farkında değildir Çıkaramadığımız bir psikolojik gözlük gibi iş görür. Her şeyi onun aracılığıyla görürüz Bireyin kimliğinin özdeşiminin temelini oluşturur Biz Paradigması – Karşılıklı dayanışma Ben Paradigması – Tümüyle bağımsızlı Sen Paradigması – Tümüyle bağımlı olma Paradigma Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Çevresel Engeller Gürültü Aşırı Yük
Kişilerarası dinamiklere ek olarak çevresel engellerde iletişimdeki hatalara katkıda bulunur. Çevresel engeller gürültü ve aşırı yükü içerir. GÜRÜLTÜ. Geniş olarak yorumlarsak, gürültü çevredeki her şey olarak tanımlanabilir. Sadece yüksek gürültüyü içermez, ışık, ısı, soğuk, hava akımı, vs. gibi diğer fiziksel koşullarıda içerir. Etkili iletişimin yapılanması için ortamın bu faktörlerden arındırılması veya bu engellerin elden geldiğince azaltılması gerekmektedir. Ayrıca, başkalarının dikkatini çekme yarışı da gürültünün başka bir biçimidir. AŞRI YÜK. Alıcının etkin olarak alabileceğinden daha fazla bilginin gönderilmesi de bir problemdir. Herkes daha fazla bilgiye gereksinim duyar. Ama bugünlerde, bilgi üretmek sorun değil. Bilgi içinde gömülüyüz. Bize yöneltilmiş bütün mesajları yeterince içimize çekemeyebilir ve yanıtlayamayabiliriz. Çoğu mesaj süzgeçten geçirilir. Daha çoğu her zaman daha iyisi demek değildir. Örneğin; Sıklıkla kalabalık trafikte araba kullanıyorsanız, mesaj eleleme veya süzgeçten geçirme oluşur. Tüm dikkatiniz çevrenizdeki trafiktedir. Ancak, aynı yolda trafik azken geçtiğinizde, reklam panolarını ve yol boyundaki daha önce hiç görmediğiniz diğer “mesajları” gözleme fırsatını bulursunuz. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişim Engelleri Çözüm Üretici Olarak Kullanılanlar:
Emretme, yönetme Uyarma, tehdit etme, ahlak dersi verme Öğüt verme, fikir verme Mantık yoluyla inandırma Araştırma, sorgulama Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişim Engelleri Yargılayıcı olarak kullanılanlar:
Eleştirme, suçlama Ad takma, gülünç duruma düşürme Tahlil etme teşhis, tanı koyma Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Sorunu hafifletmek, geçiştirmek için kullanılanlar:
İletişim Engelleri Sorunu hafifletmek, geçiştirmek için kullanılanlar: Övme, görüşüne katılma Güven verme, teselli etme Konuyu değiştirme,işi alaya vurma Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Büyüyünce beni anlayacaksın ve hak vereceksin; eminim.
Hep böyle geç kalıyorsun saatin farkında değil misin? (eleştirme, suçlama, yargılama) Okuldan eve dönünce tam saatinde derse başlamalısın ve programlı bir şekilde her gün çalışmalısın.’ (Emretme, yönetme, ahlak dersi verme, öğüt verme) Aldırma, biraz neşelen! Bu yaşlarda bunlar olur, zamanla kendini daha iyi hissedersin. Sen onlara, onlar da sana alışır.’ (Güven verme, teselli etme, geçiştirme) Sen neden bu dünyayı yönet miyorsun? (Konuyu değiştirme,işi alaya alma) Senden ne zaman bir şey istesem ya hasta ya da yorgun olduğunu söylüyorsun. Beni hiç düşünmüyorsun. (Ahlak dersi verme, suçlama, eleştirme) Bir kez daha ödevini yapmazsan seni sınıfta bırakacağım. (Uyarma, tehdit etme) Bu hakaretin altında kalamazsın. Hemen harekete geçmelisin. (Emretme, yönetme) Büyüyünce beni anlayacaksın ve hak vereceksin; eminim. (Tahlil etme,teşhis,tanı koyma, mantık yolu ile inandırma) Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişim Engelleri – Kalıplaşmış Davranışlar
Aşırı genelleme: “Anasına bak, kızını al; kenarına bak bezini al” Kutuplaştırma: “Ya hep, ya hiç”, “Ne ben onun ölüsüne giderim, ne o benim ölüme gelsin” “Ya nefret ederler, ya da çok aşırı severler” Kişileştirme: “Kendi üzerine alınma”, “Misafirin yanında çocuk azarlanmaz” Mutlakacılık: (meli- malı) “Herkes beni sevmeli”, “Hiç hata yapmamalıyım”, “Ne istediğimi gözümden anlamalı”, “Her zaman her işte birinci olmalıyım” .....gibi..... Değiştirme gayreti: “Benim gibi düşünmeli”, “Çok iyi bir insan ah! Şu huyu da olmasa. Neyse, evlenelim değiştirelim” Aşırı fedakarlık: “Yumuşak atın çiftesi sert olur”, “Bunlar günün birinde yoğun bir öfke yaşarlar” Keşkecelik: Bu günümüzü çalan iki hırsız vardır. Birisi geçmişe ilişkin pişmanlıklarımız, diğeri ise geleceğe ilişkin kaygılarımızdır. “Bana nasıl öyle der, keşke şöyle deseydim”..... bu iç konuşmalar sürer.....öfke artar. Toptancılık: (Bütün yumurtaları aynı sepete koymak) Bir insanın pek çok özelliği vardır. Güzeldir, çirkindir, uzundur, kısadır, ev hanımıdır, anadır, babadır, seçmendir, ev sahibidir, kiracıdır. Prof. Dr. Üstün Dökmen Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişimimi Nasıl Geliştirebilirim?
İletişim becerisi, insanlara doğuştan verilen bir yetenek değildir. Öğrenilebilir ve Geliştirilebilir Becerilerdir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İletişimi Geliştirme - Kendimizi Tanımakla Başlar
Johari Penceresi Kendi Bilinen Bilinmeyen Bilinen Açık Kör Diğerleri Bilinmeyen Johari Penceresi kendini değerlendirme aracıdır. Bizi iletişim sitilimizi ve modelimizi belirlememizi sağlar. Bir dizi soru ile dürüst olarak nasıl iletişim kurduğunuzu belirleyebilirsiniz. Etkili iletişim, hem gönderici hem de alıcı konu hakkında ortak bir anlayışa sahipse oluşur. AÇIK bölümü kendiniz hakkında bildiklerinizi ve diğerleri ile paylaştıklarınızı temsil eder. Etkili ilişkiler ve iletişim kurmamıza en çok yardım eden bölümdür. Bu kapsamda, etkili iletişimde hem kendimiz hem de diğerlerince bilinen gerekli tüm bilgi taşınır. Bu pencere ne kadar genişse, iletişim o kadar etkili olur. GİZLİ bölümü kendinizin farkında olduklarınızı ama diğerleri ile paylaşmadıklarınızı temsil eder. Algıladığınız bilgiyi ya tamamen size özel olduğundan ya da korku, güç isteği, vs. nedenlerle kendinizde tutmak istiyorsunuzdur. Bu korunmuş biçim bir savunucu engel gibi hizmet eder. KÖR bölümü sizin farkında olmadığınız ama başkalarınca bilinen bilgiyi temsil eder. Bu sizin için bir engeldir; çünkü bunların neyi temel aldığına ilişkin bilginiz yoksa, davranışları, kararları ve diğerlerinin potansiyelini anlamada güçlük çekersiniz. Diğerleri kendi reaksiyonlarını, duygularını ve algılarını bilirken sizin bunların farkında olmamanız onların avantajlı olmasını sağlar. Sonuç olarak ilişkiler ve iletişimler acı çeker. BİLİNMEYEN bölümü siz de dahil olmak üzere hiç kimsenin bilmediğini temsil eder. Kişiler arası iletişimler bu şartlar altında çok zayıftır. Gizli Bilinmeyen Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Stratejiler Açık Olmayı Arttırma Kendi Bilinen Bilinmeyen Open Bilinen
Geribildirim Açık Kör Diğerleri Açığa çıkarma Bilinmeyen Johari Penceresi diğerleri ile iletişiminizi geliştirir. Kör ve Bilinmeyen pencerelerini zorlarsanız kendinizi keşfedersiniz. Ne kadar çok bilgiyi kör, gizli ve bilinmeyen alanlardan açık pencerenize taşırsanız, kişiler arası iletişiminiz o kadar etkili olur. Birey kişilerarası iletişimini iki stratejiden yararlanarak geliştirir – AÇIĞA ÇIKARMA ve GERİBİLDİRİM. Bu stratejiler Açık alanı genişletir ve anlamayı başarmada daha fazla ortak zemin sağlar. AÇIĞA ÇIKARMA. Konu hakkında bilginiz olmadığında ya da ne söylendiğini anlamadığınızda, anlamadığınızı kabul ederseniz daha etkili bir iletişim kurmayı başarabilirsiniz. Böylece, Kör alan daralır. Yetersizliğinizi açığa çıkarmak sıklıkla risk içerir, çünkü sizin bilmediğiniz bir şeyi başkasının bildiğini kabul etmiş olursunuz. Bu “zayıflığı” kabulünüzün açığa çıkması bazen sizi korunmasız bir pozisyonda bırakır. GERİBİLDİRİM. Gizki alanı daraltarak Açık alanı genişletmek başkaları ile bilgiyi paylaşırken açık ve dürüst olmanızı gerektirmektedir. Bilgiyi özgürce paylaşmak göndericinin Açık alanını genişletmesine izin verir. Geribildirimin yararı diğerlerinin onu duymaya istekli olmalarına ve sizin vermeye istekli olmanıza bağlıdır. Hidden Gizli Bilinmeyen Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Amaç SONUÇ AMAÇ Yaratıcılık, karar, yöneltme Motive Etme
Bilgi transferi Eğlenme, Kaçış AMAÇ Motive Etme Bilgilendirme Eğlendirme İletişimin üç temel amacı: (1) motive etme, (2) bilgilendirme, ve (3) eğlendirme dir. Etkili iletişim gönderici ve alıcının girişimin amacı hakkında bilgili ve anlaşmalı olmalarını gerektirmektedir. Eğer gönderici motive etme niyetindeyse ve alıcı eğlendirilmek istiyorsa uyuşmazlık olacaktır. Gönderici ve Alıcı şu soruları yanıtlamalıdır: Neden iletişimde bulunuyorsun? Neyi başarmak veya üstesinden gelmek istiyorsun? Alıcının mesajı alması için ne yapıyorsun? Mesajının amacına ulaştığını nasıl bileceksin? Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Sözel İletişim Becerisini Geliştirme
GÖNDERİCİ ALICI HERİKİSİ  Sözsüz Mesajları  Etkin Dinleme  Bilgi akışını izler Becerilerini Geliştirir düzenlerler  Tekrarlar kullanır   Geribildirim alır ve gönderir  Zamanı düzenler  Duyarlı olur  Dili sadeleştirir  Güveni destekler  Tahminlerini Birkaç tekniğin uygulanması mesajı ve anlamayı geliştirmede katkı sağlar. İletişim anlamayı içerdiği kadar anlaşılmayı da içermektedir. Gönderici aynı zamanda etkin bir alıcıdır. GERİBİLDİRİM. Anlam alıcının aklındadır. Gönderici olarak, yanlış anlaşıldığınızı düşünün. Sizin niyetinizdeki anlamın alındığına karar verin. Geribilgi sağlamak sizin sorumluluğunuzdur. Alıcı olarakda geribildirim verin ve isteyin. BİLGİ AKIŞI. Hem gönderici hem de alıcı iletişimlerinin aşırı yükünü elimine ederek düzenleyebilirler. EMPATİ. Kendini başkalarının yerine koyarak onların gereksinim ve duygularına duyarlı olmadır. Mesajın nasıl kodlanmış olduğunu anlamaya çalış. Alıcı, göndericinin perspektififine duyarlı olmalıdır. GÜVEN. Geribildirimde gizlenmiş baskıların üstesinden gelen güven atmosferidir. TEKRARLAMA. Mesajın bir bölümü anlaşılmadığında bunu gidermeyi sağlar. ZAMANLAMA. Bireyler günde binlerce mesaj alırlar ve gönderirler. Mesajlar, diğer mesajlarla yarışmadığında en iyi şekilde anlaşılırlar. Etkili iletişim düzenli olarak zamanlanmış esas duyurularla kolaylaşır. DİL. Karmaşık bir dil etkili iletişimin ana engellerinden biridir. Etkili iletişim anlamanın olduğu kadar bilgininde iletilmesini içerir. Eğer alıcı anlamazsa, iletişimde yoktur. Kendi dil becerilerinizle başkalarını etkilemeye çalışmayın. Herkesce anlaşılır bir dil seçin. DİNLEME. Anlayışla dinlemelisiniz. Tüm yukardakilerle birlikte dinlemeyi bir bilinçli karar haline dönüştürün. kontrol eder Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkili Mesaj Gönderme – “Sen Dili” Yerine, “Ben Dili” Kullanmak
Davranışa yöneliktir Öğrenciye öğretmen ile ilgili bilgi söyler Benlik saygısına olumlu katkısı vardır Gönderende yardım isteği doğurur Atılgan insanlar yaratır SEN DİLİ Kişiye yöneliktir Kişiye kendi ile ilgili bir şeyler söyler Benlik Saygısını zedeler ya da tümden yok eder Öfke ve nefret duyguları oluşturur Çekingen ya da saldırgan insanlar yaratır Ben Dili: Aynı davranışın öğretmene neye mal olduğunu ve yaşattığı duyguyu anlatan bir dildir. Sen Dili: Öğrenciyi kabul edilemez davranışı için olumsuz yargılayan bir dildir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkili Mesaj Gönderme – “Sen Dili” Yerine, “Ben Dili” Kullanmak
Aynı davranışın iki dilde anlatılması arasında gece ile gündüz kadar fark vardır. İki kişinin aralarındaki iletişimi farklı yönlere götürmeleri bu nedenle çok doğaldır. “Sürekli bağırarak konuşuyorsunuz” “Bağırarak konuştuğunuz zaman yan sınıftakilerin rahatsız olduğunu düşünüp üzülüyorum” Davranışın tanımı: Bağırarak konuştuğunuz zaman Somut etkisi : Yan sınıftakilerin rahatsız olduğunu Duygumuz : Üzülüyorum Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkili Mesaj Gönderme Mesajı Tam ve Belirgin Yapmak
Mesaj, bütün gerekli bilgilerin açık ifadelerini içermelidir: Görüş açınız Yaptığınız tahminler Sahip olduğunuz niyet Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkili Mesaj Gönderme Mesajı Tekrarlamak
Mesajınızı birden fazla tekrarlayın Birden fazla iletişim kanalı kullanın (resim, afiş, sözsüz mesajlar, vb.) Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkili Mesaj Gönderme Geribildirim İstemek
Alıcının mesajı nasıl yorumladığını, nasıl işlemden geçirdiğini ve doğruluğunu anlamak için geribildirim isteyin. Öğrenci : (kaygılı) Yakında sınav mı var? Öğretmen : Yakında sınava gireceğin için endişelisin. (Öğretmen öğrencinin kaygısını anlamıştır) Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkili Mesaj Gönderme Mesajı Alıcının Bakış Açısına Uygun Yapmak
Belli bir alandaki aynı bilgiyi o alandaki uzman kişiye açıklamak, dışarıdan birine açıklamak birbirlerinden farklıdır. Mesaj gönderenin alıcının koşullarını bilmesi önemlidir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkili Mesaj Gönderme Duyguları Adlandırarak Hareket ile Tanımlamak
Duyguları iletirken özellikle tanımlayıcı olmak önemlidir. Adlandırma : “ Üzgünüm ” Hareketlendirme : “ Ağlamaklıyım ” Figürlendirme : “ Belanın içine düştüm ” Tanımlama, duyguları iletirken açık ve çetrefilsiz anlaşılmasına yardım eder. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Başkalarının Davranışlarını Yargılamadan Tanımlamak
Etkili Mesaj Gönderme Başkalarının Davranışlarını Yargılamadan Tanımlamak Birinin davranışına tepki gösterdiğimizde, davranışını tanımladığımızdan emin olmamız önemlidir. “Derse geç gelmekle beni rahatsız etmeye devam ediyorsun.” Kesinlikle değerlendirmemeliyiz. “Sen egoistsin, şımarığın tekisin ve kimseye saygın yok!” Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkin Dinleme Etkin Dinleme Dikkatli dinleme
Başka sözcüklerle açıklama (Açımlama) Duyguları belirleme Sözsüz ipuçlarını adlandırma Etkin dinleme etkili iletişimin temelidir. Dört beceriyi içerir: Dikkatli dinleme, Açımlama, Duyguları belirleme ve Sözsüz ipuçlarını adlandırma. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkin Dinleme – Dikkatini Verme
Taklit etme Savunma Yargılama Etkin Dinleme: Diğer kişinin ne söylediğine dikkat et. Sözsüz davranışların farkında ol. Aşağıdaki bozgunculardan kaçın: Taklit etme: Zihinsel olarak bir sonraki adımda ne söyleyeceğini planlama Savunma: Savunmacı düşüncelerin olması doğaldır, özellikle kişisel olarak tehdit edici mesajla yüzleştirildiğimizde. Kendimizi savunma gereksinimi hisseder etmez iletişim sürecinde bir bariyer yaratırız. İlk önce, diğer kişinin görüş açısını bulmalıyız. Daha sonra durumumuzu tanıtırız veya açıklığa kavuştururuz. Yargılama: İnsanlar sıklıkla bizim onaylamadığımız ya da bazı özel değerlerimize aykırı ifadelerde bulunurlar. Bu olduğunda, kendikendimize “Bu doğru değil!”, “Bu şekilde hissetmemeli” diye düşünmememiz çok zordur. Bu kişinin bizimle iletişim kurma çabasında olduğunu hatırlayalım. Onun ne söylediğine elimizden geldiğince en iyisini yaparak kulak verip, bu çabasını saygı ile karşılayalım. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Konuşmaya Davet + İçerik veya Duygu + Neden
Etkin Dinleme Yansıtma (açımlama) – Ne söylendiğini kendi sözcükleri ile yeniden ifade etmek. Konuşmaya Davet + İçerik veya Duygu + Neden Yansıtma (Açımlama): Bir konuşmacının ne söylediğini kendi sözcüklerimizle yeniden ifade etme veya yansıtmadır. Doğru duyup duymadığımızı veya yanlış anlamalarımızı açıklığa kavuşturmada onay almak için bize gerekmektedir. Yansıtma, papağan gibi aynı şeyi tekrarlamak değildir. Konuşmacının söylediklerini kendi sözcüklerimizle ifade etmenin farklı bir yoludur. Eğer bu beceriyi daha önce bilinçli olarak kullanmadıysanız şu formülü deneyin: Başlangıç + İçerik veya Duygu + Neden Ben kızgın hissediyorum Ali bana bağırdığı için. İlerki slaytlarda bu konuya detaylı örneklerle değinilecek. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkin Dinleme Duyguları belirleme Kızgınlık Neşe Korku Üzüntü
Sözsüz ipuçlarını adlandırma El jestleri Yüz ifadeleri Beden Duruşu Duyguları Belirleme: Empatiyi ifade ederken söylenmiş duyguları adlandırmak oldukça zordur. “Anladım” demek, anlamayı konuşmak demek değildir. Seyrek olarak bir öğrenci gelip “Size kızgınım” ya da “Bana verdiğiniz bu ödevden dolayı stresliyim” der. Bu tür mesajlar genellikle başka sözcüklerin altında gizlidir. Sizin işiniz, bu duyguları çözümlemek, onları adlandırmak ve duygusal mesajların alındığından emin olmaktır. Sözsüz İpuçlarını Adlandırma: Mesajın tamamını anlamak için el jestleri, yüz ifadeleri, beden duruşu gibi sözel olmayan sinyallere dikkat edin. Sıklıkla sözel olmayan duygu ifadelerinin farkında olmayız. Bir öğrenci, bir fikri çok sakin olarak sözel ifade ederken diğer yollarla öfkesini ifade eder, örneğin; sesindeki titreme, ellerinin titremesi, kırmızı yüz, sıkılmış yumruklar,…. “Üzgün görünüyorsun” ya da “bana kızgın göründün” gibi yansıtmalar, size yardımcı olabilir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İyi Dinlemenin On Emri Konuşma! Konuşmacıyı rahatlat
3. Dinlemek istediğini göster 4. Dikkatini dağıtan engelleri kaldır 5. Konuşmacı ile empati kur 6. Sabırlı ol 7. Sakinliğini koru 8. Tartışma veya eleştiride bulunma 9. Açıklayıcı sorular sor 10. Konuşma! İYİ DİNLEMENİN ON EMRİ 1. Konuşma! – Konuşuyorsan dinleyemezsin. 2. Konuşmacıyı rahatlat – Konuşmacı kendini özgür hissetsin. Dinlemek istediğini göster – Bak ve ilgili davran. Biri konuşurken, başka işle uğraşma. Yanıtlamak için değil anlamak için dinle. Engelleri kaldır – Ayağını vurma, parmaklarını çıdırdatma, kağıtları karıştırma. Kapıyı kapatırsanız daha sessiz olur mu? 5. Konuşmacı ile empati – Kendini onun yerine koymaya çalış böylece onun bakış açısını anlayabilirsin. 6 Sabırlı ol – Zaman ver. Kesintiye uğratma. Ayrılmak için kapıya gitme. 7. Sakin ol – Kızgın bir kişi sözcüklerden yanlış anlamlar çıkarır. Tartışma ve eleştiride bulunma – Tartışma ve eleştiri konuşmacıyı savunmada tutar. Tartışmayın: kazansanız bile kaybeden sizsinizdir. Açıklayıcı soru sor – Bu konuşmacıyı destekler ve dinlediğinizi gösterir. İleriki noktaları geliştirmeye yardım eder. 10. Konuşma! Bu ilk ve son kural, çünkü diğer bütün emirler buna bağlıdır. Konuşurken kesinlikle iyi bir dinleyici olamazsınız. İki kulağımız ama sadece bir dilimizin olması hassas bir işaret! Konuştuğumuzdan daha çok dinleyelim... Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İpuçları- Konuşmaya Davet, Kapı Aralayıcı
Paylaşmaya Hazır Olmak, Konuşmaya Davet: ‘Bana ondan söz et’ ‘Senin görüşün ilgimi çekti’ ‘Bu konuda konuşmak ister misin?’ ‘Bunu tartışalım’ ‘Anlatacaklarını dinlemek istiyorum’ ‘Dinliyorum’ ‘Bu konuda bir şeyler söyleyecek gibisin’ ‘Bu senin için önemli görünüyor’ ‘Anlıyorum’ ‘Oh!’ ‘ Hımm’ ‘İlginç’ ‘Yaptın ha?’ ‘Öyle mi?’ ‘Doğru mu?’ ‘Yaa!’ Kapı Aralayıcılar: ‘ Senden öğreneceğim şeyler olabilir’ ‘ Düşüncelerin dinlemeye değer’ ‘ Seninle ilgileniyorum’ ‘ Seni daha iyi tanımak istiyorum’ Böyle bir iletişim biçimi bireyin kolayca kendini ifade etmesine olanak tanır. Karşıda ki kişi yakınlaşma isteği duyacak, duygu ve düşünce isteği duyacaktır. Kapı aralayıcılar bir çağrıdır. Kim böyle bir çağrının karşısında kayıtsız kalabilir ki...Kapı aralayıcılar, bireyi kabul ettiğimizin bir göstergesidir ve kendine saygı duyulduğunu anlar. Birinin duygularını yansıtırken kendi fikirlerinizi aktarmaya ya da empoze etmeye çalışmayın. Rapport: Konuşmacı ne söylediğinin sizin tarafınızdan gerçekten anlaşıldığını hissetsin. “Evet!” dediğini duyarsınız. Açıklama: Konuşmacı sizin tam olarak anladığınızı hissetmezse, açıklamak için fırsat yaratmış olusunuz. “Tam olarak öğle değil …….” dediğini duyarsınız. Onaylama: Yansıtmanızda konuşmacıdan “Evet!” i duyarsanız siz ve konuşmacı arasında anlama sağlanmıştır ve bu ikinizce de onaylanmıştır. . Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Uygulama… Altı kişilik bir grup seçilir. Her birinin yakasına bir fiş yapıştırılır ancak konuşmacı yakasındaki fişi okumaz. Konuşmacı konuşurken gruptakiler yakasında yazılı talimata göre davranır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Yansıtıcı Dinleme – Kapalı Tepki, Açık Tepki
Öğrencinin Sözü Kapalı Tepki Açık Tepki (Ağlayarak) “Annem babam boşanıyor” “Ah yavrum, ne kadar kötü!” “Üzgün hissediyorsun” “Öğretmenim! Ali benden kopya çekti” “Şimdi Ali’yi kenara çeker, bu işi hallederim” “Ali’nin kopya çekmesine kızmış görünüyorsun” “Ortayı bitirip liseye geçmek iyi gibi…İstediğin dersi seçebiliyorsun, daha çok spor var…Ama bazı hocalar çok sertmiş galiba…” “Evet, bazıları sert ama sen söyleneni yaparsan her şey yolunda gider” “Liseye geçiyorsun diye hem heyecanlı hem de endişelisin çünkü hoş şeyler olacak ama katı öğretmenlere de rastlayabilirsin” “Bu yaz kampa gidiyorum!” “Çok iyi – şimdi lütfen otur ve dersimize devam edelim” “Çok heyecanlı!” “Siz dünyanın en aksi öğretmenisiniz!” “Benle nasıl böyle konuşabilirsin?” “Bana çok kızgınsın” “Yetenek yarışmasında finale kaldım.Yalnız, yarışma gerçekten çok çetin” “Merak etme, kazanırsın” “Yarışma ile ilgili kaygıların olduğunu seziyorum” Kapalı Tepki: Öğretmen, kabul etme ve anlama isteksizliğini belirterek öğrencinin hislerine hak tanımaz Açık Tepki: Öğretmen öğrencinin hissettiklerini ve yaptıklarını kabul ettiğini belirterek onun hislerini tanır. Öğretmen anladığını gösterir. Bu tepki, öğrencinin sözleri ile yer değiştirebilir Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Dinleme ve Mesaj Gönderme Öğretmenin sorunun kimde olduğunu saptadığı ve dinlemeye mi yoksa ben-mesajı mı göndereceğine karar verdiği durumlar Durum Sorun Sahibi Dinleme Ben-mesajı Öğrenci karnesine ağlıyor Öğrenci “Çok üzgün hissediyorsun çünkü notların istediğin gibi değil” Öğretmen sınıfa girer ve havada kağıtların uçuştuğunu görür Öğretmen “Sınıftan kısa süre ayrılıp döndüğümde, bunları görünce hayal kırıklığına uğruyorum çünkü sizinle ben yokken nasıl davranacağınız konusunda anlaştık sanıyordum” Öğrenci, bir arkadaşı ile kavga edip ona kötü bir söz söylediği için üzgün olduğunu anlatır “Arkadaşını incittiğin için çok kötü hissettiğini görüyorum” Öğrenci iskemlesinde düşecek gibi oturmaktadır “İskemlende kaykılarak oturduğunda düşüp bir yerini inciteceksin diye bayağı korkuyorum” Öğrenci, annesinin hastanede ve ameliyat olacağını söyler “Annen hakkında endişe duyuyorsun” TABLO: 5 s:69 Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Sonuç ETKİLİ İLETİŞİM Nedir? -- Anlamayı başarmadır
Neden Önemli? -- Değişmeye zorlar ve her türlü birliktelikte birleştirici güçtür Neden bu kadar zor? -- Kişilerarası dinamikler algılarımızı ve anlayışımızı önyargı ile etkiler Nasıl geliştirebilirim? -- Açık ve dürüst ol -- Geribildirim ver ve al -- Tahminlerinin geçerliliğini kontrol et -- Etkin dinlemeyi kullan Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Davranışlar Davranışlarımızın temelinde gereksinimlerimiz yatar.
Olumlu – Olumsuz bütün davranışlarımız için bu geçerlidir. Davranışlarımızın ortaya çıkma temelinde başkaları ve dış çevre ile ilişki kurma gereksinimi yatar. Bunun sağlanmasında da en temel gereksinmemiz varlığımızın onanmasıdır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Davranışlar – Varlığımızın Onanması
Fiziksel Onanma Beslenme, temizlenme, okşanma, dokunulma, sevilme, varlığın kabul görülmesi Psikolojik Onanma Güvenilme, değerli olma, sevilme, kendin olma Toplumsal Onanma Takdir görme, kabul görme, değerli olma, saygı görme, sevilme, ait olma Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Davranışlar – Varlığımızın Onanması
Onanma Gereksinimimizi TEMAS İLETİSİ ile gideririz. Temas iletisi, bir insanın varlığını onamaya yarayan herhangi bir mesajdır: Güzel bir manzara, kuş cıvıltısı, koku, yiyecek, sözlü ve sözsüz tüm mesajlar varlığı onayan iletilerdir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Davranışlar – Varlığımızın Onanması – Temas İletisi
Temas İletileri, Dışsal Kaynaklı Çevreden veya başka insanlardan alınan mesajlardır. İçsel Kaynaklı Kişinin kendisi ile olan iletişimi, düşünceleri, fantazileri ve anılarıdır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Temas iletileri, Seni Seviyorum Sözel, olumlu, koşulsuz Yaptıklarından hoşlanmıyorum Sözel, olumsuz, koşullu İyi ödev yapmışsın Sözel, olumlu, koşullu Senden nefret ediyorum Sözel, olumsuz, koşulsuz Sözel – Sözsüz – Olumlu – Olumsuz – Koşullu – Koşulsuz Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Davranışlar – Varlığımızın Onanması –
Üç Temel Açlık Uyarılma Açlığı Tanınma Açlığı Zamanı Yapılandırma Açlığı Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Üç Temel Açlık – Uyarılma
Sinir sisteminin sağlıklı olarak işlevini yerine getirmesi için beynin belli bir bölgesi içinde bulunan “uyarılma sitemi” nin düzenli olarak uyarıcı olması gerekir. Örnek: İyi bir ücret karşılığı, tüm uyaranlardan arıtılmış bir hücrede kalmayı kabul eden denekler, birkaç saat içinde alacakları paradan vaz geçip dışarı çıkmak istemişlerdir. Doğum anından itibaren uyarılma açlığının zihinsel ve fiziksel olarak giderilmesi önemlidir. Dokunma uyarıcısını çok az ya da hiç almayan bebekler ruhsal ve fiziksel gelişimlerinde gerilik gösterir, hatta ölümle bile sonuçlanabilir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Üç Temel Açlık – Tanınma
Fiziksel sıvazlanma ihtiyacı bebeklikten itibaren yaşam boyu sürmekle beraber benlik gelişimiyle birlikte tanınma açlığı hissedilir. Bu açlık, başkalarının bizim varlığımızı gördüklerini ve hissettiklerini bize iletmeleriyle karşılanır. Yeni insanlar tanımak, okul, işyeri, dernekler, vb. kurumlar bu gereksinimi karşılamak için uygun ortam sağlarlar. Başkaları tarafından tanındıkça psikolojik olarak sıvazlanma, fiziksel olarak sıvazlanmanın yerine geçer. Bebeklikten itibaren fiziksel sıvazlanma gereksinimi karşılanmayan yetişkinler tanınma açlığını gidermek için kendilerini popüler olmaya adar, bu uğurda herşeyi yapar. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Üç Temel Açlık – Zamanı Yapılandırma
Yaşama mührünü vurma, “ Ben de burada varım ” diyebilmek için Yapılandırma Açlığı , davranışlarımızla kendimizin veya başkalarının yaşamında bir etki yaratma ile karşılanır. Bir varoluş boşluğunun içinde yaşarız. Bir yanda varoluşumuzun onanma gereksinimi, diğer yanda bilinmez bir zaman boşluğu içinde yaşamın sorumluluğunu üstlenmek durumu ile karşı karşıyayız. Bu nedenle, sıvazlanma açlığımızı zamanı çeşitli şekillerde yapılandırarak gidermeye çalışırız. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Üç Temel Açlık – Zamanı Yapılandırma Yolları

Zamanı Yapılandırma Yolları
Geri Çekilme Yorgunken, kendimize zaman ayırırken, önemli kararlar verirken geri çekilme normaldir. Başkaları ve kendisi ile temas iletisi yoksa, zamanının büyük bölümü bu şekilde geçiyorsa sonuç depresyondur. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Törenler Kültürün, geleneksel ortamın kazandırdığı otomatik temas iletisi kalıplarıdır. İnformal: Büyüklerin ellerinden öpme, kucaklaşma, düğün, bayram ziyareti Formal : Tokalaşma, “Nasılsınız?”, resmi törenler Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Vakit Geçirme Moda, enflasyon, politika konularında konuşma; dedikodu yapma, psikolojik uzaklık ve fiziksel varlık onanır. Örnek: Tv izleme, maç izleme Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Etkinlik Ortak amaca yönelik çalışmalardır. Öğrenci ilişkileri, projeler üreten toplantılar, mesleki çalışmalar, tavla oynama, spor takımında oynama… Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Psikolojik Oyunlar Sözlü veya sözsüz olarak mesajlarımız ile karşımızdaki kişilere sosyal veya gizli boyutta olumlu - olumsuz iletiler göndermedir. Samimiyet En yoğun ve doyurucu temas iletisidir. İlişkide her iki tarafında samimiyeti vardır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Üç Temel Açlık – Zamanı Yapılandırma Yolları

Her birey gündelik yaşamında zamanı yapılandırma yollarını kullanır. Bireyde bu yöntemlerin bazıları daha çok öne çıkar. Çünkü herkesin kendine özgü farklı seçimleri vardır. Birey kendine uygun bir partner (eş) arar ve bulduğunda bu yöntemleri kullanarak temas iletilerini devam ettirir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Bireyler, zamanı yapılandırırken temas iletilerinin düzenlenmesinde diğerleri ile ilişkilerini, kendilerini ve başkalarını nasıl algıladıklarına ilişkin olarak gerçekleştirir. Bunu yaparken kendisini ve başkalarını algılamalarını dört farklı yaşam pozisyonuna dayandırır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Davranışlar – Varlığımızın Onanması – Yaşam Pozisyonları
Ben değerliyim, sen değerlisin (+ , +) “Hepimiz kazananız” 2. Ben değerli değilim, sen değerlisin (- , +) “Ben, kazananlar arasındaki kaybedenim” 3. Ben değerliyim, sen değerli değilsin (+ , -) “Kimin kazanan olduğunu onlara göstereceğim” 4. Ben değerli değilim, sen değerli değilsin (- , -) “Bazıları diğerlerinden daha büyük kaybedenlerdir” Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Yaşam Pozisyonları ve Yaşam Planı
Küçükken davranışlar spontandır (kendiliğinden). Zamanla çevre bunları hoş görmez ve belli bir şekle dönüştürür. Doğal çocuk, uygulu çocuğa dönüşür. Bu dönemde olumsuz temas mesajları olumlulardan daha yoğun algılanır. Çocuğun Doğal Çocuğuna sınırlandırmalar getiren kararlar almasında değişik etmenler rol oynar. Bu etmenler Çocuğun; Güçsüz olması Stresle baş etmede yetersiz olması Düşünce kapasitesinin olgunlaşmaması Bilgi eksikliğinin olması Çok seçeneğinin olmaması (çevreyi seçme – değiştirme) Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Yaşam Pozisyonları ve Yaşam Planı
Erken çocuklukta model olan ana-baba davranışları, bizim ne ve kim olduğumuzla ilgili yükleme mesajları veya kıyaslamalar, imalar yaşam pozisyonlarımızı ve benlik durumlarımızı etkiler. “Bunlar hep senin başının altından çıkıyor” “Benim akıllı oğlum” “Sen yaramazsın ablan akıllı” “Komşunun oğluna helal olsun! Bütün çocukları korkutuyor” “Ah, şu Ayşe gibi çalışkan olsan” Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Benlik Durumları AB Anne-Baba Ahlakçı Yönümüz Y Yetişkin Mantıklı
Koruyucu AB Eleştirici AB Y Yetişkin Mantıklı Yönümüz Düşünür, Karar verir Y Uslu Ç Doğal, Duygusal Yönümüz Doğal Ç Uyarlanmış Ç Asi Ç Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Benlik Durumları - Gelişimi
Varolma Gücü – Doğum-6ay: Doğal Çocuk (Fiziksel onanma) Yapma Gücü – 6ay-18ay: Küçük Profesör (Bağımsızlık, güven, keşif) Düşünme Gücü – 18ay-3yaş: Yetişkin Kimlik Gücü – 3-6yaş : Süper Doğal Çocuk Becerikli olma Gücü – 6-12yaş: Anababa Üretme Gücü – 13-18yaş: Anababa, Yetişkin, Çocuk (Kişisel felsefe, yetişkinler arasında yer edinme, cinsel varoluş) Yeniden Dönüştürme Gücü – Yaşam boyu devam eder. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Yaşam Pozisyonu Oluşumu
Baba Anne Çocuk AB AB (Karşıt) Komut AB Y Y Program Y Ç Ç İzinler + Komutlar Ç Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Komutlar Olumsuz, sözsüz, yararsız mesajlardır. Anne ve babanın Çocuk (Ç) egosundan, Çocuğun Ç egosuna gider. Var olma Kendi olma Çocuk olma Büyüme Belli bir şeyi yapma Önemli olma Ait olma Yakın olma Sağlıklı olma Düşünme Hissetme mesajları iletilir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

İzinler Olumlu, sözsüz, yararlı mesajlardır. Anne ve babanın Çocuk (Ç) egosundan, Çocuğun Ç egosuna gider. Doğal Ç’a sınırlama getirmez; kendi olmasına izin verilir, seçme özgürlüğü tanınır. Var olma izni Kendi duygularını hissetme izni Kendisi olma izni Duygusal olarak başkalarına yakın olma izni Temel varoluş pozisyonunun farkında olma izni Varoluş pozisyonunu isterse değiştirebilme izni İş ve cinsel yaşamında başarılı olma izni Yaşamın anlamını bulma iznini ileten mesajlardır. Bir sonraki izin daha önceki izne bağlıdır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Program Anne ve Babanın yaşamla başetme de kullandığı yolu gözleme, model alma, hangi durumda ne yapacağını kasdetme Ana-Babanın Yetişkininden (Y), Çocuğun Y’ne giden mesajlardır. Nasıl yemek yenir büyüklerle konuşulur derli toplu olunur güzel / yakışıklı olunur İstekler elde edilir Bazı duygular gizlenir mesajları iletilir. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Karşıt Komutlar Sözel, Olumlu ve fonksiyonel, “Yap – Yapma” mesajlarıdır. Anne ve babanın Ana-baba (AB) egosundan, Çocuğun AB egosuna gider. Yaramazlık yapma Akıllı ol Temiz ol Çok çalış Sözümü dinle Ellerini iyi yıka Dediklerimi aynen yap mesajları iletilir. Topluma uyum sağlama adına yararlı ancak, engelleyici ve sınırlandırıcı ise zararlı olabilecek mesajlardır. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Karşıt komutlar yaşam boyu içsel mesajlar olarak tanınır. Sürücüler Serbest Bırakıcılar Mükemmel ol Başkalarını (beni) hoşnut et Güçlü ol Kendini zorla Acele et Sen, sen olarak iyisin Kendini hoşnut et Açık ol, isteklerini ifade et Yapabildiğin gibi yap Zamanını rahatça kullan Yaşam pozisyonu ve planı, komutlara ve izinlere tepki olarak alınan kararlardır. Karşıt komutları yerine getirmek üzere çocuğun aldığı kararlar dizisi ise, yaşam şeklini oluşturur. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Ego Durumları AB Ç Y Ego durumlarımız arasında sınırlar vardır.
Bu sınırlar ruhsal enerjinin bir ego durumundan diğerine akmasını sağlayan, yarı geçirgen dokulardır. Sınırlar bozulursa bulaşmalar oluşur. AB – Y Bulaşması: Ön yargı ve sloganlar “Erkeklere güvenilmez” “Kısa boylular kurnazdır” bu tür ön yargılar gerçek gibi algılanır. Ç – Y Bulaşması: Fobiler, batıl inançlar, delüzyonlar gerçek gibi algılanır. “Bazı insanlar beynimi kontrol ediyor” “Merdiven altından geçersem kısmetim bağlanır” Y – AB – Ç Birleşmesi: Çifte bulaşma oluşur. Ön yargılar gerçek gibi algılanır. Sonuçları korku olarak yaşanır. AB Bulaşma Bulaşma Bulaşma Y Ç Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Ego Durumları X X X Aşırı Geçirgen Sınır Katı Sınır Esnek Sınır
Bağlılık Bireyselleşme Sağlıklı İletişim Yalnızlık İletişim eksikliği Bağımlılık Bireyselleşmeme Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Ego Durumu ve Meslekler
Sanatçı Çocuk Egosu Duygusal Mühendis Doktor Yetişkin Egosu Mantıklı Hakim Savcı Öğretmen Ana-baba Egosu Ahlakçı Politikacı Yönetici HANGİ EGO DURUMUNA MESAJ GİDERSE, O EGO DURUMU İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR ORTAYA ÇIKAR. Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Ego Durumuna Giden Mesajlar
A/B A/B A/B Y Y Y Ç Ç Ç Çocuk + A/B Toplumu Bağımlılık Güven duygusu Akıl Korkusu Yetişkinler Toplumu Yalnızlık Bireysellik Kendi aklına güven Empatik Toplum Bağlılık Akılcı dayanışma Bireysellik EMPATİK İLETİŞİM için: 1. Algısal ve bilişsel anlamda ben merkezcilikten kurtulma / karşıdakinin rolünü alma (YETİŞKİN ROLÜ) 2. Duygusal anlamda ben merkezcilikten kurtulma / karşıdakinin rolünü alma (ÇOCUK ROLÜ) 3. Empatiyi ileterek sıkıntıda olana yardım etme (ANA - BABA ROLÜ)

Ego Durumuna Giden Mesaj Hangi Davranışı Ortaya Çıkarır?
Gevşek Eğitim Çekingen Pasif Suçlu Şımarık Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi Kendine Güvensiz Bağımlı Nevrotik Saldırgan Katı Eğitim Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Olumsuz Davranış - Öğrencinin Amacı
Öğrencinin amacını anlamak için; Olumsuz davranışa gösterdiğiniz hisleri ve tepkileri inceleyin Söylediklerinize ve yaptıklarınıza öğrencinin yanıtını inceleyin Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Olumlu Davranış - Amaçlar
Öğrencinin İnancı Amaçlar Davranış Olumlu Davranışları Teşvik Yolları Davranışımdan sorumluyum İlgi İşbirliği Katkıda bulunmak Yardım eder Gönüllü olur İşbirliğinin fark edildiğini ve takdir edildiğini öğrenciye belli et Katkıda bulunarak ait olabilirim Bağımsızlık Sorumluluk alma Kendini kontrol edebilir Kendi işini kendi yapabilir Becerikli Karar vermeyi teşvik et Öğrencinin iyi-kötü her tür deneyimden geçmesine izin ver Öğrenciye güvendiğini belli et Hesaplaşmadan çok işbirliği yapmaya hazırım Adalet Dürüstlük Eşitlik İncinmeye iyilikle karşılık verir Küçültücü sözlere aldırış etmez Öğrencinin işbirliğinde bulunma çabasını takdirle karşıladığını belli et Çatışmalardan çekilmeye karar verebilirim Çatışmadan çekilmek Kavga etmeyi reddetmek Başkalarının fikirlerini kabul etmek Tahriklere aldırış etmez Güç gösterisinden çekilir Nasıl davranacağına kendi karar verir Öğrencinin olgun davranma çabalarını fark et TABLO: 1 B s:14 Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Öğretmen –Etkisiz Özellikleri
Öğretmenin İnancı Öğretmenin Davranışı Öğrencilere Etkileri Kontrol etmeliyim İtaat talep eder Ceza ve Ödül verir Kazanmaya çalışır Kendi haklı, öğrenci haksızdır Aşırı korur İsyan eder; kazanmalı ve haklı olmalıdır Endişelidir İntikam araştırır Yaşamın adaletsiz olduğuna inanır Vazgeçer Kaçar, yalan söyler, çalar Öz disiplin yoktur Ben üstünüm Öğrencilere acır Sorumluluğu üstlenir Kendi üstünlüğüne inanır Öğrencileri aşağılar Kendine acımayı ve başkalarını suçlamayı öğrenir Başkalarını eleştirir Yetersiz hisseder Bağımlı olur Üstün olma ihtiyacı hisseder Hakkım var Bana borçlusun Eşitlik ve dürüstlük ile aşırı ilgilenir Şartlı verir Başkalarına güvenmez Sömürüldüğünü düşünür Sömürmeyi öğrenir Mükemmel olmalıyım Herkesin mükemmel olmasını bekler Hata bulur Başkalarının ne düşündüğüne aşırı önem verir Kendi çıkarları için öğrencileri zorlar Hiçbir zaman yeteri kadar iyi olmadığına inanır Mükemmelliyetçi olur Umutsuz hisseder Başkalarının fikirlerine aşırı önem verir Ben önemli değilim Gevşektir Kılavuz sınır çizmez Öğrencilerin isteklerine boyun eğer Hayır demekten suçluluk duyar Kendi istediğini elde etmeyi bekler Kafası karışıktır Başkalarının haklarına saygı göstermez Bencildir TABLO: 2 B s:27 Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Öğretmen –Etkili Özellikleri
Öğretmenin İnancı Öğretmenin Davranışı Öğrencilere Etkileri Öğrencilerin karar verebileceğine inanıyorum Seçeneklere izin verir Teşvik eder Özgüven hisseder Katkıda bulunur, çabalar Sorun çözer, beceriklidir Herkesle eşitliğe inanıyorum Öğrencilere inanır ve saygı duyar Bağımsızlığı teşvik eder Seçim hakkı tanır Sorumluluk verir Öğrencilerden işbirliği yapmalarını bekler Özgüven, sorumluluk, bağımsızlık duyguları geliştirir Karar vermeyi öğrenir Kendine ve diğerlerine saygı duyar Eşitliğe inanır Karşılıklı saygıya inanıyorum Eşitliği destekler Karşılıklı saygıyı teşvik eder Suçluluk duygusuna destek vermez Topluma ilgisi artar Başkalarına güvenir Ben insanım; mükemmel olmama cesaretine sahibim Gerçekçi standartlar koyar Olumlu yönlere yoğunlaşır Teşvik eder, sabırlıdır Kendi imajı ile ilgilenmez İşi ile ilgilenir Kendini yüceltmeyi bırakır Hataları, gelişme için fırsat sayar Yeni deneyimlere girmekten korkmaz Kendim dahil herkesin önemli olduğuna inanıyorum Katılımı destekler “Paspas” olmayı rededer Ne zaman sınır koyacağını ve “Hayır” diyeceğini bilir Sınırları bilir ve kabul eder Başkalarının haklarına saygı gösterir TABLO: 2 B s:28 Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Sınıf içi Sorunlara Etkili Yaklaşımlar
Amaç Örnek Yansıtıcı Dinleme Öğrencilerin karşılaştıkları sorunlarla ilgili hislerini anladığını iletme “Arkadaşın artık seni sevmiyor diye çok üzgün hissediyorsun” Ben mesajı Öğrencilere, size olan davranışları ile ilgili ne hissettiğinizi iletme (Sınıfa)“Dersime ilgi göstermediğinizde umutsuzluğa kapılıyorum çünkü hazırlamak için bayağı çalıştım” Seçenek araştırma Öğrencilere sorunlarına çözüm bulmada yardım etme / Öğretmen sahipli sorunlar için öğrencilerle anlaşma yapma “Sorununu halletmek için hangi yolları deyebilirsin?”, “Anlaşmazlığımızı nasıl halledebiliriz?” Doğal ve mantıklı sonuçlar Öğrencilere belli sınırlar içinde davranma özgürlüğü tanıma ve aldıkları kararların sonuçlarına katlanmalarına izin verme Doğal: Kavga eden öğrenciler incinebilir Mantıklı: Kavga eden öğrenciler görüşme odasına çağırılır Olumsuz davranışa izin verme Bazı durumlarda beklenmedik yorumlar getirerek olumsuz davranışa izin verme Küfür eden öğrenciye, odanın köşesine giderek istediği kadar küfür etmesi söylenir Öğrencinin gücünü kabullenme Öğrencinin üstünlüğünü, üstün gücünü kanıtlama / İntikam alma çabalarını ona karşı yenilgiyi kabul ederek dağıtma “Kendini kanıtladın. Seni çalışmaya zorlayamam” Yeni durumlar yaratma: Eksileri artıya döndürme Olumsuz davranışları ve yanlış amaçları yapıcı yollara yönlendirme Şaka yolları ile sınıf çalışmalarını aksatan öğrenciye sınıfın komedi oyununu yönetme görevi verilir TABLO: 7 B s: 101 Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Tedavi Edici Güçler Güç Amaç Örnek Kabul
Grup üyeleri arasında karşılıklı saygı ve eşduyum yaratmak “Lale’nin hislerine duyarlı olduğunu görüyorum” Havalandırma Yansıtıcı dinlemek “Bu konu ile ilgili olarak çok kızgın görünüyorsun” İzleme Grup üyelerinin benzer konularda tartışmalarını izleyerek öğrencilerin kendi kaygılarını anlamalarına yardım etmek “Ali’nin sorunu ile ilgili tartışmamızı kendi kardeşlerine nasıl uygulayabilirsin?” Geribildirim Öğrencilerin “ben” mesajını kullanmalarını teşvik ederek başkasının davranışı hakkında düşüncelerini iletmelerini sağlamak “Senle alay edildiğinde neler hissettiğini arkadaşına söyler misin lütfen?” Evrenselleştirme Öğrencilerin davranışlarında yalnız olmadıklarını, çoğunluğun benzer durumda olduğunu anlamalarını sağlamak “Bu konuyu daha önce de düşünmüş olanlarınız var mı?” Gerçekleşme denemeleri Öğrencilerin yeni davranışları demelerini sağlamak “Bu sorunu aramızda rol yaparak tekrar ortaya çıkaralım ve çözmek için yeni yollar deneyelim” Başkalarını düşünmek Öğrencileri yarışma yerine, birbirlerine yardıma teşvik etmek “Ali, arkadaşına fende yardım etmeni takdirle karşılıyorum” Etkileşim Öğrencilerin sosyal yaşamlarını desteklemek ve teşvik edici sınıf ortamı yaratmak “Can, Elif bu projede seninle çalışmaktan mutlu olduğunu söylüyor. Sen de ona nasıl hissettiğini söyler misin lütfen?” Teşvik Öğrencilerin cesaretini ve toplumsal ilgilerini canlandırmak. Sorun çözmeye olumlu bakmalarını sağlamak “Çalışma alışkanlıklarının bu projede sana yardımcı olacağına inanıyor musun?” TABLO: 8 A s:123 Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Liderlik Tarzları ve Sınıf Ortamı
Demokratik Otokratik Sınırsız Hoşgörü Karşılıklı saygı ve güven Ödül ve Ceza yoluyla kontrol. Saygı talebi. Başkalarını düşünmeden istediğini yapma Uygun olduğu zaman seçenek teklif etme Talep eder. Hakim olmak ister. Anarşi Teşvik yolu ile güdüleme Olumluyu öne çıkarma Zayıflıklara ve hatalara yüklenme Her türlü davranışa izin verilir Sınırlar içinde özgürlük. Çalışma özgürlüğü ile çalışma sorumluluğu arasında denge Özgürlüksüz sınırlama. Bağımlılığı ve / veya isyanı körükleme Sınırsız Özgürlük. Kargaşa. İçten güdülenme. Öğretmen ve öğrenci hedefleri birlikte saptar Dıştan güdülenme ve ceza Kararsız, düzensiz ve ani güdülenme Başarıya yönelik ve özgüven arttırıcı etkinlik Üstün sonuçlar üretmeye yönelik etkinlikler Bazı etkinlikler öğrencilerin gelişmesini, bazıları ise geri kalmalarını sağlar İşbirliği, paylaşılan sorumluluklar Yarış Başkalarının haklarını gözetmeyen bireysel haklar Disiplin eğitim sürecidir. Kendini disiplini teşvik. Disiplin kontrol etmek içindir Disiplin beklenmez Çakışan hedefler Hedefler öğretmen tarafından saptanır Olumlu hedef yoktur Öğretmen fikir ve katkı ister Öğretmen her şeye karar verir Belirli kararlar alınamaz TABLO: 8 B s:124 Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

Grup Liderliği Becerileri
Amaç Örnek Grubu yapılama Tartışma ve sınırlarını saptama “Grubunuzda şu anda neler oluyor? “Bu amacımızda nasıl yardımcı olur?” Evrenselleştirme Kaygıların paylaşıldığını göstermek “Aranızda böyle hissetmiş olanınız var mı?” Bağlantı kurma Öğrencinin söyledikleri ve hissettikleri arasında bağlantı kurma “Ali, kardeşi işine karıştığında çok sinirleniyor. Mine’nin kendi kardeşi hakkındaki hislerine çok benziyor” Yöneltme Tartışmaya tüm öğrencilerin katılmasını ve öğretmenin otorite rolünden sıyrılmasını sağlamak “Başkaları bunun hakkında ne düşünüyor?” “Ömer’in fikri için sen ne düşünüyorsun?” Amacı bulma Öğrencileri kendi olumsuz davranışlarının amacı ile ilgili düşündürmeye sevk etmek “Seninle özel ilgilenmemizi istiyor olabilir misin?” “Sana zorla bir şey yaptıramayacağımızı göstermek istiyor olabilir misin?” Beyin fırtınası Fikir üretmede öğrencileri teşvik etmek “Bu sorunla ilgili fikirlerimizi paylaşalım.Tüm fikirler söylenmeden değerlendirmeyeceğiz” Set çekme Yıkıcı konuşmaları durdurmak “Hislerini açıklar mısın?” “Böyle konuştuğunda, Ali’nin ne hissettiğini merak ediyorum” Özetleme Neler söylendiğini, öğrencilerin neler öğrendiğini açıklığa kavuşturmak “Bu tartışmadan neler öğrendiniz?” “Bu durum hakkında neler öğrendik” Görev ve söz verme Öğrencilerin kararı uygulamak için söz vermelerini sağlamak “Bu soruna ilişkin neler yapmayı düşünüyorsun?” “Bu hafta ne yapacaksın?” Geribildirimi destekleme Başkalarının kendileri hakkında neler düşündüklerini öğrencilerin anlamalarını sağlamak “Böyle uzun konuşup başkalarına hak tanımadığında kızıyorum. Acaba onlar ne düşünüyor?” “Projeye başlamamızda yardımınız için memnun oldum” Doğrudan etkileşimi destekleme Uygun olan zamanda öğrencilerin birbirleriyle konuşmalarını sağlamak “Ne hissettiğini Ali’ye söyler misin?” Teşviği destekleme Öğrencilerin benlik değerleri ve özgüvenlerini arttırmak için onlara örnek olmak ve onları teşvik etmek “Yardımın için teşekkür ederim” “Ayşe ile ilgilendiğin bir şey ne olabilir?” TABLO: 8 C s:125 Etkili İletişim Becerileri - Öğretmenler İçin Hazırlayan:Uzm. Psik. Dan. Sanem TOPUZ

ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim