Uykuda Solunum Bozuklukları

... konulu sunumlar: "Uykuda Solunum Bozuklukları"— Sunum transkripti:

1 Uykuda Solunum Bozuklukları
Doç. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi

2 Niçin uyuruz ? Beyinin sinaptik yapısını düzenlemek
Doku yenilenmesini sağlamak Bedenin dinlenmesi Zihnin dinlenmesi Isı regülasyonu

3 Normal Uyku Polisomnografi Hans Berger,1928 Uyanıklık NREM uyku
REM uykusu Polisomnografi Hans Berger,1928 2500 yıl önce Sanskritler

4 Uyku Bozuklukları 100 aşkın uyku bozukluğu var

5 ICSD-2- 2005 I. Insomnias ( Uykusuzluk)
II. Sleep-Related Breathing Disorders ( Uykuyla ilişkili solunum sorunları) III. Hypersomnias NotDue to a Sleep-Related Breathing Disorder ( Solunum sorunları dışı hipersomniler) IV. Circadian Rhythm Sleep Disorders ( Sirkadiyen ritim sorunları) V. Parasomnias ( Parasomniler) VI. Sleep-Related Movement Disorders (Uykuyla ilişkili Harekete sorunları) VII. Isolated Symptoms, Apparently Normal Variants, and Unresolved Issues ( İzole semptomlar, normal varyantlar) VIII. Other Sleep Disorders ( Diğer)

6 Uyku polikliniklerine başvuruya göre
İnsomnia Uykuda solunum sorunları Horlama Uyku apne sendromu Huzursuz Bacak Sendromu

7 AASM de hangi uzmanlık dalı üyeleri yoğundur.
A- Nöroloji B- Psikiyatri C- Göğüs Hastalıkarı KBB

8 Uyku Bozuklukları Uyku çalışması gerekenlerin %70 i uykuda solunum sorunları olduğu öngörülüyor İlgili branşlar(AASM üyeleri): Göğüs hastalıkları uzmanları (%28%), Nörologlar (%19) İç hastalıkları uzmanları(%17) KBB uzmanları (%11) Psikiyatristler(%6) Fizyologlar (%6) Pediatristler (%4),

9 Uykuda solunum sorunlar
Santral Uyku Apne Sendromu Primer Tıbbi duruma bağlı Cheyne–Stokes Solunumu Yüksek İrtifa İlaç yada maddeye bağlı Cheyne–Stokes yada irtifa dışı tıbbi nedenler Infantın Primer uyku apnesi Tıkayıcı Uyku Apne Sendromu ( Obstrüktif) Erişkin Pediyatrik Uykuya bağlı Hipoventilasyon/ Hipoksi Sendromları !!! Non- obstruktif alveolaer hipoventilasyon, Idiyopatik konjenital santral alveolar hippoventilasyon Tıbbi duruma bağlı olanlar Pulmoner parenkim ve damar yapısına bağlı olanlar Uyku ile ilişkili alt solunum yoluna bağlı hipoksi/ hipoventilasyon Uyku ile ilişkili nöromuskuler yada göğüs duvarı sorununa bağlı hipoksi/ hipoventilasyon Sınıflandırılmamış olanlar

10 Polisomnografi EEG EOG EMG Diğer parametreler

11 Polisomnografi 10-20 sistemi

12 Polisomnografi

13 R-K skorlama kuralları 1960’lar

14 Haziran 2007 ne değişti? Standart EEG sayısı arttı. Evre 4 yok.
Bazı evre değişim kuralları. Hipopne ve apne tanımları ilk kez uzlaşıya girdi. Hipoventilasyon. Cheyness stokes tanımlandı. Çocuk PSG si ilk kez uzlaşıya girdi.

15 Ana hatları ile normal uyku
%1-5 Evre 1 %45-55 Evre 2 %20-25 Evre 3*4 %20-25 REM İlk yarıda Derin uyku ikinci yarıda REM HİPNOGRAM

16 Uyana yazma ( Arousal)

17

18 Hangi Uyku Evresi artık kullanılmamaktadır?
REM Evre 3

19 Standart Polisomnografi
C3-M2 O2-M1 F1-M2 ROC LOC EMG Thermistör NAZAL KANUL Toraks ve Abdomen kuşağı Pozisyon EKG Pulse oksimetre Bacak hareketleri Mikrofon

20 Solunumsal olaylar Apne Hipopne
RERA ( Solunumsal efora bağlı uyanayazma) Hipoventilasyon Cheyness stokes

21

22 TIKAYICI

23 Santral Apne

24 Miks Apne

25 HİPOPNE İlk öneri 1- Nazal kanül akımında % 30 yada daha fazla azalma
2-     Bu durum en az 10 sn sürmeli 3-     Olayın en az % 90 ı 1. kritere uymalı 4-     Birlikte en az % 4 satürasyonda düşüş olmalı.

26 HİPOPNE

27 Copyright 2006 Compumedics Ltd.
Hipopne Copyright 2006 Compumedics Ltd.

28 Hipopne 2. öneri 1-     Nazal kanül akımında % 50 yada daha fazla azalma (amplitütün %50-10 arasına düşmesi) 2-     Bu durum en az 10 sn sürmeli 3-     Olayın en az % 90 ı 1 kritere uymalı 4-     Birlikte en az % 3 satürasyonda düşüş olmalı yada arousal ile sonlanmalı

29 Hipopne

30

31

32 RERA Respiratory Event Related Arousal
En az 10 sn efor artışı oluyor yada nazal kanül trasesi dalgaları düzleşiyorsa ( dekapitasyon) Bu durum arousala yol açıyorsa RERA diye skorlanır. Bu sürecin içinde apne yada hipopne kriterine uyan bir bölüm varsa apne yada hipopne skorlanmalıdır. RERA için en uygun yöntem ösefageal basınç ölçümüdür. Ancak pletismografide kabul edilebilir.

33 Tanımak kolay değil Ösefageal kateter

34

35

36 Noninvazif RERA tanımı?
PTT Pulse transit time Akım limitasyonu

37 Hipoventilasyon Uykuda PCO2 nin 10 mmHg artması Yöntem ???
Noninvazif yöntemler Ekshale havada CO2 Transkutan CO2

38 Hipoventilasyon Çanak satürasyon eğrisi anlamlı değil
Uyanıldığında alınan PaCO2 yüksekliği şüpheli Saturasyonun düştüğü alanda noktasal ETCO2 ölçümü

39 Arka arkaya gelen en az üç siklus boyunca siklik kreşendo-dekreşondo solunum paterni ve aşağıdakilerden biri Her saatte 5 veya daha fazla santral apne veya hipopne Siklik kreşendo-dekreşendo solunum paterni en az 10 dakikalık süre boyunca devam ediyorsa

40

41

42 Olaylar ne zaman başlar ? Ne zaman biter?

43 Bu ne tür bir solunum olayıdır ?
A- Tıkayıcı apne B- Santral Apne C- Hipopne D- Hipoventilasyon

44 Tanım Tıkayıcı Uyku Apne Sendromu
Uykuda üst solunum yolunun tekrarlayıcı daralma ve tıkanmaları. Bunlara bağlı uykunun bölünmesi (arousal) Uyku kalite bozukluğu. Gündüz uykululuk eğilimi. Bu sırada oluşan oksijen satürasyon düşmesi Kardiyo vasküler sorunlar

45 Epidemiyoloji % 2-4 orta yaşlı erişkinlerde. ERS
İstanbul %3.4 Cuhadaroglu, Dörtbudak, Erkan

46 Risk faktörleri Cinsiyet Yaş Irk Obezite Boyun çevresi Sigara
Alkol kullanımı Sedatif kullanımı Genetik faktörler

47 TANI KLİNİK RADYOLOJİ Yakınmalar Öykü Özgeçmiş Soygeçmiş Alışkanlıklar
Fizik Muayene RADYOLOJİ

48 TANI Endoskopik Polisomnografi Laboratuar

49 Yakınmalar Horlama Tanıklı apne, uykudan boğularak uyanma
Tatminsiz uyku Gündüz uyku hali Bellek sorunları Sabah başağrısı Okulda başarısızlık

50 Hangisi Gündüz Uykululuk Yapmaz?
A- Uyku Apne Sendromu B- Huzursuz Bacak Sendromu C- Narkolepsi D- Bruksizm

51 Öykü- Özgeçmiş Kiloda artış, trafik ve iş kazası Hipertansiyon tanısı
Diyabet KOAH Reflü Astım Üst solunum yolu cerrahisi

52 Soy geçmiş Ailesel Genetik Köktürk O Çuhadaroglu C

53 Alışkanlıklar Sigara Alkol Uyku ilaçları Uyuşturucular

54 Fizik Muayene Dış görünüş Üst solunum yolu Alt solunum yolu
Kardiyovaskuler

55

56 Radyoloji

57 Arka nasofaringeal duvar
Yumuşak damak Anterior Kontrol……..……………………….Muller manevrası kollapse: lateral pharingeal duvar.

58 Laboratuar Tiroid işlevleri Büyüme hormonu Hematokrit Kan gazı

59 Özgün Tanı Kısıtlı parametreli aygıtlar Polisomnografi Oksimetre
Uyku evrelemesi olmaksızın kayıt yapanlar Polisomnografi

60 Kısıtlı parametreliler

61 Polisomnografi Altın Standart
Uyku mimarisi Solunumsal Olaylar Periyodik Bacak hareketleri, bruksizm EEG patolojileri

62 Polisomnografi Uyku Etkinliği Uykuya giriş Uyku evrelerinin dağılımı
Solunum olayları AHI (RDI) Pozisyon ilişkisi Evrelerle ilişki Oksijen satürasyonu Desaturasyon % 3 Minimum saturasyon ? % 88 altı süre Saturasyon indeksi

63 Polisomnorafi raporunda hangi veri yer alması koşul değildir?
A- Apne hipopne indeksi B- Hipnogram C- Evrelerin dağılımı D- En uzun apne süresi E- Minimum satürasyon

64

65

66

67

68

69 TANI Şiddet sınıflaması 2005 öncesi
AHİ <5 Basit Horlama AHİ Hafif OSAS AHİ Orta OSAS AHİ >30 Ağır OSAS

70 TEDAVİ Önlemler Özgün tedavi Pozisyon tedavisi Cerrahi Ağız içi aygıt
PAP

71 Köktürk’ten

72 Önlemler Kazalardan korunma Zayıflama
Alkol, sigara ve uyku ilaçlarını kesme Eşlik eden hastalıkların tedavisi Kardiyovaskuler Üst solunum yolu Alt Solunum yolu Hipotiroidi, akromegali

73 Özgün tedavi Pozisyon tedavisi

74 Cerrahi Basit horlama, hafif uyku apne sendromluda Burun Orofarenks
Hipofarenks

75 Ağız içi aygıt

76 Pozitif hava yolu basıncı Titrasyon
CPAP APAP BIPAP BIPAP ST BIPAP CS/SV

77 CPAP

78 MASKELER

79 SORUNLAR Hava kaçağı Maske basısı Burunda kuruma Konjesyon
Kapalı yer korkusu

80 APAP Pozisyon ve evre ile değişen basınçlar

81 BIPAP Yüksek CPAP basıncında
KOAH, Obezite hipoventilasyon,Kas hastalığı

82 UYKU APNE SENDROMU SONUÇLARI Kardiyovasküler -Hipertansiyon
Serebrovasküler- İnme Pulmoner Psikiyatrik Endokrin Hematolojik Nefrolojik Sosyoekonomik Ani ölüm

83 ÜST SOLUNUM YOLU REZİSTANSI SENDROMU (UARS) yeni sınıflamada yok
Apne veya hipopne olmaksızın ÜSY’da rezistans artışı sonucu intratorasik negatif basınçta belirgin artış olması ve buna bağlı sık tekrarlayan arousal’ larla karakterize bir sendrom. Sık arousallar sonucu gündüz uyku hali.

84 UARS TANI KRİTERLERİ Gündüz uyku hali AHI <5 RERA>10 TEDAVİ
UAHS ile aynı

85 SANTRAL UYKU APNE SENDROMU
SANTRAL AHI >5 Tüm solunum olaylarının % 50 si santral Primer Cheyne–Stokes Solunumu Yüksek İrtifa İlaç yada maddeye bağlı Cheyne–Stokes yada irtifa dışı tıbbi nedenler Infantın Primer uyku apnesi

86 Hipoventilasyon-Hipoksi sendromları
Non- obstruktif alveolaer hipoventilasyon, Idiyopatik konjenital santral alveolar hippoventilasyon Tıbbi duruma bağlı olanlar Pulmoner parenkim ve damar yapısına bağlı olanlar Uyku ile ilişkili alt solunum yoluna bağlı hipoksi/ hipoventilasyon--KOAH Uyku ile ilişkili nöromuskuler yada göğüs duvarı sorununa bağlı hipoksi/ hipoventilasyon Obezite

87 Uykuda solunum Bazal Metabolizma azdır.
Uykuda fizyolojik hipoventilasyon olur Ölü boşluk solunumu artar Solunum merkezi duyarsızlaşır Solunum kasları hipotoniktir Bazal Metabolizma azdır. (Hipoksi hiperkapni eğilimi azdır)

88 KOAH, Kas Hastası Uykudaki fizyolojik hipoventilasyona tahammül edilemez. Özellikle REM de sorun artar Gün düz sorun olmasa gece satürasyon izlemini hakederler.

89 TEDAVİ Uykuda solunum desteği
Bazen ek olarak konsantratör gerekebilir.

90 OBEZİTE-HİPOVENTİLASYON SENDROMU
Şişmanlık dışı neden olmaksızın alveoler hipoventilasyon sonucu, hipoksemi, hiperkapni, aşırı uyku hali, pulmoner hipertansiyon ve erken dönemde kor pulmonale gelişimi

91 OHS TEDAVİ Zayıflama Non invazif mekanik ventilasyon

92

93 45 ,Erkek, BMI :29 10 yıldır horlama yakınması var. Geceleri sık uyandığını, uykuda aşırı terlediğini bildiriyor. 2 yıldır gündüz uykusu geliyor. Bir kez uyuyarak trafik kazası yapmış. Kardiyo vaskuler sorunları yok. Ne yapmalı?

94 1- Solunum fonksiyon testi
2- Üst hava yolu MR 3- Kangazı incelemesi 4- Polisomnografi 5-Uykuda oksimetre

95 Polisomnografi Polisomnografisinde Evre 1 %9 Evre 2 %65 Evre 3 %6
REM %20

96 Yorum 1- Yavaş dalgalı ( derin ) uyku azalmış 2-REM artmış
3- REM azalmış 4-Evre 1 uyku azalmış

97 Polisomnografi AHI 40 Minimum satürayon %67 RERA: 10

98 Tanı 1- Obezite hipoventilasyon sendromu 2-Uyku apne sendromu
3- Basit horlama 4-İdiyopatik hipersomni

99 TEDAVİ 1-Uvuloplasti 2- CPAP 3-Ağız içi aygıt 4-Pozisyon tedavisi

100 60 ,Erkek, BMI :40 Çocukluğundan beri kilolu. Astım tanısı aldıktan sonra sık kortizon kullandığını ve kilosunun arttığını söylüyor Hareketleri kısıtlı, eforla ciddi dispnesi var. Solunum fonksiyonlarında restriktif tipte solunum paterni elde ediliyor

101 Kan gazları PaO2: 70 mmHg PaCO2: 53 mmHg pH: 7.35 HCO3: 30 mmHg

102 Ne yapmalı? 1- 6 dakika yürüme testi 2- Akciğer volüm ölçümleri
3- Nokturnal oksimetre 4-polisomnografi

103 Oksimetre- PSG Olguda ciddi desatürayonlar ve uykuda satürasyonun % 89 un altında seyrettiği görüldü.

104 Ne yapmalı? A -Uykuda CO2 izlemi B-Sabah uyandığında kan gazı
C-Polisomnografi

105 Tanı 1- Uyku apne sendromu 2- KOAH 3- Üst hava yolu direnç artışı
4- Obezite hipoventilasyon 5- Astım solunum yetmezliği

106 Ne yapmalı? 1 Teofilin verilmeli 2- Oksijen tedavisine alınmalı
3-PAP uygulaması denenmeli 4-Trakeostomi açılmalı

107 İşaretli alan hangi solunum olayıdır ?

108 1- Santral apne 2-Hipopne 3-RERA 4- Tıkayıcı apne 5-Normal trase

109 İşaretli alan hangi solunum olayıdır ?

110 1- Santral apne 2-Hipopne 3-RERA 4- Tıkayıcı apne 5-Normal trase

111