YATIRIM ANALİZİ.

... konulu sunumlar: "YATIRIM ANALİZİ."— Sunum transkripti:

1 YATIRIM ANALİZİ

2 KONULAR 1. Proje ve Yatırım Projesİ 2. Fizibilite Analizi 3. İş Planı
4. İş Kurma ve Büyütme 5. Proje Maliyet Analizi 6. Proje Finansmanı ve Bütçeleme 7. Yatırım Projelerinde Risk Analizi 8. Proje Değerlemesi

3 1. PROJE VE YATIRIM PROJESİ
Proje: Belirlenmiş bir amaç için, belirlenmiş bir zaman aralığında, belirlenmiş kaynaklar kullanılarak, belirlenmiş görevlerin bir defada yapıldığı bir iş türüdür.

4 Projenin Unsurları

5 Projenin Unsurları Amaç: Net, ölçülebilir, üzerinde hemfikir olunmuş ve gerçekçi olması gerekir. Zaman: Projenin ömrü vardır. Birkez yapılır ve takrarlanmaz. Kaynak: İnsan kaynağı, araç-gereç (ekipman), malzeme kaynağı ve para kaynağı. Kapsam: Yapılacak işler ve o işlerin nasıl yapılacağı doğru ve net bir biçimde tespit edilir. Yöntem: Projenin en uygun biçimde yapılmasını sağlayacak yöntemler belirlenir.

6 Projenin Süreci Süreç: Devam eden faaliyetler dizisi.
Bütün projeler birbirini takip eden ve her biri ayrı bir süreç olan 5 adımdan oluşur: Başlatma Planlama Yürütme İzleme ve Kontrol Sonlandırma

7

8 Başlatma Süreci: Proje süreci, proje kararının verilmesine takiben başlatma süreci ile başlar. Başlatma gerçekleşmezse proje hayata geçmez. Planlama süreci: En önemli süreçtir. Bu süreç sonucunda projeyle ilgili herkese neyin nasıl yapılacağı söylenmiş olur. Yürütme süreci: Planın eyleme dönüştüğü süreçtir. İzleme ve Kontrol: Projenin uygulanması esnasında elde edilen sonuçların önceden belirlenen ölçütlere uygun olup olmadığının tespit edildiği süreç. Sonlandırma süreci: Projenin sonlandırılmasına ilişkin prosedürler yerine getirilir ve projenin bittiği tüm taraflara resmen ilan edilir.

9 Proje Yönetimi Proje yönetimi: Proje amacının gerçekleştirilebilmesi için proje süresince ve projeye tahsis edilen kaynakları kullanarak planlama, örgütleme, yönlendirme, koordinasyon ve kontrol olarak sıralanan yönetim fonksiyonlarının icra edilmesidir. Kapsam, zaman ve maliyet unsurlarına dikkat etmek gerekir

10 Projenin kapsamı genişletildiğinde proje için gereken zaman uzar ve maliyetler artar,
Proje gerekenden kısa zamanda bitirilmek istenirse maliyetler artar, ancak projenin kapsamı daralır, Proje bütçesi azaltılırsa projenin gerçekleşmesi daha uzun zaman alır ve proje kapsamı daraltılır.

11 Proje sahibinin (kaynak sağlayanın) rol ve sorumlulukları:
Projenin başlatılması, yönlendirilmesi ve sonlandırılması kararlarının verilmesi, Projenin beklentiler doğrultusunda gittiğinin teyid edilmesi, Projeye kaynak tahsis edilmesi, Proje yürütücülerinin taleplerine cevap verilmesi, Fırsatların ve risklerin değerlendirilip kontrol altına alınması.

12 Proje yöneticisinin rol ve sorumlulukları:
Projenin amacına ulaştırılmasının sağlanması, Projede yapılacak işler için görevlendirme ve yetkilendirmelerin gerçekleştirilmesi, Proje yürütücüleri ile sürekli iletişimin kurulması ve onların motive edilmesi, Projenin sağlıklı yürümesi için gereken yönetim araçlarının kullanılması, Sonuçların değerlendirilmesi ve gereken değişikliklerin yapılması.

13 Proje yürütücülerinin (proje ekibi) rol ve sorumlulukları:
Faaliyetlerin ve görevlerin belirlendiği gibi yürütülmesi, Projenin herbir aşamasında fayda sağlayıcı önerilerde bulunulması, Proje yöneticisinin proje sürecinde ortaya çıkabilecek tehdit ve fırsatlar karşısında uyarılması

14 YATIRIM KAVRAMI VE YATIRIM ÇEŞİTLERİ
Yatırım: Paranın veya sermayenin kazanç elde etmek için finansal araçları ya da diğer varlıkları satın almak üzere bağlanmasıdır. Kazançlar: Faiz, karpayı, değer artışı, gelir vb. Tasarruf: Ana paraya para kazandırmayı amaçlayan pasif bir eylem.

15 Yatırımlar türleri açısından iki temel gruba ayrılır:
Sabit getirili yatırımlar (tahvil, bono vb) Değişken getirili yatırımlar (gayri menkul satın almak, mevcut bir işletmeye tek başına veya ortak olarak sahip olmak, yeni bir işletme kurmak veya mevcut işletmeyi geliştirmek vb)

16 Yeni Yatırım (Yeni bir işletme kurmak)
Girişimciler çok ciddi bir ticari potansiyel gördüğünde kar etmek amacıyla yeni bir işletme kurarlar. Girişimciler insan ihtiyaçlarını karşılayacak ekonomik değeri olan mal ve hizmetleri üretip bunları ihtiyaç duyanlara ulaştırarak kar elde etmek amacıyla doğal kaynaklar, emek ve sermayeden oluşan üretim faktörlerini bilinçli bir biçimde bir araya getiren kişilerdir.

17 Geliştirme Yatırımı İşletmeler kurucularından ayrı bir kişiliktir ve ömürlerinin kurucularından bağımsız olarak sonsuz olduğu düşünülür. İşletme yaşam evresi: Başlangıç, Gelişme, Büyüme, Olgunluk ve Gerileme.

18 İşletme Yaşam Evresi Başlangıç Evresi: İşletmenin başlangıç aşamasında temel mücadele hayatta kalabilmek ve başabaş noktasını yakalayabilmektir. Bunun için tüm fırsatlar değerlendirilmek istenir. Bu evrede işletme sahibi işletme kararlarında kesin söz sahibidir. Bu evrede çok çaba az kazanç söz konudur. Gelişme Evresi: Bu evrede işletme faaliyetleri sürekli gözden geçirilir ve gerekli düzeltmeler yerine getirilmeye çalışılır. Amaç finansal yapıyı kuvvetlendirmek, karlılığı arttırmak ve işletmenin sürekliliğini sağlamaktır. İşletme bu evrede yavaş yavaş müşteri seçmeye, pazarda kendini farklı konumlandırmaya başlar. İşletme sahibi hala kararların odağındadır. Bu evre günlük düşünmenin yerini uzun vadeli stratejik düşünmeye bıraktığı aşamadır.

19 Büyüme Evresi: İşletmenin kurumsallaşmaya başladığı aşamadır
Büyüme Evresi: İşletmenin kurumsallaşmaya başladığı aşamadır. Finansal açıdan güvenli hale gelinmiş, büyüme ve gelişme amaçlı yeni yatırımlar için fonlar oluşmaya başlamıştır. Bu evrede sahiplik ve yöneticilik ayrımı belirginleşmiştir ve rakipler karşısında daha sağlam pozisyon alınmıştır. Olgunluk Evresi: İşletmenin fonksiyonları olması gerektiği gibi çalışmaktadır. Daha fazla büyümek ve gelişmek amaçlı yatırımlar başlar. Harcamalar daha dikkatli izlenir verimliliğe odaklanılır. Gerileme Evresi: İşletme ömrünün uzatılmasına odaklanılmıştır. Bütün çabalar bu amaca dönüktür. Düşen verimlilik, artan maliyet ve harcamaların (genellikle) küçülerek önlenmesine çalışılır. İşletme sahibinin işletmeden bağı zayıflamış, personelin motivasyonu azalmıştır.

20 İşletmelerin kurulduktan sonra mevcut durumlarını korumak veya iyileştirmek ya da büyütmek için bir takım yeni varlıklara sahip olmak şeklinde yaptığı yatırımlara “geliştirme yatırımı” adı verilir. İşletmeler özellikle büyüme ve olgunluk evrelerinde, nadiren de gelişme ve gerileme evrelerinde mevcut işletmeyi geliştirmek, büyütmek ve/veya güçlendirmek amacıyla yatırım yapabilirler. İşletmenin geliştirilmesi, büyütülmesi veya güçlendirilmesi mevcut varlıkları yenileri ile değiştirmek veya mevcut varlıklara ilave yapmak suretiyle gerçekleşebilir

21 Örneğin, üretim işletmelerinde yatırım;
mevcut üretim kapasitesinin arttırılması için yapıldığında “kapasite yatırımı”; üretim kalitesinin arttırılması için yapıldığında “kalite yatırımı”, verimliliğinin arttırılması için yapıldığında “verimlilik yatırımı”,

22 Ticaret işletmelerinde üretim araçlarına ihtiyaç duyulmadığı için hacmini büyütmek, verimliliği ve etkinliği arttırmak için yapılan yatırımlarda genellikle bina, taşıt, demirbaş gibi maddi varlıklar söz konusu olur. Öte yandan bazı yatırımlar gözle, görülüp elle tutulamayan, ancak işletmenin karlılığına etki eden varlıklar edinilmesi suretiyle yapılır. Bu varlıklar, patent, telif hakkı, kullanım hakkı, gibi isimler alabilir.

23 İşin yapılması için ihtiyaç duyulan personelin nitelikleri, organizasyon yapısı, çalışanların görev ve yetkileri gibi hususlar işletmenin başarısında doğrudan etkilidir. Personel için doğru görev ve yetkinin, doğru iş yapma yöntemlerinin belirlenebilmesi üzerine yapılan yatırımlar “insan kaynaklarına yapılan yatırım” olarak adlandırılır.

24 Yatırım Projesi Yatırım projesi, yeni bir işletme kurmak, mevcut bir işletmeye sahip olmak veya mevcut bir işletmeyi geliştirmek amacıyla hazırlanan projedir. Bir yatırım projesi, herhangi bir projeden farksız olduğu için tipik bir projenin unsurları yatırım projesi için de geçerlidir. Yani, bir yatırım projesi: amaç, zaman, kaynak, kapsam ve yöntem unsurlarını bünyesinde barındırır. Aynı şekilde, yeni bir işletme kurmak veya mevcut bir işletmeyi geliştirmek bir proje olarak düşünüldüğünde proje süreci için geçerli olan başlatma, planlama, yürütme, izleme/kontrol ve sonlandırma adımları yatırım projelerinde de aynen geçerli olacaktır.

25 Yeni bir işletme kurma amaçlı bir yatırım projesi hazırlanmadan önce üç temel sorunun cevabının bulunması gerekir: Pazarda tutunabilme ihtimali nedir? Karşılaşılacak riskler nelerdir? Doğru işletmecilik modeli hangisidir? Bu sorulara verilecek cevaplar ciddi zaman, çaba ve maliyet gerektirir.

26 Bağlantılı Sorular? 1. Pazar büyüklüğü : Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin toplam yıllık satışları ne kadar olabilir? 2. Pazarın gelecekteki büyüklüğü : Yatırım yapılacak pazarın büyüklüğü gelecek yıllarda ne olacaktır? 3. Pazar istikrarı : Yatırım yapılacak pazarda ürüne/hizmete karşı gerçekleşebilecek talep dalgalanmalarının boyutu nasıl olabilir? 4. Sürdürülebilirlik : Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin ticari ömrü kaç yıl olabilir? 5. Genişleme : Yatırım yapılacak pazarda ürün/hizmetle ilgili ilave ürün/hizmetlere olan talebin büyüklüğü ne kadar olacaktır?

27 6. İhtiyaç : Yatırım yapılacak pazarda ürün/hizmet potansiyel alıcıların ihtiyaçlarını hangi ölçüde karşılayacaktır? 7. Tanınırlık : Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin faydaları ve özellikleri potansiyel alıcılar tarafından ne ölçüde farkedilecektir? 8. Uyumluluk : Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin mevcut kullanım alışkanlıkları ve yöntemleri ile ne ölçüde uyumludur? 9. Karmaşıklık : Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin nasıl kullanılacağının veya tüketileceğinin öğrenilmesi kolay olacak mıdır? 10. Dağıtım: Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin optimal dağıtım kanallarını kullanmak kolay ve ucuz olacak mıdır?

28 11. Farklılaştırma : Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin özellik ve faydaları alternatiflerinin karşısında ne düzeyde olacaktır? 12. Değer: Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin alternatifler karşısında potansiyel alıcılar için değeri ne olacaktır? 13. Pazarlık değeri (alıcıya) : Yatırım yapılacak pazarda ürünün/hizmetin pazarlığa direnci ne düzeyde olacaktır? 14. Pazarlık değeri (satıcıya): Yatırım yapılacak alanda ürünün/hizmetin pazarlığa direnci ne düzeyde olacaktır? 15. Rakipler: Ürünün/hizmetin rakipler karşısındaki direnci ne düzeyde olacaktır?

29 16. Yasal düzenlemeler : Ürünün/hizmetin yasal düzenlemelere uygunluk düzeyi nedir?
Teknoloji: Üründe/hizmette kullanılacak teknoloji uzun süre istikrarlı bir biçimde kullanılabilecek midir? Çevre: Ürün/hizmet çevreye ne düzeyde olumlu katkı sağlamaktadır? Sosyo ekomi : Ürün/hizmet sosyo ekonomik olarak olumlu etki yapabilecek midir? 20. Bağımlılık : Ürünün/hizmetin satışının veya kullanımının diğer ürün/hizmet/süreç/sistem/şahıs veya organizasyona bağımlılık düzeyi nedir?

30 21. Pazarlama : Yatırımın yapılacağı pazarın yapısı ve özellikleri araştırıldı mı?
22. Finansman : Yatırım için gerekli finansman özkaynakla mı yoksa yabancı kaynakla mı yapılcak? 23. Pazarlama bilgisi : Yatırım sonucu ortaya çıkacak ürün/hizmetin pazarlanması yatırımcının bilgisi yeterli mi? 24. Teknik bilgi : Yatırımcı yatırım için ihtiyaç duyulacak teknik bilgiye sahip mi? 25. Finansal bilgi : Yatırımcı yatırım için ihtiyaç duyulacak finansal bilgiye sahip mi? 26. Operasyonel bilgi : Yatırımcı yatırım için ihtiyaç duyulacak organizasyonel bilgiye sahip mi?

31 27. Yönetim bilgisi : Yatırımcı yatırım için ihtiyaç duyulacak yönetim bilgisine sahip mi?
28. Finansal kaynaklar : Yatırımcı yatırım için ilave finansal kaynağa ihtiyaç duyacak mı? 29. Fiziksel kaynaklar : Yatırımcı yatırım için ilave fiziksel kaynağa ihtiyaç duyacak mı? 30. İnsan kaynakları : Yatırımcı yatırım için ilave insan kaynağına ihtiyaç duyacak mı? 31. Entelektüel kaynaklar : Yatırımcı yatırım için ilave entelektüel bilgiye veya varlığa ihtiyaç duyacak mı?

32 32. Bağlantılar : Yatırımcı yatırım başka kişi ve kuruluşların desteğine ne derece ihtiyaç duyacak?
33. Satış tahmini : Yatırımcı satış tahminlerini neye dayandırarak yapıyor? 34. Karlılık : Yatırımcı yatırımdan şu anki gelirinden ne kadar daha fazla gelir elde etmeyi umuyor? 35. Maliyet : Yatırımı yapılacak ürünün/hizmetin kar marjı ve maliyetleri ne düzeyde olacak? 36. Finansal yapı : Yatırımcı yatırım için gerekli nakte sahip mi? 37. Nakit akışı : Yatırım ne zamandan itibaren akışını sağlayacak?

33 Başlatma Süreci: Yeni yatırım fikrini/seçeneğini bul, Fikrin olabilirliğini analiz et (fizibilite analizi), Fikri hayata geçirmeye değer bulmadıysan yatırım projesini sonlandır, hayata geçirmeye değer ise projenin diğer aşamasına geç. Planlama Süreci: İş planı yap (kaynak planı, tedarik planı, risk planı, kalite planı vb.), Bütçeyi oluştur, Ekibi kur, görev ve yetkileri belirle. Yürütme Süreci: Planı hayata geçir. İzleme/Kontrol Süreci: Planlananlar yapılıyor mu takip et, gerekli değişiklikleri/düzeltmeleri yap ve bunların etkinliğini izle. Sonlandırma Süreci: Projeyi resmen bitir, Belgeleri arşivle.