“KANSER NEDİR?, RİSK FAKTÖRLERİ VE KORUNMA YOLLARI”

... konulu sunumlar: "“KANSER NEDİR?, RİSK FAKTÖRLERİ VE KORUNMA YOLLARI”"— Sunum transkripti:

1 “KANSER NEDİR?, RİSK FAKTÖRLERİ VE KORUNMA YOLLARI”
1-7 NİSAN KANSER HAFTASI “KANSER NEDİR?, RİSK FAKTÖRLERİ VE KORUNMA YOLLARI” Eğitimci İsmi ve Ünvanı …………. Toplum Sağlığı Merkezi Kütahya Halk Sağlığı Müdürlüğü Güncel Tarih 1-7 Nisan Kanser Haftası

2 KANSER Vücudumuzda tüm organlar hücrelerden oluşur. Hücreler bölünebilme yeteneğine sahiptirler. Ölen hücrelerin yenilenmesi ve yaralanan dokuların onarılması için bu yeteneklerini kullanırlar. Sağlıklı her hücre hayatı boyunca belli bir sayıda bölünebilir. 1-7 Nisan Kanser Haftası

3 KANSER Buna karşın kanser hücreleri,kontrolsüz bölünüp çoğalırlar.
Kanser hücreleri tümörleri (kitleleri) oluştururlar, tümörler normal dokuların içine sızabilirler yada tahrip edebilirler. Kanser hücreleri oluştukları tümörden ayrılırsa, kan yada lenf dolaşımı aracılığı ile vücudun diğer bölgelerine gidebilirler. Bu olaya metastaz (yayılma) adı verilir. 1-7 Nisan Kanser Haftası

4 TÜMÖRLER KANSER KÖTÜ HUYLU İYİ HUYLU ÇEVRE DOKU GELİŞTİKLERİ YERDE VE
SINIRLI KALANLAR ÇEVRE DOKU VE ORGANLARA YAYILAN İYİ HUYLU KÖTÜ HUYLU KANSER 1-7 Nisan Kanser Haftası

5 KANSER Görülme sıklığı ve öldürücü olması nedeniyle dünyada önemli bir halk sorunudur! 1-7 Nisan Kanser Haftası

6 KANSERDE RİSK FAKTÖRLERİ
Çevresel Faktörler Sigara Alkol kullanımı Kimyasal maddeler (katran, benzen vs) Uzun süre güneş altında kalma Bazı virüsler (HPV, HBV, retrovirus) Çevre kirliliği (hava, su, toprak vs) Radyasyona maruz kalma Yanlış beslenme 1-7 Nisan Kanser Haftası

7 KANSERDE RİSK FAKTÖRLERİ
İçsel Faktörler Hormonal Bağışıklık bozuklukları Aile öyküsü Genetik nedenler Yaş Cinsiyet 1-7 Nisan Kanser Haftası

8 KANSERİN 7 TEHLİKE BELİRTİSİ
İNATÇI ÖKSÜRÜK YA DA SES KISIKLIĞI MEMEDE YA DA BAŞKA BİR YERDE KALINLAŞMA, KİTLE BARSAK VE MESANE BOŞALTIM DÜZENİNDE DEĞİŞME HAZIMSIZLIK YA DA YUTMA GÜÇLÜĞÜ İYİLEŞMEYEN YARA ANORMAL KANAMA, AKINTI SİĞİL VE BENLERDE DEĞİŞME 1-7 Nisan Kanser Haftası

9 DİKKAT 1-7 Nisan Kanser Haftası

10 BU DEĞİŞİKLİKLER GÖRÜLDÜĞÜNDE BİR HEKİME BAŞVURMAYI İHMAL ETMEYİNİZ !.
1-7 Nisan Kanser Haftası

11 BULAŞICI BİR HASTALIK DEĞİLDİR
KANSER BULAŞICI BİR HASTALIK DEĞİLDİR 1-7 Nisan Kanser Haftası

12 EN SIK GÖRÜLEN KANSER TİPLERİ
Meme kanseri Akciğer kanseri Prostat kanseri Deri kanseri Mide kanseri Kalın barsak kanseri Rahim ağzı kanseri 1-7 Nisan Kanser Haftası

13 AKCİĞER KANSERİ Uzun süre devam eden öksürük Öksürürken kan gelmesi
Nefes darlığı (Akciğer kanserini önlemek için sigarayı bırakın ve sigara içilen kapalı ortamlardan kaçının!) 1-7 Nisan Kanser Haftası

14 SİGARA İÇENLERDE GÖRÜLEN KANSERLER
AKCİĞER AĞIZ BOŞLUĞU HAVA YOLLARI (Larinks) YEMEK BORUSU İDRAR KESESİ (mesane) PANKREAS RAHİM AĞZI (Serviks) BÖBREK 1-7 Nisan Kanser Haftası

15 SİGARAYI BIRAKTIKTAN SONRA KANSER RİSKİ NEDİR?
Yaklaşık 20 yıl günde bir paket sigara içmiş birinin akciğer kanserine yakalanma riski sigarayı bıraktıktan sonraki 10 yıl içerisinde ancak yarıya inmektedir ! 1-7 Nisan Kanser Haftası

16 SİGARA İÇEN BAYANLAR SİGARA İÇEN ERKEKLER
İçmeyen bayanlardan 15 yaş daha fazla ihtiyarlamaktadır. Sigara içen hamilelerin düşük yapma riski çok yüksektir Hamile iken sigara içen annelerin doğan bebekleri, içmeyen annelerin bebeklerine göre yaklaşık % eksik kilolu ve aynı oranda zeka eksikliği ile doğmaktadır. Sigara içen kadınlarda kısırlık 10 kat fazladır. SİGARA İÇEN ERKEKLER Sigara içen erkeklerin çocuklarının ileri yaşlarda kanser olma ihtimali hiç sigara içmemiş bir babanın çocuklarına göre 5 kat fazladır. 1-7 Nisan Kanser Haftası

17 KALIN BARSAK KANSERİ, Makattan gelen kanama ve dışkılama alışkanlıklarının değişmesi Karın ağrısı Karında kitle Kilo kaybı (Sağlıklı ve dengeli beslenmeye dikkat edin.Az yağlı bol lifli(sebze, meyve,kepekli unla yapılmış yiyecekler )besinleri tercih edin. 1-7 Nisan Kanser Haftası

18 KANSERE KARŞI KORUYUCU BESİNLERİ SIRALAYACAK OLURSAK
Bazı sebzelerin (lahana, brokoli, salatalık, maydanoz, biberiye, soya fasulyesi) içerdikleri bazı maddelerle kansere karşı koruyucu etki gösterdiği bilinmektedir. Antioksidanlar (C vitamini, E Vitamini, Betakarotenler, Selenyum, Çinko) kansere karşı koruyucudur. Kalsiyum ve lifli-posalı besinler bağırsak kanserlerine karşı koruyucudur. 1-7 Nisan Kanser Haftası

19 KANSERE NEDEN OLAN PİŞİRME YÖNTEMLERİ
Proteinli gıdalar, 100 C üzerinde pişirildiklerinde kanser yapan maddeler oluşur. Aşırı ısıtılan yağlarda kızartılan yiyecekler kanser yapıcıdır. Yağı yaktıktan sonra yemeklere katmak kanser riskini artırmaktadır. Dumanla tütsülenerek pişirilen et, balık vs. kanser yapıcıdır. Etleri pişirmede yeterince iyi yanmamış mangal ateşi kullanılması da bazı kanser yapıcı kimyasal maddelerin oluşmasına neden olmaktadır. 1-7 Nisan Kanser Haftası

20 CİLT KANSERİ İyileşmeyen yara
Ben ve siğillerde şekil, renk değişikliği Ani oluşan ben ve siğiller (Tehlikeli saatlerde güneşlenmeyin, mutlaka yüksek koruma faktörlü güneş kremleri kullanın.) 1-7 Nisan Kanser Haftası

21 PROSTAT KANSERİ Sık sık (özellikle geceleri) idrara kalkma
  Kesik kesik, ağrılı ve sızılı idrar yapma   İdrar kesesini tam boşaltamama hissi     İdrar tutmada güçlük        İdrar akış gücünde azalma  (Hiçbir şikayeti olmasa da 45 yaş üzerinde her erkek, senede bir defa, PSA (prostat spesifik antijen) kan testi yaptırmalıdır. ) 1-7 Nisan Kanser Haftası

22 RAHİM AĞZI KANSERİ Genelde ‘ilerlemiş evrede’ bulgu verir.
Tarama ile ‘erken evrede yakalanma olasılığı’ vardır. Standart tarama yöntemi olarak ‘HPV DNA ve PAP smear’ kullanılır. 1-7 Nisan Kanser Haftası

23 RAHİM AĞZI KANSERİ BELİRTİLERİ
Menopozdan sonra olan kanamalar Nedeni belli olmayan akıntılar Bir aydan fazla devam eden adet kanaması, düzensizlikler veya anormal kanamalar Cinsel ilişki sırasında ağrı,sonrasında kanama olması 1-7 Nisan Kanser Haftası

24 MEME KANSERİ Kitle Meme başında akıntı Meme üzerindeki deride şişlik
Portakal kabuğu görünüm Deride yaralar ve su toplanması Meme başında çekilme Komşu lenf bezlerinde büyüme Memenin üst kısmındaki kanserlerinde meme başının kitleye doğru çekilmesi 1-7 Nisan Kanser Haftası

25 MEME KANSERİNİN ÖNEMİ Meme kanseri, kadınlarda ‘en sık görülen kanser türüdür’. Kadınlarda kansere bağlı ölümlerde ‘birinci sırada yer almaktadır’. Kadınlarda meme kanseri ile mücadele de en etkin yöntem ise ‘mamografi ile tarama’dır. 1-7 Nisan Kanser Haftası

26 KİTLE Hareketsizdir Genellikle ağrısızdır Geç dönemde ağrı görülebilir
1-2 cm büyüklüğündedir Tek taraflı ve süreklidir Sınırları kısmen belirlenebilir Geri 1-7 Nisan Kanser Haftası

27 MEME KANSERİNDE KORUNMA DÜZEYLERİ
Öncelikli Korunma Yağdan fakir liften zengin diyet Önerilen vücut ağırlığını koruma,egzersiz Alkol kullanılmaması Sonradan Korunma Her ay düzenli olarak kendi kendine meme muayenesinin yapılması Klinik muayene Mammografi 1-7 Nisan Kanser Haftası

28 KANSERDE ERKEN TANI Tedavi şansını artırır Tedaviyi kolaylaştırır
Tedavi giderlerini azaltır Doku ve organ kaybını önler Sakatlık bırakmaz HAYAT KURTARIR! 1-7 Nisan Kanser Haftası

29 ERKEN TANININ ÖNEMİ Günümüzde, milyonlarca insan kanserli yada kanseri tedavi edilmiş olarak yaşamaktadır. Kanser tanısı ne kadar erken konursa, tedavisi o kadar erken başlar ve kanser tedavisi ne kadar erken başlarsa tedavinin başarıya ulaşma şansı da o kadar yüksek olur. 1-7 Nisan Kanser Haftası

30 KANSERDEN KORKUP ; TEŞHİS ve TEDAVİYE GEÇ KALMA !
1-7 Nisan Kanser Haftası

31 KETEMLERDE YÜRÜTÜLEN KANSER TARAMA HİZMETLERİ
Serviks (rahimağzı) kanseri taraması yaş aralığındaki kadınlar, 5 yılda bir kez HPV DNA ve/veya pap smear testi ile, Meme kanseri taraması yaş aralığındaki kadınlar, 2 yılda bir mamografi filmi çekilerek tarama işlemi yapılmaktadır. 1-7 Nisan Kanser Haftası

32 KETEMLERDE YÜRÜTÜLEN KANSER TARAMA HİZMETLERİ
Kolorektal kanseri taraması yaş aralığındaki kadın ve erkekler, 2 yılda bir GGT (Gaitada Gizli Kan) ile tarama işlemi yapılmaktadır. 1-7 Nisan Kanser Haftası

33 KETEM HİZMETLERİ ÜCRETSİZDİR
1-7 Nisan Kanser Haftası

34 1-7 Nisan Kanser Haftası

35 Kütahya Halk Sağlığı Müdürlüğü …………… Toplum Sağlığı Merkezi
Tel: 0 (274) ……………….. E-posta: …………………………….. Güncel Tarih 1-7 Nisan Kanser Haftası 35