Çevre Yönetimi.

... konulu sunumlar: "Çevre Yönetimi."— Sunum transkripti:

1 Çevre Yönetimi

2 Çevre Yönetimi

3 Çevre sorunları ve ekoloji kavramı
Çevre sorunları dünyanın pek çok yerinde bu arada Türkiye’de son yirmi yılda güncel yaşama iyice girmiş durumdadır. Ormanların tahribi ve erozyon sorunu, hızlı nüfüs artışı, düzensiz şehirleşme ve yeşil alanların eksikliği, kıyıların bozulması, sanayide kullanılan kimyasal maddelerin insan sağlığına etkisi, nükleer enerji ve termik santrallerle ilgili sorunlşar sadece Türkiye’de değil, dünyanın pekçok ülkesinde çözümleri aranan sorunlar haline gelmiştir. Çevre sorunlarına bağlı olarak, 1970 yıllara kadar biyolojinin bir alt kolu olan ve bitki ve hayvanların çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bir dalı olan ekoloji, 1970li yıllardan itibaren artan çevre sorunlarına bağlı olarak insan ve diğer canlıların birbiriyle ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaya başlamıştır. Kısaca ekoloji insan – doğa ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Ekoloji bilimleri, çevre bilimlerinden farklılık göstermektedir. Çevre bilimleri, çevrenin tanımından yola çıkarak ormanclık, ziraat, tıp, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, ekonomi, fizik, kimya, hukuk, yer bilimleri gibi alanların katkısıyla gelişmektedir. Ekolojik ilkeler, çevre bilimleri için yukarıda sayılan bilim dallarından birisidir. Ancak ekoloji çevre bilimi için kullanılacak en doğal bilimsel çerçevedir. Çevre Yönetimi

4 ÇEVRE, SAĞLIK VE TOPLUM PROBLEMLERİ
1. İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ (SERA TESİRİ) 2. HAVA KİRLENMESİ 3. OKSİJEN AZALMASI 4. ASİT YAĞMURLARI 5. OZON TABAKASI DELİNMESİ 6. ÇEVRE KİRLENMESİ 7. SAÇILAN PETROLLER 8 GÜRÜLTÜ 9. GÖRÜNTÜ KİRLENMESİ 10. PETROL HARPLERİ 11. NÜFUS ARTIŞI Çevre Yönetimi

5 HAVA KİRLİLİĞİNE SEBEP OLAN FAKTÖRLER KİRLİLİK KAYNAKLARI
SÜLFRİK MADDELER TANECİKLİ MADDELER (TOZ) HİDROKARBONLAR AZOT İÇEREN MADDELER KARBONMONOKSİT(CO) FOTOKİMYASAL OKSİDASYON RADYOAKTİF MADDELER SPESİFİK KİRLETİCİLER KİRLİLİK KAYNAKLARI I. DOĞAL KAYNAKLAR a) VOLKANİK PATLAMALAR b) ORMAN YANGINLARI c) BİTKİ & ORGANİK MADDELER AYRIŞMA II. YAPAY KAYNAKLAR a) FOSİL YAKIT TÜKETİMİ b) MADEN ÇIKARMA, b) MİNERAL PROSESLER (KÖMÜR, ASBEST, ÇİMENTO, CAM , SERAMİK vb..) c) METALURJİK PROSESLER d) KİMYASAL PROSESLER e) KAĞIT ÜRETİMİ f) NÜKLEER Çevre Yönetimi

6 DÜNYANIN SAĞLIK DURUMU
AZALMA TAHMİNİ TREND Dünya ekosistem sağlığı: % 30 son 25 yılda Artan azalış Doğal ormanların alanı % 13 son 30 yılda Doğal su ekosistem endeksi % 50 son 25 yılda Daha hızlı azalma Deniz ekosistem endeksi % 40 son 25 yılda Verimli topraklar: % 25 son 25 yılda Aynı ya da daha büyük azalma Afrika % 30 Asya % 27 Latin Amerika % 18 Çevre Yönetimi Dünya Doğal Kaynaklarının Tükenmesiyle ilgili Bazı Trendler (WWR),

7 Kalkınma – Çevre Koruma Çelişkisi
İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek amaçlı kalkınma ve teknolojik gelişimler yarattıkları çevre sorunları nedeniyle insanın yaşam kalitesini düşürmeye başlamışlardır. Çevre Yönetimi

8 Çevre Yönetimi

9 Çevre Yönetimi

10 Çevre Yönetimi

11 Çevre Yönetimi

12 Çevre Yönetimi

13 Çevre Yönetimi

14 Çevre Yönetimi

15 Çevre Yönetimi

16 Çevre Yönetimi

17 Çevre Yönetimi

18 Çevre Yönetimi

19 Çevre Yönetimi

20 Çevre Yönetimi

21 Çevre Yönetimi

22 Çevre Yönetimi

23 Çevre Yönetimi

24 Çevre Yönetimi

25 Çevre Yönetimi

26 Çevre Yönetimi

27 Çevre Yönetimi

28 Çevre Yönetimi

29 Doğa, çevre ve kent KÜRESEL ISINMA
Çevre Yönetimi

30 Küresel İklim Değişimi nedir?
Küresel Isınma nedir? Sera gazlarının atmosferde birikmesi ile yeryüzü ile yeryüzüne yakın atmosfer tabakalarında sıcaklığın artması Küresel İklim Değişimi nedir? Küresel ısınmaya bağlı olarak, diğer iklim elemanlarının değişmesi Çevre Yönetimi

31 Binlerce, milyonlarca yıllık buzullar erimeye başladı.
1998 yılında Dünya sıcaklık ortalaması, 1961 – 1990 yılları arasındaki ortalama dünya sıcaklığından 0,57ºC fazla Kuzey Kutbu 1918 Patagonya Buzulları 1928 Patagonya Buzulları 2004 Kuzey Kutbu 2002 Çevre Yönetimi

32 Çevre Yönetimi

33 Çevre Yönetimi

34 Çevre Yönetimi

35 Çevre Yönetimi

36 Çevre Yönetimi

37 Çevre Yönetimi

38 Çevre Yönetimi

39 Çevre Yönetimi

40 Çevre Yönetimi

41 Çevre Yönetimi

42 Çevre Yönetimi

43 Çevre Yönetimi

44 Çevre Yönetimi

45 Çevre Yönetimi

46 Çevre Yönetimi

47 Klimanjaro’nun buzullarını eriten sebep nedir?
Klimanjaro Dağı (1993 Yılı) Klimanjaro Dağı (2000 Yılı) Kaynak: Bergkamp, G. Orlando, B. And Burton I. (2003). Change. Adaptation of water management to climate change. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK. page.3 Son 50 yılda Antarktika’da 2,5 °C’lik sıcaklık artışı ölçüldü. 1860 yılından günümüze küresel ortalama hava sıcaklıklarında 0,4 - 0,8ºC artış olmuştur. Bu geçen 1000 yılın herhangi bir döneminden daha büyüktür. Son buzul çağında yerküre ortalama sıcaklığı bu güne göre 5 ºC daha soğuktu. Çevre Yönetimi

48 Küresel ısınmaya biz sebep oluyoruz !
Sera gazlarını fazla üretiyoruz Ormanları yok ediyoruz, yakıyoruz. Denizlerdeki bitkisel planktonların yok olmasına sebep oluyoruz Hızlı sanayileşiyoruz Çarpık kentleşiyoruz Yanlış tarım yapıyoruz Çevre Yönetimi

49 İşte bu gazları atmosfere salarak küresel ısınmaya neden oluyoruz.
Karbondioksit Kömür Petrol Doğal gaz Halokarbonlar Buzdolapları Çevre Yönetimi Klimalar İtici gazlar

50 Sadece onlar değil bu gazlar da var
Metan Çöp Yığınları Hayvan Gübresi Pirinç Tarlaları Bataklıklar Yaşam düşmanı ozon Ozon Diazot monoksit Egzoz Gazları Azotlu Gübreler Anız Yakma Çevre Yönetimi

51 Peki, “suçlu” gazların payları ne kadar?
Karbondioksit % 50 Azot oksitler % 5 Ozon % 7 Metan % 13 Halokarbonlar (CFC,HCFC,HFC) % 17 Çevre Yönetimi Kaynak: Dialog-Zeitschr-3/1995, s.9

52 Geleceğimiz daha sıcak ve
daha kurak olabilir. Aşırı sıcaklık ve yangınlar Kuraklık Çevre Yönetimi

53 Artan doğal afetlerin ve yangınların nedenini biliyor muyuz?
Seller Kasırgalar 2005 yılı Katrina ve Wilma, 2007 yılı Florida Kasırgaları Çevre Yönetimi

54 Fosil yakıt tüketimi Enerji ve İklim Global Sıcaklik °C Fırtına hasarı

55 Kuzey kutbundaki buzulların erimesi
(YAZ) (YAZ) RUSYA RUSYA KUZEY KUTBU KUZEY KUTBU GRÖNLAND ADASI GRÖNLAND ADASI ALASKA (U.S.A) ALASKA (U.S.A) KANADA KANADA Kuzey kutbundaki buzulların erimesi

56 Petrol Kirliliğin ana kaynaklarından biri
Hidrokarbonlardan meydana gelen tortul kayalarda oluşan koyu renkli, yoğun yanıcı petrol Kirliliğin ana kaynaklarından biri

57 İklim Değişikliği Deniz kirliliği Sağlık Konuları
Bir tanker enkazı İklim Değişikliği Deniz kirliliği Her yıl denize dökülen petrol, denizde yapılan sondaj çalışmaları ve lağım atıkları yüzünden tahmini olarak 3 milyon ton petrol denize dökülmeketedir. Fosil yakıtların yakılması karbondioksit üreterek sera etkisini arttıracak ve gelecekte iklim üzerinde büyük bir değişikliğe sebep olacak küresel ısınmaya yol açacaktır. Sağlık Konuları Petrolün yan atıkları (ozon, karbon monoksit,Azot oksit ve kükürt dioksit) insan sağlığını ciddi şekilde tehdit etmektedir. Atmosfere atılan sınai emisyonlar Petrol mağduru bir kuş

58 OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-1
MİKTAR TANKER SENE KONUM (Ton) 257,000 Atlantic Empress Batı Hint Adaları 239,000 Castillo de Believer Güney Afrika 221,000 Amoco Cadiz Fransa 132,000 Odyssey Mid Atlantic 124,000 Torrey Canyon İngiltere, Channel 123,000 Sea Star Umman Körfezi 101,000 Hawaiian Patriot Hawaii Adaları 95,000 Independenta Türkiye 91,000 Urquiola İspanya Çevre Yönetimi

59 OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-2
MİKTAR (ton) TANKER SENE KONUM 85,000 Braer Shetland Adaları 82,000 Irene's Serenade Yunanistan 80,000 Aegean Sea İspanya 77,000 Prestige İspanya 76,000 Khark Fas 68,000 Nova İran körfezi 62,000 Wafira Güney Afrika 58,000 Epic Colocotronis Batı Hint Adaları 57,000 Sinclair Petrolore Brezilya Çevre Yönetimi

60 FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE ZARARI (2000 $/GJ)
Fosil Yakıt Zararları Kömür Petrol D. Gaz İnsanlara 4.48 3.83 3.09 Hayvanlara 0.71 0.72 0.40 Orman ve Bitkilere 1.85 1.49 1.21 Su Sistemlerine 0.28 1.25 0.21 Yapılara 1.22 0.77 Havaya 1.28 1.13 0.82 Yüzey Madenciliği 0.69 - İklim Değişikliği 2.39 1.34 0.94 Deniz Yükselmesi 0.32 0.49 0.29 Toplam Zarar 13.32 11.47 7.73 Çevre Yönetimi

61 DÜNYA FOSİL YAKIT TÜKETİMİ (2000)
FOSİL YAKIT TÜKETİMİ MİLYON TON PETROL EŞDEĞERİ (MTOE) Kömür Petrol Doğal Gaz TOPLAM Çevre Yönetimi

62 FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE VERDİĞİ ZARAR (2000)
Tahmini Çevresel Zarar Miyar USD $ Kömür Petrol Doğal Gaz TOPLAM HASAR Çevre Yönetimi

63 AKICI FOSİL YAKIT ÜRETİM/TALEP (Petrol ve Doğal Gaz)
Talep Tahmini Üretim Tahmini Dünya Üretimi/Talebi Çevre Yönetimi

64 KURAKLIK TEHDİTİ VE KÜRESEL AÇLIK -ADALETSİZLİK
Çevre Yönetimi

65 Yasamayan kahramanlardan ve onlarin sahadetlerinin yasayanlarin omuzlarina yiktigi buyuk yuklerden ne kadar cekinsem de bir kehanette bulunmaksizin edemeyecegim. Bunu bir uyari da sayabilirsiniz. Bu gezegende 3 milyari askin insan yasamlarini surdurmek icin gunde 2 dolari bile bulamiyor. Ve dogan her gunle birlikte 40 bin cocuk -yani her saniyede bir cocuk!- suregen aclikla ilintili hastaliklara yakalaniyor. Ariel Dorfman bu makaleyi ABD'de yayimlanan haftalik haber dergisi TIME'in 20. yuzyilin yuz onemli insani arasinda yer verdigi Che Guevara anisina 14 Haziran 1999'da kaleme almisti. Makaleyi Ertugrul Kurkcu Ingilizce'den cevirdi. Çevre Yönetimi

66 Anadolu’da buğday yetişmeyecek mi?
Gıda üretim düzeni bozulacak Örnek olarak; orta kuşak iklim bölgesinde bulunan buğday yetiştirme alanları kutuplara doğru kayacak. Bu durum bir çok ürün için de geçerlidir. Çevre Yönetimi

67 Bizleri bekleyen tehlikelerin gerçekten farkında mıyız?
Açlık, yoksulluk ve hastalıklar Önce adalar, sonra kıyılar sular altında kalacak Çevre Yönetimi

68 Çevre Yönetimi

69 Çevre Yönetimi

70 Çevre Yönetimi

71 Çevre Yönetimi

72 Çevre Yönetimi

73 Çevre Yönetimi

74 Çevre Yönetimi

75 Çevre Yönetimi

76 Çevre Yönetimi

77 Çevre Yönetimi

78 SAVAŞLAR Çevre Yönetimi

79 Çevre Yönetimi

80 Çevre Yönetimi

81 Çevre Yönetimi

82 Çevre Yönetimi

83 Çevre Yönetimi

84 Çevre Yönetimi

85 Çevre Yönetimi

86 ÇÖZÜM ARAYIŞLARI Çevre Yönetimi

87 Sürdürülebilir Kalkınma
Çözüm Yolu Kullanma – Koruma Dengesi çerçevesinde kullanmak ve çözümler ortaya koymak. Sürdürülebilir Kalkınma Çevre Yönetimi

88 Emanete ihanet edildiğini görmek istemiyoruz !
Bu dünya bize atalarımızın mirası değil gelecek nesillerin bir emanetidir. Emanete ihanet edildiğini görmek istemiyoruz ! Çevre Yönetimi

89 Herkesin yapabileceği
bir şeyler var ! Petrol, kömür ve doğal gaz (fosil yakıtlar) kullanımını sınırlandıralım Enerjiyi tasarruflu kullanalım Güneş, rüzgâr ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelelim. Güneş pilli lamba Çevre Yönetimi

90 Herkesin yapabileceği
bir şeyler var ! 1,7 kg Oksijen 2,3 kg CO 2 1 saatte Ormanları koruyalım ve miktarını arttıralım Yetişkin bir ağaç 1 saatte 2,3 kg karbondioksiti alıp 1,7 kg oksijen verir. Plansız ve çarpık kentleşmeye izin vermeyelim Çevre Yönetimi

91 Enerjiyi tasarruflu kullanın
Enerji tasarruflu ampulleri kullanın. Enerji tasarruflu lamba akkor lamba göre % 80 kadar enerji tasarrufu sağlar. Tasarruf ampullerin kullanılması konusunda dünya çapında bir karar alınsaydı ; kömürle çalışan yüzlerce santral kapatılırdı. Buzdolabınızın kapağının iyi kapanıp kapanmadığını kontrol ederek enerji tasarruf edin. Buzdolabınızı güneş alacak yere, soba veya radyatör yanına yerleştirmeyiniz. Yeni bir buzdolabı 8-10 yaşında olandan çok daha az enerji tüketir. Üstü açık sıvı yiyecekler nem oranını arttırarak kompresörün daha fazla çalışmasına neden olur. Çevre Yönetimi Buzdolabına sıcak malzeme koymayınız. Kaynak:

92 Enerjiyi tasarruflu kullanın
Televizyon, bilgisayar, yazıcı, VCD, CD gösterici, gibi elektronik aletleri “bekleme durumunda” (stand-by) bırakmayın. Bu tip enerji tüketimine sızıntı adı verilmektedir ve aletin açık iken harcadığı enerjinin yaklaşık % 5'i kadardır. Energy Star etiketli yeni teknoloji TV ve VCR'lar kayıp enerjiyi %75'e kadar azaltmaktadırlar. Yüksek sıcaklıkta yıkamak yerine ılık veya soğuk suyla yıkamalı, durulama ise soğuk su ile yapılmalıdır. Çok kirli değil Ilık su Çevre Yönetimi Eğer mümkünse çamaşırlar dışarıda güneş ve rüzgardan yararlanarak kurutulmalıdır. Kaynak:

93 Tüketim alışkanlığınızı değiştirin.
Geri dönüşümü mümkün olan şişe ve kutulardaki yiyecek ve içecekleri tüketin. Kağıtları geri dönüşüm çöp kutusuna atın. Çöplerin yüzde 50’si geri dönüşüme uğrasa, daha az karbondioksit gazı açığa çıkar. 5 dakikalık duşla yetinin. Daha az su tüketirsiniz. Damlayan bir musluk ayda 2250 litre, günde 75 litre su kaybına neden olur. Bu suyla yılda 900 kere duş yapılabilir. Çevre Yönetimi Kaynak:

94 Havayı değil binalarımızı ısıtalım.
Binaların yalıtımı ile %25 den %50’ye varan yakıt tasarrufu sağlar. Çatı, kapı ve pencerelerinizin yalıtımını yapınız. Pencereler ve kapılar, ısının dörtte birinin kaybına neden olmaktadır. Çift cam veya ısıcam ısı kaybını yarı yarıya azalmaktadır. Pencere bandı ve süngerler kullanınız. Evinizin dış cephesini koyu renkle boyamak sıcaklığı muhafaza eder. Evinizin duvarlarını yalıtın. Çevre Yönetimi Kaynak:

95 Fosil yakıt tüketiminizi azaltın. Kaloriferin derecesini çok açmayın.
6 8 +ºC 20 Oda sıcaklığını 1°C arttırmak için yaklaşık % 6 oranında daha fazla yakıt gerekmektedir. Oda sıcaklığı 23 °C iken ısı kaybı 100 ise; 22 °C olursa % 6 tasarruf 21 °C olursa % 12 tasarruf 20 °C olursa % 18 tasarruf sağlanabilir. Fazla sıcakta pencereleri açmak yerine radyatör musluğunu kısınız. 2 saat açık duran pencerelerden 50-75 kW/m2 yıl ısı kaybı olduğu söylenebilir. Çevre Yönetimi Oda ısısına duyarlı termostatik vanalar kullanın. Kaynak:

96 Araçlar da fosil yakıt kullanır!
Aracınızı gerekmediği zamanlarda kullanmayın. Toplu ulaşım araçlarını kullanın. Lastiklerinizin hava basınçları düşük ise yakıt tüketimi artar. Gereksiz yere ani fren ve gaza basmak benzin tüketimini % 5 arttırır. Camları açık olarak Saatte 100 Km'lik bir hızla otomobilinizi sürmeniz % 4 aşırı yakıt tüketimine sebep olur. Tatilinizi yakın yerlerde yapın. Böylece kişi başına harcanan yakıt azalmış olur. Mevsim sebze ve meyvesi tüketin. Dış ülkelerden ithal edilen ürünler çok yakıt tüketilmesine neden olur. Çevre Yönetimi Kaynak:

97 YENİ BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARI
1. NÜKLEER REAKTÖRLER 2. GÜNEŞ ENERJİSİ 3. RÜZGAR ENERJİSİ 4. BİYOKÜTLE 5. DENİZ / SU ENERJİSİ 6. JEOTERMAL ENERJİ Çevre Yönetimi

98 YENİ ENERJİ KAYNAKLARININ DEZAVANTAJLARI
1. KESİNTİLİ OLMALARI 2. TÜKETİM MERKEZLERİNDEN UZAKTA 3. YAKIT DEĞİL 4. DEPOLANMAZ (NÜKLEER HARİÇ) 5. TAŞINMAZ (NÜKLEER HARİÇ) SONUÇ: DEZAVANTAJLARI ORTADAN KALDIRACAK BİR BAĞLAYICIYA GEREK VAR Çevre Yönetimi

99 BAĞLAYICI SİSTEMİN NİTELİKLERİ
1. DEPOLANABİLİR OLMALI 2. TAŞINABİLİR OLMALI 3. YAKIT OLMALI 4. EKONOMİK OLMALI 5. YENİLENEBİLİR OLMALI 6. TEMİZ OLMALI SONUÇ: BAĞLAYICI SİSTEM SENTETİK YAKIT OLMALI Çevre Yönetimi

100 YAKIT SEÇİM KRİTERLERİ
Araç yakıtı Enerji çevirim yöntemleri Kullanım verimi Çevreye uyumluluk Güvenlik Ekonomik (efektif maliyet) Çevre Yönetimi

101 Kalkınma – Çevre Koruma Çelişkisi
İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek amaçlı kalkınma ve teknolojik gelişimler yarattıkları çevre sorunları nedeniyle insanın yaşam kalitesini düşürmeye başlamışlardır. Çevre Yönetimi

102 Sürdürülebilir Kalkınma İçin Bütüncül Çevre Yönetimi
Çözüm Yolu Kullanma – Koruma Dengesi çerçevesinde kullanmak ve çözümler ortaya koymak. Sürdürülebilir Kalkınma İçin Bütüncül Çevre Yönetimi Çevre Yönetimi

103 ÇEVRE ve YÖNETİM ÇEVRE YÖNETİM
Bir canlının yaşamını, gelişmesini ve neslini sürdürebilmesine etki eden fiziksel, kimyasal ve biyolojik dış şartlardır. YÖNETİM Birden çok alternatifin bulunduğu ve en iyi alternatifin hangisi olduğuna dair belirsizliğin söz konusu olduğu durumlarda bir veya birden çok amaca ulaşmak için sınırlı kaynak kullanımıyla doğru karar vermekle ilgili bir bilim dalıdır. Çevre Yönetimi

104 ÇEVRE YÖNETİMİ İnsanlar ve doğa arasındaki ilişkilerin yönetilmesidir.
İnsanların yer kürenin doğal kaynaklarına olan talebini, doğanın talebi karşılama kapasitesi ile sürdürülebilir şekilde dengelemeyi amaçlamaktadır. Çevre Yönetimi

105 ÇEVRE YÖNETİMİ (üç aşamalı değerlendirme)
Faaliyetlerin muhtemel etkilerinin değerlendirilmesi (etki değerlendirilmesi) Faaliyetlerden dolayı geçmişte oluşmuş çevresel değişikliklerin ortadan kaldırılması için muhtemel yöntemler (düzeltici faaliyetler) Doğal olayların veya faaliyetlerin çevresel etkilerinin azaltılması için muhtemel yöntemler Çevre Yönetimi

106 ÇEVRE YÖNETİMİNİN ANA BİLEŞENLERİ
Politika:Bilimsel veriler ve çakışan politik ve ekonomik çıkarlarla ilgili değer yargılarına dayanan çevresel amaçları tanımlar. Mevzuat:Politikaların formüle edilmesi uygulanması için araçtır. İdari Yapılanma: Belirlenen çevresel amaçları geliştirmek ve hayata geçirmek için çerçeve ve ortam sağlar. Çevre Yönetimi

107 Konuyla ilgili yasal mevzuat
ÇED Yönetmeliği 16/12/ Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 21/01/ Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 18/03/ Benzin Ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği (2003/17/AT ile değişik 98/70/AT)11/06/ Ambalaj Ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 30/07/ Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin Uygulanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 06/08/ Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği 31/08/ Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 29/09/ Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 05/10/ Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolu Yönetmeliği 07/10/ Yaban Hayatı Koruma ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları İle İlgili Yönetmelik08/11/ Endüstri Bölgeleri Yönetmeliği 16/12/ Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği26/12/ Su Kirliliği Kontrolu Yönetmeliği 31/12/ Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği Yönetmeliği13/01/ Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliği 03/02/ Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 17/02/ Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 31/05/ Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (2002/49/EC)01/07/ Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik 08/07/ Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 22/07/ Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (76/464/ AB) 26/11/ Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği 08/01/ Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (76/160/AB)09/01/ İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik (79/869/AB ile değişik 75/440/AB) 20/11/ Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına Dair Revize Yönetmelik Türkiye'de Koku Emisyonları ve İmisyonları Yönetimi Çevre Yönetimi

108 Taslak Yönetmelikler Büyük Endüstriyel Kaza Tehlikelerinin Kontrolü Yönetmeliği Taslağı Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği - Taslak Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Taslağı STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME YÖNETMELİĞİ İYONLAŞTIRICI OLMAYAN RADYASYONDAN KAYNAKLANAN ELEKTROMANYETİK ALANLARDAN HALKIN KORUNMASINA YÖNELİK YÖNETMELİK Taslağı Çevresel Gürültünün değerlendirilmesi ve yönetimi yönetmeliği taslağı Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Taslağı Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Emisyonlarının Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik Taslağı Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağların Kontrolu Yönetmelik Taslağı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Taslağı KOKU KONTROLÜ Yönetmeliği Taslağı ve Kılavuzlar Hidrofloroklorokarbonların Azaltılmasına Dair Yönetmelik Taslağı Çevre Yönetimi

109 ÇEVRE YÖNETİMİ ÇEVRESEL KARARLARIN ALINMASINDA KATILIMCILAR VE KRİTERLER ÇEVRE YÖNETMELİKLERİNİN TASARIMI VE UYGULANMASI ÇEVRE YÖNETİMİ PROGRAMLARI ÇEVRE PLANLAMADA TAHMİNLER VE DEĞERLENDİRMELER ETKİ DEĞERLENDİRMEDE KULLANILAN TEKNİKLER VE YASAL DÜZENLEMELER Çevre Yönetimi