ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ EGIT215

... konulu sunumlar: "ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ EGIT215"— Sunum transkripti:

1 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ EGIT215
Güz Eğitim Bilimleri Bölümü

2 EĞİTİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
 Sizce ‘Eğitim’ nedir ve hangi süreçlerle ilişkilidir?

3 Bireyin doğumundan ölümüne kadar olan süreç (Erden, 2001)
√ EĞİTİM: Bireyin doğumundan ölümüne kadar olan süreç (Erden, 2001) İnsanları belli amaçlara göre yetiştirme süreci (Fidan ve Erden, 1998) Yaşantılar yoluyla bireyde oluşan davranış değişikliklerinin toplamı Bireyi birey yapan süreç Ülkelerin kalkınmasında rol oynayan en önemli unsur İnsana yüklenen değer İnsanı bilişsel, psikolojik, davranışsal, sosyal gelişimini sağlayan süreç Bilgi, beceri ve değerlerin kuşaktan kuşağa aktarılması Bilinçli, kasıtlı, kültürlenme süreci (Bilinçli/amaçlı yada bilinçdışı kendiliğinden oluşan ve bireysel olan öğrenmeler) (Fidan ve Erden, 1998)

4 EĞİTİM: Bireyin yaşantılarına bağlı olarak ve kendisinde var olan içsel potansiyeli açığa çıkararak, bilgi, beceri ve tutumlar kazanması ya da sahip olduğu bilgi, beceri ve tutumları değiştirmesi sürecidir. (Aşılıoğlu, 2008: 12)

5 Öğrenme Ürünü olmayanlar
Davranış Öğrenme Ürünü olmayanlar Büyüme ve olgunlaşma sonucu ortaya çıkan davranışlar Doğuştan gelen davranışlar (reflex) Geçici davranışlar (hastalık, alkol, ilaç alınım sonu) Öğrenme ürünü olanlar İstendik davranışlar (planlı eğitim & kültürleme sonucu) İstenmedik davranışlar (eğitimin hatalı yan ürünü)

6

7 EĞİTİM Öğretim Öğrenme
ÖĞRETMEN ÖĞRENCİ

8 ÖĞRENME & ÖĞRETME ÖĞRENME
Bireyin çevresiyle kurduğu iletişim ve yaşantıları sonucunda davranışlarında değişiklik meydana getiren ve yaşam boyu sürüp iz bırakan bir süreçtir. Kendiliğinden (yaşantılar) veya yönlendirilmiştir (öğretmen ve okul) Birey: aktif, bilinçli, stratejilerle bilgiyi yapılandırır. Öğrenme ürünü davranışlar 3 türlüdür: Bilişsel Davranışlar  Zihinsel faaliyetlerin önem kazandığı davranışlardır. (problem çözme, okumayı ve yazmayı öğrenmek, çarpım taplosunu söylemek, vs.) Duyuşsal Davranışlar  Çevremizdeki çeşitli nesneler ve olaylara karşı gösterdiğimiz sevme, korkma gibi duygulardır. (derslere olumlu ve olumsuz tutumlarımız) Psikomotor Davranışlar  Bireyin yürüme, kalem tutma, atış yapma, basketbol oynama v.b gibi duyu organları ve kas sisteminin koordinasyonlu çalışmasını gerektiren davranışlardır.

9 ÖĞRETME Okulllarda vs yapılan Bilinçli, kontrollü ve amaçlı
davranış (beceri ve tutum) değişikliğini hedefleyen etkinliktir Öğretim  okullarda yapılan planlı, kontrollü öğretme faaliyetlerinin tümü Öğretim etkinlikleri: hedefler, kapsam, eğitim durumları, değerlendirme

10 Eğitim & Öğretim arasındaki farklar
Her yerde olabilir Süreklidir, yaşam boyu devam eder. Öğretimi de içine alan geniş bir kavramdır. Her türlü bilgi ve deneyimi kapsar. Belli ortamlarla (okul) sınırlıdır. Planlanan zaman dilimiyle sınırlıdır. Eğitimin planlı ve programlı kısmını oluşturur. Eğitimin aracıdır. Önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmak için düzenlenmiş etkinlikleri kapsar.

11 TEMEL KAVRAMLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
Eğitim ve Öğretim  (Amaç) Öğrenme Öğrenme-öğretme etkinlikleri  (Amaç) bilişsel, duyuşsal, devinimsel beceri kazanımı Öğrenme bireyseldir. (Formal ve informal yollarla) Eğitim kavramı öğretim kavramından daha geniş kapsamlıdır. Tüm öğretim etkinlikleri = eğitseldir Tüm eğitim etkinlikleri ≠ öğretim değildir. Öğretim süreci: Öğrenme + Öğretme

12 İLKE, STRATEJİ, YÖNTEM, TEKNİK & ARAÇ-GEREÇ
Karar ve eylemlerin tutarlı biçimde değerlendirilmesine olanak sağlayan ve her türlü tartışmanın dışında genel kabul gören ana kural olarak tanımlanmaktadır. 1. Çocuğa görelik ilkesi 2. Yakından uzağa ilkesi 3. Kolaydan zora, basitten karmaşığa ilkesi 4. Somuttan soyuta ilkesi 5. Bilinenden bilinmeyene ilkesi 6. Yaparak yaşayarak öğrenme ilkesi 7. Güncellik ilkesi 8. Ekonomiklik ilkesi

13 Strateji (Araştırma, Buluş, Sunuş)
Yöntem (öğrenme yolları) (Tartışma, örnek olay) Teknik (Uygulama biçimi) (soru cevap/beyin fırtınası)

14 Strateji: Hedeflere ulaşmak amacıyla, kullanılacak yöntem, teknik, araç ve gereçlerin belirlenmesine yön verecek genel yoldur (ör: buluş oluyla öğretim). Yöntem: Bir konuyu öğrenmek ya da öğretmek için bilinçli olarak seçilen ve izlenen yoldur (ör: tartışma, örnek olay) Teknik: Bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünüdür (ör: soru - cevap, beyin fırtınası) Araç ve Gereç Etkili öğrenmenin sağlanması için kullanılan görsel, işitsel ve görsel-işitsel öğelerdir.

15 Öğretim sürecinin niteliğini artıran değişkenler:
İpucu (işaret/açıklama) Görsel, işitsel destek (ne? niçin? nasıl?) Pekiştirme İstendik olumlu davranış sıklığını İstenmeyen davranış sıklığını Katılım/Katılma Öğrenme-öğretme sürecine aktif katılım Dönüt Öğrenmenin niteliğini artıran yazılı ve sözlü işaret açıklamalar. Düzeltme: Öğrenmede eksikliklerin giderilmesi

16 Eğitim programı, Öğretim programı, Örtük program, Ders programı
?

17 Eğitim Programı (Yetişek/Müfredat)
Öğrencilerin öğretmen rehberliğinde kazandıkları davranışların tümü (Caswell ve Campell, 1935) Eğitilecek bireylere öğrenme yaşantıları kazandırma planı (Saylor et al., 1981) Öğrenme planı : hedef davranışlar, içeriğin seçimi ve örgütlenmesi, öğrenme-öğretme süreci ve hedeflerin değerlenmesi (Taba, 1962) Davranış değişikliği sağlayan süreç ve içerik (Doll, 1986) Sistematik olarak geliştirilen bilgi ve davranış yapılandırılması (Tanner ve Tanner, 1980)

18 EĞİTİM PROGRAMI Bireyde istenilen yönde davranış değişikliği meydana getirmek amacıyla yapılan tüm etkinlikleri gösteren planlardır (öğretim, ders dışı kol faaliyetleri, özel günlerin kutlanmaları, geziler, vs). Okulların temelidir. Dinamiktir. Hazırlanması ve gelirtirilmesi zaman ve güç ister. Sürekli değerlendirilmeli ve yenilenmelidir. Uzman kişiler tarafından hazırlanıp yürütülmesi gerekir. Ülkemizde tüm eğitim programları (üniversiteler hariç) MEB tarafından hazırlanıp TTK tafından onaylanıp uygulanır.

19 EĞİTİM PROGRAMININ DÖRT TEMEL ÖĞESİ
HEDEF (1) (NİÇİN? ) (Amaç, Kazanım) EĞİTİM DURUMLARI (3) NASIL? Öğretme- Öğrenme süreçleri/yaşantıları/fırsatları İÇERİK (2) (NE?) Konu/Kapsam SINAMA DURUMLARI (4) (NE KADAR/NE DÜZEYDE?) Değerlendirme Ölçme ve değerlendirme

20 Program Geliştirme Programın hedef, içerik, öğretme-öğrenme süreci ve değerlendirme öğreleri arasındaki dinamik ilişkidir.

21 Öğretim Programı Eğitim programının amaçları doğrultusunda, belli bir öğretim basamağındaki sınıflarda ve derslerde, belirlenen hedefleri gerçekleştirmeye yönelik olarak, okulda ya da okul dışında planlanan tüm etkinlikleri kapsayan yaşantılar düzeneğidir. Ör: İlköğretim sosyal bilgiler program Öğretim programında bir dersin özel hedefi ve bu özel hedefe ulaşmak için yararlanılacak öğrenme-öğretme etkinliklerini, bir sıra dâhilinde veren kaynaktır. Öğretim programı, öğrencilerin neleri öğrenmelerinin beklenmekte olduğunu belirleyen programdır. Öğrenciye öğretilecek ilgili dersleri içermektedir.

22 Ders Programı Öğretim programı içinde yer alan her bir ders kapsamında ulaşılacak hedeflerin, içeriğin, öğretme-öğrenme sürecinin ve değerlendirme etkinliklerinin programlanmasıdır. Ör: İlköğretim 5. sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı

23 Örtük Program Yazılı ve resmi olarak ortaya konulmayan
öğrencilerin öğretme-öğrenme sürecinde kazanması istenen ve beklenilen bilgiler, değerler, tutumlar vs. dir. Öğrencilere dolaylı olarak öğretilen ders içi ve dışı etkinlikler vs. Okulun sosyal, kültürel, ekonomik, fiziksel çevresiyle oluşan kültürü, inançları, değerleri, vs içerir. Bu öğrenmeler olumlu veya olumsuz olabilir/resmi programla çelişebilir Ör: öğrencilerin sosyal becerilerini geliştirmek için bir rock grubu üyeleriyle karşılıklı soru-cevap ortamı yaratmak.

24 Ders dışı etkinlikler diye de nitelendirilmektedir.
Örtük Program okuldaki sosyal ve psikolojik etkileşimle oluşan yan ve informal öğrenmeleri kapsar. Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç, yetenek ve yaratıcı güçlerini ortaya çıkarmaya yarayan programlardır. Ders dışı etkinlikler diye de nitelendirilmektedir. Resmi programda yer almayan, kast edilerek kazandırılmayan, yazılı olmayan programdır. Okuldaki kültür, iklim, ilişkiler, disiplin anlayışı, kurumdaki bireylerin sahip oldukları inançlar, değerler, tutumlar ile etkileşerek oluşan öğrenmeler okul kültürü ve ikliminden kaynaklanan öğrenmelerdir.

25 Öğretim Hedeflerinin Belirlenmesi Bloom’un Bilişsel alan taksonomisi
Değerlendirme Sentez Analiz Uygulama Kavrama Bilgi

26 Bilişsel alan zihinsel etkinliklerin önemli olduğu hedeflerden oluşmaktadır.
Bu alanda, öğrencilerden zihinsel olarak ortaya koymaları beklenen etkinlikler en basitten (Bilgi) en gelişmişe doğru (değerlendirme) sıralanmıştır. BİLGİ DÜZEYİ Öğrencinin hatırlama davranışını göstermesi → sorunca söyleme veya görünce tanıması. Öğrenci belli bir konuyla ilgili genel terimleri, ilkeleri, özel olayları kısacası konunun temel kapsamını biliyor demektir. Ortaya konulabilecek bilgiler: bir alana özgü bilgiler, kavramlar, olgular, araç-gereçler, alışılar, yönelimler ve aşamalı diziler, sınıflamalar ve kategoriler, ölçütler, yöntem, ilke ve genellemeler, kuram ve yapılar.

27 Örnekler Kan basıncının oluşumu ve ölçüm bilgisi kazanabilme.
Belli kültürler ile ilgili başlıca kuramları hatırlayabilme. Kelimeleri alfabetik sıraya göre listeleyebilme Fen Bilgisi dersinde belli başlı deneylerde izlenilecek sıra bilgisi.

28 Kavrama Konunun anlamı kavranır Açıklayabilme, yorumlayabilme
Örnek verebilme Çıkarımda bulunabilme Çevirme Yorumlama Öteleme

29 Örnekler Sosyal Bilgiler dersinde haritayı okuyabilme.
Türkçe dersinde düzeyine uygun olarak verilen Türkçe bir metni anlayabilme. Sayısal verileri tablo grafiğinde gösterebilme. Beslenmenin temel kurallarına uymamanın doğuracağı sonuçlan kestirebilme. Sosyal bilgiler dersinde belli başlı verileri istenilen anlatım biçimine çevirme.

30 Uygulama Bilinen ve kavranmış olan somut durumlardan faydalanarak soyutlamaların kullanımı söz konusudur. Örnekler Türkçe dersinde yazım kurallarını bir iletişim muhtevasında doğru kullanabilme. Fen Bilgisi dersinde temel doğal olaylarla ilgili bir problemi çözebilme. Ticaret Bilgisi dersinde basit bir monografiyi çözebilme. Topluma karşı ahlâkî görevlerimizi yerine getirmemizin sebep ve sonuçlarını açıklayabilme.

31 Analiz Bir bütünüğn işleyiş ve yapısını öğelerine ayırabilmedir.
Öğelere dönük analiz: Parçaları tanımlayacak zihinsel yeterlilik söz konusudur. İlişkilere dönük analiz: Öğeler arasındaki bağlantı ve etkileşimi ortaya koyma söz konusudur. Örgütleme ilkelerine dönük analiz: Bütünleştirme ilkeleri ortaya konur.

32 Örnekler Türkçe dersinde verilen bir iletişim muhtevasının öğeleri arasındaki başlıca bağıntıları belirleyebilme. Fen Bilgisi dersinde verilen bazı doğal bileşikler içinde bulunan elementleri belirleyebilme. Bir ders planında bulunması zorunlu olan ve olmayan öğeleri ayırt etme. Bir diyetteki beslenmeyle ilgiyi temel ilkeleri bulabilme. Öğretmenlik meslek dersleri arasındaki bağlantıları kurabilme.

33 Sentez Bir bütünü oluşturacak parçaları bir araya getirebilmedir.
Örnekler Türkçe dersinde bir konudaki duygu ve düşüncelerini özgün bir biçimde yazılı olarak anlatabilme Kompozisyon dersinde, bir konudaki duygu ve düşüncelerini özgün bir biçimde ve belli bir edebi türe uyarak anlatabilme. Kıbrıs sorununa ilişkin çözüm önerileri ortaya koyabilme Osmanlı Devletinin yükselme dönemi ile ilgili tez hazırlayabilme. Matematik dersinde sayılar konusu ile ilgili sorulan soruyu farklı bir yolla çözebilme.

34 Değerlendirme Bir sentezin değeri yargılanır. Örnekler
Bir giysiyi, üründe bulunması gerekli öğeler açısından değerlendirebilme. Hazırlanmış ders planını öğretim ilkelerine göre eleştirebilme Ekonomik doktrinleri karşılaştırıp belli ölçütlere göre değerlendirebilme.s

35 Bloom’un Duyuşsal alan taksonomisi
İçselleştirme (Değerlerle nitelemek) Örgütleme Değer verme Tepkide bulunma Alma

36 Duyuşsal Alan: Öğrenmenin duygusal tarafı (hissedilen, tutum, ilgi, sevg vs) üzerine odaklanıp bilgi edinme isteğinden, inançların, fikirlerin ve davranışların birleştirilmesine kadar geniş bir alanı kapsar. ALMA Belirli bir nesne, fikir ve uyarıcının farkında olmak, almaya açıklık ve isteklik, kontrollü ve seçici dikkat. Örnekler: Bir sergideki tablolara dikkatle bakmak. Çevre sorunlarına duyarlılık göstermek. Trafik kurallarına uymanın farkında olma. Edebiyatla ilgili yayınları seçmede dikkatli davranma. Mimari, sanat, döşeme, elbise ve benzerlerindeki estetik etkenlerin farkında olma. Başkaları konuşurken dikkatlice takip etme.

37 TEPKİDE BULUNMA Belirli bir uyarıcıyla ilgilenme, bilinçli tepki verme, tepkide uysallık, isteklilik ve tepkide doyum. Örnekler Bir tarihi eseri ile ilgili tartışmaya katılma. Okul ve trafik kurallarına uyma. Toplumsal projelerde çalışmaya gönüllü olma. Sağlıkla ilgili kurallara uymaya razı olma. Oyun kurallarına uyma. Boş zamanlarında gazete okumaktan zevk alma. Verilen bir görevi itiraz etmeden gereğine uygun olarak yapma. Sabah okula geldiğinde öğretmenlerine ve diğer arkadaşlarına selam verme. Başkalarının sağlığını korumak için sorumluluk alma Kalabalık yerlerde sigara içmeme.

38 DEĞER VERME Bir olay veya olguyu kabullenme, tercih etme, değeri yeğleme, değere adanmışlık (değeri savunma, alışkanlık haline getirme) ÖRNEKLER Netcafe yerine kütüphaneye gitmeyi tercih etme. Günlük hayatta insanlarla yü yüze iletişimin önemini takdir etme. Etkili konuşma yeteneğini geliştirmeye istek gösterme. Demokratik hayatın önemini takdir etme. “Yurtta sulh, dünyada sulh” ilkesini takdir etme. Her türlü eleştiriye, değerlendirmeye açık olma.

39 ÖRGÜTLEME Yeni değerler, yeni duyuşsal örüntüler oluşturma, değeri kavramsallaştırma, değerler sistemi örgütleme. Birey kendi içinde çelişmeyen değerler sistemi oluşturur. ÖRNEKLER İnsanlarla ilişkilerde sorunların giderilmesi için yeni değerler oluşturmaya kararlı olma. Farklı düşünce felsefelerini takdir etme. Problem çözmede planlamanın rolünü benimseme. Hayatta mutlu olabilmek için yeni anlayışlar oluşturmada kararlı olma. Beğendiği bir düşüncenin alt yapısını oluşturan kuramları anlamaya çalışma.

40 İÇSELLEŞTİRME (Kişilik haline getirme)
Özümsenmiş bir değeri, davranış ölçütü haline getirerek, bu değere uygun hayat/yaşam felsefesi oluşturma, genellenmiş örüntü, nitelenmişlik, hizmet etme, değerle tanınma, sürekli yapma. ÖRNEKLER Grup etkinliklerinde işbirliğine uyum sağlama. Kanunlara karşı sorumlu olmayı alışkanlık haline getirme Trafik kurallarına uymayı alışkanlık haline getirme. Dengeli ve tutarlı bir hayat tarzına sahip olma. Çevresinde yardım sever kişiliği ile tanınma.

41 Bloom’un Psikomotor (Devinişsel) alan taksonomisi
Yaratma Adaptasyon (Duruma uydurma/ Uyum) Karmaşık dışa-vuruk faaliyetler/Kompleks tepki faaliyeti Mekanizma (alışkanlık) Kılavuz denetiminde yapma Kuruluş (Hazırlanma) Algılama (Uyarılma)

42 Psiko-motor (Devinişsel) Alan: Zihin-kas koordinasyonunu gerektiren becerilerin baskın olduğu alandır. (Bisiklet sürme, yüzme, dans etme, araba kullanma vs.) Algılama: Davranışı duyu organları yoluyla fark etme, izleme, gözlem yapma, beceriyi algılama, istenilen davranışı gerçekleştimek için vücudu hazır duruma getirme ÖRNEKLER: Yüzme dersinde vücut hareketlerini gözlemleyebilme Bağlamanın nasıl çalındığını algılayabilme Sağlık Bilgisi dersinde ilk yardım hizmetlerini takip edebilme Deney yapabilmek için gerekli olan malzemeleri algılayabilme

43 Kuruluş/Hazırlanma İstenilen davranış için vücudu hazır hale getirme, davranışı yapmak için hazırlanma Örnekler: Yemek hazırlayacak bir aşçının yemek malzemelerini hazırlaması Arabaya binen sürücünün, ayna ve direksiyonu kendine göre ayarlaması Yüzme için vücudu hazırlayabilme Bağlama çalabilme için vücudu hazır duruma getirme Topu potaya atabilmek için vücudu hazır duruma getirme

44 Kılavuz denetiminde yapma
Belirli kriter setlerinden veya modelin takip edilmesi veya verilen komutların rehberliğinde bir bireyin beceriyi icra etmesidir. Başka bir kişinin taklit edilmesini içerebilir. Birey beceriyi kendi başına yapamaz. Ancak bir rehber yardımıyla yapabilir. Örnekler: Öğretmen gözetiminde, bir enstrümanı çalabilme. Maket üzerinde, öğretmenin yardımıyla çizim yapabilme Kitaptaki çizimlerden yararlanarak maket yapabilme. Arkadaşının yardımıyla maket ev kurabilme.

45 Mekanizma/Alışkanlık
Öğrenilmiş bir tepkinin alışkanlık haline geldiği zaman oluşur. Bu düzeyde öğrenci yeterli performansa, güven veya yeterliliğe ulaşır. Öğrenci psiko-motor beceriyi vasat bir şekilde yerine getirebilir. Diğer bir ifade ile söz konusu psiko-motor beceri normal bir biçimde icra edilebilir. Örnekler Bir eseri bağlama ile standartlara yakın biçimde çalabilme. Dinlediği bir müziği amatörce çalabilme. İki tekerlekli bir bisikleti düşmeden sürebilme.

46 Karmaşık dışa-vuruk faaliyetler/Kompleks tepki faaliyeti
Yardım almadan yapma, istenilen nitelikte ve sürede yapma, kendi başına yapma, beceri düzeyinde yapma Örnekler: Belirlenen parkurda sırt üstü/kurbağalama yüzebilme. Bir eseri bağlama ile ezgisine uygun icra edebilme. İstenilen bir hareketi kurallarına uygun yapabilme. Bilgisayarda on parmakla yazı yazabilme.

47 Adaptasyon (Duruma uydurma/ Uyum)
Uyarlama, değiştirme, yeniden organize etme, beceriyi yeni durumlara uygulama, genelleme, transfer etme Örnekler: İlk kez karşılaştığı bir müzik aletini çalabilme. Bir ameliyatta, yeni bir tekniği kolayca uygulayabilme. Yüzme dersinde havuzda öğrendiği becerilerle denizde yüzebilme. Moledikada çalabildiği bir ezgiyi piyanoda çalabilme.

48 Yaratma Yeni bir motor beceri icat etme veya kendine özgün bir psiko-motor ürün ortaya koymadır. Orijinal bir araba yapma. Bir basketbolcunun orijinal bir şut tekniği geliştirip uygulayabilmesi gibi (İnşa etme, tasarlama, yaratma, birleştirme ve yeniden ortaya koyma, üretme) Örnekler: Belli duygu ve düşüncelerin anlatıldığı özgün bir resim yapabilme. Yeni bir yüksek atlama tekniği geliştirebilme. Yeni bir yüzme stili oluşturma. Yeni bir bağlama çalma tekniği geliştirme.

49 Hedefler Nasıl Yazılır?
Hedef cümlelerinin sonunda bilgisi, becerisi, gücü, yeteneği, oluş, ilgililik, farkındalık, hoşgörülük gibi sözcüklerden biri bulunmalıdır ve düzeyi göstermelidir. (İmla kurallarının farkında olma…) Öğretmenin yapacakları hedef olamaz. Hedefler öğrenci davranışına dönüştürülecek ve öğrenme özelliğini belirtecek nitelikte yazılmalıdır. (Öğrenci performansı önemli) Öğrenme sürecine dönük cümleler hedef olamaz. Hedefler öğrenme ürününü ifade etmelidir. (“Zaman yöntemini kullanır” X. “Bir araştırma sürecinde zaman yöntemini kullanabilme” √) Konu başlıkları hedef olamaz. Çünkü bu tür cümleler davranışa dönüştürülemez. (“Okulumuzu tanıyalım.” X. Okul bahçesini oluşturan öğelerin farkına varma √)

50 Hedefler kapsamlı aynı zamanda sınırlı olmalıdır
Hedefler kapsamlı aynı zamanda sınırlı olmalıdır. Hedefler bir yandan davranış grubunu ifade ederken, bir yandan da tek bir özelliği göstermelidir. (Dünyadaki belli başlı iklimler bilgisi) Hedeflerin hangi içerikle ilgili olduğu belirtilmelidir. “Kavramların anlam bilgisi” hedef olamaz. “Türkçe dersindeki kavramların anlam bilgisi.” hedef olur.  Hedefler tamamlayıcı yani bitişik olmalıdır. Bir hedefin bittiği yerde diğer hedef başlamalı. Hedefler iç içe girmemelidir. (“Okul kurallarını bilip, isteyerek uyma.” X. “Okul kuralları bilgisi” ve “okul kurallarına uymaya istekli oluş” şeklinde iki hedeften oluşur √. ) (tek öğrenme ürünü)

51 Hedefler hangi alanla ilgili yazılıyorsa o alanın niteliklerine ve basamaklarına uygun olmalıdır. Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanlarla ilgili hedefler ayrı ayrı yazılmalı. Hedefler birbirini destekler nitelikte olmalı, birbiri ile çelişmemelidir. Dersin, okulun, öğretim kademesinin, milli eğitimin hedefleri arasında tutarlılık olmalı. 

52 Eğitim – Öğretim İlkeleri
Doğruluğu tartışmasız kabul edilen, eğitim –öğretim etkinlikleri sonucunda belirlenen amaçların gerçekleşmesini sağlayacak nitelikleri taşıyan ve eğitim sürecinin yönetilmesine kılavuzluk ederek yönlendiren fikirlerdir. Öğretim kuramlarının dayandıkları felsefeye göre farklı öğretim ilkeleri vardır.

53 ÖĞRETİM KURAMLARI DAVRANIŞÇI KURAM
(uyaran-tepki & pekiştireç) BİLİŞSEL KURAM (anlamlandırma, yeniden yapılandırma ... DUYUŞSAL KURAM (kendine güven, özsaygı, benlik... NÖROFİZYOLOJİK KURAM (görsel işitsel ve duyuşsal...)

54 ÖĞRETİM & ÖĞRENME İLKELERİ

55 1. Çocuğa görelik ilkesi Öğrencinin... yaşı gelişim özellikleri
öğrenme biçimi istekleri gereksinimleri özellikleri yetenekleri öğrenme hızları Hazır bulunuşluğu Motivasyonu Öğrenci ilgileri göz önünde bulundurularak eğitim programları belirlenmelidir.

56 Eğitimin amacı aynı özellikleri taşıyan tek tip
bireyler yetiştirmek ve onları eşitlemek değildir. Eğitimin amacı bireyin sahip olduğu kapasiteyi etkin biçimde kullanmasını sağlamaktır.

57 Aynı sınıf içerisinde öğrenciler arasında farklılıklar olabilir.
Bir öğretmen öğrencileri arasındaki bireysel farklılıkları dikkate alarak öğretim etkinliklerini ona göre düzenlemelidir

58 Öğrenmenin etkili bir biçimde gerçekleşmesi için öğrencinin bedensel, duygusal ve zihinsel yönden öğrenmeye hazır olması gerekmektedir. Öğrenmeye hazır olmayan çocuğa bir şeyler öğretmeye çalışmak kaygı, hayal kırıklığı ve başarısızlık duygusunun gelişmesine neden olabilir.

59 AŞAMALILIK (2, 3, 4) 2. Yakından uzağa ilkesi
Öğretim içeriğinin düzenlenmesi ile ilgilidir. Öğrenci kendi içinde bulunduğu köyü, kasabayı, kenti ve ülkeyi tanımadan başka toplumları, ülkeleri tanıması zordur. Öğrencinin yaşadığı zaman da onun öğrenmesinde etkilidir. Öğrenci bugünü ve içinde yaşadığı çağı anlamadan geçmişi anlayamaz ve geleceği öngöremez.

60 3. Kolaydan Zora, Basitten Karmaşığa İlkesi
Öğretimde işlenecek konular / etkinlikler zorluk açısından derecelendirilmeli. Önce kolay konular / etkinlikler ile başlanmalı daha sonra ise karmaşık ve zor olanlara geçilmelidir. Aksi durumda öğrenci kendine olan güvenini yitirebilir, öğrenme isteği kaybolabilir. Öğrenciye hiçbir zaman başaramayacağı işler verilmemelidir Adım adım, mantıklı küçük adımlarla yapılandırma.

61 Edgar Dale (Yaşantı konisi)

62 4. Somuttan Soyuta İlkesi Piaget’in Zihinsel Gelişim Kuramı
Somut işlemsel dönem 6 – 12 yaş (ilköğretim) Öğrenmede somut nesneler önemlidir. Somutlaştırmayı sağlamak için öğretim ortamında gerçek eşyalar ve modellere ya da resimlere yer verilebilir. Soyut işlemsel dönem 12 – Problem çözme, analiz, sentez, tümdengelim ve tümevarım vs. düşünsel süreçleri içeren etkinliklere yer verilir.

63 5. Bilinenden Bilinmeyene İlkesi
Birey geçmişte öğrendiklerini kullanarak yeni şeyler öğrenir. Bu nedenle çocuğun birşeyler öğrenmesini sağlamaya çalışırken onun bildiklerinden hareket etmek gerekir. Öğretmen, öğretime öğrencinin bildiklerinden başlamalıdır.

64 6. Yaparak Yaşayarak Öğrenme
İşitirim unuturum, görürüm hatırlarım, yaparım öğrenirim. (Çin atasözü) Kalıcı öğrenmeler yaparak yaşayarak gerçekleştirdiğimiz (AKTIF KATILIM) öğrenmelerdir.

65 FAZLA DUYU ORGANINA HITAP ETME
Duyu organlarının öğrenme üzerindeki etkisi Görme : %75 İşitme: %13 Dokunma: %6 Tad alma: %3 Koklama: %3 Eğitimde daha çok duyu organının yer alması öğrenilenleri daha kalıcı hale getirir. * Uygulama fırsatları da sağlanırsa öğrenciler daha anlamlı ve kalıcı öğrenmelerde bulunurlar. * Bu nedenle gezi, gözlem, drama, gösterip yaptırma gibi yöntemlerde yaparak yaşayarak öğrenmeye ağırlık verilmelidir.

66 Philips tarafından yapılan bir araştırmanın Sonucuna göre insanlar

67 7. Güncellik ilkesi Öğretim sırasında öğrencileri
güncel olay ve sorunlarla karşı karşıya getirmek ve yeryüzü olayları ile ilgilenmelerini sağlamak için onlara yaşamın gerçeklerini tanıtmayı amaç edinir.

68 8. Ekonomiklik İlkesi Optimal zaman, emek ve malzeme ile en yüksek verimi elde etmektir. Bireylere öğretim yoluyla kazandırılacak bilgi, beceri ve tutumların en kısa zaman, en az emek, araç-gereç, malzeme ve enerji harcanarak gerçekleşmesi sağlanmalıdır. Eğitim planlı programlı olmalıdır.

69 9. Etkili öğretim-öğrenme süreci için:
Öğretmenin Konu alan bilgisi Pedagojik bilgi ve becerileri Öğretmenlik deneyimi Sağlıklı değerlendirmelerde bulunması gerekir (s. 122).

70 10. Öğretmenin sınıfta: Öğretmen-öğrenci etkileşimini sağlaması (yazılı ve sözlü) motivasyon Öğrencilerden yüksek başarı beklentisinde olması ve bunu ifade etmesi Öğrenci motivasyonunu sağlaması Öğrencileri hedeflerden haberdar etmesi Öğrencilerin kendi öğrenme sorumluluklarını almalarını sağlaması Öğrenmeyi anlamlandırması (Ausubel) Sözsüz, sözel, yazılı dönüt/geribildirim vermesi Öğrencilerin beklenti ve amaçlarına uygun zengin konu içeriğini sunması Öğrencilerin özel iletişim bilgilerinin güveniğine önem vermesi

71 Teknolojiyi öğrenen merkezli stratejlerle kullanması
Anlamlı aralıklı tekrarla öğrenilenin kalıcılığını sağlaması Öğrenilenin hatırlatılmasında ipuçlarını kullanması Olumlu pekiştireçlere yer vermesi Öğrencilerin öğrenilenilen materyalin mantığını anlamalarını sağlaması

72 ÖĞRETİM KURAM VE MODELLERİ
Bir çok defa test edilmiş ve üzerinde bilim insanlarının çoğunun hem fikir oldukları bir gerçeğin ortaya konmasıdır. Ör: Davranışcı Kuram (Pavlovun klasik koşullanma kuramı, Skinner’in edimsel koşullanma kuramı ...) Bilişsel Kuram: (Yapılandırmacılık – Piaget, Vygotsky -, Gagne’nin bilgiyi işleme kuramı, Geştalt kuramı ....) Duyuşsal Kuram (Keller’in motivasyon kuramı...) Nörofizyolojik kuram (Beyin temelli öğrenme kuramı ...)

73 açıklama için kullanılır.
Model: - Doğrudan gözlemleyemediğimiz ya da yaşayamadığımız bir olguyu anlamamızda kullandığımız tanımlayıcı zihinsel resimlerdir (Dorin, Demin ve Gabbel, 1990). * Görülmeyen veya doğrudan uygulanamayan şeyleri anlamak için oluşturulmuş zihinsel resimlerdir (Dorin ve diğerleri, 1990) * Modeller genellikle bir kurama ait uygulamaları açıklama için kullanılır.  ÖR: Carrol’un okulda öğrenme modeli; Dick and Carrey Model

74 Teknik (Uygulama biçimi) (rol oynama/beyin fırtınası)
Kuram (Bilişsel, Davranışçı, nörofizyolojik duyuşsal kuram) Model (Carroll’un okulda öğretim modeli...) Strateji (Araştırma, Buluş, Sunuş) Yöntem (öğrenme yolları) (Tartışma, soru-cevap, drama) Teknik (Uygulama biçimi) (rol oynama/beyin fırtınası)

75 Kuram ve Modeller Okulda Öğrenme Modeli (Carroll)
Tam Öğrenme Modeli (Bloom) Öğretim Durumları Modeli (Gagne) Çoklu Zeka Kuramı (Gardner) Yapılandırmacılık (Piaget, Vygotsky) Beyin Temelli Öğrenme (Caine ve Caine) Probleme Dayalı Öğrenme (Dewey) İşbirlikli Öğrenme (Vygotsky)

76 1. Okulda Öğrenme Modeli (Carroll)
Temeli/Dayanağı: ‘Hızlı ve yavaş öğrenen öğrenciler vardır.’ - ihtiyaç duyulan ZAMAN ve öğrenme olanakları sağlandığı takdirde istenilen düzeyde öğrenme gerçekleşir/hedeflere ulaşılır. öğrenme için harcanan süre ÖĞRENME DERECESİ = f öğrenme için gerekli süre

77 Okulda Öğrenme Modelinin Beş Öğesi
Tam öğrenme gerçekleşebilmesi için gereken zaman miktarıdır. Bazıları yetenekleri sayesinde daha kısa/uzun zaman diliminde öğrenebilirler. 1.Yetenek Yeni bilgiyi öğrenebilmek için gerekli olan önkoşul (öğrenme yeteneklerinin yeterli olması) düzeyidir. Önkoşul öğrenmelere sahip olan daha erken öğrenir. Giriş özellikleri/hazırbulunuşluk 2. Öğretimden yararlanma yeteneği Öğrencinin istekli/güdülenmiş olarak öğrenmeye harcadığı zamandır. Öğrencinin güdülenme düzeyini gösterir. 3. Sebat/Sabır

78 4. Fırsat 5. Öğretimin niteliği
Öğrencinin öğrenmesi için verilen zaman miktarıdır. Öğrenmesi adına ona sunulan fırsat. 4. Fırsat Ek zaman gerektirmeyecek şekilde eğitimin verilmesidir. Öğretime ayrılan sürenin dışına çıkmadan farklı yeteneğe sahip öğrencilere aynı nitelikte öğretim sunmadır. 5. Öğretimin niteliği

79 2. Tam Öğrenme Modeli (Bloom)
‘Bütün öğrencilerre eşit, adil, ve yeterli bir öğrenme ortamı sağlandığında herkes öğrenebilir’ varsayımına dayanıdr. Ek zaman ve öğrenme olanakları sağlandığında bütün öğrencilerin okulda öğretilmek istenen yeni davranışları öğrenebileceğini ileri sürer. (Kılıç, Gündoğdu, Kayabaşı, 2012)

80 Tam Öğrenme Modelinin Temel İlkeleri
Olumlu öğrenme koşulları sağlanmalı, Yeterli zaman ayrılmalı, İpucu, pekiştirme, dönüt ve düzeltme verilmeli, Öğrenci katılımı sağlanmalı, Bir ünite tam olarak öğretilmeden diğerine geçilmemeli, Tam öğrenme ölçütü belirlenmeli. Normal dağılım eğrisi kabul edilmez. Az veya orta öğrenen öğrencilerde tam öğrendiği gerçekleşmez. Öğrenme %90 , alt limit %70.

81 Tam Öğrenme Modelinin Temel Değişkenleri
Bilişsel giriş davr. (%50) * öğrenme ünitesi * bilişsel ürünler * testler * Duyuşsal giriş özel. (%25) * öğretim hizmetinin * duyuşsal ürünler niteliği (%25) * ipucu * etkin kalıtım * pekiştirme * dönüt/düzeltme ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ ÖĞRETİM SÜRECİ ÖĞRENME ÜRÜNLERİ

82 Öğrenci Nitelikleri Giriş davranışları
Bilişsel Giriş D. Ön bilgi Öğrenme stratejisi Öğrenme Stili Problem çözme becerisi vs. Duyuşsal Giriş D. Konuya, öğrenmeye karşı tutum ilgi Kendine güven Akademik benlik ve özgüven

83 Öğretim Hizmetinin Niteliği
Başarının yaklaşık olarak %25 ini açıklamaktadır. Öğreim hizmetinin uygulama süreci: Öğrenme konularının ayrıntılı olarak belirlenmesi Ünitenin öğrenebilmesi için gerekli önkoşulun belirlenmesi Öğrencilerin eksik önkoşul davranışlarının tamamlanması Yeni davranışlar kazandıracak öğretim etkinliklerin düzenlenip uygulanması Konu bitiminden sonra değerlendirme yapılması Yetersiz öğrenme durumunda ek öğrenme etkinliği sağlanmasını içerir.

84 Öğretim hizmetinin niteliğini belirleyen 4 faktör:
İpucu Öğrenci katılımını sağlama Pekiştirme Dönüt-düzeltmedir.

85 Öğrenme Ürünleri Eğer;
Öğrencilerin giriş davranışlarındaki eksiklikler giderilirse, Öğrenme için gerekli zaman verilirse, Öğrenme etkinlikleri iyi planlanır ve uygulanırsa, Tam öğrenme diğer bir deyişle tüm öğrencilerin bireysel farklılıkları en aza indirilerek tümünün öğrenmesi sağlanabilir.

86

87 Tam Öğrenme Modelinin Olumlu Yönleri
Etkinlikler öğrencilerin düzeylerine göre ayarlanabilir. Kazandırılacak davranışlar önceden belli olduğundan; Öğretim etkinliklerinin planlı ve programlı yürütülmesini sağlar. Her öğrenci kendi öğrenme hızında ilerler. Öğrenciler arası eşitliği sağlar. Öğrenci başarısına etki eder. Akademik özgüven ve öğrencinin kendine güveni artar. Öğrencinin bir sonraki ünite için hazırbulunuşluğu olur. Öğrenciye ihtiyacı olduğu kadar zaman verilir. Süreç öğrenci düzeyine göre ayarlanabilir.

88 Tam Öğrenme Modelinin Sınırlılıkları
Bireysel farklılıkların yoğun olduğu gruplarda çok zaman alıcı olması Yavaş öğrenen öğrencilerin hızlı öğrenen öğrencileri engellemesi Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur Her öğrencinin belirlenmiş hedefleri tam olarak gerçekleştirmesine dayalı olduğundan bireysel farklılıkları dikkate almaması Öğretmenlerin iş yükünü ve maliyeti artırması

89 Örnek olay: Okul müdürü öğretim yılının başında bütün öğrencilerin, eğitim programının işaret ettiği kazanımlara erişmeleri için öğrenme ortamlarını en iyi şekilde düzenlemiş, gerekli araç-gereçleri sağlamıştır. Öğretim yılı başında öğrencileriyle etkili iletişim kurabilmeleri konusunda ve uygun koşullar sağlandığında hemen hemen her öğrencinin öğrenebileceğini vurgulamak için öğretmenlerle seminerler düzenlemiştir. Öğretim yılı süresince de öğrenci öğrenmelerini izleme değerlendirmeleri yaptırmış ve öğrenmeyi olumsuz yönde etkileyen bütün etkenleri ortadan kaldırmaya çalışmıştır.

90 3. Öğretim Durumları Modeli (Gagne)
Dayandığı varsayımlar: Birbirinden farklı öğrenme türleri vardır. Öğrenme birbiirne dayalı aşamalı bir süreçtir ve örüntüler şeklinde gerçekleşir. Farklı öğrenme ürünleri vardır dolayısıyla farklı öğretme-öğrenme stratejilerinin kullanılması gerekir. Öğrenci etkin bireysel yaşantılar yardımıyla yaşayarak öğrenir.

91 Öğrenme sürecinde kazanılan beş temel davranıştan söz edilir.
1.Zihinsel beceriler 2.Sözel beceriler 3.Psiko-motor beceriler 4.Tutumlar 5.Bilişsel stratejiler * Okul öğrenmesi için en önemli zihinsel becerilerdir.

92 Zihinsel becerilerin aşamalılığı...
Basitten karmaşığa doğru öğrenme türleri (Gagne hem davranışçı hem de bilişsel kuramcıların getirdiği bir çok ilkeyi modelinde kullanmıştır.)

93 Gagne’in Öğrenme Ürünleri Taksonomisi
Dikkat sağlama ve motivas yon Amaçlar dan haberdar etme Önceki bilgi ve becerilerin hatırlanma sı Uyarıcı materyallerin sunulması Öğrenci ye rehberlik etme Davranışı ortaya çıkarma Dönüt verme Öğrenilenleri değerlendirme Öğrenilenin kalıcılığını ve geçişi sağlama Gagne’in Öğrenme Ürünleri Taksonomisi Rober Gagne’ye göre etkili öğrenmeyi sağlayacak 9 basamak vardır.

94 Öğretime faaliyetlerinin öğrenme ile ilişkisi
Öğretme Olayları 1. Dikkati sağlama 2. Amaçlar dan haberdar etme motivasyonu harekete geçirme 3. Önceki bilgi ve becerilerin hatırlanması 4. Uyarıcı materyallerin sunulması 5. Öğrenciye rehberlik etme Öğrenme Olayları Dikkati verme Yönetici-kontrol mekanizmanın harakete geçmesi (Expectancy) Daha önce öğrenilmiş bilgileri usun süreli bellekten kısa süreli belleğe getiirme Seçici algı için önemli noktaların görülmesi Bilgiye anlam verme ve kodlama

95 6. Davranışı ortaya çıkarma
7. Dönüt verme 8. Davranışları değerlendirme 9. Kalıcılığı ve transferi sağlama Davranış oluşturucuların harakete geçirilmesi Pekiştirmeyi oluşturma Geri getirme mekanizmasını harakete geçirme ve Pekiştirmeyi mümkün kılma Geri gerirme mekanizması için ipuçları ve stratejileri sağlama ve harakete geçirme

96 4. Çoklu zeka kurami (Gardner)

97 Çoklu zekaya göre düzenlenen bir öğretim sürecinde sekiz boyut da aynı önemde ele alınmalıdır. Nedenleri: bireylerin öğrenmede ağırlıklı olarak kullandıkları zeka boyutlarına hitap etmek, diğer bir ifadeyle öğrenmelerini kolaylaştırmak ve daha etkin kılmak. Gelişmeyen zeka boyutlarını eğitimle geliştirmek. Öğretim sürecinin birden fazla duyu organına hitap etmesini sağlamak.

98 Örneğin: Amaç: ‘Tek’ ve ‘çift’ sayıları kavrayabilme
‘Tek’ ve ‘çift’ sayılarla bir hikaye anlatılır. ‘Tek’ ve ‘çift’ sayıları gösteren kartlarla sınıf önünde sıralanılır. Tahta önüne sıralanan öğrencilerle toplama çıkarma yapılır. ‘Tek’ ve ‘çift’ ritmik olarak bir şarkı ezgisi yapılır. ‘Deve’, ‘cüce’ oyunu ‘tek’ ‘çift’ olarak oynanılır. Sınıf gruplara bölünüp ‘tek’ ‘çift’ kartları çekilerek oyun oynanır. Bir sayı olmak isteseydiniz hangisi olurdunuz? niçin? Her öğrenciden cevap alınır. Okul bahçesinde ağaç, çiçek ve nesneler ‘tek’ ve ‘çift’ olarak gruplandırılır.

99 Çoklu Zeka Kuramının Avantajları
- Bütün zekalara eşit önem verilir. - Tüm zeka alanlarını geliştirecek materyaller kullanırılır. Bütün zekaların geliştirilmesine önem gösterilir. Bireysel farklılıklara değer verilmesini ve geliştirilmesini sağlar. Öğrencilerin hatırlama, düşünme, problem çözme, akademik başarısını artırır. Öğrencinin kendine güzen duygusunu geliştirir. Tüm öğrencilere eşit öğrenme olanağı sağlar. ...

100 Çoklu Zeka Kuramının Sınırlılıkları
Bütün zekalara eşit önem vermeyebilir. Tüm zekaların tek derste ele alınması zordur (zaman faktörü) Tüm zekalara göre materyal hazırlamanın maddi boyutu vardır.

101 YAPILANDIRMACI ÖĞRENME KURAMI (Piaget & Vygotsky)

102 Yapılandırmacı öğrenme kuramının temel ilkeleri:
Öğrenme aktif bir süreçtir. Bilgi öğrenci tarafından aktif olarak yapılandırılır. Bilgi keşfedilmez, yaratılır. Bilgi kişisel ve duruma özgüdür. Bilgi sosyal bağlamda yaratılır. Öğrenme, dünyayı anlamlandırma sürecidir.

103 Öğrenme, öğrencinin çözeceği anlamlı, açık uçlu, çözümü güç problemler gerektirir.
Önceki öğrenmeler ve inançlar yeni yapılandırılacak bilgiyi etkiler. Öğrenme gelişimseldir, öğrenen merkezlidir ve süreklidir.

104 Bilişsel Yapılandırmacılık
Piaget bilginin bireyin çevresi ile aktif etkileşimi sırasında ortaya çıktığını varsayar. Bu teori, özümleme, uyma, dengeleme süreçlerini içermektedir. Birey karşılaştığı yeni durumu eski bilgi ve deneyimi yardımıyla tanımaya yani özümlemeye çalışır.

105 Sosyal Yapılandırmacılık
Temel Noktalar: Vygotsky’ye göre, Bilgi çok önemlidir; bilgi iki ya d daha fazla kişi arasındaki etkileşimle oluşturulur. Öz düzenleme, sosyal etkileşimlerde meydana gelen eylemlerin ve işlemlerin içselleştirilmesi aracılığıyle geliştirilir. İnsan gelişimi, araçların (dil, semboller, matematik, sanat vs) kültürel aktarımı ile gerçekleşir. Dil en önemli araçtır. Öğrenme ve gelişim sosyal bir etkinliktir.

106 Yapılandırmacı Öğrenmenin oluşması için gerekli önkoşullar
Anlam çevreyle etkileşim içinde gerçekleşmektedir Bilişsel çelişki öğrenmenin uyarıcısıdır. Bilgi, sosyal etkileşimden ve bireysel anlam çıkarmakn oluşur

107 Yapılandırmacı Öğrenme-Öğretim süreci adımları (5E Modeli)
GİRİŞ (ENGAGE) KEŞFETME (EXPLORE) AÇIKLAMA (EXPLAIN) DERİNLEŞME (ELABORATE) DEĞERLENDİRME (EVALUATE)

108 Yapılandırmacılık (Avantajları)
Öğrenme daha anlamlı ve kalıcıdır. Öğrenilenin kolay transfer edilir. Birey kendi öğrenmesinden sorumludur Üst düzey düşünsel beceriler gelişir. Gerçek hayattaki problemler daha kolay çözülebilir. Öğrencilerin iletişim becerileri gelişir. Öğrenciler konulara farklı açılardan bakabilmeyi öğrenir. .....

109 Yapılandırmacılık (Sınırlılıklar)
Hazırlık aşaması ve süreç zaman alır. Bilgi oluşturma süreci özneldir. Öğrenilenin değerlendirilmesi zordur. Zengin materyalin varlığı şarttır. Kalabalık sınıflarda güç olabilir. ....

110 6. Beyin Temelli Öğrenme (Caine ve Caine)
Nörofizyolojik kuram (Hebb) ‘HER BEYİN TEKTİR.’ Öğrenme ve bellek sistemleri ‘limbik sistem’de gerçekleşir. Beyin temelli öğrenme, öğretime gelişimsel ve sosyo-kültürel açıdan bakan, insan beyninin yapısı ve fonksiyonları üzerine temellendirilmiş bütüncül bir yaklaşımdır (Demirel, 2005).

111 Beyin Temelli Öğrenme nasıl gerçekleşir?
Amaç: Bilginin anlamlı öğrenilmesidir (ezberlenmesi değil). Bu üç etkileşimli elemanın varlığı ile gerçekleşir. 1 ) Rahatlatılmış uyanıklık 2 ) Derinlemesine daldırma 3 ) Aktif süreçleme 111

112 Beyin temelli öğrenme ilkeleri
Beyin paralel işlemci olarak çalışır. İnsan beyni bir çok işi aynı anda yapar. Öğrenmeye bütün fizyolojik süreçler katılım gösterir. Anlam arayışı doğuştan getirdiğimiz bir özelliktir. Anlam arama örüntüleme yoluyla ortaya çıkar. Örüntüleme bilginin anlamlı bir biçimde örgütlenmesi ve sınıflandırılması olarak tanımlanır. Örüntülemede duygular (emosyon) önemli yer tutar.

113 Beyin, parçaları ve bütünleri aynı anda işler
Beyin, parçaları ve bütünleri aynı anda işler. Nörolojik açıdan sağlıklı bir kişide iki yarımküre birbiriyle etkileşim içerisindedir. Öğrenmede hem dikkat hem de algı süreçleri önemli rol oynar. Öğrenmede bilinçli ve bilinçsiz süreçler vardır. Öğrenme süreçlerinin bir kısmı bilinç düzeyinde, bir kısmı bilinçdışı düzeyde gerçekleşir.

114 İki türlü bellek vardır: Uzamsal bellek sistemi & ve mekanik öğrenme sistemler kümesidir.
Öğrenme gelişimseldir. Öğrenmeyi araştırma ve uğraşma süreçleri geliştirirken, stres ve tehdit geriletir. Her beyin benzersiz ve tektir.

115  Beyin temelli öğrenme Kuramı öğretme-öğrenme ortamına nasıl uygulanmalı?
Öğrenme fizyolojik bir süreçtir. (Öğrenci, beslenme, spor, stresi kontrol etme, uyku vs. Konusunda bilinçlendirilmeli) Her öğrenci tektir, özgündür. (Bireysel farklılıklara özen gösterilmeli) Dikkat çekici öğrenme ortamı sağlanmalıdır. Anlamlandırma ve örgütleme stratejileri kullanılmalıdır. (Ön bilginin yeni bilgiyle ilişkilendirilmeli)

116 Ortamdaki uyarıcılar öğrenmeye katkı sağlamalı
Korku ve kaygı olmamalı Her öğrenci göz önüne bulundurulup, öğretim bireyselleştirimeli Bilgi-duygu-eylem birlikteliği sağlamalı Problem çözme gibi alışkanlıklar kazandırmalı Öğretmen-öğrenci etkileşimi öğrencinin öz-saygı ve güven duygularını artırmalı Bütün ve parça etkileşim içinde aynı anda verilmeli

117 7. Probleme Dayalı Öğrenme (Dewey)
PDÖ gerçek hayattta karşılaşılan sorunları tanıma öneminin farkında olma sorunun nedenini anlama sorunu çözme olası sorunları önceden giderme düşüncesinden hareket eder.

118 - PDÖ gerçek yaşamla ilişkili problem durumları üzerinde, problem çözme ve eleştirel düşünme gibi becerileri kullanarak, belirlenen hedeflere ulaşması sürecidir.

119 PDÖ Adımları 1. problemin farkına varılması Problemin tanımlanması
Problemle ilgili bilgi toplama Olası çözümlerin oluşturulması Veri toplama Verinin analiz edilmesi ve değerlendirilmesi Sonuç ve genellemelere varma, raporlaştırma

120 PDÖ Avantajları Öğrencileri öz denetimi gelişir.
1. Öğrenci merkezliliğe dayanır. Öğrencileri öz denetimi gelişir. Olaylara çok yönlü bakışı geliştirir. Problem çözme becerilerini geliştirir. Aktif katılımı sağlar. Üst düzey düşünme becerielrini geliştirir. Uygulama ve teoriyi birleştirir. Öğrenmeyi güdüler Zaman yönetimini, dikkati geliştirme, veri toplama ve analiz becerilerini geliştirir. Yaşam boyu öğrenmeyi sağlar.

121 PDÖ Sınırlılıkları 1. Öğrenmeyi değerlendirmek zordur.
Tüm derslerde uygulamak zordur. Zengin materyal ve araştırma olanakları gerektirir. Bireysel farklılıklardan dolayı zaman gereksinimi farklı olabilir. Problem çözümü önceleri zor olabilir. Öğretmenlerin stiline uygun olmayabilir. Kalabalık sınıflarda uygulamada zorluk çıkabilir. .....

122 8. İşbirliğine ayalı Öğrenme (Vygotsky)
Ortak öğrenme amaçlarını gerçekleştirmek üzere öğrencilerin küçük gruplar halinde işbirliği içerisinde birlikte çalışması esasına dayalı interaktif bir öğrenme-öğretme metodudur. (Kubaşık öğrenme) Verilen bir görevin “gruptaki bütün üyelerin çabalarıyla” tamamlanması demektir.

123 İşbirliği için gerekli şartlar
Grup ödülü/ortak ödül Olumlu bağımlılık Bireysel değerlendirme Yüz yüze etkileşim Sosyal beceriler Grubun değerlendirilmesi Eşit başarı fırsatı

124 İşbirliğine dayalı öğretim teknikleri
* Takım-oyun-turnuva tekniği Öğrenci takımları – başarı grupları tekniği Ayrılıp birleştirme tekniği (JİGSAW) Karşılıklı sorgulama/tartışma grubu tekniği İşbirliğine dayalı birleştirilmiş okuma ve kompozisyon

125 İDÖ Avantajları 1. Uygulaması kolaydır.
2. Düşük yetenekli öğrencilere problem çözme ve üst düzey düşünme becerileri kazandırır. 3. Başkalarının fikirlerine saygılı olmayı kazandırır. 4. Hoşgörülü olma, empati kurma yeteneğini kazandırır. 5. Tartışmayı öğretir. 6. Demokratik yaşam alışkanlıklarını kazandırır. 7. Eğitimi ve öğretimi eğlenceli hale getirir. 8. Öz saygı ve öz yeterlilik duygularını geliştirir. 9. Grup içerisinde işbirliği, sorumluluk, paylaşma gibi değerleri geliştirir. 10. Başarı ve başarısızlık grup üyeleriyle paylaşılır. 11. Öğrencileri aktif hale getirir.

126 İDÖ Sınırlılıklar 2. Grup öğrenmeye karşı gelebilir.
1. Sorumluluk paylaşıldığı için zamanın boşa geçme riski vardır. 2. Grup öğrenmeye karşı gelebilir. 3. Yıkıcı tartışmalar yaşanabilir. 4. Güveni az olan öğrenciler gruba ait olmakta zorlanabilirler. 5. Sorumluluk taşımayanlar, öğrenmek isteyenleri engelleyebilirler. 6. Daha yetenekli öğrenciler daha az beceri gösterebilirler. 7. Üst düzey yetenekli öğrenciler grup üstünde baskı oluşturabilirler.

127 ÖĞRETİM STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

128 Öğretim Stratejileri 1. Alış/Sunuş Yoluyla Öğrenme (Ausubel) 2. Buluş Yoluyla Öğretim (Jerome Bruner) 3. Araştırma - İnceleme Yoluyla Öğretim (Dewey)

129 1. Alış/Sunuş Yoluyla Öğrenme
A/S YÖ Kurucu AUSUBEL Hedef BİLME DÜZEYİ Öğrenme temel kavam etrafında düzenlenir Kendine sunulanı ALMA Öğretmen merkezli Tümden gelim (genelden özele)

130 Örgütleme/Anlamlandırma
Açıklayıcı örgütleyiciler Karşılaştırıcı örgütleyiciler Kavram haritaları

131 Heyecan Kaybının Nedenleri
Yöntemler Donanım Spor donanım eksikliği Not tutma Sıkıcı ev ödevleri Kimi öğretmenlerin kurşun kalem ısrarı Çok fazla ev ödevi Ağırlıkların eksikliği Sanat ve bilgisayar için para istemesi Tekrarlar Zor ev ödevi Kötü basketbol olanakları Güvenlik gözlüğü eksikliği Sınıftan atılma Devamsızlıktan not kırılması Donanımın eski olması Öğrencilerin öğrenme heyecanı kaybı Kirli dağınık ortam Anlamsız ısrarlar Çok sessiz ortam Kabalıklar İşe yaramaz Küfür edilmesi Sıkan öğretmeler Yok İhmal edilmek Öğle yemeği için yer bulamama Kalemsizlik İsim takma Zorluk çıkaranlar Eski olması Hırsızlık Bozulmuş Bir günde dört test Anlayamama Oyunlar için yetersiz Çevre İnsan Malzeme Heyecan Kaybının Nedenleri Balık Kılçığı Şeması

132 Sıralı Şema İnceleme Sorgulama Okuma Tekrar Etme Gözden Geçirme
İSOT G Okuma Stratejisinin Basmakları Duyusal Devinim Dönemi İşlem Öncesi Dönem Somut İşlemler Dönemi Soyut İşlemler Dönemi Bireyin Zihinsel Gelişim Dönemleri

133 Aşamalı Şema Bilgi İşleme Sistemi Bilgi Depoları Bilişsel Süreçler
Bilgisi Duyuşsal Bellek İşleyen Bellek Uzun Süreli Bellek Dikkat Algı Tekrar Kodlama Geri Getirme Bilgi İşleme Sisteminin Bileşenleri

134 Örümcek Şema Konu / Kavram Ana Düşünce Ana Düşünce Ana Düşünce

135 Ağaç Şeması Ülkenin Adı Coğrafya Büyük Şehirler İthal Ürünleri
Meslekler İhraç Ürünleri Yönetim Gelenekler

136 Örümcek Şema Sosyal Zeka Uzamsal Sözel Zeka Mantıksal Zeka Alanları
İçsel Zeka Bedensel Müzikal Zeka Görsel Zeka İnsanda Zeka Alanları

137 Akış Şeması Yumurtalı Ekmek Pişirme Bitiş Ekmeği bir yüzü kahverengi
oluncaya kadar kızart Ekmeğin öteki yüzünü çevir Tavadan al Tabağa koy ve servis yap Hayır Ekmeğin her iki yüzü kahverengi oldu mu? Evet Başlama Yumurtayla sütü birlikte çırp Bütün malzemeler tamam mı? Tavaya yağ ekle Tarifi oku Tavayı ısıt Tavadaki yağ cızırdadı mı? Gerekli malzemeleri dükkandan al Batırdığın ekmeği ısıtılmış tavaya koy Ekmeği yumurta karışımının içine batır Akış Şeması Yumurtalı Ekmek Pişirme

138 Çizelge Eski ve Yeni Öğretim Anlayışlarının Karşılaştırılması
Eski Öğretim Anlayışı Yeni Öğretim Anlayışı Bilgi Öğretmen tarafından öğrencilere aktarılır. Öğretmen ve öğrenciler tarafından birlikte oluşturulur. Öğrenci Öğretmenin bilgisiyle doldurulması gereken “boş bir kutu” olarak algılanır. Kendi bilgisinin oluşturucusu, bulucusu ve transfer edicisi olarak algılanır. Amaç Öğrencileri belli kategorilere göre sınıflandırmak ve düzeylendirmek temeldir. Bütün öğrencilerin performanslarını, becerilerini ve yeteneklerini geliştirmek temeldir. İlişkiler Öğrenciler arasındaki ve öğretmen ile öğrenciler arasındaki ilişkiler formaldir. Öğrenciler arasındaki ve öğretmen ile öğrenciler arasındaki ilişkiler informaldir. Sınıf Ortamı Sınıf ortamı, rekabetçi ve bireyselci bir yapıdadır. Sınıf ortamı, işbirlikçi bir yapıdadır. Sınıf İklimi Öğrencilerin belli bir düzene uyumu temeldir. Öğretimde bireysel farklılıkların gözetilmesi temeldir. Öğretim ile İlgili Varsayım Öğretim süreci, basit bir yapı görünümündedir ve “alan bilgisine sahip her uzman öğretebilir” anlayışı egemendir. Öğretim süreci, karmaşık bir yapıya sahiptir ve öğretmenin yoğun bir öğretmenlik mesleki yetişimini gerektirir. A. Saban’dan (2000) uyarlanmıştır.

139 A/S YÖ aşamaları Ön organize edicilerin (örgütleyicilerin) sunulması (başlangıç) Öğrenilecek yeni konunun, materyalin sunulması (gelişme) Bilişsel yapının güçlendirilmesi

140 I. Ön Organize Edicinin Sunulması
Dersin amacının açıklanması Organize edicinin sunumu Organize ediciyi tanımlanması Uygun olan yerlerde örnekler verilmesi veya şekillerle anlatılması Öğrencilere tekrar ettirilmesi

141 II. Öğrenilecek yeni konunun, materyalin sunulması
Bilgi biriminin sunumu Bilgi biriminin özelliklerinin sıralanması Bilgi biriminin organize edicilerle ilişkilendirilmesi

142 III. Bilişsel yapının güçlendirilmesi
- Konu içeriğine eleştirel bir bakış açısı getirilmesi Farklı tanımlama ve düşüncelerin açıklanması Öğrencilerden örnek durumlar istenmesi Öğrencilerden örnek olmayan durumlar istenmesi Örneklenen ve tanımlanan bilgi birimini cümle, parça gibi bütün bir yapıda kullandırarak tekrar ettirilmesi

143 S/A YÖ Özellikleri 1. Öğretmen-öğrenci arasında yoğun etkileşim gerektirir. 2- Sunuş yoluyla öğretme, soyut kavramların anlamlı hale getirilmesi için bol örnek vermeyi, resimlerle, şemalarla somutlaştırmayı ; kısaca tüm duyu organlarına hitap eden uyarıcıların kullanılmasını gerektirir. (kavramların,ilkelerin somut yollarla ve anlamlı bir biçimde öğrenilmesine yardım eder. (Kavram haritaraları) 3- Sunuş yoluyla öğretme, genelden → özele doğru hiyerarşik bir yol izler.Daha sonra ayrıntılar temel çerçevenin içine yerleştirilir. 4- Öğrencilerin önce ve yeni öğrendikleri arasında yatay ve dikey ilişkiler kurması sağlanarak anlamlı öğrenmeleri gerçekleştirilir. (Örgütleyiciler)

144 S/A YÖ Üstün yönleri * Açıklama gerektiren her konuda kullanılabilir.
Uygulaması kolaydır. Bilgi düzeydeki hedeflerin kazanımında etkilidir. Açıklama odaklı olduğu için bilgide yanlış anlamalar olmaz. Zaman açısından ekonomiktir. Belli bir konuda ön öğrenmeler yetersiz olduğu durumlarda etkilidir. Dersin giriş kısmında etkilidir. .....

145 S/A YÖ Sınırlılıkları Öğretmen merkezlidir.
Ezbere dayalı ve yüzeysel öğrenmeler gerçekleşebilir. Öğrenciler tam anlamıyla aktif değildir. Yaratıcılığı ve bağımsız düşünceyi sınırlandırabilir. Üst düzey hedeflerin (analiz-senez vs) gerçekleşmesinde etkili değildir.

146 2. BULUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM (BYÖ)
Yapılandırılmış Y. Bilgiyi öğretmen yapılandırır. Yapılandırılmamış Y. Bilgiyi öğrenci yapılandırır.

147 BULUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM (BYÖ)
Öğrenci merkezli (Ögrn.aktif) Kavrama, uygulama, analiz, sentez Bilgi keşfedilir (araştırma, inceleme, problem çözme) Öğretmen rehberdir Örnekler + İlke & genellemeler → tüme varım Öğrenci = bilim adamı (merak & keşfetme isteği var) Kurucu BRUNER

148 BYÖ Aşamaları Öğretmen örneği sunar. Öğrenci örneği tanımlar.
Öğretmen ek örnekler sunar. Öğrenci örnekleri tanımlar ve önceki örneklerle ilişkilendirir. Öğretmen ek örnekler ve örnek olmayanlar sunar. Öğrenci örnekleri karşılaştırır ve örnek olmayanları belirler. Öğrenci örnekleri ilişkilendirir ve yorumlar. Öğrenci tanımlara, ilke ve genellemelere ulaşır. Öğrencilerden ek örnekler istenir.

149 BYÖ ‘nün kullanıldığı durumlar
Kavrama ve daha üst düzey hedeflerin gerçekleştirilmesinde İlke ve genellemlere öğrencinin ulaşılması istenen durumlarda Derslerin geliştirme boyutunda kullanılır.

150 BYÖ’nün avantajları Öğrencinin merak duygusunu uyandırıp güdülenmişlik düzeyini artırır. İlke ve genellemelere ulaşma sürecinde birey aktif, bu kalıcı öğrenmeyi sağlar. Bireysel öğretim olanağı sağlar Üst düzey bilişsel hedef davranışlarının kazanılmasında etkilidir. Problem çözme becerisini geliştirir. Bağımsız öğrenme becerilerini geliştirir. Dersin gelişme bölümünde etkilidir. Öğrencilerin ilgi ve dikkatleri üst düzeydedir. Öğrenme süreci zevkli ve eğlencelidir

151 BYÖ’nün sınırlılıkları
* Uzun zaman gerektirir Kalabalık sınıflarda etkisi azdır Bireysel farklılıklar süreci olumsuz etkileyebilir Gerekli araç gerece ulaşılamayabilir Her konuda kullanılamayabilir (olguların öğretiminde) Maliyeti yüksektir

152 3. Araştırma - İnceleme Yoluyla Öğretim
A-İ YÖ Problem çözme yaklaşımı Üst Düzey Düşünem Becerileri Öğrenci merkezli Dewey Öğretmen rehber

153 A-İ YÖ süreci 1. Problemin hissedilmesi, tanımlanması 2. Denencelerin kurulması 3. Verilerin toplanması 4. Verilerin analizi ve denenecelerin sınanması

154 A-İ YÖ Üstün Yönleri 1. Problem çözme becerilerini geliştirir 2. Bağımsız düşünme ve bilimsel düşünme becerilerini geliştirir. 3. Problem çözme (bilimsel düşünme) adımları gerçek hayattaki sorunların çözümünde kullanılır. 4. Tümdengelim, tümevarım (hipotetik dediktüf) akıl yürütme süreci gelişir. 5. Dersin sonuç kısmında etkilidir. 6. Yaparak yaşsayaral öğrenme olanağı sağlar. 7. Üst bilişsel davranışları kazandırır. 8. Bilimsel düşünme alışkanlığı kazandırır. ....

155 A-İ YÖ Sınırlılıkları Uzun zaman alır.
Sınıf dışı çalışmalar gerektirir. Araştırmanın sınırı iyi çizilmezse hedeflerden sapabilir. Her konunun öğretiminde kullanılmaz. Önkoşul öğrenmelerin eksik olduğu durumlarda kullanıulmaz. Kalabalık sınıflarda etkili kullanılamaz.

156 Hedef, Strateji, Yöntem ve Teknik İlişkisi

157 ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Yöntem:
Öğretim yöntemi, öğrencilere kazandırılacak davranışların belli bir plana ve düzene göre yapılmasını sağlayan yol olarak tanımlanır. Sınıf içinde öğretmenin kullanacağı yöntem seçimini belirleyen farktörler şunlardır (Yalın, 2003): Kazandırılacak davranışlar, konunun özelliği Sınıftaki öğrenci sayısı, hazır bulunuşluk düzeyi Zaman Öğretim Ortamı, sınıf/grubun büyüklüğü Araç-gereç durumu Öğretmenin yeterliliği ve tutumu ÖR: Anlatım, drama, gösterip yaptırma, işbirliğine dayalı öğretim, örnek olay, probleme dayalı öğretim, proje geliştirme (Güyer, 2011)

158 ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ 1. Anlatım 2. Etkileşimli anlatım 3. Tartışma
4. Örnek olay incelemesi 5. Problem çözme 6. Proje temelli öğretim 7. İşbirliğine dayalı öğrenme 8. Gösterip yaptırma 9. Karşılıklı öğretim

159 3. Tartışma Teknikleri Sempozyum Panel Zıt panel Münazara Forum
Seminer

160 9. Karşılıklı öğretim Okunan parçanın içeriği hakkında öğretmen ve öğrencinin etkileşim ve diyalog halinde (aktif olarak) olması Amaç: Kavram hakkında sorular üretmek Metni özetlemek Önemli noktalara açıklık getirmek Metindeki ipuçlarından ya da konuyla ilgili önceki bilgilerden, takip eden konuyu tahmin etmek

161 Öğretim Teknikleri 1. GRUPLA ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Soru-cevap Rol oynama
Drama Yaratıcı drama Benzetim/simülasyon Beyin fırtınası Mikro-öğretim Altışapkalı düşünme Deney

162 Soru-cevap - Sokrates Yöntemi Alt düzey sorular Üst düzey sorular
Bilişsel bellek soruları Birleştirme soruları Genişletme soruları Değerlendirme soruları

163 Drama Öğrencilerin hangi durumda nasıl davranmalaır gerektiğini doğaçlama olarak yaşayarak öğrenmelerini sağlayan tekniktir. AMAÇ: bireylere serbest konuşma alışkanlığı kazandırmak, onlara duygu ve düşüncelerini kendi sözcükleriyle diledikleri gibi açıklama fırsatı vermektir. Duyuşsal hedeflerin gerçekleştirilmesinde kulllanılır.

164 DRAMA TÜRLERİ: Biçimsel Drama: Planlı ve profesyonelce hazırlanmış oyun icra edilir. Yaratıcı Drama: Öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirmeyi hedefler. Önceden hazırlıksız ve doğaçlama canlandırmalardır.

165 Yaratıcı drama Yazılı metin olmaksızın, katılımcıların yaratıcı
buluşları, düşünceleri, anıları ve bilgilerine dayalı eylem durumları doğaçlama canlandırmalar. AMAÇLAR: - Sözcük dağarcığını, iletişim becerilerini, imgelem gücünü, başkalarını anlama ve hissetme becerisini (empati) geliştirme, Yaşantıları somutlaştırma, Kendini tanıma, güven duyma, karar verme, yaratıcılık, estetik gelişim, eleştirel düşünme, sosyal gelişim, birlikte çalışma alışkanlığı vs....

166 Yaratıcı Drama Aşamaları:
Isınma Oyun Doğaçlama Değerlendirme Genellemler çıkarma

167 Altı şapkalı düşünme

168 2. BİREYSEL ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
Bireyselleştirilmiş öğretim Programlı öğretim Bilgisayar destekli öğretim

169 3. SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
Gözlem Gezisi Görüşme Sergi

170

171

172

173 BÜYÜK GRUBA YÖNELİK YÖNTEMLER
ANLATIM Öğretmen merkezli bir öğretme yöntemi olup daha çok öğretmenin bilgiyi öğrenenlere aktarması sürecini içermektedir. Geleneksel yöntemdir. Daha çok sunuş yoluyla öğrt. Str. ve bilgi düzeyindeki hedeflerin kazandırılmasında kullanılır. Amacı bilginin süratli ve sistemli şekilde öğrenciye aktarılmasıdır. Öğretmen aktif aktaran öğrenci ise pasif diinleyendir.

174 Anlatım yönteminin üstünlükleri
Zaman, emek ve maliyet yönünden ekonomiktir. Hazırlanması ve uygulanması kolay ve ekonomiktir. Her türlü bilgi, gözlem, araştırma ve inceleme bu yolla öğrencilere aktarılabilir. Konuların belli bir sıra ve düzende sunulmasını sağlar. Dinleyerek öğrenmeye daha yatkın olan kişiler için en verimli öğrenme metodudur. Aynı anda çok sayıda kişiye hitap edebilir. Diğer bütün metotlarla birlikte kullanılabilir.

175 Anlatım yönteminin sınırlılıkları
Anlatma yöntemi daha çok işitme organını kullanmaktadır. Öğrenci derse aktif olarak katılmadığı için dersi dinlemeyebilir. Eğer öğretmen; bilgisi, ses tonu, vurgulamaları, kullanacağı çeşitli tekniklerle dersi dinlenilebilir bir hale getirmezse, öğrenciler kısa zamanda sıkılır, motivasyonları düşer ve dersten koparlar. Öğrencilerin problem çözme, akıl yürütme, araştırma yeterliklerini engeller. Öğrencileri hazır bilgi almaya ve ezbere yöneltir ...

176 EKİPLE ÖĞRETİM YÖNTEMİ
* İki veya daha fazla öğretmenin eşgüdümünde gerçekleşen öğretim sürecini içerir. ÜSTÜN YÖNLERİ: - Ders hazırlık süresi kısalır. - Takım ve ekip çalışması ZAYIF YÖNLERİ: İletişim tek yönlüdür. Öğrenci söz almaya çekinebilir. Dar makanda etkili gerçekleşmez.

177 SORU-YANIT YÖNTEMİ - Dersi baştan sona soru-cevap tarzında işleme anlamındadır. ‘Sokrates’ tekniği olarak bilinir ve öğrencilerin konuşma ve düşünme becerilerini geliştimeyi amaçlar.

178 Soru-cevap yönteminin faydaları
Öğrencinin başkalarını dinlemesini; bunlara karşı kendi fikirlerini üretme ve bunu nazik, mantıklı, etkili bir tarzda söylemesini sağlar. Öğrencinin derse aktif olarak katılmasını sağlar ve iletişim becerilerini geliştirir. Öğrencinin hatırlama, yargılama, değerlendirme, karar verme ve yaratıcı düşünmesini sağlar. Öğrenci, kendisine de her an soru sorulabileceği veya söz düşeceği ihtimali ile dersi veya tartışmayı dikkatle izleme disiplinine alışır. Öğrencinin derse ilgisini arttırır. Öğrenciyi güdüler, sosyalleştirir; ona öğrendiklerini uygulama ve yorumlama imkânı verir.

179 Soru-yanıt yönteminin sınırlılıkları
Sorulara cevap veremeyen öğrencinin kendine güveni azalır. Eğer sınıftan sürekli yanlış cevaplar gelir veya hiç cevap gelmezse, öğretmenin de kendine güveni azalır. Sorular iyi ifade edilemez ise, anlaşılmaz, kasıtlı ve yönlendirici olursa öğrencinin serbest düşünmesi engellenmiş olur. Konunun çok fazla dağıtılması, dersin "kaynatılması" ve dolayısıyla programın yetiştirilememesi durumuna yol açabilir. Sorular nitelikli hazıralnmazsa öğretimin kalitesi düşer ve süre kaybına sebep olur.

180 VİDEO/CD/DVD/VCD/FİLM
* Sınıf ortamında gerçekliği artıran yöntemdir Üstün yönleri - Sınıfta zenginlik yaratır. Öğrencileri tehlikelerden korur. Fikir üretimini destekler Filmi istediğiniz yerden tekrar görebilirsiniz. Zayıf Yönleri Teknik araızalar olabilir. - plan doğrultusunda yapılmadığında öğretim amacı azalabilir.

181 KÜÇÜK GRUBA YÖNELİK YÖNTEMLER
ROL OYNAMA (SOSYODRAMA) Öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlayan tekniktir. Öğrencinin iyi rol yapabilmesi için yaratıcı düşünce önemlidir. Öğrencilere, insan ilişkileri konusunda daha çok bilgi, beceri ve anlayış kazandırır. Deneysel bir eğitim tekniğidir.

182 BUZKIRAN Sınıfa çeşitli nedenlerden dolayı yeni katılan öğrencilerin sınıfca benimsenmesini kolaylaştıran etkinliktir. Gruba ait olma duygusunu geliştirir. Üstün yönleri Güven oluşumunu destekler Zevkli ve eğlenceli ortam yaratır Zayıf yönleri Bazı öğrenciler yararsız ve gereksiz bulabilir. Hedeflenen duygular hemen oluşmayabilir

183 ÖRNEK OLAY Gerçek hayatta karşılaşılan problemlerin sınıf ortamında analiz edilmesi, tartışılması ve çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. Örnek olayı öğretmen farklı kaynaklaran getirebilir yada öğrencilerden isteyebilir. Bu yöntem olayın nedeninin, nasıl olduğunun, sonuçlarının ne olacağının tartışılması amacıyla kullanılır. Tıp, hukuk, psikoloji ve sınıf yönetimi alanlarında etkili olarak kullanılır. Örnek olay anlatım, gösteri, rol oynama, şekil, resim, film olarak sınıfa getirilebilir.

184 Örnek Olay yönteminin üstünlükleri
Öğrenilenleri günlük yaşamla ilişkilendirme ve gerçek durumda kullanma fırsatı sağlar. Empati kurma becerileri geliştirir. İlginç ve dikkat çekici öğrenme ortam sağlar. Öğrenmelerin kalıcılığı yüksektir. Soyut düşünceler burada pratiğe, uygulamaya dönüştürülebilir. Bağımsız düşünme, orijinal fikir üretme ve bunu ortaya koyma ve tartışma özellikleri gelişir. Öğrenciler, sorunları tartışarak çözme yeteneği geliştirirler.

185 Örnek Olay yönteminin sınırlılıkları
Eğer örnek olaylar iyi seçilmez veya iyi ortaya konmaz ise, çatışma ve tartışmalar çıkabilir. Öğrenciler yeterli bilgi ve tecrübelere sahip değilseler katılım az olabilir ve değişik fikirler ortaya konamaz. İyi bir hazrılık süreci gerektirir. Kalabalık öğrenci gruplarında planlama, uygulama, ve değerlendirme güçleşir. Uzun zaman alır.

186 BİREYSEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Öğrencilerin bağımsız çalışarak öğrenmelerini kolaylaştıran süreçtir. Öğrenmeyi öğrenme bu yöntemin esasını oluşturmaktadır. Her hangi bir sorun derinlemesine incelenir.

187 BİRE BİR ÖĞRETİM Öğretmenle öğrencinin bire bir eşleşerek öğretim sürecinin gerçekleşmesidir. Üstün Yönleri Öğrenci dikkatini iyice toplar Öğrenci prblemi bire bir aktarılır. Zayıf yönleri Uzun zaman alabilen pahalı bir yöntemdir

188 AÇIK/UZAKTAN ÖĞRETIM Öğrencilerin öğretmenle yüzyüze gelmeden öğrenmelerini gerçekleştirdikleri yöntemdir. Üstün yönleri: Aynı anda birçok öğrenciye ulaşma (farklı ortamlara gidebilme) Zayıf yönleri Tasarım ve uygulaması pahalıdır. Öğrenciye dönüt verilemeybilir. Öğrenci güdülenmesi zordur. Öğrenci yalnızlık duygusu hissedebilir.

189 PROGRAMLI ÖĞRETİM Öğretimin bireyselleştirilmesi ve hatanın en aza indirilmesi temele dayanır. Davranışcılık eğilimi ağır basan programlı öğretim Skinner’în edimsel koşullanma ilkelerine dayanır. Öğrenci, belirlenen hedef davranışlara bireysel farklaına uygun oalrak kendi öğrenme hızıyla ulaşmaktadır. Üniterler adım adım öğrenciyi ilerlemeye yöneltecek şekilde düzenlenmelidir. Ünitenin her bir adımı öğrenilecek en küçük birimi oluşturmalıdır. Öğrenme birimleri aşamalı ve mantıklı olrak sıralanmalıdır.

190 Programlı Öğretimin üstün yönleri
Öğrenme süreci ilginç ve keyiflidir. Geleneksel yöntemlere göre daha etkilidir Dikkatin ve güdülenmenin sürekli olmasını sağlar Öğrenciye tekrar yapma olanağıs ağlar Okul içi ve dışında öğretmensiz ortamlarda da uygulanabilir.

191 GÖSTERİP YAPTIRMA * Psiko-motor alanındaki hedeflerin gerçekleştirilmesinde en etkili yoldur. Uygulma yaptırarak öğretme yoludur. Daha fazla kılavuzla yapma basamağındaki hedefler için uygundur. Gösteri boyutunda öğretmen, yaptırma boyutunda öğrenci merkezedir. Herm öğretmenin hem öğrencinin merkezde olduğu tek yöntemdir. Model alma yoluyla öğrenme süreci gerçekleşir.

192 Gösterip yaptırma yönteminin üstünlükleri
Öğrenciler yaşayarak öğrenirler Birden fazla duyu organı öğrenme süreci içindedir. Devinişsel alandaki hedeflerin kazanımında en etkili yöntemdir. Anında dönüt ve düzeltme imkanı sağlar. Öğrenme süresini kısaltır İlgi ve dikkat çekmeyi sağlar.

193 Gösterip yaptırma yönteminin sınırlılıkları
Çok fazla plan ve hazırlık gerektirebilir. Anlama olmaksızın taklit etmeye dayalı olabilir. Çok ayrıntılı ve karmaşık becerilerin öğretiminde adım adım gidilmezse eksiklik duygusu olabilir.

194 PROBLEM ÇÖZME Araştırma yoluyla öğretim stratejisinde, bilişsel alanın özellikle uygulama düzeyi ve daha üstün düzey hedeflerinin gerçekleşmesinde kullanılır. Üst düzey zihinsel beceriler ve düşünme yollarını gerektirir. Bireysel ya da grup olabilir. Öğrenci merkezlidir ve problem çözme adımları kullanılır. Problemin farkına varma – problemi tanımlama - problemin çözümü için denenceler oluşturma – veri toplama ve verileri analiz etme – genelleme ve sonuçlara ulaşma adımlarından oluşur.

195 Problem çözme yönteminin üstünlükleri
Kalıcı izli öğrenme sağlar Bilimsel düşünme yeteneği ve bilimsel tutum kazandırır. Yaşamda karşılaşılan problemlere bilimsel çözümler üretmede yardımcı olur. Bağımsız çalışma ve üst düzey düşünme yeteneğini geliştiri. İlgi ve güdülenmeyi artırır. Eleştirel düşünme ve sorgulama becerilerini geliştirir.

196 Problem çözme yönteminin sınırlılıkları
Her disiplin alanında uygulamak zordur. Planlama, uygulama ve değerlendirme süreçleri zaman gerektirir. Problemi çözmek için gerekli materyal ve kaynaklara ulaşmak her zaman mümkün olmayabilir.

197 TARTIŞMA İki veya daha fazla kişinin bir konuyu açıklığa kavuşturmak için görüş ve düşüncelerini karşılıklı konuşmaları şeklinde gerçekleşir. Amacı öğrencileri düşünmeye yöneltmek ve bilgilerin kalıcılığını sağlamakdır. Buluş yoluyla öğrt. Str. Ve kavrama düzeyindeki hedefler için uygundur. Öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkileşimi yoğundur. Öğretmen süreçte yönetici rolü üstlenir.

198 Tartışma yönteminin üstünlükleri
* Eleştirel düşünme becerisini kazandırır. Demokratik birey (görülü olma, eleştiriye açık olma, yanlış yapabileeğini düşünme, başkalarının fikirlerine saygılı olma) öze lliklerini kazandırır. Analiz eme ve değerlendirme becerielrini kazandırır. Öğrenciyi sosyalleştirir. düşüncesin Düşüncesini savunma, soru sorma, sorulara hızlı cevap verme gibi sözel becerileri kazandırır. Etkili dinleme ve etkili konuşma becerileri kazandırır.

199 Tartışma yönteminin sınırlılıkları
Kapsamı iyi belirlenmezse konu dışına çıkar Uzun zaman alır. Her öğrenci tartışmaya aynı oranda katılmayabilir. Kalabalık grupların yönetiminde sorun yaşanabilir. Öğrenciler tartışma için gerekli hazırlığı yapmazsa yöntem etkisiz olur. Önkoşul öğrenmelerin eksik olduğu öğrenci gruplarında etkisi zayıflar.

200 ÖĞRETİM TEKNİKLERİ TEKNİK: Öğretim materyallerini sunmada ve öğretim etkinliklerini yapılandırmada izlenen özel bir yoldur. Bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünüdür Büyük gruba yönelik öğretim teknikleri Küçük gruba yönelik öğretim teknikleri Bireysel öğretim teknikleri

201 Çoklu zeka kuramına dayanan öğretim etkinlikler

202 Çoklu zekaya göre düzenlenen bir öğretim sürecinde sekiz boyut da aynı önemde ele alınmalıdır. Nedenleri: bireylerin öğrenmede ağırlıklı olarak kullandıkları zeka boyutlarına hitap etmek, diğer bir ifadeyle öğrenmelerini kolaylaştırmak ve daha etkin kılmak. Gelişmeyen zeka boyutlarını eğitimle geliştirmek. Öğretim sürecinin birden fazla duyu organına hitap etmesini sağlamak.

203 Örneğin: Amaç: ‘Tek’ ve ‘çift’ sayıları kavrayabilme
‘Tek’ ve ‘çift’ sayılarla bir hikaye anlatılır. ‘Tek’ ve ‘çift’ sayıları gösteren kartlarla sınıf önünde sıralanılır. Tahta önüne sıralanan öğrencilerle toplama çıkarma yapılır. ‘Tek’ ve ‘çift’ ritmik olarak bir şarkı ezgisi yapılır. ‘Deve’, ‘cüce’ oyunu ‘tek’ ‘çift’ olarak oynanılır. Sınıf gruplara bölünüp ‘tek’ ‘çift’ kartları çekilerek oyun oynanır. Bir sayı olmak isteseydiniz hangisi olurdunuz? niçin? Her öğrenciden cevap alınır. Okul bahçesinde ağaç, çiçek ve nesneler ‘tek’ ve ‘çift’ olarak gruplandırılır.

204 Büyük gruba yönelik öğretim teknikleri
Anlatım Gösteri Tartışma Soru-cevap TV/projeksiyon

205 Küçük gruba yönelik öğretim teknikleri
Seminer Atelye çalışması/Çalıştay (Workshop) Beyin fırtınası Vızıltı Alan Gezileri Buzkıran Simülasyon Mikro Öğretim Altı Şapkalı düşünme tekniği Benzetim (Simülasyon) İstasyon Kartopu (Snowball) Konuşma halkası Drama Rol oynama

206 Bireysel öğretim teknikleri
Proje Siz olsaydınız ne yapardınız? Kavram kartları Bilişsel Çıraklık Sunu

207 ÖĞRETİM ARAÇ VE GEREÇLERİ
Etkili öğretmenler dersin içeriğine uygun araç-gereçler kullanırlar. NİÇİN??

208 Ulaşılması zor olaylara kolay ulaşma imkanı yaratır.
Öğrenilenlerin uzun süre bellekte kalmasını sağlarlar Öğrenilenleri somutlaştırır. Öğrenme zamanından ekonomi sağlar. Konuya etkin katılmayı sağlar. Eğitimin ucuza mal olması sağlanır. Çoklu öğrenme ortamı sağlar. Dikkat çekerler. Tekrar kullanılabilirler. Öğrenmeyi bireyselleştirir. ...

209 Öğretimde kullanılan araç-gereçler
1) Görsel araç-gereçler Üç boyutlu araç-gereçler Basılı gereçler Yazı tahtası Tepegöz, saydamlar ve episkop Film şeridi ve slayt projeksiyon makinesi Projeksiyon makineleri Video projektörü Resimler, levhalar, afişler ve posterler

210 2) İşitsel araçlar - Radyo Teyp ve CD Rom 3) Görsel-İşitsel araçlar Televisyon ve Vidoe Bilgisayar İnternet Çoklu ortamlar Dijital kamera