Duygu Odaklı Çift Terapisi:

... konulu sunumlar: "Duygu Odaklı Çift Terapisi:"— Sunum transkripti:

1 Duygu Odaklı Çift Terapisi:
Duygu, Sevgi, Güç ve Affetme Leslie S Greenberg Psikoloji Dept.

2 Duygu Odaklı Çift Terapisinde İlk Değişim Etkileşimseldir
Eş A ana tecrübeyi ortaya koyar Eş B, Eş A’nın altta yatan deneyimini algılar ve şimdi A’yı yeni bir şekilde algılar Bu B’nin A’ya yanıtını değiştirir A, B’nin yeni yanıtını algılar ve bu A’daki yeni organizasyonu destekler Terapi – eşi yeni bir şekilde algılamak, yeni etkileşime yol açar

3 Sistemde Kendilik (öz) Düzenleyici olarak Duygu
İnsanların deneyimsel süreçleriyle ilgili en önemli nokta, her anda farkındalığımıza girebilen ve kavrayabildiğimizden çok daha fazla olayın gerçekleşmesidir. Sürekli olarak sentezlenmiş bir yapıyız ve alternatif organizasyonlara yönelik potansiyele sahibiz. Bugünkü organizasyonumuz mevcut bilginin sadece bir kısmını kullanır ve bunu bir dizi olası kendilik organizasyonundan sadece bir tanesinde yapılandırır. Mevcut sentezinize dayanarak şu anda “kırılgan” veya “iddialı” olarak düzenlenmiş olabilirsiniz.

4 Diğer Kendilik Organizasyonlarına Ulaşmak
W H T

5 Kendini Yatıştırma yoluyla Değişimi Sürdürme
İlk olarak yanıt verme ve düzeltici duygusal tecrübeyle ötekinin yatıştırılması Güvenlik ve onaylama yapılandırılır yapılandırılmaz Duygusal farkındalık, düzenleme ve dönüşüm aracılığıyla kendini yatıştırmak

6 Duygu Değerlendirme Biyolojik olarak adaptif Maladaptif

7 Duygu Tipleri Birincil Duygular kişinin bir duruma veya eşine en temel, orijinal tepkisidir. İkincil Duygular daha birincil içsel süreçlere ikincil kalırlar ve bu süreçlere karşı savunmaları da içerebilirler. Aracı duygular başkalarını etkilemek amacıyla verilen yanıtlardır. Maladaptif duygular sürekli tekrarlanan, eski, tanıdık, kötü duygulardır ve geçmiş deneyimlere dayanarak değişmezler.

8 Duygunun Yüz İfadeleri
Duygunun yüz ifadesi kişilerarası iletişimi etkiler. Ötekilerin bizim yüzümüze bakma şekillerinden etkileniriz. Ötekilerin yüzünü görmek bir deneyim uyandırır. Yüz yoruma açık, belirsizdir.

9 Evrensel stres Caydırıcı & Izdıraplı durum
acı, çaresizlik, umutsuzluk, şikayet, kendine acımak, kafa karışıklığı, ümidini yitirme vs Rated to be > 4 on the Emotional Arousal scale (Warwar & Greenberg, 1999). Rated as = 3 on the Experiencing scale (Klein, Mathieu-Coughlan, & Kiesler, 1989).

10 Duygular ve İhtiyaçlar
Bu sayfa size birincil duygu ve ihtiyaçları belirlemekte rehberlik edecektir A. Hayal Kırıklığı Örüntüleri B. İkincil Duygular C. Tepkisel Örüntüler D Birincil Duygu (Korku/Utanç/ Üzüntü/Öfke) E İhtiyaçlar Evrensel Belli Sen ne zaman… Hissediyorum Ve tepkim… Bunun bende gizledikleri… Aslında gerçekten istediğim… Geç kalsan Öfkeli Eleştirmek Anksiyete ve reddedilme hissi Senin için önemli olduğumu hissetmek Senin araman

11 DUYGU ODAKLI TERAPİNİN
BEŞ AŞAMASI Aşama 1: Onaylama ve Anlaşma Oluşumu Aşama 2: Olumsuz Döngü Şiddetinin Azalması Aşama 3:Altta Yatan Duygulara Ulaşmak Aşama 4: Etkileşimin ve Duygusal Bağın Yeniden Yapılandırılması Aşama 5: Sağlamlaştırma ve Birleştirme

12 Aşama 1 : Onaylama ve Anlaşma Oluşumu
DUYGU ODAKLI TERAPİNİN BEŞ AŞAMASI Aşama 1 : Onaylama ve Anlaşma Oluşumu Her bir eşle empati kur ve acılarını onayla Çatışma konularının taslağını oluştur. Bu konuların ilişkililik ve kimlik alanlarındaki ana problemleri nasıl yansıttığını değerlendir.

13 Tutum Anahtar duygu kelimelerini & ifadelerini TEKRAR ET
Kelimelerin resimlerini veya GÖRÜNTÜLERİNİ kullan Cevapları BASİT ve kısa tut Seansın/ konuşmanın sürecini YAVAŞLAT YUMUŞAK ve sakinleştirici bir ses tonu kullan DANIŞANIN kendi kelimelerini/ifadelerini destekleyici ve onaylayıcı bir tarz kullan R = REPEAT key emotion words & phrases for emphasis I = use IMAGES or word pictures, as they evoke emotions better than abstract labels can/will S = keep your responses SIMPLE and concise (less is more) S = SLOW the process of the session and the pace of his/her speech to create a space where clients’ emotional experience is deepened S = Use a SOFT and soothing tone of voice to encourage a client to deepen his or her experience C = Uses CLIENT words and phrases in a supportive and validating way Practicing RISSSC (adapted from exercise 11, p. 54 of Johnson, et al., 2005) FIRST PASS Work in groups of 3 to practice step 1 of model. One trainee will act as the observer, one as therapist, and one as client. Client is to talk about some aspect of his/her own current or past couple experience that s/he can describe in emotional terms. The experience can be one that the trainee is willing to work on with a scripted partner throughout the week in practice sessions Therapist is to listen empathically, using RISSC components to establish an alliance and validate the client’s experience. The therapist may begin the exercise by asking what the client would like to talk about, later following with the question “What was this experience like for you?” Observer is to take note of how many of the RISSC components the therapist succeeded in using and what the effect was on the client (did it encourage him/her to open up further?). The exercise should last about 10 minutes followed by a brief discussion about what the experience was like. Ask the client first, then therapist, then observer. Repeat the exercise until everyone has had a turn sharing a relationship experience.

14 Duygusal Uyarılmanın Değerlendirilmesi
Üretkenliği Değerlendirmek Savunmasızlığın Değerlendirilmesi Eşlerin birbirlerine duygularını, yakınlık veya onaylanma ihtiyaçlarını baskın ve talepkar olmayan –savunmasız şekilde- ifade etmeleri için yardım etmek, çiftler için duygu odaklı terapi yapan terapistin önemli bir yeteneğidir. Learning how to use the Emotional Arousal (EA) Scale helps therapists develop the skill of noticing and accurately assessing the intensity of observable, expressed emotion in audio or video taped therapy sessions (and ultimately in live sessions as emotion unfolds moment-by-moment) Used when a person describes in words or shows behaviorally that they are experiencing an emotion Ratings on the EA Scale do not tell us anything about the therapeutic value of the emotion. The productivity of emotion expressed in-session is an additional skill that we will look at tomorrow. REVISE JAQUIE’S NOTES AND MAKE A HANDOUT FOR TRAINEES ADD DISCUSSION OF CULTURAL DIFFERENCES – ARE THERE DIFFERENCES IN THE WAY EMOTION OVERFLOWS INTO A SPEECH PATTERN IN CANTONESE THAN IN ENGLISH? Duygusal Uyarılmanın Değerlendirilmesi

15 Aşama 2: Olumsuz Döngü Şiddetinin Azalması
3. Olumsuz etkileşim döngüsünü ve bu döngüde her eşin pozisyonunu belirle ve problemi bir döngü olarak dışsallaştır. 4. Etkileşimsel pozisyonların altında yatan onaylanmamış bağlanma/kimlikle ilişkili duyguları belirle Problemi döngü açısından ve temelindeki duygu ve ihtiyaçlar bakımından yeniden çerçevelendir Hassasiyetlerin ve savunmasızlıkların birincil olumsuz etkileşimsel döngülere istinaden geçmişteki temellerini belirle

16 Aşama 3:Altta Yatan Duygulara Ulaşmak
7. Etkileşimsel pozisyonların temelindeki onaylanmamış duygulara/ihtiyaçlara ulaş ve onları ifade et Suçlayıcının yumuşaması –üzüntü, yalnızlık, anksiyete Geri çekilenin yeniden faaliyeti – anksiyete, öfke Baskın olanın bir adım aşağıya inmesi –utanç, korku Teslimiyetçi olanın iddia etmesi –korku, yetersizlik, öfke Ulaşmaya engel olanları belirle & onlardan kurtul 9. Yadsınmış ihtiyaçlarla/ kendiliğin yönleriyle özdeşimi teşvik et ve onları da ilişki etkileşimlerine dahil et.

17 Aşama 4. Etkileşimin ve Duygusal Bağın Yeniden Yapılandırılması
10. Eşin deneyimini/kendilik yönlerini ötekinin kabulünü teşvik et 11. Etkileşimin yeniden yapılandırılması arzusu ve isteğinin ifadesini kolaylaştır ve duygusal sorumluluk yarat. Duygusal sorumluluğun yapı canlandırmaları-duygusal bağ kurma ve onaylama olayları 12. Her eşteki duygu dönüşümünü ve kendini sakinleştirmeyi teşvik et

18 Altı Ana Duygusal Değişim Süreci
A) Duyguya Ulaşmak Duygusal Farkındalığı & Belirgin Kişisel Öyküler bağlamında Sembolizasyonu Artırmak Kişinin deneyimini anlamlandırmak amacıyla duygusal deneyimi farkındalıkla sembolize et. Ne hissediyorum? 2. Duyguyu İfade Etmek Kendiliğin harekete geçirilmesi ve ortaya çıkarılmasıyla kendiliğin ve etkileşimin değişikliklerini ifade etmek. Kontrol ve engellemenin üstesinden gelmek. İfadenin tamamlanması. Nörokimyasal değişiklik. 18

19 Altı Ana Duygusal Değişim Süreci
B) Hafifleştirmek & Anlamak Duygu düzenlemeyi geliştir Açık düzenleme. Üstü kapalı kendini yatıştırma .. Duyguda Yansıtma Deneyimden anlam çıkarmak. Yeni anlam yaratılması. Örüntülerin görülmesi. Yeni öyküsel yapılandırma.

20 Altı Ana Duygusal Değişim Süreci
C) Duyguyu Dönüştürmek Duyguyu Duyguyla Değiştirmek Alternatif bir kendini düzenleme, duygu şematik anıların düzenlenmesi, birincil duygulardaki kişilik temelli “sesler”e ulaşılması 6. Duyguyu yeni Kişilerarası Deneyim ile Değiştirmek Ötekiyle yeni yaşanılan deneyim düzeltici duygusal deneyim sağlar. Canlandırmalar, yeni deneyimin patojenik inançların yanlış olduğunu göstermesini sağlar. Kişilerarası yatıştırma, sakinleştirme sağlar. Yeni başarı deneyimi.

21 Duyguyu Dönüştürmek = 1.Tamamlama/Tarafsızlık/Alışkanlık/ Sönme
Engellenmiş Engeli kaldırmak gerek Akışına bırak Yükselmek & ölmek Akışa bırakmak Hassasiyeti azaltma/ Açığa çıkarma 2. Duyguyu Duyguyla Değiştirmek Silmek, geri almak Yenilik yaratmak = Sentez 21

22 Aşama 5: Sağlamlaştırma ve Birleştirme
13. Yeni etkileşimlerin ortaya çıkmasını ve sorunlu etkileşim ve konuların çözümlerini kolaylaştır 14. Yeni pozisyonlar canlandır ve yeni anlatıları, öyküleri sağlamlaştır

23 DUYGU ODAKLI TERAPİDE TEMEL MÜDAHALELER
1. ETKİLEŞİMLERİN YANSITICI DÖNGÜ & ÖRÜNTÜLERİNİ TAKİP ET 2. OLUMSUZ DÖNGÜ YANITLARI AÇISINDAN PROBLEMLERİN ÇERÇEVELENMESİ & YENİDEN ÇERÇEVELEME TEPKİLERİ (BAĞLANMA/KİMLİK) 3. ETKİLEŞİMLERİ ŞEKİLLENDİRMEK İÇİN CANLANDIRMANIN KULLANILMASI: DEĞİŞTİRİLECEK OLAYLARI, HER EŞİN ETKİLEŞİMSEL POZİSYONUNU ADIM ADIM DENETLE VE PLANLA

24 3 BAKIŞ AÇISI a. sistem bakış açısı b. duygu bakış açısı:
PROBLEMLERİ OLUMSUZ DÖNGÜLER AÇISINDAN ÇERÇEVELEME VE YENİDEN ÇERÇEVELEME (BAĞLANMA/KİMLİK) TEPKİLERİ 3 BAKIŞ AÇISI a. sistem bakış açısı her eş yenilenmeye yardım eder ve ötekinin davranışının bir kurbanıdır. b. duygu bakış açısı: ikincil duygular duygu deneyiminin altında yatan ikincil duygular c. bağlanma / kimlik bakış açısı

25 Bağlanma Boyutunda Çatışma
Takip etme/ Mesafe döngüsü Eşlerden biri daha fazla yakınlık arzu ediyor, daha fazla dokunuyor ya da daha fazla yüz yüze samimiyet istiyor. Diğeri daha fazla alana ihtiyaç duyuyor, kendisine zorla bir şeyler yaptırılıyormuş gibi hissediyor, daha mesafeli, yan yana bir samimiyet arayışında.

26 Etki Boyutunda Çatışma
Yönet/Takip et döngüsü Eşlerden biri ihtiyaç belirlemede, film veya restoran seçmede daha hızlı. Diğeri başlarda onunla uyum sağlıyor, hatta eğleniyor, eşinin ne istediğine dair düşünmek zorunda kalmıyor.

27 Gerçekliğin Tanımı Baskın kişi gerçeği tanımlar, tüm kararları verir, kontrol eder ve “fazla” çalışır. İtaatkar eş daha güvensiz hisseder, çok fazla bir şey yapmaz, “az” çalışır ve takip eder. Zorlanırsa ya da sorgulanırsa baskın kişi pozisyonuna dair fazlasıyla koruyucu olacaktır. Önemli olan doğru olmaktır. İtaatkar eş yıllarca takipten sonra karar vermekten, hata yapmaktan veya çatışma üretmekten korkar. Neticede görünmez olduğunu hisseder veya öyle olmak ister.

28 Baskı: Eşi Değiştirmeye Çalışma
Çatışma bir iletişim problemi değil sıklıkla bir baskı problemidir. Bir süre sonra eşler iletişim kurduklarını ancak eşlerinin kendilerini anlamadığını fark etmeye başlarlar. Eşlerinin basitçe doğru zamanda doğru yanıtı vermeye isteksiz olduğunu veya bunu yapamadığını fark ederler. İnsanlar eşlerini değiştirmeye çalışmaya başlarlar Eşler bu çabaların hizmetinde suçlamaya veya geri çekilmeye başlarlar.

29 Bağlanma Problemleri için Çatışma Çözme
Eşlere, altta yatan hassas bağlanmayla ilişkili anksiyete ve üzüntüyle iletişim kurmaları için yardım edilir. Bu daha savunmasız, hassas duygular daha sonra öfke ve aşağılamanın yerine geçerler ve bu suçlamadan ziyade açığa çıkarmaya yol açar. Bu ötekinin deneyimleme biçiminde bir değişiklik üretir ve onları inceler. Bu daha sonra geri çekilme veya karşı hücumdansa ilgi dolu yanıtlara yol açar.

30 Fazla veya Az çalışma Anksiyete, Utanç
Hakimiyet Örüntü Duygu Fazla veya Az çalışma Anksiyete, Utanç Yönet- Takip et Benlik saygısının artması Daha hızlı - yansıtıcı eşi devirme ihtiyacı Tanımla – Saygı göster haklı olma ihtiyacı Baskın Eşle Uğraşma Bunda istediğiniz etki var mı? “Onu kaybedeceksin” etkisi açısından yüzleştir Eşi kendisi için ayaklanması için yeniden yapılandır ve destekle Eşin korkusunu açığa vur Haklı mı, mutlu mu olmak istiyorsun? Yüzleşmeyi ve sınır düzenlemeyi göster

31 Hakimiyet Mücadelelerinde Çatışma Çözme
Baskın eş haklı ve kontrollü olmak zorunda kalmadan yeterli hissetmenin bir yolunu bulmaya ihtiyaç duyar. İtaatkar eş kendi yeteneklerine güven duymaya ve savunma yapabilmeye ihtiyaç duyar. Altta yatan korku, utanç, incinmeyi veya sevilme ihtiyacını dışavurmak eş üzerinde yıkıcı bir öfkeden çok farklı bir etki yaratacaktır. Amaç etkili/ yetenekli olmaktır. Haklı olmak mı mutlu olmak mı? Buber “ Gerçek duygu ortaklığı--- zorunluluğun (gücün) tam tersidir.”

32 Eşler çatışmaları nasıl çözebilir?
Bu maladaptif döngüden uzaklaşmaları, kendilerini ve eşlerini gerçekten kabullenmeleri gerekir. Eşlerin birincil bağlanma ve kimlikle ilişkili duyguları ifade ederek etkileşimlerini değiştirmelilerdir. Yakınlık ve huzur ihtiyaçlarının hem onaylanma hem kabul için ifade edilmesi gerekir. Bunu yapmak için eşlerini değiştirmektense kendilerini farklı şekillerde düzenleyerek sık sık değiştirmelilerdir.

33 Ötekinin Öznelliğini Fark Etmek
Öteki kişinin de kendisi gibi bir özne olduğunun farkındalığı, bir diğer önemli öğedir. Ötekinin de kendisi gibi mutluluk istediğini görebilmek önemlidir. Bu güvenli hissetmekten, değerli hissetmeye ve sevilmeye kadar değişebilir. Öteki için merhamet hissetmek.

34 Daha Aktif Eşteki Duygu
Duygu ve İhtiyaçlar Birincil İkincil Bağlanma Terk edilme korkusu Öfke Takipçisi Kayıpta üzüntü Aşağılama İhtiyaç Yakınlık Hakimiyet Korku/ Utanç Kontrolcü Sevilen/Geçerli

35 Tepki Gösteren Eşteki Duygular
Duygu ve İhtiyaçlar Birincil İkincil Bağlanmadan uzaklaşan Anksiyete/Yetersizlik Duygudan kaçınma İçerleme Umursamama İhtiyaç Güvenli/Geçerli Depresyon Hakimiyete Korku/ Yetersizlik Şefkatli Boyun Eğen Öfke Sakinleştirici Savunma/Geçerli

36 İhtiyaç duyulan birincil duygu Eksiklik işareti
Olumlu duygular İhtiyaç duyulan birincil duygu Eksiklik işareti Bağlanma Şefkatli, Sevecen, Değer verme, Eğlendirme, Zevk Nötr, görev odaklı. Duygu yok. Zevk eksikliği Kimlik Gurur, sevme, saygı, Heyecan, Merak, saygıyla karışık korku Ötekini cepte görmek. Can sıkıntısı

37 Duygu Sırası Bağlanma-güvenliğe tehditler, öfke ve itirazın takip ettiği korku ve üzüntü üretimi Güvenliğe olan tehditlere cevaben birincil duygu korku fakat dışavurulan duygu öfke. Bu incinme-kızgınlık sırası evrenseldir.

38 Duygu Sırası Kimlik ve Statüye olan tehdit, utanç, korku, öfke ve hakimiyet üretir. “Utanç-öfke” döngüsü. Birincil duygu utanç/aşağılama; ifade edilen, dışavurulan duygu öfke Çiftlerde şiddete yol açabilir. Öfke genellikle kişinin daha temel utanç ve güçsüzlük duygularıyla uğraşmaktaki yetersizliğine bir cevaptır.

39

40 Leslie Greenberg, Serine Warwar, & Wanda Malcolm
Duygusal İncinmeleri Çözmede Duygu Odaklı Çift Terapisinin Etkileri Terapi Sonrası ve 3 aylık takip Leslie Greenberg, Serine Warwar, & Wanda Malcolm

41 Çift Çalışması İçin Seçim Kriterleri
Mevcut eşle çözülmemiş, eski bir duygusal incinmeden kaynaklı çatışma olmuştur (en az 2 yıl önce gerçekleşmiş) Çözülmemiş öfke veya incinme 18 yaş ve üstü Eşlerin her ikisi de birlikte kalmak istemektedir. Çift arasında herhangi bir şiddet veya istismar yoktur. İntihar fikri veya madde kullanımı yoktur.

42 Duygusal İncinme için Tedavi Adımları
İncinmeyi ve etkisini belirle Döngüyü ve bu döngüdeki her eşin pozisyonunu belirle a) ihanet sorununu ele alma şekli b) İlişki problemlerinin kaynağı Kırıcı eşin diğeri için empati hissetmesini ve onun acısını dinlemesini sağla. Etkileşimsel pozisyonların temelindeki onaylanmamış duygulara ulaş.

43 Duygusal İncinme için Tedavi Adımları
5. Problemi altta yatan duygular, bağlanma ve kimlik ihtiyaçları açısından yeniden çerçevelendir. 6. Kırıcı eşin pişmanlık/ vicdan azabını bir özür ifadesiyle dışavurması için teşvik et. 7. Şefkatli etkileşimler ve güven yaratan adımlar için teşvik et. 43

44 Affedilmezlik İncinme için AFFEDİLMEZLİK kavramını
ortaya koy. “O gece için onu hiç affetmemiş gibisin” veya “Onu cevap vermediği için asla tamamen affetmemişsin ve geri çekilmişsin.” Bu, durumun bütününün anlamı için hissiyatın çoğunu yakalar. Çözülmemiş öfkenin hepsi oradadır; acı, affetme, öfke ve incinme dillerini ortaya koymak isteriz. 44

45 Duygusal İncinmenin Çift Terapisinde Ev Ödevi
6. Seansta veya uygun olan herhangi bir zamanda aşağıdaki ev ödevi verilir: Aşağıdaki ifadelerin sizinle ve eşinizle nasıl ilişkili olduğunu düşünün. 1 ) Broşür: Affetme ne değildir--- nedir? 2) Ev Ödevi: Eğer eşiniz sizin tarafınızdan incinmiş hissederse/Eğer siz eşiniz tarafından incitilmiş hissederseniz. 3) Broşür: Sizi hala bir arada tutan bağlar Bırakmaktaki zorlukları ve acılı duyguları neyin orada tuttuğuna dair derinlemesine düşün. Kimin hangi mektubu yazacağına çiftin karar vermesini sağlamak için yardımcı olmak terapist için iyi bir fikirdir.

46 Affetme Affetme şunlar değildir…
Mazur göstermek, göz yummak veya bağışlamak Unutmakla aynı şey Barışmak 46

47 acılı etkilerini “tamir etme” sorumluluğunu ortadan kaldırır.
Affetmek Affetmek sıklıkla şunları içerir… Bir yanlış hareketten dolayı ötekini sorumlu tutmak; İncinmeye neden olan veya incinmeye dair hislerinize katkıda bulunan olayların ortaya çıkarılmasında kişinin kendi rolünü kabul etmesi; Kişinin intikam almak veya kin duygusu için adalet duygusundan vazgeçmesi ve Öfke, içerleme, intikam arzusu duygularını bir sona ulaştırma çabası Bu süreçte affeden, kırıcı olanın ortaya çıkan incinmenin acılı etkilerini “tamir etme” sorumluluğunu ortadan kaldırır. 47

48 Özür Mektubu Eğer eşiniz sizin tarafınızdan kırılmış hissediyorsa, ona sebep olduğunuz kırgınlığa dair bir özür mektubu yazın. Mektup şu 3 öğeyi içersin lütfen: 1. Pişmanlık: Neden pişmanlık duyduğunuzu ifade edin ve eşinizi nasıl kırdığınızı anladığınızı belirtin. 2. Sorumluluk: Neden sorumluluk aldığınızı belirterek incinmedeki rolünüzü üstlenin. 3. Çözüm: Eşinizin incinmesini iyileştirmek için şimdi ne yapacağınızı ifade edin. 48

49 Özür Mektubu Eğer eşiniz tarafından inctildiyseniz, lütfen ona ne durumda olduğunuza dair bir mektup yazın: Çözüm, affetme ve/veya eşinize karşı olan incinme/öfkeden kurtulmak için 1. Neyi affetmediğinizi veya neden kurtulamadığınızı, incinmenizi çözmenin neden zor olduğunu anlatın. 2. Şu anda acınızı/öfkenizden kurtulmanız için ve/veya onu affetmeniz için neye ihtiyacınız olduğunu ifade edin. 3. Eğer eşinizi affettiyseniz veya acıdan/ öfkeden kurtulduysanız ne yaptığınızı ve barışabilip barışamayacağınızı söyleyin. 49

50 Özür Mektubu İkiniz de mektuplarınızı bitirdikten sonra
onları eşinize özel olarak okuması için verin. MEKTUPLAR ÜZERİNE TARTIŞMAYIN Bunun yerine onları seansa getirin ve terapistle tartışın. Ayrıca terapiste vermek için de bir ekstra kopya hazırlayın.

51 GÜVENİ Yeniden Yapılandırma
Güven – sizi hala tutan bağ Güveni yeniden yapılandırmak için neye ihtiyacınız olduğunu belirleyin. Bu size ne hissetmeye ihtiyacınız olduğunu, eşinizden ne istediğinize dair henüz eşinizle tartışmadığınız konulara dair yardımcı olmak içindir. Onu lütfen bir sonraki seansınıza getirin ve terapistiniz için de bir kopyasını hazırlayın. Terapistiniz bir sonraki seansta ikinizin de birbirinizden ne beklediğinizi ifade ederek size rehberlik edecektir.

52 GÜVENİ Yeniden Yapılandırma- Örnek
Problem: X Hanımının hayatında bir önceliği olmadığını hissediyor. Ona göre eşi Y, işini ve arkadaşlarını ondan önde tutuyor. Xduygularını Y ile tartışmadı ve bir ilişkiye girdi çünkü kendini yalnız ve dışlanmış hissediyordu.

53 GÜVENİ Yeniden Yapılandırma-X
Eşinizle ilgili içinizde hissetmeye ihtiyaç duyduğunuz ve incinmenizi gidererek onunla barışmanızı sağlayacak en önemli şey nedir?: “Senin için önemli olduğumu hissetmek istiyorum; yaşamında birinci geldiğimi, işinden ve arkadaşlarından önce” B) Eşinizin size verebildiği ve barışmanızı sağlayabilecek 2 veya 3 şeyi listeleyin “ Hafta sonunda arkadaşlarınla plan yapmadan önce benim ne istediğimi sorması.” “ Birlikte kaliteli zaman geçirebilmemiz için bana en az haftada bir yakınlaşması.” “ Geç saatlere kadar çalışsa bile yatmaya gitmeden önce benimle birkaç dakika iletişim kurması”

54 GÜVENİ Yeniden Yapılandırma- Y
A) Eşinizle ilgili içinizde hissetmeye ihtiyaç duyduğunuz ve incinmenizi gidererek onunla barışmanızı sağlayacak en önemli şey nedir?: “Barışmamız için, senin sadık olacağına güvenebildiğimi hissetmem lazım. İlişkimiz hakkındaki duygularını içine atmamalısın, hislerine dair dürüst olduğunu bilmem gerek.” B) Eşinizin size verebildiği ve barışmanızı sağlayabilecek 2 veya 3 şeyi listeleyin “ Benim sana gelmemi beklemek yerine benimle ne zaman zaman geçirmek istediğini bildir.” “Kendini yalnız ve dışlanmış hissettiğinde söyle.”

55 55

56 Ana döngünün baştan yapılandırılması & yeni döngünün canlandırılması
Başarılı Çözüm Modeli Kırıcı olan üstte Utanç ifadesi veya empatik stres Duygusal incinme için savunmalı olmadan sorumluluğu kabul etmek İfade edilen öfke/incinme için tolerans & kabul Kalpten hissedilen özür Kabul rahatlaması veya pişmanlık İlişki ortada Barışma Yeni Öykü Ötekinin görüşünde değişiklik Ötekine empatik cevap= Savunmacı ve saldırgan olmayan, , kabul edici, yakın Hepsi Duygu Odaklı Terapi döngü çalışması bağlamında Güncel ilişki streslerinin/konularının tartışılması & görüşülmesi Ana döngünün baştan yapılandırılması & yeni döngünün canlandırılması İncinen aşağıda Daha önce ifade edilmeyen duygunun ifadesi/ Duygusal incinmenin kendine özgü etkisinin açığa çıkması Duygusal incinmeyi başlatmada rolü olabileceğini düşünme İkincil öfkenin ifadesi Bağışlama Suçlama Şikayet Öfke İncinme 56

57 Başarısız Çözüm Modeli
İncinen altta, kırıcı olan üstte, ilişki ortada Utanç VEYA Acının İfadesi Kalpten hissedilen özür Kabul rahatlaması veya pişmanlık Duygusal incinme için sorumluluğun savunmacı olmadan kabulü İfade edilen öfke/incinme için tolerans & kabul 3B 4B 5B 1B 2B Umutsuzluk Duygusal incinme için sorumluluğun reddi: - Eşin bunu “aşması” için baskı yapmak - kimin daha fazla incindiği yarışı 4C 5C Ötekinin görüşünde değişiklik Güç Dengesizliği= Dinlememe, empati yokluğu; ötekinin öznelliğini anlamakta problem 2C Barışma Yeni Öykü Ötekine empatik cevap= Savunmacı ve saldırgan olmayan, , kabul edici, yakın 3C Güncel ilişki streslerinin/konularının tartışılması & görüşülmesi Ana döngünün baştan yapılandırılması & yeni döngünün canlandırılması Hepsi Duygu Odaklı Terapi döngü çalışması bağlamında Suçlama & Aşağılama Daha önce ifade edilmeyen duygunun ifadesi/ Duygusal incinmenin kendine özgü etkisinin açığa çıkması Duygusal incinmeyi başlatmada rolü olabileceğini düşünme İkincil öfkenin ifadesi Affetme 4A 1A 2A 3A Suçlama Şikayet Öfke İncinme 57

58 1: İNCİNMENİN ETKİSİNİ ORTAYA KOY 2: ÖZÜR 3: KIRILGANLIĞI KABULLEN
GÖREVLER 1: İNCİNMENİN ETKİSİNİ ORTAYA KOY 2: ÖZÜR 3: KIRILGANLIĞI KABULLEN 4: DUVARI KABULLEN 5: İHTİYAÇLARA ULAŞ & SORUMLULUK AL

59 GÖREV 1: İNCİNMENİN ETKİSİNİ ORTAYA KOY
Güvenli, onaylayıcı ortam İncinmiş eşe empatik yanıtı destekle. Onlara incinme zamanında ve olayların açığa çıkmasındaki rollerini keşfetmeleri için yardımcı ol. Ötekinin incinmesini, acısını & öfkesini tolere et Ötekinin acısını, incinme ve öfkesinin bitmesine dair arzulalarına karşı koy. Ötekinin incinmesiyle ve incinmeyle başta empati kuramamış olmakla empati kur İncinme, acı ve öfkeyi içeren etkiyi ortaya koy Terapist İnciten İncinen

60 Pişmanlık, özür ve vicdan azabı ifadelerini teşvik et.
GÖREV 2: ÖZÜR Pişmanlık, özür ve vicdan azabı ifadelerini teşvik et. Aldatanı utandırma Koşulsuz bir özür (verilen hasarın sorumluluğunu al Utancı, kişinin kendi davranışından tiksinmesini bile. tolere et ve dışavur; utancı hisset ama utanma) Eşin acısına karşı merhamet duy Terapist İnciten İncinen

61 GÖREV 3: KIRILGANLIĞI KABULLEN
İncinen kişinin affetmesi gerektiğini bekleme. Yardım et, soru sor ama affetmesini talep etme. Devamı….. Eşinin seçim hakkını kabul et. Affetmek ve affetmeyi engellemek gibi seçimlerin olduğunu gör. İncinmeyi negatif döngü bağlamına koy. Kişinin kendi hassasiyet kaynağını anla ve onu suçlamaktansa sahiplen. Terapist İnciten İncinen

62 GÖREV 4: DUVARI KABULLEN
Duvarı belirle; sessiz duvarın sese sahip olmasına yardımcı ol; onunla, ona duyulan ihtiyaca ve onun işlevine dair farkındalık uyandır. Devamı…. Ötekilerin koruyucu bir duvara olan ihtiyaçlarına saygı duy. Koruyucu bir duvar için ihtiyaç olduğunu kabullen ve onu sahiplen; onda kapılar ve pencereler açmayı düşün. Terapist İnciten İncinen

63 Mümkün olduğunca terapist ve eşini duvarın arkasına davet et Terapist
Ulaş Eşler için daha önce söylenmemişleri söyle Diğerini bırakma veya ona uzanma korkusuna odaklan. Mümkün olduğunca terapist ve eşini duvarın arkasına davet et Terapist İnciten İncinen

64 GÖREV 5: İHTİYAÇLARA ULAŞ & SORUMLULUK AL
Birincil bağlanma/kimlik duygularına yardım et. Devamı….. İncinmeyi motive eden öfke, incinmeyi ifade et. Sorumluluk al. Birincil duygu ve ihtiyaçlara yardım et ve etkileşimi yeniden yapılandır. Talebi suçlama olmaksızın anla. Bağlanma duygularına ve ihtiyaçlarına ulaş. Terapist İnciten İncinen

65 Belirlemeye yardımcı ol. Çözüm; eylemler.
Yeniden güvenmek için hangi özelliklere ihtiyaç olduğunu ifade et. İncinme olasılığını yaratmaktaki kendi kısmı için Terapist İnciten İncinen

66 İncinme ve Döngü Döngü canlandırıldığında incinme bunun somut bir örneği midir? İncinmenin kendisi, incinmeyle başa çıkmanın bir yolu mudur? İncinme döngünün bir sonucu mudur?

67 İncinme ve Döngü İncinmeye -öyle olsa bile- döngünün neticesi olarak bakılmamalıdır. Onlar iki ayrı olaydır. İlişki, sıklıkla temel döngünün bir sonucudur ancak bu varsayımı yapmayız. İncinme döngünün bir neticesi olarak çözülmemelidir.

68 İlişkiler İlişkide eşlerden biri yakınlık arayışındadır, diğeri uzaklaşır; yakınlık arayan kişi bu ihtiyacının karşılanacağını hissettiği tarafa yönelerek ihtiyaçlarını başka yerde gidermeye çalışır. Bu, döngünün nasıl ilişkilere ve aldatmalara yol açtığını anlamanın basit bir yoludur. Duygusal bağda bir şey olmaktadır ve kişi ne olup bittiğini çözme çabasıyla başkasına yönelir. Ancak bunu varsayamayız. Çiftler zorluklarla başa çıkarken bunu kendi döngüleriyle yaparlar

69 Aşamalar Aşama I (Etkileşimsel) Aşama II ( Deneyimsel)
Direk Dolaylı Duygu Odaklı Yetenekler Davranışsal Stratejik Seans içi deneyim Uygulama/ Ev Ödevi Amaç: Şiddeti Azaltma& Kurma & Koruma Etkileşimsel değişim Samimiyet a) Farklı konusma a) Daha derin tecrübe b) Pozisyon değiştirme b) samimiyet&koruma Aşama III (İntrapsişik) Aile Kökeni Psikojenetik Amaç: Aile kökeninde yeniden pozisyonlama Karakter dönüşümü a) Pozisyon değiştir a) Duygu/motivasyonel değişim