İLETİŞİM Doç. Dr. Burhan AKPINAR.

... konulu sunumlar: "İLETİŞİM Doç. Dr. Burhan AKPINAR."— Sunum transkripti:

1 İLETİŞİM Doç. Dr. Burhan AKPINAR

2 SUNU PLANI İletişim: Tanımı, süreci ve türleri
İletişim engelleri: İletişimsizlik, dedikodu ve söylenti Sağlıklı bir iletişim Beden dili CV hazırlama

3 Konu Listesi Etkili İletişim ve Beden Dili
İletişim nedir, çeşitleri nelerdir? İletişim engelleri, empati nedir? Etkin dinleme nasıl olmalıdır? İlk izlenim, beden dili unsurları, mesaj gönderme ve almada beden dilinin önemi, etki alanları, jest ve mimikler, tokalaşma ve tokalaşma çeşitleri, selamlaşma, karşılama ve uğurlama İş görüşmesinde davranış şekilleri, iş görüşmesinde kılık kıyafet, CV hazırlama.

4 İletişim Nedir? “Birey veya bireylerin karşılıklı bilgi, duygu ve düşüncelerini paylaşma süreci”  “İki birim arasındaki mesaj alış-verişi” Katılımcılardan “iletişim” kavramının tanımın yapmalarını isteriz. İsteyen 4-5 katılımcının tanımlarını dinleyip onayladıktan sonra, kendi tanımlarımızı veririz. (2 dk.) “İletişim, duygu, düşünce veya bilgilerin farklı yollarla başkalarına aktarılmasıdır. İletişim çift yönlü olmalıdır. Dinleme ve anlama iletişim dayandığı temel kavramları oluşturur”.

5 İLETİŞİM  İletişim, iki veya daha fazla sistem arasında anlamları ortak kılma sürecidir. Bizim başkalarını,başkalarının da bizi anlamasına yarayan bir süreçtir.  Sözcük, resim, grafik vb. sembollerin kullanılarak bilgi,düşünce,duygu ve becerileri aktarılması sürecidir. Eğitim de bir iletişim sürecidir. Etkili bir eğitim süreci iyi organize edilmiş iletişimle gerçekleşebilir.

6 İLETİŞİM  Bir kaynağın davranışlarını kasıtlı bir biçimde etkilemek üzere bir alıcıya mesajlar iletmesidir. Bir zihnin diğer zihinleri etkileme yollarının tümüdür. Sadece, yazılı ve sözlü konuşmaları değil müzik, resim, heykel, tiyatro vb. bütün insan davranışlarının içine alır.  Eğitim de bir iletişim sürecidir. Etkili bir eğitim süreci iyi organize edilmiş iletişimle gerçekleşebilir.

7 İLETİŞİM Ne söyleyeceğimizi bilmek,
Bunu ne zaman ve nerede söylemenin daha uygun olacağına karar vermek, En iyi nasıl söyleneceğini düşünmek, Olayları basitçe anlatabilmek, Akıcı bir dille ve karşımızdaki kişiyle göz kontağı kurarak konuşabilmek, Dikkati yoğunlaştırmak ve verdiğimiz mesajların alınıp alınmadığını fark edebilmektir.

8 İLETİŞİMİN AMACI? İletişimin amacı; bilgi verme ve etkilemedir.

9 İLETİŞİMİN AMACI? Eğitim-öğretimin de özünde iletişim vardır.
İletişim olmadan etkileşim, etkileşim olmadan öğrenme olmaz.

10 İLETİŞİMİN AMACI? İletişim yeni fikirleri doğurur.
Yeni fikirler değişimi başlatır. İLETİŞİM FİKİRLER DEĞİŞİM

11 İLETİŞİMİN AMACI? Kurumun gündemini iletişim ile belirleriz.
Astlarımızı bu yolla etkileriz. Görevleri iletişim ile belirtiriz. Çatışmaları iletişim ile çözeriz. KISACASI YÖNETİMİN HER AŞAMASINDA İLETİŞİM VARDIR.

12 İLETİŞİM SÜRECİ Bir iletişimde etkili olan beş değişkenden söz edilebilir: Bunlar; "Kaynak, Mesaj, Kanal, Alıcı ve Dönüt" dür. Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir. Bu birim, kitap, gazete, dergi, radyo, TV ya da yüz yüze iletişimde bir insan olabilir. Mesaj iletişimin içeriğidir. İletilmek istenen bilgi, fikir, mesajı oluşturur. Kanal mesajın sunuluş biçimidir. Mesaj, sözlü ya da yazılı olarak sunulabilir. Alıcı mesajın gönderildiği birimdir. Mesajı okuyan, dinleyen, izleyen kişidir. Dönüt ise, alıcının mesaja verdiği tepkidir; alıcının mesajı nasıl yorumladığını gösterir.

13 Kim Ne Söyledi Hangi Yolla Kime
Ne Etkisi Oldu İLETİŞİM SÜRECİ Kaynak Kodlama Alıcı Kod Çözme Mesaj Kanal Geri Bildirim

14 İLETİŞİM SÜRECİNİN TEMEL ÖĞELERİ
KAYNAK Davranışlar Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri MESAJ Semboller Gerçek obje Modeller Resim Hareket Ses KANAL İletici Araç & Yöntemler Sözsüz iletişim Sözlü İletişim Basılı/yazılı araçlar Yöntemler ALICI Davranışlar Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri Dönüt (Geri Bildirim) Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

15 İletişim sürecini başlatan kişi
Kaynak Kaynaktan ALICIYA gönderilen UYARICILAR Mesaj Kanal Mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan ARAÇ VE YÖNTEMLER Alıcı Gönderilen mesaja hedef olan kişi Alıcının kaynak tarafından gönderilen uyarıcılara gös- terdiği TEPKİ Geri bildirim

16 İletişimde etkili olan faktörler
Seçici algı: Kaynak ve alıcının ihtiyaçları, beklentileri Bireysel farklıklar: Öğrenme stilleri Kaynak güvenirliği: Dürüstlük, uzmanlık, istek, nesnellik Kaynak-alıcı benzerliği: Ortak yönler Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

17 İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı
Kaynak Mesaj Kodlama Kod Çözme Alıcı Ortak Yaşantı Alanı Dönüt Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

18 İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı
Öğretmenin yaşantısı Öğrencinin Yaşantısı Ö Ğ R E N M Ortak Yaşantı Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

19 İletişimin Bileşenleri
İletişim sürecini şekillendiren 3 öğeden ve önem düzeylerinden bahsederiz. Hangi öğenin süreci daha fazla etkilediğini yüzde değerlerine bakarak tartışırız. “Beden dilinin bu kadar fazla etkisi olması sizi şaşırttı mı?” Sorusunu yönelterek katılımcıların görüşlerini alırız. (2 dk.) Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

20 İletişim Türleri Sözlü İletişim Sözsüz İletişim Yazılı İletişim
İletişimin temel olarak üçe ayrıldığını ve her bir iletişim türünü söyleriz (1 dk.) Yazılı İletişim Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

21 Sözsüz İletişim: Beden Dili
İnsanların birbirleriyle yüz yüze kurdukları ilişkilerde sözsüz mesajların etkisi %90 oranındadır. Sözsüz mesajlar, jestler, göz ve baş hareketleri, beden duruşu, yüz ifadeleri, mesafe, temas gibi beden dili öğeleriyle ifade edilir. Öncelikle slayttaki maddeleri okuruz. Sözsüz mesajların önemini vurgularız (iletişimin bileşenleri slaytındaki yüzde değeri sorarak) ve sözsüz iletişimin anlamını açıklarız (1 dk.) “İnsanlar konuşarak anlaşmayı başarmadan önce, beden dilleriyle anlaşırlardı. Beden dili insanların ilk anlaşma aracı ve ilk dili olmuştur. Beden dili aracılığıyla insanlar duygularını, düşüncelerini, isteklerini, ihtiyaçlarını ve ruhsal zenginliklerini başka insanlarla paylaşmışlardır. Özellikle, duyguların ve düşüncelerin kelimelere dökülmediği durumlarda beden dilimiz hemen devreye girer. Bir bakış, bir mimik, bir göz veya el hareketi binlerce kelimeye bedel olabilir. Ayrıca beden dili, bireyin kendini dış dünyaya karşı ortaya koyuş biçimidir. Pek çok kişinin nasıl bir psikoloji içinde olduğunu bazen görünümüne bakarak anlayabiliriz”. Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

22 Sözsüz İletişimin Özellikleri
Sözsüz iletişim etkilidir. Sözsüz iletişim duyguları belirtir. Sözsüz iletişim çift anlamlıdır. Sözsüz iletişim belirsizdir. Özetlemek için, sözsüz iletişimin özellikleri üzerinden her bir maddeyi katılımcılardan birine açıklatarak geçeriz. (2 dk.) Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

23 Çevrede Olumlu İzlenim Yaratacak Beden Dili Özellikleri
Göz İlişkisi Yüz İfadesi Baş Hareketleri Jestler Beden Duruşu Yakınlık Yöneliş Bedensel Temas Dış Görünüş Katılımcılara resimdeki arkadaş hakkındaki ilk izlenimlerini ve bu izlenime neden olan unsurları sorarak başlarız. Daha sonra, beden dilimizi nasıl kullanmamız gerektiğini anlamaya çalışırız (burada katılımcıların her bir madde ile ilgili örnek vermelerini isteriz). (3 dk.) Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

24 Sözlü İletişim Sözlü iletişim, karşılıklı olarak konuşma ve dinleme etkinliklerini kapsar. Sözlü iletişimin başarısı, konuşan ve dinleyen arasında ortaklaşa bir temele dayanır. İletişim türlerinden ikincisi sözlü iletişimdi diyerek katılımcılara “Sözlü iletişimin süreci etkileme yüzdesi ne kadardı?” sorusu yöneltilir. Slayttan tanımı okunur. Burada konuşma ve dinlemenin önemine dikkat çekilir. (1 dk.) Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

25 Sözlü İletişim Sözlü iletişim, her zaman konuşan ve dinleyen arasında bilgi, beceri, tutum ve davranış açısından etkileşim olmasını gerektirir. Neyi? Hayır! Nerede? Evet! “Bize her söylenen cümleyi dikkate alır mıyız? Kimler söylerse, ne şekilde söylerse, nerede söylerse dikkate alırız?” gibi sorularla bireyler arası etkileşimin ve ortak amaçların önemi vurgulanır. Sokakta, otobüste tanımadığımız bir insanla kurulan diyalogun nasıl geliştiğine ilişkin veya “ilk tanışma ve arkadaş olma” sürecine örnek vermek isteyen katılımcılardan kısa anlatımlar dinlenebilir. (3 dk.) Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

26 Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar
“Sözsüz iletişimde karşımızdakinin bizi yanlış anlama olasılığı ne kadardır? Peki ya sözlü iletişimde?” sorusu üzerinde tartışılır. Karikatürden yola çıkarak burada yine ortak bilgi, tutum ve değer yargılarının önemi vurgulanır. (1 dk.) “Karikatürdeki karakterlerin balık kavramına karşı duygularının ne kadar farklı olduğunu görüyoruz. Bu farklılık belki de erkek arkadaşın şu anda karnının aç olmasından, kız arkadaşın evinde bir akvaryumu olmasından kaynaklanıyor olabilir. Bu farklılıklar her zaman geçmiş yaşantılara bağlı olarak ortaya çıkar. Herkes kendi yaşadıkları doğrultusunda kendi anlamını oluşturur”. Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

27 Gönderilen Mesaj ve Alıcı İlişkisi
Dinlemez Dinler Yanlış Anlar Doğru Anlar Mesaja karşıdır Mesaja katılır Dönüt uygun Dönütü değildir uygundur İki birey arasında yaşanan iletişim sürecinde yaşanabilecek olaylardan bazıları örnek olarak verilir. Hangi durumda iletişimin amacına ulaştığı katılımcılara sorulur. Gelen yanıtlar doğrultusunda iletişim kurarken nelere dikkat etmeleri gerektiği sorulur? Çıkan maddeler tahtaya not edilir. (3 dk.) Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

28 Yazılı İletişim Mesajı, katılımcıların anlayabileceği ortak simgeler aracılığı ile (tahta, slayt vb.) iletmemizdir. Burada iletişim aracı yazıdır. İçerik, destek materyaller ve ortamlarla sunulur. İletişimin üçüncü türü olan yazılı iletişim kavramı açıklanır. Değişik örnekler verilerek pekiştirilir (hem eğitici hem katılımcılar örnek verebilir). (2 dk.) “Örneğin ben şu anda içeriği size aktarırken hem sözlü iletişimi kullanıyorum, hem de tahta ve slaytlar aracılığı ile mesajı size yazılı olarak da iletiyorum. Bunun bir diğer yararı ise hem göze hem de kulağa hitap ediyor olmam. Böylece daha kalıcı öğrenmenizi sağlamaya çalışıyorum”. Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

29 İletişimi Engelleyen Faktörler
Ortak yaşantının olmaması Dile ait engeller Anlamların karıştırılması Sembol ile anlatılan konu arasındaki uyuşmazlık Algının sınırlı oluşu Sözcüklere boğulma Psikolojik engeller Çevresel/Fiziksel faktörler Statü Uyutma İletişimi engelleyen faktörler her biri açıklanarak ve örneklenerek anlatılır. (5 dk.) Eğitici ve katılımcılar arasında kültürel ve bilgi düzeyi gibi açılardan farklar varsa, geçmiş yaşantıları ortak özellikler göstermiyorsa, her iki tarafın birbirini anlaması güçleşebilir. Örneğin, savaş anılarını torununa anlatan bir dede. Torun olayı canlandırmakta güçlük çekebilir. Konuşmaya ilişkin sorunu olan kişiler çekingenlik gösterebilir. Örneğin; ses tonu tiz olan, şiveli konuşan kişiler vb. Bazı kelimeler farklı anlamlara geliyor olabilir. Örneğin; tahta, abla. Konuyu anlatmak için kullanılan görsel, eğitici ve katılımcılar için farklı anlamlar ifade ediyorsa çelişki yaratabilir. Kelime dağarcığı veya yaşam tecrübesi nedeniyle anlama sınırlanabilir. Örneğin, kendi yaşadığı çevre dışında hiçbir yeri gezmemiş, hiç uçağa binmemiş vb. Çok fazla değişik terim kullanılması da anlamayı güçleştirir. Örneğin; aynı anlama gelen çok fazla kelime kullanmak, her biri farklı olsun diye kullanılıyor hissi uyandırabilir. Çekingenlik, güvensizlik gibi psikolojik durumlar iletişim kurmaya engel olabilir. Bulunulan çevre veya ısı, ışık, gürültü gibi faktörler rahatsızlık yaratarak sorun olabilir. Eğitici veya katılımcıların statü farklılıkları. Örneğin, elemanları ile birlikte eğitim alan bir müdür kendini ortamda rahat hissetmeyebilir. Sürekli aynı ses tonu ile çok uzun süre konuşmak, katılımcılara hiç aktif olma şansı tanımamak uyutmaya neden olabilir. BU KONUDAN SONRA ARA VERILEBILIR! Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

30 İletişim Sürecinin Etkinliği için ...
Simgelerin benzer biçimde tanımlanması Dilin anlaşılır bir şekilde kullanılması Çoklu kanal kullanılması Dönüt sisteminin sağlanması Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

31 Sınıf içi iletişimi geliştirmek için ...
Öğretmen konuşma yeteneğini geliştirmeli Ders iyi bir şekilde planlanmalı Öğrenci ihtiyaçları, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli Öğrencinin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı Öğrencilerin dikkatle dinlemesi için birden fazla duyu organına hitap eden araç-gereçler kullanılmalı Zor ve çok teknik olan öğretim araçları kullanılmamalı Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

32 Yaşantı Konisi (Dale) Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

33 Öğrendiklerimizin ... ÖĞRENME 1% TATMA 2% DOKUNMA 4% KOKLAMA 10% DUYMA
83% GÖRME Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

34 Akılda kalan öğrenmelerin ...
10% 20% 30% 50% 70% 90% OKUMA DUYMA GÖRME DUYMA & GÖRME SÖYLEME YAPMA Akılda Tutma Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

35 Yaşantı Konisinin dayandığı bilimsel ilkeler...
Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir ve geç unuturuz. En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir. Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebiliriz. En iyi öğretim, somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir. Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

36 İLETİŞİM ENGELLERİ

37 NE KADAR BİLİRSEN BİL, SÖYLEDİKLERİN KARŞINDAKİNİN ANLAYABİLDİĞİ KADARDIR.
MEVLANA

38 PSİKOLOJİK Mesajları anlamak amacıyla değil de savunucu iletişime geçerek cevap vermek ya da kabul etmemek için sürdürme.

39 SEMANTİK Konuşma ve yazı dilindeki karışıklık ve inceliklerin neden olduğu farklar ve anlaşmazlıklar.

40 Verici ve alıcının sosyal
STATÜ Verici ve alıcının sosyal ve formal statüleri, akademik ve mesleksel gelişme farkları.

41 KORUNMA Alıcının bazı yüklenmeler altına girmesi durumunda savunma mekanizmaları iletişimin etkisini azaltabilir. Bu durumda alıcı umursamaz bir tavır takınabilir veya mesajı reddedebilir.

42 ALAN İletişim merkezleri ile birimleri arasındaki uzaklık iletişimin gücünü zayıflatır.

43 HİYERARŞİ Üst-alt ilişkilerinde çatışmalar, yetkinin oldukça az veya aşırı derecede aktarılması, fazla dar yahut geniş kontrol alanı düzensiz enformasyon.

44 UYUTMA Karar sürecine katılma imkanı verilmeyen uygulayıcının emirleri savsaklaması veya önemsiz sayması.

45 SINIRLAMA Örgütün amaçları veya görevleri gereği, bazı kapsamın sınırlanması ve gizli tutulması.

46 “SÖZÜNÜ BİLEN KİŞİNİN YÜZÜNÜ AK EDE BİR SÖZ SÖZÜ PİŞİRİP DİYENİN İŞİNİ SAĞ EDE BİR SÖZ.”
YUNUS EMRE

47 İLETİŞİMDE ÖNEMLİ DEĞERLER
Canlıları sevmek ve saygı duymak Empati kurmak Doğal olmak Beden dilini iyi kullanmak Çevresini ve etkileşim içinde oldukları kişileri iyi tanımak Güler yüzlü olmak İyi bir dinleyici olmalı

48 DEDİKODU VE SÖYLENTİ Söylenti; tehlikeli, yıkıcı, ve sinsi bilgi aktarımlarıdır. Söylenti; informal iletişimde “gerçek dışı bilgilerin üretilmesi ve yayılması” Resmi olmayan iletişim kanalları boyunca dolaşan ve resmi sözlere dayanmayan mesajlar Söylenti= Önem x Belirsizlik

49 DEDİKODU VE SÖYLENTİ Dedikodu; genel anlamıyla “bir kişinin yokluğunda onun hakkında konuşmak” Bir tanıklık, bir olay, bir haber hakkında yapılan konuşma Eylemlerinin ağızdan ağıza, kulaktan kulağa yayılarak iletilmesi

50 İLETİŞİM ENGELLERİ Emir vermek, yönlendirmek.
“Çık dışarı”, “Dün hasta olman beni ilgilendirmez, randevuna gelmedin ve haber vermedin!” Bu ileti kişiye sorunlarının, duygularının ve gereksinimlerinin önemsiz olduğunu vurgular. Emir veren ve yönlendiren kişinin üstün olduğu iletisini verir. Bu tür iletiler red, isyan veya düşmanca duygular yaratabilir.

51 İLETİŞİM ENGELLERİ Tehdit etmek, gözdağı vermek.
“Problem yaratmaya devam edersen soruşturma açarım”. Korkutur, sindirir ve bazen isyan duygularının oluşmasını körükler. Zıtlaşma yaşanabilir.

52 İLETİŞİM ENGELLERİ Ahlak zabıtası rolü üstlenmek.
“Senin yaşındaki birinin bunu bilmesi gerekirdi.” Sinirlendirir, iletişimi koparır.

53 İLETİŞİM ENGELLERİ Üstünlük ve bilgiçlik taslamak, öğüt vermek, çözüm veya öneri getirmek. “Yerinde olsam hasta olmamak için kalın giyinirdim.” Üstünlük ve bilgiçlik taslamak karşıdaki kişiyi öfkelendirir. Bazen öğüt vermek ya da çözüm/öneri getirmek gerekebilir. Ancak bu davranış sıkça yapılırsa kişiyi bağımlı yapar. “Her şeyi ben bilirim” tavrı olarak algılanabilir ve iletişim kapılarını kapatır.

54 İLETİŞİM ENGELLERİ Nutuk çekmek.
Çalışanları geliştirmek görevimizdir ama, en önemli nokta bunu nasıl yaptığımızdır. Sorunsuz dönemlerde kabul edilse de, sorunlu dönemlerde kabul görmeyebilir.

55 İLETİŞİM ENGELLERİ Yıkıcı eleştiri.
Eleştirme ya da olumsuz değerlendirme değişimden çok engelleme yaratır. Eleştirme gereken durumlarda eleştiriyi, iki olumlu özelliğin arasına yerleştirerek aktarabiliriz (sandviç yöntemi).

56 İLETİŞİM ENGELLERİ Övmek, aynı düşüncede olmak, olumlu değerlendirmeler yapmak. Sadece yerinde, hak edilmiş ve uygun miktarda yapılan övgü motive edici olur ve olumlu köprüler kurar. Herkes övgü bekler, ancak gereğinden fazla yapılması alışınca yoksunluk yaratabilir.

57 İLETİŞİM ENGELLERİ Kişinin yaşadıklarını yadsımak, yok saymak.
“Bunda büyütecek ne var” Duyguyu yok saymak, onu halının altına süpürmekle aynı anlamı taşır. Kişi kendisine değer verilmemiş duygusunu yaşar.

58 İLETİŞİM ENGELLERİ Olumsuz önyargıya sahip olmak.
“Duyduğuma göre bu okulda öğrencilerle yeterince ilgilenilmiyormuş.” Kişi üzerinde gereksiz bir baskı oluşturur ve bu da ilişkiyi zedeler.

59 İLETİŞİM ENGELLERİ Kişinin başarılarını, becerilerini yok saymak.
“öğrencileriniz çok başarılı. Ama…” Bu tür iletiler özgüveni yıpratır, olumsuz duyguları ortaya çıkarır ve iletişim kapılarını kapatabilir.

60 İLETİŞİM ENGELLERİ Yapılan işi eleştirmek yerine kişiliği eleştirmek.
“Ne kadar beceriksizsin, bir ödevi hazırlayamadın...” Kişiler genellikle yaptıkları işle ilgili eleştiriyi kabul edebilir ve düzeltmeye hazırdır. Ancak kişiliklerinin eleştirilmesi onlarda olumsuz duygular uyandırır.

61 İLETİŞİM ENGELLERİ Sözünden dönmek, oyalamak, konuyu saptırmak, şaka yaparak hafife almak. Sözden dönmek güven sarsar, kızgınlık yaratır. Yukarıdaki bütün davranışlar kişinin duygularına saygı gösterilmediği, ilgilenilmediği iletisidir. Üzerinde konuşulmayan duygular yeniden ortaya çıkacaktır.

62 İLETİŞİM ENGELLERİ Dedikodu ve söylentiler.
İletişimin en çok zarar veren şeklidir. İyi yönetilirse yarar da sağlayabilir.

63 İLETİŞİM ENGELLERİ Duygu sömürüsü.
Göz yaşları zor durumdan sıyrılmak için geçerli olabilir. Ancak, bu durumda sorun çözülmediği, eksik giderilmediği ve iletişim göz yaşları nedeniyle kesintiye uğradığı için engel oluşturabilir.

64 İLETİŞİM ENGELLERİ Kendini övme.
Yaptığı işte iyi olmayan, özgüveni sağlam olmayan, ben merkezci veya az çalışmak isteyen kişilerin kullandığı bir yöntemdir. Başarılı ilişkilere engeldir.

65 İLETİŞİM ENGELLERİ Muğlaklık. “daha iyi bir sistem oluşturman gerek”
Bu tip ifadeler belirsizlik oluşturur.

66 İLETİŞİM ENGELLERİ Bilgi gizleme. “Bu konu yöneticileri ilgilendirir.”
İletişimi koparır ve “o söylemezse başkasından öğrenirim” tepkisine yol açar.

67 İLETİŞİM ENGELLERİ Tepeden Bakma. “Nihayet bitirebildin.”
Bu tür ifadeler yanlış anlaşılır.

68 İLETİŞİM ENGELLERİ Psikolog tavrı. “Bence senin sorunun”
“önce kendi sorunlarınla ilgilen” düşüncesine yol açar.

69 İLETİŞİMİ KOLAYLAŞTIRAN ETKENLER
Aktif dinlemek, empati, geribildirim. Sessiz dinlemek, sözünü kesmemek. Kabul etmek (empati). Duyguları karşılıklı olarak birbirine açıklamak, dışa vurmak. Duyguları işlerden ayrı tutabilmek. Hatayı kabul edebilmek, haklı çıkmaya kalkmamak. Ben dili. Sandviç yöntemi.

70 İLETİŞİMİ KOLAYLAŞTIRAN ETKENLER (KİŞİSEL)
Gizlilik ilkesi. Eşit mesafe. Yiyecek, içecek, ikram. Espri. Anektodlar, hikayeler. Basit örnekler. Kişisel hayattan örnekler. Uygun giyim. Gelişmek için çaba, sorumluluk. Zamanlama.

71 TEŞEKKÜRLER.

72 CV (ÖZGEÇMİŞ) HAZIRLAMA TEKNİKLERİ
CV (Curriculum Vitae): “Hayat yarışı”. Resumé : “Özet" anlamına gelir. Türkçede her ikisine karşılık "özgeçmiş" sözcüğü kullanılmaktadır.

73 CV; Niteliklerimizin, Becerilerimizin, Deneyimlerimizin ve
Başvurduğumuz konu ile ilgili diğer özelliklerimizin yer aldığı, açık ifadeli ve kolay anlaşılan, okuyan kişiyi etkilemeye yönelik bir özettir.

74 MÜKEMMEL CV İŞ SAHİBİ YAPAR MI?
Her kapıyı açan, sizi anında iş sahibi yapan "mükemmel CV" diye bir şey yoktur. Bir özgeçmişin tek amacı, sizin bir iş görüşmesine çağrılmanızı sağlamaktır. Bu nedenle "mükemmel CV", mülakata çağrılmanızı sağlayan CV'dir.

75 MÜKEMMEL CV İŞ SAHİBİ YAPAR MI?
CV'nin görevi kapıyı aralamaktır. Kapı aralandıktan sonra içeri girmek ise sizin kişiliğinize, becerilerinize, zekanıza ve elbette işe uygunluğunuza kalmıştır. CV'niz, gelecekteki işvereninizin sizin hakkınızda edindiği ilk izlenimdir. İlk izlenimi silmek ya da değiştirmek mümkün olmadığına göre, "ilk" izlenimin aynı zamanda "doğru" izlenim olması çok önemlidir.

76 CV İçin Doğrular ve Yanlışlar
CV'nizin etkileyici olmasına dikkat edin, ama hayal gücünüz fazla açılmasın. CV'nizi kısa tutun. En fazla 2 sayfa. Detaya ve seçtiğiniz sözcüklere çok dikkat edin. Kolay okunabilmesi için bilgisayarda ya da daktiloda yazın. El yazısı kullanmayın. Yazım, noktalama ve dilbilgisine dikkat! CV'nizde ilanla ilgili bilgiler olsun. Tarihlere göre sıralamada arada büyük tarih atlamaları olmasın. Keskin gözlü, güvenilir bir tanıdığa okutun. Sade ve kolay okunur olsun. Standardın dışında bir format kullanın. Yaratıcı pozisyonlar için yaratıcı davranın.

77 İşverenler ne ister? " İşverenler özgeçmişinizde (CV) öncelikle sizin niteliklerinizi arayacaktır.Bu noktada niteliklerinizi nasıl ortaya koyduğunuz önemlidir. " Adayın ilgili alanlarda yeterli deneyimi olup olmadığına mutlaka bakılır. Ama aday okulu yeni bitirmişse öğrenim yıllarında o alanla ilgilendiğine dair ipuçları aranır.Mesela hangi derneklere üye imiş, hangi sosyal faliyetlerde bulunmuş, staj yaptığı yerler ve konular,...vs.

78 İşverenler ne ister? Kişinin girdiği işler arasında mantıksal bir tutarlılık olup olmamasına bakılır. Çalışma yaşamında kopukluk var mı varsa neden kaynaklanmış bakılır.

79 İşverenler ne ister? Özgeçmişin düzenlenme tarzı, temizliği kişinin aynasıdır. Kullanılan üslup ise karakterini bir ölçüde yansıtır.

80 Doğru Özgeçmiş türünü seçme
Yaptığım (çalıştığım) işler mantıksal bir sıra takip ediyor mu? Yoksa daldan dala atlayarak mı yaşamışım? Çalıştığım işler arasında boşluklar ve tutarsızlıklar var mı? Tek bir alanda tutarlı bir kariyerim olduysa, aynı alanda mı kalmak istiyorum, yoksa bütünüyle farklı bir iş dalına geçmek mi istiyorum? Yapmak istediğim yalnızca bir iş mi var.? Ne istediğimi biliyor muyum yoksa hareketli bir hedefe körlemesine atış mı yapıyorum?

81 CV ÇEŞİTLERİ Fonksiyonel (İşlevsel) CV
Birbiri ile pek ilgisi olmayan işlerde çalıştı iseniz işlevsel özgeçmişi seçin. Çünkü işlevsel özgeçmişte güçlü olduğunuz yönlerinizi ortaya çıkarırsınız, yani ana vurgu güçlü olduğunuz yönlere kayar. Yoksa hayatınızın ne kadar düzensiz olduğu ortaya çıkabilir.

82 CV ÇEŞİTLERİ Kronolojik (zaman sıralı) CV
Yaptığınız işler mantıklı bir sıra izliyorsa kronolojik özgeçmiş türünü seçmelisiniz Bileşik CV Başka hiçbir işi düşünmüyor, sadece tek işe odaklanıyorsanız, kuralsız özgeçmiş sizin için biçilmiş kaftandır.

83 CV BİÇİMİ VE FORMATI NASIL OLMALIDIR
Her şeyden önce CV çok uzun veya çok kısa olmamalıdır. Gerçekte herhangi bir kısıtlama yapılmamasına rağmen CV ideal olarak bir-iki sayfayı geçmemelidir.

84 CV NEYLE YAZILMALI? ‘Helvetica’, ‘Arial’, ‘Times New Roman’ ideal olarak kullanabilecek karakterlerdir. 11 ya da 12 punto ile oldukça okunaklı bir CV yazabilirsiniz.

85 Nasıl Bir Kağıt Kullanılmalı?
Bu konuda herhangi bir kural yoktur. Bununla beraber beyaz ve fazla parlak olmayan, orta veya orta-üstü kalitede kağıt kullanılmalıdır.

86 Fotoğraf Olmalı Mı? Eğer fotoğraflı CV isteniyorsa mutlaka CV’nize vesikalık bir fotoğrafınızı ekleyin. Fotoğrafınızın sizin en doğal halinize yakın olmasına dikkat edin. Özellikle fotoğraf istenmemiş ise koymakta ısrar etmenize gerek olmayabilir.

87 Referanslar Hiç bir işveren, CV’nizdeki referansları tek başına ele alıp, size iş vermez. Referanslar, sizin kişiliğiniz ya da çalışma sisteminiz hakkında doğru bilgileri verebilecek kişilerdir. Genelde 3 referans yeterlidir. Referans listesine yazılacak kişilerin adını, unvanını/pozisyonunu, adres ve iş saatleri içinde ulaşılabilecek telefonunu mutlaka yazın.

88 Özgeçmiş öğeleri 1. İsim, telefon ve adres 2. Hedef 3. Nitelikler 4. Başarılar 5. Mesleki deneyim 6. Eğitim 7. İş dışı etkinlikler 8. Lisans ve sertifikalar 9. Kişisel bilgiler 10. Referanslar

89 1. İsim, telefon ve adres Bu bölüm kağıdın üst orta veya üst sağ kısmına yazılacak ilk bilgidir. Üst sola yazmayın çünkü dosyalandığında okunması güç olur.

90 1. İsim, telefon ve adres Posta kodu yazmayı unutmayın.
Telefon numarasını adresten yukarıya yazın. Size ulaşmak istedikleri zaman ilk onu kullanırlar. Ayrıca size ulaşılabilecek başka bir numara varsa onu da belirtin.

91 1. İsim, telefon ve adres HATALI ÖRNEK
SOYADI : KAYA ADI : RIZA TEL : ADRES : AHMET BEY CAD. HANIM SOK. ALAY APT 10 / 4                 AKSARAY / İSTANBUL

92 1. İsim, telefon ve adres Yukarıdaki örnek hatalı. Birincisi gereksiz kelimeler kullanmış, ikincisi ise sola dayalı yazmış. Ayrıca posta kodu da yok. Bir de yazım hatası var. Tüm yazılar büyük harfle yazılmış bu ise dikkati dağıttığı için tavsiye edilmez. Doğrusu ise aşağıda ki gibi olmalı.

93 1. İsim, telefon ve adres RIZA KAYA 0 (212) Ahmet Bey cad. Hanım Sk. Alay Apt 10 / 4 Aksaray İstanbul

94 2. Hedef Bu bölüm mutlaka olması gereken bölümlerden biri değildir.

95 3. Nitelikler Sizi bu iş için uygun aday yapan nedir? Girmek istediğiniz işin gerekleri ile uyuşan becerileriniz nelerdir? Herhangi bir niteliğiniz yoksa bu bölümü yazmayın.

96 4. Başarılar "Diğer adaylardan farklı olmak istiyorsanız özgeçmişi okuyacak kişinin dikkatini çekecek bir şeyler yazmalısınız“. Bu ise geçmişte iş yerinize veya başka bir kuruma yaptığınız olumlu katkıları belirtmekle olur.

97 5. Mesleki deneyim Eğer yeni mezun değilseniz özgeçmişinizin en önemli bölümü budur. Yeni mezunlar bu bölümden önce eğitim bölümünü yazmalılardır. Gelecekteki performansınızın göstergesi geçmişteki performansınız olacaktır.

98 5. Mesleki deneyim Bu bölümde çalıştığınız firmanın adı, giriş ve çıkış tarihleriniz, görev ünvanınız mutlaka olmalıdır. Tarihleri yazarken ay ve yıl yazılmalıdır. Firmanın adresine gerek yoktur.Hangi şehirde olduğu belirtilse yeterlidir. Pozisyonu işyeri adından önce yazın. Bütün iş tecrübenizi yazmak zorunda değilsiniz. Burada önemli olan işvereninize onun şirketine ne katabileceğinizi göstermektir. Çok fazla iş değiştirmişseniz başta part time olanlar bir kısmını eleyin. Kısa süreli işlerin zaten süreli olduğunu belirtin, yanlış anlaşılabilir.

99 5. Mesleki deneyim Başarılar kısmı burada da yazılabilir. Bir çok uzman başarılar adı altında başlık atma yerine burada başarılarınızı da belirtmenizi tavsiye eder. Başarılarınızı yazarken yuvarlak cümleler kurmak yerine rakamlar ve istatistikler vererek daha profesyonel bir hava katın, böylece ifadeleriniz havada kalmaz reel bir mana kazanır. En son işinize en çok yeri ayırın. Hangi pozisyonlarda hangi işleri başardığınızı rakamlar vererek yazın.

100 HATALI ÖRNEK İŞ TECRÜBESİ Mayıs 1990 - Temmuz 1990 Pera Palas Oteli-
Staj Görev : Resepsiyon Elemanı.Resepsiyon bölümündeki tüm işlerin 20 şer günlük periyotlar halinde yapılması, gece nöbetlerine kalınması, otelin diğer bölümleri ile sözlü ve yazılı iletişim kurulması. Ağustos Eylül 1990 Şeker Oteli -Yiyecek İçecek Görev: Yiyecek İçecek Departmanının idari işleri ve otel dışında gerçekleştirilen organizasyonların sorumluluğu.

101 HATALI ÖRNEK Temmuz 1991 - Aralık 1991 Gezi Turizm –
IncomingGörev: Incoming departmanı elemanı olarakgrupların rezarvasyonunu yapmak, ön hazırlıklarını gerçekleştirmek ve grup geldiğinde operosyanlara yardımcı olmak. Ağustos Temmuz 1993 Gezi Turizm - Incoming Mdr. Yr.Görev: Incoming departmanının tüm idari işleri.

102 DOĞRU ÖRNEK İŞ TECRÜBESİ Ağustos Temmuz 1993 Gezi Turizm Incoming Mdr. Yr.Incoming departmanının tüm idari işlerinden sorumlu olarak 25 kişilik bir ekibi yönetiyor. Yılda 350 yabancı ve 400 yerli turist grubunun gelişini organize ediyor. Gelecek yıl, çalışmalarda % 40 lık bir artış hesaplanıyor. Temmuz Aralık 1991 Gezi Turizm Incoming departmanı elemanı olarak grupların rezarvasyonunu yaptı, tüm hazırlıkları gerçekleştirdi ve grup geldiğinde operosyanlara yardımcı

103 DOĞRU ÖRNEK oldu.Ağustos Eylül 1990 Şeker Oteli Yiyecek İçecek Bölümü Yiyecek İçecek Departmanının idari işleri ve otel dışında gerçekleştirilen organizasyonların sorumluluğunu üstlendi. Mayıs Temmuz 1990 Pera Palas Oteli StajResepsiyon bölümünde her konuda, diğer bölümlerle işbirliği yaparak staj yaptı.

104 DOĞRU ÖRNEK Yukarıda ki örneklere dikkat ederseniz; Hatalı olan örnekte en son yaptığı işi en sona yazmış ve tafsilatlı bilgi vermemiş. Ayrıca koyu puntolu olarak yazdığı yani vurguyu yaptığı kısımlar farklı.En önemli fark ise doğru örnekte çalıştığı işlerde neler yaptığını rakamlar vererek anlatmış, aynı zamanda başarılarına vurgu yapmış. Bir fark daha, hatalı örnekte "Görev:" kalıbını kullanmış. Bu ifade gereksiz. Tarihlerin nasıl yazıldığına dikkat edin.

105 6. Eğitim Durumu Eğer öğrenci iseniz veya yeni mezun iseniz yani iş tecrübeniz çok yoksa bu bölümü 5. bölümden önce ve daha detaylı yazmalısınız. Aldığınız dersler işvereninizin ilgisini çekecekse veya o iş için önemli ise derslerinizi yazın. Okul boyunca aldığınız dereceleri, Mezun değilseniz tahmini mezuniyet yılınızı, Yoğunlaştığınız konuları ( varsa), Master veya doktora tezinizi ( varsa) yazın. İş tecrübeniz yoksa bu bölümü uzun tutup okuduğunuz liseyi bile yazabilirsiniz ama iş tecrübeniz varsa uzun uzun onları yazın bu bölümü kısa tutun. " Özel bir durumunuz yoksa ilkokul ve ortaokuldan bahsetmek hoş olmaz.

106 6. Eğitim Durumu Okullarınızı yazarken şu bilgiler yer almalı: - Mezunuyet yılı - Derece, diploma veya sertifika. - Bölümü - Adı ve yeri - Varsa ödülleriniz ( aman dikkat çok alakasız olmasın) · İngilizce özgeçmiş yazıyorsanız okul ve bölüm adını ingilizce yazın. · Üniversite adının yanına "1999 yılı mezunu" diye yazmayın 1999 yazmanız yeterli. Şimdi bir örnekle irdeleyelim:

107 HATALI ÖRNEK EĞİTİM İLKOKUL : ŞİŞLİ 19 MAYIS İLKOKULU MEZUNİYET TARİHİ : 1981 ORTAOKUL : ŞİŞLİ 19 MAYIS ORTAOKULU MEZUNİYET TARİHİ : 1984 LİSE : ŞİŞLİ LİSESİMEZUNİYET TARİHİ : 1988 ÜNİVERSİTE : MİMAR SİNAN ÜNİVERSİTESİ BÖLÜM : MAKİNA MÜHENDİSLİ GİRİŞ TARİHİ : 1988 MEZUNİYET TARİHİ : 1992 MEZUNİYET NOTU : 81.13

108 DOĞRU ÖRNEK EĞİTİMİstanbul Teknik Üniversitesi YAPI İŞLETMESİ Yüksek Lisans Ağustos 2002 Mezuniyet Ortalaması : 3.27 / 4.00 Y. Lisans Tezi : İleri Şantiye Tekniğinde Bilgisayar Kullanımı İstanbul Teknik Üniversitesi İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ Lisans Haziran 2001 Mezuniyet Ortalaması : 3.10 / Mezuniyet tezi : Türbülanslı Akımlarda Sayısal Çözümler Afyon Süleyman Demirel Fen Lisesi Haziran 1997

109 DOĞRU ÖRNEK Yukarıdaki örnek gereksiz yere uzatılmış, ilkokuldan bile bahsedilmiş.

110 D7. İş Dışı Etkinlikler Bu bölüm olmasa da olur diyebileceğimiz bir bölüm. Sakın doğru olmayan bir şey yazmayın. Yakın siyasi tarihle ilgili tüm kitapları okurum İşverenle ortak yanlarınız varsa bu sizin için avantaj olur. Okul aktivitelerinizi buraya yazabilirsiniz. İşle ilgili kurslarınızı veya işe yarayacak hobilerinizi iş bölümüne yazmadı iseniz buraya yazabilirsiniz.

111 8. Yabancı Dil ve Sertifikalar
Bu bölümde ise bildiğiniz yabancı dilleri hangi seviyede bildiğinizi işvereninize bildirmelisiniz. Bunu yaparken sakın abartmayın, mülakatı İngilizce yapabilirler veya sizi İngilizce sınavına sokabilirler ve zor durumda kalırsınız. Ayrıca katıldığınız kursların sürelerini ve ders saatlerini yazın, inandırıcı olur.

112 8. Yabancı Dil ve Sertifikalar
HATALI ÖRNEK "Yabancı dilim ingilizcedir"( hatalı- hangi seviyede biliyor acaba-) "Intermediate seviyesinde İngilizcem var" (nasıl öğrendi acaba) DOĞRU ÖRNEK "Orta düzeyde ingilizcem var. British Council' da 1 yıl süreyle haftada 6 saat kursa gittim." "İleri seviyede ingilizcem var. 6 Sene Anadolu lisesinde okudum."

113 9. Kişisel Bilgiler Kişisel bilgiler kağıdın sonlarına doğru olmalıdır.Çünkü kağıtta en önemli bölüm isim ve adres kısmının hemen altına yazılmalıdır. Birçok insan kişisel bilgilerini bu kısma yazarak hata eder, aman dikkat...

114 10. Referanslar Eğer çok güçlü ve mesleğinde isim yapmış bir referansınız yoksa bu bölümü yazmayın. Eğer illaki referans yazacaksanız referansınızın adı, unvanı, telefonu olmalı.Bunu en sona yazmalısınız.