sağlık çalışanlarına ne getiriyor?

... konulu sunumlar: "sağlık çalışanlarına ne getiriyor?"— Sunum transkripti:

1 sağlık çalışanlarına ne getiriyor?
Sağlıkta dönüşüm sağlık çalışanlarına ne getiriyor? Prof. Dr. Muzaffer ESKİOCAK Trakya Üniversitesi Tıp Fak. Halk Sağlığı AbD

2 Doktorları nasıl daha tasarruflu ve ucuz KULLANABİLİRİZ!
SGK BAŞAKANLIĞINA …….. Yukarıdaki kararlar alındığında arz talep dengesi sağlanacağından; özel sektörde doktor maaşları azalacak, dengeye ulaşacaktır. Sağlık Bakanlığı tesislerinde doktor kaçışları azalacaktır. Azalan doktor maliyetleri, rekabetinde etkisiyle fark ücretlerine yansıyacaktır. Doktor maaşları fırladı Özel hastaneler doktorsuz kaldı, maaşlar 20 bin YTL’ye çıktı :13 Sigortalı hastalara kapılarını açan özel sağlık kuruluşları doktor sayısını artırınca hekimler ’karaborsaya’ düştü. Özel hastane ve tıp merkezleri bin YTL gibi maaşlarla doktor transfer ediyor. Doktor bulamayan hastaneler bazı branşlardaki hastaları geri çevirmek zorunda kalınca, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) mektup yazarak ’doktorları tasarruflu kullanalım’ çağrısı yaptı. Bir yılda 500 milyon YTL dişimizin kovuğuna gitti Yaklaşık 6 aydır sigortalı hastalara hizmet veren özel sağlık kuruluşları, talebe yetişmek için doktor sayısını artırmak zorunda kaldı. Gazetelere ’acil doktor aranıyor’ ilanı veren özel hastaneler, hekimlerin çalışmak için sunduğu koşulları duyunca şaşırdı. "Futbolcu gibi transfer parası isteniyor." diyen Hospital İst. Genel Müdürü İsmet Karakaya, 10 bin YTL’nin altında çalıştıracak doktor bulamamaktan yakınıyor. Hekimlerin hastanelerle anlaşmadan önce üç-dört özel hastaneyi gezerek fiyat yükselttiğini, iddia eden Karakaya, doktor maaşlarını ödemek için diğer harcamalardan kıstıklarını savunuyor. Medigold Tıp Merkezi sahibi Ahmet Karataş da iş başvurusu yapan hekimlerin ’erken çıkarsam, maaşım 10 bin YTL olursa’ gibi şartlar koştuğunu anlatıyor. Doktor sıkıntısının giderilmesi için 637 tıp ve dal merkezi, SGK Başkanı Birol Aydemir’e mektup yazarak ’doktorları tasarruflu kullanabilme’ önerisinde bulundu. Cildiye, nöroloji, plastik cerrahi, üroloji, çocuk cerrahi, psikiyatri, çocuk psikiyatrisi gibi branşlarda yarı zamanlı doktor yettiğini belirten merkez yöneticileri, yarı zamanlı doktorların iki ayrı özel sağlık kurumunda çalışmasına izin verilmesini istedi. Dört ana branş dışında tam zamanlı tabip bulundurma zorunluluğunun kalkması teklifinde de bulunan özel tıp merkezleri, yarım gün çalışan doktorlara günlük 25 hasta kotası konulmasını önerdi. Özel sağlık kuruluşlarının temsilcileri, bu düzenlemenin ’sağlık karneniz var ama kotam dolduğu için bakamıyorum’ devrini kapatacağını iddia ediyor. SGK yetkilileri, önerileri dğerlendiriyor.Sağlık Bakanlığı doktorların tasarruflu kullanılması fikrini sahiplendi. Bakanlık, 65 yaş üstü doktorların çalışmasına sıcak bakıyor. Dr. Ahmet KARATAŞ, TÜM SAĞLIK KURULUŞLARI DERNEĞİ BAŞKANI

3 SDP: DB/IMF’nin Temel kurumsal değişiklik istemleri
Sağlık bakanlığının rolünü hizmet sağlayıcılarını düzenlemeye dönüştürmek, Finans sağlamayı sigorta sistemine dönüştürmek, Yönetimi desantralize etmek, Yürütülen hizmetleri sözümona izlemek, SAIG bir kısmını maliyetleri azalmak için işten çıkarmak (Bossert et al. 1998) Colombia and Cuba, contrasting models in Latin America’s health sector reform Pol De Vos, Wim De Ceukelaire and Patrick Van der Stuyft Tropical Medicine and International Health volume 11 no 10 pp 1604–1612 october 2006

4 SDP’dan Etkilenim alanları
Yurttaşlık Sosyo-ekonomik güvenlik Mesleksel riskler Özerklik Meslekler Sağlık çalışanları

5 Meslekler: Beceri seyreltimi: Optisyenlik
Yok edilme : Sağlık memurluğu Kimlik erozyonu: Aile sağlığı elemanı (Ebe, Hemşire, Sağlık Memuru)

6 Özerkliğe etki İşletme yararı Tıbbi kanaat Vaka başı ödeme
Temel teminat paketi Tıbbi kanaat Yetki kısıtlama

7 Mesleksel riskler

8 Sosyo-ekonomik Güvenliğe İlişkin Riskler
Emek piyasası güvenliği: Yeterli iş fırsatı, devlet destekli tam istihdam,… İş güvencesi: Keyfi işten çıkarmalara karşı koruma, işçi kiralama ve işten kovmaya ilişkin mevzuat düzenlemeleri, çalışanların işverene maliyetine ilişkin düzenlemeleri… Uluslararası Çalışma Örgütü, Sosyo-ekonomik Güvenlik Programı;

9 3. Mesleki bütünlük güvencesi: Beceri seyreltimine karşı direnç, zanaat sınırları, iş nitelikleri,
4. Beceri yeniden üretimi güvencesi: İş eğitimi ile Yaygın ölçüde Becerileri kazanma ve sürdürme fırsatları 5. İş güvenliği: İş kazaları ve hastalıklarına karşı koruma, çalışma sürelerini sınırlama, kadınların gece çalışmasını sınırlama, hastalara işgörmezlik ödeneği, dinlenme izni için ödeme,

10 6. Örgütlenme ve ifade güvencesi: Bağımsız sendikalar ve çalışan örgütleri aracılığıyla Emek piyasasında grev dahil topluca ifade hakkı 7. Gelir güvencesi: Asgari ücret, ücret oranlama, kapsamlı sosyal güvenlik ve kazanca göre vergilendirme ile gelir güvenliğini koruma

11 Sağlıkta Dönüşüm Programının Sağlık Çalışanlarına etkisi: Araştırmalardan bulgular

12 Maliyet azaltma ve randıman artışı için;
Sağlık çalışanı başına hasta oranı arttırıldı, Vardiya kondu, Görevlerin bir bölümü daha az becerili çalışanlara verildi, Geçici sözleşmeyle çalıştırılan kişi sayısı arttırıldı Bu politikalardan kadınlar daha kötü etkilendi Östlin P (2005). What evidence is there about the effects of health care reforms on gender equity, particularly in health? Copenhagen, WHO Regional Office for Europe (Health Evidence Network report) accessed [ ])

13 Stres düzelerinde önemli bir artış, artmış iş yükü,
Tüm iş kategorilerinde, özellikle hekimlerde her iki cinste haftalık çalışma süresinde artış, özellikle kadın çalışanlarda tükenme sendromu bulgularında ve hastalık nedeniyle işe gelmeme sıklığında önemli bir artış… Östlin P (2005). What evidence is there about the effects of health care reforms on gender equity, particularly in health? Copenhagen, WHO Regional Office for Europe (Health Evidence Network report) accessed [ ])

14 Health Care in Central and Eastern Europe: Reform, Privatization and Employment in Four Countries, Geneva August 2001

15 Haftalık çalışma süresinin aşılma sıklığı
% 60 % 70

16 “Maaşımla Geçinebilmek en büyük kaygım” Diyenlerin sıklığı
% 90 % 80

17 Instıtute For Socıal And Trade Unıon Research
Health Care Reforms And Prıvatızatıon – Socıal And Economıc Consequences Case Of Bulgarıa Dr. Nadezhda Daskalova, Dr. Lyuben Tomev, Violeta Ivanova, Angelina Nikolova, Zinaida Naydenova, Diana Trakieva Instıtute For Socıal And Trade Unıon Research Five years after the start of the reform it is now possible to summarize the evaluations of both healthcare workers and the population concerning its effect. The overwhelming part of both groups of respondents participating in the survey (82,6% of patients and 87,9% medical staff) have indicated that the reforms in the system of healthcare have generally led to its worsening. It makes impression however that the larger part of patients sharing that view come from small town - 87,6% versus 77,6% from the capital (Chart 6). Hastaların % 76’sı ve Sağlık Çalışanlarının % 54’ü: Yolsuzluklar reformlardan sonra arttı

18 Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışan Sayısının Zamanla Değişimi
1999 2005 Değişim Toplam % -21 Kamu % -32,6 Özel 2761 19 009 % 588 National Statistical Institute Bulgaria,

19 “Özelleştirme ve Reformlar Sağlık hizmetlerine zarar verdi”
Sağlık Çalışanları Kesinlikle katılıyor Katılıyor Katılmıyor Kesinlikle katılmıyor Bilmiyor 28 24 22 8 18 % 52 % 30

20 Sağlık Çalışanlarının Sağlık Hizmetlerine ilişkin Değerlendirmeleri
Sağlık Kuruluşu Tipi Reformun İş Güvencesine etkisi Arttı Aynı düzeyde Azaldı Ayakta bakım 1,5 70,6 27,9 Devlet ve Belediye Hastanesi 0,8 55,0 44,2 Acil Servis - 66,7 33,3 Hijyen-Epidemiyoloji Birimi 75 25 Ulusal merkez Özel Hastane 3,8 80,8 15,4 Üniversite Hastanesi 5,9 64,7 29,4 Diğer 1,8 45,5 52,7

21 Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm ve Sağlık Çalışanları için birkaç söz
“Önce insan, önce sağlık, önce iş güvenliği anlayışını taşımayan bu yasanın sosyal tarafı olmamız mümkün değildir”. 4857 sayılı iş yasası ile başlayan süreç, bir yandan esnek ve kuralsız çalışmayı, işçileri başka işverenlere kiralamayı, taşeronlaştırmayı yasal hale getirerek işverenlere sınırsız kolaylıklar sağlarken;... TTB, TMMOB, DİSK, KESK

22

23 “sağlıkta dönüşüm” ve kamu sağlık çalışanları
SES araştırması 2010

24 Soru “çalışma koşullarım giderek daha iyi hale getiriliyor .”
%81.6

25 Soru “çalışma koşullarım 5 sene öncesine göre kötüleşti .”
61.5

26 Soru “aldığım ücretten memnunum.”
79,6

27 Soru“enflasyon düşünüldüğünde, 5 yıl öncesine göre daha az ücret alıyorum .”
69,9

28 Soru“son değişiklikler, çalışma koşullarımı olumsuz etkiledi .”
63.9

29 Soru“sağlıkta dönüşümün, gelecekte çalışma koşullarımı daha da olumsuz etkileyeceğini düşünüyorum .”
83.9

30 Soru“mevcut hükümet politikalarının, işimi daha da kötü etkileyeceğini düşünüyorum .”
84.6

31 Herkese Sağlık ve Güvenli Bir Gelecek diliyorum

32