Bölüm 4 Duygular ve Duygusal Zeka

... konulu sunumlar: "Bölüm 4 Duygular ve Duygusal Zeka"— Sunum transkripti:

1 Bölüm 4 Duygular ve Duygusal Zeka

2 Öğrenme Hedefleri Duygu ve duygu durumlarını açıklayabilmek
Duygu ve mantık ilişkisini kavramak Duygusal emek kavramının etkisini açıklayabilmek Duygusal zeka kavramını anlamak

3 “Mantıklılık Efsanesi”
Duygular mantığa aykırı görülmekteydi Yönetim duygulardan arınmış bir çalışma bölgesi yaratmak gerektiğine inanmaktaydı Duygusallık Duygular düzeni bozar inancı Duygular verimliliğe zarar verir inancı Sadece duygunun olumsuz yönlerine odaklanmak Ancak artık duyguların çalışma yaşamından ayrılamayacağını öğrendik.

4 Ventromedial prefrontal cortex
António Damásio

5 Temel Duygular Descartes’e göre Günümüz araştırmacıları Merak Öfke
Sevgi Korku Nefret Üzüntü Özlem Mutluluk Neşe İğrenme Şaşırma

6 Duyguların kaynakları
Kişilik Gün, zaman Hava durumu Stres Sosyal faaliyet Uyku Egzersiz Yaş Cinsiyet

7 Duygusal Emek İş yerinde kurum tarafından şart koşulan duyguların gösterilmeye çalışılması Duygusal Uyumsuzluk Bir başka duyguyu hissederken başka bir duyguyu göstermek zorunda olmak Tükenmişlik sendromu Duygusal Duyarsızlaşma Başarı Duyguların Yüzeysel Derin gösterilmesi

8 Tükenmişlik İşten soğuma İş dönüşü ruhen tükenme
Hastaların sorunlarına çözüm Hastalara karşı sertleşme Hast. rahat ortam yaratma Bir gün daha bu işi kaldıramama İşte çok fazla çalışma İşin katılaştırmasından korkma Yolun son. geldiğini hissetme Problem yaratıcısı görülme Birçok şeyi başarma gücü Hastalara insan değiller gibi dav. İşte başarı elde etme Hast. ne olduğunu umursamama İşten yılma Hastaların ne hissettiğini anlama Hast. yaşamına katkıda bulunma Sorunları başarılı şekilde çözme Hastalarla uğraşmak yıpratıcı Hast. uğraş. gerginlik yaratması İşin bireyi kısıtlaması Hast. çalışma canlandırıcı

9 Tükenmişlik Duyarsızlaşma Hast. çalışma canlandırıcı
Hastalara insan değiller gibi dav. Hatalara karşı sertleşme İşin katılaştırmasından korkma Hast. ne olduğunu umursamama Yolun son. geldiğini hissetme Problem yaratıcısı görülme Başarı Hastaların ne hissettiğini anlama Hastaların sorunlarına çözüm Hast. yaşamına katkıda bulunma Birçok şeyi başarma gücü Sorunları başarılı şekilde çözme İşte başarı elde etme Hast. rahat ortam yaratma Duygusal İşten soğuma İş dönüşü ruhen tükenme Bir gün daha bu işi kaldıramama İşten yılma İşin bireyi kısıtlaması İşte çok fazla çalışma Hastalarla uğraşmak yıpratıcı Hast. uğraş. gerginlik yaratması

10 Duygusal Olaylar Teorisi
Çalışma Ortamı -İşin özellikleri -İşin gereklilikleri -Duygusal emek gerekliliği İş Tatmini İş yerinde olan olaylar -Günlük mücadele -Günlük sevinçler Duygusal Tepkiler -Olumlu -Olumsuz İş Performansı Kişisel eğilimler -Kişilik -Duygu durum

11 Müşteriyi Dinle. Sorunu kabullen. Sorunu çözecek aksiyonu gerçekleştir
Müşteriyi Dinle. Sorunu kabullen. Sorunu çözecek aksiyonu gerçekleştir. Sorunu dikkatine getirdiği için müşteriye teşekkür et. Sorunun neden oluştuğunu açıkla.

12 Harrington Ingham Kendimiz hakkında Bildiğimiz Bilmediğimiz Bilinen Bilinmeyen 2 1 3 4 Açık Bölge Kör Bölge Gizli Bölge ? Bölge Kendimizle ilgili Prof. Dr. Cem Tanova

13 Kendimiz hakkında Bildiğimiz Bilmediğimiz 1 2 Bilinen Sor Kör Bölge Açık Bölge Kendimizle ilgili Gizli Bölge ? Bölge Bilinmeyen 3 4 Prof. Dr. Cem Tanova

14 Kendimiz hakkında Bildiğimiz Bilmediğimiz 1 2 Bilinen Sor Kör Bölge Açık Bölge Anlat Kendimizle ilgili Bilinmeyen Gizli Bölge ? Bölge 3 4 Prof. Dr. Cem Tanova

15 İnsan gelişirken Bağımlılık – Bağımlı olduğumuz gücü her şeyden sorumlu tutarız Bağımsızlık – Kendi kararlarımızı almak isteriz Karşılıklı bağlılık – Bağımlılık ve bağımsızlık seviyelerini yaşadıktan sonra, karşılıklı anlayışa dayanan tutum Stephen Covey Prof. Dr. Cem Tanova

16 Duygusal Zeka Ölçeği

17 1. Uçak ile seyahat ederken aniden uçak kötü hava koşullarından sallanmaya başlıyor. Ne yaparsınız?
Okuduğum kitap veya dergiyi okumaya devam ederim. Mümkün olduğunca dikkatimi yaptığım işe veririm. Bir acil durum için hazırlanırım. Gözüm kabin görevlileri üzerinde olur. Acil durum kartını incelerim. A ve B karışımı bir şeyler yaparım. Emin değilim. Hiç fark etmedim.

18 2. Bir toplantıda iş arkadaşınız sizin yaptığınız bir işi kendi başarısı gibi göstermeye çalışıyor. Ne yaparsınız? Derhal toplantıda iş arkadaşımın sözlerinin gerçekleri yansıtmadığını açıklarım. Toplantı sonrasında iş arkadaşıma ileride benim başarılarımı bana atfetmesi gerektiğini söylerim. Hiç bir şey yapmam. İş arkadaşlarımı küçük düşürmek istemem. İş arkadaşımın sözleri tamamlandıktan sonra, ona benim yaptığım işten bahsettiği için teşekkür eder ve ne yapmaya çalıştığım konusunda daha fazla detay veririm.

19 3. Müşteri hizmetleri temsilcisi olarak aşırı kızgın bir müşteri ile telefon görüşmesi yapıyorsunuz. Ne yaparsınız? Telefonu kapatırım. Kimseden hakaret işitmek zorunda değilim. Müşteriyi dinlerim ve neler hissettiğini anladığımı göstermek için sorununu kendi sözlerimle ifade ederim. Müşteriye adil davranmadığını izah ederim ve ona sadece görevimi yapmaya çalıştığımı ve anlayış göstermesi gerektiğini anlatırım. Müşteriye bu konunun onu ne kadar öfkelendirmiş olduğunu anladığımı söylerim ve sorunun çözülmesi için ona yapabileceğim somut bir şey öneririm.

20 Notumu artırmak için bir plan yaparım ve uygularım.
4. Üniversitede A almayı beklediğiniz ve ilerideki mesleğiniz açısından çok önemli bir dersin vize sınavından düşük not aldığınızı öğrendiniz. Ne yaparsınız? Notumu artırmak için bir plan yaparım ve uygularım. Bu mesleğin benim için uygun olmadığını anlarım. Bu dersten ne aldığımın önemi olmadığını ve notlarımın daha iyi olduğu diğer derslere ağırlık vermem gerektiğini anlarım. Hocaya gider ve notumu yükseltmesi için ikna etmeye çalışırım.

21 Göz ardı ederim. Bu durumlarda tepki vermemek en iyisidir.
5. Kurumunuz cinsiyet ayrımcılığını önlemeye önem veriyor. Yöneticisi olduğunuz birimde birisi kadınları küçümseyen bir fıkra anlatırken kulak misafiri oldunuz. Ne yaparsınız? Göz ardı ederim. Bu durumlarda tepki vermemek en iyisidir. Bu kişiyi ofisime çağırırım ve bu davranışın uygun olmadığını anlatırım ve tekrarlanması halinde disiplin cezası alabileceğini belirtirim. Derhal müdahale ederim, bu tür fıkraların uygunsuz olduğunu ve buna müsaade edilmeyeceğini söylerim. Fıkrayı anlatan kişinin ayrımcılık ile ilgili bir eğitim programına katılmasını tavsiye ederim.

22 6. Sigorta satıcısısınız ve muhtemel müşterileri ziyaret ediyorsunuz
6. Sigorta satıcısısınız ve muhtemel müşterileri ziyaret ediyorsunuz. Son uğradığınız 15 kişi olumsuz cevap verdi. Ne yaparsınız?  Bu günlük bu kadar derim ve trafik yoğunlaşmadan eve giderim. Bir sonraki ziyarette yeni bir şey denerim ve devam ederim. Güçlü ve zayıf yönlerimi listelerim ve satışı engelleyen unsuru belirlemeye çalışırım. Özgeçmişimi güncellerim.

23 7. Bir iş arkadaşınızı yatıştırmaya çalışıyorsunuz
7. Bir iş arkadaşınızı yatıştırmaya çalışıyorsunuz. Yolda bir araç tehlikeli bir şekilde önüne çıkmış. Ne yaparsınız? Unutmasını söylerim. Mademki bir şey olmamış, önemli değil. Sevdiği bir müzik koyarak dikkatini dağıtmaya çalışırım. Onunla beraber diğer sürücüyü eleştiririm. Ona benim başıma da benzer bir şey geldiğini söyler ve diğer sürücünün hastaneye yetişmeye çalıştığını öğrenene kadar ne kadar öfkelenmiş olduğumu anlatırım.

24 Bir şey söylememek, eşim istediğini söylesin.
8. Eşinizle aranızdaki bir tartışma kavgaya dönüşmek üzere. İkiniz de kızgınsınız ve tartışma esnasında aslında istemediğiniz bir şekilde kişisel sözlü saldırıya geçtiniz. Yapılacak en iyi şey nedir? Tartışmaya devam etmeden önce 20 dakikalık bir ara vermeye karar vermek. Bir şey söylememek, eşim istediğini söylesin. Özür dilemek. Ve eşimin de özür dilemesini istemek. Biraz durmak, düşüncelerimi toparlamak, ve kendi açımdan durumu mümkün olduğunca net bir şekilde izah etmek.

25 9. İş ile ilgili bir konuda yaratıcı bir çözüm üretemeyen bir ekibe yönetici olarak görevlendirildiniz. İlk yapmanız gereken şey nedir? Bir gündem hazırlarım. Toplantı yaparım. Her madde için belirli tartışma süresi ayırırım. İş ortamından uzakta bir toplantı düzenlerim ve ekip elemanlarının birbirini daha iyi tanıması için fırsat yaratırım. Her bir kişiye bireysel olarak sorunu çözmek için fikir belirtmesi için soru sormakla başlarım. Bir beyin fırtınası oturumu yaparım herkesin aklına gelen her şeyi ne kadar aykırı olursa olsun söylemesini isterim.

26 10. Ekibinizde genç bir yönetici görevlendirildi, ve size sormadan en basit kararları bile alamadığını görüyorsunuz. Ne yaparsınız? Buralarda başarılı olabilecek potansiyeli olmadığını kabullenirim ve ekipten başkalarına onun görevlerini aktarırım. İnsan Kaynaklarından birisinin onunla geleceği ile ilgili bir görüşme yapmasını sağlarım. Bilinçli olarak ona karar vermesi gereken zor konular veririm. Böylece görevinde kendine güveni artar. Ona zorlayıcı ama başarabileceği bir dizi deneyim imkanı yaratırım. İhtiyacı olursa ona tavsiyelerimle yardımcı olacağımı belirtirim.

27 Puanlama 1. D = 0 puan, A veya B veya C = 10 puan
2. B = 5 puan, D = 10 puan 3. B = 5 puan, D = 10 puan 4. A = 10 puan, C = 5 puan 5. B = 5 puan, C = 10 puan, D = 5 puan 6. B = 10 puan, C = 5 puan 7. C = 5 puan, D = 10 puan 8. A = 10 puan 9. B = 10 puan, D = 5 puan 10. B = 5 puan, D = 10 puan

28 Duygusal zeka Daniel Goleman Özbilinç (Özünü tanımaq):Özbilinç, kişinin kendisini ve duygularını tanıması, anlaması ve ifade edebilmesi ve aynı zamanda başkaları tarafından anlaşılabilmesidir Duyguları Yönetmek (Ünsiyyət Bacarığı) :Duygularla basa çıkabilme yeteneğidir. Duygular oluşurken bunun nedenlerini anlamak ve o duyguyu kontrol edebilmektir. Kendini Motive Etmek(Motivasiya): Motivasyon, hedefe ulaşabilmek için heyecan ve istek duymaktır. Kişinin kendisini ve başkalarını yüreklendirebilmesi ve yapılan bir işe odaklanarak o işin sonuçlandırılabilmesi için üretken bir biçimde çalışılmasını sağlamaktır. Empati (Empati) : Başkalarının duygularına ve ihtiyaçlarına duyarlı olma yeteneğidir. İnsanlarla ilişkilerin iyi olmasında esas, onları anlayabilmek, gereksinimlerine cevap verebilmektir. İlişkileri Yönetmek (İctimai Yetkinlik): İnsanlar arası ilişkilerde başarılı olmak ve karşımızdakilerin duygularını anlayarak onları yönetebilme becerisidir. Prof. Dr. Cem Tanova

29 Özbilinç Sokrat: “Kendini tanı.”
Mevlâna: “Kitaplardan önce kendimizi okumaya çalışalım.” Yunus Emre: “ İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir. Sen kendini bilmezsin bu nice okumaktır.” Duygusal özbilinç Kendi iç sinyallerimizi tanıyabilme. Dış sinyallerimiz nasıl algılanıyor? Kendini doğru değerlendirebilme Kendi sınırlarımızı ve gücümüzü bilmek, öğrenmemiz gerekenlerden korkmamak, yardım istemeyi bilmek. Gerçekçi özgüven Güçlü yanlarımızı kullanabilmek, bunlardan çekinmemek Prof. Dr. Cem Tanova

30 Duyguları Yönetmek İstenmeyen duygularla başa çıkabilme Şeffaflık
Kendimize göre duygularımızın nasıl geliştiğini bilmek ve tedbir almak. Başa çıkabilme stratejilerinin oluşması Zaman yönetimi – olgunlaşma çocuk ve öğretmen Belirli ortamlardan ayrılmak Şeffaflık Değerlerimize göre yaşamak, hatalarımızı kabullenmek İyimserlik İnsanların iyi taraflarını görebilmek, hayata olumlu bakmak Uyumluluk Esneklik, çeviklik, değişimi kabullenme, belirsizliğe tahammül edebilme Yenilikçilik Fırsat yaratmak, yaratıcılık, farkındalık Başarı Yapmamız gereken şeyleri sürekli daha iyi yapabilmeyi öğrenmek ve öğretmek. Prof. Dr. Cem Tanova

31 Kendini Motive Etmek Başarı arzusu İrade İnisiyatif kullanma
İlerleme ve daha iyi olma veya hedefe ulaşma isteği İrade Hedeflerden vazgeçmeme, ısrarla devam edebilme. İnisiyatif kullanma Fırsatları değerlendirme Prof. Dr. Cem Tanova

32 Empati – Sosyal Bilinç Empati Kurumsal Bilinç Hizmet Odaklılık
Dinle, merak et, anla, başkasının açısından bak Kurumsal Bilinç Kurumun yazılı olmayan kurallarını görebilmek Hizmet Odaklılık Hazır olmak Prof. Dr. Cem Tanova

33 İlişkileri Yönetmek Başkaları üzerindeki etkimizin farkında olmak, başkaları ile birlikte etkili ve verimli bir şekilde çalışabilmek. Kişileri Heyecanlandır Etkile Geliştir Kabullen Ağ oluştur Tanıştır Prof. Dr. Cem Tanova

34